කෙටි කතාව 12
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
4
දිය බින්දු සහ වෙඩි උණ්ඩ
ශ්‍රී ලාංකික දෙමළ ලේඛක සෙන්කයි අලියාන්
පරිවර්තනය උපුල් වික්‍රමනායක
වනාන්තරය පුරා අරක්ගෙන තිබුණ නිහඬ නිසලතාව එහෙමපිටින්ම බිඳී ගියේ කොහේදෝ සිට විසිර ගිය දැවැන්ත බියකරු ශබ්දයත් එක්කය. දිගින් දිගටම තිබුණ පෑවිල්ල හේතුවෙන් තණබිමෙහි තණනිල්ල දුඹුරු පැහැයට හැරෙමින් තිබිණ. තණකොළ උලා කමින් සිටි කලයියාන් ඔළුව ඉස්සුවේ තරමක ගාම්භීර අයුරෙනි. කන් සිදුරට ඇතුළු වූ සද්දය පැත්තට කන් හැරවීය.
සද්දය ආවේ බොහෝ දුරෙනි. අනතුරක් නැත. කලෙයියාන් තණබිමෙහි විසිර සිටි තමන්ගේ වරිගයා දෙස විමසිලිමත් විය. පාන්දර හිරු කිරණ වැටී සුදු පැහැයෙන් බැබළෙද්දී මුළු බිම් යාය සිසාරාම පැතිර යන්නේ අපූරු චමත්කාර බවකි.
කලෙයියාන් හිස ඔසවද්දී ඔවුන්ගේ අං තට්ටුව දුරින් සිටින්නන්ට පෙනෙන්නේ අනතුරු ඇඟවීමක් ලෙසිනි. කලෙයියාන් වටපිටාව සිසාරාම බැලුවේය. හතර දිග් බාගයෙන් තුන් පැත්තක්ම වැසී ඇත්තේ අඳුරු ගන කැලෑවකිනි. අනෙක් පැත්තෙන් පෙනෙන්නේ කඩතොලු වූ වැව් බැම්මකි. මේ කඩතොලුව කොහොම සිදුවුවත් තාණ්ඩිකුලම් වැවට වැහි වතුර ගලාගෙන එයි. මෙහි තැනින් තැන කැඩී බිඳී ඇතත් මීට එකතු වන වතුර ටික සතා සීපාවාගේ පටන් හැම දෙනාගේම ඕනෑ එපාකම්වලට ඇති පදම්ය. වැව අබල දුබල වී ඇත්තේ අවුරුදු ගාණකින් කිසිම පිළිසකරයක් නොවූ නිසාය.
කණ්ඩිකුලම උතුරේ සිට කිලෝමීටර් හතරක් දුරෙනි. එය පෑවිල්ලට අහුවී වියැළී ගියොත් පවුල් දෙසියපනහකට වැඩි පිරිසකට සිදුවන්නේ හාමතේ දිවි ගෙවන්නටය. කැඩුණු වැව් බැම්ම අස්සෙන් කලෙයියාන්ට පෙනෙන්නේ වල් මී හරකුන් රංචුවක් වැව මැද්දට වී වතුර බොමින් සිටින අයුරුය.
මේ වනවිට අඩියට පෙනෙන තරමට හිඳී ඇතත් වතුර ඇති එකම තැන එයයි. වනාන්තරය එන්න එන්නම කෙට්ටු වී තිබුණේ මිනිසුන්ගේ පදිංචිය වැඩිවීම හේතුවෙනි.
කලෙයියාන්ට මැස්සන් දස වධයක් වී තිබුණි. යන්තමට හෝ මතුවී තිබෙන තණකොළ නිවී සැනසිල්ලේ කෑමටවත් මේ නිසා ඉඩක් නොවිණි. කලෙයියාන්ගේ කෙටි වලිගය කිසිම වැඩකට නැතිවාක් මෙනි. ඇඟ එහෙන් මෙහෙන් සොලවා ගැස්සීමෙන් මැස්සන් ටික එළවා දැමිය හැකි විය. එහෙත් හරක් මැස්සන් වැඩි දෙනකු සිටින්නේ කලෙයියාන්ලාගේ උදරයේ එල්ලී ගෙනය. හරි හමන් විදිහට තිතටම එල්ල කර පසු පාදයෙන් ගසනා පහරකින් මැස්සන් එළවයි.
තවත් විශාල ශබ්දයක් රැව් පිළිරැව් දෙන්නට විය. මුවෝ ද කලබල වී සිටියහ. මුවන් හිස් සඟවා ගෙන ඔවුන්ගේ නායකයා දෙස බලා උන්නේ සැකයෙන් ද දුකෙන් ද යුතුවය. ඔවුන්ගේ රංචුවේ ලොකු කුඩා තිහකට ආසන්න පිරිසක් වූහ. ඔවුන්ගේ පැවැත්මත් ආරක්‍ෂාවත් රැඳී ඇත්තේ කලෙයියාන් අතේය.
තණබිමේ වපසරිය එන්න එන්නම කෙට්ටු වී ඇතත් තවමත් දරුණු අතට ළඟාවී නැතිය. එහෙත් වතුර හිඟය තදින්ම දැනෙයි. ඉඩෝරය අත ළඟටම ඇවිත් තිබිණි. වැව මැද්දෙහි තිබුණ වතුර ටික පවා වේළෙන්නට ඔන්න මෙන්න ය. පෙලිකන්ලාත් සයිබීරියන් පාත්තයෝත් උතුරට පියඹා ගොසිනි.
තව දුරටත් කණ්ඩිකුලමෙන් දිය පොදක් සොයාගත නොහැකිවාක් මෙනි. මිනිසුන්ට තවදුරටත් වතුර වුවමනාවක් නැතිවාක් මෙනි. ඉතිරිව ඇති දිය කඳුළ බීමට එන සත්තු ඔවුන්ට ගොදුරු වූහ. ඔවුන් හදවතේ කිසිම තෙතමනයක් නැත්තන් මෙනි. ඔවුන්ගේ අනුකම්පා විරහිත තුවක්කු මෙන්ම උගුල් විශාල වශයෙන් වන සතුන්ගේ ජීවිත ගිල ගත්තේ කිසිම අනුකම්පාවක් නැතිවය.
“කණ්ඩිකුලමට මොන හේතුවකටවත් යන්න එපා” කලෙයියාන් තදින්ම අණ කළේය.
වනාන්තරය කලඹනසුලු සද්ද දැන් ළඟ ළඟම ඇසෙයි. විශාල වාහන කන්දරාවක් මරිප්පුකුලමට ළඟා වෙමින් තිබිණි. කිරළකු හොඳටම කැලඹුණ වියරු හඬ වනාන්තරය සිසාරා පැතිර යන්නේ අනතුරු ඇඟවීමක් ලෙසිනි.
ගිගිරුම් සහිත හඬ දිය උගුරක් බොන්නට හදන තැනට ඔන්න මෙන්න ලෙසින් දැනෙයි. ඇත්තෙන්ම එය වැව් බැම්මට විරුද්ධ පැත්තෙන් මතුවී තිබිණි.
කලෙයියාන් හිස ඔසවා වටාපිටාව ඉව අල්ලන්නට විය. එය කලෙයියාන්ට බොහෝ සමීප සුවඳකි.
මිනිසුන්… මිනිසුන්…
කලෙයියාන්ගේ දෑසින් බිය පළ වන්නට විය. හිසෙන් ඇඟවූ අන්තරායදායක බවත් එක්කම ගව රැළේ සියල්ලන්ම උතුරු දිසාවට හෙමින් සීරුවේ ඇදෙන්නට වූ අතර වනයේ අනෙකුත් සගයෝ ද ඔවුන් පසුපසින් ගාටන්නට වූහ. ඔවුහු හෙමින් හෙමින් ගන කැලෑවට වැදී නොපෙනී ගියත් ඔවුන්ගේ කුර හඬවලින් එන සද්දය මහ හඬින් ඇසෙන්නට විය. ඒ වගේම තණකොළ ද තැළී පොඩිවී බිමට සමතලා කරන්නට සමත් වී තිබිණි.
වනාන්තරය අද්දර හැංගුණ කලෙයියාන් මරිප්පුකුලම් අඩවිය දෙසට නෙත් යොමු කළේය. විශාල වන ගොන්නක් මැද්දෙන් විශාල ගර්ජනාවක් ද මිනිසුන්ගේ ඉව ද දැනෙන්නට විය. විශාල අඳුරු සත්ත්වයන් තිදෙනකු වැව් කණ්ඩිය නැඟගෙන එනවාක් මෙන් කලෙයියාන්ට පෙනෙන්නට විය. මේ එන්නේ කැලේ අණසක පතුරුවන අලින්ද?
නැත… ඒවා ගිනි පුපුරු විසුරුවමින් එන දැවැන්ත යන්ත්‍ර සූත්‍ර ගොන්නකි. කලෙයියාන් ඒවා මොනවාදැයි හරියටම හඳුනා ගත්තේය. මීට සති දෙකකට විතර පෙරාතුව කැලයේ සැඟවී උන් මිනිසුන්ට වෙඩි උණ්ඩ මුදාහැරියේය. මෙයින් වෙඩි කෑ කැලෑ හරකුන් දෙතුන් දෙනකු සුන්වී විනාශ වී යනු දැකගත හැකි විය.
කලෙයියාන්, ගන කැලෑවට ඇතුළු වෙනවාත් එක්කම කණ්ඩිකුලම් ඉසව්වෙන් බෝම්බ පුපුරා හතර දිග් බාගයේම විසිරෙනු ඇසෙන්නටත් පෙනෙන්නටත් විය. ඇස් නිලංකාර කරවමින් ඇසුණු පෙනුණු බෝම්බ පිපිරීම් හඬවලින් නැඟුණු කම්පනය සතුන්ට ද දැනෙන්නට විය.
මිනිසුන් කී දෙනකු මේවාට හසුවී සුනු විසුනු වී ගියේදැයි දන්නේ දෙවියන් පමණි. කෙතරම් ගොඩනැඟිලි කන්දරාවක් මහ පොළොවට සමතලා වී සුන්නද්දූලි වී ගියාදැයි කියන්නට දන්නේ ද දෙවියන් පමණි. මෙම ගම්මානයට කිසිමදාක බෝම්වලින් ගැලවීමක් නොවුණාක් මෙනි. පසුගිය අසූව දශකයේදී ගොඩබිමෙන් කඩාවැදුණු කණ්ඩායම් බොහෝමයක් වැසියන්ට ගිනි බින්ද අතර ගෙවල් බොහොමයක් අළුවී නටබුන් බවට හැරුණේය. ඔවුන් තරුණ කතුන් කැලයට ඇදගෙන ගිය අතර ඔවුන් මියගියේ අතවරයට ලක්ව එයින් පසු ගෙල මිරිකීමට ලක්වීමෙනි. මේ වෙද්දී ගෙවුණු අන්තිම අවුරුදු කීපයේදී තවත් කණ්ඩායමක් බෝම්බ හෙළන්නට පටන්ගෙන තිබුණේ මහ විනාශයක් කරමිනි.
“මේ මිනිසුන්ට මොනවා වෙලාද මන්ද? කැලෑ සත්තු නම් තව එකෙක් මරන්නේ කෑමට ගන්න විතරයි… උන් කවදාවත් මේ වගේ කිසිම හිතක් පපුවක් නැතිව එක එකා මරා ගන්නේ නෑ… මොකක්ද මේ විනාසෙ?
කලෙයියාන්ට කිසිම දෙයක් තේරුම්ගත නොහැකිය.
වනාන්තරය ඇතුළෙන් මේ වෙද්දී විශාල කැලඹිල්ලක් මතුවවිත් තිබිණි. මුවන් සියලු දෙනාගේම ඇස් යොමුව තිබුණේ කලෙයියාන් දෙසටය. ඔවුන්ගේ දෑස්වලින් කියැවෙන ආයාචනය කලෙයියාන්ට හොඳින්ම ඒත්තු ගියේය.
පිපාසය…
හැන්දෑකරය රාත්‍රිය බවට හැරෙමින් තිබිණි. ඔවුන්ගේ උගුර කට වියැළෙමින් තිබිණි. තණකොළ වමාරමින් යළි යළිත් කමින් සිටි ඔවුන්ගේ පිපාසය තදබලය.
කලෙයියාන් වටපිටාව ඉව කර බැලුවේය. මිනිසුන් කරක් ගසනා අයුරු තවමත් එසේමය. ඔවුහු කැඩුණු වැව් බැම්මට සේන්දු වී සිටියහ. ඔවුන් වෙනත් ඉසව්වකින් වතුර වළ ළඟට සේන්දු වීයේද?
වනාන්තරය අද්දර උන් සත්තු සියලු දෙනාම වැවේ බැම්ම දෙසට කනක් යොමු කරගෙන උන්නේ තුෂ්ණිම්භූතවය. ඔවුන්ට නරීන් කීපදෙනකු දැකගත හැකිවිය. ඔවුන්ට වල් ඌරන්ගේ ද හඬ එහෙන් මෙහෙන් ඇසිය හැකි විය.
ඔවුන් දෙස බඩගින්නේ බලා සිටින මුවන්ගේ ඉව ඔවුන්ට දැනෙන්නට විය. කලෙයියාන් තමන්ගේ අඟ සෙලවීමෙන් හරි රංචුව එහා මෙහා විසිර ගියහ.
මිනිස්සු රොත්තක්ම වැව් බැම්ම මත්තට ආහ. ඔවුන් එතැනට ආ සැණින්ම කටුකමිබ් වැටක් ගොඩනඟා සන්නද්ධ රථ සියල්ලම කැලය පැත්තට යොමුකර තිබිණි. ඔවුන් සියල්ල සූදානම්ය.
කලෙයියාන්ගේ සිත එහෙමපිටින්ම සසලවී ගොසිනි. ඔවුන් මෙතැනින් අයින් වී යන පාටක් ද පෙනෙන්නට නොමැත. මේ නිසා කලෙයියාන්ට විශාල ප්‍රශ්නයක් ශේෂ වී ඇත.
පිපාසය… වතුර?
මේ වනවිට වන වදුලේ කිසියම් කලබැගෑනියකි. තවදුරටත් ඒවා අමුතු අන්දමට පහත් වෙමින් තිබිණි. ඒ කුමක්දැයි කියා සොයා බලන්නටවත් හැරී බලන්නටවත් මත්තෙන් වෙඩි උණ්ඩයක් කැලෑව තුළට කඩාගෙන ගියේය.
“අම්මා…” තරුණයකුගේ හඬක් සමග කිසිවක් කඩාවැටෙන්නාක් බඳු හඬක් අසන්නට ලැබිණි. ඒ එක්කම වැව් බැම්ම දෙසින් ද “අම්මේ…” හඬක් සමග කිසිවකු පෙරළී යනු ඇසිණි. කැලෑවේ සැඟවී සිටි තරුණයෙක් තුවාල වූ තම සගයා වහා තමා ළඟට ඇදගෙන ඉතා පරිස්සමෙන් ආරක්ෂිතව විශාල ගසක් පාමුල තැබුවේය.
සගයාගේ සිරුරෙන් වැහැරෙන රුධිරයෙන් තරුණයාගේ සිරුර නැහැවී තිබිණි.
“සත්‍යා උඹ මාව දාලා පලයන්… විගහට දුවපන්…” වෙඩි වැදුණ තරුණයා අමාරුවෙන් වචන එකතු කරමින් තතනමින් කීවේය.
“එහෙම බෑ සාසි…” අනෙක් තරුණයා තදින්ම කීවේය. ඔහු එසේ කීවේ ඔහුගේ දෑත බෙල්ලට තබා ගනිමිනි. ඔහු වැඩි වේලාවක් යන්නට මත්තෙන් ඔහු යහළුවා පිට මැද්දෙහි තබාගෙන හනි හනිකට උතුරු පැත්තට ඇවිද ගෙන ගියේය.
වැව් බැම්ම ආසන්නයේ යුද්ධය දැන් දැන් දිගින් දිගටම ඇවිළී යයි. වනාන්තරය ඇතුළ ගින්නෙන් වැසී ගොස් ඇත්තේ බෝම්බ වැටීමෙනි.
කලෙයියාන් තව තවත් ගන වනාන්තරය පැත්තට ගියේ තමන්ගේ රංචුව ද එක් කර ගනිමිනි. තවත් ටික වේලාවකින් හෙලිකොප්ටරයක් ඉහළ අහසින් මතුවූයේ කිසිම අණක් ගුණක් නැතිව ගම්මානයට වෙඩි උණ්ඩ එල්ල කරමිනි.
රැය පහන් වෙමින් අරුණැල්ල යන්තමට මෝදු වෙමින් තිබිණි. කලෙයියාන් සිය සගයන් දැඩි වෙහෙසට පත්ව සිටිනු දුටුවේය. ඔවුන් සියල්ලන්ම නොසන්සුන්ය. ඔවුන්ගේ නිජබිම අනතුරේය. මිනිසුන් තවමත් ඔවුන්ගේ නිවහන්වලද? නැතිනම් කැලයට රිංගා ගෙන ඔවුන් සත්ත්වයන් වීද?
“මිනිසුන් ශිෂ්ටසම්පන්න කරලා ගම්වලට යවන එක කොච්චර නම් අමාරුයිද? මෙහෙම ගියොත් හතර දිග් බාගයෙම සත්තු බෝවෙලා යයි. මේක මේ විදිහට ආපස්සට නොගත්තොත් මිනිසුන්ට කැලෙන් එළියට එන්න වෙන්නේ සතුන්ට ඒ අයව හීලෑ කරගෙනයි…” කලෙයියාන් සිතුවේය.
කිසිම සතකු තණකොළ නොකෑහ. අඩු ගානේ ඔවුන්ගේ බඩවැලේ අග්ගිස්සේ රැඳී තිබුණු තණකොළ ඩිංග පවා වමාරන්නට තරම්වත් උනන්දුවක් නොවිණි. ඔවුන්ට දැන් වුවමනා එක් දෙයක් පමණි. ඒ වතුරයි…
මේ වෙද්දී උස් ගස් පෙළ අතරින් හිරු බටහිර පැත්තට වන්නට කිරණ විහිදුවමින් සිටියේය. තාණ්ඩිකුලම් වැව් බැම්මේ අනෙක් පස දැන් හොඳටම පෙනෙයි. එකම තැනෙක විතරක් රැඳී තිබුණු දිය පහර දැන් අපූරුවට පෙනෙයි. මා දැන් එතැනට යායුතුද?
අන්තරාදායකයි… වන වදුලු අස්සෙන් ගම්මුන් බොහෝ දෙනකු මර උගුල් අටවා ඇත. කලෙයියාන් මේ ගැන හොඳාකාරයෙන්ම දැනගෙන උන්නේය. මෙම මිනිසුන් දිවා රැයේ විමසිල්ලෙන් සිටිනා වගත් ඔවුන් මාරුවෙන් මාරුවට ඇස ගසාගෙන සිටින වගත් ඉව වැටී තිබිණි. එහෙත් අද මුල්ම වතාවට එකම කණ්ඩායමක් මාරිප්පුකුලමේ කඳවුරු ලා ගෙන සිටිති. ඒ ප්‍රහාරක රථ ගොන්නක් ද සමගය. ඔවුහු මේ වෙද්දී සීමාව ආසන්නයේ නතර වී සිටිති. නවකයන් රොත්ත වනාන්තරය පැත්තේ සිට ගිනි බිඳති. බොහෝ දෙනකු වැටෙද්දී තව පිරිසක් දිව යති.
ගමට යෑමට නොහැකිය. ගම්මානය ද රැකවල්ලා ඇත.
රැය ආසන්න වෙමින් පවතී. සත්තු සියල්ලෝම පිපාසයෙන් පීඩා විඳිති. කුමක් කරන්නද? කොහොම යන්නද? කලෙයියාන් අහස දෙස බැලුවේය.
ඈතින් ගන අඳුරු වලාකුළු හෙමින් හෙමින් මනලාරු අඩවියට ගලා යමින් තිබෙනු දැකගත හැකි විය. මෙය වැස්ස වැටෙන්න සමයක් නොවිණි. මෙම මිනිසුනට අත ළඟ පෙනෙන්න තිබෙන වතුර ටිකවත් බොන්නට ඉඩක් නැතිවාක් මෙනි. සතුන් සියල්ලන්ම තාණ්ඩිකුලම් වැව දෙස බලා සිටින්නේ තෝන්තුවාවෙනි.
කලෙයියාන් විමතියෙන් බලා උන්නේය. කවුද වතුර වළට යන්නේ…?
සැකයක් නැත. ඒ පලිප්පුය. ඇය කිසි ගරු සරුවක් නැති නිර්භීත දෙනකි. ගැබිනියකි. පිපාසයෙන් ඇය හොඳටම බැට කයි. ඇය ගාලෙන් නික්ම වැව දෙසට ඇවිද යන්නට වූවාය.
“පලිප්පු… යන්න එපා…” කලෙයියාන් ඇයට අවවාද කරන්නට උත්සාහ කළාය.
ඇය වැව් බැම්මට පය තබනවාත් එක්කම බොල් හඬක් නංවමින් යමක් පිපිරී ගියේය. පලිප්පුගේ කකුල අහිමි වී තිබිණි. ඇය නැඟීසිටින්නට උත්සාහ කළත් එය එසේ නොවිණි. එක කුරයක් එහෙම පිටින්ම ඉවත්වී තිබිණි. ඇය කොර ගසමින් තමන්ගේ සනුහරේ ඉන්නා ඉසව්වට යන්නට හැරුණාය. “බලාගෙනයි… ආයෙ තව එකකට අහුවෙයි…”
මිනිස්සු කීපදෙනෙක් ඇගේ පසුපසින් වූහ. කලෙයියාන් ගාලේ සගයන්ට අනතුරු ඇඟවීය. සතුන් සියල්ලන්ම කැලය පැත්තට ඇදී ගියේ ඉතා ඉක්මනිනි. කලෙයියාන් වන වදුලු අස්සෙන් පලිප්පු දෙස බැලුවේය.
ඇය සිටියේ කඳුළු වගුරවමිනි. පලිප්පුවට ඇවිදගත නොහැකිය. කැලෑව අද්දරට ඒමේ සටන එහෙම පිටින්ම වාගේ අඩපණ වී තිබිණි. ඇය තදින්ම හුස්ම ගනිමින් කකුල් තුනෙන් ඇවිද යන්නට උත්සාහ කළාය. කකුල කැඩී පොඩිවී විනාශවී ගොසිනි. ගැබ්බර ඇය වේදනාවෙන් කෙඳිරි ගාමින් ද තවත් වරෙක කෑ ගසමින් ද උන්නාය. කලෙයියාන් ඇය ළඟට යෑමට උත්සාහ කළත් මිනිස්සු ඊට කලින් ළඟාවූහ.
“පලිප්පු… පලිප්පු…”
මිනිස්සු ඇය අල්ලා ගන්නට උත්සාහ ගත්හ.
“වෙඩි තියන්න එපා… වැටෙන්නයි යන්නේ…” ඔවුහු ළඟටම ආහ. ඔවුන්ගෙන් අයෙක් ඇගේ හිසට විශාල කුළුගෙඩි පහරක් එල්ල කළේය. ඇය මියගියේ පැටවා ද බිහිකරමිනි.
“පැටියෙකුත් ඉන්නවා…”
කවුරුන් හෝ කෑගැසුවේය. ඔවුහු ටික වේලාවක් තුෂ්ණිම්භූතව බලා සිටියහ. ඉන් පසු ඔවුහු ඇය කුදලාගෙන ගම පැත්තට රැගෙන යන්නට වූහ.
මේ වනවිට තවත් දවසක් ගෙවී ගියේය. සතුන් වනාන්තරය පීරාගෙන ගියත් දිය පොදක්වත් හමුනොවිණි. කලෙයියාන්ගේ ගාලට තවදුරටත් පිපාසය දරාගත නොහැකිය.
හිරු බටහිර ඉසව්වට ගමන් කරමින් තිබිණි. බෝම්බ පිපිරෙන හඬ ගුවන් තලය සිසාරා යයි. වනාන්තරයටත් ගම්මානයටත් බෝම්බ වරුසා වැටෙමින් තිබිණි. බෝම්බ හඬත් එක්කම ගම්මුන්ගේ විලාපය ද හතර දිග් බාගයම දෙවනත් කරයි.
මිනිසුන්ගේ නිවහන් දැවී අළුවී යන්නේ නිමේෂයකිනි. මිනිසුන්ගේ සිරුරු කොටස් ද පාර පුරා විසිර තිබෙයි. ගම්මු ඔවුන්ගේ අතට හසුවන හසුවන දේ රැගෙන පිටමං වෙමින් සිටිති. පණ කෙන්ද බේරුණ හැම කෙනකුටම එළිමහනේ විසිර ඇති මළසිරුරු දැක ගන්නට පුළුවන. මින් බොහෝයක්ම වැටී තිබෙන්නේ මාරිප්පුකුලම් වැව් බැම්ම මත්තෙහිය. නරි රංචු ඒවා වටා කරකැවෙමින් සිටියහ. මේ වෙද්දී හැම තැනම පැතිර ඇත්තේ අද්භූත බවකි. කිසිම ප්‍රාණවත් බවක් පෙනෙන්නට නොමැතිය. මැදියම් රැය උදා වෙද්දී කලෙයියාන් සිය රංචුව එක්කගෙන ගියේය.
විරුද්ධ පැත්තේ වැව් බැම්ම මඟ හැර යා යුතුය.
එය මර උගුල් රැසකි. මර උගුල් මඟහරින්නට නම් ගම්මානය මඟහැර යා යුතු වෙයි. මඳ නලට කැටිවුණු මිනී ගඳ ගුවනේ පාවෙමින් තිබිණි.
පුරා හඳ අහස් තලය සිසාරා අරක් ගෙන තිබිණි. මෝදු වුණු පුරා හඳ ශාන්ත නිසල අයුරෙන් ලස්සනට පෙනෙන්නට තිබිණි. “ලෝකය කෙතරම් සුන්දරද…?” කලෙයියාන් සිතුවේය. “මිනිසුන්ම තමයි මේක අපායක් කරන්නේ…”
කලෙයියාන් ගම්මානයට ඇතුළු විය. කලෙයියාන්ට ළමයකුගේ හඬ ඇසෙන්නාක් විය. ඔහු සිටියේ මියැදුණු අම්මාගේත් තාත්තාගේත් සිරුරු දෙකට මැදිවය. “මට බඩගිනියි අම්මේ… නැඟිටින්නකෝ… අනේ අම්මේ…” ඔහු දිගින් දිගටම ආයචනය කරමින් වැලපෙයි.
ළමයා පසුකර ඉදිරියට ඇදී ගිය හරකුන් ගාලම වැවේ නතර විය. ඇති පදම් වතුර පානය කළ කලෙයියාන් හොඳින්ම වටපිටාව පිරික්සීය. “අපි මේ ගමේම නතර වෙමු… මේ ගම්මානයම කොච්චර ෂෝක් කැලෑවක්ද…?” කලෙයියාන් තමන්ටම මුමුනා ගත්තේය.
Amarasiri Gunawardena
ගුනේ
--
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "INDRAKA" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to indraka+u...@googlegroups.com.
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/indraka/CAFRcW-%2BEs_bxwrqEJXOpOXx4h23VerSVnuSfAi6oKwVUp0XM0w%40mail.gmail.com.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
අත්හැරීම
වියට්නාම් ජාතික Vu Thi Huyen Trang විසින් රචිත Ex-husband කෙටි කථාවේ පරිවර්තනයකි
පරිවර්තනය; එම්.එම්. පාලිත මහින්ද මුණසිංහ
නිවස පිරිසිදු කිරීමෙන් පසු ට්‍රෑම් විදුලි පහන නිවා දමා තම දරුවා වෙත සමීපව නිදාගැනීමට සූදානම් වන විට රාත්‍රී දහයට ආසන්න විය. කිසිවකු දොරට තට්ටු කළේ ය. ඒ හඬින් ඈ දෙගිඩියාවට පත් වූවාය. නිවසේ පිරිමියකු නොසිටි නිසා රාත්‍රියේ දොරට තට්ටු කිරීම ඈ තුළ නොසන්සුන් බවක් ඇති කළේ ය. උදව් ඉල්ලන්නේ අසල්වැසියෙකු නොවේ නම් මේ වේලාවේ දොරට තට්ටු කරන්නේ කවුද? දුරබැහැර ජීවත්වන ඥාතියෙතු දරුවා බැලීමට පැමිණියේ නම්, ඔවුන් මුලින්ම කතා කරනු ඇත. තත්පර කීපයක් යනතුරුම ඇයගේ සිතුවිලි ව්‍යාකූල වූවාය.
ඈ සෙමෙන් සෙමෙන් දොරපියන යාන්තමින් විවර කළා ය. ඈතින් දුටුවේ හුයිගේ කමිසයයි. විදුලි බුබුල දැල්වීමත් සමග ඔහු උරමින් සිටි සිගරට්ටුව ඉවතට විසි කළේ සපත්තුවේ අගින් ගින්දර නිවා දැමීමෙනි. මේ මොහොතේ ඔහු පැමිණියේ මන්දැයි ඇසීමට සිතුන ද ඈ නිහඬව සිටියා ය. නිවස ආලෝකමත් විය. තරමක් විඩාපත් බවක් ඔහුගේ මුහුණින් පෙන්නුම් කළේ ය. ඔහු වෙත ලැබුණ නරක ආරංචිය මත නා දැකීමට අවශ්‍ය වී තිබුණි. පානය කිරීමට යමක් අවශ්‍ය දැයි ට්‍රෑම් ඔහුගෙන් විමසා සිටියාය.
“මට කෝපි එකක් දෙන්න” හුයි නිවසට ඇතුළු වෙමින් වාඩි වීමට පෙර වටපිට බැලුවේ ය.
සෑම දෙයක්ම තවමත් එලෙසම විය. උසාවි ගොස් වසර තුනක් ගත වුවද තමා මෙහි ජීවත්ව සිටි අවධියේ දුටු කිසිවක් වෙනස් කර නොතිබුණි. කිසිවෙකු එය භාවිතා නොකළ ද සිගරැට් අළු බඳුන පවා තවමත් ජනෙල් පඩිය මත විය.
“ඇයි ඔයා නැවත විවාහයක් කර නොගත්තේ? ඔයාට ආදරේ කරන අය ගොඩක් ඉන්නවා නේ.”
විමසීමට ප්‍රතිචාර නොදක්වා හුයි වෙනුවෙන් කෝපි සෑදීමට ඈ නිවස තුළට ගියා ය. භාර්යාවක ලෙස අවුරුදු හතරක් තිස්සේ ට්‍රෑම් තවමත් චාරිත්‍රයක් ලෙස ඔහුට කෝපි සාදන්නී ය. එකල ඔහු වේලාසනින් නිදාගෙන පාන්දර තුනට අවදි වී පුවත්පත කියවයි. ඔහු සමඟම ට්‍රෑම් අවදි වේ. වරෙක ඔහු පාපන්දු ක්‍රීඩා නැරඹීමට රූපවාහිනිය ක්‍රියාත්මක කරයි. ඔවුනොවුන් අතර අමනාපකම් පැවතිය ද, ඇයගේ සිත දුකෙන් හෝ කෝපයෙන් පිරීගිය ද, ඒ සියල්ල යටපත් කරදැමීමට ඈ හුරුපුරුදු වූවාය. ඇයගේ හදවත හඳුනාගැනීමට කෝපි උගුරක් ප්‍රමාණවත් විය. නමුත් ඇයට තම හදවත නිරාවරණය කිරීමට අවශ්‍ය නොවූවා ය. එකට ජීවත්වීමට හෝ එකට නිදා ගැනීමට නොහැකි වූ විට පවා ඈ උරණ නොවූවා ය. දික්කසාදය සඳහා උසාවි යෑමට පෙර, ඔහුට කෝපි සාදාදීමට ට්‍රෑම් මැලි නොවූවා ය. තම සැමියා ඉදිරියේ කෝපි කෝප්පය තබමින් ඇය සිතුවේ තමා ඔහුගේ බිරිඳ විය හැකි අවසාන මොහොත එය බවයි.
මේසයේ දෙපස ඉඳගෙන ඔවුනොවුන් කතාබහ කළහ.
“දැන් මෙහෙම ඉන්න එක ගැන මං සතුටු වෙනවා. ආයේ කසාද බඳින්න ඕනේ කියලා මං හිතන්නේ නැහැ.”
“මං නිසාද ඔයා විවාහයට බය?”
“මං මගේ දරුවා ගැන හිතනවා. විවාහ වුණොත් මගේ දරුවාට දුක් විඳින්න වෙයි.”
හුයි නිහඬව සිටියේ ය. අඳුර නිසා මිනිසුන් ඕනෑවට වඩා සිතනු ඇතැයි ට්‍රෑම් බිය වූවා ය. ඈ හිතාමතාම නිවසේ විදුලි පහන් සියල්ලම දල්වා තැබුවාය. ඔවුන් තවමත් රාත්‍රියේ සබඳතා පවත්වන බවට අසල්වැසියන් කටකතා පතුරවනු ඇතැයි ඈ සැක පහළ කළා ය. විදුලි පහන් නිවා දැමුවහොත් මිනිසුන් සිනාසෙනු ඇතැයි ඈ බිය වූවා ය. ඔවුන්ට දරුවෙකු සිටි බව සැබෑ නමුත් ඔහු දැන් විවාහකයෙකි. හුයි කලබල වන සෑම අවස්ථාවකම ට්‍රෑම් ගැන සිතන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. උදේ පාන්දර, මැදියම් රැයේදී හෝ එය පහසු නම්, ඔහු ඈ බැලීමට පැමිණෙනු ඇත. නොඑසේ නම්, ඔහු ඇයව දුරකථනයෙන් ඇමතුවේ ය. වැඩි යමක් කියන්න අවශ්‍ය නැහැ, “ඔයා තවමත් විවාහ වූයේ නැත්තේ ඇයි?” කියා අසන හැම අවස්ථාවකදීම ඇයගේ දෑස අඳුරු විය. නමුත් ඈ පෙරලා එවැන්නක් ඇසුවේ නැත. වෙනත් ගැහැණියකගේ ජීවිතය අඳුරු කිරීමට ඇයට අවශ්‍ය නොවී ය. ඈ මතකයන් සිත තුළ රඳවා ගැනීමට අකමැති වූවාය. ඔහු පසුතැවිලි වුවත් නැතත් සියල්ල අවසන් විය. දීප්තිමත් ආලෝකය හමුවේ ඔහු වාඩි වී සිටිය ද, ඈ දෙස වරක් හෝ සෘජුව බැලීමට තරම් එඩිතර නොවූවේ ය.
“දුව හුඟාක් වෙලා නිදා ගන්නවද?”
“ඔව්.. තවමත් ඒවගේමයි. නමය වෙනකොට නින්දට යනවා.”
“ඔයාට කරදර කරනවාද?”.
ඈ සුසුමක් පිට කළාය.
“මේ දවස්වල ගොඩක් වැඩ. මට කතා කරන්න වෙලාවක් ලැබෙන්නේ කලාතුරකින්.”
“ඔව්.. මම දන්නවා.”
කතාබහ නැවතුණි. නිවස තුළ වූයේ දැඩි නිහඬ බවකි. අසල්වැසි නිවැසියන් සියල්ලෝම විදුලි පහන් නිවා දමා නින්දට ගොස් ඇත. පිටතින් නැගෙන හඬට ට්‍රෑම් කිහිප වතාවක්ම හිස ඔසවා සිටියාය. නිවසින් පිටත, සුළඟ සමග ඇදීයන කොළ රොඩු නගන හඬ පමණක් ඇසුණි. කිසිවකු පැමිණෙනතුරු බලා සිටින්නාක් මෙන් ඇයගේ හදවත නොසන්සුන් විය. එය සැමියා නිවසට එනතුරු රාත්‍රී අවදියෙන් සිටි බිරිඳකගේ පුරුද්දක් මෙනි.
“ඔයා තවමත් පොත් කියවනවද?”
“ඔව්.”
“දැන් කියවන පොතේ නම මොකක්ද?”
“අයින් රෑන්ඩ් ගේ ෆවුන්ටන් හෙඩ්.”
මගේ සමාගමේ කිහිප දෙනෙක් අතරත් ඒ පොත එහා මෙහා ගියා. ඒත් ගොඩක් කාලෙකින් කියවන්න හිතක් තිබ්බෙ නෑ. උදේට කෝපි බොන පුරුද්දත් ටිකෙන් ටික අඩුවෙලා ගියා.
“ඇයි ඔයාට කෝපි හදාගන්න බැරි?”
“ඔයාට වගේ හදන්න බෑ.”
මේසය මත වූ දුරකථනය, අක්ෂර කිහිපයකින් ආලෝකමත් විය. ට්‍රෑම් වෙත කෙටි පණිවිඩයක් තිබුණි. එව්වේ කවුදැයි දැන ගැනීමට එය කියවීමට ඇයට අවශ්‍ය නොවූවා ය. පිළිස්සුණු විදුලි බුබුළු මාරු කිරීමට, කැඩුණු උපකරණ සෑදීමට, පැරණි ජනේල තීන්ත ගෑමට ඉඳහිට නිවසට ආවේ ෆී පමණි.
එදින දියණිය පාසල නිම වී නිවසට පැමිණ දොර විවර කරත්ම පිටුපස හැරි හුන් ෆි දැකීමෙන් පියා යැයි ඈ වරදවා වටහා ගත්තාය. තම දියණියගේ ප්‍රීතිමත් හඬ පහව යන බව දුටු ට්‍රෑම් අනුකම්පාවෙන් කඳුළු සැලුවා ය. ෆී බොහෝ විට හුයි මෙන් එකම මෝස්තරයේ කමිස ඇඳ සිටි අතර ඔහු මෙන් උස මහත විය. දිනක් මේසය තල්ලු කිරීමට ෆී නැමුණු විට, ඔහුගේ බෙල්ලේ රතු ලපයක් දකින්නට ලැබුණි.
හුයි සමග වැතිර සිටි අවස්ථාවක ඔහු වෙත එවැනිම රතු ලපයක් ඈ දුටුවා ය. හුයි සමඟ සතුට ගැන කතා කිරීමට ඇයට ඉතිරි වූයේ රතු ලපය පමණි. ඔහුට පෙම්වතියක් සිටින බව දැනගත් දා සිට වසර දෙකක් පුරා ඇයගේ බිඳුණු විවාහයේ ඇලී සිටීමට එම රතු උපන් ලපය සිහිපත් කළේ ය. හුයි සියල්ල අතහැර යන තුරුම, එම රතු ලපය ට්‍රෑම්ගේ වේදනාකාරී මතකයේ උණුසුම් ගල් අඟුරු කැබැල්ලක් මෙන් විය.
ට්‍රෑම් සිතුවේ ඇයව ෆි විසින් පොළඹවා ඇති බවයි. නමුත් හුයි කෙරෙහි ඇයට ඇති වූ හැඟීම් නැවත ෆි පණ ගැන්වූ බව පෙනී ගියේ ය. ට්‍රෑම්ගේ හදවතේ, කිසි විටෙකත් තම දරුවාගේ පියා අත්හැර නොතිබුණි. බන්දේසියේ තිබූ චොප්ස්ටික්ස් ඔහුගේ දෑත සිහිපත් කළේ ය. ඇඳ මත වූ කොට්ට සහ ඇතිරිල්ලේ තවමත් ආදරයේ සලකුණු තිබුණි. ඉඳහිට පැමිණෙන හුයි, දියණිය සමග සෙල්ලම් කරන ආකාරය දෙස බලා, ට්‍රෑම්ගේ හදවත කැළඹී ගියේ ය. තම දුවට සෙනෙහස බුක්ති විඳීමට ඔහුව තමා වෙත නැවත ඇද ගැනීම ගැන ට්‍රෑම් කල්පනා කළා ය. ඈ විදුලි බුබුලක් නිවා දැමුවා නම්, තවත් මතකයක් අවදි කළා නම්, තවත් ප්‍රශ්න කිහිපයක් ඇසුවා නම්, සමහරවිට ඇයට හුයි නතර කරගත හැකි විය. ඒ කිසිවක්ම නොකියා, ඇයට නිහඬවම ඔහුගේ තුරුලට වැටෙන්නට අවස්ථාව තිබුණි.
“ඔයා දැන් කෙට්ටුයි වගේ.”
“බර අඩු කරගන්න යෝග කරන්න තුයි මට බල කළා.”
“දැන් බර අඩුයි. රෑට හොඳට නින්ද යනවා.”
“එත් මගේ බිරිඳ යෝග කරන්න කැමති නැහැ. එයා ඉවසිලිමත් නැහැ. ”
“මගේ බිරිඳ” ඒ වචන දෙක ඇයගේ සිතේ රැඳිණි. එය ට්‍රෑම් හට ඇයගේ ස්ථානය මතක් කර දුන්නේය. ඈ හිටපු බිරිඳ යි, පැරණි තොටුපළ යි. ඈ අතීතයට අයත් වස්තුවක් පමණි. ට්‍රෑම් දිගු සිහිනයකින් අවදි වූ බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. එක්වරම ඔහුට බිත්ති ඔරලෝසුව දෙස බැලුණි. ඒ වන විටත් රාත්‍රී එකොළහ පසු වී ඇති බව ට්‍රෑම් දුටුවා ය.
“දැන් ප්‍රමාදයි. මගේ බිරිඳ දොර ළඟ බලාගෙන ඇති.”
තම පියා ගෙදර එනතුරු බලා සිටින තවත් දරුවෙකුට නිදා ගැනීමට පුරුදු වීමට ඉඩ නොතැබිය යුතු යැයි ඈ සිතුවා ය. ඔහු සුසුමක් පිටකරමින් තවත් කෝපි උගුරක් පානය කළේ ය. තවත් වරක් ඔහු දෑස් කරකවා නිවස ඇතුළත බැලුවේ ය. ට්‍රෑම්ගෙන් වෙන්ව ගිය දිනයේ හිතාමතාම තමා දමා ගිය පැරණි සපත්තු යුගලය ඔහු දුටුවේ ය. එය ඔවුන්ගේ විවාහ දිනයේ ඇඳීමට ඈ විසින් මිලදී ගෙන තිබූ එකකි. හුයි නැගී සිටියේ ය. එළියට යාමට දොර විවර කරන අවස්ථාවේදීම ළපටි නුගකොළ සැලෙන හඬ ඇසෙන්නට විය. එසැණින් හුයි ට අධික සීතලක් දැනුණි. ඒ සිතුවිල්ල හුයිගේ හදකම්පා කරවන්නක් විය. නිවස ඉතා උණුසුම් වුවත් ඔහුට පිටව යෑමට සිදු විය.
“ඔයා හදපු කෝපි තාමත් මට රසයි.”
ඈ මඳ සිනහවක් පෑවා ය. රූපය නොපෙනී යන තෙක් බලා සිටි ට්‍රෑම් නිශ්ශබ්දව හුයිගේ පරණ සපත්තු කුට්ටම රැගෙනවිත් පිටත වූ කුණු කූඩය තුළට දැමුවා ය. ඈ ඉක්මනින්ම නිවස තුළට පැමිණ දොර වසා දැමුවාය. නිවසේ සෑම විදුලි බුබුලක්ම නිවා දැමූ ඈ ඇඳ වෙතට ගොස් තම දරුවා සමීපයේ නිදා ගැනීමට සැරසුණි. පිටතින් හමන සුළඟේ හඬ තවදුරටත් නොඇසෙන සේ ඈ දියණියගේ දෙසවන් ආවරණය කළා ය.
https://divaina.lk/%E0%B6%85%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%84%E0%B7%90%E0%B6%BB%E0%B7%93%E0%B6%B8-2/
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
කැරම් බෝඩ් එක
"යමං කැරම් අතක් ගහන්න. කාලෙකින්නෙ කට්ටිය සෙට් වුණෙත්... " කලකට පසුව හමුවුණු මිතුරන් පිරිස අතර සිටි මුදිතගේ මුහුණ අඳුරු වීමට ගත වූයේ නිමේෂයකි.
" අනේ මට බෑ බන්. උඹලා ගහපන්. "
" අපි තුන්දෙනා අහවල් දෙයක් කරන්නද ? ඇයි උඹ දන්නැද්ද කැරමක් ගහන්න හතරක් ඕනෙ කියල.. ? මෙන්න මෙහෙ වරෙන් බන්. "
මිතුරන්ගේ පෙරැත්ත මත අකමැත්තෙන් වුවද කැරම් බෝඩය ඉදිරිපිට වාඩි වූ මුදිත මොහොතක් නිසොල්මන්ව සිටියේය. නොදැනුවත්වම ඔහුගේ අතැඟිලි වෙව්ලමින් තිබිණි.
" එහ්.. මොකද බන් ඔය අත වෙව්ලන්නෙ ? කැඳ බීලා වගේනෙ උඹ නම්. ගහපන්කො ඉත්තට හරියට.. "
" කයිවාරුව නම් තියෙනවා මුගෙ. කැරම් ඉත්තෙක්ට ගහගන්න බෑ.. "
තම මිතුරන්ගේ දැඩි සිනහ හඬ මධ්‍යයේ ලැජ්ජාවෙන් මඳ සිනහ පහළ කළ මුදිතගේ මතකය වසර ගණනාවක් ඈතට දිව ගියේය.
*************
"අනේ අම්මෙ මට කැරම් බෝඩ් එක ඉක්මනට අරන් දෙන්නකො.. " කුඩා මුදිත හඬන්නට වූයේ තම මවගේ මඟ අහුරාගෙනය. තම සහෝදරියගේ නිවෙසට කැරම් බෝඩ් එකක් ගෙන ආ දින සිට, ශ්‍රියාලතාට තම පුතුගේ මෙම අඳෝනාව නුපුරුදු නොවීය.
" පුතේ මේ දවස්වල අප්පච්චිට කරදර කරන්න බෑනෙ. නාඬා ඉන්නකො, මයෙ පුතාට අප්පච්චි ඉක්මනටම කැරම් බෝඩ් එකක් අරන් දෙයි... "
පෞද්ගලික ආයතනයක ලිපිකරුවකු ලෙස සේවය කළ, මුදිතගේ පියා වූ පත්මසිරි බොහෝ වෙහෙස මහන්සියෙන් එදා වේල සරි කරවා තම පවුල ජීවත් කරවූ අයකු වූ අතර පවුලේ එකම දරුවා වන මුදිත ඔහුගේ පණ මෙන් විය.
" අප්පච්චි... මට කැරම් බෝඩ් එකක් ගෙනාවද..? "
නිවෙසට ගොඩ වීමටත් පෙර තම පුතුගෙන් ලද පැනය හමුවේ පත්මසිරි නිරුත්තර වූ අතර තම හැඟීම් සඟවා ඔහු සිනාසෙන්නට වූවේය.
" මයෙ පුතාට අප්පච්චි ඉක්මනටම කැරම් බෝඩ් එකක් ගේන්නම්කො. හරිද.. ? "
" ඊයෙත් ඔහොමයි කිව්වෙ පෙරේදත් ඔහොමයි කිව්වෙ. අප්පච්චි හරි නරකයි. " මුදිතගේ බොළඳ වදන්, පත්මසිරිගේ ළය පසාරු කර යනවාක් මෙන් ඔහුට දැනුණි.
" ඒයි... මේ ඇහුණද ? කොල්ලගෙ වැඩේම නාහෙන් අඬන එක කැරම් බෝඩ් එකක් ඉල්ලලා. අද දවස තිස්සෙම මාත් එක්ක ඔට්ටු වෙවී හිටියෙ ඕකට. "
එදින රාත්‍රියේ පසෙකින් නිදමින් සිටි මුදිතගේ හිස පිරිමදිමින් ශ්‍රියාලතා පැවසුවේ ඇඳ විට්ටමට හිස තබා කල්පනාවට බර වී සිටින තම සැමියා වෙතට හැරෙමින්ය.
" හ්ම්ම්... ආපු ගමන්ම මං එක්කත් ඔට්ටු වුණේ ඔය... "
" කොහෙ තියෙන සල්ලියක්ද ඒයි ඕවට වියදම් කරන්න.. ? අපි කන හැටි ලිපා දනී. මට තේරෙන්නැත්තෙ කොලුවට කොහොම ඕක තේරුම් කරන්නද කියල. " ශ්‍රියාලතා සුසුම් මැද තෙපළූ වචනවලට පිළිතුරු ලෙස පත්මසිරිගෙන් ලැබුණේ මඳ සිනහවක් පමණි.
පසුදිනට පහන් වූ අතර, රැකියාවට පිටත් වූ පත්මසිරි තම ප්‍රධානියාගේ කාමරය කරා ඇදුණේ අපේක්ෂාවෙන් යුතු දෑසිනි.
" සර්.. මට පොඩි උදව්වක් ඕනෙ. "
" මොකක්ද පත්මසිරි ? නිවාඩු නම් ඉල්ලන්නෙපා දැනටමත් දරුවගෙ වැඩවලට කිය කිය සෑහෙන්න නිවාඩු අරන් තියෙනවා. " ආයතන ප්‍රධානියාගේ ස්වරය රළු වීමට වැඩි වේලාවක් ගත නොවීය.
" නෑ සර් නිවාඩුවක් නෙමේ. මට පොඩි ඇඩ්වාන්ස් එකක් ගන්න පුළුවන්ද, දරුවගෙ වැඩකට සර්.. "
" මොකක්ද පත්මසිරි මේකෙ තේරුම ? දරුවගෙ වැඩ කිය කිය නිවාඩු ඉල්ලනවයි, ඇඩ්වාන්ස් ගන්නවයි. මේ විදියට ගියොත් මාසෙ අන්තිමට දෙන්න පඩියක් නැති වෙයි. කියන්න කනගාටුයි පත්මසිරි, ඇඩ්වාන්ස් එකක් නම් දෙන්න විදියක් නෑ. "
දැඩි මතධාරියකු වූ ආයතන ප්‍රධානියාගේ වචනය වෙනස් නොවන බව මැනවින් දත් පත්මසිරි දැවෙන හදවතින් යුතුව ඉවතට ගමන් කරන්නට වූවේය.
.............................................
" අප්පච්චි... මගෙ කැරම් බෝඩ් එක ගෙනාවද ? අද අක්කලා මාව එයාලා එක්ක සෙල්ලම් කරන්න ගත්තෙත් නෑ. මටත් එකක් තිබ්බනම් එහෙම වෙන්නෙ නෑනෙ. "
කඩුල්ල පනින විටම ඇසුණු මුදිතගේ පැමිණිල්ල පත්මසිරිගේ දෙසවන් තුළින් විත් හද පත්ලටම කිඳාබැස්සේ පියකුගේ අසරණකම ඔහුට මැනවින් අවබෝධ කරදෙමිනි.
" මයෙ පුතේ අප්පච්චිට අද වැඩ ගොඩාක් තිබුණා. ඒ හන්දා කැරම් බෝඩ් එකක් ගන්න යන්න බැරි වුණානෙ. පුතාට මං අනිද්දාට අනිවාර්යයෙන්ම කැරම් බෝඩ් එකක් ගෙනත් දෙන්නම්. හරිද ? "
" ඇයි අනිද්දා ? හෙට බැරිද අප්පච්චි ? "
" හෙට කැරම් බෝඩ් තියෙන කඩේ වහලලු පුතේ. මං අනිද්දට ගෙනත් දෙන්නම්කො. මෙන්න මං පුතා ආසම බූන්දි ගෙනාවා. මේකත් අරන් ගිහින් කාලා සෙල්ලම් කරන්න.. " මෙතෙක් වේලා කළු වලාවක් සේ දිස් වුණු මුදිතගේ මුහුණෙහි ඇඳුණු සතුටු සේයාව දුටු පත්මසිරි, ආරූඪ කරගත් සිනහව අසුරු සැණෙකින් වියැකී ගියේ ඊළඟ මොහොතෙහි සිතට නැඟුණු සිතුවිල්ල නිසාවෙනි. එනම්, “තව කොපමණ දිනක් පුතුට බොරු කිව යුතුද ? ”යන්නයි.
................................................................
" මොකෝ ඒයි කල්පනා කරන්නෙ කෑම එක අතගගා..? ඕක කාලා ඉන්නකො. "
තම සැමියාගේ නිහඬ බව නොඉවසූ ශ්‍රියාලතා ඇසුවේ හොදි දීසිය ඔහු වෙතට ළං කරමිනි.
" එපා ශ්‍රියා, මේ ඇති මට. මේ... දෙයක් කියන්න තියෙනවා. "
" අර මොකක්ද කියන්න තියෙන්නෙ ? "
" මං තීරණය කළා හවසට පොඩි ජොබ් එකකට යන්න. "
" මොකක් ? දවස තිස්සෙම මැරිලා මැරිලා හවසට කොහොමද පත්මෙ ඔයා තව රස්සාවක් කරන්නෙ ? "
පත්මසිරිගේ ප්‍රකාශයෙන් වික්ෂිප්ත වූ ශ්‍රියාලතා විමසුවේ බිඳුණු හඬකිනි.
" වෙන මොනවා කියල කරන්නද ශ්‍රියා.. ? කොල්ලා හැමදාම අඬනවා කැරම් බෝඩ් එකක් ඉල්ලලා. මං අද ලොක්කගෙන් ඇඩ්වාන්ස් එකක් ඉල්ලුවා. ගත් කටටම කිව්වේ බෑ කියලා. අනික් අතට මේ මාසෙම ඇඩ්වාන්ස් කීයක් කියල ගත්තද?"
" හ්ම්ම්.. මහ අමාරු කාලයක් මේක නම් අපිට. ඉතින් මොකක්ද ඔය යන්න හදන රස්සාව ? "
තම බිරිය දෙස බලා දිගු හුස්මකින් ළය සැහැල්ලු කරගත් පත්මසිරි, පිඟානෙහි ඉතිරිව වේලී තිබූ බත් ඇට පොඩි කරමින් වචන ගළපන්නට විය.
" මතකද ටවුමෙ අලුතෙන් දාපු යකඩ ගබඩාව ? අන්න ඒකට දවසෙ කුලියට, “ තාවකාලික මුරකරුවන් ඕනෙ” ය කියල බෝඩ් එකක් අලවලා තිබ්බා. මං හෙට රෑට යනවා ඒකෙ වැඩට. අනිද්දා එන්නම් කොල්ලට කැරම් බෝඩ් එකකුත් අරන්. "
පත්මසිරිගේ වචන හී තුඩු මෙන් ශ්‍රියාලතාගේ හදවත තුවාල කරන්නට වූ අතර නොදැනුවත්ම තම දෙනෙත් අගින් ගැලූ කඳුළු බිඳු තම සැමියාට හොරෙන් පිසදා හැරීමට ඇය අසාර්ථක උත්සාහයක් ගත්තාය.
" ශ්‍රියෝ අඬන්නෙපා මයෙ මැණිකෙ. ඔයයි දරුවයි සතුටින් තියන්න මට කරන්න බැරි දෙයක් නෑ. නාඬා ඉන්න. අපිට බැරි වුණාට සැප විඳින්න අපෙ දරුවන්ට දුක දෙන්න ඕන නෑ. මං හෙට ගිහින් අනිද්දට එන්නම්. කොල්ලත් එක්ක පරෙස්සමට ඉන්න. "
දෙදිනක් ගත විය. මුදිත එදින පාසල් ගියේ වෙනදාටත් වැඩි උද්‍යෝගයකිනි.
මන්ද, එය තමා ආසාවෙන් බලා සිටි කැරම් බෝඩය ගෙන අප්පච්චි පැමිණෙන දිනය බව ඔහු දැන සිටියේය.
පාසල නිම වී ගේට්ටුව අසලට පැමිණි මුදිත වෙනදා මෙන් තම මව නොදුටුවේය. ඒ වෙනුවට එහි සිටියේ තම නැන්දාය.
" නැන්දෙ.. කෝ අපෙ අම්මා ? "
" අම්මට උණ හැදිලා ඉස්පිරිතාලෙ අරන් ගියානෙ. මට කිව්වා ඔයාව එක්කරගෙන අපෙ ගෙදර යන්න කියල.."
" එතකොට අප්පච්චි ? "
" අප්පච්චි වැඩ ඇරිලා එන්නෙ හවසටනෙ පුතේ. අපේ ගෙදර ගිහින් නාලා, කාලා, අක්කලා එක්ක සෙල්ලම් කරමු. හරිද ? "
" අදවත් එයාලා මාව කැරම් ගහන්න ගනියිද නැන්දෙ ? "
" මයෙ පුතාව ගනියි එයාලා. ගත්තෙ නැත්තන් නැන්දා බලාගන්නම්කො. "
නැන්දාගේ නිවෙසට පැමිණි මුදිතට එදින අමුතුම දිනයක් විය. පෙර නොවූ ලෙස ඔහුට සැමගේම අවධානය ලැබෙමින් තිබූ අතර හිතේ හැටියට කැරම් සෙල්ලම් කළ ඔහුගේ සිත ප්‍රීතියෙන් උදම් වී තිබිණි.
" අක්කේ... අද අප්පච්චි එද්දි මට කැරම් බෝඩ් එකක් ගේනවා කිව්වා. ඒක ගෙනාවම ඔයාලත් සෙල්ලම් කරන්න අපේ ගෙදරට එන්න. "
මුදිතගෙ ප්‍රීතිමත් හඬ නිවෙසේ වූ නිහඬතාව බිඳිමින් දසත පැතිරෙන්නට විය. එක්වරම නිවෙස ඉදිරිපිට නැවත්වූයේ ත්‍රිරෝද රථයකි. එයින් බට ශ්‍රියාලතා, නිවෙස තුළ සිටි මුදිත දැක මහ හඬින් හඬමින් පැමිණ ඔහුව වැලඳගත්තාය.
" අනේ මයෙ රත්තරන් පුතේ... මයෙ පුතාට කැරම් බෝඩ් එකක් ගේන්න ගිය අප්පච්චි ආයෙ එන්නෙ නෑ මයෙ පුතේ. අප්පච්චි අපි දෙන්නවම දාලා ගිහින් රත්තරන් පුතේ... " කුඩා වුවද සිදුව ඇති දෙය වටහාගැනීමට තරම් දැනුමක් මුදිත සතු විය. ශ්‍රියාලතාගේ කඳුළු ගංගාවට මුදිතගේ කඳුළු බිඳු එක්වීමට ගත වූයේ සුළු මොහොතකි. දෙදෙනාගේ විලාපය අවට වූවන්ගේ ද නෙත් කඳුළින් තෙත් කරවීමට සමත් විය.
දින ගෙවී ගියේ අවමඟුලේ සියලු වැඩ ද අවසන් කරවමිනි. අප්පච්චිව දැමූ පෙට්ටිය වළට දමා පස් අහුරු දැමූ අයුරු කුඩා මුදිතගේ මනසෙහි තැන්පත් වී තිබුණේ කිසිදා වියැකී නොයන පරිද්දෙනි. පෙට්ටිය බිඳගෙන හෝ අප්පච්චි නැවත තමා වෙතට පැමිණෙතැයි මුදිත තුළ දැඩි විශ්වාසයක් විය. ඔහු සෑම දිනකම අප්පච්චි පැමිණෙන තෙක් පෙර මඟ බැලුවේය.
දිනක් නිවෙසට පැමිණි පිරිසක් මුදිතට කුඩා කැරම් බෝඩ් එකක් ගෙනැවිත් තිබිණි.
" මුදිත පුතා, ආ මෙන්න අපෙන් තෑග්ගක්. මේකත් අරන් ඇතුළට ගිහින් සෙල්ලම් කරන්නකෝ.. "
මුදිතගේ දෙනෙත් සතුටින් පිරී ගියද ඒ සුළු මොහොතකට විය. ඔහුගේ දෙනෙත් ඉදිරියේ නැවතත් අප්පච්චිගේ මුහුණ මැවෙන්නට වූ අතර කිසිවක් නොපවසමින් දෝතට ගත් කැරම් බෝඩය ද සමඟ ඔහු කාමරය තුළට ඇදෙන්නට විය. තම ඇඳ මත කැරම් බෝඩය තැබූ ඔහු කැරම් ඉත්තන් ගෙන ඒ මත අතුරන්නට පටන් ගත්තේ හැඟීමකින් තොරවය. නිවෙසට ආ පිරිස තම මව සමඟ කෙරෙන කතා බහා අතරින් පතර ඔහුගේ දෙසවනට ද ඇසෙන්නට විය.
" ශ්‍රියාලතා අක්කෙ... මොකක්ද ඇත්තටම වෙලා තියෙන්නෙ ? "
" මල්ලිලා දන්නවනෙ, පුතාට කැරම් බෝඩ් එකක් ගේන්න ඕනය කියල අයිය සිකුරිටි ජොබ් එකට ගිය වග. එදා රෑ කවුදෝ මන්දා කට්ටියක් ගබඩාවෙන් යකඩ හොරකම් කරන්න ඇවිල්ලා. අයියා විරුද්ධ වෙලා. අන්තිමට උන් අයියව... "
ශ්‍රියාලතාගේ හඬ වියැකී ගොස් ඉකිය මතුවන්නට වූ අතර නෙත්වලින් දිය නොනවත්වාම ගලන්නට විය.
" ශ්‍රියා අක්කා අඬන්න එපා දැන්. අයියා කාටවත් කරදරයක් නොකරපු මනුස්සයෙක්. එයා හොඳ තැනක ඇති. මේ කොල්ලා කැරම් බෝඩ් එකක් ඉල්ලලා කරදර කළේ නැත්තන් පත්මෙ අයියා අදටත් යහතින්... "
ගත වූයේ සුළු මොහොතකි. කාමරයෙන් ඇසුණු 'දඩහ්.. දඩහ්..' ශබ්දය හමුවේ සියල්ලෝම එහි දිව ගියෝය. කාමරය මැද බිම, අලුත ගෙන ආ කැරම් බෝඩය කෑලි කෑලි වී තිබුණු අතර පසෙකින් වූයේ ඒ දෙස කෝපයෙන්, කඳුළු සලමින් බලාසිටිනා කුඩා මුදිතය.
*************
" යකෝ මේකගේ මනෝ පාරේ තරම.... ඇහැරියන් මිනිහෝ. ඉක්මනට ගහපන් ඔය ඉත්තට.. "
උස් හඬින් ඇසුණු තම මිතුරන්ගේ හඬින් පියවි සිහියට පැමිණි මුදිත මවාගත් සිනහවකින් යුතුව ඔවුන් දෙස බැලුවේය.
“මේ කොල්ලා කැරම් බෝඩ් එකක් ඉල්ලලා කරදර කළේ නැත්තන් පත්මෙ අයියා අදටත් යහතින්...”යන වචන පෙළ මුදිතගේ දෙසවන් තුළ දෝංකාර දෙමින් තිබුණු අතර, නොදැනුවත්වම වැටුණු කඳුළු බිඳු කිහිපයක් කැරම් බෝඩයේ ලෑල්ල තෙමා ඇති බව ඔහුගේ දෑතට දැනුණි.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
පන්ජාබ් ලේඛක කර්තාර් සිං ඩූගල්
(පන්ජාබ් බසින් The Miracle නමින් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරන ලද්දේ ඉන්දීය ලේඛක කුෂ්වන්ත් සිංග් විසිනි.)
Nissanka Rajapaksa
දෝංකාරය
මිනිසුන් තිදෙනා දූවිලි මත්තෙහි සිටගෙන මාර්ග නාම පුවරුව දෙස බැලූහ. “තව දවස් දෙකකින් අපි අපේ නගරයේ” තසෝලෝ පැවසුවේය. තසෝලෝ, මැකී සහ තෙම්බා දින කීපයක් තිස්සේ දහසක් කඳුවල සිට වැටී ඇති නිම්නය ඔස්සේ දිවෙන මාර්ගයේ පැමිණෙමින් සිටියහ. දිවා කාලයේ කහ පැහැති ගිනියම් වැල්ලේ පා ගමනින් පැමිණෙන ඔවුහු රාත්‍රි කාලයේදී පාර අයිනේ ස්ථානයක ගිනිගොඩක් ගසාගෙන පිපාසිත පොළොවේ දිගා වී තම වෙහෙස නිවා ගත්හ. ඔවුන් කතා කළේ අඩුවෙනි. තමන් අතහැර දමා පැමිණි ප්‍රදේශයේ බියජනක බව තවමත් ඔවුන්ගේ සිත් තුළින් පහ වී නැත.
මහා ඛේදවාචකයෙන් ඔවුන් සමඟ සිටි ආකර කම්කරුවෝ හාරසියයක් පමණ මිය ගියහ. කඳු කඩා වැටීම නිසා ඔවුන්ගෙන් වෙන්වූ පිරිස වෙත ළඟාවීමට දැරූ උත්සාහය සාර්ථක නොවීය. ඔවුන් අතර වූයේ භයානක නිහැඬියාවකි. වැලපෙමින් සහ වික්ෂිප්තව සිටි බිරින්දන් සහ ඔවුන්ගේ නෑ හිතවතුන් ආපසු ගිය පසු ඔවුන් ඉවත දැමූ ඉරුණු පත්තර කැබලි ආදිය සුළඟට ගසාගෙන විත් කටු කම්බි වැටේ ඇමිණී තිබිණි. අළු පැහැති අහසේ අඳුරු වලාකුළු පැතිරී ගියේ වෙන්ව යෑමට සැරසෙන්නාක් මෙනි.
“මේ හිරු රැස්වල ගිනියම අපේ ඇඟට කඩා වැටිලා. හරියටම සුදු මිනිසුන්ගෙ නීති වගේ”යැයි පැවසූ තසෝලෝ තමාගේ අත්වල සහ පාදවල තැවරී ඇති දූවිලි ගසා දැමුවේය.
“හරියට අපේ මිනිස්සු ආකරේ ඇතුළේ දුක් විඳිනව වගෙ” මැකී පැවසුවේය.
“අපි කතා නොකළ යුතු දේවලුත් තියෙනවා” තසෝලෝ පැවසුවේය.
“අපි සුදු මිනිසුන්ගෙ නීති වෙනස් කරමු. ඒත් ආකරේ දුක් විඳීම නම් කවදාවත් වෙනස් කරන්න බැහැ.”
මොහොතක් ඔවුහු නිහඬව සිටියහ. මන්ද යත් ආකරයේදී විඳීමට සිදුවූ දුක් ගැහැට සිහිපත්වීමෙන් ශෝකයක් හටගත් බැවිනි.
“අපි මෙතන රාත්‍රියෙ නතර වෙමු.”
“නැහැ අපි රාත්‍රියෙ ඇවිදගෙන යමු. හෙට හවස් වෙනකොට අපට ගෙදර යන්න පුළුවන් වේවි” මැකී පැවසුවේය.
“දැන් මට ගෙදරට ආව වගෙයි. මගෙ කකුල් හයියයි. වෙහෙසක් දැනෙන්නෙ නැහැ.”
තසෝලෝ වත්ත වටා තිබූ ආරක්ෂක වැටේ කැඩුණු තැනකින් මහ පාරට විවිසියේය. ඔහු අනුකරණය කරමින් සෙස්සෝ වියළී ගිය ඉවුර මත වැටී ඇති මහ පාර දිගේ ගමන් කළහ.
“මේක තමයි පාර” තසෝලෝ නායකත්වය දෙමින් පැවසුවේය. ඔවුන් නිවෙස්වල ගත කළ කාලය තුළ ඔවුන්ට ගොවිතැන් කටයුතු සඳහා නායකත්වය ලබා දුන්නේද තසෝලෝයි. පස නිසරු වී අස්වැන්න අසාර්ථක වූ විට ඔවුහු කම්කරුවන් බඳවා ගන්නා කාර්යාලය කරා පැමිණියහ. වරක් ඔවුහු ඔහු පසුපස හිර ගෙදරටද ගියහ. එහෙත් ඒ බොහෝ කලකට පෙරයි. ඔහුගේ ආත්ම ශක්තිය ප්‍රබලය. හැම විටම එය එලෙසම පැවතිණි.
“මේක හොඳ තැනක්” පල්ලමක් සහිත ස්ථානයක සිය පොරෝනය දිග හරිමින් තසෝලෝ පැවැසුවේය.
“ගඟේ වක්කලම තියෙන තැනට අපි ගියොත් වඩා හොඳයි. එතකොට පාරෙ යන කෙනකුට අපිව පේන්නෙ නැහැ” මැකී පැවැසුවේය.
“මෙතැන නම් අනතුරුදායකයි.”
දැඩි නිහඬතාවකි. අනතුරුව ඔහුගේ හඬ දෝංකාර දෙන්නට විය. අනතුරුදායකයි….! අනතුරුදායකයි….! අනතුරු….!
“අපට සමච්චල් කරන්නෙ කවුද?” මැකී විමසුවේය.
“ඒක කඳුකරේ උපක්‍රමයක්” තසෝලෝ පිළිතුරු දුන්නේය. තම පොරෝනය තසෝලෝගේ පොරෝනය අසලින්ම එළාගත් තෙම්බා “මෙතන හොඳ තැනක්” යැයි කියමින් තසෝලෝ හා එකඟ විය.
ගිනියම් අඩුවෙමින් තිබූ වැල්ලේ හිඳගත් ඔවුහු වියළී ගිය ගංගාව දෙස බලා සිටියහ.
මුලින්ම කතා කළේ තසෝලෝයි. “අපි මෙතනට ආවෙ ආරක්ෂක වැටෙන් පැනල බව උඹලට මතකද?”
“ඔව්, උඹ තමයි වැට කැඩිච්ච තැන අපට පෙන්නුවෙ”
“අපි වැට කැඩිච්ච තැනින් ආවායි කියන එකේ තේරුම මොකක්ද කියල දන්නවද?”
“අපි සුදු ජාතික ගොවියකුගෙ ඉඩමකටයි ඇවිල්ල තියෙන්නෙ.”
“දැන් මම කියන්නම් මගෙ බඩගින්න ගැන. මගෙ බඩ ගර්ජනා කරනවා.”
“එතකොට මම කියන්නම් මෙහෙම මේ වගෙ ගොවිපළක බැටළුවො ඉන්නවා.”
“ඔව්, උඹ නම් අපූරු මිනිහෙක්. මම ඒක විස්තර කරන්නෙ කොහොමද?” තසෝලෝ පැවසුවේ තෙම්බාගේ පිටට තට්ටුවක් දමමිනි. “ඔව් උඹ නම් අපූරු මිනිහෙක්”
“මම මේ වගෙ දේවල් ඉගෙන ගත්තෙ උඹෙන්” තෙම්බා පිළිතුරු දුන්නේය.
ඔවුන්ගේ කතා බහ මැකීගේ සිතිවිලි අතරට ඇසුණේ දුර්වල ලෙසිනි. ඔහුගේ සිතිවිලි වූයේ ඔහු ඉදිරියේ ඇති ආපසු නිවෙසට පැමිණීමේ සතුටයි. ඔහු පැමිණි ස්ථානයේ සිදුවූ ඛේදවාචකය, ආකර කම්කරුවන් මතට කඩා වැටුණ පස් කන්දෙන් ගැලවීමට හැකිවීමේ වාසනාව සහ සුදු ජාතික ආකර හිමියන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් නිසා මේ ඛේදවාචකය සිදුවූ බවට ඇති කතා බහ, ඔහුගේ මනසේ රැව් දුන්නේය. ඔවුන් ආකර කම්කරුවන්ගේ ආරක්ෂාව ගැන සැලකිල්ලක් දක්වා නැත. ඔහුගේ සිතිවිලි ඔහුගේ මිත්‍රයකු වූ මොසස් කෙරෙහි යොමු විය. ඔව්, මේ ඛේදවාචකයෙන් ජීවිතය අහිමි වූ මොසස්! ඔහුට ආකරය අතහැර යෑමට තිබුණේ තවත් දින දෙකකි. ඔහුට පවුලේ අය සමඟ එක්වීමට තිබුණේ මීට දින දෙකකට පෙරයි. ඔහු කොතරම් සතුටින් සිටියේද? තම නිවෙස ගැන කතා කරන විට ඔහුගේ සතුට පළවූයේ ඇස්වලිනි. අනතුරුව විශාල තුවක්කුවකින් තබන මහා වෙඩි ශබ්දයක්! ඔහුගේ සිහින මතට ආකරය කඩා වැටිණ.
ඉන්පසු ඔහුගේ මතකයට නැඟුණේ බලාපොරොත්තුවෙන් පිරි කටයුතු කළ දින කීපයයි. ඔවුහු මහත් බලාපොරොත්තුවෙන් යුතුව දින ගණනාවක්ම කඩා වැටුණ පස් කඳු ඉවත් කළහ.
එහෙත් එම කාලය තුළත් ඔහුගේ සිතිවිලි නිවෙස ගැන විය.
මොසැම්බික් බලා ආපසු යන දුම්රිය අපේක්ෂාවෙන් බලා සිටින විට තමන්ගේ බිරින්දෑවරුන් තම ආරක්ෂාව ගැන සිතා කනස්සල්ලෙන් පසු වන බව තිදෙනාම දැන සිටියහ. අනතුරුව ඔවුනට දැන ගැනීමට ලැබුණේ තම ගම් රටවල් බලා යෑමට ප්‍රවාහන පහසුකම් ලැබීමට තවත් දින ගණනාවක්ම ගත වන බවයි.
තසෝලෝ තම ඇඳ ඇතිරිල්ල දිග හරිමින් කතා කළේය. අනිත් දෙදෙන ඔහු අනුකරණය කළහ.
“මේ මැකී හීන දකිනවා” තසෝලෝ පැවසුවේය.
“ඔව්, මෝඩයා අපි බැටළුවකු ගැන කතා කෙරුවට අපි කතා කරන්නෙ කෑම ගැන” තෙම්බා පැවසුවේය.
“උඹල කියන්නෙ මගෙ හිත මහ ලොකු දේවලින් පිරිල තියෙද්දි කෑම ගැන කරදර වෙන්න කියලද?” මැකී දිගටම කියාගෙන ගියේය.
“තවත් දවස් දෙකකින් මම ගෙදර ගිහින් බිරියව හමුවෙනව. මම දැකපු දේවල් ගැන මගෙ පුතාට කතාන්දර කියල දෙනව. ගිනි මැලේ වටේට වාඩිවෙලා අපි විඳපු දුක් කන්දරාව ගැන කියනවා. මගෙ බඩේ කෑගැහිල්ලට වඩා මගෙ පවුලෙ අයත් එක්ක ඉන්න යන එකේ සතුට මට තියෙනවා. ඉතින් ඒ මං දකින හීනයක්ද?”
“උඹ ජීවිතේ ගැන කිසි දෙයක් ඉගෙන ගෙන නැහැ.” තසෝලෝ පැවසුවේය.
“උඹ දන්නෙ ආකර කපන්නයි. හීන දකින්නයි විතරයි. මොළයක් නැහැ.” පාරේ තිත්ත දූවිලිවලින් ඔහුගේ කටහඬ වැසී තිබිණි.
“අපිට හීනවල ජීවත්වෙන්න බැහැ” තෙම්බා පැවැසුවේය.
“උඹ ගෙදර ගැන කියනවා” තසෝලෝ පැවැසුවේය.
ඒත් ගෙදර කියන්නෙ මොකක්ද? අපේ ඉඩම්වල පස් නිසරුයි. ඒ නිසා අපේ පවුල්වල අය බඩගින්නෙ. ආකරවල වැඩ කළේ නැත්නම් අපි අපේ ළමයින්ට සල්ලි එවන්නෙ කොහොමද?”
“උඹ ගෙදර ගැන කියන්නෙ හරියට දිව්‍ය ලෝකෙ ගැන වගේනෙ. උඹ හීන දකිනවා හරියට ආකරේ වැඩ කරපු මෝසස් වගෙ.”
“උඹ හරියට මෝසස් වගේමයි” තෙම්බා කෑගසුවේය.
කඳුකරයෙන් දෝංකාරයක හඬ නැඟිණි. “උඹ මෝසස් වගෙයි. මෝසස් වගෙයි…. මෝසස්….”
“මම මෙතනට කැමැති නැහැ. අපි මෙතනින් යන්න ඕන. මේ කඳුකරය අපට සමච්චල් කරනවා. අපි බැටළුව හොරකම් කිරීම ගැන පාරෙදි කරපු කතාවත් කඳුකරයෙ දෝංකාර දෙන්න ඇති.”
“ආහ්, අපේ සිහින දකින්නා දැන් කඳුකරයෙ දෝංකාරයට බයවෙලා වගෙ“ තෙම්බා සරදම් කළේය.
“එන්න” තසෝලෝ පැවසුවේය.
“අපි එයාට හීන දකින්න ඉඩ හරිමු! එහෙම නැත්නම් එයාට බියගුල්ලකු වගෙ ඉන්න ඉඩ හරිමු! අපි පිරිමි අපිට කරන්න වැඩ තියෙනවා.”
“ඒත් දැන් අපි මේව කරන්නෙ මොකටද? අපි දැන් ගෙදරට ළඟයිනෙ” මැකී පැවසුවේය.
“අපිව අල්ල ගත්තොත් අපිට තවත් දින ගණනාවක්ම ඉන්න වේවි. මේ සුදු ජාතික ගොවියො තාම අපි ගැන දන්නෙ නැහැ. උන් අපට බයයි. ඒ බය නිසා උන් මොන වගෙ භයානක දේවල් කරයිද දන්නෙ නැහැ.”
“මගෙ පිහිය සූදානම්. අපි බැටළුවකුව හොයමු” තෙම්බා යෝජනා කළේය.
“ඔව්, අපි යමු, මැකී අපි ගියාට පස්සෙ උඹ ගිනිගොඩ පත්තු කරපං!”
“උන් අපිව අල්ලගත්තොත් තවත් දවස් ගණනක් යාවි” ඔහු ගං ඉවුරේ ගැට්ට පසු කරමින් කෑගැසුවේය.
ඔහු පිළිතුරු නොදුන්නේය. එහෙත් කඳුකරයෙන් පිළිතුරු ලැබිණි. දින ගණනාවක්…. දින ගණනාවක්…. දින ගණනාවක්….
වියළී ගිය ගං ඉවුර වසා අඳුර සහ නිහඬතාව පැතිර තිබිණි. සීත සුළං හමා ආවේය. ඔහුට සීතල දැනිණ. වියළී ගිය ගඟේ ඉවුරේ අනිත් පැත්තෙන් පායන සඳේ ආලෝකය වැටිණ. ඔහු කලකට පෙර ඇතිවූ ගංවතුරකින් පාවී ආ ලී දඬු එක් රැස් කර ගං ඉවුරේ වියළි වැල්ලේ ගිනි ගොඩක් ගැසුවේය.
ගිනි දැල්වල උණුසුම සමඟ ඔහුගේ පවුලේ උණුසුමත් ඔහුට දැනිණ. නඟින ගිනි දලු ඔහුට තම පැල්පතේ බිත්ති සහ තම බිරියගේ ආදරය තම පුතුන්ගේ කෙළවරක් නැති ප්‍රශ්න සිහිපත් කළේය. ඔහු තමා පැමිණි දිගු ගමන් මාර්ගය ගැන සිතමින් සැලසුම් හැදුවේය.
“තවමත් හීන දකිනවා” අඳුර අතරින් තසෝලෝගේ කටහඬ ඇසිණි.
ගිනි මැළයේ ආලෝකය වෙත රූප දෙකක් එනු දුටු මැකී තමා දකිමින් සිටි සිහින ලෝකයෙන් මිදුණි. පළමුවැන්නා පිහියක් රැගෙන එන තසෝලෝ, අනතුරුව බැටළුවකුගේ මළකුණක් කර තබාගෙන එන තෙම්බා, “ආ….” තෙම්බා නිහඬ බව බින්දේය.
“මැකී ගිනිගොඩට හොඳට අවුළුවල නෑ නේද? ඒක නිවේවිද?”
“මේක ගන්න” පිහිය මැකී අත තබමින් තසෝලෝ පැවැසුවේය.
“අපි පිරිමි! අපේ වැඩේ කළා! දැන් ගැහැනු හදවතක් තියෙන කෙනාටයි වැඩ තියෙන්නෙ. බැටළුවව උයන්න සූදානම් කරන්න.”
අපේ අත්වල මේ බැටළුවගෙ ලේ ගෑවිලා. කාට හරි අහුවුණොත් අපට ගෙදර යන්න වෙන්නෙ නැහැ” මැකී පැවැසුවේය.
“අපි ආහාර ගත්තෙ නැත්නම් අපේ ගමනට ශක්තිය උපදව ගන්නෙ කොහොමද?” තෙම්බා පිළිතුරු දුන්නේය.
“උඹ අනතුරක හීන දකිනවා. මෙතන කවුරුවත් නැහැ කවුරුවත් නැහැ” තසෝලෝ සරදම් කළේය.
කවුරුවත් නැහැ…. කවුරුවත් නැහැ…. කවුරුවත් නැහැ….. කඳුකරය දෝංකාර දුන්නේය.
අතේ පිහිය තබාගෙන මැකී කෙළින් නැඟිට සිටියේය.
“අනිත් මිනිස්සු ළඟ තියෙන ශක්තිය මට නැහැ” හේ පැවැසුවේය.
තසෝලෝ කෝපයට පත් විය.
“අපි ආකර හෑරුවෙ නැත්නම් ඒ අය පොහොසත් වෙන්නෙ කොහොමද? අපි පාරවල් හැදුවෙ නැත්නම් ඒ අය වාහන එළවගෙන යන්නෙ කොහොමද? අපි පයින් යද්දි උන් අපෙන් සේරම උදුරගෙන. අපි මේ බැටළුව හොරකම් කළ එක ගැන උඹ කරදර වෙනවා. උන් අපේ ඔක්කොම හොරකම් කරගෙන අපේ ශක්තිය පවා…..”
“මට තවම ශක්තිය තියෙනවා” මැකී පැවැසුවේය.
“මට ගෙදරට ළඟ නිසයි ඒ”
වියළි ගං ඉවුරේ උඩහ පැත්තෙන් අභියෝගාත්මක හඬක් ඇසිණ. ඒ සමඟම කොට තුවක්කුවකින් නිකුත්වූ වෙඩි හඬකින් කඳුකරය දෝංකාර දුන්නේය.
තසෝලෝ සහ තෙම්බා ආලෝකය වෙතින් ඉවතට පැන අඳුරට මුවාවී සැඟවුණේය.
ගිනි මැළයේ ආලෝකය ක්‍රමයෙන් මැලවී යන්නට විය. ඒ අසල පොරෝනා තුනකි. ගිනිගොඩ පසෙකින් පොරෝනා තුනකි. ඊට අමතරව තවත් සුන්බුන්වූ පොදි දෙකකි. ඉන් එකක් බැටළුවා සිටින පොදියයි. අනෙක් පොදිය මැකීයි.
කඳුකරයේ දෝංකාරය සමච්චල් කරමින් නැවත හඬ දෙන්නට විය. මට දැන් ගෙදරට ළඟයි….. ගෙදරට ළඟයි…. ගෙදරට ළඟයි….
(මේ කෙටි කතාවට පාදක වී ඇත්තේ කම්කරුවන් 400 දෙනකු විනාශ කර දමමින් දකුණු අප්‍රිකාවේ කෝල්බෘෘක් ආකරයේ සිදුවූ ඛේදවාචකයයි.)
https://mawbima.lk/2025/01/18/%E0%B6%AF%E0%B7%9D%E0%B6%82%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B6%BA/
Nissanka Rajapaksa
නෙළුම්යායේ ජීවිත
ගම් පියස වටා හාත්පස කාලගුණය ප්‍රසන්න විය. එදින හදිසියේම අසල්වැසියෙක් ජීවිතය සමග පැවති රැඟුම නතර කළේය. අම්මා ගිම්හානයට පෙර නෙලූ නෙළුම් මල් පිරුණු කූඩය බිම තබා සුසුමක් හෙළුවාය.
“අනිත්‍යතාවය. මට ඒක පැහැදිලිව පේනවා. නමුත් අද උදේම ගෙදරට ඇතුල්වෙන තැන කොඩියක් එල්ලලා තිබුණා.”
වේලාසනින් ම ලා කහට තේ කෝප්පය පානය අවසන් කර සිටි තාත්තා තිගැස්සී ගියේය.
“කවුද ඒ?”
“සෙන් ගියා!”
“කා සෙන් නෙවෙයි නම්, මම මේ වෙද්දි එහෙට ගිහිල්ලා. අඩුම තරමින් අන්තිම ගමනට එයාව පිරිසිදු කරලා ලස්සන ඇඳුමක් මාරු කරවන්න උදව් කරන්න.”
“ඇයි ඔයා දැන් එහෙම කියන්නෙ? අවංකවම!”
එසේ කියමින් ඇයගේ සැමියා තවදුරටත් මැසිවිලි නගමින් චෝදනා නගමින් කඩිමුඩියේ ඒ මංතීරුවේ කෙළවරට ගියේය.
එයා ඉතා නරකයි. අසල්වැසියන්ටවත් සමු නොදී පිටත්ව යනවා!
කිසිවක් අසන්නට ධෛර්යයක් නොමැතිව සිටි බා චූ ඉතිරි නෙළුම් මල් කඩන්නට කුඹුරට යෑමට ඉඩ දෙන ලෙස පමණක් තම මවට කීවාය.
“අම්මේ ඔයා එතැනට ගිහින් අහල පහල අය බලාගන්න.” අම්මා ඈ දෙස බැලුවේය. බා චූ අවසන් වරට අසල්වැසියා බැලීමට යන බව දන්නා අයුරු අඟවමින් ඈ හිස වැනුවාය.
“මම දන්නවා! මට බයයි”
සිය අත මතට හූනකු වැටුණු විට පවා ක්ලාන්ත වන දියණිය දෙස බලා අම්මා දිවෙන් ශබ්දයක් නැගුවාය. එවැන්නියක අසාමාන්‍ය මුහුණක් ඇති අසල්වාසියාට සමුදීමට යන්නේ කෙසේද?
යුද සමයේ අයාලේ ගිය උණ්ඩ කිහිපයකින් ඔහුගේ මුහුණේ දිගු ගැඹුරු සිදුරක් නොතිබුණේ නම්, කා සෙන් නළුවෙකු මෙන් කඩවසම් වනු ඇතැයි තාත්තා එ කල පැවසුවේය. එක් ප්‍රහාරයකදී කකුලක් වනාන්තරයේ නොවැටී තිබුණේ නම් මීටර එකයි සෙන්ටිමීටර හැත්තෑවක සද්දන්තයා අදටත් දකින්න තිබුණා. කිසි විටෙක යුද්ධයක කුරිරු බව නැති නොවේ. එය පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතයෙන් සුන්දරම දේ ඉවත් කර, මිනිසුන්ට කිසිදා ලබා ගැනීමට අකමැති දේවල් ළඟාකර දෙයි.
බොහෝ කලක සිට නිවස අවට සිටි අය ඒ අමුතු රුව පිළිගැනීමට හුරුපුරුදු වී සිටියහ. කෙසේ වෙතත්, කා සෙන් ගේ මුහුණ දැකීමට දරුවන්ට අවස්ථාව ලැබුණේ කලාතුරකිනි. අහල පහල ළමයින් නිතරම සුවසේ නිදා ගත්තේ ඒ නිසා වන්නට ඇත. මිනිසුන් දුටුවේ අතිශයින් ශක්තිමත් මී හරක් ජෝඩුවක් සමග දඟලමින් ඔහු කුඹුරේදී බිමට නැවී නගුල හැරවීම පාලනය කරන අයුරු පමණි. අසල්වාසීන්ගේ සෑම කුඹුරකම කා සෙන් සහ ඔහුගේ මී හරක් රංචුවේ අඩි සලකුණු සටහන් වී තිබුණි.
එවැනි දිනක මධ්‍යහ්නය වන විට පිටිය මැද පිහිටි උස් කැනේරියම් ගස් යට මී ගවයන් විවේකීව තණ කන අතරතුර, ඔහු ද විවේක ගනිමින් තම බටනළාව වාදනය කිරීමට අවස්ථාව ලබා ගත්තේය. අගහිඟකම් සහිත දවස්වල ගෙදර බිත්ති ඔරලෝසුවක් නොතිබූ නිසා, හවස පන්ති යන වෙලාව ළඟ බව දැනගන්නට බා චූ නිතරම පිට්ටනියේ බටනළා නාදය ඇසෙන තෙක් බලා සිටියා ය. ඒ කාලයේ ළමයි ගමේ පාසලේ ඉගෙනගෙන, ඉන් පසු ජීවිකාවක් සඳහා නගරයට ගියහ. අමුතු මිනිසාගේ මධුර බටනළා හඬ ද කනස්සල්ල මැද වියැකී ගියේය.
කා සෙන් ගැන සොඳුරු මතකයක් තිබුණේ නම් බා චූ හට මතක තබා ගත හැක්කේ ඇයගේ නෙළුම් කෙත වටා ඔහුගේ නොසන්සුන් පියවර හඩ පමණි. වරෙක නෙළුම් යාය දෙස බැලූ ඇයට සිතුණේ ඒ හොරෙක් කියාය. ඇයගේ මව මහ හඬින් සිනාසුණාය. හොරුන් පිළිබඳව ඇස ගසාගෙන සිටියේ කා සෙන් ය. ඔහු කිසිදා නෙළුම් මලක් නෙළා නොතිබුණ ද, පිපී සැලෙන නෙළුම් මල් දෙස වශීකෘතව බලා සිටියේය.
ඇතැම් දිනවල, අසල ගමේ මී හරක් පැමිණ නෙළුම් කෙත පාගනවිට, ඇයගේ දෙමාපියන් උන් ගැන අනුකම්පා කළ අතර ඔහු ඊට වඩා දස ගුණයකින් අනුකම්පා කළේය. එතැන් පටන් බා චූ ගේ මව්පියන් කුඹුරේ නොමැති විට ඔහු නෙළුම් යාය දෙස වරින්වර ඉතා පරිස්සමින් බලමින් අවට කුඹුරුවල සීසෑම කළේය. ඒ නිසා ඒ අසලට පැමිණ කරදර කිරීමට තරම් මී හරකුන් නිර්භීත වූයේ නැත.
බා චූ නිහඬව පෝලිමේ හිටගෙන සිටිනු දුටු අම්මා මඳක් නැවතුනාය. ඈ කිසිවක් නොකියා, කා සෙන් වැතිර සිටින තැන දෙසට සීරුවෙන් දෑස යොමු කළාය. සියල්ල නිහඬය. මීට වසර ගණනාවකට පෙර මී හරක් ජෝඩුවට කුඹුරුයාය හරහා දුවන්නට අණ දුන් ගිගුරුම් හඬ දැන් කොහිද? ඔහුගේ බිරිඳ ඔහුට කතා කරන විට පවා ඔහු සවන් දීමට උත්සාහ කළේ නැත. එකවර ම, බා චූ ගේ හිතට අමුතුම සිතිවිල්ලක් ඇති විය. ඔහුට ඇයව මතකද? වරක් ඔහු නිසා මර බියට පත් වූ දැරිය? ඉන්පසුව අද වනතුරුත් යුද කැළැල්වලින් පිරුණු ඒ මුහුණ දෙස තවත් එක වතාවක් හෝ කෙලින් බලන්නට තරම් ඈ එඩිතර වූයේ නැත.
අඳුරු, විකාර සහගත මුහුණ දෙස සන්සුන් වී, බා චූ බලා සිටියාය. එය අමුතුම මෘදු හා ශාන්ත බවකින් යුක්ත විය. යමෙක් මෙලොව හැර ගිය විට ඔහුගේ සියලු කරදර දුරු කළ හැකි නම්, ඔහුගේ මුහුණ පිනි බිඳුවක් මෙන් පිරිසිදු වන බව ඇයගේ ගුරුවරයා වරක් ඇයට උගන්වා තිබුණි. නමුත් අවසන් හුස්ම හෙළන තුරු ඔහු සමග ජීවත් වීමට ඔහුගේ බිරිඳට හැකි වූයේ කෙසේද? ඒ කුඩා, මෘදු ගැහැණියට තිබුණේ හැඟීම්වලින් පිරුණු විලක් බඳු දෑසකි.
කුඩා නිවස සුදු රෙදිවලින් ආවරණය කර තිබුණි. බා චූ වටපිට බැලුවාය. නිවසේ මැද ඉහළ සිට පහළට අසල්වැසියෝ බොහෝ දෙනෙක් රැස්ව සිටියහ. කා සෙන් ගේ ඇඳ වටේට නෙළුම් මල් තබා සකසන්නට චූ ගේ අම්මා උදව් කළාය.
“නෙළුම් මල් අද හරිම ලස්සනයි. ඔයාට කැමති විදිහට ඒවා අගය කරන්න කා සෙන්!”
කා සෙන් ප්‍රියකරන නෙළුම් මදයෙන් සෑදූ තේ කෝප්ප තුනක් තැබීමටත්, ඔහු වෙනුවෙන් යාඥා කිරීමටත්, බා චු පූජකයාගෙන් අවසර ඉල්ලා සිටියාය. මළගෙදර කිසිවකු හඬන හඬක් ඇසුණේ නැත. එහි වූයේ, අනුස්මරණ, සහ උණුසුම් අතට අත දීමේ සංවාද වචන පමණි.
එක්වරම හුරුපුරුදු සිනහවක් දුටු බා චූ තිගැස්සුණාය. ඔහුට ඉතිරි දුර යෑමට මග පෙන්වීමට සිටි තැනැත්තා, උඩ කෙළවරක සිටගෙන සුදු ලෝගුවක් හැඳ, තොප්පියක් පැළඳගෙන, යෂ්ටියක් අතැතිව සිනාසෙමින් සිටියේය. කා සෙන් ගේ එකම පුත්‍රයා වූ උමතු ටෝ – වසර දහයකට වැඩි කාලයකට පෙර ඔහුගේ උන්මත්තක සිනහව නොසැලකිලිමත් ලෝකයට ගෙන ආවේය. ටෝගේ කුඩා අල්තාරය මත, කිසිවකු හෝ විසින් පිටතට පැතිරෙන සුවඳක් සහිත රන්වන් කහ පැහැ ඉදුණු පේර පිඟානක් තබා තිබුණි. එහි මෘදු සුවඳ බා චූ ගේ මුළු ළමා කාලයම හැඟවූයේය.
බා චූ තුෂ්නිම්භූත වූවාය. ටෝ – ඈ සහ මෙම දුප්පත් අසල්වැසි දරුවන් සමග හැදී වැඩුණේය. නමුත් ඈ කිසිවිටෙකත් ටෝ සමග මිතුරු වී සිටියේ නැත. ලැජ්ජාශීලී කොල්ලාගේ අමුතු හිනාව ඇයට මතක් විය. එය මහ වැස්සේ ගෙම්බන් නගන හඬක් මෙන් විය. ටෝගේ හබල් දෙකක් මෙන් එහා මෙහා පැද්දෙන කකුල් දෙක නිසා, ලේනුන් වැනි අනෙක් ළමයින්ගේ කකුල් සමග තරග කිරීමට තබා සිතීමට හෝ නොහැකි විය. ටෝගේ මුඛයේ ඇදට පිහිටි දත්, එයට එක්කළේ කියත් තලයක පෙනුමකි. හිඩැස්වලින්, වක්‍ර දත් හරහා නොනවත්වා ගලා ආ කෙළ, ඔහුගේ කමිසය මතට වැටිණි.
බා චූ වැඩිවියට පත් වූ විට, ටෝ සහ අනෙක් පිරිමි ළමයින් ද උසින් වැඩී සිටියහ. නමුත් ටෝ කතා කිරීමට නොදැන සිටියේය. ඔහු ළඟ වූයේ සිනහව පමණි. සිනහවට අමතරව, ටෝ ගැහැනු ළමයින්ට ද, කැමති බව පෙනෙන්නට තිබුණි. තම අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට බොහෝ විට ඔහු කළේ, ඈ වෙත පැමිණ, සිනාසී, පසුව එක්වර ම ඇයගේ කම්මුල අතගෑම ය. ටෝ ගේ ක්‍රියාව නිසාම ඈ අසල්වැසි මිතුරන්ගේ විහිළුවට ලක් වූවාය. තමා දින කිහිපයක් කන්නට හෝ නිදා ගන්නට නොහැකි තරමට බියෙන් හා කෝපයෙන් සිටි බව බා චූ ට මතක් විය. ඒ නිසාම, ටෝ සමගින් ඈ කෝපයෙන් පසු වූ අතර ඔහුව මඟ හැරීමට ද උත්සාහ කළාය.
එ කල, නිවසේ සැදූ එළවළු හෝ කැලෑ පලතුරු හැර රසවත්, අමුතු දේවල් තිබුණේ නැත. අසල්වැසි ඉඩමක පාළු ළිඳක් අසල, වසර පුරා ඵල දරන පැරණි පේර ගසක් විය. ඉදුණු පේර ගෙඩි මහත් වූ සුවඳින් යුක්ත විය. අතහැර දැමූ ළිඳ හා බැඳුණු අවතාර පිළිබඳ බොහෝ කටකතා නොසලකා හරිමින්, බා චූ මිහිරි සහ සුවඳැති පේර පොකුරුවලට වශී වී සිටියාය.
සෑම හවසකම, ඈ, ටෝ මගහැරීම සඳහා කා සෙන්ගේ නිවස පසුකර නොගොස් පේර ගසට නැංගාය. කෙසේ වෙතත්, ටෝ නිවසේ රැඳී සිටීමට අකැමැති බව ඇයට අමතක විය. කලෙක සිට ඔහු තමා පසුපස එන බව ඇයට දැනී තිබිණි. පේර කඩන්නට බා චූ ගසට නගින්නට සූදානම් වන මොහොතේ ම ඇසුණු ටෝ ගේ සිනාවට තිගැස්සුණු ඈ වහා එතැනින් පලා ගියාය.
“ඉතින් ටෝ ත් පේර කන්න කැමතිද? ඒ කටින්…”
බා චූ සුසුමක් හෙළුවාය:
“මමත් දන්නෙ නැහැ. නමුත් ඔයා දන්නවනෙ, මිනිස්සු ටෝ ව ඒ පාළු ළිඳෙන් එළියට ගන්නකොටත් එයාගෙ අතේ ඉදුණු, සුවඳ, පේර පොකුරක් තදින් අල්ලාගෙන හිටිය බව.
බා චූ ට සියල්ල සිහි විය. එදා ටෝගේ මරණයෙන් අසල්වැසියෝ කම්පනයට පත්වූහ. ටෝ පිළිබඳව ළමයින්ට දුකක් හෝ සතුටක් නොතිබුණත් බරකින් නිදහස් වූ බවක් ඔවුන්ට දැනුණු බව නම් පැහැදිලි ය. ටෝ තවදුරටත් තමාට කරදරයක් සහ හිරිහැරයක් නොකරන නිසා ඇයට ද, සහනයක් දැනුණි. ඒ සිදුවීමෙන් පසු අවට පරිසරය පුදුමාකාර ලෙස නිහඬ විය. ඒ සමහරවිට මිනිසුන් බොහෝ කලක සිට ටෝගේ අමුතු සිනහවට හුරුපුරුදු වී තිබුණු නිසා විය හැකි ය. ලෝකයේ වඩාත්ම සැහැල්ලුවෙන් සිටි පුද්ගලයා… ඒත් ගෙම්බන් කෑ ගසන්නා වැනි සිනාව හිරකරගන්නට බැරි තරම් ඒ ජීවිතය කුඩා වැඩි වන්නට ඇති.
ටෝගේ මරණයෙන් පසු, කා සෙන් අඩ සිහියෙන් යුතු වෙනස් පුද්ගලයෙක් බවට පත් වූ බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. ඔහුට සිහිකල්පනාවෙන් සිටින වෙලාවට උදේ සිට රෑ වන තුරු මී හරක් සහ නගුල් ඈඳාගෙන කුලියට කුඹුරු සී සෑම කළේය. දිගු වේලාවක් මත්පැන් පානය කිරීමෙන් පසු බීමත්ව සිටින විට ඔහු මී හරකකුගේ පිට මත වැතිරී සිටියේය. මී ගවයෝ තම ස්වාමියා ගෙදරට රැගෙන ගියහ. දිනක්, ඔහු පිට මත සිටියදී මී හරකුන් ගඟෙන් එගොඩ වෙද්දී, බා චූගේ තාත්තා මාළු අල්ලන්න ගඟට ගොස් නොසිටියා නම්, ඔහු ද, ටෝ සිටි ඈත ලොවට පා වී යන්නට ඉඩ තිබුණි…
පේර ගස…, පාළු ළිඳ…, ටෝ ….සහ කා සෙන්…
බා චූ වෙව්ලන්නට වූවාය. කා සෙන් පාළු ළිඳ පිටුපසින් එළියට පැන තමාටත් අසල්වැසි අනෙක් දරුවන්ටත් බැණ වැදුණ අවස්ථාව ඇයට සිහිපත් විය. ඒ ප්‍රදේශයේ සිටි අමුතු ම මිනිසා ඇයට හමු වූ පළමු සහ එකම අවස්ථාව විය. ඔහුගේ ගිලුණු මුහුණ සහ නෙරවාගත් දීප්තිමත් දෑසින් යුතුව ළිඳ අසලින් පිටතට පැන්නේ මුළු රංචුවම බිය ගන්වමිනි. ඔවුන් තම නිවෙස් වෙත ළඟාවන තුරු ම දිව්වේ හඬමිනි. නමුත් ඊට වන්දියක් ලෙස පසුදා උදෑසන ඇයගේ නිවසේ ගේට්ටුවේ ප්‍රණීත පේර පොකුරු කිහිපයක් එල්ලා තිබෙනු දැක ඈ පුදුමයට පත් වූවාය.
බා චූ තම තාත්තාගෙන් ඒ ගැන විමසුවාය. අම්මගෙන් විමසා සිටියාය. අසල්වැසියන්ගෙන් අසා බැලුවාය. ඇයට පිළිතුරක් දෙන්නට කිසිවකුට නොහැකි විය. ඇයගේ මව මෙලොව පැවැත්ම පැහැදිලි කළ ආකාරයටම ඇයට තෑග්ගක් ලෙස කොකෙක් පේර ගෙනැවිත් දුන්නාද? කොකෙක් ඇයව ඇයගේ පියාට හා මවට ගෙනැවිත් දී ඇත. නමුත් මේ කොකා ඇත්තෙන් ම අමුතු ය. ඔහු ඇයට පේර පොකුරු කිහිපයක් ගෙන ආ නමුත් ඉන් පසුව පේර ගස දැකගන්නට නොතිබුණි. අතහැර දැමූ ළිඳ වටා ළමයින් ගැවසීම නතර විය. කා සෙන් පවා තම උමතු ක්‍රියා නවතා දමා, නැවත මී හරක් රැගෙන සීසාන්නට ගියේය. ඔහුගේ කොර ගැහෙන කකුල කිසිවකුට සම කළ නොහැකි තරමට දක්ෂ ලෙස හැසිරවූයේ ය.
කෙසේ වෙතත්, බිය ගෙන දුන් සහ ඇයගේ ළමා කාලයේ සුන්දර කොටසක් අඳුරු කළ පුද්ගලයා කෙරෙහි වූ අමනාපය තවමත් බා චූ තුළ විය. ඔහුගේ සෙවනැල්ල දකින සෑමවිටම ඇය කා සෙන් මග හැර ගියාය.
“මාව බය කළාට සමාව ඉල්ලන්න එයා මා ළඟට ආවා. නමුත් එයාට මාව හොයාගන්න බැරි වුණා.”
බා චූ ට දැනුණේ තම හදවත නතර වී ඇති බවකි. තම පියාගේ කටහඬ එහි විශාලත්වය තුළ ගිලී ගියේය.
“ඔයා දන්නවනේ, මට මගේ දරුවගේ මිනිය ගැඹුරු ළිඳකින් ගොඩගන්න වුණොත්, සමහරවිට, මට කා සෙන් ට වගේ පිස්සු හැදෙන්නෙ නැතිවෙයි.”
බා චූ නිවස පිටුපසට ගියාය. පලතුරු සමයේ ඵල දැරූ පේර ගස සුවඳවත් විය. කා සෙන් මේ පේර ගස රෝපණය කළේ, අතහැර දැමූ ළිඳ අසල ඇති අනතුර නැති කිරීම සඳහා, කපා දැමූ පේර ගසට වන්දි ගෙවීමට ය. ඔහු දොර පුළුල් ලෙස විවර කරගෙන වසර ගණනක් බලා සිටි නමුත් බා චූ හෝ අසල්වැසි දරුවන් කිසිවිටෙකත් එතැන නතර නොවූහ. බා චූ නිශ්ශබ්දව සිටියාය. හදිසියේම කඳුළු වැටෙන බව ඇයට දැනුණි. අකැමැත්තෙන් වුවද, ඔහු එසේ කර තිබුණේ බා චූ සහ ඇයගේ මිතුරන් එහි යෑම වැළැක්වීම සඳහා ය. පාළු ගැඹුරු ළිඳේ කට තවදුරටත් විවෘත ව තිබුණි.
කා සෙන්ගේ පළමු බිරිඳ මෘදු ලෙස බා චූ ගේ අතින් අල්ලා ගත්තාය.
“ඔයාගේ මාමා වෙනුවෙන්, එයා ඔයාව බය කළ අවස්ථා ගැන මම ඔයාගෙන් සමාව ඉල්ලනවා.”
තම මෝඩ පුතා පේර කන්නට කිසිදා කැමැත්තක් නොදැක්වූ බව ඇය හෙළි කළ විට බා චූ මවිතයට පත් වූවාය. අනේ දෙවියනේ! ඇයි බා චූ ඒ ගැන දැන් දැනගත්තෙ? ටෝ අතේ තිබූ සුවඳ පේර පොකුර බා චූට දෙන්නට සිතාගෙන සිටි තෑග්ගද? පිස්සු ටෝ ට හැඟීම් නැතැයි කීවේ කව්රුන්ද ? එය, බා චූ සහ ඇයගේ මිතුරන් වැනි සිහිබුද්ධිය ඇති මිනිසුනට කිසිදා නොතේරෙන අමුතු, පිවිතුරු ආදරයක් විය.
වසර දහයකට වැඩි කාලයක් ටෝ, ඒජන්ට් ඔරේන්ජ් ්ටැබඑ ධර්බටැ රසායනිකයෙහි බලපෑම පිළිබඳ ව ජීවමාන සාක්ෂියක් වී ඇත. යුද්ධය කා සෙන් ගේ සිරුරේ කොටසක් උදුරා ගෙන ඔහුගේ පැහැපත් මුහුණ විනාශ කළ නමුත් ආපසු ඔහුට ඉතිරි වූයේ වේදනාකාරී තුවාලවලින් පිරුණු ජීවිතයක් පමණි.
එක්වර ම, බා චූ හට දැඩි ලැජ්ජාවක් දැනුණි. මිලින වී යන, මෘදු නෙළුම් මලකට අනුකම්පා කළ හැකි මිනිසකුට, තවත් කෙනෙකුට රිදවිය නොහැකි බව තමා කිසි විටෙකත් නොසිතුවේ ඇයි? නැත. සම්පූර්ණයෙන් ම එසේ නොවේ. කා සෙන් සහ ඔහුගේ පුතා අවාසනාවන්ත ඉරණම් දෙකක් විය. එහෙත් ඔවුන්ගේ ජීවිත තුළ ආදරය තවමත් ගලා ගියේය.
කා සෙන් නැති වුවද, ඒ අමුතු රුව මෙහි සිටින බොහෝ දෙනාගේ සිත්වල රැඳෙනු නිසැක ය. කවුරුන් හෝ හඬමින් කා සෙන්ගේ හුරුපුරුදු බටනළාවෙන් සමුගැනීමේ ගීතය වාදනය කරනු ඇසෙයි.
බා චූ දැන් ඔවුන්ගෙන් සමාව ගතහොත් එය ඔවුනට ඇසෙනු ඇතිද?
Nissanka Rajapaksa
“අපට මොන අවුරුද්-ද-ද්-ද?” යන වචන ඇදලා කියමින් ඇඳ මත වාඩිවී සිටි අබරන් මුදලාලි බිරින්දෑ දෙස බැලුවේය. අබරන් මුදලාලි හැට වයස් වූ මහල්ලෙකි. නමුත් ඔහුගේ කෙස් ඉදී නැත. දත් වැටී නැත. බෙලි කටුව තුළ වසන බෙල්ලෙකු මෙන් ඔහු හුදෙකලාව වාසයකට කැමැත්තෙකි. තරුණ වියෙහි සිට මුදල් සැපයීමට මිස කෙළි සෙල්ලම්වලට කාලය ගත නොකෙළේය. ජීවිතයේ දුක් නමැති තද නියඟයටත්, සැප නමැති වැස්සටත් එකම ගුණයක් පෙන්වන දැඩි කළුගලක් මෙන් හදවතක් ඇත්තෙකි. සිංහල අවුරුදු කාලයේ ඔහු නෑ මිතුරන්ගේ ගෙවලට නොයන්නේය. ඔහු බැලීමට නෑ මිතුරන් පැමිණෙනවාට ද සතුටු නැත.
“අපට අවුරුද්දක් නැතත් පුංචි ඈයන්ට අවුරුද්ද දෙන්නට එපායැ”
“පුංචි ඈයන්ට -හ්ම්” කියමින් අබරන් මුදලාලි බිරින්දෑ දෙස රවා බැලුවේය.
“ පුංචි ඈයන්ට මොකොටද අවුරුද්දක්? අවුරුද්දය කියන්නේ මොකක්ද?”
“අවුරුද්දය කියන්නේ දොළොස් මාසෙකට පස්සෙ එන දවසක් නෙව… එහෙම දවසකටවත් පුංචි ඈයන්ට කාල බීල සෙල්ලම් කරන්ට ඕනෑ දෙයක් දෙන්ට එපායැ”
“දොළොස් මාසෙකට පස්සෙ එන දවස?” කියමින් අබරන් මුදලාලි ගස්සාගෙන අනික් පසට හැරුණේය.
“ අප්‍රේල් මාසෙ 13 වැනිදා විතරක්ද දොළොස් මාසෙකට පස්සෙ එන දවස?”
“ ඇයි අදත් දොළොස් මාසෙකට පස්සෙ එන දවස තමයි… ගිය අප්‍රේල් මාසෙ 10 වැනිදා සිට ගණන් බලන්ට බැරියෑ… කන්නෙ බොන්නෙ අඳින්නෙ පළඳින්නෙ අප්‍රේල් මාසෙ 13 වැනිදාට විතරක්ද?"
කියමින් අබරන් මුදලාලි බිරින්දෑ සමග තර්ක කරන්නට සුදානම් වුයේය.
“ඕවාට උත්තර දෙන්ට අනේ මං ඉගෙන ගත්තේ නැහැ.” කියමින් භාර්යාව තම ඇකයෙහි වාඩි වී සිටි අට හැවිරිදි ළමයාගේ හිස දබරැඟිල්ලෙන් කසන්ට වූවාය.
“ අවුරුදු තමයි…. ඉතින් අපට…” කියමින් කන බොන අඳින පළඳින දේවල් මිල වැඩි වී විවාහ වූ පුරුෂයන්ගේ පසුම්බි හිස්වන කාලයේ කෙළි සෙල්ලම් කිරීමට කතා කරන තම බිරිඳගේ අනුවණකම ගැන අනුකම්පා කළේය.
“සන්තෝස වෙන කාලේ පහුගියා. ඒ කාලෙ හාල් සේරුවක් කීයද? තුට්ටු තුනයි. රෙදි යාරයක් කීයද? තුට්ටු හයයි. ඒ කාලෙ හය අට දෙනෙක් ඉන්න පවුලකට කන්ට වේලකට ශත දහහතරක් තිබුණම ඇති…නමුත් දැන් හැදෙන ඉලන්දාරියෙකුට ඒ මුදල දවසකට සිගරැට් බොන්ටත් මදි! ඒ කාලේ ඉලන්දාරි පැටික්කියන් පවා හැට්ට කැපුවෙ මන්නෙන්…. දැන් හැදෙන පැටික්කියන්ට කතුරු නැතිව හැට්ට කපන්න බෑ!… ලෝකෙ නැතිවෙන්නට එනවා.”
“ලෝකෙ ඇති වුණත් නැති වුණත් රටේ ලෝකෙ මිනිස්සු වැඩ කරන විදියට අපිත් වැඩ කරන්ට එපායැ. මේ නොදන්න ඈයන්ට මොකුත් හදල නොදුන්නොත් ඒක මහ අපරාධයක්”
“රටේ ලොකෙ මිනිස්සු….හ්ම්! රටේ ලෝකේ මිනිසුන්නේ විත්තියක් අපට මොකටද? අපට තිබෙන හැටියට කාල බිල ඉන්නව මිසක්…”
“අපි අවුරුද්දක් ඉල්ලුවායැ… මම කීවේ මේ පුංචි ඈයන්ට මොකුත් හදලා....."
“පුංචි ඈයො!” කියමින් අබරන් මුදලාලි ඇඳෙන් නැඟිට ශාලාවට ඇතුළු කාමරයකට ඇතුළු වූයේය.
කවුළු නැති බිත්ති හතරකින් වටවූ කුඩා උළුවස්සක් ඇති එම කාමරය දවල් කාලයේ ද ලෝකාන්තරික නරකය මෙන් අඳුරුය. තමාගේ ධනය සඟවා තබන ලද අල්මාරිය තිබෙන තැන ඔහු හිතින් දන්නේය. බස්සෙකුට මෙන් ඔහුට රෑ ද අල්මාරිය පෙනෙන්නේය. ඔහු අල්මාරියට ළංව පිටිපස එල්වාගෙන තිබුණ යතුර ඉණ වටේ කරකවා ඉදිරියට ගෙන අතපත ගාමින් යතුර යතුරු කඩොල්ලෙහි රුවා අල්මාරිය විවෘත කොට එහි කෙළවරක තිබුණ පසුම්බි හතඅටකින් එකෙක අත තබා නැවතත් වටපිට බැලුවේය. භාර්යාව ශාලාවට ඇතුළු වෙනවා දුටු අබරන් මුදලාලි වහාම පසුම්බිය මුල්ලට තල්ලු කොට, “හුනු පුවක් කන්න රුපියලක් ඉතුරු කරගෙන තිබුණා. ඒකත් නැතුවා වගෙයි.” කියමින් අල්මාරි තට්ටුව අතපත ගාන්ට වූයේය. භාර්යාව ශාලාවෙහි බිත්තිය මුල්ලේ තිබුණ හුනු මුලකින් හුනු ටිකක් ඇඟිල්ලට ගෙන නැවත ඉස්තෝප්පුවට ගොස් බංකුවක් මත වාඩිවී බුලත් සපන්නට වූවාය.
අබරන් මුදලාලි නැවත පසුම්බිය ගෙන උනා රුපියලක් ගෙන ඉණේ රුවා ගත්තේය. පසුම්බිය තරකොට බැඳ අල්මාරියේ කෙළවරට තල්ලු කොට අල්මාරිය වසා යතුර ඉණෙහි බැඳ පිටිපසට කරකවා සඟවා ගත්තේය. අල්මාරියේ දොර පළුව දෙතුන් වරක් ඇද සොලවා බලා ආපසු ගමන් කළේය. දොරටුව දක්වා ගමන් කොට නැවතත් ආපසු හැරී ගොස් අල්මාරිය හොඳින් වැසී තිබේදැයි සොලවා බැලුවේය.
“මෙන්න හුනු පුවක් කන්ට ඉතුරු කරගෙන තිබුණ රුපියල” කියමින් අබරන් මුදලාලි ඉණේ තුබුණ රුපියල ගෙන භාර්යාවට දුන්නේය.
“හාල් සේරුවක් ගෙන්වා පිටි කොටවලා කැවුමුත් මුංගෙඩිත් හදලා දුන්නාම ඇති.”
“ඔය ඕනෑ නැති අළුවත් කොර්දියෙලුත් මොන ඇන්නෑවකටදැ”යි කියමින් අබරන් මුදලාලි අලුත් රස කෑම වර්ග බෝ කරන ලද ගෑනුන්ට සාප කළේය.
අබරන් මුදලාලි නැවතත් ඇඳ මත වාඩිවී දසරුවක් වසා දාගෙන තිබුණ සරම ඇඳ හරිගස්සමින් භාර්යාව දෙස බැලුවේය. එහි හුනු පුවක් කන්නට තිබුණ රුපියල…. "අහල පහළ ගෑනු අල්ලාගෙන, ලෝකෙ රටේ මිනිසුන්ගේ ඕපාදූප කතාකරමින් වඳුරන් කොළ කන්නා වගේ බුලත් කන්ට එපා. දැන් මා ළඟ හුනු පුවක්වලටවත් සල්ලි නැහැ…….”
“කෝ සීයා…අපට අවුරුද්ද?” කියමින් කුඩා කුසුමා අබරන් මුදලාලි ළඟින් වාඩිවී ඔහුගේ ගෙල වටේ යුගත් යවාගෙන සිනාසෙන්නට වූවාය.
“සීයාට ඔච්චර සල්ලි තියෙනවා. අපට අවුරුද්දට මොකුත් අරන් දෙන්නේ නැහැ. වෙන දෙයක් තියා රතිඤ්ඤා පෙට්ටියක්වත් අරගෙන දෙන්නේ නැහැ.”
12 වැනි දින උදේ අබරන් මුදලාලිගේ වැඩිමහල් දියණිය ගෙදර සිට තම දියණිවරුන් දෙන්නාත් සමඟ තෑගි බෝග රැගෙන පියාගේ ගෙදරට පැමිණියාය. ඇගේ ස්වාමීයා ගම නොසිටියේය. දියණිවරුන් දෙන්නාගෙන් කුසුමාගේ වයස අවුරුදු හයකි. අනික් දියණිය සොළොස් හැවිරිදි තරුණියකි.
“දඟ නොකර නිකා ඉඳින් දරුවා… සීයාට සල්ලි කොයින්ද? බොලා එපායැ සීයාට සලකන්න.” කියමින් අබරන් මුදලාලි සිනාසුණේය.
“අනේ හොඳයි සීයා! ඔච්චර සල්ලි තියෙනවා. ඒත් නැත කියනවා. වෙන එකක් තියා දනක් පිනක්වත් කරන්නේ නැත කියා අම්මාත් දොඩනවා.”
“දනක් පිනක් හ්ම්…මම එහෙමකට පව් කරලා නැහැ දරුවා… පිං කරන්ට ඕනෑ පව් කරා නම්… මම එහෙම කවදාවත් පව් කරපු මිනිහෙක් නෙවී.”
තේ වතුර සූදානම් කරනලදින් අබරන් මුදලාලිත්, කුසුමාත්, මවත්, කුසුමාගේ සහෝදරියත් තේ මේසය ඉදිරියේ අසුන්වල වාඩි ගත්හ. කුසුමා කාමරයකට දුව ගොස් පාර්සලයක් ගෙනැවිත් උනා එහි තිබුණු දේ කිසිවකට දමා සීයාට දුන්නාය.
“ ආ සීයේ… සීයාට මම බොහොම මහන්සි වෙලා මේ මුංගෙඩි හදාගෙන ආවා.”
අබරන් මුදලාලි කන් යුගල දක්වා මුව දික්වන සේ සිනාවක් පහළ කොට මුංගෙඩියක් ගෙන මුඛයෙහි ළා ගත්තේය.
කුසුමා සිනාසෙමින් ඉස්තෝප්පුවට දුව ගියාය. අබරන් මුදලාලි දෙපළු වූ කරුංකා ගෙඩියක් සහිත මුංගෙඩි පළු දෙකක් බිම හෙළුවේය.
කුසුමාගේ මවට ද සිනා පහළ වෙන්ට ආ නමුත් සිනාව යටපත් කරගෙන ‘මෙහෙ වරෙන්’ යැයි කෝපයෙන් කුසුමාට ආමන්ත්‍රණය කළාය.
“ පේනවායැ මෑ කළ වැඩේ, අපි දන්නේ නැහැ. මුංගෙඩි පාර්සලයක් සීයාට දෙන්නට යැයි කියා බැඳගෙන ආවා.”
“අපිත් විශ්වාස කරා ඇත්තක් මෙන්” කියමින් කුසුමාගේ මව තම පියා දෙස බැලුවාය.
“සීයා තරහද?” කියමින් කුසුමා සීයාට ළංව ගෙල වටේ යුගත් යවා ඔහුගේ මුහුණ සිම්බාය.
“මැගෙන් බේරෙන්ට බෑ නොවැ! ආ… මෑට රතිඤ්ඤා පෙට්ටියක්වත් ගෙන්වා දෙන්නට” යැයි කියමින් අබරන් මුදලාලි ඉණේ තිබුණු ශත දහයක් ගෙන භාර්යාවට දුන්නේය.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
17
ඡායාරූපය හා සිතුවම
මියන්මාර ජාතික ආචාර්ය ටින් ටින් වින් Dr. Tin Tin Win මහත්මියගේ Haunting කෙටි කතාවේ පරිවර්තනය
පරිවර්තනය –
එම්. එම්. පාලිත මහින්ද මුණසිංහ
හිරු බැසයන සන්ධ්‍යාවේ ආලෝකය හොඳින් පැතිරී තිබුණි. දුම්රිය නැවතුම්පළට ළඟාවන විට වේලාව හයට ආසන්න විය. සියල්ලම දමාගත් එකම ගමන් මල්ල හා හකුළාගත් චිත්ර ආධාරකයත් රැගෙන වේදිකාවට බැස ගැනීමට චිත්ර ශිල්පියාට හැකිවිය. පොරකමින් ඉදිරියට තල්ලුවන මගීන් පිරිස ඉවත්ව යනතුරු මිනිත්තු කිහිපයක් ඔහු බලා සිටියේ ය.
මිතුරු ඡායාරූප ශිල්පියා දුම්රියපළේ ගේට්ටුව අසල රැඳී සිටියේ ය. දෙදෙනාම එකවර දෑත් විදාහලේ මේසා දීර්ඝ කාලයකට පසුව එකිනෙකා මුණගැසීමේ සතුට හේතුවෙනි. ඔවුහු වයස හතළිස් ගණන්වල පසුවූහ. නගරයේ ජීවත් වන චිත්ර ශිල්පියා ඔහුට වඩා වයසින් වැඩි වූවෙකි. ගම්බද මිතුරා හට තරුණ පෙනුමක් තිබුණි. උස හා සිහින් සිරුරකින් හෙබි ඔවුන් දෙදෙනාගේම හිසකෙස් අළු පැහැයට හැරෙමින් තිබුණි.
“එන්න…එන්න… කරත්තයක් තියෙනවා…. ගමට යන්න හැතැප්ම දෙකක් දුරයි.”
චිත්ර ශිල්පියා සමගින් දුම්රිය ස්ථානයෙන් පිටතට පැමිණෙන අවස්ථාවේ මිතුරා පවසා සිටියේ ය.
“වෙන කවුරුවත් නැහැ… ඒක මගේ… ඒක දක්කන්නේ මගේ පුතා… දැනට ඉල්ල ගත්තා.” සෙවණැලි වැටුණ ෆාම් ගස් වලින් පිරුණු තැනිතලා බිම ඔස්සේ ඔවුහු ගමන් කළහ.
ක්ෂිතිජය කෙළවර අහස දීප්තිමත් තද රතු හා ඊට ඉහළින් නිල් පැහැයක් ගෙන තිබුණි. කරත්තය වේගයෙන් ඉදිරියට ගමන් කරන්නට විය. ආගිය තොරතුරු ගැන කතා කරමින් ඔවුන් දෙදෙනා ගමන් කළෝය. මද වේලාවකින් කරත්තයේ ගමන් වේගය අඩුවිය. එය තද බෑවුමක් නොවූවද කරත්තය සෙමෙන් සෙමෙන් කන්ද නැග්ගේය. කන්ද මුඳුනට පැමිණි පසු නිම්නයේ වූ නිවාස තුළින් කණාමැදිරියන්ගේ මෙන් ආලෝකය විහිදුවන ගමක් ඔහුට දැකගත හැකි වූයේ ය.
කන්දේ අනෙක් පසින් බැස ඒ ගම්මානය පසුකර ගිය ඔවුහු තවත් කන්දක් නැග්ගහ. හුදෙකලා වූ නිවස පිහිටා තිබුණේ විශාල උද්‍යානයක ඉහළ ප්‍රදේශයේය. ඉටිපහන් මගින් ආලෝකමත් වූ එය පැරණි දැවමය දෙමහල් නිවසකි. කඳු මුදුනේ සිට ගලායන කුඩා දිය පහරක හඬ චිත්ර ශිල්පියාට ඇසුණි. සමීපව සිටවූ පතොක් ගස් වලින් සැදුන මායිම් වැටෙහි ගේට්ටුවක් නොතිබුණි. ගේට්ටුවක් නොමැතිකම චිත්ර ශිල්පියාගේ සතුටට හේතු වුණි.
“ඔයාගේ ගෙදර හිච්කොක්ගේ චිත්‍රපටයක තියෙන එකක් වගේ නේද? ” චිත්ර ශිල්පියා විහිළු කළේය.
ඔව්, වෙන්න පුළුවන්… ඔහුගේ මිතුරා පිළිතුරු දුන්නේ ය.
“පස්සෙ මං ගෙදර ඉතිහාසය ගැන ඔයාට කියන්නම් … ඔයා පුදුමවෙයි. ඔයාටත් ඒකට දායක වෙන්න පුළුවන්.”
බිත්ති අඳුරු බොරතෙල් පැහැයෙන් යුතු විය. නිවසට ඇතුළු වූ සැණින් ඔහුගේ අවධානය යොමු වූයේ විශාල ඡායාරූපයක් වෙතට ය. එය කළු හා සුදු වර්ණවලින් යුතු වූ කාන්තාවකගේ පින්තූරයකි. එඩිතර පෙනුමකින් යුතු ඇයගේ තියුණු දෑස අභියෝග කරන අයුරින් ඔහු දෙස බලා සිටින සෙයකි. උඩඟු හා විමසිලිමත් පෙනුමක් එම මුහුණෙන් දැකගත හැකි විය. මෘදු කෙටි කෙස් රොදක් ඇයගේ පුළුල් නළල මතට වැටී තිබූ අතර සිහින් ඇහිබැමි ප්‍රශ්නාර්ථයක් පළ කළේ ය. එහි දීප්තිමත් දෑස … තම ආත්මය විනිවිද යන ආකාරයක් ඔහුට හැඟෙන්නට විය.
“මොනතරම් ලස්සන ෆොටෝ එකක්ද?” චිත්ර ශිල්පියා පැවසූ විට, ඔහුගේ මිතුරා සිනාසුණේ ය.
මිතුරා තම බිරිඳ සහ පුතුන් දෙදෙනා ඔහුට හඳුන්වාදෙන අතර චිත්ර ශිල්පියා නැවතත් ඡායාරූපය දෙස බැලීය. ඒ රුව මිතුරාගේ බිරිඳගේ රුවට වඩා තරුණ පෙනුමක් ඇතැයි ඔහුට සිතුණි. රාමුවේ දාර කහ පැහැයට හැරී තිබුණි. එය වසර ගණනක් පැරණි ඡායාරූපයක් බව ඉන් හැඟවුණි. යෞවනත්වය ඉක්මවූ බවක් එහි දකින්නට නොතිබුණි. එහෙත් බිරිඳගේ දෑස් මෘදු නිහතමානී බවක් පෙන්නුම් කළේය. ඒ ඡායාරූපයේ ඇස්වල තියුණු පෙනුමක් නැත්තේ ඇයි? මිනිස්සු වෙනස් වෙනවා… ඇය තාමත් ලස්සනයි, ඔහු සිතුවේ ය. නමුත් මුහුකුරා ගිය බවක් ඡායාරූපයෙන් දක්නට නොලැබුණි.
“ඔයා කැමති තාක් කල් මෙහෙ ඉන්න. ” ඔහුගේ මිතුරා පවසා සිටියේය.
“පින්තාරු කරන්න හොඳ දර්ශන … අර එහා පැත්තෙ… කඳු බෑවුම අවට තියෙනවා.” මිතුරා පැවසීමත් සමගින් ඔහුගේ සිතුවිල්ල බිඳී ගියේය.
“මං මේ ගෙදර දර්ශනයක් අඳින්නත් කැමතියි.” මිතුරා සිනාසෙමින් එයට අකමැත්ත පළ කළේය. එසැණින් චිත්ර ශිල්පියා හිස සැලීය.
රාත්‍රී ආහාරය ගැනීමෙන් අනතුරුව බරාදයට පැමිණි ඔවුහු එකිනෙකාට මුහුණලා වාඩි ගත්හ. රෑ බෝවන තුරු දෙදෙනා කතාබහ කළේ සිතුවම් හා ඡායාරූප කලාව ගැන ය.
“අවුරුදු විස්සකට කලින් මං දැනගෙන හිටියා… ඔයා මේ ගෙදර චිත්‍රයකට අඳින්න කැමති වෙන බව.”
චිත්ර ශිල්පියා පුදුමයෙන් තම මිතුරා දෙස බැලීය.
“ඒත්… ඔයා කිව්වේ… ඔයා මෙහෙට ආවේ කසාද බැන්දට පස්සේ කියලා… තාම අවුරුදු විස්සක් ගතවෙලා නෑ… නේද? ”
මිතුරා සිනාසෙමින් ඔහුට ළංවිය.
“අහන්න… මට ඔයාට කියන්න දේවල්… තියෙනවා. ඒත් මෙතන බැහැ පස්සෙ…..”
පසුදින සවස් යාමයේ ඔවුන් දෙදෙනා නිවස පසුකර කුඩා මංතීරුවකට ඇවිද ගොස් තණබිමක් වෙත ගමන් කළහ. එතැන සිට නිවසේ එක් පැත්තක් ඔවුනට දැකගත හැකිවිය. ප්‍රධාන නිදන කාමරය මෙන් පෙනෙන කවුළුවක් විවෘතව පැවතුණි. එහි පැරණි ආරුක්කු හැඩැති කවුළුවක් වූ අතර ලැටිස් සවිකර තිබුණි. ඡායාරූපයේ තමා දුටුවේ එම කවුළුවම බව එකෙනෙහිම චිත්ර ශිල්පියාහට වැටහුණි.
“ඔයාගෙ නෝනගේ ඇස්”… චිත්ර ශිල්පියා මිතුරා දෙසට හැරී පැවසුවේ, ඡායාරූපයෙහි ඒවා ඉතා දීප්තිමත් බවයි.
“ඒ මගේ නෝනා නෙවෙයි.” මිතුරා කළේ විහිළුවක් නොවන බව ඔහු තේරුම් ගත්තේ ය.
“ඔයාට කියන්න දෙයක් තියෙනවා… මට කළින් ලිපියකින්වත් දන්වන්න බැරිවුණා…. ඒ ෆොටෝ එක, මම ආදරය කළ පළමු කාන්තාවගේ කියලා කියන්න පුළුවනි. එයා මගේ නෝනා කියලා ඔයා හිතුව එක පුදුමයක් නෙවෙයි. ඒ මගේ නෝනගේ අම්මා.”
“ඔහ් …. මොනවා…. ?”
“ඔව්, ඒ මගේ නැන්දම්මා. නමුත් ඒ වෙද්දි එයා මගේ නැන්දම්මා නෙවෙයි… ”
තවදුරටත් පවසන්නට යමක් ඔහුට තිබුණි. ඔවුහු ඉදිරියට ඇවිද ගියහ.
“ඔයා දන්නවනේ…. මං ජීවත් වුණේ මෙහෙ ඉඳලා හැතැප්ම පහළොවක් විතර ඈතක. ඉඳහිට මේ ගමට ආවේ උත්සවයක ෆොටෝ ගන්න විතරයි. දවසක් සහතික බෙදා දෙන උත්සවයක ෆොටෝ ගන්න අවස්ථාවක් ලැබුණා. උත්සවය දවස් දෙකක් නිසා මං රාත්‍රියේ නවාතැන් ඉල්ල ගත්තා. මුල දවසේ හවස්වරුව මට ටිකක් විවේක තිබුණ නිසා මගේ කැමරාවයි, ට්‍රයිපොඩ් එකයි අරං මං ඇවිදින්න ගියා. අන්න අර දොළපාර ළඟට…” මඳ සුළඟේ සැලෙන උණ පඳුරකට ඈතින් පිහිටි අවකාශයක් ඔහු පෙන්වා සිටියේ ය. “මං ඒ ළඟට ගියා…. මේ ගේ දැක්කා ..ඔයාට දෙන්න හොඳ ෆොටෝ ටිකක් ගන්න මට හිතුණා.”
“මගේ චිත්ර ගැන ඔයාට තාම මතකයි වගේ… ” චිත්ර ශිල්පියා ඔවුන්ගේ අතීතය ආවර්ජනය කළේ ය.
ඔහු වටපිට බලමින් හොඳම දර්ශන කෝණය සොයාබලා පසුව හිටිතැනම ඔහුගේ කැමරාව ඇටවීමට තීරණය කර ඇත.
“මං කැමරා කාචයෙ කවරේ ඇරලා බලන්න ලෑස්ති වුණා. එවෙලේම ජනේල කවුළුව ඇරුණා. මං දැකලා තියෙන ලස්සනම මුහුණ මට පෙනුණා… හරියටම හීනයක් වගෙයි.”
“ෆොටෝ ගන්න බැරි වුණාද? ” චිත්ර ශිල්පියා කුතුහලයෙන් විමසා සිටියේ ය.
“ජනේල රාමුවට එයාගේ ඇඟේ උඩ කොටස ගැළපුණා. පිටත බලා ඉන්න දීප්තිමත් ඇස්. මං ඒ බැල්මට අහුවුණා. කැමරාවේ බොත්තම කීසැරයක් එබුවද කියලා මට මතක නැහැ. මං දිගටම ෆොටෝ ගත්තා. එයාගේ නිකට යට පොඩි උපන් ලපයක් තිබුණා. තොල් කෙළවරේ තවත් එකක්. මට කිසිදාක අමතක වෙන්නේ නැහැ. එකපාරටම හදිසියේම එයා අතුරුදන් වුණා. මං ඒ පැත්ත බලාගෙනම හිටියා. දිගටම බලාගෙන හිටියා. දිගටම ලෙන්ස් එකෙන් බලාගෙන, එයා නැවත පෙනී හිටිනකල් බලාහිටියා. ඒත් එයා ආපහු එතැනට ආවෙ නැහැ.”
“කණගාටුදායක අවස්ථාවක්….? ” චිත්ර ශිල්පියා පවසා සිටියේ ය.
“ නවාතැනට යනකල් ම මගේ හදවත වේගයෙන් ගැහුණා. මට නිදාගන්න බැරිවුණා. මං එයාව ආයිත් දැකගන්න හුඟාක් ආසාවෙන් හිටියේ. ඊළඟ දවසේ මගේ වැඩ කටයුතු අස්සේ මරණයක් ගැන මට අහන්න ලැබුණා. ඇළ ළඟ විශාල දැව ගෙදර කෙනෙක් කළින් දවසෙ හවස මැරුණ බව. මට එකපාරට ම මහා කම්පනයක් දැනුණා… දෙවියනේ, ඒ එයා නම්… මම බලාපොරොත්තු රහිතව ඇහුවා. කවුද?… ඒ කවුද? …කියලා. එයාලා කීවේ වයසක මිනිහා බවයි. ඔයා අදහස් කළේ එයාගේ තාත්තා ගැනද?” මම ඇහුවා.
එයාලා කිව්වා මම දැනටමත් ලස්සන දුවව දැකලා ඇති, හරිම වැඩකාරයෙක් නේද? කියලා. මට සතුටක් දැනුණා. ඔයා දන්නවනේ… ඒ ගෙදර හිටිය අයට ඡායාරූප ශිල්පියෙකු අවශ්‍යයි කියලා පණිවිඩයක් එව්වා. සත්තකින්ම… ඒ කාලෙ සාමාන්‍යයෙන් අවමංගල්‍ය අවස්ථාවකදී ෆොටෝ ගත්තෙ නැහැ. ඒත් මං ඒ ඉල්ලීම පිළිගත්තා… මට එයාව ආයෙමත් දැකගන්න පුළුවන් නිසා.
අවමංගල්‍ය කටයුතුවලට දවස් දෙකක් තිබුණා. ඒ නිසා මං ගෙදර ගිහින් ආපහු ආවා. හිතන්න, ඒ ලොකු ගෙදරට යද්දි මගේ හදවතේ ගැස්ම කොච්චර ද කියලා! ගෙදර ඉස්සරහ තියෙන තාවකාලික ශාලාවක දේහය තියලා තියෙනවා මං දැක්කා. එතැන සෑහෙන පිරිසක් හිටියා. එයාලගෙන් සමහරෙක් එයා මැරුණු විදිහ ගැන මට කීවා. මාස ගණනාවක් තිස්සේ ඔත්පළව ඇඳේ වැතිර හිටි වයසක මිනිහා මෙහෙම හදිසියේ මැරුණ එක ගැන හැමෝම පුදුමවෙලා හිටියේ.
නමුත් මම ඒ ගැන උනන්දු වුණේ නැහැ. මට වුවමනා කළේ දුව ආපහු දැකගන්නයි. එක මිනිහෙක් මට කෙනෙක්ව පෙන්නුවා. ඒ මැරුණු කෙනාගේ එකම දුව බව ඔහු කිව්වා. ඒක ඇත්ත වෙන්න බැහැ. එයාගෙ වයස අවුරුදු පහළොවකට වැඩිය නැහැ. ඔව්, ඇත්තටම ලස්සනයි. මං කලින් දවසක දැක්ක මුහුණට සමානයි. නමුත් නැහැ, ඒ එකම කෙනා නොවෙන්න ඇති. මා දැක්ක හැටියට ගැහැනු ළමයාට තිබුණේ ඉතා සරල අහිංසක ඇස්. මට යාන්තමට මතකයක් තිබුණා. නමුත් වෙනස මං දැනගෙන සිටියා.
මේ අතර මගේ සේවය අවශ්‍යයි කිව්ව පුද්ගලයා මට මුණගැහුණා. මට පිස්සු වැටෙයි කියලා හිතුණා. ඒ එයයි. එයා වයසක මිනිහගේ බිරියයි. මම දුර ඉඳන් එයාගේ මුහුණ දිහා බැලුවා. මොනතරම් සුන්දරද? මොනතරම් ලස්සනද? මම හිතුවේ එයා විසි ගණන්වල ඉන්න බවයි. නමුත් නැහැ. එයා ළඟට ගිය වෙලාවේ මට තේරුණා එයාට තිස් ගණනක් ඇති කියලා. මම එයාට ආදරේ කළා එයාගේ කටහඬ… මම හිතපු විදිහටම එය ගොරෝසු, පහත් හඬක්. නමුත් එයා ගැන මට අහන්න ලැබුණු ඕපාදූප මාව අපහසුතාවයට පත් කළා. වයසක මිනිහා අසනීප වුණාම එයා තමන්ගෙ පෙම්වතා එක්ක ගෙදරින් ගිහින් අවුරුදු දෙකකට වැඩි කාලෙකට පස්සෙ එයාගේ මරණය දැනගෙන අද උදේ ආපහු ඇවිත් තියෙන්නෙ.
දැන් ඒ කාන්තාව විශාල බූදලයක හිමිකාරිනියක් බවට පත්වෙලා. එයාගේ පෙම්වතා මොනතරම් වාසනාවන්තද! මේක වෙන්නෙ කොහොමද? ඒ සුන්දර මුහුණේ… තේජාන්විත ඇස් දෙක ඇතුළේ ආදරණීය කැඳවීමක් තිබුණා. ඒ වගේම එඩිතර හා රැවටිලිකාර බවකුත් දැක්කා. නමුත් කෲර බවක් නැහැ. මට ඒක විශ්වාස කරන්න බැරිවුණා. අවමංගල්‍ය උත්සවයේ ෆොටෝ ගන්න අතරේ මං රහසින් එයාගේ මුහුණට කැමරාව එල්ල කළා. එයාගේ ඇස්වල කඳුළු බිංදුවක්වත් මං දැක්කේ නැහැ. මට ඒ ගැන කලකිරීමක් ඇති වුණා. ඒ වෙලාවේ එයාගෙ දුව අඬමින් හිටියේ. දුවගේ හිත හදන්න එයා උත්සාහ කළෙත් නැහැ. එයාට වැඩ ගොඩක් කරන්න තියෙන බවක් පෙන්නුවා.
පෙම්වතා හිටියේ නැහැ. ඒ වගේ අවස්ථාවකට ඒ මිනිහා එයිද?
අවමංගල්‍යයෙන් පස්සේ මට ගෙදර යන්නට ලැබුණත් මම නතරවෙලා හිටියා. මිනිස්සු සතියක කාලයක් අවමංගල්‍ය ගෙදර දොර ජනේල ඇරගෙන ඉන්න අතරේ, කාඩ් සෙල්ලම් කරමින් කාලය ගත කළා. මම කාඩ් සෙල්ලම් කරන්න දන්නේ නැති නිසා බලාගෙන හිටියා. එයා ගමේ පිරිමින් සමග කාඩ් සෙල්ලම් කළා. මම එයා ළඟ වාඩි වුණා. එයා හිස හරවා ඇස් ඔසවලා මා දිහා බලන හැම වෙලාවකම එයා දැනගෙන හිටියා මම එයාට ආදරය කරන බව. එයා මාව දැලේ දාගත්ත බවත් එයා දැනගත්තා.
එයා ගොඩක් දුම්පානය කළා. මම කළේ නැහැ. නමුත් එයා සිගරට් පත්තු කරන හැම වෙලාවෙම මගේ දෑතින් හුළං මුවාකළා. මම සතුටින් ඉපිලුනා. මම ඇසක් ඉඟිමරන කොට එයා යාන්තමින් හිනාවුණා. ඒ අවස්ථාවන් කාටවත් නොපෙනෙන්න මම පරිස්සම් වුණා. අවුරුදු දහඅටක කොල්ලෙක් අවුරුදු තිහක ගැහැනියක් එක්ක ආදරයෙන් බැඳෙන එක ඒතරම් අමුතු දෙයක් නෙවෙයි.”
ඔහුගේ කතාව නොනැවතුණි.
“ඒක කී දවසක් තිබුණ ද කියන එකත් පුදුමයක්. මං තවමත් එයාට ආදරෙයි.” ඔහු පැවසුවේ ය.
නමුත් ඇය මේ වන විට තරමක් වයස්ගත විය යුතු බව ඔහුගේ මිතුරා පැවසීය. ඡායාරූප ශිල්පියා ඔහු දෙසට හැරුණේය.
“නැහැ… නැහැ… එයා කවදාවත් වයසට යන්නෙ නෑ. එයාට වයස තිහකට වැඩි නැහැ.”
ඔහු මඳ සිනාවක් පෑවේ ය.
“ඔයාට එයත් එක්ක ඉන්න ලැබුණද?” අනෙකා අසා සිටියේ ය.
හතළිස් හැවිරිදි දෙදරු පියෙකු වන තම මිතුරාගේ මුහුණ ලජ්ජාවෙන් රතුවී යන ආකාරය දැක ඔහු පුදුමයට පත්විය. ඔහු ලජ්ජාවෙන් සිනාසී නිවස දෙස මහත් ඕනෑකමින් බලා සිටියේ ය. ඔහු අවසාන වරට පවසා සිටියේ අවමංගල්‍යයෙන් සතියකට පමණ පසු ඇයට ඡායාරූප ලබාදීමට ගිය බවයි.
“මං රහසිගතව ගත් ඒවා හැර අවමංගල්‍ය උත්සවයේදී ගත් ඔක්කොම එයාට දුන්නා. ෆොටෝ දිහා බලලා, මට සල්ලි දෙන ගමන් එයා ඇහුවේ ඉතිරි ඒවා කොහේද කියලා? අවමංගල්‍ය උත්සවයේදී එයාව තනිවම ෆොටෝ ගත්බව එයා දැනගෙන හිටියා. ඒවට කීයක් ඕනෑද, කියලා මගෙන් ඇහුවා.
මම හිනා වෙලා, මම ඒවා ඔයාට දෙන්නම්… ඔයා මගේ ස්ටුඩියෝ එකට එනවද, නැත්නම් මං ඒවා ගෙනෙන්නද? කියලා ඇහුවා. ඒවා කාටවත් පෙන්වන්න මට අවශ්‍ය නැහැ. ඒ වගේම, මම කිව්වා මගේ ළඟ කලින් ගත් එකක් තියෙන බව. ඒ වෙලාවේ එයා පුදුම වුණා.
මම එයාට කිව්වේ, එයාගෙ මහත්තයා මැරුණ දා හවස් වරුවේ මම එයාව ජනේලයකින් දැක්ක බව. මගේ ළඟ එයාගේ ෆොටෝ කිහිපයක් තියෙන බවත් කිව්වා. එයා බයවෙලා වගේ මා දිහා බැලුවා. ඒවා කාටහරි පෙන්නුවද කියලා එයා දැඩි විදිහට ඕනෑකමින් ඇහුවා. මම නැහැ කිව්වා… සත්තකින්ම නැහැ. එයා සැහැල්ලුවෙන් හුස්මක් පිටකළ බවක් මට දැනුණා.
දවස් දෙකකට පස්සේ එයා මගේ ස්ටුඩියෝ එකට ඇවිත් ෆොටෝ සහ නෙගටිව් පටි ඉල්ලුවා. මම හොඳම එක තියාගෙන ඉතිරි සියල්ලම මෙච්චරයි කියලා එයාට දුන්නා. එයා ඒවා මගේ ඇස් ඉස්සරහ පිටදීම පිච්චුවා. එදා ඉඳලා එයා මට යාළුවෙකුට වගේ සැලකුවා.
මම එයාව බලන්න ගියා. ඒත් එයා ගෙදර හිටියේ කලාතුරකින්. සාමාන්‍යයෙන් ගෙදර හිටියේ දුවයි එයාගෙ වයසක නැන්දයි විතරයි. මම එයාව දැක්ක දවසක එයා එක්ක පිරිමියෙක් හිටියා. ඒ එයාගේ යාළුවා බවයි කිව්වේ. නමුත් මම දැනගෙන හිටියා තරමක කපටි පෙනුමක් තිබුණු ඒ මිනිහා කවුද කියලා. මට ආරංචි වුණා වයසක මහත්තයා ගොඩක් දේවල් ඉතුරු කරලා ගිය බව. ඒත් එයා ඒ ඔක්කොම වියදම් කරලා. ගෙදර උකස් කරන්නත් සිද්ධ වෙලා. සල්ලි හොයාගන්න වුවමනා නිසා එහෙම කළ බව එයා මට පස්සෙ කිව්වෙ, සල්ලි හොයාගෙන ගේ බේරලා දෙන්න පුළුවන්නම් මාව භාරගන්නවා කියලා ඉඟි කරනවා වගේ.
ඉතින්, මම ටික කාලයක් මගේ කැමරා රස්සාව අතහැර දාලා, ව්‍යාපාරික කටයුතුවලට යොමු වුණා. ඒ අවට ගොවිපළවලින් නිෂ්පාදන මිලදී ගෙන නැවත අලෙවි කරන්න පටන් ගත්තා. හොඳයි, කාලය එහෙමම ගෙවිලා ගියා. මං හොඳ තත්ත්වයකට ආවා. තවමත් එයා ඒ මිනිහා එක්ක ඉන්නවා.
ඉන් පස්සෙ මං තියාගත්ත නෙගටිව් එක ලොකු කරලා මුද්‍රණය කළා. ඒක තමයි ඔයා දැක්කෙ. අපැහැදිලි විදිහට එයාට පිටුපසින් තියෙන ඔරලෝසුවේ පහයි දහය පෙන්වනවා. වයසක මිනිහා මැරුණෙ හවස පහට විතර බවයි දොස්තර කියලා තිබුණේ. ඒ වෙලාවේ ගෙදර කවුරුත් නොහිටි බව නැන්දා කියලා තිබුණා. නමුත් ඒ වෙද්දි එයා එතැන ඉඳලා තියෙනවා. ඒක මට වැදගත් නැහැ.
නමුත් වැඩි කාලයක් යන්න කලින් එයත් මැරිලා. අහම්බයක් වගේ, ඒක වෙලා තියෙන්නෙත් හවස පහට විතර. මරණයට හේතුව ඔයා දන්නවාද? ගබ්සාවක්.
හොඳයි, ඔයාට ඉතිරි කොටස අනුමාන කරන්න පුළුවන් නෙ. මට ගේ බේරගන්න පුළුවන් වුණා. එදා අඬමින් හිටිය කෙල්ල, මා දිහා බැලුවේ පවුලෙ හිතවත් මිත්‍රයෙක් විදිහටයි. මං එයාව කසාද බැන්දා. ඇත්තටම එදා ඉඳන් මම මේ ගෙදර ජීවත් වෙන බව ඔයා දන්නවා. එයාත් අප ළඟ ඉන්න බව මට දැනෙනවා. එයා මෙහෙ ඉන්නවා. හුඟක් වෙලාවට මං එයාව හීනෙන් දකිනවා. එයා මාව බලන්න එන ක්‍රමය ඒ කියලා මට හිතෙනවා.”
ඔහු දිගටම පවසාගෙන ගියේය.
“මට විශ්වාසයි එයා දැනගෙන හිටියා මම එයාගෙ දුවව කසාද බඳිනවා කියලා. මම දන්නවා එයා ඒ ගැන සතුටු ඇති කියලා.” ඔහු කනස්සල්ලෙන් මෙන් තව දුරටත් කතාවට එකතු කළේය.
“ඉතින්, එයා කවමදාකවත් අවුරුදු තිහකට වඩා වයසට යන්නේ නැහැ. එහෙම නේද? ”
Nissanka Rajapaksa
සැඳෑ සෙවණ
- වරුණි අමරසිංහ
මං සුදු හාමිනේ තනි කරන්නෙ නෑ. දැන් නාඬා නිඳාගන්න.”
“ඉස්කෝලෙ මහත්තයා, ඉස්කෝලෙ මහත්තයට මං නැතිව පාළුවක් දැනෙයි නේද?”
‘සැඳෑ සෙවණ’ වැඩිහිටි නිවාසයේ ගිලන් කාමරය තුළින් පුංචි ඉකිබිඳුමක් ඇහුණෙ. වේදනාත්මක කෙඳිරිලි හඬක් එක්ක ඇසුණ මේ ස්වරය කාගෙ කාගෙත් හද කම්පා කරවන්නට සමත් වුණා.
වැඩිහිටි නිවාසය ආරම්භ කරලා දැන් වසර දහයකටත් වැඩියි. සාම්ප්‍රදායික වැඩිහිටි නිවාස සංකල්පයට තරමක් දුරස් වෙන්නට, මේ පරිසරය ගොඩනැඟී තිබුණෙ. ජීවිතයේ සැඳෑ සමය ගෙවා ගැනීම අසීරු වුණ මෙතැනට එන බොහොමයක් දෙනා මෙතැනදි තම අවසන් සුසුම් පොද බොහොම සැනසිල්ලෙ හෙළන පරිසරයක් දක්නට ලැබුණෙ.
ජීවිතයේ ජවසම්පන්න කාලයේදී සිය කාලය, ශ්‍රමය නොමසුරුව මුදාහරින්න හැකි වුණත්, නර කෙසක් නැඟීගෙන එද්දි, ඇඟපත අවසඟව යද්දි, මොන තරම් බලසම්පන්න චරිතයක් වුණත් අසරණ වෙන්නෙ ලෝක දහමට නතුව. කාගෙ හරි සහයෝගයක් වුවමනා වන හැමෝගෙම ආදරය, කරුණාව ඇවැසි වන කාලයක් වුණත්, මේ හැම දෙයක්ම ජීවිතෙන් පලා යන්නෙත් මේ කාලයෙදිමයි. ඒත් එක්කම ජීවිතය අසරණ වෙන්නෙ හැඟීම්වලින්ම ඔත්පළ වෙලා.
රණසිංහ ඉස්කෝලෙ මහත්තයා මේ නිවහනට ආවෙත් සිය වයෝවෘද්ධ ජීවිත කාලය සැනැසිල්ලෙ ගෙවාදැමීමට. තිස් වසරක සිය වෘත්තීය ජීවිතය හමාර වෙද්දි රණසිංහ ඉස්කෝලෙ මහත්තයත් ගතින් වගේම හිතෙනුත් බොහොම දුර්වල වෙලා හිටියෙ. තමන්ගේම සවිශක්තියෙන් උපයපු හැම දෙයක්ම දරුවන් අතරෙ බෙදිල යද්දි ඔහුට ජීවිතයේ සන්තකවම උරුම වුණ එකම වත්කම වුණේ මාසික විශ්‍රාම වැටුප පමණයි. ලොකු පුතා, දුව විවාහ වෙලා ගෙදරින් බැහැරට යද්දි, පුංචි පුතා ලේලියක් නිවෙසට කැන්දාගෙන එද්දි, ගුරු ජීවිතය තුළ අත්වින්ද ගරු නම්බුනාම බොහොම හෑල්ලුවට ලක් වෙමින් තිබුණෙ හිරු දුටු පිනි වගෙයි.
තමන් එක්ක එකට ඉගෙන ගත්තු සුජාතා තමන්ගෙ බිරිය විදිහට ජීවිතයට ළං කරගත්තෙ ඇයගේ පාර්ශ්වයේ ප්‍රබල විරෝධතා මැද. ඉහළ වලවු පෙළැන්තියක නම්බුකාර ජීවිතය තුළ අත්වින්ද සැප පහසුකම් ඇයට ළං කර දෙන්නට රණසිංහ ඉස්කෝලෙ මහත්තයගෙ සොච්චම් පඩියට හැකියාවක් තිබුණෙ නැහැ.
සුදු හාමිනේගේ බොඳ වුණු කඳුළු අතරින් ඉස්කෝලෙ මහත්තයාගේ හිත අතීතයේ අහුමුලු පුරා ඇවිදගෙන ගියා.
“මගේ ඕනෑ එපාකම් බලන්න බැරි හිඟන පඩියක් නම් තියෙන්නෙ මොකටද මාව කසාද බැඳගත්තෙ… ළමයි තුන්දෙනා තමුසෙ භාර ගන්නවා. අපේ අයියලා මගේ ජීවිතේ භාර ගනීවි.”
සාරි හැට්ටයක රේන්ද පටියක වියදම ගැන කතා කරද්දි සුජාතා එය මහමෙරකට ගනන් ගෙන නිවෙසින් බැහැරට ගියේ කොයි තරම් ආත්මාර්ථකාමී විදිහට ද කියල ඉස්කෝලෙ මහත්තයට හිතන්න වුවමනා වුණේ නැහැ. ඒ වෙද්දි ලොකු පුතා වයස අවුරුදු දොළහ පහු කළා විතරයි.
අද වුණත් අහස ගුගුරා වැහි ඇදවැටෙන අඳුරු හැන්දෑවකට ඒ මූසල අතීත සිදුවීම ඉස්කෝලෙ මහත්තයගෙ හිතට හීන් වේදනාවක් නොගෙනාව නෙවෙයි.
“සුදු හාමිනේ තව කැඳ උගුරක් බොන්න.”
ඉස්කෝලෙ මහත්තයා පුංචි ටීපෝ මේසය උඩ වසා තිබුණ කැඳ කෝප්පයෙන් හැන්දක් පුරවලා ඇයගේ මුවට ළං කළා. හරියට කුරුළු පැටියෙක් වගේ ඇයගේ මුව විවර වුණේ.
අග හිඟකම් පිරිල තිබුණත් දරු තුන්දෙනාට දුකක් නොදී රැකබලා ගන්න ඉස්කෝලෙ මහත්තයට පුළුවන් වුණා. සුජාතාගේම විදිහට දියණියට රුව ගුණ අපූරුවට පිහිටලා තිබුණා. පුත්තු දෙන්නා ඉගෙනගන්නම හපන්නු වුණේ එක විදිහට. කවදාවත් අම්මා නැති අඩුවක් දරුවන් තුන්දෙනාට දැනෙන්න ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ඉඩ තිබ්බෙ නැහැ.
වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම ඉස්කෝලෙ මහත්තයා දරු පරපුරකටම, පරම්පරා කිහිපයකටම ජීවය දුන්නු ගුරුවරයෙක් වුණා. නිවැරදි දිශාවට ජීවිතය ගෙනියන්න ඔහුට හැකි වුණේ ඒ නිසා. තාරුණ්‍යයට දැනෙන, හැඟෙන දඩබ්බර, විනෝදකාමි සිතිවිලි දිගේ දුවන් යන සිතක් ඔහුට තිබුණෙ නැහැ.
පොඩි පුතා ලේලිය කැන්දාගෙන එද්දි ඉස්කෝලෙ මහත්තයා කල්පනා කළේ ආයිමත් මේ ගෙදර සතුටින් පිරෙයි කියලා. විශ්‍රාම ජීවිතය කොයි තරම් කටුකද කියල ඔහුට දැනෙන්න වුණේ තමන්ගෙ ගෙදර පරිසරය තුළදීමය.
අතපය වලංගු නැතිව, ඇහේ පෙනීම අඩුකමට ඉඳුල් ටිකක් බිම වැටුණත්, වතුර ටිකක් ඉහිරුණත් එය විශාල වරදක් විදිහටයි තරුණ ලේලියට පෙනුණෙ.
“වයසට ගියා කියල ඔහොම අපිළිවෙළට වැඩ කරන්න ඕනිද? අම්මා වුණත් මේ ගෙදර දාල යන්න ඇත්තෙ ඔය කරදර නිසා තමයි. මේ ගෙදර ඉඳල මගේ ළමයවත් මට පිළිවෙළට හදාගන්න බැහැ.”
මේ වගේ දරුණු වාග් ප්‍රහාර දවසින් දවස ඉහළ ගියා මිසක් අඩු වුණේ නැහැ. එක දවසක් නැඟෙනහිර අහසින් ඉර ලෝකය දිහා බලද්දිම වගේ ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ගෙදර පරිසරය අත්ඇරලම ආවෙ හරිම සැහැල්ලු සිතින්. ඒ ගමන නැවතුණේ ‘සැඳෑ සෙවණ’ ගේට්ටුව අසල.
ප්‍රධාන පාරෙන් අතුරු පාර දිගේ එද්දි ඈතටම පෙනුණෙ විශාල බුදු පිළිමය. ළා රෝස පාට තීන්තෙන් ආලේප කරල තිබුණ වැඩිහිටි නිවාසයේ බිත්ති හරියට හිනා වෙලා ‘ආයුබෝවන්’ කියනවා වගෙයි ඉස්කෝලෙ මහත්තයට දැනුණෙ. උපැස් යුවළ තව ටිකක් පිහදමල ඉස්කෝලෙ මහත්තයා බෝඩ් ලෑලි කියෙවුවා.
“මෙතුවක් නොලද සැනැසුම
මෙතැනදී හමු වේවා!”
ඇත්ත නේන්නම්. ගෙදර පරිසරය, දරු පවුල් එක්ක ගෙවන ජීවිතය සැනැසීමක් වුණ කිසිම කෙනෙක් මේ වගේ තැනකට එන්නේ නැහැනෙ.
“සියලු සත්ත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා! හැමදාම මුමුනන වචන පේළිය වුණත් නිදහස් හිතින් කියවගෙන යද්දි තමයි අර්ථවත්ව වැටහුණේ.
වැඩිහිටි නිවාසය කොටස් කිහිපකයට වෙන් කරල තිබුණා. කාන්තාවන්ට, පිරිමින්ට වෙන් වෙන් වශයෙන් ශාලා සකස් වෙලා තිබුණා. ඇඳන් පේළි හරියට රෝහලක වාට්ටුවක් වගේ. ආහාර ශාලා, කියැවීම් ශාලා, ගිලන් කාමර මේ සියල්ලම නව අත්දැකීම් සමූහයක් වුණත් ඒ දේවලට ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ඉක්මනින්ම හුරු වුණා.
හැමදාම ඉස්කෝලෙ මහත්තයා පාන්දරින්ම අවදි වුණා. නිවාසයේ විශාල ගෙමිදුලේ ගහකොළ එක්ක කතා කළා. මෙතැනට එන බොහොමයක් දෙනා ඒ වගෙයි. තමන්ට මේ තාක් කියා ගන්ට බැරි වුණු දුක, කාන්සිය ගහකොළ එක්ක බෙදාගත්තා.
චෙකොෆ්ගෙ ‘වැලපීම’ කෙටි කතාවෙ මහලු මනුස්සයා තමන්ගෙ දුක කවුරුවත්ම නොඇසූ විට සිය අශ්වයාට පවසන හැටි ඉස්කෝලෙ මහත්තයාට මතක් වුණා.
ගෙවත්ත පුරාවට එක එක වර්ගයේ මල් පැළ හිටවලා හුඟක් වෙලාවට මේ ගස්වැල්වලට සාත්තු කරන්නෙත් කාගෙන්වත් පිහිටක් නැති මේ පිරිසමයි. එය ඔවුනට විශාල විනෝදයක් වගේම සහනයක් වුණා.
හැමදාමත් එකම විදිහට තියෙන සමන්පිච්ච වැලේ මල් පොහොට්ටුවක්වත් නැති තරම්. ඉස්කෝලෙ මහත්තයට මතක් වුණේ ගෙදර ඉස්සරහ තියෙන සමන්පිච්ච වැල. මුළු ගෙවත්තම සුවඳ වෙන්නෙ ඒ සමන්පිච්ච වැලෙන්.
“මේ වැලෙත් ඒ වගේ පිරෙන්න මල් පිපුණ නම්…” ඉස්කෝලෙ මහත්තයට හිතුණා.
ජීවිතයේ බොහෝ දේට හුරු වෙමින් කාලය ගෙවුණා. නිවාසයට නව සාමාජික සාමාජිකාවන් එකතු වෙනවා. තව අය මියයනවා. පුරුදු පුහුණු වූ චර්යාව ඒ ආකාරයටම හැමදාම ගලා ගියා.
ඉස්කෝලෙ මහත්තයට සුදු හාමිනේ මුණ ගැහුනෙත්, තමන් ආදරයෙන් සාත්තු කළ සමන්පිච්ච වැලේ පුංචි පොහොට්ටුවක් පිපුණෙත් එකම කාලයෙ.
‘සුදු හාමිනේ’ කියල හැමෝම ඇයට කතා කළේ යෞවන කාලයේ පැහැපත් පෙනුමකින්, මනා රූ සපුවකින් හිටි ලකුණු ඇය කෙරෙන් පලා නොගිය නිසාම නෙවෙයි. ඇයට තිබුණෙ කාටත් දිරිය දෙන වාසනාවන්ත පෙනුමක්. කාරුණික බවක්. ජීවිත කාලය පුරාම සැබෑ සෙනෙහස ඇය අත්විඳල තිබුණෙත් නැහැ.
සමන්පිච්ච වැල දැන් සරුවට වැඩිලා. මල් එක සීරුවට සුවඳයි. දෙන්නටම කවදාවත්ම නොදැනුන ජීවයක් ජීවිතවල දැනෙන්නට වුණා.
“ඉස්කෝලෙ මහත්තයා මං ඉස්සර හරිම හැඩකාරි. විශ්වවිද්‍යාලයෙ ඉන්න කාලෙ මාව සහේට ගන්න ඉළන්දාරි කොයි තරම් බලා හිටියද? ඒත් මගෙ හිත ගත්තු ඉළන්දාරියා මට කැමති වුණේ නැහැ. එදා ඉඳල මම හැමදාම තනි වෙන්න තීරණය කළා. මගේ හැමදේම සහෝදරයින්ට දුන්නා. පහුවෙද්දි එයාලට අපි ගැන බලන්න කාලයක් නැහැ නොවැ. අපි ඕවට තරහ අරන් හරි යන්නෙ නැහැ.”
සුදු හාමිනේ කියවගෙන යද්දි ඉස්කෝලෙ මහත්තයා අහගෙන ඉන්නෙ හරියට දරුවකුගේ දුක අහන්නා වගෙයි. සුදු හාමිනෙත් ඒ වගෙයි. ජීවිතය දිහාවෙ උපේක්ෂාවෙන් බලන්න සුදු හාමිනේ නිසාම ඉස්කෝලෙ මහත්තයට පුළුවන් වුණා.
“ඇයි සුදු හාමිනේ අපිව මේ තරම් පමාවෙලා මුණගැහුණෙ…”
“නෑ ඉස්කෝලෙ මහත්තයා. මේ තමයි ඒකට සුදුසුම කාලෙ… ජීවත් වෙන්න හැබෑ ආදරේ ඕනි මේ වයසට. තරුණ කාලෙ කෙනෙකුට ළං වෙන්නෙ ධනයට, බලයට, කාමයට. ඒ හිත් ඉක්මනට වෙනස් වෙනවා. ඒත් දැන් අපේ හිත් පිරිසුදුයි.”
සුදු හාමිනේ කියන්නෙ තමන්ගෙ පිරිපැසුණු බුද්ධිය තවමත් මොට වෙලා නැහැ කියල මතක් කරන්න වගෙයි.
ඉස්කෝලෙ මහත්තයා හුඟක් කල්පනා කළා. හැන්දෑවෙ දෙන්නම එකතු වෙලා සමන්පිච්ච වැලට සාත්තු කළා. කියැවීම් ශාලාවෙන් පොත් හොයාගෙන මාරුවෙන් මාරුවට කියෙවුවා.
අසනීප වෙලා සුදු හාමිනේව රෝහල්ගත කළා කියල ඇහුවම ඉස්කෝලෙ මහත්තයා හීල්ලුවා. මේ දෙන්නගෙ ළෙන්ගතුකම හැමෝටම රහසක් වුණේ නැහැ. කාටවත් ඒ ගැන ප්‍රශ්න කරන්න, හිතන්න මානසික වටපිටාවක් තිබුණෙ නැහැ. අසනීප තත්ත්වය බරපතළ වෙද්දි ඇයව නිවෙසේ ගිලන් ශාලාවට රැගෙන එන්න සිදු වුණේ මානසික සෞඛ්‍ය ගැන හිතලා. සුදු හාමිනේට කිසි අඩුවක් නොවෙන්න සත්කාර කරන්න ඉස්කෝලෙ මහත්තයට පුළුවන් වුණේ ඒ විදිහට.
ගිලන් යහන අසල හිටිය තමන්ගෙ වැහැරුණු අත සුදු හාමිනේගේ අතේ පැටලෙද්දි ඉස්කෝලෙ මහත්තයා කලබල වුණා. සුදු හාමිනේගෙ ඇඟිලි හිර වෙලා තමන්ගෙ අතට බරක් වෙද්දි ඉස්කෝලෙ මහත්තයා ඇයගේ දෑස් දිහාවෙම බලා හිටියා.
කියා ගන්නට බැරි අසරණකමක් මුසු වුණු ඒ බැල්ම සංසාරගත බැඳීමක ආත්මීය නිමාවක ලකුණු සටහන් කළා. ඉස්කොල මහත්තයා පොඩි ළමයෙක් වගේ ඉකිබින්දා.
ඒත් එක්කම මිදුලෙ සමන්පිච්ච වැලේ මල් සුවඳ ඔහුට දැනී නොදැනී ගියා.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
කොරියානු ජාතික Hwang Sun-Won විසින් රචිත Cranes කෙටිකතාවේ පරිවර්තනයකි
පරිවර්තනය – එම්. එම්. පාලිත
මහින්ද මුණසිංහ
රත් සමයේ දීප්තිමත් අහසට යට දේශ සීමාවේ උස් තැනක පිහිටි උතුරු ගම්මානය හොඳින් දර්ශනය විය. පාළු ගොවි ගෙදර අපිරිසිදු පොළව මත කැකිරි ගෙඩි දෙකක් එක ළඟ වැටී තිබුණි. විටින්විට එතැන පසුකර යන ගමේ වැඩිහිටියන් තම තමන්ගේ උණ බට දුම්කෝව නිවා දැමූ අතර ළමුන් ද ටික දුරක් ගොස් ආපසු හැරී ගියහ. ඔවුන්ගේ මුහුණු සැකමුසු බියෙන් පිරී තිබුණි.
යුද්ධයෙන් විනාශ වූ ගම්මානයේ ශේෂ වූ සලකුණු කිහිපයක් දකින්නට ලැබුණු මුත්, සොන්ග්සම් අද දුටුවේ ළමා කාලයේදී තිබූ ගම නොවේ. එදවස ගම පිටුපස කඳුකරයේ පාමුල වූ චෙස්නට් වත්තේ චෙස්නට් ගසකට තමා නැඟි අවස්ථාවේදී එහි ඈත කෙළවරක සිට “නරක කොල්ලා, උඹ ආයිත් මගේ චෙස්නට් ගහට නඟිනවද!” යනුවෙන් කෙවිටක් අතැතිව මහලු මිනිසකු කෑගැසූ අයුරු සොන්ග්සම් ට සිහිපත් විය.
වැඩිහිටි ගම්වැසියන් කිහිපදෙනා අතරේ වයසක මිනිසා නොදුටු නිසා, ඔහු මිය යන්නට ඇතැයි සිතමින් ඒ ගසේම කඳ අල්ලාගෙන සොන්ග්සම් මඳ වේලාවක් නිල් අහස දෙස බලා සිටියේ ය. වියළී ගිය සමහර චෙස්නට් පොකුරු ඉබේටම පිපිරී බිම වැටුණි.
මහජන සාම පොලිස් කාර්යාලයක් බවට පත්කරන ලද ගොවි ගෙදර ඉදිරිපිට තරුණයකු දෑත් ගැට ගසනු ලැබ සිටියේ ය. ආගන්තුකයකු බව පෙනුණ නිසා, ඔහු වෙත සමිපවී බැලූ සොන්ග්සම් පුදුමයට පත් විය. ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව, එම තරුණයා ඔහුගේ ළමා කාලයේ සෙල්ලම් සගයා වූ ටොක්චේ නිසා ය.
තමා සමඟ චොන්ටේ සිට පැමිණි පොලිස් නිලධාරියාගෙන් සොන්ග්සම් පැහැදිලි කිරීමක් ඉල්ලා සිටියේය. සිරකරුවා කොමියුනිස්ට් ගොවි ලීගයේ උප සභාපති වූ අතර, ඔහුගේම නිවෙසේ සැඟවී සිටියදී අල්ලා ගෙනවිත් ඇති බව සොන්ග්සම් දැන ගත්තේය.
සොන්ග්සම් අපවිත්‍ර වූ බිම වාඩි වී දුම්වැටියක් දල්වා ගත්තේ ය. චොන්ඩාන් වෙත ටොක්-චේ රැගෙන යාමට පැවරී තිබුණේ සාම පොලිස් නිලධාරියකු වෙත ය. මඳ වේලාවකට පසු, සොන්ග්සම් පළමු දුම්වැටිය දල්වාගෙන නැඟී සිටියේ ය.
“මං එයාව එක්ක යන්නම්.”
සොන්ග්සම් දෙස බැලීම ටොක්-චේ ප්‍රතික්ෂේප කළේ, ඔහුගේ මුහුණ වසන් කරගෙන ය. ඔවුහු ගමෙන් පිටවූහ. සොන්ග්සම් දිගටම දුම්පානය කළ නමුත් දුම්කොළවල රසයක් ඔහුට දැනුණේ නැත. ඔහු එකදිගටම දුම්වැටිය උරා දුම් කැරලි පිට කළේ ය. එයින් දුම් උගුරක් ඇදීමට ටොක්-චේ වෙතත් ආශාවක් ඇතිවිය හැකි බව හදිසියේ ම ඔහුට සිතුණි. වැඩිහිටියන්ට නොපෙනෙන සේ තාප්පය පිටුපස සැඟවී වියළන ලද කැකිරි කොළ දුම්වැටි බෙදාහදා ගත් දවස් ගැන ඔහුගේ මතකයට නැඟුණි. නමුත් අද මෙවැනි කෙනෙකු හට තමා දුම්වැටියක් පිරිනමන්නේ කෙසේදැයි ඔහු කල්පනා කළේ ය.
කෙවිටක් අතැතිව සිටින මහලු මිනිසාගේ වත්තෙන් චෙස්නට් ටිකක් සොරකම් කිරීමට කුඩා කාලයේදී වරක් ඔහු ටොක්-චේ සමඟ එහි ගියේ ය. එවර ගසට නැඟීමේ වාරය සොන්ග්සම්ගේ විය. එකවරම මහලු මිනිසා පෙනී සිටියේ ය. ලිස්සා බිමට වැටුණු සොන්ග්සම්ගේ පසුපස පෙදෙසේ චෙස්නට් කටු ඇනුණි. නමුත් ඔහු දිගටම දිව ගියේ ය. මහලු මිනිසාට ඔවුන් අබිබවා යා නොහැකි ආරක්ෂිත ස්ථානයකට ළඟා වූ පසු ඔහු තම පසුපස ටොක්-චේ වෙත දක්වා සිටියේ ය. ඒ කටු උදුරා දැමීමේදී ඔහුගේ දෑස්වලින් නොනවත්වා කඳුළු ගලන තරමට වේදනාවක් ඇති විය. ටොක්-චේ තම සාක්කුවෙන් චෙස්නට් මිටක් ගෙන සොන්ග්සම් වෙත දිගු කළේය.
මොහොතකට පෙර තමා දැල්වූ දුම්වැටිය ඉවතට වීසි කළ සොන්ග්සම්, ඉන්පසු ටොක්-චේ සමඟ යන ගමනේ දී තවත් දුම්වැටියක් පත්තු නොකිරීමට ඉටා ගත්තේ ය. ඔවුහු කඳුකරයේ දූර්ග මාර්ගය වෙත ළඟා වූහ. නිදහස ලැබීමට වසර දෙකකට පෙර කාලය දක්වා ටොක්-චේ සමඟ ඔහු එළදෙනුන් වෙනුවෙන් තණකොළ කැපීමට පැමිණියේ එතැනට ය. දේශසීමාවට දකුණින් පිහිටි, චොන්තේ ආසන්නයේ ස්ථානයක් වෙත යාමට සොන්ග්සම් හට සිදුවී තිබුණි. හදිසියේ ම තමා තුළ හටගත් කෝපය පාලනය කරගන්නට සොන්ග්සම් ට නොහැකි විය.
“ඉතින් උඹ කී දෙනෙක් මැරුවද?” ඔහු කෑගැසුවේ ය.
පළමු වතාවට, ටොක්-චේ ක්ෂණිකවම ඔහු දෙස බැල්මක් හෙළා, පසුව අහක බලා ගත්තේ ය.
“උඹ කී දෙනෙක් මැරුවද?” ඔහු නැවතත් විමසුවේ ය.
ටොක්-චේ නැවත වරක් ඔහු දෙස හැරී බැලී ය. ඔහු, දෙතොලින් සිනහව සිරකරගෙන රවාගෙන බලා සිටියේ ය.
“ඉතින්..එහෙනම් උඹට හුඟාක් මරා දාන්න පුළුවන් වුණාද…. ඈ?”
බාධාවක් ඉවත් වූවාක් මෙන් ඔහුගේ හදවත අභ්‍යන්තරය පැහැදිලි වන බවක් සොන්ග්සම් හට දැනුණි.
“උඹ කොමියුනිස්ට් ලීගයේ උප සභාපති නම්, උඹ පැනලා ගියෙ නැත්තේ ඇයි? උඹ රහසිගත මෙහෙයුමකට සම්බන්ධ වෙලා ඉන්න ඇති.” ටොක්-චේ පිළිතුරු දුන්නේ නැත.
“කතා කරපන්, උඹේ මෙහෙවර මොකක්ද?” ටොක්-චේ දිගටම ඇවිද ගියේ ය.
ටොක්-චේ යමක් සඟවන්නේ යැයි, සොන්ග්සම් සිතුවේ ය. ඔහු දෙස හොඳින් බැලීමට අවශ්‍ය වූ නමුත් ටොක්-චේ ඔහුගේ සඟවා ගත් මුහුණ හැරවූයේ නැත.
ඉණෙහි වූ රිවෝල්වරය අතගාමින්, සොන්ග්සම් මෙසේ පවසා සිටියේ ය:
“නිදහසට කාරණා අවශ්‍ය නැහැ. කොහොම වුණත් උඹට වෙඩි තියන්න මට පුළුවන්. ඇයි උඹ දැන් මෙතැනදී ඇත්ත කියන්නෙ නැත්තේ?”
“මං නිදහසට කිසිම කරුණක් කියන්න යන්නේ නැහැ. එයාලා මාව ලීගයේ උප සභාපති කළේ මං දුප්පත්ම කෙනෙක් නිසාත් මං මහන්සි වෙලා වැඩ කරන ගොවියෙක් නිසාත්. ඒක මරණයට සුදුසු අපරාධයක් නම් එහෙම වුණා වේ. මං තාමත් ඉස්සර හිටපු විදිහමයි. මට කරන්න පුළුවන් එකම දේ පස් කොටන එක විතරයි.” මඳ විරාමයකින් පසු ඔහු වැඩිදුරටත් පවසා සිටියේ ය.
“මගේ ගෙදර වයසක මනුස්සයෙක් ඇඳේ. එයා හය මාසෙක විතර ඉඳලා අසනීප වෙලා ඉන්නේ.”
ටොක්-චේගේ වැන්දඹු වූ තාත්තා, තම පුතා වෙනුවෙන්ම ජීවත් වෙමින් වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කළ දුප්පත් ගොවියකු විය. මීට අවුරුදු හතකට පෙර, පිට කොන්දේ ආබාධයකට ගොදුරු වූ ඔහු චර්ම රෝගයකින් ද පීඩා විඳිමින් සිටියේය.
“උඹ කසාද බැඳල ද?”
“ඔව්,” ටොක්-චේ සුළු වෙලාවකට පසුව පිළිතුරු දුන්නේ ය.
“කවුද?”
“ශෝටි.”
“ශෝටි ව?” හරි අපූරුයිනේ !
ඇය පොළොවේ විශාලත්වය දැන සිටිය ද අහසේ උස නොදන්නා මිටි, තරබාරු කාන්තාවක වූවා ය. කුඩා අවදියේ ඔහු සහ ටොක්-චේ ඇයව සමච්චලයට ලක් කර අඬවන්නට පුරුදුවී සිටියහ. එසේ වුවත් පසුව ටොක්-චේ ඇයව විවාහ කරගෙන ඇත.
“ළමයි කී දෙනෙක් ඉන්නවද ?”
“පළමු ළමයා ලැබෙන්නේ සරත් සෘතුවෙ දී කියලා එයා කිව්වා.”
මහහඬින් පිටවූ සිනහව පාලනය කරගැනීමට සොන්ග්සම්හට අපහසු විය. ටොක්-චේට දරුවන් කී දෙනෙක් සිටීදැයි ඔහු විමසුව ද, විශාල බඩක් සහිතව ඇය වාඩි වී සිටින ආකාරයට සිනාසීමට ඔහුට වුවමනා නොවී ය. නමුත් මෙය එවැනි කාරණාවලට සිනාසීමට හෝ විහිළු කිරීමට කාලයක් නොවන බව ඔහුට වැටහුණි.
“කොහොම හරි, උඹ පැනලා නොගිය එක පුදුමයි.”
“මම පැනලා යන්න හැදුවා. උන් කිව්වේ දකුණ ආක්‍රමණය කළාට පස්සේ කිසිම මිනිහෙක් ඉතිරි කරන්නෙ නෑ, කියලයි. ඒ නිසා දාහතත්, හතළිහත් අතර පිරිමි බලහත්කාරයෙන් උතුරට අරගෙන ගියා. තාත්තව මගේ පිට උඩ තියාගෙන හරි මමත් පැනලා යන්න හැදුවා. ඒත්, තාත්තා එපා කිව්වා. අස්වැන්න නෙළන්න සූදානම් වෙලාවේ ගොවියො ඉඩම් අතහැරලා යන්නේ කොහොමද? එයා ගොවිපළේම වයසට ගියා. ඊට පස්සේ පවුලේ මුක්කුව සහ ප්‍රධානියා වුණේ මමයි. මට ඕන වුණේ එයාගෙ අන්තිම මොහොතෙ එයා ළඟ ඉන්න. එයාගෙ ඇස් දෙක මගේ අතින්ම වහන්න. අනික අපි වගේ මහපොළොවත් එක්ක ජීවත් වෙන ගොවියො… ඉතින් කොහෙ යන්නද?”
පසුගිය ජුනි මාසයේදී සොන්ග්සම් හට ද පලා යාමට සිදු විය. එක් රාත්‍රියක ඔහු තම පියාට පෞද්ගලිකව ඒ ප්‍රවෘත්තිය පවසා සිටියේ ය. ඔහුගේ තාත්තා පැවසුවේ ද එම දේමය! සියලු වැඩ අත්හැර දමා ගොවියකුට යා හැක්කේ කොහේටද? එහෙත් සොන්ග්සාම් ඔහු තනිකර දමා ගියේ ය. දකුණේ නොයෙක් මංමාවත්වල සැරිසැරුවේය. අත්හැර දමා පැමිණි සියල්ලම, ඔහුගේ මහලු දෙමාපියන් සහ කුඩා දරුවන් පිළිබඳ සිතුවිලි සොන්ග්සම් තුළ හොල්මන් කළේය. වාසනාවකට මෙන්, ඔහුගේ පවුල එදා මෙන්ම අදත් ආරක්ෂිතව සිටියහ.
ඔවුහු කඳු වැටිය හරහා ගමන් කළ හ. එවර සොන්ග්සම් ඔහුගේ මුහුණ ආවරණය කරගෙන ඇවිද ගියේය. සරත් සෘතුවේ හිරු ඔහුගේ නළල උණුසුම් කළේය. මෙය අස්වැන්න නෙළීමට කදිම දිනයක් බව ඔහු සිතුවේය. ඔවුන් කඳු පාමුලට ළඟා වූ විට, සොන්ග්සම් දෙගිඩියාවෙන් යුතුව නතර විය. ඔහු කෙත්යාය මැද දී සුදු ඇඳුම් ඇඳගත් මිනිසුන් මෙන් නැමී සිටින කොකුන් සමූහයක් දුටුවේය. එය දේශසීමාව ඔස්සේ වන නිදහස් කලාපය විය. මිනිසුන් සියලු දෙනාම ගම හැරගියත් කොක්කු තවමත් මෙහි වාසය කරති.
වරක්, වයස අවුරුදු දොළහක පමණ කාලයේදී සොන්ග්සාම් සහ ටොක්-වේ, වැඩිහිටියන්ගේ අනුදැනුමකින් තොරව මෙහි උගුලක් අටවා, ටැන්ජොං කොකෙක් අල්ලා ගත්හ. ඔවුහු කොකාගේ, අත්තටු එකතු කර ගැටගසා තබා, දිනපතා ඌ බලන්නට ගොස්, උගේ බෙල්ල අත ගාමින් පිට මත නැඟ සිටියෝ ය. ඒ අතර දිනක් අසල්වැසියන් රහසින් මුමුණන හඬක් ඔවුනට ඇසිණි. ඒ, සාම්පල හෝ වෙනත් දෙයකට කොකුන් අල්ලා ගැනීමට ආණ්ඩුකාර ජෙනරාල් කාර්යාලයේ අවසර පත්‍රයක් සමඟ යමකු සෝල් නුවර සිට පැමිණ ඇති බව ය.
ඉන්පසුව ළමුන් දෙදෙන කෙත්යායට ගියහ. ඔවුන් සොයා දඬුවම් කරනු ඇතැයි යන්න තවදුරටත් බැරෑරුම් කාරණයක් ලෙස සැලකිය යුතු නොවී ය. ඔවුන් කනස්සල්ලට පත් වූයේ අල්ලාගත් කොකාගේ ඉරණම ගැන ය. මොහොතක ප්‍රමාදයකින් තොරව, දිගටම හුස්ම හිරවී සිටිනු ඇතැයි සිතා, ඔවුහු කොකාගේ පාද සහ පියාපත් ලිහා දැමූහ. නමුත් ගැටගසා තිබූ කුරුල්ලාට ඇවිදීමට නොහැකි විය. දෙදෙනා ඌ අහසට යොමු කළ හ. ඒ සමගම එකවර ම වෙඩි හඬක් නැගුණි. කොකා දෙතුන් වතාවක් තටු ගසා නැවතත් බිමට වැටුණේ ය.
ඌට වෙඩි වැදිලා, ඔවුහු සිතූහ. නමුත් ඊළඟ මොහොතේ අසල වූ පඳුරකින් තවත් කොකෙක් තටු ගසද්දී කොල්ලන්ගේ කොකා ශබ්ද නඟා බෙල්ල දිගු කර අහසට ඉගිළී නොපෙනී ගියේ ය. දිගු වේලාවක් ගතවන තුරු ළමයින් දෙදෙනාට ඔවුන්ගේ කොකා ඉහළට නැඟුණු නිල් අහස් කුසෙන් දෑස් ඉවතට ගැනීමට නොහැකි විය.
“ඒයි, ඇයි අපි කොක්කු දඩයමට මෙහි නතර වෙන්නෙ නැත්තෙ?” සොන්ග්සම් එක්වර ම කතා කළේ ය. ටෝක්-චේ විස්මයෙන් ගොළු විය.
“මං මේ කඹයෙන් උගුලක් හදනවා. උඹ කොකෙක් මෙතැනට එළවපන්.”
ටොක්-චේගේ දෑත ලිහා දැමූ සොන්ග්සම් ඒ වන විටත් වල් පැලෑටි අතර බඩගා යාමට පටන් ගෙන තිබුණි. ටොක්-චේගේ මුහුණ සුදුමැළි විය.
“කොහොම වුණත් උඹට වෙඩි තියන්න මට පුළුවන්” ඒ වදන් ඔහුගේ සිත තුළ දෝංකාර දුන්නේ ය. ඉතා ඉක්මනින් සොන්ග්සම් ගිය දෙසින් වෙඩි උණ්ඩයක් පියාසර කරනු ඇතැයි ඔහු සිතුවේ ය. ටික දුරක් ගිය සොන්ග්සම් සැණෙකින් ටොක්-චේ දෙසට හැරුණි.
“ඒයි, උඹ මොකද මෝඩයෙක් වගේ ඔතැන හිටගෙන ඉන්නෙ? ගිහින් කොක්කු එළවපන්!”
ඉන් අනතුරුව, ටොක්-චේ තම මිතුරා කී ලෙසම වල් පැලෑටි අතර බඩගා යන්නට පටන් ගත්තේ ය. ටැන්ජොං කොක්කු ජෝඩුවක්, උන්ගේ විශාල පියාපත් සලමින් සරත් සෘතුවේ පැහැදිලි නිල් අහසේ ඉහළට ඉගිළී යනු පෙනුණි.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
රතු සහ සුදු
Nissanka Rajapaksa
34
පරණ තාරුකා
Nissanka Rajapaksa
සපුමල්ට හදිස්සියේ ලැබුණු ස්ථාන මාරුව හදාගැනීමට ඔහු ගත් සියලු උත්සාහයන් අවසානයේ අසාර්ථක විය. කුලුඳුල් දරුවා ලැබීමට සූදානම් වෙමින් සිටි දිල්රුක්ෂි ද පාසලේ තම ගුරු මණ්ඩලයේ සහෝදර ගුරුවරුන්ගෙන් තම ස්වාමි පුරුෂයාගේ ස්ථාන මාරුව අවලංගු කරගැනීමට සහය ඉල්ලුවාය. ඔවුන් ද තමන් දන්නා හඳුනන අයට කියමින්, සපුමල්ගේ ස්ථාන මාරුව අවලංගු කරගැනීමට උත්සුක වුවද පලක් වූයේ නැත.
“ඒක දඬුවම් මාරුවක්. විෂයභාර ඇමැතිමයි වැඩේ කරලා තියෙන්නේ. මොන ආණ්ඩුව ආවත් ඇත්ත කතා කරන්න මිනිස්සුන්ට ඕකයි වෙන්නේ.”
“සපුමල්ව දාලා තියෙන්නේ රාජාංගණේ දිහා වී ගබඩාවකටලු.”
“දිල්රුක්ෂිට බබා හම්බෙන්න තව මාසයයි තියෙන්නේ.”
සපුමල් පවුලේ මිතුරු-මිතුරියන්ගේ කියුම් උඩු සුළඟේ පා වී ගියේය. අවසානයේ සපුමල් පරාජය භාර ගෙන රාජාංගණයට යෑමට සූදානම් විය. ඔහුට තම බිරිය පිළිබඳ මහා බියක් ඇති විය. දිල්රුක්ෂි මහගෙදර යනවාට වඩා තමන්ගේ නිවෙස ඇයට ආරක්ෂිත බව සපුමල් සිතුවේය. ඇයගේ මහගෙදර පිහිටියේ ප්‍රධාන නගරයේ සිට කිලෝමීටර් දහයකට වඩා ඈතිනි. එහෙත් තමන්ගේ නිවෙසේ සිට විනාඩි කීපයකින් කුරුණෑගල නගරයට ළඟා වීමේ හැකියාව පවතින බව සපුමල් විශ්වාස කළේය.
“පුතා බය නැතුව ඔය ගමන යන්න. සිකුරාදා හවසට එන්න පුළුවන් නේ. සඳුදා පාන්දර යන්න බැරියෑ. තාත්තයි, මායි ඉන්නවනේ දුව බලාගන්න.”
අම්මා කාමරයට එන විට සපුමල් ඇඳුම් බෑගය සකසමින් සිටියේය. දිල්රුක්ෂි ඇඳ මත වාඩි වී, ඇඳුම් නවමින් ඊට සහයෝගය දෙමින් සිටියාය. කොටු සරමක් සහ මේස් බැනියමක් ඇඳ සිටි තාත්තාද කාමරයට ඇතුළු වූයේ ඒ මොහොතේය.
“පුතා දැන් නවතින්න තැනක් එහෙම හොයාගත්තද?” තාත්තා කාමරයේ පසෙක තිබූ පුටුවකට බර දුන්නේය.
“ඔව් තාත්තේ… මාව දාලා තියෙන්නේ ඒ ගබඩාවක භාරකරු විදියට. අපේ ඉස්කෝලේ හිටපු යාළුවෙක් ඒ පැත්තේ ඉන්නවා. මිනිහා ඒ ළඟින්ම මට තැනක් හෙවුවා කීවා.”
* * * * *
සපුමල් රාජාංගණයට ළඟා වන විට සවස තුන පමණ වී තිබිණි. ඔහුව ගැනීමට මිගාර බස් නැවතුමට පැමිණ සිටියේය.
“ඉස්කෝලෙ කාලෙන් පස්සේ හම්බුණාමද මන්දා” මිගාර සපුමල් අත වූ රෙදි බෑගය ගනිමින් කීවේය.
“උඹ නම් හිටපු විදියමයි, වෙනස් වෙලා නෑ.” සපුමල් තම මිතුරාගේ පසුපසින් ඔහුගේ යතුරුපැදිය නවතා තිබූ ස්ථානයට ගමන් කරන්නට විය.
මිගාර මුලින්ම සපුමල්ව කැඳවාගෙන ගියේ ඔහුගේ නව සේවා ස්ථානය වන වී ගබඩාව වෙතය. කැඩී ගිය යකඩ ගේට්ටුවකින් වැසුණු, තැන තැන කැලෑ වැවී තිබූ ඉඩමක මැද පිහිටා තිබූ වී ගබඩාව හොල්මන් චිත්‍රපටයක පාළු නිවෙසක් බඳු විය. දියසෙවල බැඳී කළු ගැහුණු බිත්ති දෙස සපුමල් බැලුවේ හකුළාගත් මුහුණකිනි.
“මචං මේක පාලනය වෙන්නේ උඹලගේ ඩිපාට්මන්ට් එකේ රාජාංගණයේ තියෙන සබ් ඔෆිස් එකෙන්. ගබඩාවට මුරකාරයො දෙන්නෙකුයි, තව ලිපිකාරයෙකුයි, පියන් කෙනෙකුයි ඉන්නවා. උඹ තමා දැන් මේකෙ ලොක්කා… හක්.. හක්.. හක්…” මිගාරගේ සිනාව පාසල් අවදියේ තිබූ අයුරින්ම තවමත් තිබෙනවා යැයි සපුමල් සිතීය.
“උඹට නම් හිනා! කවදා වෙනකං මේකෙ තපින්න වෙයිද දන්නේ නෑ. එතකොට මං නවතින තැන කොහෙද?” සපුමල් පාළුවට ගොස් ඇති වී ගබඩාවේ වසා ඇති දොර අසලට ගමන් කරන්ට විය. දොරෙහි තැනින් තැන දිරා ගොස් තිබිණි.
“මේ ගබඩාවට ගෙවල් දෙකකින් එහා පැත්තේ තියෙන්නේ. පොඩි කුස්සියකුයි, කාමරේකුයි තියෙනවා,” ගබඩා ගොඩනැඟිල්ලේ දකුණු පැත්තට අතක් දික් කරමින් මිගාර කීවේය.
අලුත් නවාතැන දුටු සපුමල්ට තමා විශ්වවිද්‍යාල අවධියේ නැවතී සිටි බෝඩිම සිහි විය. කුඩා කුස්සියක් සහ ඊට යාබදව පිහිටා තිබූ කාමරයකින් සහ කුඩා ඉස්තෝප්පු කෑල්ලකින් එය සමන්විත වී තිබිණි. කාමරයේ ඇඳක්, කුඩා මේසයක්, ඉඳගන්න ප්ලාස්ටික් පුටු තුනක් සහ ලීයෙන් තැනූ ඇඳුම් වැටක් අපිළිවෙළට තබා තිබිණි.
“මේකෙ හිටියෙ අපේ ලොකු තාත්තා. එයා බැඳලා හිටියෙ නෑ. ටවුන් එකේ තේ කඩයක් කළා. හාට් ඇටෑක් එකක් ඇවිත් දැන් අවුරුද්දකට විතර කලින් නැති වුණා.”
* * * * *
සපුමල් දින කීපයකින්ම අලුත් නවාතැනටත්, රාජකාරියටත් හුරු විය. රාජකාරියක් කීවාට එතන කරන්න විශේෂ දෙයක් නොවීය. කළ යුත්තේ තිබෙන වී තොග දෙපාර්තමේන්තුවෙන් අවසර දෙන ප්‍රමාණයට අදාළ ලොරි වෙත නිදහස් කිරීමය. ලොරි පැමිණෙන්නේ සතියකට එක් වතාවක් හෝ දෙවතාවක් පමණි. මුරකරුවෝ දෙදෙනා උදේ සහ රාත්‍රිය වශයෙන් බෙදාගෙන තම රාජකාරි සිදු කළහ. ලිපිකරු තනතුර දරමින් සිටියේ මැදිවියත් ඉක්මවූ පුද්ගලයෙකි. සපුමල්ට ඒ පුද්ගලයා එතරම් හිතට ඇල්ලුවේ නැත. එහෙත් කාර්යාල කාර්ය සහයක තරුණයා සපුමල්ගේ සිත් ගත්තේය. ඒ තරුණයා අවිවාහකයෙක් විය.
වැඩ අවසන්ව නවාතැනට පැමිණෙන සපුමල් මුලින්ම පිටුපස ළිඳෙන් හොඳහැටි නාගනියි. පසුව තේ එකක් සාදාගෙන කුඩා ඉස්තෝප්පුවට එන ඔහු හාන්සි පුටුවට වී බොහෝ වේලාවක් කල් ගෙවන්නේ හිතට ඔහේ පා වී යන්නට ඉඩ දෙමිනි. තම බිරිය අසලින් මෙවන් මොහොතක තමන්ට සිටිය නොහැකි වීම ගැන සපුමල් සිටියේ පසුතැවිල්ලෙනි.
ප්‍රථම වරට බිලිඳකුගේ ඇඬීමේ හඬ සපුමල්ට ඇසුණේ අලුත් නවාතැනට පැමිණ හත්වැනි දවසේදීය. එය ඇසුණේ අසල නිවෙසකිනි. ඒ වන විට සපුමල් පසු වූයේ අඩ නින්දේය. මුලින්ම බිලිඳාගේ ඇඬීම, පසුව ඉකිබිඳුමක් දක්වා වර්ධනය විය. සපුමල් ඇඳෙන් නැගිට බෝඩිමේ ඉදිරි දොර විවෘත කරගෙන කළුවරේම එළියට ආවේ, ශබ්දය එන්නේ කුමන නිවෙසින්දැයි බැලීමටය. නවාතැනට වම්පසින් වූ කුඩා නිවෙසේ විදුලි බුබුළු දැල්වී පැවතිණි. ඒ වන විට ඉකිබිඳුම් හඬ වියැකී ගොස් තිබිණි.
ඇඳට ගොඩ වූ සපුමල් කොතෙක් නිඳාගැනීමට උත්සාහ කළද, ඉන් පසු නින්ද ඔහු අසලටවත් පැමිණියේ නැත. තම බිරියගේ රුව විවිධ ස්වරූපයෙන් සපුමල් ඉදිරියේ මැවී පෙනෙන්නට විය. ඔහු ඇඳෙන් නැඟිට විදුලි බුබුළ දල්වා, මේසය මත වූ වතුර බෝතලය එක හුස්මට බීගෙන යන්නට විය.
රාත්‍රියට දරුවා ඉකිබිඳින අසල නිවෙසේ තරුණ කාන්තාව උදේට මිදුල අතුගාන්නේ බොහෝ විට තමා රැකියාවට පිටත් වන අවස්ථාවලදී බව සපුමල් නිරීක්ෂණය කළේය. දින කිහිපයක්ම රාත්‍රියේ ඇසුණු දරුවාගේ ඉකිබිඳුම් හඬ නිසා ඒ වන විට සපුමල් සිටියේ දින තුනක්ම නිදි වර්ජිතවය. සපුමල්ට නින්ද යාගෙන එද්දිම කුඩා බිලිඳා අඬන ශබ්දය ඇසෙන්න පටන් ගනියි. පසුව එය ඉකිබිඳුමක් දක්වා රූපාන්තරණය වේ. ඒ හඬින් අවදි වන සපුමල්ට ඉන්පසු කොතෙක් උත්සාහ කළ ද නින්ද නොයයි.
* * * * *
“ඒ දරුවට කිරි නැති හින්ද වෙන්න අඬනවා ඇත්තේ. දුප්පත් මිනිස්සු වෙන්න ඇති. පුළුවන් නම් ඒ මිනිස්සුන්ට පිටි පැකට් එකකුයි තව සිල්ලර බඩු ටිකකුයි ගිහින් දෙන්න.” ජංගම දුරකතනය දිගේ ගලාගෙන ආවේ දිල්රුක්ෂිගේ ළයාන්විත හඬයි.
“බඩු ගිහින් දෙන්න නෙවේ. මං දැන් වෙලාවක ගිහින් දෙකක් කතා කරලා එනවා! මට දවස් ගානකින් නින්දක් නෑ…” සපුමල් කතා කළේ නොරිස්සුම් සහගතවය. ඔහු නවාතැනේ එහාටත් මෙහාටත් ඇවිදිමින් සිටියේය.
“ඔච්චර නපුරු වෙන්න එපා අනේ!” දිල්රුක්ෂිගේ මෘදු හඬ සපුමල්ව නිවන්න සමත් විය. ඔහු ඇඳ මත හිඳගත්තේය.
එදින ඉකිබිඳුම් හඬ ඇසෙන්න වූයේ පාන්දර ජාමේය. සපුමල් නැඟිට තම කොට්ටය යට වූ ජංගම දුරකතනය ගෙන එහි තිරය ආලෝකවත් කළේය. පාන්දර හතර පසු වී විනාඩි විස්සක් එහි සටහන්ව තිබිණි. ඔහු නැඟිට ඇඳ මත හිඳ ගත්තේය. විදුලි බුබුළු නොදල්වා එළියට පැමිණි සපුමල් විදුලි බුබුළු දල්වා තිබෙන කුඩා නිවෙස දෙස බලමින් සිතුවේ දිල්රුක්ෂි කී පරිදි අද සවස එහි යා යුතු බවයි.
* * * * *
“ආ… මේ අපේ සිරිපාල මාමා හිටපු තැනට ආපු මහත්තය නේ… මට ටිකක් අඳුනගන්න බැරි වුණා…” බඩු මලු දෙකක් රැගෙන මිදුලේ සිටි සපුමල් දෙස මඳ වේලාවක් බලා සිටි කුඩා නිවෙසේ තරුණයා ඔහුට නිවෙස තුළට ඒමට ආරාධනා කළේය.
සපුමල් නිවෙසට ඇතුළු වී, සාලයේ කුඩා ටීපෝව මත බඩු මලු දෙක තබා, නිවෙස සිසාරා බැල්මක් හෙළුවේය. දුර්වර්ණව ගිය බිත්ති කියාපෑවේ එය බොහෝ පැරණි නිවෙසක් බවයි.
“නිරෝෂා… මේ එහා ගෙදරට අලුතින් ආපු මහත්තයා ඇවිත්…” නිවෙසේ තරුණයා හඬ නැඟීය.
නිල් පැහැති ගවුමක් ඇඳ සිටි උදයේ මිදුල අතුගානවා තමා දකින තරුණිය සාලයට පැමිණියේ මුහුණපුරා මඳ සිනාවක් ඇඳගෙනය.
“දරුවා නිඳිද?” ගෙහිමි තරුණයා පැනවූ අසුනෙන් වාඩි වීමට සැරසෙමින් සපුමල් ඇසුවේය.
තරුණයාත්, තරුණියත් එකිනෙකාගේ මුහුණු දෙස බලා මඳ වේලාවක් සිටියේය.
“මොන දරුවද මහත්තයා?” තරුණයා විසල් කරගත් මුහුණින් සපුමල් දෙස බැලීය. සපුමල් තරුණ යුවළගේ මුහුණු දෙස මාරුවෙන් මාරුවට බලන්නට වූයේය.
“අපි ළඟදි බැන්දේ…” තරුණියගේ මුහුණ දෙස සපුමල් බොහෝ වේලාවක් බලා සිටියේ කළ යුත්තේ කුමක්දැයි සිතමිනි. ඔහු මහත් අපහසුතාවකට පත්ව සිටියේය.
Nissanka Rajapaksa
දුම්රියේ සුන්දරිය
Rochelle Potkar විසින් 2013 අගොස්තු මස Bangalore Review හි පළකරන ලද The Kohl-Eyed Muse කෙටිකතාවේ පරිවර්තනය
පරිවර්තනය
එම්. එම්. පාලිත මහින්ද මුණසිංහ
මත්තේගොඩ
වාතය ආශ්වාස කරමින්, දෑසට පෙනෙන මානයේ මෘදු හිරුඑළිය පතිතවන නිසරු භූමිය දෙස තම දෑස් යොමු කරගෙන සුඛන්‍යා කවුළුව අසලම වාඩි වී සිටියා ය. කාන්පූර් – කස්ගන්ජ් එක්ස්ප්‍රස් දුම්රියේ ලෝහ මැදිරියේ මානයන් සොයා ගැනීමට අසීරු විය. මිනිස්සු තව තවත් තම බඩු බාහිරාදිය එයට පැටවූහ. සතුන්, උපකරණ, ගමන් මලු, ලෝහ හා මැටි භාණ්ඩ ඒ අතර විය.
දුම්රිය ගමන ආරම්භ කළ අවස්ථාවේ සිටම ඈ තම සිතුවිලි එළිපත්තට මුදා හැරියාය. ඇයගේ දෑසින් ගිලිහෙමින් රූටන කඳුළු බිඳු වෙතින් තම දෙකොපුල් තෙත්වන බවක් ඇයට ඒ අවස්ථාවේ දැනුණි. වියපත් මිනිසෙක් ඔහුගේ කකුල් ඇයගේ පිටුපස තදින් ස්පර්ශ කිරීමත් සමගම ඇයගේ හදවත හිරිවැටී ගියේය. තමා දෙස ඔහුගෙන් වැටෙන බැල්ම වටහාගත් ඈ තම දෙවුර ආවරණය වන සේ සාරිය සකස් කර ගැනීමට යුහුසුළු වූවාය.
“ඇයි ප්‍රශ්නයක්ද?” පාට පිළිස්සුණු නිල් කලිසමට ගලපාගත් සාක්කු දෙකේ කමිසයක් ඇඳගත් ඔහු දුම්රියෙන් නැගෙන කිහිරි හඬ පරදවා අසා සිටියේය.
පිටත දර්ශන වේගයෙන් බොඳ වීමට පටන් ගත් අතර වාතයේ සිසිලස මැදිරිය තුළට ගලා ආවේය. වාඩි වී සිටින, සිටගෙන සිටින, නිදා සිටින, මිනිසුන් අතර ගොරවන පුද්ගලයින් සාමූහිකව ‘ආ…’ හඬක් නිකුත් කළහ. එක් කකුලකින් අනෙක් කකුලට බර මාරු කරමින් සුඛන්‍යා මුලින්ම නිහඬව සිටීමට තීරණය කළා ය. නමුත් මෙම දිගු ගමන සහ එහි ප්‍රතිඵලය යහපත් වීමට නම්, ඇයට යම් උත්සාහයක් දැරීමට සිදුවනු ඇතැයි ඈ සිතුවාය. ඒ හේතුවෙන්ම ඈ මෙසේ පැවසුවාය.
“මට ගෙදර ගැන කල්පනා වුණා.”
“ඔයා කොහේටද යන්නේ?” ඔහු විමසා සිටියේය.
“ඔයා කොහෙද යන්නේ?” ඈ පෙරළා ඔහුගෙන් විමසා සිටියා ය.
“ජාන්සි” ඔහු සන්සුන්ව පවසා සිටියේය. ඈ සමඟ සංවාදය තවදුරටත් ගෙන යනවාද නැද්ද යන්න තීරණය කරන්නාක් මෙන් ඔහු මැදිරියේ පැද්දීමට එරෙහිව හිසට ඉහළින් පිහිටි හරස් දණ්ඩ එක් අතකින් දැඩිව ග්‍රහනය කරගත්තේය.
එක්වරම මැදිරිය තුළ වේවැල් කූඩයක සිටි කුරුල්ලෝ සටන් කිරීමට පටන් ගත්හ. දහඩිය දමන මිනිස් සුවඳ පවා අභිබවා කූඩයේ ඇස් අතරින් උන්ගෙන් ගැළවුණ පිහාටු සහ වසුරු ඉගිලී මැදිරිය තුළ පැතිර ගියේය.
අසල වූ වියපත් මිනිසා පියවරක් පසුපසට ගොස් ඔවුන් අතරට වාතය ගමන් කිරීමට ඉඩ සළසා සුඛන්‍යාට පිටුපසින් ඉහළින්, ඔහුගේ දෙපා මෑත් කළේ ය. එහෙත් තද සිසිලස රැඳි අතක ස්පර්ශය දැනෙන්නට විය. එය අමුතු සහතිකයක් පෙන්නුම් කළේය.
“ඔයාට කරදර කරන්නේ මොකාද?” ඔහු නැවතත් ඇයගෙන් ඇසුවේය.
මේ වන විට ඇයගේ මුහුණේ තිබූ තෙත් බව වියළී ගොස් තිබුණි.
“මගේ නොසන්ඩාල මිනිහා, බීමතින් හිටිය හැම දවසකම මට පහර දුන්නා…”
“කියන්න…මට.”
“අවුරුදු දහසයක් තිස්සේ… කෝටුවලින්, මෝල් ගහෙන්, කොස්සෙන්, පිහියෙන්, දෑකැත්තෙන්, එයාගෙ අතට අහුවෙන ඕනෑම දෙයකින් ගැහුවා. ඒ දේවල් නැත්නම් එයාගේ අත් දෙකෙන් පහර දුන්නා. මගේ බෙල්ල තදකරලා සැරයක් මාව පුච්චන්නත් උත්සාහ කළා… මම යන්තම් බේරුණා. ඒත් ඊට පස්සේ ඒකා මගේ දුවට ගහන්න පටන් ගත්තා. මට ඒක දරාගන්න බැරි වුණා.”
එකට බැඳී ඇති මිනිස් සිරුරු සමූහය මැදින් ගමන් කළ මිනිසෙකුට සිටගෙන සිටි තවත් මගියෙකුගේ කකුලක් පෑගී ඇත. ඒ ගැන උරණ වූ ඔහු පරුෂ වචනයෙන් බැණ වදින්නට විය. වියපත් මිනිසා නැවතත් තම දණහිස් තව තවත් ඈ දෙසට තද කළේය. සුඛන්‍යා ඇයගේ සිරුර තදකර ගනිමින් දුම්රිය දොරටුවේ ඇති කලබලය දෙස බලාසිටි ඇයගේ බැල්ම ඉවතට ගනිමින්;
“මට උදව් කරන්න පුළුවන්ද සහීබ්? කොහොම හරි, මට රස්සාවක් සොයා දෙන්න. මට කොහේ හරි තැනක්. මට උයන්න, පිරිසිදු කරන්න, ගෙදර වැඩ කරන්න, සාප්පුවක බඩු අදින දෙයක් වුණත් කරන්න පුළුවන්.”
“එතකොට ඔයාගේ දුව දැන් කොහෙද?” ඔහු විමසුවේය.
“එයා අල්ලපු ගමේ කොල්ලෙකුට ආදරේ කළා. මගේ මිනිහා ඒක පිළිකුල් කළා. ඒ නිසා තමයි මම ඒගොල්ලන්ට අද උදේම පැනලා යන්න උදව් කළේ.”
“එහෙනම්?”
“එයාගේ බේබදු යාළුවෙක් දුවගේ බඩු පොදිය හදන හැටි දැක්කා. අපි ලොකු කරදරයක වැටෙනවා කියලා මම දැනගෙන හිටියා. මගේ මිනිහට තාමත් ගමේ බලය තියෙනවා. එයා මාව අල්ලගෙන ගිහින් මරලා දායි. ඒකට එයාට දඬුවම් ලැබෙන්නෙ නැහැ.” ඇයගේ දෙකොපුල මතින් උණු කඳුළු රූටා වැටුණි. වියපත් මිනිසා එදෙස බලා සිටියේය.
“ජීවත්ව ඉන්නේ මගෙ එක දරුවෙක් විතරයි. තුන්දෙනෙක් ඉපදෙනකොටම මැරිලා, දෙන්නෙක් ගබ්සා වුණා… මගේ දුව ඇරෙන්න වෙන කවුරුත්ම නැහැ… එයත් නැති වුණාම මට කිසිකෙනෙක් නැහැ” ඈ තම පපුවට දෑතින් තට්ටු කරගත්තාය.
“ඒ මනුස්සයා දැන් ඔයාව හොයනවා ඇති නේද… ඔයා පස්සෙන් හොයාගෙන එනවා ඇති නේද?”
“මම කවදාවත් පැනලා ගිහින් නෑ… එයා බීලා මැරෙන්නත් පුළුවන්, කිසිම දෙයක් නොකර ඉන්නත් පුළුවන්, නැත්නම් තරහ පිට කරන්න ඕන නම් එයා එන්නත් පුළුවන්. ඒ හැමදේම රඳා පවතින්නේ එයාගේ ඔළුවට මුලින්ම එන දේ එක්ක.” ඈ පවසා සිටියාය. ඇයගේ නළලට තදින් පහර දෙමින් නැවතත්;
“අරක්කු නැතිදාට කේන්තියට…, ඒත් එයාට මගේ දුවට හානියක් කරන්න බැහැ. දුව, එයාගේ මනුස්සයත් එක්ක මේ වෙනකොට දුර බැහැර නගරෙකට ගිහින් ඇති”
“ඇයි? ඔයා එයාලා එක්ක ගියේ නැත්තේ.”
“හිතන්න තරම් වෙලාවක් තිබුණේ නෑ සහීබ්. මගේ දුව එළිය වැටෙන්න කලින් අඳුරේම ඒ පැත්තට ගියා. මම මේ පැත්තට ආවා.” ඈ අතක් දිගු කළාය.
“මේ කෝච්චියෙ ආවම මම කොහේ යන්නද, මොනවා කරන්නද කියලාවත් මට කල්පනාවක් තිබුණේ නෑ… කරුණාකරලා මට උදව් කරන්න පුළුවන්ද සහීබ්?”
තමා අසල වාඩි වී කවුළුවෙන් පිටත බලා සිටින සිටින කාන්තාවගේ උරහිසට උඩින් වියපත් මිනිසා බෙල්ල පහත් කර දෑස යොමුකළේ තමාට පුවත්පතක රැකියාවක් ලැබීමට නියමිත ජාන්සි නගරය ගැන සිතමිනි.
පරිසරය සවස්යාමය පසුකර අඳුරට ඇදෙමින් තිබුණි. කුරුලු රංචුවක් අඳුරු අහසේ කැදළි බලා පියාසර කරමින් සිටියේය. ඇයගේ ගමන දිගටම පවතිනු ඇතැයි ඔහු සිතුවේය.
“ඊළඟට මගේ නැවතුම” ඔහු තමාටම මුමුණා ගත්තේය. ඒ හැසිරීම ඇයට වැටහුණි. සුඛන්‍යා පසුබට නොවූවාය.
“මට ඔයා එක්ක යන්න පුළුවන්ද? මට රැකියාවක් සොයා දෙන්න, ඕනෑම දෙයක්… මට ආපහු යන්න බැහැ.”
අතරින් පතර ජනාකීර්ණ නගර මැදින් ඇදුණු දුම්රිය කිහිප සැරයක් ගැස්සෙමින් රේල් පීලි මත කෑගසමින් ඉදිරියට ඇදී ගොස් නතර විණි. මිනිස්සු රංචු වශයෙන් වියපත් මිනිසා පසෙකට තෙරපමින් ගමන්ගත් අතර, ඇතැමෙක් බැසීමට සූදානම් වූහ. කොහේ හරි අත් පා ගැටුණු දරුවෙකු හඬමින් කෑගැසුවේය.
“අපි මුණගැසී නොතිබුණා නම් මොකද කරන්නේ?” වියපත් මිනිසා කලබලයෙන් පවසා සිටියේය.
“මට තවත් දුර යන්න බැරි බව දැනුණොත් හරි, බඩගින්න මගේ සිහිය අවුල් කළොත් මම ළඟම තැනින් බහිනවා.”
“එතකොට ඔයා මොකද කරන්නේ?”
“රැකියාවක් හොය, හොයා ඇවිදිනවා.”
“එහෙනම් ඔයාට ඒක කරන්න වෙයි.”
තල්ලු කරන පිරිසගේ බලයට එරෙහි වීමට සිය පාද තදකර ඔහු තම රෙදි බෑගයේ කෙළවර සොයා ගත්තේ ය. වකුටු කරගත් ඇඟිලිවලින් ඔහු යමක් එළියට ගත්තේය. ඔහුගේ ග්‍රහනය ලිහිල් කළ විට අඹ ගෙඩියක් දැකගත හැකි විය. එය අඩක් කළු පැහැයට හැරි තිබුණි. විනිවිද පෙනෙන තුනී කදුළු පටලය ඔස්සේ ඇයගේ දෑසේ කළු ලප දැකගත හැකි විය. එය ගන්නා ලෙස ඔහු ඇයව උනන්දු කළේය.
දුක්ඛිතභාවය, දුෂ්කරතා, තනිකම, ධෛර්යය හා කාමුකත්වය පිළිබඳව ඈ පරිපූර්ණ චිත්‍රයක් වූවාය. දිගු කතාවක ආරම්භය තම මනස තුළ ඔහුට තැන්පත් කරගත හැකි විය. දුම්රිය තුළදී සමීපවූ ඈ ඔහු වෙත ගෙන ආවේ නවමු සිතුවිල්ලකි. කුඩා පුවත්පතක තීරු ලිපි රචකයෙකු ලෙස, ආටෝප සාටෝප වචන හසුරුවා කතා ලියමින්, තම ජීවිත කාලය පුරාම, තම පුටුව මත වියපත් වූ මිනිසා ඇයගේ රුව කෙරෙහි රහසින් ඇදී ගියේය.
දැන්, නැවතත් තමා ඇතුළතින් යමක් පුපුරා එන බවක් ඔහුට දැනුණි. එය කපටි ලෙස ආදරය සාක්ෂාත් කරගැනීමක් මෙනි. වියළි කර්කශ පස මතුපිට වට පළමු වැසි හමුවේ පිපි මලක් මෙනි. නොනවතින හඬකින්, කරදරකාරී මැදිවියේ කාන්තාවකගේ පලා යෑමක් ගැන පැවසීමට හැකි රසය ඉස්මතුව ආවේය. එය කෙතරම් සංවේදී කතාවක් විය හැකිද, එය කෙතරම් දුක්ඛිත කතාවක්ද යන්න ඔහුට එකවරම නිගමනය කරගත නොහැකි වුණි.
ඒ සමගම කඩාවැදුණු සැහැසි මගීන් පිරිස ඔහුව මැදිරියෙන් එළියට තල්ලු කළේය. ඔහු රළු සිමෙන්ති ඇතිරූ සීතල වේදිකාව මත ඇවිද ගියේ කෝපයෙන් බැණ වදිමිනි. කඩිමුඩියේ ගමන් කරන්නකුගේ නිශ්ශබ්දතාව, තේ සහ කෙටි කෑම වෙළෙන්ඳන්ගේ ඝෝෂාව, ආදරය බලා සිටි ගැහැනියකගේ හඬ පිළිබඳ සිතුවිලි සමගින් ඔහු තබන පියවර සඳ එළියෙන් නෑවී තිබුණි.
කඳුළු පිරුණු දෙනෙත් දුම්රිය කවුළුවෙන් පිටතට යොමුකර ඔහු ඇවිදයන ආකාරය දෙස සුඛන්‍යා බලා සිටියාය. ඔහු එක් වරක් හෝ ආපසු හැරී බැලුවේ නැත. මඳකට හෝ වේදිකාවේ නතරව සිටියේද නැත. ඈ තම අත රැඳි අඹ ගෙඩිය මත දත් පෙළ තබා හපාගෙන සිටියාය. අඹයේ පොත්ත ඇයගේ කෝපය මෙන් තිත්ත විය. ඈ කෙළ ගැසුවේ ඔහු ගමන්ගත් දිශාවටයි. අත රැඳි අඹයේ යුෂ ඇඟිළි අතරින් රිංගා දුම්රිය කවුළුවේ රාමුව මත හරහට ඇදී ගලා ගියේය.
වාතයට මුසුකළ සුසුමින් ජීවිතයේ හිස්බව පිළිබඳ සහනයක් ලබා ගන්නට ඈ වෙර දැරුවා ය. ඇයට අහිමි වීමට කිසිවක් නොතිබුණි. නමුත් වියපත් මිනිසා ඇයගෙන් යමක් උදුරා ගැනීමට සමත් විය. ඇයට එය නොදැනුණි. ඔහුට තමා කුමක් පැවසුවා දැයි ඈ කල්පනා කළා ය. දුම්රිය ඈ සමගින් ඇදී ගියේය.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
තැපැල් නොකළ ලිපිය
Azerbaijan ජාතික Abdulla Shaig විසින් රචිත Undelivered Letter කෙටි කතාවේ පරිවර්තනයකි
පරිවර්තනය : එම්.එම්. පාලිත මහින්ද මුණසිංහ
ශීත සෘතුවේ හිම වැටෙන දවසකි. එහි තියුණු ශීතල බව ඔබේ මුහුණට පවා දැනෙනු ඇත. ශෝකයෙන් බරිතවූ අහස ඝන තිමිරයකින් වැසී ගත් අතර කඳු සහ නිම්න සුදු පැහැති ආවරණයකින් වෙළාගෙන තිබුණි. හිම පතිත වීදියේ කපුටෝ එහා මෙහා පැන ගියෝ ය. හොඳින් ඇඳ පැලඳ සපත්තු පයලා සිටි මිනිස්සු, උණුසුම් නිවාස තුළින් එළියට බැස සුවපහසු ලෙස ඔවුන්ගේ අශ්ව කරත්තවල නැඟී ගියහ. ඇතැමෙකු පයින් ගියහ. හිම වැටෙන කටුක දවස ඔවුන් සතුටු කළා හැර කිසිවක් කළේ නැත.
ෂෙයිතාන් කඩවීදිය අද්දර, ගුර්බන් වාඩි වී සිටියේ ඔහුගේ ගම්වැසියෙකු වූ මුල්ලා ෆර්සාලි අසල ය. ඔහු අකුරු හා අභියාචනා ලියූ වීදි ලේඛකයෙකි. ගුර්බන් ශීතට නතුවී සිටියේ ය. එක් අතකින් ඔහු නූල් මතු වූ කමිසයේ විවෘත කරපටි එකටෙක අල්ලාගෙන සිටි අතර, අනෙක් අතින් තම සමට ඇලී තිබුණ කඩමාලු සපත්තුව ලිහිල් කිරීමට උත්සාහ කළේ ය.
“මට ලියුමක් ලියා දෙන්න මුල්ලා. මම හැමදාම ඔයාට ලාබයක් ගේනවා කියලා ඔයා දන්නවා නේ. මම ගමෙන් ඇවිත් අවුරුද්දකට වැඩියි. මේක ඔයා මට ලියාදෙන පස්වෙනි ලියුම.”
මුල්ලා ෆර්සාලි ඔහුගේ රළු ඇඟිලිතුඩු අතුල්ලමින් කඩදාසියක් එළියට ගෙන එය ඔහුගේ කලවා උඩ වූ ලෑලි කැබැල්ල මත තබාගත්තේ ය.
“මම මොනවද ලියන්න ඕන?” ඔහු ඈනුමක් පිටකළේ ය.
ඔහුට සමීපවූ ගුර්බන් ලොකු රහසක් කියන්නට මෙන් සැරසුණි.
“මුලින්ම, මගේ දරුවන්ගේ අම්මාට ආචාර කරන්න. දරුවන්ව ආදරයෙන් රැකබලා ගන්න කියලා එයාට කියන්න. ඊට පස්සේ අබ්දුල්ලා ෂයිගෙම්ව හොඳට බලාගන්න කියලා ලියන්න. අල්ලාහ්ට ප්‍රශංසා වේවා! මම හොඳින් ඉන්නවා. ගුලාම් – රේසා අත මම රූබල් පහළොවක් එවනවා කියලා ලියන්න. නිවාඩු කාලයේ තව ටිකක් එවන්නම් කියලත් එයාට කියන්න. දරුවන්ට අවශ්‍ය හැම දෙයක්ම අරන් දෙන්න කියන්න. වසන්තයේ අග භාගයේදී මම ගෙදර එනවා කියලා කියන්න.”
මුල්ලා තම පෑන ගෙන තීන්ත බඳුනට එබුවේ ය. ඔහු ලිපිය ආරම්භ කිරීමට සූදානම් වූ නමුත්, තීන්ත ඉතා ඝනවී ඇති බැවින් ලිවීමට නොහැකි විය. මුල්ලා ෆර්සාලි තීන්ත බඳුනට ප්‍රවේසමෙන් කෙළ ගසා, එය ඔහුගේ පෑන් තුඩෙන් කලවම් කර, කළ යුතු කාර්යයට යොමු විය.
නූල් පෑදුණු සළුව තම බෙල්ල වටා තවත් තද කරගත් ගුර්බන්, ඔහුගේ පපුවේ ඇති දිලිසෙන රෝම වසා ගත්තේය. කටුක ශීතලට තුන්කුදු ගැහී ඔහු පැමිණිලි කළේ;
“මගේ අලුත් ස්වාමියා කරුණාවන්ත නැහැ. අපි හාරමින් ඉන්න ළිඳ අඩි එකසිය අසූවකට වඩා ගැඹුරුයි. අපි පඩි වැඩිකරන්න කිව්වා, මොකද? ඒ තරම් ගැඹුරට යන එක බොහොම අපහසුයි. හුස්මගන්න බැරිව අපිව මැරෙයි. නමුත් ඒ අවජාතකයා, කැමති නෑ. ඌ කිව්වා අපි එකඟ වුණු විදියට හෑරීම කළේ නැත්නම්, ඌ අපිට කොහෙත්ම ගෙවන්නේ නෑ කියලා. මෙතැන සල්ලි හොයන එක අමාරුයි මුල්ලා.”
මුල්ලා ෆර්සාලි තම පෑන බිම තබා, අසල බිත්තියේ වූ කුහරයකින් වැලි ටිකක් ගෙන තීන්ත වියළීම සඳහා කඩදාසිය මත ඉස්සේ ය.
“ආහ්, මගේ මිත්‍රයා, ‘රණ්ඩුවක් පැත්තකින් ඉඳන් බලනකොට හැම වෙලාවෙම රසවත් වගේ පේනවා.”
“මිනිහෙකුට ඔයාගේ වැඩේට ඊර්ෂ්‍යා කරන්න පුළුවන්. ඔයා දවසකට ලියුම් පහක් හෝ දහයක් ලියනවා ඇති. අනිත් අය වෙනුවෙන් යාඥා කිහිපයක් කියනවා. අල්ලාහ් හැමදාම ඔයාට ලබාදෙයි! ඔයාට ඇති තරම් කෑම තියෙනවා. අල්ලාහ්ට ප්‍රශංසා වේවා! මට වෙන මොනවද ප්‍රාර්ථනා කරන්න පුළුවන්?” ගුර්බන් නැවතත් පවසා සිටියේ ය.
“ඔයා මොනවා කිව්වත් මගේ රැකියාව. ඊර්ෂ්‍යා කරන්න තරම් දෙයක් නෙමෙයි. ගිම්හානයෙයි, ශීත කාලෙයි මම මංසන්ධියේ ඉඳගෙන ගනුදෙනුකරුවන් එනකම් බලාගෙන ඉන්නවා. සමහර වෙලාවට මගේ ඔළුව කරකැවෙන්න පටන් ගන්නවා. මට කිසිම වැඩක් නැති දවස් තියෙනවා. ඒ නිසා මම මෙතන ඉඳගෙන මගේ හිස්වුණ බඩ අතගානවා.”
මුල්ලා ගුලි වී, ඔහුගේ උරහිස් වටා වඩාත් තදින් සළුව ඇඳගෙන ලිපිය ශබ්ද නඟා කියෙව්වේ ය. ගුර්බන් ඕනෑකමින් ඊට සවන් දුන්නේය. මුල්ලාගේ මුවින් පිටවන වචන ගිල දැමීමට මෙන් ඔහු තම කට අයාගෙන සිටියේ ය.
ලිපිය ගැන ගුර්බන් සතුටු වූ බවක් ඔහුගේ මුහුණෙන් දිස්වුණි. අවසානයේ ඔහු මෙසේ පවසා සිටියේ ය.
“මුල්ලා, මගේ ලියුම ගුලාම් – රේසාට දෙන්න. ඉතින් මම ආපහු එනතුරු දරුවෝ බලාගන්න කියලා එයාට කියන්න. අපේ රතු එළදෙනට මොකද වුණේ කියලත්, පොඩි අශ්වයා විකුණුවා ද කියලත් මට ලිපියක් ලියා එවන්න කියලා එයාට කියන්න. මම ගෙදර එනකොට ආනා ඛානුම්ටත්, මෙමිෂ්ටත් රූප තියෙන රතු ලේන්සු දෙකක් ගේනවා කියලත් ලියන්න.”
මුල්ලා ෆර්සාලි ලිවීම අවසන් කළ පසු, ඔහු කඩදාසිය ප්‍රවේසමෙන් නමා, ලියුම් කවරයකට දමා;
“මේක කාගෙ නමට ද ලියන්න ඕනෑ?” යනුවෙන් අසා සිටියේය.
ගුර්බන් ව්‍යාකූලත්වයෙන් හිස කැසුවේය.
“එය ගුර්බන්ගේ දරුවන්ගේ මවට දෙන්න කියන්න.”
මුල්ලා ෆර්සාලි එහි ලිපිනය ලියා ගුර්බන් වෙත දුන්නේය. ගුර්බන් වෙව්ලන දෑතින් එය පිළිගෙන හොඳින් පරීක්ෂා කළේය. එය ඔහුගේ සළුව තුළට දැමීමට සූදානම් වන අවස්ථාවේ ශීතල වූ ඔහුගේ ඇඟිලි මතින් ලිස්සා ගියේය. ඔහු ක්ෂණිකව නැමී, එය රැගෙන, මෘදු ලෙස ඔහුගේ පපුවට තබා ගත්තේය. ඊට පසු තම බෑගයෙන් කොපෙක් දහයක කාසියක් ගෙන මුල්ලාගේ අතට දුන්නේය.
“මෙන්න මේක ඔයාට. නිවාඩුවට කලින් මම ආයෙත් එන්නම් තවත් ලිපියක් ලියාගන්න. ඔයාට මගෙන් වැඩක් ලැබෙයි. ටිකක් ඉන්න.”
ඔහු එක අතකින් ලියුම් කවරය තද කරගෙන නැඟී සිටියේය. ගුලාම් – රේසාගේ නිවසට ගොස් ඔහුට ලිපිය ලබා දී තමාගේම වචන කිහිපයක් එකතු කිරීමට ගුර්බන් ඉක්මන් කළේය. ඔහුට යමක් ඉතිරිකර ගැනීමට හැකි වූ අතර උපන් ගමට ගොස් තම දරුවන් බැලීමට ගුලාම්-රේසා අදහස්කර සිටියේය. ගුලාම්-රේසා වාසනාවන්ත මිනිසෙක් යැයි ගුර්බන් සිතුවේය. තවත් මාසයකින් එහි සියල්ල වෙනස්වන ආකාරය ඔහුගේ සිතුවිලි අතරට එකතු විය.
කඳු මුදුන් මරකත පලසකින් වැසී යනු ඇත. වනාන්තර කොළ පැහැයෙන් සැරසී මල් පිපී ලස්සන වනු ඇත. උණුසුම් ප්‍රදේශ වෙත ගිය සතුන් ආපසු පැමිණෙනු ඇත. සැළලිහිණියන් සහ කොක්කු උන්ගේ පැරණි වාසස්ථාන සොයා යළි පැමිණෙනු ඇත. උද්‍යානවල වැඩ කටයුතු ඇරඹෙයි. ධීවරයන් ගංගා සහ විල් බලා පිටත්ව යනු ඇත. ගුර්බන්ගේ පපු කුහරයෙන් නැඟී ආ සුසුම නාස්පුඬු ඔස්සේ වාතයට මුසු විය.
අහ්, කටුක දුප්පත්කම, ඔයා ගුර්බන්ට මොකද කළේ ? ඔයා, එයාව පිට පළාතකට යැව්වා. එයාගේ බිරිඳගෙනුයි දරුවන්ගෙනුයි එයාව ඈත් කළා.
ගුර්බන්ට උගුරේ අපහසුවක් දැනුණි. ඔහුගේ හදවත ගල් විය. දණහිස් අගුළු වැටී ඔහු හිම මත වැටුණි. මොහොතකට පසු සිහි එළැඹි ඔහු හිස එසවීමට උත්සාහ කළේය. ඉතා දුර්වල සහ අසරණ බවක් ඔහුට දැනුණි. අශ්ව කරත්ත තුළ සිටි මිනිසුන්ගේ ප්‍රීතිමත් මුහුණු පාවී ගියේ ය. ද්වේෂයෙන් හා දොම්නසින් ඔහු ඒ දෙස බලා සිටියේ ය. තම ශක්තිය රැස්කර ගනිමින්, ඔහු සෙමින් නැඟිට, ලිපිය තවමත් එහි ඇති බව සහතික කර ගැනීමට ඉක්මණින් තම අත සළුව තුළට දැමී ය. අතට හසු වූ ලිපිය තව තවත් යටට තදකර, සුදුමැලි වූ දෙතොල් අතරින් ගුර්බන් දිගු සුසුමක් පිට කළේ ය.
ඔහු නැවතත් තම මිතුරා සිටින ස්ථානය බලා පියවර නැඟීය. එය අනපේක්ෂිත බලාපොරොත්තු සුන්වීමකි. එහි දොර අගුළු දමා තිබුණි. ගුර්බන් දුකෙන් ආපසු හැරුණි. ඔහු කම්කරුවන් සමූහයා මැදින් දෑස් අඳුරුකරගෙන ඇවිද යන අවස්ථාවේ හදිසියේම සෆාර් දුටුවේය. ගුර්බන් ඔහුට අත වැනී ය. ගුලාම්-රේසා නගරයට ගොස් ඇති බව දැනගත්තේය.
“එයා ආපසු පැමිණි වහාම, ගමට යෑමට පෙර මට එයාව හමුවෙන්න ඕනෑ බව කියන්න. මට ලියුමක් එක්ක මගේ පවුලට මුදල් ටිකක් යවන්න ඕනා. මා වෙනුවෙන් ඔහුට එය කියන්න.”
එක්වරම ස්වාමි හාජි-ගුලි ඔවුන්ට කෑගැසීමට පටන් ගත්තේය:
“අනේ අපතයෝ! කම්මැළියෝ! ළිඳ නොගැඹුරු වුණාම, මෙතැන මම ඔළුව උඹලා වලිගය. මම කොහේ හැරුනත්, උඔලා මා පසුපස බඩගාගෙන එන්න ඕනෑ. නමුත් දැන්, ඒක ගැඹුරුයි කියලා, උඔලා ඔළුව වෙන්න හදනවා. හැමදාම උඹලා තර්ජනය කරනවා. හැමදාම උඹලා අලුත් ඉල්ලීම් අරං එනවා. උඹලා කියන්නේ ළිඳ ගැඹුරු වැඩියි කියලද? ඒකෙන් මරණීය සුවඳක් එනව කියලද?. තවත් ඒ වගේ විකාර කතා. හිතලා බලපල්ලා! උඹලට සංවරකමේ හැඟීම නැති වෙලා. උඹලට වුවමණා පහර දෙන්න විතරයි!”
සෆාර් සහ තරිවර්දි ළිඳේ පතුලේ සිට ඉවතට ගත් වැලි බැහැරට හළා. බකට්ටුව නැවතත් පහළට යැවූහ.
“අපි තාමත් වලිගය, අග්ඝා,” තරිවර්දි පැවසී ය.
“සෆාර් උඹ දන්නවනේ ඒක කොච්චර භයානකද කියලා. ඒකෙ පහළ වැඩකරන හැටි. ඒකෙ කට හරියට බලාගෙන ඉන්න මකරෙක් වගේ. උඹ දන්නවනේ හොඳ හෘද සාක්ෂියක් හොඳ දෙයක් බව.” තරිවර්දි නැවතත් පැවසී ය.
“අතන බලන්න. එතන හැම බිම් අඟලකම, කොතැනක ගල්කටුවක් ගැහුවත්, උඹ කම්කරුවෙකුගේ ඇටකටුවලටයි පහර දෙන්නේ. උඹට හැම තැනකම උන්ගේ කෙඳිරිගෑම ඇහෙයි. මේ ලස්සන, උස ගෙවල්වල ජීවත් වන අයට පවා” සෆාර් ඈතින් පෙනෙන තෙල් ඩෙරිකය පෙන්වමින් පවසා සිටියේ ය.
“උඹට ඕන නම් ගිහින් මැරියන්.” අග්ඝා හඬ නැඟීය.
ඔවුන් අසලට පැමිණි හාජි-ගුලි තම පාදයකින් පොළවට ගසා කෑගසමින්;
“උඹලා හිතන්නේ සල්ලි ලේසියෙන් උනනවා කියලාද? උඹලාගේ අවදානම ජීවිතය ගැනයි. නමුත් අපි අපේ වාසනාව අවදානමට ලක් කරනවා.”
“සෆාර්! හේයි, ගුර්බන්! කඹය පහළට ඇදගෙන පලයන්.”
කම්කරුවන් දෙදෙනා නැවත තෙල් ළිඳ වෙත දිව ගියහ. ඔවුන් බිම වැතිරී එහි ගැට්ටට ඉහළින් ඒ දෙසට නැඹුරුවූ අවස්ථාවේ, අතිමහත් ශබ්දයකින් නැඟී ආ වාතයේ සැරෙන් ඔවුන් ඉවතට විසි කළේය.
“දෙවියන්, අනුකම්පා කරත්වා.” ඔවුන් බියෙන් කොඳුරන්නට විය.
සෆාර් මහත් ආයාසයකින් හිස එසවූයේ ය.
“ගුර්බන් මැරිලා.”
හාජි-ගුලිට ඒ හඬ නොඇසුණු බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. ඔහු ළිඳ වෙත ගොස් ප්‍රවේශමෙන් නැමී සිටියේය. ඔහුගේ දෑස් දිලිසුන අතර ප්‍රීතිමත් සිනහවකින් දෙතොල් ඇදී ගියේය.
“තෙල් එන්න සිදුරක් මතුවෙලා! උල්පතකින් වගේ ඉහළට තෙල් එනවා!”
“ගුර්බන්ගේ මළ සිරුර ගැන මොකද කියන්නේ හාජි? ඒක එතනම තියන්න කියල ද කියන්නේ?” උපේක්ෂා සහගත බවක් පෙන්නුම් කරමින් තරිවර්දි අසා සිටියේය. ඒ වදන් ඔවුන්ගේ ස්වාමියාට බිය උපදවන බලපෑමක් ඇති කළේය.
හාජි-ගුලි ගේ දෑස් විශාල විය. ඔහු තම මුදල් පසුම්බියෙන් රූබල් විසිපහක නෝට්ටු දෙකක් ගෙන
“මෙන්න මේක මිනිය අරගෙන එන ඕනෑම කෙනෙකුට දෙනවා.” යනුවෙන් මිමිණුවේය.
තරිවර්දි ළිඳ දෙසට එබී බැලුවේය. බුබුළු දමමින් තෙල් මතුපිටට නැගෙන්නට විය.
“දුප්පත් ගුර්බන්. ඔයා ඔයාගේම මිනීවළ හාරගත්තා.”
“මෙන්න, මේ සල්ලි අරන් උඹලා අතරේ බෙදාගනිල්ලා. නමුත් කාටවත් වචනයක්වත් කියන්න එපා, ඇහෙනවද? හාජි-ගුලි නැවතත් පවසා සිටියේය.
“ගුර්බන්ගේ ඇඳුම්වලට මොකද කරන්නේ අග්ඝා?”
සෆාර්ගේ උරහිස මත මෘදු ලෙස අත තැබූ හාජි-ගුලි;
“ඒවා මෙහේ කොහේ හරි වළලපන්” යැයි පැවසීය.
ඔවුන් ගුර්බන්ගේ ඇඳුම් එකතුකරන අවස්ථාවේ ලියුම් කවරයක් බිමට වැටුණි.
තම බිරිඳට යවන්න ඔහු ලියවාගත් ලිපිය එහි විය.
“ආහ්…දුප්පත් ගුර්බන්….”
Nissanka Rajapaksa
39
අම්මාවරු
- ෂර්මිලා බංදුනී දංවත්ත
දහවල් දොළහේ රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති විකාශය දෙස ශාන්ති බලාගෙන හිටියේ ඇසිපිය නොහෙළාය. පුංචිම පුංචි දෙයක්වත් තමාට අත්හැරේවිද කියන බියෙන් ඇය රූපවාහිනිය ඉදිරිපිට ඉඳගැනීමට පෙර උපැස් යුවළද හොඳට පිහදාගෙන ආවාය. ඒ වෙලාවේ විකාශය වුණු ප්‍රවෘත්තිවලින් වැඩි වෙලාවක් වෙන් වී තිබුණේ නව රජයේ අමාත්‍යවරුන්ගේ ලේකම්වරුන් වැඩ භාරගැනීමේ අවස්ථාවටයි. ඒ අතුරින් වෙළෙඳ අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාට වැඩි අවධානයක් යොමු වූයේ ඔහු කවුරුත් දැනහඳුනන ජනප්‍රිය චරිතයක් වූ බැවිනි.
“ලතා අක්කත් ඉන්නවා…”
සමීප රූප රාමුවක සිටියේ සිනාමුසු මුහුණින් යුතු, ඔසරිය ඇඳි, ශාන්තිට වඩා වසර කිහිපයක් වැඩිමහලු කාන්තාවකි.
“මට මේ තරම් සතුටු නම්, ලතා අක්කට මොන තරම් සතුටු ඇතිද?…” ශාන්ති හයියෙන් කිවුවේ උපනන්ද ළඟපාතක ඇතැයි සිතමිනි.
ශාන්ති තම කල්පනාව මීට වසර තිස්පහකට පමණ පෙර අතීතයට මෙහෙයවූවාය. එකල ශාන්ති සේවය කළේ හොරණ ප්‍රදේශයේ පාසලකය. එකල තම එකම පුතුට වයස වසර තුනක් පමණ වන්නට ඇත. ශාන්ති හා උපනන්ද තමන්ටම කියා නිවෙසක් සාදාගෙන බණ්ඩාරගම පදිංචියට ගියේද ඒ අවුරුද්දේමය.
මහගෙදර හිටියේ අම්මත් තාත්තත් පමණක් වූ නිසා පාසල අවසන් වූ පසු සතියකට දවසක් දෙකක් මහගෙදරට ගොඩවැදී සැප දුක් සොයා බැලීම ශාන්තිගේ සිරිත විය. වෙනදා මෙන් එදිනද මහගෙදරට ගියේ අම්මා හා තාත්තා බැලීම සඳහාය. ශාන්ති ගෙට ගොඩ වන විට කුඩා දරුවකු සමඟ පැමිණි පුද්ගලයකු සිය පියා සමඟ ආලින්දයේ කතාබහ කරමින් සිටිනු දුටුවාය.
“දුව අඳුනනවද මේ මාමව?”
“මූණ නම් හුරුයි… ඒත් හරියටම මතක නැහැ.”
“මේ මැරුණු සීතා නැන්දාගේ මහත්තයා යසවර්ධන. මේ ඉන්නේ ඒගොල්ලන්ගේ බාල පුතා.”
විදුලිසරයක් මෙන් ශාන්තිගේ මතකයේ මැවුණේ මියගිය සීතා නැන්දාය. එය සියදිවි නසාගැනීමකි. සීතා නැන්දා බෝධිය අසලින් කළුගඟට පැන තිබුණේ මේ දරුවාට වසර දෙකක් පමණ වෙද්දීය. පොඩ්ඩාට අමතරව අවුරුදු දොළහක පමණ වැඩිමල් පිරිමි දරුවකුද ඔවුන්ට සිටි අතර, සීතාගේ මරණයට නිශ්චිත හේතුවක් කවුරුත් දැන සිටියේ නැත. ආරංචි වූ පරිදි, පොලිස් නිලධාරියකු වූ යසවර්ධනට රැකියාව අහිමි වී තිබුණේ බීමත්ව රාජකාරියේ යෙදීමේ වරදටය. රැකියාව අහිමි වීවෙන් ඇති වූ ලජ්ජාව හා අගහිඟකම් මෙන්ම ඔහුගෙන් සිදු වූ අඩන්තේට්ටම් හමුවේ සිහි මඳ තත්ත්වයට පත් සීතා ගඟට පැන දිවි නසාගෙන තිබිණි. වැඩිමල් දරුවා සීතාගේ ඥාතීන් ගෙන ගොස් තිබුණු අතර, කුඩා දරුවාට අසීමිතව ආදරය කළ යසවර්ධන දරුවා කිසිවකු භාරයට පත් කිරීමට අකමැති විය. එබැවින් යන යන තැන දරුවා රැගෙන යමින්, අතට අහු වන කුමක් හෝ රැකියාවක් කරමින් දවසම බීමතින් ගෙවූ යසවර්ධන අහළ පහළ නිවෙස්වල අයගෙන් ලැබෙන උදවුවෙන් දරුවා ලොකු කරගෙන ඇත.
“දුවේ, මේ දරුවට දැන් අවුරුදු හයක්. ඉස්කෝලේකට දාලා නැහැ තවම. දුවට පුළුවන්ද ප්‍රින්සිපල් එක්ක මේ ගැන කතා කරලා බලන්න?”
ශාන්ති දරුවා දෙස සැලකිල්ලෙන් බැලුවේ එවිටය. කිලුටු කමිසයක් හා කොට කලිසමකින් සැරසී සිටි කෙසඟ දරුවාගේ තිබුණේ අපිරිසුදු පෙනුමකි.
“මෙහෙ එන්න පුතා මගෙ ළඟට.”
ශාන්ති දරුවාගේ අතකින් අල්ලාගැනීමට සැරසුණු විට අත ගසාදැමූ දරුවා සතුරු බැල්මකින් ඇය දෙස බලා තම පියා පිටුපස සැඟවිණි. ඒ නෙත්වල ලියවී තිබුණේ හීලෑ නොවූ පෙනුමකි. කොණ්ඩයද දෙකන් වසාගෙන වැඩී තිබුණු අතර, දරුවාට තිබුණේ වයසට වඩා පෙනුමකි.
පසුදා වෙනදාටත් කලින් පාසලට ගිය ශාන්තී වෙලාවක් බලමින් සිටියේ විදුහල්පතිවරයා හමු වීමටය. දහවල විවේකයෙන් පසුව විදුහල්පති හමු වූ ශාන්ති දරුවා පිළිබඳ සියලු තොරතුරු ඔහු හමුවේ තැබීය. මඳක් කල්පනාවේ ගැලී සිටි විදුහල්පතිවරයා පැවසුවේ පසු දින උදෑසන උප්පැන්න සහතිකයත් රැගෙන දරුවා සමඟ පාසලට පැමිණෙන ලෙස පියාට දන්වන ලෙසයි. පාසල ඇරී මහගෙදරට ගිය ශාන්ති පියාට දන්වා සිටියේ කෙසේ හෝ හොඳ සිහියෙන් යසවර්ධන පසුදා පාසලට එවන ලෙසයි.
කියූ ලෙසටම තමන් පැමිණෙනතුරු යසවර්ධන දරුවා සමඟ පාසලේ ගේට්ටුව අසල අරලියා සෙවණේ බලා සිටියේය. ඔවුන් සමඟම පාසලට ඇතුළු වූ ශාන්ති කෙළින්ම ගියේ විදුහල්පතියරයා හමු වීමටය. යසවර්ධනට පුටුව පෙන්වූවත් වාඩි නොවී බිත්තියට හේත්තු වී සිටියේය.
පොඩි වී කහ පැහැ ගැන්වී තිබූ උප්පැන්න සහතිකය පරීක්ෂා කළ විදුහල්පතිවරයා යසවර්ධන අමතමින් දරුවාගේ අධ්‍යාපන අයිතිය පිළිබඳ පැහැදිලි කළ අතර, දරුවා පාසලට නොදැමීමෙන් කර ඇති වරදේ බරපතළකම අවබෝධ කර දීම සඳහා යොදාගත් වාග් මාලාව යසවර්ධනගේ හදවතට කාවැදුණු බව පෙනුණේ ගලන කඳුළු වළකාගැනීමට කිහිප වරක්ම ඇස් පිසදමනු දැකීමෙනි. විදුහල්පතිවරයාගේ දෙපා මුල වැඳවැටුණු යසවර්ධන ඉල්ලා සිටියේ අනුකම්පා කර දරුවා පාසලට භාර ගන්නා ලෙසයි.
දරුවා නහවා, ඇඳුම් සෝදා, පිරිසුදුව සඳුදා උදෑසනින් රැගෙන එන ලෙස පැවසූ විදුහල්පතිවරයා, යම් මුදලක් යසවර්ධන අත තැබුවේ දරුවාගේ කොණ්ඩය කප්පා, දත් මැද, දරුවා නහවා ගෙන එන ලෙස දන්වමිනි. විදුහල්පතිවරයා නිල ඇඳුම් රෙදි පාර්සලයක් ශාන්ති අත තැබූවේ මසාගෙන එන ලෙස දන්වමිනි.
හවස උපනන්ද ආ පසු ඔහු සමඟ බණ්ඩාරගම නගරයට ගිය ශාන්ති නිල ඇඳුම් රෙදි මැසීමට භාර දුන් අතර, මසා නිම කළ නිල ඇඳුම් කට්ටල දෙකක් ද මිලට ගත්තාය. දරුවාට අවශ්‍ය වන පැන්සල මකනයේ සිට සියලු උපකරණ මිලට ගත් ශාන්ති හොඳම වර්ගයේ සපත්තු කුට්ටමක් හා මේස් සමඟ දරුවාට යට ඇඳුම්ද ගත්තාය.
උපනන්ද සඳුදා ශාන්තිව මෝටර් රථයෙන්ම පාසලට ගොස් ඇරලුවේ ගෙනයන්න තිබූ බඩුබාහිරාදිය හේතුවෙනි. ඒ වන විටත් දරුවා සමඟ යසවර්ධන අරලිය සෙවණේ බලා සිටියේය. දරුවාගේ කොණ්ඩය කප්පවා තිබුණු අතර, සෝදා නහවා ඇති බවක්ද පෙනෙන්නට තිබිණි. එහෙත් දරුවාගේ ඇස්වල ඇති හීලෑ නොවූ බැල්ම නම් එසේම විය.
ලියකියවිලි වැඩ අවසන් කළ විදුහල්පතිවරයා දරුවාට නිල ඇඳුම අන්දන ලෙස ශාන්තිට භාර කළේය. යසවර්ධනත් දරුවාත් සමඟ ගුරු විවේකාගාරයේ ඇතුළු කාමරයට ගිය ශාන්ති කොපමණ උත්සාහ කළත් දරුවා ඇඳුම් ඇඳගැනීමට කැමැති කරවාගැනීමට නොහැකි විය. පියාගේ ඇඟේ දැඩිව එල්ලී සිටි දරුවා සියල්ල ප්‍රතික්ෂේප කළේ මුරණ්ඩු ලෙස කෑගසමිනි. අවසන ඇඳ සිටි ඇඳුමෙන්ම දරුවා පන්තියට රැගෙන යෑමට සිදු විය.
දරුවා පළමු ශ්‍රේණියට කැඳවාගෙන යන අතර ශාන්ති යසවර්ධනට බොහෝ උපදෙස් දුන්නාය. ඔවුන් යන විට පන්තිය පටන්ගෙන තිබූ අතර, වියපත් කාරුණික ගුරුවරියක වූ ‘පද්මා මිස්’ සිටියේ දරුවා බලාපොරොත්තුවෙනි. දරුවා දුටු ගුරුතුමිය පැමිණ අතින් අල්ලා පන්තිය තුළට කැඳවාගෙන යෑමට සැරසුණා පමණි, ළතෝනි දෙමින් පියාගේ ඇඟේ එල්ලුණු දරුවා කුමන ආකාරයකටවත් පන්ති කාමරය තුළට ගත නොහැකි විය.
අවසන දරුවා සමඟ යසවර්ධනද පන්ති කාමරය තුළට ගත් ගුරුතුමිය පන්තිය කරගෙන ගියාය. කිසිවක් කෙරෙහි කිසිදු අවධානයක් නොදැක්වූ දරුවා වැරෙන් පියාගේ අතක් බදාගෙන සිටියේය. විවේකයේදී දරුවාත් යසවර්ධනටත් කෑම ගෙන ගොස් දුන් ශාන්ති දරුවා සමඟ මිතුරු වීමට උත්සාහ දැරුවද ඔහු ශාන්ති දෙසවත් බැලුවේ නැත. පන්තිය නිම වී දරුවා සමඟ පිටව යන යසවර්ධනට දරුවාගේ ඇඳුම් සහ සපත්තු භාර දුන් ශාන්ති පැවසුවේ පසුදා උදෑසන ඒවා අන්දවාගෙන පැමිණෙන ලෙසයි.
පසුවදා ශාන්ති පාසලට යන විට දරුවා සමඟ යසවර්ධන පන්තිය අසල සිටියේය. එදිනද පන්තිය නිම වන තුරුම දරුවා සමඟ යසවර්ධනද පන්තිය තුළම සිටි නමුත් දරුවා පියාගේ අත අත්හැර, පුටුවක තනිව වාඩි වී සිටියේය.
තුන්වැනි දින උදෑසන ගුරුතුමිය දරුවා පමණක් පන්තිය තුළට ඇදගෙන යසවර්ධන පිටතට තල්ලු කර දැල් දොරටුව වසා දැම්මාය. දරුවා මොරදෙමින් දොරට පහර දෙන්නත් බිම පෙරළෙන්න වූ අතර, සපත්තු ගලවා වීසි කර දැමුවේය.
කලබැගෑනිය ආරංචි වූ විදුහල්පතිතුමා පන්තියට පැමිණ මහ හඬින් වේවැලෙන් මේසයට පහර දුන් අතර බියේ වෙව්ලා ගිය දරුවා වහා පුටුවේ වාඩි විය. එදින පන්තිය නිම වන තුරුම දරුවා දැල් දොරේ එල්ලී පිට්ටනිය කෙළවර අරලිය ගස් සෙවණ දෙස බලාගෙන සිටි අතර, යසවර්ධන එහි සිට පන්ති කාමරය දෙස බලාගත්වනම බලා සිටියේය.
පුදුමය වූයේ කොතරම් අකැමැති වූවත් දරුවා දිනපතා පාසල් පැමිණීමය. එමෙන්ම යසවර්ධන දරුවා රැගෙන ඒමය. දින කිහිපයක්ම දරුවා ඇතුළට දමාගෙන දොර වසාගනු ලැබූ අතර, ඒ දින කිහිපයේම පාසල නිම වන තෙක් යසවර්ධනද අරලිය සෙවණේ රැඳී සිටියේය.
ඊළඟ සතියේ සඳුදා විදුහල්පතිවරයා යසවර්ධන ගෙන්වා අවවාද කළේ දරුවා පන්තියට දමා පිටව ගොස් පන්තිය අවසන් වූ පසු රැගෙන යෑමට පැමිණෙන ලෙසය. යසවර්ධන හඬමින් පිටව ගිය අතර, දැල් දොර අතරින් පාළු අරලිය ගස් සෙවණ දෙස බලමින් දරුවා ඒ සතියද ගෙවා දැම්මේය. එහෙත් දරුවා විවේකයේදී ශාන්ති ගෙන ගොස් දෙන ආහාර බලාපොරොත්තුව සිටි අතර, ශාන්තිට මඳක් හීලෑ ගතියක්ද පෙන්වන්නට විය.
දරුවා කුඩා හෝ ක්‍රියාකාරකමකට හුරු කරවාගැනීමට මසක් පමණ ගත විණි. ගුරුතුමියේ කරුණාව හා ඉවසීම හමුවේ අකුරක් ලිවීමට හා කියවීමට හුරු වන විට මාස දෙකක්ද ඉක්ම ගොස් තිබිණි.
ශාන්ති හදිසියේ නිවාඩු ගන්නා දවසට දරුවාගේ උදෑසන සහ දහවල් ආහාරය පන්තියට ගෙනගොස් දෙන ලෙස භාර කර තිබුණේ පාසල් ආපනශාලාව පවත්වාගෙන යන ලතා අක්කාටය. ක්‍රමයෙන් දරුවා ශාන්ති නැති දිනවලදී ආපනශාලාවට ගොස්, ලතා අක්කාගෙන් ආහාර ලබාගැනීමට හුරු විය. ඒ ආකාරයෙන් ලතා අක්කා සමඟ ද දරුවාගේ සුහදත්වයක් ගොඩනැඟිණි.
දිනක් ශාන්ති ආපනශාලාවට ගිය අවස්ථාවක ලතා අක්කා විමසා සිටි දෙයින් ශාන්ති පුදුමයට පත් වුවාය.
“මිස්, දේශාන්ගෙ තාත්තා දේශාන්ව හදාගන්න දෙන්න කැමැති වෙයිද?”
“කාටද?”
“වෙන කාටවත් නෙවෙයි මිස්, මට. මම කැමැතියි ඒ පුතාව හදාගන්න. මට ඕනෑ දරුවට හොඳට උගන්නලා ලොකුමහත් කරන්න විතරයි. ඊට පස්සෙ ආපහු තාත්තා ළඟට ගියත් මට කමක් නැහැ.”
උසස් පෙළ පන්තියේ ඉගෙනුම ලබන දියණියක සිටි ලතා අක්කා හොඳ ගෙයක් දොරක් තිබූ, යම් වත්පොහොසත්කමක්ද ඇති කාන්තාවකි. ඇයගේ සැමියා වූ පියසිරි ද ඉතා ගුණයහපත් තැනැත්තෙකි.
“ඒක නම් හොඳ අදහසක්! මම අහල බලන්නම්.”
ශාන්ති, ලතා අක්කාට පොරොන්දු වූවාය.
එදින හවස දරුවා රැගෙන යෑමට පැමිණි යසවර්ධනගෙන් ශාන්ති, ලතා අක්කාගේ යෝජනාව ගැන විමසා සිටියාය. කඳුළු පිරි දෙනෙතින් ශාන්ති දෙස බලා සිටි ඔහු හිස සලා කැමැත්ත පළ කළේය. මේ ආරංචිය ලතා අක්කාට පැවසූ ශාන්ති පවසා සිටියේ පළමුවම දරුවා හොඳින් යාළු කරගන්නා ලෙසයි. ඒ අනුව දින කිහිපයක් පාසල නිම වී ලතා සමඟ ඇයගේ නිවෙසට ගිය දරුවා පැය කිහිපයක් එහි ගත කොට හැන්දෑ වූ පසු පියා සමඟ ගොස් තිබිණි. ඒ අයුරින් ලතා අක්කාගේ නිවෙසට ක්‍රමයෙන් හුරු වූ දරුවා එහිම නැවතිණි. වරින් වර පැමිණ දරුවා දැක බලා ගිය යසවර්ධනගේ ගමන නැවතුණේ බීමතින් පාර මාරු වීමට ගොස් ලොරියක හැපී අවසන් ගමන් යෑමට සිදු වීමෙනි.
ශාන්තිට බණ්ඩාරගමට මාරු වීමක් ලැබුණේ දේශාන් තුනේ පන්තියේ ඉගෙනුම ලබද්දීය. නැවත ශාන්තිට දේශාන් දකින්න ලැබුණේ ඉන් වසර තුනකට පමණ පසුවය. ඒ, ශාන්තිගේ පියාගේ අවමංගල්‍යයේදීය. ඒ වන විට ඔහු හයේ පන්තියට සමත්ව සිටියේය. නිතර නිතර හමු නොවූවත් විටින් විට දුරකතනය ඔස්සේ තොරතුරු සොයා බැලූ ශාන්තිට නැවත දේශාන් මුණගැසුණේ ඔහු අපොස සාමාන්‍ය පෙළ හොඳින් සමත්ව ප්‍රතිඵල පැවසීම සඳහා ලතා අක්කා සමඟ ශාන්තිලාගේ නිවෙසට පැමිණි දිනයේදීය.
දේශාන් උසස් පෙළ සමත්ව කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයට තේරුණු අතර, නැවත ශාන්තිට ඔහුව දකින්නට ලැබෙන්නේ පියසිරි අයියාගේ අවමංගල්‍යය අවස්ථාවේය.
වරින් වර සිංහල අවුරුදුවලට ලතා අක්කා සමඟ ශාන්ති බැලීමට ආ දේශාන් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් පිට වූ පසු රාජ්‍ය පරිපාලන අමාත්‍යාංශයේ සේවයට එක් විය.
කෙමෙන් උසස් වීම් ලබමින් ඉහළට ගිය දේශාන් වැඩි කලක් නොගොසින්ම පරිපාලන සේවයට එක් විය. ටික කලකින් ඔහු සමඟම විශ්වවිද්‍යාලයේ සිටි යුවනි හා විවාහ වු‍ණේය.
වරක් තමන් උගත් පාසලේ උත්සවයක ප්‍රධාන අමුත්තා ලෙස සහභාගි වූයේ දේශාන්ය. ශාන්තිටද ඊට සහභාගි වීමේ අවස්ථාව උදා විය. එහිදී තම අතීතය පාසල් දරුවන් ඉදිරියේ දේශාන් විස්තර කළේ ඔවුන්ට ආදර්ශයක් වන පරිද්දෙනි:
“ඔය දරුවන්ට ඉන්නේ එක අම්මයි. ඒත් මට මේ ජීවිතයේ මවු ගුණයෙන් පිරිපුන් මවුවරුන් කිහිපදෙනකුම හිටියා. ඒ මවුවරුන්ගේ සෙනෙහස විඳලා තියෙනවා. ඒ වගේම මනුසත් ගුණයෙන් පිරි පියවරුන්ගේ සෙනෙහසත් මම විඳලා තියෙනවා. ඒ නිසා මම ඉතා වාසනාවන්ත දරුවෙක්…”
දේශාන්ගේ කතාව අසා සිටි තමා මෙන්ම ලතා අක්කාද, පද්මා මිස්ද එක විටම කඳුළු පිසලනු ශාන්ති දුටුවාය.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
නේපාල ලේඛිකා ප්‍රේමා ෂා ගේ A Husband නමැති කෙටි කතාවේ සිංහල පරිවර්තනය උපුල් වික්‍රමනායක විසින්
නිර්මලා සැමියාගේ වියෝව යන්තම් අකාමකා වෙන්නටත් කලින් ඇයට ගෙදර ඒමට සිදු වූයේ ඇගේ නැඟණියගේ විවාහ මංගල්ලයටය. ඇය සැණෙකින්ම ආවේ නැඟණියගේ මුහුණ හැඩ වැඩ කරන්නට එකතු වන්නටය. නිර්මලාගේ මුහුණ බැලූ බැල්මටම පාණ්ඩු පැහැයෙන් මෙන්ම බොහෝ වෙහෙසකර අයුරක් පෙනෙන්නට තිබුණත් ඇය මීට එක්වූයේ තරමක් උදාසීන අයුරිනි. මේ හැම දෙයක්ම බොහෝ අතාත්වික බවක් පෙනෙන්නට විය. ක්‍රීම්, පුයර, තොල් ආලේපන, මුහුණ රතු කරන සුවඳ ආලේපන, ඇස් පිහාටු ආලේපන තැබිය යුත්තේ ඇගේ කම්මුලේ ද? නැත්නම් නිකටේද? ඕහ්… කවුද මෙච්චර මේ අඩු දේවල් ඇඳගෙන සිටියේ. මොක වුණත් එය හරියටම වෙස් මුහුණක් පාට කරනවාක් මෙනි. නිර්මලාට එවැන්නක් කිරීමට නොසිතිණි. එය කෙනකුගේ ආලේපන උලන බොහෝ යල් පැනගිය එකකි. ඇයගේ නංගිගේ සොඳුරු මුහුණ අලුතෙන් ආලේප කර ලස්සන කිරීමට තරම් වුවමනාවක් ඇතිද?
නිර්මලා බොහෝ ආයාසයෙන් උත්සාහ ගනිමින් උන්නේ ඇගේ යටගියාවේ තවමත් ඇදුම්කමින් තිබෙන අමිහිරියාව යටපත් කිරීමටය. එහෙත් කොහෙන් හෝ ඇයගේත් ඇයගේ සොයුරියගේත් සිතෙන් නැඟෙන සිතිවිලි සමුදාය විශාල කණ්ණාඩියෙන් පෙන්නුම් කරන්නට විය. මේ කණ්ණාඩිය මෙතැනට කාන්දුවීයේ මෙයිට අවුරුදු දෙකකට පමණ කලිනි. ඒ නිර්මලා මෙම නිවෙසින් නික්ම යෑමෙන් පසුවය. එය තවමත් නොඉඳුල් නොකිලිටි වුවත් ඇගේ හැඟීම් වෙනස් වී ඇත. මුළුමනින්ම දරුණු ලෙස වෙනස් වී ඇත.
ඇයගේ ඇහිපිහාටු ආලේපය සහිත පින්සල නැඟණියගේ දෑස මත්තෙහි ඔබ මොබ දඟලන්නට වූ අතර ඇගේ හදවතේ තවදුරටත් ජීවන ආශාවක් නොවිණි.
සියල්ල සිදුකර අවසානයේ ඇය කණ්ණාඩියෙන් ඇගේ නැඟණියගේ මුහුණ බැලුවාය. ඇයට ඇගේ මුහුණ ගැන පුදුමාකාර හැඟීමක් දැනිණි. නිර්මලා ඇය ආලෝකවත් කළත් ඇයගේ මුහුණ අල්ලා සිප ගන්නට තරම් හැඟීමක් දැනෙන්නට විය. එහෙත් ඇය එසේ කරන්නට නොගියාය. ඇයට විශාල ලැජ්ජාවක් මෙන්ම විශාල සාඩම්බරයක් ද දැනෙන්නට විය. ඇය කොහෙත්ම සුන්දරය. දැන් පවා ඇය, ඇයගේ නැඟණියට වඩා සුන්දරය. “නිර්මලා කොහොමටත් උර්මිලාට වඩා ඇහැට කනට පේන එකී.” හැමෝම කියන්නේ ඒ අයුරින් වුවත් ඇය සිතන්නේ ඇගේ නැඟණිය ඉදිරියේ ඇගේ ලස්සන දියවී යන බවයි. ඇය ඇත්තටම අලංකාර අයුරින් විචිත්‍ර කර තිබුණත් ඇගේ දක්ෂතාව ගැන ඇය වැඩි පහන් බවක් දක්නට නොවිණි. ඇත්තෙන්ම තමන්ට මෙම පෙනුම උරුම කර ගන්නට හැකිනම් යැයි යන සිතුවිල්ලත් සමග ඇයට දැනුණේ ඊර්ෂ්‍යාවකි.
අල්ලපු කාමරයේ උන්නේ උර්මිලා බලන්නට ආ තරුණයාය. බිරාත් නගර්වලින් ආ ඔහු ලොකු අයියාගේ අලුත්ම යාළුවාය. ඔහු මහාචාර්යවරයකු ද නැති ද කියා නිර්මලා සිටින්නේ දැඩි අඩමානයකය. අක්ක – නඟෝ දෙන්නාටම ඔවුන් හීන් සීරුවේම කරන කතා බහ අසා ගන්නට හැකිය. නිර්මලා ඇස පුංචි කරමින් තියුණුව කන යොමු කරමින් සිටිද්දී උර්මිලා යන්තමින් සිනා සෙමින් සිටිනු ඇය කණ්ණාඩියෙන් දුටුවාය. ඇයගේ රෝස පැහැති ලැජ්ජාශීලි මුහුණ ඇය තව තවත් සුන්දර කරනු ඇය දුටුවාය. ඇයගේ අයියා මොකක්දෝ දෙයකට මහ හඬින් සිනාසෙද්දී මෙන්ම ඒ ඇරුණු විට තවත් කවුරුන් හෝ සිනාසෙනු ඇසිණි. ඒ මුදු සිහින් හඬිනි. නිර්මලා කලබල වූවාක් වැනිය.
එසේ වුවත් උර්මිලා හැරී ඇය දෙස බලා සිනාසුණාය. ඇයට ඇගේ අක්කාගේ ලස්සන ගැන හැඟීමක් විය. මේ හැම දෙයක්ම ඇය තුළ තැන්පත් විය. උර්මිලා තවමත් කණ්ණාඩිය දෙස බලා සිටිද්දී නිර්මලා හිටි අඩියේම ඇගේ කොණ්ඩයේ ගසාගෙන තිබුණු මලක් ගලවා ඉරා දමන්නට වූවාය. උර්මිලා මෙයින් අන්ද මන්ද වූවාක් මෙනි.
“මොකක්ද අක්කා ඒ කළේ…?”
නිර්මලාගේ පැහැපත් සිහින් මුහුණට දහදිය ගලන්නට විය. ඇය උර්මිලා දෙස හොඳින් බලා උන්නේ කිසිම හැඟීමකින් තොරවය. ඇය නැඟණියගේ ඇසේ අලවා තිබුණ ගැටිත්ත ගලවා දැමුවාය. උර්මිලා මේ සමගම බොහෝ තැති ගත්තාය. ඇය සිය අක්කාගෙන් ගැලවීමට කාමරයට දුවගෙන ගියාය. නිර්මලා ඇය කාමරයෙන් පිටතට දුවගෙන යන අයුරු බලමින් විනෝද වූවාය. ඇය කාමරයේ තනිවම සිනහසෙන්නට වූවාය. ඇය, සිනාසෙනවාත් එක්කම අඬන්නට ද පටන් ගත්තීය. හදවත ඇකිළෙන්නාක් මෙන් දැනිණි. ඇය හිස දණ හිස අතර ඔබාගෙන හීන් සීරුවේ හුස්ම හෙළන්නට පටන් ගත්තීය. ඇය හෙමින් කිවිසන්නට වූවාය. ඇගේ උගුර වියැළෙන්නාක් මෙන් දැනෙන්නට වූයේ පිපාසයටද? නැත…. ඇයට කිසිදු පිපාසයක් නොවිණි. එහෙත් ඇය මේසය මත්තෙහි වූ වීදුරුව අතට ගෙන වතුර ඇබින්දක් උගුරට හලා ගත්තීය. ඇගේ දෑස කඳුළෙන් පෙඟී දෑසම වැසී ගොස් තිබිණි. ඒත් එක්කම කවුරුන් හෝ කෙනකු දොර රෙද්ද මෑත් කර තමන් දෙස එබී බලා සිටිනා අයුරක් දැනෙන්නට විය. අසුරු සැණින් ඇය ඒ පැත්තට හැරුණාය. ඒ උර්මිලාය. ඇය සැණිකින් ආපසු දුවගෙනවිත් නිර්මලා දෙස බලා උන්නාය. සැණකින් දොර තිරය පහත් කරන්නට විය.
“ඔයා ඔතැන ඔත්තු බලනවද..?” නිර්මලා තරමක කෝපයෙන් කීවාය. “ඔයා ඇතුළට ආවොත් මම මොනවා කරයි කියල ද ඔයා හිතන්නේ… මම ඔයාගේ කොණ්ඩෙ ගලවා ගන්නේ නෑ… ඔයාගේ කසාදෙ ස්ථීර කර ගත්තට පස්සේ ඔයා ගොඩක් අඩම්බර වෙලා.. ඔයා හිතනවද මම ඔයාගේ සහකාර බිරිඳ වෙන්න ආවා කියලා… ඔයා ඔත්තු බලන්නේ ඒක හිතේ තියාගෙනද?”
අල්ලපු කාමරයෙන් එන සිනා හඬ පැහැදිලිව ඇසෙන්නට විය. ඇය ඊට කන් දීගෙන සිටියාය. ඒ සිනහව මහාචාර්යවරයාගේය. ඔහුගේ හඬ කෙතරම් ප්‍රසන්නදැයි ඇයට සිතිණි. ඔහු ඇතැම් විටෙක කාරුණික හොඳ අයකු විය හැකිය. ඇත්තෙන්ම නිරහංකාර සාධාරණ මිනිසකු විය හැකිය. උසේ හැටියට ඇඟපත ද ගැළපෙයි.
“නිර්මලා… ළමයෝ… අපට අර කාමරේ යතුර ඕනෑ..” ගෝදාවරී කීවේ දොරෙන් ඇතුළට එන්නට නොහැකිවය. එහෙත් නිර්මලා කරන්නේ කුමක්දැයි ඇය දුටුවාය.
“අනේ අම්මේ.. නිර්මලා දරුවා ඔයා මෙතැන මොනවද කරන්නේ…?”
නිර්මලා තරමක් අහකට පැන්නාය. තොල දිගේ ගලාගෙන ආ තොල් සායම් ඇගේ අතට වැටුණේය. කාමරයේ කණ්ණාඩියෙන් ගෝදාවරී කාමරයේ දොර ළඟ සිට තමන් දෙස බලා සිටිනු ඇය දුටුවා පමණක් නොව, තමන් සමනලයකු මෙන් පෙනෙනු දුටුවාය. ඇයට කම්පනයක් දැනිණි. මේ වගේ තමන් හදා ගත් ඇය, මේ මොහොතේ කුමක් සිතන්නේ කුමක්දැයි ඇයට සිතා ගැනීමටවත් නොහැකිව තිබිණි. ඇය ගෝදාවරීගේ නෙත් දෙස කණ්ණාඩියෙන් හොඳින්ම බලා සිටියාය.
“මට තේරෙනවා නිර්මලා… දරුවෝ බලන්න ඉතින් ඔයත් ඔයාම රවට්ට ගන්නවා නේද..? මේ බලන්න ඔයත් ටීකා ඇඳුමක් දාගෙන මතක තියාගන්න ඔයා සැමියා නැති කාන්තාවක්…” ඔව්… ඔව්… ඇත්ත වශයෙන්ම ඇය වැන්දඹුවකි. ඇගේ සැමියා මීට වසරකට පමණ පෙරාතුව මියගියේ ගුවන් අනතුරකිනි. ඇය සිටි කාමරයට අල්ලපු කාමරයේ සිටියේ උර්මිලාගේ අනාගත සැමියාය. ඔහු පැමිණ සිටියේ උර්මිලා බැලීමටය. නිර්මලා වීදුරුවේ ඉතිරිව තිබුණු වතුර වත් කර ඉක්මනින්ම ඇගේ මුහුණේ උලා තිබුණු පාට පිස දැමුවාය. ගෝදාවරී යතුර රැගෙන යෑමට උත්සාහ කළාය. එහෙත් නිර්මලාගෙන් ඊට ඉඩක් නොලැබිණි.
“ගෝදාවරී .. මේ ගැන කාටවත් එහෙම කියන්න එපා… මේක මට කරන ලොකු උදව්වක් තේරුණාද..?”
“මං ඔයාගේ පෞද්ගලික දේවල් අනුන් එක්ක මොනවට කතා කරනවද…?” ගෝදාවරී සිනාසෙමින් එළියට ගියාය.
නිර්මලාට තමන් ගැනම දැඩි ලැජ්ජාවක් ඇතිවූවාය. ඒ ඇයගේ රහස ගෝදාවරීගෙන් සැඟවීමට නොහැකි වීම නිසාය. දැන් මේ ගැන ගෝදාවරී හැම දෙනාටම කියයිද? ඇය මේ මුළු සිද්ධියම එක දෙක කර අවුළුවනු ඇත.
නිර්මලාගේ මුහුණ රත් පැහැයට හැරිණි. ඇය තම අත් ලේන්සුවෙන් මුහුණේ ඉතිරිව තිබුණු පාට කුඩු සහ පුයර මිශ්‍රණය පිස දැමුවාය.
“අම්මා හරි අයියා හරි මාව මෙහෙම හැඩ කරලා ඉන්නවා දැක්ක නම්… නැත්නම් උර්මිලා…” මේ මොහොතේ ගෝදාවරී යළිත් කාමරයට ආවාය. “නිර්මලා දරුවෝ ඔයාගේ අම්මා කියනවා… ඔයාට ඇවිල්ලා නංගිගේ ඇඳුම් අස් පස් කරලා දාන්න උදව් කරන්න කියලා..”
“මං එන්නම්… ඔයා යන්න…”
“එහෙනම් ඉක්මනට එන්න හොඳේ….” ගෝදාවරී ආපසු යන්නට හැරුණත් නිර්මලා උන් තැනින් සෙලවීමක්වත් නොකළාය.” මම ගිහින් එයාට ඇඳුම් හරි ගස්සන්න උදව් කරන්න ඕනෑද..? එයාට දැන් සැමියෙක් ලැබෙන්න ඉන්නවා.. ඒත් එයා තවම දරුවෙක්…”
ඇගේ මව උමාරියා නිර්මලා සිටි කාමරයට එක්ක ගෙන ආවාය. “ඇයි ඔයා තවම මෙතැන…? මම කතා කළේ අර අසරණ උර්මිලාට ඇඳුම් අන්දවන්න උදව් කරන්න කියලයි.. එයා මේ ඇඳුමක් කවදාකවත් ඇඳලා නෑ… එයා ඒක අර පරණ තාලෙටම ඔතාගෙන ගියා… දැන්වත් එයා දිහා බලන්න…”
නිර්මලා ඇගේ සහෝදරිය දෙස ඉහළ සිට පහළට තදින්ම බැල්මක් හෙළුවාය. ඇගේ සාරිය ඇයට කදිමට ගැළපී තිබිණි.
“එහෙනම් එයා තවම පොඩි ළමයෙක්ද..? එයා බලන්න මනාලයකුත් ඇවිත්… ඔයා දන්නවද…?” උර්මිලා කොළ පැහැයෙන් ලස්සනට හැඩ වැඩවී පෙනුණි. එහි කිසිම සැකයක් නොවිණි. මනාලයා ඇයට නිසැකයෙන්ම මනාපය පළ කරනු ඇත.
“එහෙනම් නිර්මලා එන්න.. ඔයා දැන් උර්මිලාව එයා ළඟට එක්කගෙන යන්න ඕනෑ…”
“නෑ අම්මේ… මම යන්නේ නෑ… ඔයා කොහොමත් එයා එක්කගෙන යනවනේ….”
නිර්මලාගේ මව කෝපයෙන් බැලුවාය. “මට ඉන්න දුවලා මොනතරම් මුරණ්ඩු ද මන්දා. කරන්න වැඩ තියෙද්දීත් මට කිසි උදව්වක් නෑ…”
“තදේටම මගේ ඔළුව කකියනවා. නැත්නම් මම එනවා… ඒත් මට ඔළුව උස්සන්නවත් බෑ…”
“හරි එහෙනම් එන්න උර්මිලා… ” අම්මා කාමරයෙන් වේගයෙන් එළියට නික්ම ආවාය. එහෙත් උර්මිලා අම්මාගේ ඉල්ලීම කොහෙත්ම ගනන් නොගත්තීය. “අනේ අක්කත් එන්නකෝ…”
“එයා ආවේ මං බලන්න නෙමෙයිනේ… ඔයාව බලන්නනේ. ඉතින් මාව එක්ක යන්නේ මොන එහෙකටද..?”
“මට තනියම එතැන ඉන්න ලැජ්ජයි.. මම කොහොමද තනියම එතැන ඉන්නේ…” උර්මලාගේ දෑසින් කඳුළු හැලෙන්නට ඔන්න මෙන්න ආසන්නව තිබිණි.
“ඇයි ඔයාට ලැජ්ජා හිතෙන්නේ…? එයා කවද හරි දවසක ඔයාගේ මනුස්සයා වෙයි… ඔයා බැන්දට පස්සේ මෙහෙම හැසිරුණෙත් ඔයා කොහොම කරයිද…?” නිර්මලා සිනහ සෙන්නට උත්සාහ කළාය. එහෙත් උර්මිලා එය බැරෑරුම් ලෙසින් සිතුවාය.
ඇගේ අයියා කාමරයට ආවේ නැඟණිය කැඳවාගෙන යෑමටය. මේ මොහොත නිර්මලාගේ හදවතට තදින්ම කාවැදුණේ තමන් වරදක් කළාක් මෙන් හැඟීමෙනි. ඇය ඔවුන් පසු පසින් ඇවිද ගෙන ගියාය. නිර්මලා හැර සියලු දෙනාම අනෙක් කාමරයට ඇතුළු වූහ. නිර්මලා දොරෙන් පිටතට වී දොරරෙද්ද අල්ලා ගෙන සිටියාය.
කාමරයට ඇතුළු වූ සැණින්ම වාගේ ඇගේ අයියා උර්මිලා හඳුන්වා දුන්නේය.
“මේ උර්මිලා… මගේ බාලම නංගී… එයා මේ අවුරුද්දේ මැටි්‍රකියුලේෂන් විභාගෙන් පාස්වුණා…” එයින් පසු ඔහු දොර පැත්තට හැරුණේය. “මේ අපේ මද්දුමයා… මගේ දෙවැනි නංගී… එහෙම නේද…? එන්න නංගී නිර්මලා ඇතුළට…”
ආගන්තුකයාට එය ඇසුණත් ඔහු එය ගනනකටවත් නොගත්තාක් මෙනි. ඔහු නිර්මලා දෙස එකදු බැල්මක්වත් නොහෙළුවේය. ඔහු නියම මහත්මයකු මෙන් පෙනුණි. ඔහුගේ බැල්ම උර්මිලාගේ කොළ පාට සාරිය දෙසට යොමු වී තිබිණි. නිර්මලාට තවදුරටත් එතැන නැවතත් රැඳී සිටීමට සිතක් නොවිණි. එබැවින් ඇය බැල්කනියට ගියාය. පිටත හිරු රශ්මිය තරමක් දරුණු අයුරක් විය. පාර දෙපස දූවිල්ල හමායන අයුරුත් නිවෙස පසු කර එකින් එක ගමන් කරන බිහිසුණු ට්‍රක් රථවල කන් බිහිරි කරවන ඝෝෂාවත් ඇය තවත් අවුලෙන් අවුලට පත් කරවන්නක් විය. ගේට්ටුවෙන් පිටත අලුත් ජීප්රියක් නවතා තිබිණි. සමහරවිට එය උර්මිලාගේ මනාලයාගේ විය හැකිය. අපිරිසිදු සුදු කමිසයක් සහ අඳුරු කණ්ණාඩියක් පැලඳ සිටි මිනිසෙක් සුක්කානම වැලඳගෙන වාඩිවීසිටියේ ය. ඔහු උර්මලාගේ මනාලයාගේ රියැදුරු වන්නට ඇතැයි ඇය අනුමාන කළාය. නිර්මලා දුටු විට ඔහු විසිල් ගසන්නට පටන් ගත්තේය. ඇයට මෙය වධයක් මෙන්ම නොරිස්සීයෙන් ඇය නැවත වතාවක් ඇයගේ කාමරයට ගියාය. ඒ යද්දී උර්මිලා බැලීමට ආ මිනිසා තනිවම පුවත්පතක් කියවමින් සිටිනු දුටුවාය. ඇයට තිගැස්මක් ඇතිවූවාය. මෙය ඔහුගේ කාමරය නොවිණි. එය අයියාගේ කාමරයයි. ඔහු එතැනට ආවේ කෙසේදැයි ඇය නොදනී. එහෙත් ඇයට එතැනින් එළියට යෑමට අසීරුය. එය එසේ කළොත් ඔහු කුමක් සිතනු ඇත්ද? ඇය කිසිවක් නොකර එතැනම සිටියා නම් ඔහු කුමක් කියයිද? ඇයට දැඩි අපහසුතාවක් දැනුණි. මිනිසා එක් වතාවක් පමණක් පුවත්පතෙන් ඇස ඉවතට ගෙන ඉහළ බැලුවේය. ඒත් එක්කම ඔහු යළිත් පුවත්පත කියැවීමට පටන් ගත්තේය. නිර්මලා එතැනින් නික්ම යෑමට උත්සාහ කළත් ඇයට අඩියත්වත් පය ඔසවාගත නොහැකිවූවාය. ඔහු වචනයක්වත් කතා නොකළේය. ඔහු ඇයට වාඩි වන ලෙසට ඉල්ලීමක්වත් නොකළේය. ඔහු පත්තරයට ඇලී ගැලී සිටියාක් මෙනි. ඔහුගේ කොණ්ඩය අපිරිසුදුව තිබිණි. එසේ වුවත් ඔහුගෙන් කෝල්ගේට් සුවඳක් පැතිර යන්නට විය. නිර්මලා කඩදාසිය දෙසට නැවෙද්දී ඔහුගේ වටකුරු මුහුණ පෙනුණි. ඇයට වටපිටාව අමතක වී ගියාක් මෙනි.
“වාඩිවෙන්න ඕනෑ නේද…? ඔයා මෙච්චර වෙලාඉඳන් හිටගෙන නේද…?” අවසානයේදී ඔහු ඇය දෙස බලා සිනහ සුණේය.
ඇය වාඩි නොවූවාය. එහෙත් ඇයගේ සිරුර වෙව්ලුම්කන්නාක් මෙන් දැනෙන්නට විය. ඇය තමන්ට සමීප වන තුරුම ඔහු තමන්ගේ අසුන මාරු කළේය.
“විනාඩියකට ඉඳගන්න…” ඔහු ඇයගේ වේල් පටේ කෙළවර මෘදු ලෙස ඇදගත්තේය. එහෙත් ඇය ඊට කිසිම විරෝධයක් නොදැක්වූවාය. මොහොතකට පසු ඔහු ඇගේ දෑතින්ම අල්ලාගෙන ළඟින් වාඩි කර ගත්තාය. ඇය එහි වාඩි වූයේ කිසිම කලකිරීමකින් ද චකිතයකින් ද තොරවය. ඔහුගේ ස්පර්ශයේ උණුසුම ඇයට සියුම් උත්තේජනයක් ලබා දුන්නේය. සැනසීමක් ද කිසියම් ප්‍රබෝදවත් බවක් ද ගෙන ආවේය. ඇය ඇගේ කැබැලි වී කුඩුපට්ටම් වුණු සිහින නැවතත් එකතු කිරීමට පටන් ගත්තාය. මලින් පිරුණු උයන්… මලින් වැසුණු අහස… දෙපස මලින් වැසුණු මාවත්…. ඉන් පසු ඇගේ වම් කනේ කම්මුල පැත්තෙන් තියුණු වේදනාවක් දැනෙන්නට විය. ඒත් එක්කම ඇගේ දිගු සිහිනය නැවතත් බිඳවැටෙන්නට විය. ඇගේ මුහුණට අත තැබූ විට එය උණුසුම්ව රත් පැහැයට හැරී ඇති බව ඇයට දැනුණි. ඇය හැකි ඉක්මනින් නැඟිටින්නට උත්සාහ කළාය. මේ නිසාම ඇයට කරකැවිල්ලක් දැනුණාක් මෙනි. ඒ සමගම ආගන්තුකයා අකාරුණික ලෙස සිනාසුණේය. ඇය කිසිදු හැඟීමකින් තොරව කිසිදු විශ්වාසයක් නැතිව ඔහු දෙස බැලුවාය. එහෙත් ඔහු කිසිම දෙයක් ගනනකට නොගෙන නැඟීසිටියාය. ඉන්පසු ඔහු වචනයක්වත් නොදොඩා වීදිය පෙනෙන ජනෙල් කවුළුව ළඟට ගියේය.
ඔහු කිසිම විශ්වාසයක් නැති අමනයකු බව පවසා ඔහුගේ මුහුණට පහරක් දිය යුතු යැයි ඇය සිතුවාය. එහෙත් ඇයගේ අත ඉස්සෙන බවක් පෙනෙන්නට නොවිණි. ඔහු ඇයගේ කවුද? උර්මිලාගේ අනාගත සහකරුයි. ඇගේ සර්වාංගයම වෙව්ලන්නාක් මෙන් දැනුණි. ඒත් එක්කම ඇය කාමරයෙන් එළියට පැන ගියාය. ඇයට උර්මිලා හමුවීයේ කොරිඩෝවේදීය.
“මොකද අක්කා වුණේ…? මොකක්ද ඔයාගේ මූණට වෙලා තියෙන්නේ…? නිර්මලාගේ රතු වී තිබුණු ඇස් සහිත මුහුණ දුටු සැණින් ඇය ඇසුවාය. උර්මිලා බියට පත් වූවාය. “මොකද වුණේ කියල කියන්නකෝ…?”
නිර්මලා ඇය බිත්තිය දෙසට තල්ලු කළාය. “ඔයාගේ මනුස්සයා තනියමනේ… යන්නකෝ ගිහින් බලන්නකෝ…”
ශාලාව හරහා ඇවිදගෙන යද්දී නිර්මලා වතුර ගෙන යන රාමේගේ ඇඟේ හැප්පුණේය. රාමේට එය නොසිතූ අවස්ථාවක් ලැබුණාක් මෙනි. ඔහු සිනාසෙමින් ඔහුගේ කමිසයේ ඇතුළත සාක්කුවේ තිබී නැමුණු කඩදාසි කැබැල්ලක් එළියට ගත්තේය. ඇය පසුවනවාත් එක්කම ඔහු එය ඇගේ අත තැබීය.
“අල්ලපු ගෙදර මහත්තයා මේක හොරෙන් ඔයාට දෙන්න කිව්වා…” ඔහු ඇයට කීවේ කොඳුරන්නාක් මෙන් රහසෙනි.
ඇගේ කාමරයට පැමිණි ඇය දොර තදින් වසා ගත්තීය. ඇගේ ආත්මය දහවල් කාලයේ රස්නයට ඔබ මොබ යන උණ ගසක් මෙන් ඝෝෂා කරමින් පැද්දෙමින් තිබිණි. ඇගේ උරහිස මත තිබුණු සළුවේ සර්පයකු එල්ලී සිටින්නාක් මෙන් දැනුණි. ඇය ඉක්මනින්ම ඇඳුම ගලවා ඇඳමත්තේ පෙරළුණාය. එහෙත් කුමක් දෝ කිව නොහැකි දැඩි අපහසුතාවකින් පෙළෙන්නාක් මෙන් ඇයට දැනුණි. ඇය කීපවතාවක්ම තමන්ගේ මුහුණට අතුල් පහර කීපයක් ගසා ගත්තීය. එහෙත් ඇගේ මනසට ඉන් කිසිම සහනයක් නොලැබෙන්නාක් මෙනි. ඇගේ හදවත කුණාටුවකට හසුව ඇරී තිබුණු ජනෙල් කවුළුවෙන් පිටතට විසිවී ගියාක් මෙනි. ඇය ඇගේ පපුව අල්ලාගෙන සිටියත් ඇගේ දුක්ඛිත තත්ත්වය ඇය තව තවත් සලිත කරන්නට සමත් වී තිබිණි. ජීප් රියැදුරු ඇයට විසිල් ගසන බව… ඇය පසු කරගෙන යද්දී රාමේ සියතෙහි තැබූ අසල්වැසි පාහරයාගෙන් ලැබුණු ලිපිය… නිර්මලාට අමතකව ගොස් ඇති අයුරු…
ඇය තම මේසය මත තිබූ බෝතලයෙන් නිදි පෙති දෙකක් ගෙන ඒවා ගිල දැමුවාය. ඉන් පසු ඇය තම හිස කොට්ටය මත තබාගෙන ඇයගේ සිත තුළ සැඟවී තිබූ හැඬුම් පිට කළාය.
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
රේඩියෝ රෝගය
ශ්‍රී යමුනාදත්ත් වෑෂ්ණව්
පරිවර්තනය: උපුල් රංජිත් හේවාවිතානගමගේ
(1)
ඈත දක්ෂිණ අර්ධ ගෝලයෙහි ඉතා පැරණි, ශිෂ්ටාචාරගත ධනවත් රාජ්‍ය දෙකක් සමීපව පිහිටා තිබේ. එක් රටක් ඔටුවෙකු මෙන් විශාලය, අනෙක් රට කූඹියෙකු තරම් කුඩා බවකින් යුක්තය. ඒ ඒ රටවල ප්‍රචලිත භාෂාවලින් පිළිවෙළින් ‘ශිබුදලිඋමා’ සහ ‘කම්පකබශබතඌ’ යනුවෙන් අමුතු ආකාරයේ නම් දෙකකින් එම දෙරට හැඳින්වෙයි. මෙහිදී එම දීර්ඝ නම් දෙක වෙනුවට විශාල රට ‘කේමා’ නමිනුත්, කුඩා රට ‘කනිකා’ යනුවෙනුත් හඳුන්වමු.
කනිකා දේශයේ ප්‍රධාන රෝහලේ ප්‍රධාන වෛද්‍ය නිලධාරී දොස්තර පියරී එදින උදෑසන රෝහලට ළඟා වූයේය. දිනපතා කෙරෙන රාජකාරිවලට අනුව මේට්‍රන්වරිය රෝගීන්ගේ ලියාපදිංචි කාඩ්පත් දොස්තර පියරී වෙත ඉදිරිපත් කරමින් සිටියාය. රෝගීන්ට දෙනු ලැබූ බෙහෙත් වර්ග, සිරුරේ උෂ්ණත්වය පිළිබඳ වැඩිවීම්-අඩුවීම්, ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාසය පිළිබඳ සහ ලේ ගමන පිළිබඳ තොරතුරු ආදි දේ එහි ඇතුළත් වී තිබිණි.
එම කාඩ්පත් ගොන්න මත දොස්තර පියරීගේ සිහින් ඇඟිලි වේගයෙන් එහා-මෙහා යමින් තිබිණි. වරින්වර ඔහු කාඩ්පත් පරීක්ෂාව සිදු කරන අතරම රෝගීන්ගේ තත්ත්වයන් පිළිබඳවද මේට්‍රන්වරියගෙන් කරුණු විමසීමක් කරමින් සිටියේය. දොස්තර පියරීගේ මේ කරුණු විමසීම අතිශය මධුර සහ ශිෂ්ට වුවද, මේට්‍රන් ඩොරිථ්ගේ මුහුණ වියැළී ගොස් තිබිණි. එසේ පිළිතුරු දෙද්දී ඇය ගොත ගසන්නටද වූවාය. විශේෂ වාට්ටුවේ සිටින අලුතෙන් ඇතුළත් වූ රෝගියෙකුට අයත් කාඩ්පත පිළිබඳව ඇය කනස්සල්ලෙන් සිටියාය. කලකට පෙර හමුදාවේද සේවය කොට ඇති දොස්තර පියරී එක්වරම ඩොරිථ් දෙස බලාගත්වනම සිටියේය. ඔහුගේ ඇස් කණ්ණාඩියේ තිබූ දීප්තිය නිසා ඩොරිථ්ගේ හුස්ම ගැනීම මඳකට නතර වූවා සේය. දොස්තර පියරී අත තිබුණු කාඩ්පතෙහි කිසිවක් ලියා නොතිබිණි. එය හිස් කාඩ්පතක් විය. රෝගියාගේ නම, සිරුරේ උෂ්ණත්වය, ලේ ගමන ආදිය පිළිබඳ කිසිදු සටහනක් එහි සටහන් කර නොතිබුණි.
“මේ අර කේස් එක ඩොක්ට. දිසාපතිතුමා අපේ විශේෂ වාට්ටු වෙන් කරල තිබුණ මේ වෙනුවෙන්. මට හිතෙන විදියට මේ ලෙඩා ආණ්ඩුවෙ ලොකු නිලධාරියෙක්. ඒත් එයාව ගොළුවෙක් කරල තමයි තියෙන්නෙ. තමන්ගෙ ලෙඩේ ගැන නර්ස්ට කිසිම දෙයක් අහන්න දුන්නෑ. අඩු ගාණෙ තමාට අදාළ දේවල් කියන්න ඕනකමකුත් නෑ. ලෙඩත් එක්ක ආපු කෙනෙක් වාට්ටුවෙ නර්ස්ව ලෙඩාගෙ කාමරෙන් එළියට දැම්මා.” මේට්‍රන් ඩොරථ්ගේ ස්වරය අතිශය අසරණ වූවක්ම විය.
ආණ්ඩුවේ කිසියම් ඉහළ කෙනෙකු ප්‍රතිකාර ගැනීම සඳහා රෝහලට පැමිණෙන බව දැනුම් දුන් ආකාරය දොස්තර පියරීට සිහිපත් විය. ඔහුගේ නම හෙළි නොකෙරිණි. මේ රෝහලට කිසියම් පුද්ගලයෙකු ඇතුල්වීමත් සමගම ඔහුට කැඳවීමක් ලැබිය යුතු බව ඔහුට කල්පනා විය. එහෙත්, මේට්‍රන්වරිය එය ඉටු කොට නැත.
“ලෙඩා ඇතුල් වෙන කොටම ඒ තොරතුර මට දැනුම් දෙන්න ඕනෙ. ඇයි එහෙම කළේ නැත්තෙ?” දොස්තර පියරී විමසුවේය.
“ලෙඩා එක්ක ආපු අය අපිට ඒ වැඩේ කරන්න ඉඩ දුන්නෙත් නෑ. ඒ විතරක් නෙමෙයි, නර්ස් සාමාන්‍යයෙන් අහන විදියට ලෙඩාගෙන් ඇහුව ‘මොනවද ඔබට තියෙන අසනීප?’ කියල. එයා එක්ක ආපු අර වයසක මනුස්සයා නර්ස්ව පැත්තකට තල්ලු කරල කාමරෙන් එළියට දැම්මා. වයස දිහා බලපුවම නං පේන්නෙ ඒ මනුස්සය ලෙඩාගෙ තාත්ත වගේ කියලයි. ඒත් නර්ස්ව එළියට දාල ආපු ඒ වයසක මනුස්සය ලෙඩා ළඟට ගිහිං එයාගෙ කනට කරල හුරතල් වචනවලින් පුංචි ළමයෙක් වගේ කියන්න පටන් ගත්තා… ‘තාත්තෙ, මට ඊයෙ ඉඳල හෙම්බිරිස්සාව වගේ’ කියල. මෙහෙම කියල එයාගෙ ලේන්සුවෙ කොන තමන්ගෙ නහය ඇතුළට යවල කිවිසුම් අරින්න පටන් ගත්තා. ආයෙත් එයා කිව්වා ‘තාත්තෙ නහයෙන් හොඳටෝම හොටු ගලනව’ කියල.” මේට්‍රන් ඩොරථ් කියාගෙන කියාගෙන ගියාය.
මෙසේ කියාගෙන යද්දී ඇයට සිනාව නවතා ගත නොහැකි විය. “අනේ ඩොක්ට, මට මේක තේරෙන්නෑ කියන්නෙ මේ වගේ ‘නාටකයක්’ කරන එකේ තේරුම මොකද්ද කියන එකයි. ඊට පස්සෙ ලෙඩා එක්ක ආපු කෙනා එළියට ඇවිත් මට කිව්වා ‘ඩොක්ට ඇවිත් මේ කාමරේට ඇතුල් වෙනකං ඔහේ මේකට ඇතුල් වුණොත් හෙම බලාගෙනයි! ඩොක්ට ආවට පස්සෙ මම ඉස්සෙල්ල එයාව හම්බවෙලා කියල දෙන්නං, මේ ලෙඩා එක්ක කතා කරන කොට ඒක කරන්න ඕන කොහොමද කියල’. ඔන්න ඔහොම කිව්වා.”
මේ කතාබහ කෙරෙන අතරතුර උපස්ථායකයෙක් බිස්නස් කාඩ්පතක් රැගෙන කාමරයට පිවිසියේය.
“මේ කාඩ් එක දුන්නු මහත්තය එළියෙ වාඩිවෙලා ඉන්නව. ඩොක්ට මුණ ගැහෙන්න ඕනෙලු ඉක්මනටම.” ඔහු කීවේය.
කාඩ්පත මත වූ නම කියවා බලත්ම දොස්තර පියරී කලබලයට පත් වූවා සේ විය.
“ඉක්මනට එතුමාව එක්කං එන්න ඇතුළට.”
නර්ස් සහ මේට්‍රන්වරිය දෙස බලා කාමරයෙන් පිට වී යන්නැයි හිසෙන් සන් කළේය. ඒ දෙදෙනා, එම පුද්ගලයා, රෝගියාගේ වයසක උදව්කාරයා, කාමරයට එන විටම පිටතට පැමිණියෝය.
ආගන්තුකයා කව්දැයි දොස්තර දැන සිටියේය. රටේ අගමැතිවරයාගේ පුද්ගලික ලේකම් කව්දැයි නොදන්නා දිස්ත්‍රික් නේවාසික වෛද්‍යවරයකු සිටින්නේ කොහිද! මේ මුළු කනිකා දේශයටම සිටියේ මෙවැනි දිස්ත්‍රික් වෛද්‍යවරු තිදෙනෙකු පමණි. ඒ සියලු දෙනා පත් කරන්නේ අගමැතිවරයාය. දොස්තර පියරී අසුනෙන් නැගී අමුත්තා පිළිගත්තේය; අසල පිහිටි සාකච්ඡා කාමරය වෙත පැමිණෙන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය.
“නෑ, අවශ්‍ය නෑ.” ආගන්තුකයා වෛද්‍යවරයාට තම අසුනේම සිටින්නැයි සන් කළේය.
තම අසුනේ වාඩි වී දොරවල් දෙක දෙසම හොඳින් බලා වෛද්‍යවරයාට සමීප වී ඔහුගේ නකට ළංකර කතා කරන්නට පටන් ගත්තේය.
“ඔව්, ඔබතුමා ඉස්සෙල්ලම බලන්න අපි දෙන්න කතා කරන දේවල් කාටවත් ඇහෙන්නෑ නේද කියල. මේ ජනෙල්, එතකොට දොරවල් ළඟ කව්රුවත් නෑ නේද? මට ඔබතුමා එක්ක අතිශය රහස් සාකච්ඡාවක් කරන්න තියෙනව.”
“මේ වගේ වෙලාවක… ඔබතුමා මාත් එකක් අල්ලපු කාමරේට ගියොත් හොඳයි. ඒකෙ තමයි ලෙඩ්ඩු පරීක්ෂා කරන්නෙ, හරිම හුදෙකලා තැනක්.” දොස්තර පියරී කීවේය.
දෙදෙනාම වම්පසින් තිබුණු කාමරයට ගියහ. දොස්තර මහතා දොර ඇතුළතින් වසා අගුලු දැම්මේය.
ආගන්තුකයා කතා කළේය.
“මං කෙටියෙන් ඔබතුමාට ඔක්කොම කියල දෙන්නං. අද උදේ මම තමයි අගමැතිතුමාවත් එක්කං විශේෂ වාට්ටුවට ආවෙ. කලබල වෙන්න එපා, අගමැතිතුමාට ඔබතුමා ගැන හොඳ විශ්වාසයක් තියෙනව. ඒ හින්දමයි එතුමා මේ රෝහලට ඇතුල් වුණේ. එතුමා මෙහේ ඉන්නෙ රහසෙ. දැනටත් කව්රුවත් දන්නෑ එතුමා කව්ද කියල. ඉස්සරහටත් එතුමා කව්ද කියන එක කාටවත් දැනගන්න ඉඩ තියන්න බැහැ. අපි ඒක ගැන වග බලාගන්න ඕනෙ. එතුමා මේ රාත්‍රියෙම මෙහාට ආවෙ ඔබතුමාගෙ මේට්‍රන්ටවත්, නර්ස්ටවත් අඳුනගන්න බැරි වෙන්නයි. මං ඒ දෙන්නටම ලෙඩා ළඟට එන්න ඉඩ දුන්නෑ. ඔබතුමා අපි මේ පත් වෙලා ඉන්න තත්ත්වෙ ගැන කල්පනා කරල මෙතුමාව කොහෙත්ම දන්නෙ නැති අය හරි, මේ රහස රකින්න පුළුවං හොඳටම විශ්වාස අයටම විතරක් මෙතෙන්ට එන්න ඉඩ සලස්සන්න.”
දොස්තර පියරී නිහඬව සියල්ල අසා සිටියේය. අගමැතිතුමාගේ රෝගය කුමක්ද යන්න ඉක්මනින්ම දැන ගැනීමට ඔහුට අවශ්‍ය වුවත්, මේ වැඩිහිටි නායර් මහතා වැනි පුද්ගලයකු සමඟ එම විෂය පිළිබඳව කතා කිරීමටවත් ධෛර්යයක් නොමැති විය.
නායර් මහතා කතා කළේය.
“තමන්ගෙ ලෙඩේ ගැන අගමැතිතුමාට විස්තර කරන්න බැහැ. මං එතුමගෙ එක්ස්-රේ පින්තූර ගෙනාවා. ඔබතුමා ඒවා බලන්න. අහන්න දෙයක් තියෙනව නං ඒක මගෙන් අහන්න. ඊට අමතර දෙයක් තියෙනව නං, ඒ ප්‍රශ්න ටික ඇතුළත් කරල ප්‍රශ්නාවලියක් හදන්න. අගමැතිතුමා ඒ ප්‍රශ්නවලට උත්තර ලියල දේවි.”
“එතුමට තියෙන්නෙ මොන වගේ රෝගයක්ද?” දොස්තර පියරී හිතට තරමක ධෛර්යයක් ගෙන විමසුවේය. නායර් මහතා මඳ වේලාවක් නිහඬව සිටියේය; යමක් සිතා කතා කළේය.
“ඔබතුමා පත්තරවල දකින්න ඇති මේ වෙලාවෙ අපේ රට භයානක ආර්ථික පරිහානියකට මූණ පාල තියෙනව කියල. අපේ බොහෝ රහසිගත වැඩපිළිවෙළවල් අල්ලපු රට ‘කේමා’ දැනගෙන තියෙනව. සමහර විට ඔබතුමා දන්නැතුව ඇති මේ ඔක්කොම රහස් ටික පිටරටවල අය අතට ගිහිං තියෙන්නෙ අගමැතිතුමා අතින්මයි.”
ඛනිජ තෙල් සම්බන්ධ ගැටලුවකදී විදේශ ඇමතිවරයා සැක කොට ඔහු වහාම තනතුරෙන් ඉවත් කළ බව දොස්තර පියරී දැන සිටියේය. අසල්වාසී දේශය මේ චෝදනාව කනිකා දේශයට එල්ල කළේ ඔහු තම රටින් ඛනිජ තෙල් නිධි සොරකම් කිරීමට කටයුතු කළ බව කියමිනි. මේ සම්බන්ධයෙන් ඇමතිවරු එකිනෙකාට චෝදනා එල්ල කර ගැනීමට පටන් ගත්තේ ‘දේශද්‍රෝහියා’ යන වචනයද භාවිත කරමිනි. එහෙත්, දැන් මෙය අසන විට… අගමැතිතුමා රටට විරුද්ධව ද්‍රෝහිකම් කිරීමේ චෝදනාවට ලක්වීම… එය එකපැහැර විශ්වාස කිරීමටද නොහැකි දෙයකි. මක්නිසාද යත්, වසර ගණනාවක් තිස්සේ අගමැතිතුමා ස්වාර්ථයෙන් තොරව රටට සේවය කරන බව සැවොම ප්‍රශංසා මුඛයෙන් කතා කරමින් සිටි බැවිනි.
දොස්තර පියරී තරමක පැකිළෙන ස්වභාවයකින් සිටින බව දුටු නායර් මහතා සිය හඬ අවදි කළේය.
“අගමැතිතුමාට ඒ විදියට රටට ද්‍රෝහිකම් කරන්න පුළුවංකමක් නැහැ. එහෙම කිරීමේ අදහසක් තිබුණෙත් නෑ. ඒත් මේ කතාව ඇත්තක්. අපේ රටේ අතිශය රහසිගත තොරතුරු එතුමා අතින් අල්ලපු රටවල්වලට ගිහිං තියෙනව. ඒ හින්ද පහුගිය දවස්වල අපේ රටට කියන්න බැරි තරමේ පාඩු සිද්ධ වෙලා තියෙනව.”
දොස්තර පියරී නායර් මහතාගේ මුහුණ දෙස බලා සිටියේ ඉමහත් පුදුමයකිනි; ‘මේ වයසක මනුස්සයා හොර රහසෙම අගමැතිතුමාව පැහැරගෙන ඇවිත් මේ රෝහලේ ප්‍රතිකාර කරන මුවාවෙන් එතුමාව ඝාතනය කරන්න හදන වැඩසටහනක්ද මේක! සමහර විට හොරෙන්ම හිරකාරයෙක් එක්කං එනව වගේ මහ රාත්තිරියෙම රෝහලට එක්කං ආවෙ ඒක නිසා වෙන්න ඇති.’
දොස්තර පියරීගේ කන අසලටම තම මුව ගෙන ආ නායර් මහතා ඉතා සෙමින් මතුරන්නට පටන් ගත්තේය.
“කේමා රටේ රහස් ඔත්තුකාරයො අපේ අගමැතිතුමාගේ ඇඟේ කොහේ හරි තැනක මොකක් හරි සියුම් උපකරණයක් සවි කරල තියෙනව. එතුමා කියන හැම දෙයක්ම රේඩියෝ තරංග ඔස්සෙ පිටට යනවා. කේමා රටේ අය ඒවට සවන් දෙනවා. ඒ පාහරයො අගමැතිතුමාව තමන්ගෙ ‘ට්‍රාන්ස්මීටරයක්’ කරගෙන. ඒක තමයි මෙතුමාට තියෙන ලෙඩේ.”
(2)
කේමා රටේ සහ කනිකා රටේ රහස් ඔත්තුකරුවන් එකිනෙකා ගැන තොරතුරු සෙවීමට සහ රැවටීමට, නොමඟ යැවීමට කළ උත්සාහ කිහිපයක් පිළිබඳ පැරණි මතක රැසක් දොස්තර පියරීට මතක තිබිණි. වසර කිහිපයකට පෙර මහතැන්වල උපදෙස් පිට කනිකා රටේ මූර්ති ශිල්පීන් විසින් රනින් කරන ලද බුදුන්වහන්සේගේ පිළිමයක් කේමා රටේ පාලකයන්ට තෑගි කරනු ලැබිණි. එම මූර්තිය රටේ පාලකයාගේ මන්දිරයේ විශේෂ කාමරයක තැන්පත් කිරීමට ඔවුනට අවශ්‍ය විය. කනිකා රටේ ජනතාව විසින් මිත්‍රත්වයේ සංකේතයක් ලෙස මේ තෑග්ග කේමා රටේ පාලකයන්ට පිළිගන්වන ලදි. කේමා රටේ පාලකයන්ගේ අදහසකට අනුව තෑග්ගකට වඩා වටිනාකමක් මෙහි ඇති බව ප්‍රකාශ කෙරිණි. එහෙත්, කනිකා රටේ ජනයා එහි පාලකයන් සමග එකතු වී අටවා ඇත්තේ උගුලකි. එම මූර්තියට ඔබ්බවා තිබූ පළිඟු මත පතිත වන සියලුම ශබ්ද රේඩියෝ තරංග බවට පත් වූ අතර, කනිකා දේශයේ තිබුණු රේඩියෝ තරංග ග්‍රාහකයක් මඟින් ඒවාට සවන් දිය හැකිව තිබුණි. මේ මූර්තිය පාලකයාගේ මැදුරේ තැබීමෙන් කනිකා රටේ පාලකයෝ කේමා රටේ පාලකයන්ගේ සියලු කටයුතු පිළිබඳ තොරතුරු කිසිදු රහස් ඔත්තුකරුවෙකු එවීමකින් තොරව ලබා ගනිමින් සිටියහ.
කේමා රටේ අයට ඇති වූ ගැටලුවක් වූයේ කනිකා දේශයේ තොරතුරු සොයා ගන්නට රහස් ඔත්තුකරුවන් රැසක් යැවීමට සිදු වීමත්, ඒ සඳහා විශාල ධනස්කන්ධයක් වැය කිරීමට සිදු වීමත්ය. ඒ සමඟම තම රටේ අතිශය සංවේදී රහස් තොරතුරු කිසිදු වියදමකින්, උත්සාහයකින් තොරව ඔවුන් ලබා ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳවත් ඉමහත් ගැටලුවක් විය. මේ මූර්තියේ රහස හෙළි වීමද අපූරු ආකාරයකට සිදු වූවකි.
දිනක් මධ්‍යාහනයෙන් පසු කේමා රටට බැහැරින් ප්‍රචාරය කෙරෙන රේඩියෝ ප්‍රචාරකයන්ගේ තරංග අත්හිටවනු ලැබිණි. එහිදී කේමා දේශයේ ප්‍රසිද්ධ භෞතික විද්‍යාඥයකු වන ගුරංග් මහතාට තම රේඩියෝවෙන් සෙමින්-සෙමින් නැගෙන හඬක් ඇසෙන්නට විය. ගුරංග් මහතා අන්තර්ජාතික වශයෙන් කීර්තියට පත් විද්‍යාඥයෙකි. ඔහු සිතුවේ ‘මේ හඬ එන්නේ විශ්වයේ ඈත තිබෙන ග්‍රහලෝකයකින්’ බවයි. ඔහු තම සියලු අවධානය මේ වෙනුවෙන් යෙදෙව්වේය. ඉඳහිට අපගේ ග්‍රහලෝකයකින් ප්‍රචාරය කෙරෙන සංගීත නාදය විශ්වයේ ඈතට ගොස් කිසියම් තාරකාවක ගැටී නැවත එය අප ග්‍රහලෝකයට ඇසෙන්නට හැකියාවක් ඇති බව ඔහු දැන සිටියේය. වරක් 1953 වසරේ සැප්තැම්බරයේදී එංගලන්තයේ රූපවාහිනී යන්ත්‍රවලින් හුස්ටන් අභ්‍යාවකාශ නැවතුම්පොළේ ප්‍රචාරය වූ සංගීත නාදයක් අසන්නට ලැබී තිබිණි. පසුව දැනගන්නට ලැබුණේ එම අභ්‍යවකාශ නැවතුම්පොළ වසර කිහිපයකට පෙර ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටවූ එකක් බවයි; එම මධුර සංගීතය අභ්‍යවකාශයේ කිසියම් ග්‍රහවස්තුවක ගැටී පරාවර්තනය වී වසර ගණනාවකට පසුව මෙසේ අසන්නට ලැබුණු බවයි.
භෞතික විද්‍යාඥ ගුරංග් විශ්වයේ ඈත ග්‍රහ ලොවකින් එන හඬක් යැයි තේරුම් ගෙන එය විශ්ලේෂණය කරන්නට පටන් ගත්තේය. එහෙත්, ඇත්ත වශයෙන්ම එය කේමා දේශයේ පාලකයාගේ මැදුරෙන් ආ හඬකි. එහෙත්, ගුරංග්ගේ අවධානය ඒ වෙත යොමු නොවිණි. ඔහු ඈත ග්‍රහලෝකයකින් එන හඬක් පිළිබඳව පර්යේෂණ කරන පළමු සහ එකම විද්‍යාඥයා වීමේ සිහිනය දකිමින් සිටියේය. විද්‍යාත්මක සඟරාවල ඔහුගේ මේ පර්යේෂණ පත්‍රිකා පළවන්නට පටන් ගැනිණි. ඒවා කියැවූ කනිකා දේශයේ විද්‍යාඥයෝ තුම්මුනින් සිනහ වෙමින් සිටියෝය. මේ රහස හෙළිවෙතැයි බියෙන් කනිකා දේශයේ අය රහස් ඔත්තුකරුවෙකු ලවා කේමා දේශයේ පාලකයාගේ මැදුරෙන් මේ පිළිමය ඉවත් කරවන ලදි. කේමා දේශයේ අයට මෙය දැන ගන්නට ලැබුණේ බොහෝ කාලයකට පසුවය. කනිකා දේශයේ විද්‍යාඥයන් විසින් සැලසුම් කරන ලදුව තමන් මෝඩයන්ට අන්දවා ඇති බව පැහැදිලි විය. එහෙත්, පිළිමය අතුරුදහන් කරවීමත් සමඟම කේමා දේශයේ අයට සිදු වූයේ නිකම්ම අත් පිස දමා ගෙන පසෙකට වී හිඳින්නටය. කනිකා දේශයට විරුද්ධව කටයුතු කිරීමට කිසිදු සාක්කියක් සොයා ගැනීමට ඔවුන්ට නොහැකි විය.
කේමා දේශයේ විද්‍යාඥයෝද දක්ෂතාවක් නොමැති පිරිසක් නොවූහ. ඒ රහස් ඔත්තු මෙහෙයුමට පළිගැනීමක් ලෙස කනිකා දේශයේ අමාත්‍ය මංඩලය රැස්වන ශාලාවේ බිත්තිවල රඳවා ඇති චිත්ර රාමුවලට පිටුපසින් මකුළු දැලකට සමාන කුඩා යන්ත්‍රයක් සවි කරවන ලදි. මේ යන්ත්‍රය හා සම්බන්ධ වීමේ උපකරණ කනිකා දේශයේ පිහිටුවා ඇති කේමා දේශයේ තානාපති කාර්යාලය තුළ සවි කිරීමට කටයුතු කෙරිණි. මෙය පළිඟු එබ්බවූ රන් බුදු පිළිමය තරම් ප්‍රබල යන්ත්‍රයක් නොවූවද, එහි සහායෙන් කනිකා දේශයේ ඇමති මංඩලයේ කතාබහ එක්තරා රහස් කේත භාෂාවක් වශයෙන් තානාපති කාර්යාලය මඟින් ශ්‍රවණය කෙරිණි. තානාපති කාර්යාලයට ලැබුණු මේ තොරතුරු තම රටට යැවීම කේමා දේශයේ තානාපතිවරයාට අපහසු කරුණක් නොවීය. කේමා දේශයේ විද්‍යාඥයන්ගේ රහස් වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක වෙමින් පැවතුණේ ඉතා කෙටි කාලයකි. මක්නිසාද යත්, කනිකා විද්‍යාඥයෝ මේ සුක්ෂම තොරතුරු ජාලය පිළිබඳ සියලු තොරතුරු සොයා ගැනීමට සමත් වූහ. ඇමති මංඩල රැස්වීම් ශාලාවේ තිබුණු එම යන්ත්‍රය ඉවත් කරනු ලැබිණි. එම කාමරය පිරිසිදු කිරීම සඳහා දක්ෂ විද්‍යාඥයකු පත් කරනු ලැබිණි. එහෙත්, කේමා දේශයේ ඇත්තෝ නිහඬව නොසිටියෝය. ඔවුහු කනිකා දේශයේ අග්‍රාමාත්‍යතුමාගේ මුළු ශරීරයම රේඩියෝ තරංගයක් බවට පත් කොට රැහැන් රහිත තොරතුරු සපයන යන්ත්‍රයක් බවට පත් කර ගන්නට සමත් වූහ.
කනිකා දේශයේ අගමැතිතුමාගේ සිරුරෙන් නිහඬවම මේ තොරතුරු කේමා දේශයට ලැබීම කවදා සිට සිදු වන්නේදැයි කිසිවෙකුත් නොදනිති. මෙවැන්නක් පිළිබඳ හැඟීමක් අගමැතිවරයාට හෝ ඔහුගේ රජයට නොතිබිණි. එහෙත්, ඛනිජ තෙල් සම්බන්ධයෙන් කෙරුණු කනිකා රජයේ රහස් යෝජනාව පිළිබඳ තොරතුරු කේමා දේශයට ලැබීම මගින් හෙළි වූයේ කේමා දේශයේ අය කනිකා දේශයේ ඇමති මංඩලයේ කතාබහට කන් දී තොරතුරු ලබා ගනිමින් සිටින බවයි.
සිද්ධිය සිදු වූයේ මේ ආකාරයටය. කනිකා දේශයේ ඛනිජ තෙල් ළිං තිබුණේ නැත. අන් සියලු ස්වභාවික සම්පත් ඔවුනට තිබුණද භූමිතෙල්, පෙට්රල්, පාරවල්වලට දමන තාර, සහ යන්ත්‍රවලට දමන තෙල් සඳහා අසල්වැසි කේමා දේශයේ පිහිට පතන්නට සිදු විය. එමෙන්ම මේ සියලු දේ සඳහා අති විශාල ධනස්කන්ධයක් වැය කිරීමටද සිදු විය. මේ හේතුව නිසා තම රටේම තෙල් නිධි සොයා ගැනීමට අදාළ විද්‍යාත්මක දැනුම ලබා ගැනීම සඳහා කනිකා දේශයේ විද්‍යාඥයන් පිරිසක් විදේශවලට යවනු ලැබිණි. අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ වෙහෙස වීමෙන් පසු කේමා දේශ සීමාවට ආසන්නයේ පිහිටි ඉතා විශාල තෙල් නිධියක් පිළිබඳ තොරතුරු ඔවුහු සොයා ගත්හ. මෙය පිහිටා ඇත්තේ අඩි 3000ක ඝනත්වයකින් යුතු ගල් කුට්ටියක් තුළය. තෙල් නිධිය තම රටේම තිබුණත් එය ලබා ගැනීම සඳහා ළිඳක් සෑදිය හැක්කේ කේමා දේශ සීමාවට ආසන්නයේමය.
කේමා දේශය කොතරම් විශාල සහ සශ්‍රීක භූමියක් වුවත් එහි නිවැසියෝ එම අනුපාතයට ‘දියුණු’ වී සිටියේ නැත. ඔවුහු ඒ කුඩා කනිකා දේශයේ සශ්‍රීකත්වයට සහ ස්වාධීනත්වයට ඊර්ෂ්‍යා කළෝය. එසේ හෙයින් මාස කිහිපයක් තිස්සේ සෙවුම්-බැලුම් කිරීමෙන් පසුව කනිකා දේශයේ විද්‍යාඥයන් තීරණය කළේ අසල්වැසි දේශයෙන් කිසිදු සහයක් නොලබා කෙළින්ම තෙල් ළිං කණින්නේ නැතිව දේශ සීමාවට ඈතින් එය සිදු කළ යුතු බවයි. ගල්තලාව ඇතුළතින්ම දේශ සීමාවෙන් කිලෝමීටර් 10-12ක් දුරට යනතෙක් නළ මාර්ග සවි කොට ඒ හරහා අමු තෙල් ගෙන ගොස් පිරිසිදු කිරීම කර ගත හැකි බව ඔවුහු කල්පනා කළහ. මේ සඳහා අතිශය රහසිගත සැලැස්මක් සකස් කෙරිණි. විද්‍යාඥයෝ නැවත විදේශගත වූහ. අගමැතිවරයා අවශ්‍ය යන්ත්‍ර මිල දී ගැනීම සඳහා ජර්මනියට සහ අමරිකාවටද ගියේය. ආපසු සිය රට පැමිණි අගමැතිවරයා විසින් ඇමති මංඩලය රැස්කොට රහසිගත සාකච්ඡාවක් පවත්වා මේ ගැන දැනුවත් කරනු ලැබිණි. වසර ගණනාවක් යනතෙක් මේ සැලැස්ම අතිශය රහසිගතව තිබුණු අතර, ඇමතිවරුන්ගෙන් සමහරෙකුට තම රට ඛනිජ තෙල්වලින් ස්වයංපෝෂණය වන බව දැන ගන්නට ලැබුණේ පළමු වරටය. අසල්වැසි රටෙන් පිහිටක් නොලබා දේශ සීමාවට බොහෝ දුරින් මේ තෙල් ළිං පිහිටුවෙන බවද දැන ගන්නට ලැබිණි.
මේ රහසිගත රැස්වීමේ තොරතුරු කනිකා දේශයේ ජනතාව දැන ගන්නටත් කලින්, පසුදිනම අසල්වැසියා වන කේමා දේශය දැන ගත්තේය. ඔවුන් වහා චෝදනා එල්ල කරන්නට පටන් ගත්තේ තමන්ටද අයිතිවාසිකමක් ඇති මේ තෙල් සම්පත නිහඬවම සොරා ගන්නට කනිකා දේශය උත්සාහ කරන බවයි. මේ පුවත කනිකා දේශය තුළම මෙපමණ කලක් රහසිගතව තබා ගත්තද සියලු තොරතුරු සාක්කි සහිතවම අකුරක් නෑර කේමා වැසියන් දැන ගත්තේ කෙසේද යන්න කාහටත් ඉමහත් පුදුමයක් ඇති කළ දෙයක් විය. මේ නිසා කනිකා දේශය තුළ ඉමහත් බියක් පැතිර ගියේය.
මේ ගැන සාකච්ඡා කිරීම සඳහා කනිකා දේශයේ ඇමති මංඩලයේ හදිසි රැස්වීමක් වහාම කැඳවනු ලැබූයේ නැවත වරක් කේමා දේශයේ රහස් ඔත්තුකරුවන්ගේ කිසියම් ආකාරයක උපකරණයක් ඇමති මංඩල සභා ශාලාවේ සවි කර ඇත්ද යන්න සැක හැර දැන ගැනීමටය. මෙවර එම රැස්වීම එම ශාලාවේ නොපවත්වා ඉන් බැහැර වෙනත් ශාලාවක පවත්වන ලදි. ප්‍රසිද්ධ විද්‍යාඥයන් කැඳවා සභා ශාලාව රාඩාර් යන්ත්‍ර යොදවා පරීක්ෂාවට ලක් කරන ලදි. එහෙත්, කිසිදු සියුම් උපකරණයක් එහි ඇති බවට කිසිදු සලකුණක් දක්නට නොලැබිණි. පසු දින විදේශ රටවල පළ වූ පුවත්පත්වල දෙවනුව පැවැත්වූ රහස් රැස්වීම පිළිබඳ තොරතුරු සියල්ලද පළ වී තිබිණි. කේමා දේශයේ වැසියන් කනිකා දේශයේ ඇමති මංඩලයේ බංකොලොත් භාවය ගැන සඳහන් කරමින් පවසන්නට පටන් ගත්තේ අසල්වැසි රට පොළව යටින් උමං හාරා තමන්ගේ රටට අයිති තෙල් නිධිවලින් තෙල් සම්පත සොරා ගැනීමට උත්සාහ ගත් බවයි. මේ ප්‍රවෘත්තිය නිසා රට තුළ මෙන්ම විදේශ රටවලද කනිකා දේශයේ කීර්තිය පිරිහී ගියේය.
ඇමති මංඩලයේ ඊළඟ රැස්වීම් පවත්වන්නට යෙදුණේ එළිමහන් උද්‍යානවලය. එම රැස්වීම්වලට සහභාගි වන්නට පැමිණි ඇමතිවරුන්ට එම ස්ථානයෙන් බොහෝ දුර පිහිටි ස්ථානයකදී තමන්ගේ අත් ඔරලෝසු, සපත්තු ආදිය මෙන්ම සියලු ඇඳුම්ද ඉවත් කොට නව ඇඳුම් කට්ටල ඇඳ ගන්නට සිදු විය. මෙසේ කරනු ලැබුවේ කේමා රහස් ඔත්තුකරුවන් විසින් මේ අයගේ ඇඳුම්-පැලඳුම්වල කිසියම් ආකාරයක සූක්ෂම උපකරණ සවි කර ඇත්දැයි සිතූ නිසාය. අගමැතිතුමා පළමුව සිය නිර්දෝෂ භාවය සැල කළේය. සෑම ඇමතිවරයෙක්ම කැඳවා පදවිය භාර ගනිද්දී කරන ලද දිවුරුම සිහිපත් කරන ලදි. මෙයිනුත් අදහස් කෙරුණේ සියලු දෙනා රටට ද්‍රෝහි වීමක් නොකරන බවට විශ්වාසයක් ඇති කිරීමයි. අගමැතිගේ නැවත දිවුරුම් දීම ඇතුළු සියලු තොරතුරු විදෙස් මාධ්‍ය ආයතනවලට ලැබිණි. පසුව අගමැතිවරයා විසින් ඇමතිවරුන් වෙන්-වෙන් වශයෙන් කැඳවා සාකච්ඡා පවත්වන ලදි. මේ සාකච්ඡාවල තොරතුරුද විදෙස් රටවල් අතට පත් වූ අතර, මේ ගැන වඩාත් සූක්ෂම ආකාරයේ සොයා බැලීමක් ආරම්භ කෙරිණි. බොහෝ උත්සාහයෙන් කළ සොයා බැලීම්වලින් පසුව දැන ගන්නට ලැබුණේ විදේශ කටයුතු ඇමතිවරයා සහ අගමැතිවරයා සාකච්ඡා කරද්දී ඔවුන් විසින් පවසන දේ පමණක් විදෙස් පුද්ගලයන් අතට පත්වෙන බවයි; අන් අයගේ තොරතුරු පිටතට නොයන බවයි. අගමැතිවරයා අවංක පුද්ගලයෙකු බව සැමගේම විශ්වාසය විය. එහෙයින් විදේශ කටයුතු භාර ඇමතිවරයා පදවියෙන් ඉවත් කරනු ලැබිණි. එහෙත්, තොරතුරු පිටතට ගලා යෑම එයින් පසුද නැවතුණේ නැත. අගමැතිවරයා මේ තොරතුරු පිටවීම ගැන ස්වයං අධ්‍යයනයක යෙදෙමින් සොයා ගත්තේ ඔහු විසින් පවසන ලද සියලුම දේ සහ ඔහු ඉදිරියේ අන් අය පවසන දේවලින් සමහරක් පිටතට ගොස් ඇති බවයි. තමන්ගේ සිරුරේ කිසියම් උපකරණයක් සවි කර ඇත්ද යන සැකයද ඔහුට ඇති විය. මේ පිළිබඳව සොයා බැලීම සඳහා සිය සිරුරෙන් ගනු ලැබූ එක්ස්-රේ ඡායාරූප රැසක් පිරික්සීමෙන් පසුවද කිසිදු උපකරණයක් පිළිබඳ තොරතුරක් නොලැබිණි.
හුදෙකලාව ප්‍රිය කරන අගමැතිවරයාට මේ කාරණය අතිශය කරදරයක් බවට පත් වූයේ, ඔහුගේ මුවින් කිසිවක් නොකීවත් ඒවා විදෙස් රටවලට දැන ගැනීමට ලැබීමයි. ඔහුට තම බිරිඳ හා දරුවන් සමඟද විවෘතව කතා කළ නොහැකි විය. දින කිහිපයක් යනතෙක් ඔහු තම පුද්ගලික සහ රාජකාරි කටයුතුවලදී කිව යුතු දේ කොළවල සටහන් කරමින් ඉදිරිපත් කළේය. එහෙත්, කේමා දේශයේ අසල්වැසියා ලෙස සිටිමින් එය කොතරම් දුරට කළ හැකිද? එක්වරම පුවතක් පැතිර ගියේ කනිකා දේශයේ අගමැතිවරයා අසනීපයකින් මරණාසන්න වී ඇති බවයි; කතා කිරීමටවත් බැරි තත්ත්වයක සිටින බවයි.
මොහොතකට කලින් අගමැතිවරයා ගැන කියැවුණු දෙයින් කලබලයට පත් වූ දොස්තර පියරී තේරුම් ගෙන තිබුණේ සමහර විට අගමැතිවරයා දේශද්‍රෝහියෙකු ලෙස සලකා ඔහුගේ පුද්ගලික ලේකම්වරයා වන නායර් ඔහු සිරකරුවෙකු බවට පත් කොට ගෙන තම රෝහලට රැගෙන විත් හොර රහසේම ඝාතනය කර දමන්නට තැත් කළ බවයි. එහෙත්, මේ කරුණු දැන ගැනීමෙන් පසුව ඔහුට ඒත්තු ගියේ අගමැතිවරයාට දේශද්‍රෝහී චෝදනාව එල්ල කෙරී ඇත්තේ සිතා-මතා නොවන බවයි. එමෙන්ම මේ ‘විචිත්‍ර රෝගයට’ හේතු වූ කාරණය ඔහුගේ සිරුරේ කිසියම් තැනක සඟවා ඇති උපකරණයක් බවද පැහැදිලිය. ඔහුගේ වගකීම වී ඇත්තේ එම සියුම් උපකරණය තිබෙන තැන සොයා ගෙන එය අගමැතිවරයාගේ සිරුරෙන් ඉවත් කිරීමේ කාර්යය ඉටු කිරීමයි.
රෝගය සහ එයට අවැසි ප්‍රතිකාරය ගැන වටහා ගැනීමෙන් පසු ඔහු අගනුවර දොස්තරවරුන් විසින් අගමැතිවරයාගේ සිරුරෙන් ලබා ගන්නා ලද එක්ස්-රේ ඡයාරූප රැගෙන එන ලෙස නායර් මහතාගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. එහි එක්ස්-රේ ඡායාරූප සිය ගණනක් තිබෙන බව ඔහු දුටුවේය. සිරුරේ විවිධ කොටස්වල, විවිධ කෝණවලින්, විවිධ දිශාවලින් ගන්නා ලද එම එක්ස්-රේ ඡයාරූප අති සියුම් ලෙස පිරික්සීමෙන් පසුවද දොස්තර පියරීට සිරුර තුළ සඟවා ඇති කිසිදු උපකරණයක් සොයා ගත නොහැකි විය.
දොස්තර පියරීගේ මතකයට එක්වරම පැමිණියේ වරක් යුරෝපයේ ඇති වූ යුද්ධයකදී එක්තරා ආබාධිත රහස් ඔත්තුකරුවෙකු අත්අඩංගුවට ගත් ආකාරයයි. ඔහුගේ එක් පාදයක් ලීයෙන් සකසා තිබිණි. එම ලී කකුල තුළ සවි කළ උපකරණයක් මඟින් වෙනත් රටවලට තොරතුරු යැවිය හැකි විය. එහෙත්, අගමැතිවරයාගේ සිරුරේ කිසිදු කෘත්‍රිම අවයවයක් පෙනෙන්නට නැත. එමෙන්ම කිසි දිනෙක ඔහුගේ සිරුරේ ශල්‍යකර්මයක්ද සිදු කොට නැත.
අවසානයේදී ඔහු එක්ස්-රේ ඡායාරූප සියල්ල පසෙකින් තබා අගමැතිවරයා මුණ ගැසීම පිණිස විශේෂ වාට්ටුවේ ඇති කාමරය වෙත ගියේය. අගමැතිවරයාගෙන් ප්‍රශ්න ඇසීමත්, ඇසූ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු ලබා දීමත් සිදු කළ නොහැක. එහෙත්, ලියා දෙනු ලබන ප්‍රශ්න කියවා බලා ඒවාට පිළිතුරු ලියා දීම කළ හැකිව තිබිණි.
ඔහු නායර් මහතා සමග අගමැතිවරයා සිටි ඇඳ අසලට ළඟා විය. ඔහුගේ ආචාර කිරීමට ප්‍රති උත්තර වශයෙන් අගමැතිවරයා කළේ ඔහුගේ දෑස් දෙස එක එල්ලේ බලා සිටීමය; එම ඇස්වලින් කියැවුණේ ‘මගේ මේ සිරුර කෙතරම් අපවිත්‍රද!’ යන්නයි. ඔහුගේ ඇස්වල දිදුලමින් තිබුණු ඒ අමුතු දීප්තිය කියා පෑවේ ඔහුගේ නිර්දෝෂී භාවයයි. එක්තරා අදෘශ්‍යමාන මනුෂ්‍යයෙකු මෙන් තම අපවිත්‍ර ශරීරය තුළම ඔහු සිරකාරයෙකු බවට පත් වී සිටියේය. එම සිරගෙයින් ඔහු මුදාගෙන නිදහසක් ලබා දෙන්නට උත්සාහ කරන දොස්තර පියරී දෙස ඔහු බියෙන් බලා සිටියේය. ඔහු තුවාල වුණු ගොළු තිරිසනෙකු සේ දිස් විය.
දොස්තර පියරී එහි තිබුණු මේසයක් අසල හිඳ ගනිමින් කොළයක් සහ පැන්සලක් අතට ගෙන ඉතා සෙමින් ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘මම ඔබෙන් ප්‍රශ්න කිහිපයක් අහනවා. කරුණාකර ඒවාට උත්තර ලියා පෙන්වන්න.’
අගමැතිවරයා ඇස්වලින් එය පිළිගත් බව ඇඟෙව්වේය. ඔහු නැඟිට ඉදිරියට පැමිණ මේසය අසල වූ වෙනත් පුටුවක හිඳ ගනිමින් ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘මගේ මුළු දවසම ගෙවිල යන්නෙ මගේ සිරුර අසල ඇසෙන කටහඬවල්වලින් බේරී සිටීම වෙනුවෙන්. ඒ කටහඬවල්වලින් විදේශීය රහස් ඔත්තුකරුවෝ මගේ ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳව තොරතුරු ලබා ගන්නවා. බේරීම සඳහා කරන මේ හැම උත්සාහයකින්ම සිද්ද වන්නේ මා රෝගියෙක් බවට පත් කරන එකයි. ඒ කියන්නෙ, ඉස්සර ඉඳලම මම මගේ හැම කටයුත්තක් ගැනම සැලැස්මක් හදන්න පුරුදු වෙලා හිටියා. මේ විදියට මගේ කාලය රටට සේවය කරන්න වැය කරන්න ඕනෙ. ඒත්, අද මං කරන්නෙ මගේ ඇඟ නිසා සිද්ද වෙන හානිය අවම කරගෙන රට බේරා ගන්න ජීවත් වෙන්නයි.’
දොස්තර පියරී ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘ඔබතුමාට ඇති වෙලා තිබෙන අවුල් සහගත තත්ත්වය මට පැහැදිලියි. මේ ඔක්කොම කේමා රටේ විද්‍යාඥයන්ගෙ වැඩ තමයි කියල මට වැටහුණා.’
‘මේක අපේ රටයි කේමා රටයි අතර ඇති වෙලා තියෙන බොහොම පුළුල් වගේම විසාල සතුරුකමේ ආදීනවයක්. එකට එකතු වෙලා අසල්වැසියො හැටියට කටයුතු කරනව වෙනුවට අපි එකිනෙකාට සතුරුකම් කර-කර හිටියා. මේක ඒකෙ ප්‍රතිඵලයක්.’ අගමැතිවරයා ලියා පෙන්නුවේය.
දොස්තර පියරී ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘ඒත් කනිකා වගේ පුංචි රටක් අර විසාල අසල්වැසි රට තරමටම විරුද්ධකම් නොකළා නං, අද වෙනකොට කනිකාවක් ඉතුරු නොවෙන්නත් ඉඩ තිබුණා. කේමා රටේ අය අපිත් එක්ක අදත් මිත්‍ර-ගිවිසුම් ඇති කර ගන්න උනන්දු වෙනව. ඒ මොකද අපි ඒ අයගෙන් කවදාවත් කරුණාවක් ඉල්ලපු නැති හින්දා. ඒ අයගෙන් පිහිට පතන එක අපිට හුඟක් වියදම් යන වැඩක්. කව්රු හරි පරණ දේශපාලනඥයෙක් කියල තියෙනව… අනන්තර් ප්‍රකෘති ශත්‍රැඃ කියල. ඒ කියන්නෙ අසල්වැසි රටවල් ස්වභාවයෙන්ම එකිනෙකාට විරුද්ධයි කියන එකයි.’
‘ඒක හරි.’ අගමැතිවරයා ලියාගෙන යයි_
‘මේක කිව්වෙ චාණක්‍ය. ඒ විද්වතා මෙන්න මෙහෙමත් කියල තියෙනව, නාතප්ත ලෝහෝ ලෝහේන සධීයතේ කියල. ඒ කියන්නෙ හොඳට රත්වෙච්ච යකඩ දෙකක් තමයි එකතු කරන්න පුළුවං කියන එක. අපි අසල්වාසී රටවල් දෙක එකිනෙකාට විරුද්ධව ප්‍රබල ප්‍රතිවිරෝධයක් තියා ගත්තෙ නැත්තං අපි අතරෙ ගිවිසුමක් ඇති කර ගන්න ඕන වෙන අර ගිනියම් ස්වභාවෙ එන්නෙ නෑ.’
දොස්තර පියරී ලියයි_
‘ඔබතුමා කියන දේ හරි. මං විශ්වාස කරන්නෙ මේ වාරෙ ඔබතුමාගෙ සරීරෙ රේඩියෝ තරංගයක් බවට පත් කරල තොරතුරු ලබා ගන්න මේ අශිෂ්ට වැඩේ සැලසුම් කළේ ඒ අය. අපි ඒ අයගෙන් ඒකට ගැළපෙන විදියට පළිගන්න ඕනෙ.
අගමැතිවරයා ලියයි_
‘කියල තියෙන විදියට මගේ සරීරෙට ජීවත් වෙන්න පුළුවං. ඔබට තේරෙනව මගේ ඇඟෙන් රේඩියෝ ට්‍රාන්ස්මීටරේක වැඩ ගන්න හැටි.’
අගමැතිවරයා මේ කාරණය බොහෝ මධ්‍යස්ථ ආකාරයෙන් සහ කිසිදු ලාලසාවකින් තොරව කියූ දෙයක් බව දොස්තර පියරී තේරුම් ගත්තේ, තමාට මෙවැනි අනතුරක් වීමට ඇති ඉඩක් පිළිබඳ කිසිදු හැඟීමක් ඔහුට නොතිබුණද, ඔහු මෙවැනි හදිසි අවස්ථාවකට හොඳින් සූදානම් වී පැමිණියා සේ පෙනී ගිය බැවිනි.
දොස්තරගේ ඇස්වල තිබුණු හැඟීම් තේරුම් ගත් අගමැතිවරයා දිගටම ලියාගෙන ගියේය.
‘ඔය රේඩියෝ උපකරණය මගේ ඇඟේ කිසිම අවයවයක හරි මස් පිඬුවක හරි නැති බව මට තේරෙනව. රාඩාර් යන්ත්‍ර මඟින් සියුම්ව පරීක්ෂා කරල විද්‍යාඥයො හොයා ගත්තා මගේ ඔළුව ළඟ ඉඳං කියන දේවල් තමයි රේඩියෝ තරංග විදියට එළියට යන්නෙ කියල. ඒ හින්ද මං හිතන විදියට මගේ මොළේ ඇතුළට තමයි මේ උපකරණය දාල තියෙන්නෙ. සමහර විට මොළේ තියෙන සියුම් ඉලෙක්ට්‍රොනික තත්ත්වවලට සම්බන්ධ පර්යේෂණවලින් ඒ රටේ අය අපිව පරද්දලයි තියෙන්නෙ. ඒ කියන්නෙ, ඒ සියුම් තැන් ගැන අපේ විද්‍යාඥයො කිසි දෙයක් දන්නෙ නෑ. ඒත්, මගේ මොළේ ඇතුළෙ කිසි විදියක බර ගතියක්, අසාමාන්‍ය තත්ත්වයක් නං මට දැනෙන්නෙ නෑ.’
දොස්තර පියරී මේ කරුණ දැන ගැනීමෙන් පසු කිසියම් සැහැල්ලුවක් ඇති වූයේ රාඩාර් විද්‍යාඥයන් විසින් සොයා ගන්නා ලද පරිදි එය එසේ නම් මොළය තුළ කිසියම් අසාමාන්‍ය තත්ත්වයක් ඇති විය යුතුය යන නිගමනයක් සිදු කර ඇති නිසාය. මෙයින්, ඉදිරියට ඇති කටයුතු සරල සහ සීමාසහිත වන බව ඔහුට දැනිණි. දැන් ඔහුට මුළු සිරුරම ගැන ප්‍රශ්න කිරීම පසෙක තබා අගමැතිවරයාගේ හිස සහ මොළයේ අවයවවලට අදාළව තම පරීක්ෂණ සිදු කිරීමට හැකි වනු ඇත.
ඒ අවස්ථාවේදී ඔහුට තවත් ක්‍රමවේදයක් කල්පනාවට ආවේය. එනම්, ඉදින් රේඩියෝ තරංග නිපදවන කිසියම් උපකරණයක් අගමැතිවරයාගේ හිසට ඇතුල් කර ඇත්නම්, එය සෙවීම සඳහා ‘ගිගා-කවුන්ටර්’ යන උපකරණය භාවිත කොට එය පහසුවෙන් සොයා ගත හැකි වනු ඇත. ඒ උපකරණය මේ රෝහලේ තිබුණු බව ඔහුට මතකය. ඒ මොහොතේම එය ගෙන්වීම සඳහා වහාම සීනු බොත්තම එබීමට උත්සාහ කළේය. මෙය සිදු කරද්දී අගමැතිවරයාගේ හිස අසලම සීනුව නාද කරවීමෙන් ඈතක සිටින රහස් ඔත්තුකරුවන්ට අගමැතිවරයා දැන් සිටින තත්ත්වය පිළිබඳව තොරතුරු දැන ගැනීමට ඉඩකඩ ලැබෙන බව ඔහුගේ කල්පනාවට නොආවේය.
සීනු බොත්තම මත තැබූ දොස්තර පියරීගේ අත මත තම අත තබා තද කරගෙන සිටියදීම අගමැතිවරයා ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘ඔබට කිසියම් අලුත් අදහසක් ඇති වුණාට පස්සෙ මට ඇති වෙලා තියෙන මේ අපූරු තත්ත්වය අමතක වෙන්න ඇති. ඇයි, කාට හරි සේවකයෙකුට කතා කරන්න යනවද? කමක් නෑ, කලබල වෙන්න දෙයක් නැහැ. මේ සීනුව වදින එකක් නෑ, මිස්ට නායර් මේක කලින්ම විසන්ධි කරලයි තිබුණෙ. කියන්න ඔබට මොනවද ඕන?’
දොස්තර පියරී ලියන්නට පටන් ගත්තේය.
‘කලබල වෙලා ඔබතුමාගේ තත්ත්වය අමතක වෙලා බෙහෙත් කවලම් කරන සේවකයෙකුට අඬ ගහන්න යෑම ගැන මට ලැජ්ජ හිතෙනව. මම ගිහිං ඒ උපකරණෙ අරං එන්නං. සමහර විට ඒකෙන් හංගල තියෙන රේඩියෝ උපකරණය ගැන හෝඩුවාවක් ලබා ගන්න පුළුවං වේවි.’ දොස්තර පියරී කාමරයෙන් පිට වී ගියේය.
මඳ වේලාවකට පසු පැමිණ දොර විවෘත කරන අතර කාමරයෙන් පිටත බිත්තියේ එල්ලා තිබූ දැන්වීම කියවද්දී ඔහුට සිනා පහළ විය. එහි ලියා තිබුණේ ‘මේ කාමරයේ සිටින රෝගියා මුණ ගැසීම සපුරා තහනම්ය. රෝහල් කාර්ය මංඩලයේ අය වුවද වෛද්‍යවරයාගේ අනුමැතියකින් තොරව ඇතුළට නොයා යුතුය.’ මන්ද යත්, මෙවැනි දැන්වීමක් එල්ලා තබන්නේ අතිශය භයානක බෝවන රෝගයක් වැලඳුණු අයෙක් සිටින විටදීය.
‘ගිගා-කවුන්ටර්’ යන්න තමෝ මීටරයක හැඩය ඇති උපකරණයකි. එහි ඉහළ කොටසේ එක්තරා විනිවිද පෙනෙන වීදුරුවක් තුළ වූ මීටරයක් සවි කොට තිබිණි. එය අගමැතිවරයාගේ සිරුරේ විවිධ අවයව අසලට ගෙන යමින් දැන ගැනීමට උත්සාහ කළේ එහි කටුව සෙලවෙන්නේද යන්න බැලීමටය. ඉන්පසු එය හිසෙහි ඉදිරිපස සහ පිටුපස නාස්-පුඩු, කන් අසල තබමින් දොස්තර පියරී සොයා ගත්තේ මීටරයේ කටුව මුහුණේ වම් හකුඇටය ආසන්නයේදී තදින් සෙලවෙන බවයි.
දත් දෙසට අවධානය යොමු කරමින් සංකේත බසින් අගමැතිවරයාගෙන් දොස්තර පියරී විමසුවේ ‘කොයිම හරි වෙලාවක දතක් ගලවල දැම්මද? නැත්තං කෘත්‍රිම දතක් කටේ හයි කළාද?’ යන්නයි.
අගමැතිවරයා ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘මගේ දත් ඔක්කොම හොඳයි. එකක්වත් කැඩිල නෑ.’
එක්වරම ඔහුගේ මතකයට ආවේ විදේශගත වී සිටි අවධියේදී දත්වල ඇති වූ වේදනාවක් නිසා දන්ත වෛද්‍යවරයෙකු වෙත ගිය බවය. ඒ මොහොතේම ඔහු වහාම එම කරුණ කඩදාසිය මත සටහන් කළේය.
එම පැහැදිලි කිරීමත් සමගම දොස්තර පියරීගේ කලින් තිබුණු ස්වභාවය වෙනස් වී ඉමහත් සතුටට පත් වූ බවක් පෙනෙන්නට විය. ඔහු ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘සමහර විට ඒ දන්ත වෛද්‍යවරයා ඔබතුමාට අහවල් දවසෙ, අහවල් වෙලාවට එන්න කියන්න ඇති නේද?’
‘ඔව්.’ උත්තරය ලිඛිතව ලැබිණි.
‘ඒ දොස්තර ඔබතුමාගෙ දත් සුද්ද කළාද?’ දොස්තර පියරී කඩදාසියේ ලියා විමසුවේය.
‘ඔව්.’ ලිඛිතව උත්තරය ලැබුණේය.
දොස්තර පියරී ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘ඔහු සමහර විට මෙහෙම කියන්න ඇති… ඔබතුමාගෙ එක දතක සිදුරක් තිබුණා, මං ඒක පුරවල දැම්මා… කියල.’
දැන් පිළිතුරු ලිවීමේ අවශ්‍යතාවක් නැත. අගමැතිවරයා පුටුවේ සිට උඩ පැන්නේය. නිසැකවම එම දතේ තිබූ කුඩා සිදුරෙහි කේමා දේශයේ විද්‍යාඥයන් විසින් රේඩියෝ ට්‍රාන්ස්මීටරයක් සවි කරන්නට ඇති බව ඔහු තේරුම් ගත්තේය.
වරින්වර තම ඇඟිලි හක්ක දෙසට යොමු කරමින් අගමැතිවරයා කියන්නට උත්සාහ ගත්තේ ‘සොරා’ ඔහුගේ ‘හකු දතෙහි’ සැඟවී සිටින බවයි.
මඳ වේලාවකට පසු දොස්තර පියරී තම ශල්‍යාගාරයේ දත් පිරිසිදු කිරීමට අවැසි සියලු උපකරණ සූදානම් කොට අගමැතිවරයා එහි කැඳවා ගෙන යන්නට පැමිණියේය. අගමැතිවරයා ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘දතේ සිදුර වැසීමට දමා ඇති බදාමය ඉවත් කරන්න අවශ්‍ය නැහැ, මුළු දතම ගලවල දාන්න. ඒ උපකරණෙට හානියක් නොවෙන්න ඒක එළියට අරගන්න. ඒකෙන් අපේ විද්‍යාඥයන්ට පුළුවං ඒ වගේ උපකරණයක් හදන්නෙ කොහොමද කියල ඉගෙන ගන්න.’
දොස්තර පියරී ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘ඒත් ඔබතුමාට ඔබතුමාගෙ එක හකු දතක් අහිමි වෙනවා. ඒ ‘ග්‍රයින්ඩර් දත’ අතිශය වටින දතක්. ඒක නැතුව ඔබතුමාට කෑම හපන්න අපහසු වේවි.’
අගමැතිවරයා ලියන්නට පටන් ගත්තේර්‍ය
‘මං මගේ එක දතක් නැති කර ගන්න සූදානම්. මට ඒක ලොකු දෙයක් නෙමෙයි. මට මෙහාට එද්දි බයක් තිබුණා මට මගේ ‘ඔළුව’ නැති වෙයිද කියල! ‘ඔළුව’ බේරුණා දැං ඉතිං ‘දතක්’ නැති කරගන්න එක මොන කජ්ජක්ද!’
Nissanka Rajapaksa
ත්‍රිරෝද රථය ගුණසේන සාප්පුව ඉදිරිපිට නතර කළේ ය. ඉන් බැස ගොස් පොත් කිහිපයක් මිලට ගත් රංසිකා ලහිලහියේ බස් නැවතුම් පොළ වෙත පියවර තැබුවා ය. වීදි වෙළෙන්දෝ පදික වේදිකාව අහුරාගෙන වරින්වර කෑ ගසන්නට වූහ.
“කෑල්ලකට රුපියල් පනහ ගානේ දෙන්න මහත්තය. පාන් බාගයක් බනිස් ගෙඩියක් කාල විතරක් මේ රස්සාව කරන්න බෑ.”
බඩු රැගෙන යන නාට්ටාමිවරයෙක්, වෙළෙන්දකු සමග හෙට්ටු කරමින් කතා කළේ ය. තම කළු පැහැති ගමන් මල්ලත් රැගෙන රංසිකා පෞද්ගලික බස් නැවතුම් පොළට සේන්දු වූවා ය. පාවෙන වෙළඳපොළ දෙස සිට වරින්වර හමා එන සුළඟට මුසුව ඩීසල්, මත්පැන් හා මුත්‍රා ගඳින් නාසය පසාරු කරගෙන යන බව ඇයට දැනුණි.
ඉදිරිපස කඩ පෙළ අතරෙහි සිර වූ ලොතරැයි කුටියේ ශබ්ද පූජාව රංසිකා සිටි ස්ථානයට හොඳින් ශ්‍රවණය විය. ඒ කර්කශ ගී නාදය පරදවමින් ගිලන් රථයක නොනවතින නලා හඬ ඕල්කට් මාවත දිගේ ඉහළට ගියේ ය. බොහෝ වේලාවකට පසු පැමිණි බස් රථය වේදිකාවට සමීපවන සේ නතර කර රියදුරු ඉන් බැස ගියේය.
“රත්නපුර, පැල්මඩුල්ල, බලංගොඩ, බෙරගල, හපුතලේ, දියතලාව, බණ්ඩාරවෙල, බදුල්ල….. බදුල්ල..” කොන්දොස්තර පාපුවරුවත් වේදිකාවත් අතර සිටගෙන මුරගෑවේ ය.
පෝලිමට පිටතින් පොර බදන මගීන් අතරින් රංසිකා බස් රථයේ පඩි පෙළ ඔස්සේ ඉහළට තල්ලුවී ගියා ය. අසුන ළඟ විවෘතව තිබූ කවුළුව තුළින් හුස්ම හිරකරවන ගඳ බසය තුළට ඇදී ආවේය. ආයාසයෙන් ආශ්වාස කිරීම මැඩපවත්වා ගැනීමට රංසිකා ගත් උත්සාහය අසාර්ථක වූ බව ඇයගේ මුහුණෙන් පිළිබිඹු විය.
ගැනුම්කරුවන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා තරුණයකු පෙණහළු පුප්පාගෙන කෑ මොර ගසන්නට විය.
“ඇපල්!.. පෙයාස්!.. දොඩම්!”
සමීපයේ වූ කවුළුව හරහා ඈ එම දසුන නිරීක්ෂණය කළා ය. රිද්මයකට කරන ඝෝෂාව ඔහුගේ දෙතොල් අතර රැඳී ගීතයක් මෙන් විය. වම් කොපුල මත රැඳි ඇඟිළි තුඩු සමගින් ඇයගේ අල්ල නිකට යට රැඳුණි. අවුල්වූ හිස කෙස් වම් අතෙන් සකසමින් දකුණු අතින් කූඩයක් ඔසවාගෙන තවත් අයෙකු ඈ සිටි බසයට ගොඩ විය. ඒ තුළ වූ දෑ වරින්වර ඔසවා මගීන් දෙසට යොමු කරමින් ඔහු රංසිකා අසලටම පැමිණියේ ය.
“බැදපු කඩල පැකට් එකක්, කූල් වතුර බෝතලයක්…..පලතුරු බීම එකක් …” ඈ අසලටම පැමිණි ඔහු හඬ බාල කරමින් ඈ දෙසට නැඹුරුවිය. හිස වැනූ රංසිකා ඉවත බලාගත්තා ය.
ඉදිරිපස දත් හරහා දිව අතුල්ලා හකු ලෙවකමින් ඔහු තදින් පිටකළ ඈනුම නිසා දැනුණ දුර්ගන්ධය ඇයට ඇති කළේ ඔක්කාරය යෑමට තරම් අපුලකි. කථාබහෙන් වැළකීමට රංසිකා තව තවත් අසුනේ කෙළවරට ම රූටා ගියා ය.
“ඔයාගෙ බෑග් මෙතනින් තියන්න. මං ඒවා බලා ගන්නම්”
දරුවෙකු වඩාගෙන සිටින තරුණ මවක් බසයට ගොඩවූ සැණින් අසල වූ මැදිවයසේ පුද්ගලයෙකු පවසා සිටියේය. එතැනින් මෑත්වූ කාන්තාව දෙවරක් නොසිතාම රංසිකාට ඉදිරිපසින් වූ අසුනේ වාඩි ගත්තාය. ඇයගේ අතේ සිටින දරුවා අඬන්නට විය. මව මෘදු ලෙස පිටට තට්ටු කරමින් දරුවා අස්වැසීමට උත්සාහ කළාය. දරුවාගේ ඇඬීම වැඩි වූ අවස්ථාවේ පෙරටත් වඩා මව තදින් ළමයාගේ පිටට තට්ටු කළා ය.
රංසිකාගේ සිත අභ්‍යන්තරයෙන් නැගුණ සෙනෙහස වචන වලට පෙරලුනි.
“බබාට බඩගිනි වෙලා වගෙයි නේද?”
ඈ අසුනෙන් මඳක් ඉදිරියට නැමී කාන්තාව වෙතින් විමසා සිටියාය.
“නැහැ…අනේ, මේ මුරණ්ඩුකම”
අපහසුතාවයට පත් කාන්තාව යළි ප්‍රාණවත් ලෙසින් අසුනට බරවූවා ය. කලබලයෙන් මෙන් බසයට ගොඩ වූ රියදුරා අසුන මත හිඳගත්තේ ය. රෙදිකඩකින් සුක්කානම පිසදමා ඉදිරියේ වු දර්පණයෙන් ඇතුළත මගීන් ගැන විපරම් කර බැලුවේය. බුලත්විටකින් මුව පුරවාගත් ඔහු එන්ජිම පණගැන්වීමට උත්සාහ කළේ ය. බසය මුරණ්ඩු විය.
තැරැව්කරුවෝ හතරපස් දෙනෙකු පැමිණ එය ඉදිරියට තල්ලු කළහ. බසය පැන පැන ඉදිරියට ඇදී ගොස් දුම්රොටු පිටකර හැරියේ ය.
පැය භාගයක් පමණ ගෙවීගොස් තිබුණි. එක්වරම ඇයට ඒ වැල් පාලම සිහිපත් වූයේ බසය නුගේගොඩ ගුවන් පාලම මතින් ගමන් කරන අතරතුරදීය. තම ගුරු විදුහල් සගයින් වූ රේණු හා සමන් සමග වත්තෙකැලේ විදුහලට ගිය අසීරු ගමන රංසිකා මදහසින් ආවර්ජනය කළාය.
“ටිකට් ගන්න!… ටිකට් ගන්න”
කොන්දොස්තරගේ දුඹුරු පැහැගත් විකෘති නියපොතුවලින් ඇයගේ ඇඟිලි තුඩු සීරීමට ලක් වුණි. එය හිතාමතා කළා දැයි රංසිකා සිතුවාය. ඇයගෙන් නෝට්ටු උදුරාගත් කොන්දොස්තර නොසැලකිලිමත් ලෙස කුරුටු ගෑ ටිකට් පතක් ඇය වෙත දිගු කළේය. ඇයට ඉතිරිය ලෙස ලැබුණේ කාසි කිහිපයකි. පසුම්බියට ඉතිරි මුදල දැමූ ඈ, යළිත් වරක් ඒවා අතට ගෙන ගණන් කර බැලුවා ය. කොන්දොස්තරගේ ඉතුරු දීම ගැන රංසිකා සෑහීමකට පත්වූයේ නැත. අසල සිටි තරුණයා ඈ දෙසට හැරී කට කොනකින් සිනාසුණේ කොන්දොස්තරගේ මාටියා ගැහිල්ල තහවුරු කිරීමට බව ඇය වටහා ගත්තාය.
මාර්ගය දෙපස දමා ඇති තට්ටු ඉදිරිපිට රෙදිපිළි තෝරන විඩාපත් මිනිසුන් අතරින් බසය මහරගම නගරය පසුකර ධාවනය කෙරුණි. ගමන් වේගය මන්දගාමී විය. නැවතුම්පළ ඉදිරිපිට පිහිටි කුඩා මුවදොර ඇයට දැක ගත නොහැකි විය. නාම පුවරුව වසාගත් ත්‍රිරෝද රථ දෙක අතරින් වූ පෝලිම ටෙලර් මැෂිමේ දොරකඩ තෙක් විය. ඈතින් පිහිටි සුවිසල් ද්වාරය ගුරු විදුහලට යන මග ඉදිකර තිබුණි. කදමලු කරපින්නාගෙන ගම්බිම් බලා යන කිහිපදෙනෙකුම බසයට ගොඩ වූයේය.
බසය ඉදිරියට ඇදීයත්ම හිස හැරවූ ඇයගේ දෙනෙත අසල සිටි තරුණයා ඇඳ සිටි කමිසයේ කොළරය වෙත යොමු විය. එහි ඉහළ කොටස අනෙක් කොටසට වඩා තද පැහැයක් ගත්තේය. ඔහුට යාබදව සම්මතයට නොගැළපෙන ඇඳුමක් ඇඳි තරුණියක් වාඩිවී සිටියා ය. ඇයගේ කලවා කෙටි සායෙන් එළියට පැන තිබුණි. ඇඳුමේ මුල් සැලසුම වෙනස් කර ඇති බව පෙනෙන්නට විය. බසය ගැස්සෙන සෑම අවස්ථාවකම ඇයගේ දෙකනින් එල්ලෙන කරාබු මගින් සැලකිය යුතු ශබ්දයක් නැගුණි. අත් නැති උඩුකය වැස්ම නිසා ඇයගේ දකුණත දිගේ සම මත වූ ලියවැල දැකගත හැකිවිය. පාට මිශ්‍ර කර ගෙත්තම් කර නොතිබුණි නම් ඇයගේ කොණ්ඩ මෝස්තරය වඩාත් ලස්සන වන්නට ඉඩ තිබුණි.
එතෙක් මද වේගයෙන් ධාවනය වූ බසයේ ගමන් වේගය අවිස්සාවේල්ල නගර සීමාව පසුවීමත් සමග වැඩිවිය. එංජිමට ඉහළින් වහලයේ එල්ලා තිබූ රූපවාහිනී යන්ත්‍රය ක්‍රියාත්මක වුණි. තිරය මත සංගීත රිද්මයට වේදිකාවේ නළියන තරුණියන්ගේ දර්ශනය ඈ අවට සිටි මගීන්ගේ දෙනෙත් විවර කිරීමට සමත්විය. ඒ සමගම ඇයගේ වම් කකුල සමඟ අසල සිටි තරුණයාගේ දකුණු කකුල ස්පර්ශ වුණි. වරින්වර සිදුවූ එය අහම්බයක් නොවන බව ඈ වටහා ගත්තාය. ඇයව ස්පර්ශ කරන සෑම අවස්ථාවකදීම ඔහු ඈ සමගින් සිනාසුණේ ය. පසුතැවිලිවීමට අකැමැති බැවින් බොළඳ විහිළුවක් කිරීම හැරෙන්නට රංසිකා හට වෙනත් විකල්පයක් තිබුණේ නැත.
වල්හපුතැන්න නාමපුවරුව පසුවත්ම බසය මාර්ගයේ පසෙකට කර නතර කෙරුණි. රූපවාහිනී යන්ත්‍රය ක්‍රියා විරහිත විය. හැල්මේ ගිය බසයේ හුන් කිහිපදෙනෙකුම ඒ ගැන විපරම් කිරීමට යුහුසුළු වූහ. රංසිකා කවුළුව තුළින් හිස පොවා බලා සිටියාය. බසයට විරුද්ධ පැත්තේ යතුරුපැදියක නැගි පොලිස් නිලධාරියෙකි. කිසිවෙකුහට නොතේරුණු කතාබහෙන් පසු රියදුරු ඊට තරමක් නුදුරින් සිටි පොලිස් නිලධාරියා වෙත යන අයුරු ඇයගේ නෙත ගැටුණි. ඇසුරු සැණින් වේගයෙන් ආපසු දුවගෙන ආ රියදුරා බසයට ගොඩ විය. නලාවේ ශබ්දය දෙවරක්ම පිටවිය. බසය යළිත් ගමන් ආරම්භ කළේය. ඉදිරිපස පාපුවරුවේ එල්ලී සිටි කොන්දොස්තර, මුවගට නගාගත් සිනහව සමග බසයේ පිටුපසට ගමන් කළේය.
දිගු ගමනේ විඩාව සමග නැගී ආ වේදනාවෙන් ඇයගේ දෑස සෙමෙන් සෙමෙන් පියවී ගියේය. දෙ පැයකට පසුව අනපේක්ෂිතව නින්දෙන් අවදි වූ ඈ, තුෂ්නිම්භූතව එදෙස බලා සිටියා ය. පවුරක් සේ නැගි නමුණුකුල වැසී යන්නේ තුනි වළාතීරයකින් ද නැතිනම් දුම් පටලයකින් දැයි නිශ්චය කිරීමට ඈ උත්සාහ කළාය. රෝහල පසුකරමින් වෙලේකඩේ ඉදිරියෙන් ඇදුණ බසය බදුලු නගරයට ළඟාවිය. බසයෙන් බැසගත් රංසිකා ඔරලෝසු කණුව ඉදිරිපිට හෝටලයට ගොඩ වූවා ය. දැඩි පිපාසය සංසිඳුවා ගැනීමෙන් පසු ඉවතට පැමිණි ඈ අසලට දුවගෙන ආවේ, කුඩා පිරිමි ළමයෙකි.
“නෝනා… ගන්නවද? එකක් පනහයි. ”
හඳුන්කූරු පැකට්ටුවක් දිගුකර පෙන්වූ ළමයා ඈ දෙස බලා සිනාසුණේය. මඳ වේලාවකින් රුපියල් පනහක නෝට්ටුවක් ද අතැතිව ළමයා මාර ගස යට වෙළඳාම් කරන මැදිවියේ කාන්තාව අසලට දිව ගියේය. එක්වරම ගසේ සිටි රිලවකු බිමට බැස ගොඩගසා තිබූ ඉරිගු කරලක් ඩැහැගෙන ක්ෂණයෙන් ගසට නැංගේ ය. ගල් කැටයක් අහුලාගත් ළමයා ඒ දෙසට දමා ගසන අයුරු බලා සිටි රංසිකා ගමන් මල්ල ඔසවාගෙන බස් නැවතුම වෙත ඇවිද ගියාය.
දුර්වර්ණ වූ තම ගමන් මල්ල බස් නැවතුම් පොළේ සිටින අනෙක් පුද්ගලයින්ගේ ගමන් මලු සමග සැසඳූ රංසිකා ලැජ්ජාවට පත්වූවා ය. එහි රැගෙන ආ තම ඇඳුම් ඒ පැහැය ඉක්මවා යතැයි ඈ අනුමාන කළා ය. හිස ඔසවා බැලූ ඇයගේ දෑසට පෙනුණේ කුණු කන්දකි. කලක් සුන්දරව පැවති කුඩා නගරයේ තැන තැන පලතුරු කුණු වී ගොඩගැසී තිබුණි. පොදු වැසිකිළිය පිටුපසින් පිටවන අප ජලයේ දුගඳ අවට සිසාරා පැතිරීණි. වැසිකිළිය නැරඹීමට ඇති අවස්ථාව මග හැරීම නිසා රංසිකා තම හිස් බඩට කෘතඥ වූවා ය.
විනාඩි කිහිපයකට පසු පානදුර සිට පැමිණි කැටවත්ත බස් රථය රංසිකා සිටි පෝලිම ඉදිරිපිට නතර කෙරිණි. බසයට ගොඩ වූ රංසිකා එහි අසුනක කවුළුවට සමීපව වාඩි වූවා ය. මගීන් කිහිප දෙනෙකුම වරින්වර එබිකම් කර බැලුවේ දුවගෙනවිත් බසයට ගොඩ වූ ගැහැනු ළමුන් තිදෙනාගේ කතා බහ දෙස ය. ඇතැම් විටක ඔවුන්ගේ මේ දඟකාර සුහදතාවයේ විලාසය ඔවුන් අපහසුතාවයට පත්කළා විය හැකිය. ඔරලෝසු කණුව පස්වරු තුන දැක්වීය. විනාඩි දහයකට පසුව බසය ගමන් ඇරඹුවේය.
කුඹුරු යාය මැදින් බස් රථය ඉදිරියට ධාවනය විය. වරෙක හුදෙකලා වන වදුලේ සිසිල් සෙවන බස් රථය වැළඳ ගත්තේ ය. ඉහින් කනින් දාඩිය වැගිරෙද්දි ටිකින් ටික අහස දඩබ්බර වන බවක් ඇයට දැනුණි. කවුළු තුළින් ඇදී ආ වියළි සුළඟින් ඇයගේ හිසකෙස් විසිරී යන්නට විය. මීගහකිවුලෙන් හැරී ධාවනය කෙරුණු බසය කළුගහකඳුරට හැරෙන මංසන්දිය පෙනෙන මානයට ළඟා විය.
“ඉස්සරහ හෝල්ට් එකේ බහිනවා” යැයි වියළීගිය දෙතොල් විවර කර දුබල හඬින් රංසිකා පැවසුවාය. දූවිලි නැගෙන පටු අතුරු පාර දිගේ ගාට ගාට ඇවිද ගිය ඈ නිවසට ගොඩ වනතෙක් කිසිවෙකු නොදුටු වේය.
“කිරි අප්පේ උඹ එනව කියල අමතක වුණා මට”
තම විඩාව සමනය කරගැනීමට ඇයට අවශ්‍ය වූවාය.
“අද මට හරි තෙහෙට්ටුයි..අම්මේ…”
ඇස් යට කැක්කුම සමගින් අධික නිදිමත ගතියක් ඇයව වෙළාගත්තේ ය. ඇඳි පුටුවට බරවූ සැණින් වමනය යන්න එනවිට මුව තුළ දැනෙන පිළිකුලක් ඇයට ඇති වූවාය.
“එකදිගටම බස් එකේ නෙ.. වෙනිවැල් ගැටයක් තම්බල බිව්වම ඇරිලා යයි.”
ඇයගේ හිස පිරිමදිමින් සිරියලතා පැවසුවා ය.
ඇයට හුරුපුරුදු කෙනෙකුගේ නිහඬ සමුගැනීමක කනගාටුදායක ආරංචිය ඇසූ සිරියලතා අල්ලපු ගෙදරට දිව ගියාය. හඬා වැලපීම් සහ කෑගැසීම් මධ්‍යයේම රාත්‍රියේ විදුලිය කප්පාදු කෙරිණි. ගම්වැසියන්ගේ ලෝකය එදින සම්පූර්ණයෙන්ම අඳුරට ඇද වැටුණි. තමාගේ හදවත වේගයෙන් ගැහෙන බව සිරියලතාට දැනුණි. අඳුරේම ඈ ආපසු නිවසට පැමිණියා ය.
රංසිකාට වමනය විය. දැඩි හිසරදයක් ඇතිබව කෙඳිරි හඬින් සිරියලතා වෙත පවසා සිටියාය. සොහොයුරාගේ හාස්‍යජනක වදන්වලට රංසිකා ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ නැත.
“උඹ කෝලිත්තම් නොකර හිටහන් පුතේ” සිරියලතා තරමක් උස් හඬින් පවසා සිටියාය.
රංසිකාට දැනුණේ තමාගේ මුළු සිරුරම කකියන බවකි. ඈ වේදනාවෙන් කෙඳිරිගාන්නට වූවාය. අතපය සොලවා ගැනීමට අපහසුබව දැනුණෙන් ඈ බිම වැතිර වකුටු වූවා ය. කලබලයට පත්ව නිවසින් පිටව ගිය ජයලාල් ත්‍රීරෝද රථයක් රැගෙන ආපසු පැමිණියේ ය. තම දියණියගේ ජීවිතය රැඳී ඇත්තේ දෙවියන් අත පමණ යැයි ඈ විශ්වාස කළාය. කුඩා වෙමින් පැවති පහන් තිරය ඔසවා සිරියලතා පහන් පැල ඉදිරියේ වැඳ වැටුණි. ඝන අඳුර යාන්තමින් පලවා හරිමින් ත්‍රීරෝද රථය ඉදිරියට ඇදී ගියේය.
රෝහල නේවාසික කඳවුරක් බවට පත්ව තිබුණි. මෙට්ට සහ බ්ලැන්කට් මත කෙඳිරිගාන රෝගීන් වාට්ටුවට ඇතුළුවන තැන සිටම සිටියේය. තවත් කෙනෙකුහට ප්‍රමාණවත් ඉඩකඩක් ලබාගැනීම ගැන විශ්වාස කළ නොහැකි විය. සුසාන භූමියක භයානක දර්ශනයක් නොදකින්නට රංසිකා අදිටන් කර ගත්තාය. ඒවන විටත් පැවති එකම ගිලන් ඇඳ ඇයට ලැබුණි. කාර්ය බහුල සොහොයුරියන් අතුරින් ඈ අසලට පැමිණි හෙදිය රුධිර සාම්පලයක් රැගෙන නික්ම ගියාය. ඇඳ මත දිගාවී සිටි රංසිකාට ඔවුන් තිදෙනාගේ ළමා කාලය සිහිපත් වූවා ය. ඒ ලෙන්ගතු මුහුණු ඈ ඉදිරිපිට අපැහැදිලි ලෙසින් දර්ශනය විය. ත්‍රීරෝද රථය පැදවූ සමරකෝන් සමඟ ජයලාල් කරන කතාබහ රංසිකාට යාන්තමින් ඇසුණි.
“චිකුන්ගුන්යා වගේ… ලු.. බං.”
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
විමානය ගිනි වැදුණු පසු
Nissanka Rajapaksa
Nissanka Rajapaksa
වජිර මහගෙදර ඉස්තෝප්පුවේ පැති ආරුක්කුව මත වාඩි වී දැන් හෝරා කිහිපයකට ආසන්නය. අම්මා මුළුතැන්ගෙයි රාත්‍රී ආහාරය පිළියෙල කරන බව ඔහුට දැනිණ. ඒ, සුළඟ සමඟ මුසුව එන තුන-පහ සුවඳ හේතුවෙනි.
කොළඹ තම නිවෙසේ සිටි මව කැටුව වජිර මහගෙදරට නැවතත් පැමිණියේ ඊයේය. ඇය මහගෙදර හුදෙකලාව ජීවත් වීම පිළිබඳ මුල සිටම වජිර දැක්වූයේ අකමැත්තකි. මවගේ ජීවිතයේ සැඳෑ සමයේ ඇය රැක බලා ගැනීම තම යුතුකම බව ඔහු විශ්වාස කළේය.
“මට මේ පුරුදු තැන හොඳා පුතේ….” මෙරට සංස්කෘතියට අනුව හැඩගැසුණු තවත් අම්මා කෙනකුගේ ගති ලක්ෂණ විදහා පාමින් වජිරගේ යෝජනාව යසෝවතී තරයේම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් සිටියාය. එහෙත් වජිරගේත්, සුජාතාගේත් බලවත් පෙරැත්තය නිසාම දැනට මාස කිහිපයකට පෙර යසෝවති කොළඹ’විත් නතර වූවාය. යසෝවතී වජිරගේ නිවෙසටත්, පරිසරයටත් ක්‍රමයෙන් පුරුදු විය. නිවෙසේ වැඩ කටයුතුවලදී ඇය සුජාතාටද සමීපව කටයුතු කළාය. එහෙත්, ඒ සියල්ල යළිත් ආපස්සට හරවාලන්නට මුල් වූ සිදුවීම වූයේ කිසිවකු නොසිතූ ආකාරයෙනි.
දැනට සති දෙකකට පමණ පෙර වජිරත්, සුජාතත් නිවෙසේ දානමය පුණ්‍යකර්මයක් සූදානම් කළහ. ඒ සඳහා වජිර ඔහුගේ පාසල් සමයේ මිතුරකු වූ සේපාලට සහ පවුලේ සැමටද ආරාධනා කළේය. සේපාල ගම අත්හැර නගරයේ පදිංචිව ව්‍යාපාර කටයුතුවල නියැළෙන්නකි. එදින දානය සඳහා සේපාලගේ මව වූ ප්‍රේමා ද සහභාගි වූවාය.
“ආ…නේ… ප්‍රේමක්කා දැක්ක කල්…”
නිවෙසට පැමිණි ඇයව යසෝවතී පිළිගත්තේ උණුසුම් අයුරිනි. පින්කම අවසානයේ කිහිප දෙනෙක් නිවෙසේ ඉතිරි වූහ. ඒ අතර වජිරගේ සහ සුජාතාගේ කාර්යාල මිතුරු මිතුරියෝද වූවෝය.
“දැන් ඉතින් වජිර පුතාට කිසි දෙයකින් අඩුවක් නෑ නේ…”
ප්‍රේමා එක්වරම එසේ පැවසුවේ කවුරුත් ඉදිරිපිටය.
“ඒ කාලයේ යසෝ නංගි කොයිතරම් මහන්සි වුණාද පුතාලව ලොකු මහත් කරන්න… යකඩ ගෑනි කියලනේ ගමේ කවුරුත් නංගිට කිවුවේ…”
ප්‍රේමා කතාව ඉදිරිය ගෙන යන්නට සූදානම් වුවාය. වජිරට සිය මව දෙස බැලිණ. ගමේදී වුවද ප්‍රේමා අනුන්ගේ යටගියාව උපුටා දක්වමින් කතා කිරීමට ශූරය. යසෝවතීගේ මුළු ගතම සීතල විය. කෙසේ වුවද ප්‍රේමා මෙලෙස දිගින් දිගටම කතා කළ හොත් ඉන් වජිරට සිදු වන කැළැල අතිමහත්ය.
“හොරා පොලිස් සෙල්ලමට නංගි දස්සි කියල ගමේ අය තවමත් කියනවා…”
ප්‍රේමා නැවත එසේ පවසන්නට වූවාය.
“අපිට පරක්කු වෙනවා. දුව ක්ලාස් එකෙන් ගන්නත් ඕනෑ… යමු යමු අම්මේ…”
එක්වරම සේපාල කිවුවේය. සිදු වන්න යන දේ වැටහුණු සේපාල කඩිනමින් තම පවුලේ සැම සමඟ වජිරගේ නිවෙසින් පිට වූයේය.
එදින සිට යසෝවතී බොහෝ නිශ්ශබ්ද වූ අතර, වජිර සහ සුජාතා සමඟ කතාබහේ යෙදීමද අවම කළාය. වජිරට සහ සුජාතාටද මේ වෙනස දැනිණ. තම පවුලේ අතීතය පිළිබඳ විවාහ වීමට ප්‍රථම වජිර සුජාතාට පවසා තිබූ බැවින් අඹුසැමියන් අතර එය ප්‍රශ්නයක් නොවීය. විශ්වවිද්‍යාලයේදී හමු වූ ඔවුන් විවාහ වී දැනට වසරකට ආසන්නය. වර්තමානයේ ඔවුහු පෞද්ගලික ආයතන දෙකක විධායක නිලධාරීහුය.
දින කිහිපයකට පසු රාත්‍රී කෑම මේසයේදී යසෝවතී තම පුතු හා ලේලිය සමඟ කතා කරන්නට වූවාය.
“පුතේ… මාව ආයෙමත් ගමට ඇරලවන්න… එදා ප්‍රේමා නංගිට ඒ හැම දෙයක්ම මතක් වුණේ මාව දැක්ක නිසා. ඒ දේවල් ප්‍රේමා නංගි වැමෑරුවා නම් ඔයාලා දෙන්නගෙම සායම යනවා…”
යසෝවතී කතා කළේ පහත් හඬිනි.
“ඉස්සර කතා දැන් වැඩක් නෑ අම්මේ… අපි ඒ කාලයෙත් ජීවත් වුණා. දැනුත් ජීවත් වෙනවා. අම්මා අපි එක්කම ඉන්න ඕනෑ…”
එහෙත් යසෝවතී වජිරගේ අදහස තරයේම ප්‍රතික්ෂේප කරන්න වූවාය. තමා ඔවුන් සමඟ සිටිය හොත් කටුක අමිහිරි අතීතය පුතුගෙත් ලේලියගෙත් වත්මන් සමාජ තලය තුළට හෙළිදරවු වීමට ඇති ඉඩ ප්‍රස්තාව වැඩි බව ඇය වජිරට පැහැදිලි කළාය.
වජිර ඊයේ රාත්‍රියේම මව සමඟ මහගෙදරට පැමිණියේ යසෝවතීගේ තීරණය වෙනස් කිරීමට අපහසු වූ බැවිනි.
ඈත දෙවැට දිගේ ඉදිරියට ආ රුවක් වජිරගේ නිවෙසේ ගේට්ටුව අසල නතර විය.
“වජිරයියේ….”
ඒ සුමතිය: වජිරගේ පාසල් සමයේ මිතුරෙකි. ගමට පැමිණි පසුගිය අවස්ථා කිහිපයේදීම වජිරට සුමතිව මුණගැසී තොතිබිණ. වජිර ඉතා ළෙන්ගතුව සුමතිව පිළිගත්තේය. සුමති සිල්ලර වෙළෙඳාමේ නිරත වන බව වජිර දැන සිටියේය. වජිර සුමති සමඟ ඔහුගේ ව්‍යාපාර කටයුතු පිළිබඳ බොහෝ වේලාවක් කතා කළේය. මහගෙදර පිළිසකර කර ඇති බැවින් දැන් මෙහි ඇත්තේ මනා පෙනුමක් බව සුමති පැවසුවේය.
“කෝ යසෝ නැන්දා?”
“අම්මා කුස්සියෙ ඇති…”
“යසෝ නැන්දා ගැන අපි ඊයෙත් කතා කළා…”
සුමති ‘අපි’ යැයි පවසන පිරිස කවුරුන්දැයි ඇසීමට වජිරට අවශ්‍ය නොවීය.
“විමලදාස මාමා නැති වුණාට පස්සෙ පවුලේ හැම බරකටම නැන්දනේ කරගැහුවේ…”
සුමති පවසන්නේ සත්‍යයකි. පියාගේ රැකවරණය අහිමි වූ පසු යසෝවතී, වජිරත් ගයන්තත් වෙනුවෙන් කටයුතු කළේ අප්‍රතිහත ධෛර්යයකිනි. වජිරගේ පියා – විමලදාස – මුදල් ඉපයීම සිදු කළේ නෛතික රාමුවකට පිටතින් වූ වෘත්තියකිනි. කටුක ජීවිතයක් ගත කළ විමලදාස කසිප්පු පෙරීමට අමතරව කසිප්පු පානයටද ලොල් වී සිටි අතර, නිතරම පොලීසියට කොටු විය. දිනක් පොලිස් ජීප් රිය එන ආරංචිය දැනගත් විමලදාස වෙනදා මෙන් වේගයෙන් පලා යද්දි ගස් මුලක පටලැවී බිම ඇදවැටී ඇත. අසල තිබූ ගලක හිස වැදුණු ඔහු රෝහලට ගෙන යන විටද මිය ගොස් තිබිණ. එතැන් පටන් වජිර හා ගයන්ත රැකබලාගැනීම යසෝවතීට පැවරිණ. විමලදාසගේ රැකියාව පිළිබඳ ඇයට තිබුණේ මනා දැනුමකි. අවසානයේ යසෝවතී කසිප්පු වාඩියේ මූලිකයා බවට පත් වූවාය. විමලදාසගේ සගයන් සමඟ ඈ හරිහරියට එම ව්‍යාපාරය කිරීමට පටන් ගත්තාය. පොලිස් දැලට අසු වූ සැම අවස්ථාවකදීම ඇය නිදහස් කරගැනීමට කසිප්පු වාඩියේ සිටි ගුණේරිස් ක්‍රියාශීලිව කටයුතු කළේය. වජිරගේත්, ගයන්තගේත් අධ්‍යාපන කටයුතු නිම කරන තෙක් යසෝවතී හරිහම්බ කරගත්තේ කසිප්පු පෙරීමෙනි.
“මිනිස්සු ඒ දවස්වල කොයිතරම් කතා කිවුවද යසෝ නැන්දට… ගමේ පිරිමින්ට ගිනි වතුර පොවල මරන්න හදනවා කියලත් කිවුවා…”
සුමති එසේ පැවසුවේ වජිරගේ නවීනතම මෝටර් රථය දෙස නෙත් යොමු කරමිනි.
“ඔන්න… ගමේ අය කියනවා ගයන්ත නම් දැන් ගරු කටයුතු විදිහට ගිනි වතුර ව්‍යාපාරය කරනවා කියලා…”
සුමතිගේ කතාවට නැවතුමක් නැතිය. වජිරගේ සොහොයුරු ගයන්ත දැන් ජීවත් වන්නේද කොළඹ නගරයේය. ඔහු මුල සිටම මවගේ කසිප්පු ව්‍යාපාරය හෙළාදැක්කේය. උසස් පෙළ සමත්ව කොළඹට පැමිණි ගයන්ත පසුව මිතුරකුගේ මාර්ගයෙන් රටබීමහලක හිමිකරුවකු බවට පත් විය.
“යසෝ නැන්දා ඒ දවස්වල පොලීසියෙන් බේරිලා හිටියේ ඒ මහත්තුරු එක්ක තිබුණු ඇයිහොඳයිය නිසා කියලත් ගමේ කතාවක් තිබුණා. දැනුත් කියනවා. ඒත්… මං ඒ හැම වෙලාවකම නැන්දා වෙනුවෙන් කතා කරනවා…”
මේ සියල්ල සුමති නැවත පවසන්නේ කිනම් අරමුණකින්දැයි වජිරට සිතාගත නොහැකිය.
“වජිරයියා හිත නරක් කරගන්න එපා ඕවට… මිනිස්සුන්ගෙ හැටි දන්නෙ නැද්ද… මිනිස්සු කැමැති තවත් මිනිහෙක්ව හෝද හෝද මඩේ දාන්න නේ…”
සුමති ඔහුගේ ප්‍රකාශ පිළිබඳ නිදහසට කාරණා කියන ලෙසකි.
“මං යන්නම් වජිරයියේ… රෑ වුණා…”
සුමති ආපසු යන්න ගියේය. යසෝවතී ආලින්දයේ දොරකඩට විත් එබී බැලුවාය. ඇය සිට ඇත්තේ සුමති පැවසූ සියල්ල අසාගෙනය.
“අම්මේ… හෙටම කොළඹ යන්න ලෑස්ති වෙන්න. ආයෙ ඒකෙ කතා දෙකක් නෑ.”
යසෝවතී නිශ්ශබ්දව ගෙතුළට ගියාය.