පරිවර්තනය- හෙල්මලී ගුණතිලක
Translation of the short story ‘The Rat’ by Ashokamitran translated from tamil to English by Vasantha Surya
From the book ‘Short fiction from South India’ (2008)- Oxford University Press
තම නිවසේ වෙසෙන ගැහැනුන් රාත්රී දෙකක් තිස්සේ නොකඩවා එක ලෙසම කටයුතු කිරීම ගැන ගනේසන් ට දැනුණේ කේන්තියකි. එදිනත් රාත්රී ආහාරයෙන් පසු කිසිම කෑම කැබැල්ලක් ඉතුරු නොවන සේ ඔවුන් මුළුතැන්ගෙය පිරිසිදු කර නින්දට ගොස් තිබිණි.
මොවුන් ට මේ ගැන අවබෝධයක් නොමැති වීමට ඉඩ නැත. තම සොයුරියට වයස පනහට වැඩි ය. බිරිඳ ට හතළිහකට ආසන්න ය. දියණියට ළඟදීම දහතුන් විය එළඹෙනු ඇත. එහෙත් කුස්සියේ එකම තෝසේ කැබැල්ලක්, අප්පලමක් හෝ පොල් ඉරුවක් දක්නට නොවිණි.
ඉතින් මීයාට උගුල් අටවන්නේ කුමකින් ද?
“උඹලා බම්බු ගහගනිල්ලා!” තමන්ටම මුමුණා ගත ගනේසන්, නිදන්නට ගියේය.
රෙදි වනන්නට යොදාගැනෙන උණ බම්බුව යන්තමින් සෙලවෙනු ඔහුට ඇසුණේ ඔහු නින්දට ගොස් පැය බාගයක්වත් ගතවන්නට පෙර ය. මීයා එහි යට අත ඔස්සේ ඇවිදිමින් සිටියේය. තවත් විනාඩි දෙකක් යද්දී උණ බම්බුව තවත් සෙලවෙනු ඇසුනි. ඒ වෙද්දි මීයා එහි මතුපිටට නැග තිබුණි. ඉනික්බිති ඇසුණේ තඹ පලංගනාවක් බිත්තියේ ගැටෙන හඬකි. මීයා සොල්දරයට නැග තිබුණි. සර සර හඬින් කියවුණේ ඌ පරණ පත්තර ගොඩක් මතින් ඇවිද යන බවයි.
“දඩස්!”
මීයා සොල්දරයේ සිට ලී අල්මාරිය මතට පනිද්දී ඒ මත ඇති පැරණි ටින් බෙලෙක්ක පෙරලී යන හඬක් ඇසේ. ඉන්පසු එතැනින් ඌ ඇණයකින් බිත්තියේ එල්ලා ඇති කුඩා රාක්කය මතට පනී. ඉනික්බිති පැතිරෙන්නේ මද නිහැඬියාවකි. එහෙත් ඒ සන්සුන් බව බිඳිමින් කුමක් හෝ මහා හඬින් පෙරළෙනු ඇසේ. ගනේසන් සහ බිරිඳ අවදි වී, විදුලි බුබුල දල්වා වටපිට බලද්දී දුටුවේ මීයා විසින් තෙල් බඳුනේ පියන පෙරළා ඇති බවයි.
ගනේසන් දත් මිටි කමින් සිය බිරිඳට රවාගෙන සිටිද්දී ඈ නිදිමතින්ම තෙල් බඳුන කූඩයකින් වසමින් සිටියාය.
“මම හැමදාම ඔහෙට කියනවා මොනවා හරි කෑම ඉතුරු කරන්න කියලා මී උගුලට තියන්න. එහෙම කියලා තියෙද්දීත් ඔහේ කිසිම දෙයක් ඉතුරු නොකර කුස්සිය අස් කරලා දානවා!”
“මොනවා තියන්නද? මීයාට කියලා රසම් හැන්දක් තියන්නද මට කියන්නේ?එහෙම නැත්තම් උප්පුමා ගුලියක් කොක්කක අමුනන්නද?”
මෙය අසා ගනේසන් මහත් සේ කෝපයට පත් වූයේය. “මට ඔහොම කතාකරන්නේ උඹ කවුරු කියලා ද හිතාගෙන ද?” ඔහු ගුගුලේ ය.
“මම කවුරුවත් කියලා හිතාගෙන නැහැ. මේ ගෙදර තෝසේ හරි වඩේ හරි හදනවානම් මීයාට කියලා මොනවා හරි ඉතුරු කරන්න තිබුණා. අපි ඉතින් දවස ගානේ තෝසේයි වඩේයි නේ කන්නේ, නැද්ද හොඳයි?”
“හරි එහෙනම් හැමදාම මීයා ආවදෙන්, ඇවිත් හැම දේම හලලා නාස්ති කළදෙන්!”
මීට ගනේසන් ගේ බිරිඳ පිළිතුරු දුන්නේ නැත.ඒ වෙනුවට ඈ එළවලු කූඩයේ පතුලේ තිබී වියලුණු ළූනු ගෙඩියක් ගෙන එය ඔහු වෙත පෑවාය. “කැමති නම් මේක පාවිච්චි කරලා බලන්න.”
“මේ වගේ ළූනු ගෙඩියක් කන්න මීයෝ ආවේ කොයි ලෝකේ ද?” ඔහු එය ඇය වෙත දමා ගැසූ විට ඇයට යම් වේදනාවක් දැනෙන්නට ඇත. නමුත් ඈ කිසිත් නොකියා නැවතත් ඇඳට ගියාය.
ගනේසන්ට නැවත නින්දට යා නොහැකි විය. පුද්ගලයන් දස දෙනෙකුට එකවර කෑමට හෝ නින්දට පවා ඉඩකඩ මදි වූ ඒ කුඩා ඉඩකඩ තුළ හැම රාත්රියකම මීයන් හතර පස් දෙනෙක් මහත් නිදහසින් කෙළි සෙල්ලම් කළහ. උන් රෙදි පෙරෙදි හපා විනාශ කර, හට්ටි මුට්ටි පෙරළා, තක්කාලි ගෙඩි කා දමා ඉවුම් පිහුම් සඳහා වූ තෙල් බීවෝය. මීට අමතරව උන් නොවරදවාම දෙවියන් වෙනුවෙන් දැල්වූ පහනේ පහන් තිරය පවා ඇදගෙන යන්නට අමතක කළේ නැත.
ගනේසන් කමිසයක් පැළඳගෙන ශත විසිපහක් සාක්කුවෙහි දමා ගත්තේය. නිවසින් පිටත් වූ ඔහු තමන්ගේ පසුපසින් ඉදිරිපස දොර අගුලු දැමුවේය.
මේ වෙද්දී මඟ දෙපස ආපන ශාලා වසා දමා තිබිණි. විවරව තිබුණේ තේ කඩ සහ බුලත් විට විකිණූ පෙට්ටි කඩ පමණි. එක වඩයක් සොයාගනු හැකි නම්, අඩුම තරමේ වඩයකින් අඩක් වත්..ඒත් කොතැනක වත් වඩයක් ඉතිරි වී තිබුණේ නැත. පාන්, විස්කෝතු, කෙසෙල් වැනි දේවල් ආපන ශාලා වල ඉතිරි වී තිබුණත් මේ හැම එකක්ම මීට පෙර මීයා වෙනුවෙන් අත්හදා බලා අසාර්ථක වී තිබිණි. මීයා ප්රිය කළේ ගැඹුරු තෙලේ දින ලද වඩේ, පකෝඩා හෝ පපඩම් වැනි දේ පමණි. එහෙත් තෙල් වල මිළත් පරිප්පුවල මිළත් බලද්දී මේවා නිවසේදී පිළියෙළ කළ හැක්කේ කවරෙකුට ද? ඔවුන්ගේ නිවසේ හාල් කොටා සකසන උප්පුමා, රුලං උප්පුමා හෝ පොංගල් මාරුවෙන් මාරුවට පිසිනු ලබන්නේ වෙන කෑම වර්ග සඳහා අවශ්ය ද්රව්ය නිවසේ නොතිබුණු නිසා යි. ‘උප්පුමා’ සහ ‘පොංගල්’ යන වචන පවා ගනේසන් ට ඒ වෙද්දී පිළිකුල් ව තිබුණු අතර මීයාටද එසේ වන්නට ඇතැයි ඔහු අනුමාන කළේ ය.
“මීයාගේත් වෙලාව තමයි, අද උදේම ඌ අසුබ නිමිත්තක් දකින්න ඇත්තේ’ සිතූ ගනේසන් ආපසු හැරී නිවස බලා පිටත් වුණේය.
නගරයේ චතුරශ්රය දෙසින් මහජන රැස්වීමක හඬක් ඈතින් ඇසුණි. එහි සෙනඟ තිහ හතළිහකට වඩා රැස්ව නොසිටියත් කවුදෝ තම අත පය විසිකරමින් කතාවක් පවත්වමින් සිටියේය. ටික වෙලාවක් මීට සවන් දෙන්නට සිතූ ගනේසන් රැස් ව සිටි සෙනඟ ට එකතු වූවේය.
සභාව අමතන්නා නික්සන් ට තදින් දොස් පවරමින් සිටියේය. ඉනික්බිති ඔහු චීනයටත්, බ්රිතාන්යටත් රුසියාවටත්, පකිස්තානයටත් වග පල කියා ඉන්දිරා ගාන්ධිටත් තමිල්නාඩුවේ පාලකයන්ටත් සිය අවසාන නිවේදනය නිකුත් කළේය. මේ තර්ජන වලින් සීයෙන් එකක් වත් ප්රදේශයේ මී සමාජ පන්තියට අසන්නට ලැබෙන්නේ නම් උන් බෙන්ගාල බොක්කේ පිළිසරණ සොයා යනු නොඅනුමානය. මීයන්ට දෙමල භාෂාව නොවැටහුණේ කිමද?
නමුත් මෙහි මේ කථිකයාට අමතරව තවත් දෙයක් ගනේසන් ගේ අවධානය පැහැර ගත්තේය. රැස්ව සිටි පිරිසෙන් මඳක් ඔබ්බෙහි වූ අත් කරත්තයක් වටා කීප දෙනෙකු වටවී සිටිනු ඔහුට පෙනුණි. මේ කරත්තයේ ලිපක් තිබුණු අතර ඒ මත බුබුළු දමමින් තිබුණු තෙල් තාච්චියෙන් බානු ලබන කෑම වර්ග තත්පර කිහිපයක් ඇතුළත අලෙවි වෙමින් තිබුණි. ගනේසන් අත් කරත්තය වෙත කිට්ටු වී එය අසලින් සිට ගත්තේය. පාන් පිටි දවටන ලද මිරිස් කරල් විස්සක් පමණ තෙලේ බැදෙමින් තිබෙනු පෙනුණේ සයුරේ පාවෙන සබ්මැරීන මෙනි. අසල සිටි මිනිසෙක් “වඩේ හදපන්කෝ අයියා, වඩේ!” කීවත් ඊළඟ වතාවේත් තෙල් තාච්චියට දමනු ලැබුවේ මිරිස් කරල් ම පමණි. “වඩේ හදපන්කෝ අයියා!” ගනේසන් ද කීය. මිරිස් බජ්ජි සඳහා ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇති බව පෙනුණි. මෝටර් රථයකින් බට පුද්ගලයෙක් “බජ්ජි අටක් ඔතලා තියනවා,” කියා අඳුරු ඉසව්වකට ගියේ මුත්රා කිරීමටයි.
“මේ වතාවේ වඩේ හදපන් අයියා, හරිද?” ගනේසන් නැවතත් කීවේය. මිරිස් කරල් තෙලෙන් පිටට ගත් සැණින් ඒවා දෙකක්, හතරක් හෝ දහයක් ලෙස වහා වහා පාර්සල් කෙරුණි.
“සර් වඩේ ඉල්ලුවද? කීයක් ඕන ද?”
එක වඩයක් පමණක් ඉලීමට ගනේසන් ට මැළිකමක් දැනුණි. “දෙකක් ඇති” ඔහු කීවේය.
“එහෙනම් ඊළඟ වටේට වඩේ බදින්නම්” කී වෙළෙන්දා යලිත් වතාවක් තෙලට දැම්මේ මිරිස් කරල්ම ය. වරුවක් තිස්සේ වඩේ ඉල්ලමින් සිටි අනෙත් පුද්ගලයා උස් හඬින් තම විරෝධතාවය පළ කරන්නට විය.
“මේක බැදිලා ඉවර වෙන්න ලඟයි සාර්.. තව විනාඩියයි! අර බලන්න අර මහත්තයාත් බලාගෙන ඉන්නේ වඩේ දෙනකම්.”
ගනේසන් ට අපහසුතාවයක් දැනුණි. කෑම විකුණන අත් කරත්තය වටා සෑහෙන්න තරමක පිරිසක් රැස් වී සිටියහ. ඒ හැම කෙනෙක්ම තමන්ගේ ඇනවුම ලැබෙනතුරු කෑමට සුදානම් ව බලා සිටියහ. තමන් ද තමා ඇනවුම් කළ වඩේ ආහාරයට ගැනීමට නොඉවසිල්ලෙන් සිටින බවක් ඔවුන් සිතනවා ඇත. ඒ ඇනවුම මී උගුලකට බව ඔවුන් දන්නවා නම්! ඔහුට මහත් කනස්සල්ලක් දැනුණි.
බැදී අවසන් වූ පසු ඔහුට ඔහුගේ ඇනවුම මුලින්ම ලැබුණි. ඒවා ‘මාලයි මරසු’ නම් සවස පුවත්පතේ පිටුවකින් ඔතා තිබිණි. ඉන් කාන්දු වූ උණුසුම් තෙල් පත්තර පිටුව පෙඟී ඔහුගේ අත්ලේ ගෑවුණි. මේ වඩේ දෙකෙන් විහිදුණේ ප්රනීත සුවඳකි.
ගනේසන් තම නිවාස බලා නික්මුණි. වඩේ පාර්සලයේ උණුසුම දරාගනු නොහැකිව ඔහු එය අත්ලෙන් අත්ලට මාරු කරමින් ඇවිද ගියේය. මින් ඔහුගේ දෙ අත්ලේත් පත්තර පිටුවේත් බෙහෙවින්ම තෙල් තැවරිණි.
මේ වඩේ මීයෙකු වෙනුවෙන් සැකසුණු බවක් ඒ වෙළෙන්දා දැන සිටියා නම්! මේවා තම නිවසේදී පිසිනු ලැබී නම් ගනේසන් ට මේ වරදකාරී හැඟීම නොදැනෙනු ඇත. එහෙත් දැන් ඔහුට දැනුනේ මහත් අපහසුතාවයකි.
තම කමිසයේ තෙල් පල්ලම් නොගෑවී එහි සාක්කුවෙන් නිවසේ යතුර පිටතට ගැනීම කළ නොහැක්කක් විය. ඔහු වඩේ පාර්සලය බිමින් තබා තම තෙල් තැවරුණු දෑත දෙපයේත් විලුඹේත් පිසදා ගත්තේය. නිවස තුළ ට ගිය පසු ඔහු එක් වඩයක් මී උගුලේ කොක්කෙහි ඇමිණූ අතර දෙවැන්න කා දැමුවේය.
වයස පනහට වැඩි පුද්ගලයෙක් රාත්රී දහයට පමණ වඩයක් කෑ විට එහි යම් අයහපත් ප්රතිපලයක්
ඇති වනු නියත ය. මේ තමන්ට ලැබෙන්නේ එක්තරා ආකාරයක දඬුවමක් බව කල්පනා කළ ගනේසන් ඒ මේ අත පෙරළෙමින් වැතිර හිඳ අන්තිමේදී නින්දට වැටුණේය.
උදෑසන වෙද්දී ගනේසන්ගේ උදරය මහත් සේ පීඩා දෙමින් තිබිණි. එමෙන්ම රාත්රියේදී මීයා මී උගුලට හසු වී මහත් කලබලයක් කරමින් පසු වූ බව ඔහු දැනගත්තේ බිරිඳ කියූ විටයි.
දැන් ඉතින් මීයා ව කොතැනකට හෝ ගොස් අත ඇරිය යුතු ය. ඔහු මී උගුල අතින් ගෙන නිවසින් පිටත් විය. මීයා උගුලේ වූ කුඩා සිදුරකින් තම හොම්බ පිටතට දැම්මේ ය. ඒ හොම්බේ තරමින් නම් ඌ විශාල මීයෙක්ද, කුඩා එකෙක් ද යන වග අනුමාන කිරීම දුෂ්කර විය. නමුත් ඌ ට පිටි බෙලෙක්කයක් පෙරළන්නත්, තෙල් බඳුනේ පියන ගලවන්නත්, කිලිටි රෙදිත් එළවලුත් කා දමන්නත් හැකි නම් උගේ ප්රමාණය දැනගැනීමෙන් ඇති ප්රයෝජනය කුමක් ද?
මෙවර නම් මීයා ව කාණුවට අත් නොහරින්නට කල්පනා කළ ගනේසන්, මී උගුලත් ගෙන චතුරශ්රය වෙත ගියේ ය. මේ මීයාට නම් ඔවුන්ගේ නිවස නැවත සොයාගැනීමට අඩුම තරමේ සතියක්වත් ගතවනු ඇත. ඒ අඩුපාඩුව ලොකු ගැටළුවක් නොවන්නේ තම නිවසට පැමිණීමට තවත් ඕනෑතරම් මීයන් සිටි බැවිනි.
තමන් පසුපස එන කොලු කුරුට්ටන් මඳක් ඉවත්වන්නේ නම් මැනවි යැයි ගනේසන් ට සිතුණි. නමුත් ඔවුන් බලා සිටියේ තමන් මී උගුල විවර කරන තුරුයි. ඔහු එය බිම තබා එහි දොර විවර කළේ ය. එළියට දිව ආ මීයා මධ්යම තරමේ එකෙක් විය. ඌට ඉඩකඩ සහිත එළිමහන නුහුරු බැවින් කලබලයට පත් ව ඒ මේ අත දුවන්නට විය. අසල වූ කොල්ලෙක් ඌ වෙත ගලක් ගැසී ය.
“එපා, කොල්ලෝ එපා!” ගනේසන් කෑ ගැසීය.
එවෙලේම කොහේදෝ සිට පියඹා ආ කපුටෙක් මීයාට එක වරක් කොටා නැවතත් පියාඹා ගියේ ය. උඩුකුරුව වැටී ගැහෙමින් උන් මීයා ටික වෙලාවකින් නැවත නැගිට කොර ගසමින් වඩාත් වේගයෙන් දුවන්නට විය. කපුටා වටයක් පියාසර කර වේගයෙන් පහතට පැමිණෙන්නට විය. මීයාට සැඟවෙන්නට තැනක් තිබුණේ නැත. කපුටා ඌ ව එක්වරම ඩැහැගෙන ඈතට පියාඹා ගියේය. ගනේසන්ට වේදනාවක් දැනුණි.
එහෙත් ඔහුට වඩාත්ම දුකක් දැනුණේ වෙනත් කරුණක් නිසා යි. නැවත නිවස බලා යාමට පෙර ඔහු මී උගුල තුළ බැලුවේ ය. ඔහු පෙර දිනයේදී එහි රැඳවූ වඩය එලෙසින්ම ඒ තුළ විය.
කොරියානු ලේඛක යු වොල් චොං නියොං ගේ කෙටිකතාවක්
පරිවර්තනය රත්නායක වනසිංහ
විප්ලවය! ප්රතිවිප්ලවය! නිර්විප්ලවය!
විප්ලවවාදීහු ප්රතිවිප්ලවවාදීන් විසින් ඝාතනය කරනු ලැබෙත්! ප්රතිවිප්ලවවාදීහු විප්ලවවාදීන් විසින් ඝාතනය කරනු ලැබෙත්!
නිර්විප්ලවවාදීහු ඇතැම් විට විප්ලවවාදීන් ලෙස හිතා ප්රතිවිප්ලවවාදීන් විසින් ඝාතනය කරනු ලැබෙත්!
ඇතැම් විට ඔවුන් ප්රතිවිප්ලවවාදීන් විසින් ඝාතනය කරනු ලැබෙත්. ඇතැම් විට ඔවුන් ප්රතිවිප්ලවවාදීන් ලෙස ගෙන විප්ලවවාදීන් විසින් ඝාතනය කරනු ලැබේ. ඇතැම් විප්ලවවාදීන් විසින් හෝ ප්රතිවිප්ලවවාදීන් යන දෙගොල්ලම විසින් හෝ හේතුවක් නැතිව ඝාතනය කරනු ලැබේ.
ලූ ෂුන් (1881-1938)
පෙරදිග වැසියන්ට සාප වේවා! අපරදිග වැසියන්ට සාප වේවා! මගේ මවුබිම කීතු කීතු කළ මිනිසුන්ට සාප වේවා!
ඔවුහු දොරවල්වලට තඩිබෑහ. බිත්තිවලට පොලු බෑහ.
“ඔක්කොම බැහැපියව් එළියට! ඔක්කොම පලයව් පිට්ටනියට!”
අපි හැමෝම භීතියෙන් තැති ගනිමින් නැඟී සිටියෙමු. ඒ තෙතබරිත හිමිදිරියේ අපි අපේ පොරෝනයන් තුළින් නැඟී සිටියෙමු. මගේ පියා හා මගේ මවද මගේ සහෝදර සහෝදරියන් යන හැමෝම නැඟී සිටියෙමු.
‘බැහැපියව් එළියට! පලයව් පිට්ටනියට!’
‘ඔක්සන්ට මොකද කරන්නෙ?’ මගේ මව පියාගෙන් ඇසුවාය. උං දන්නෑ මෙහෙ ඉන්නවා කියලා එයා හැංගෙන්ඩ ඕනෑ!’
‘උං කොහොම හරි එයාව හොයා ගනීවි!’ මගේ පියා කීවේය.
‘ඇයි අපි එයාව පිටිපස්ස පැත්තේ හංගන්නේ නැත්තේ? එතකොට එයාව උන්ට පේන එකක් නෑ!’
‘උන් දකියි! උන් දකියි! උන් කඩාගෙන බිඳගෙන ඇවිත් හොයා ගනියි! ඊයේ රෑ උන් මේ පැත්තේ ගෙවල් ෙදාළහකට කඩා පැන්නා! ඒ කියන්නේ පාන්දර දෙකට තුනට විතර උන් ෙදාරවල් කඩාගෙන සපත්තුත් පිටින් ගෙවල් ඇතුළට කඩා පැනලා පිරිමින්ව ඇදගෙන ගියා.’
‘මොනවා! සපත්තු දාගෙන!’ අදහාගත නොහැකි නැහැදිච්චකම ගැන අසා මගේ මව මඳ වේලාවක් තුෂ්ණිම්භූතව සිටියාය. ‘අන්තිම දුප්පත් පරණ කෝට්කාරයෙක්වත් අන්තිම මෝඩයෙක්වත් අනුන්ගේ ගෙදරකට සපත්තු දාගෙන ඇතුල්වෙන්ඩ හිතන්නෙවත් නෑ!’ ඒත් මං නං කියන්නේ අපිට එයාව පිටිපස්සේ පරිස්සමට හංගන්ඩ පුළුවන් වෙයි කියලා.’
‘ඒක හරිම භයානකයි!’
‘ඒ වුණාට!’
තර්ක කිරීමට කාලයක් නොවීය.
‘බැහැපියව් එළියට ඝෝෂා කිරීමත්, තඩිබෑමත් දිගටම සිදුවිය. ඔවුහු හැම පිරිමියකුම හැම ගැහැනියක්ම හැම ළමයකුම වටකර ගත්හ.
ඉන්පසු මම මගේ මවුපියන්ද සහෝදර සහෝදරියන්ද සමඟ පිට්ටනිය කරා යන්නට වීමි.
මා ගෙදර ආවේ මසකට පමණ පෙරය. මම මගේ ශිෂ්යත්වය අවසන් කර උෟන සංවර්ධිත මගේ මාතෘ භූමියට බටහිර ඥානය රැගෙන පැමිණ ඇත්තෙමි. අපේක්ෂිත දිනට, දිනකට පෙර බෝට්ටුව සීඋල්වලට පැමිණයේය. මැදියම් රැයේ මා ගෙදර පැමිණෙනු අසල්වැසියන් කිසිවකු විසින් නොදක්නා ලදී. මගේ පවුලේ අය සමඟ මා දුටු මගේ පියා සතුටින් මෙසේ කියා ඇත.
‘යාංතම් ඇති අපි නින්දට යමු උදේට කතා කරමු. ඇයට මහන්සි ඇති.’
මම දීර්ඝ ගමනකින් වෙහෙසට පත්ව සිටියෙමි. පැය ගණනක කාලගුණයේ වෙනසට නුහුරුව කෙතරම් දැඩි ලෙස වෙහෙසට පත්ව සිටියාද යත් එදින රාත්රියේ උණ ගැනිණි. මට මගේ ඇඳ මත වැතිරෙන තෙක් මේ අසනීපය දරාගෙන සිටියාක් මෙනි. සති ගණනක් මම ලෙඩින් වැටී සිටියෙමි.
මගේ රෝගය වැලඳුණු මුල් අවස්ථාවේය. හදිසියේම කිසිදු හාංකවිසියක් නොමැතිව, යුද්ධ හමුදාව කඩා බිඳගෙන උතුරුකරයේ සිට අපේ මිනිසුන් විසින් පාලනය කරන ලද මාගේ මාතෘ භූමිය විනාශ කරමින් එක් රැයකින් අප ආගන්තුක පාලනයකට නතු කරමින් පැමිණියහ. ඔවුහු දුෂ්ට වූත් හිංසාකාරී වූත් හිතක් පපුවක් නැති පරදේශක්කාර රටක හිංසාකාරී හස්තයක පාලනයෙන් පුහුණුව ලද විකෘතිව ගිය මිනිස්සුන් වූහ.
ලෝකයේ අනෙක් කෙළවරේ අෑත රටක ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපති නෛක ශ්රීන් විරාජමාන මහා රජතුමන්ගේ අග්රාමාත්යවරයාද උත්තරීතර සෝවියට් සභාවේ සභාපතිවරයාද ඔවුන්ගේ උසස් නිලධාරීහුද මානව සුබසාධනය පිළිබඳ විශේෂඥයෝද එහි රැස්ව සිටියහ. ඔවුන් අබියස ලෝක සිතියම කොළ, රතු, කහ, නිල් පාටින් බැබළෙමින් තිබිණි. ලෝකයේ ඉරණම තීරණය කැර හමාරය. එක් තැනෙකින් කැපිල්ලක් තව තැනෙකින් කැබලි කිරීමක් තවත් තැනෙකින් ඉරක්! 'යුද්ධය පහසුව පිණිසය.’ ඉතිහාසය පොත කියයි. මාගේ ආදරණීය මාතෘ භූමිය දෙකඩ කරනු ලැබිණි. අපේ සිත් හා හදවත් අපේ පවුල් අපේ ජීවිත කීතු කීතු කරනු ලැබිණි.
මාගේ ආදරණීය මාතෘ භූමිය! ඔබේ බත, ඔබේ මුද්රික පානය ඉදින් කිසි දිනෙක ඒ රසින් යුක්ත වේද? ඔබේ බටලීයෙන්, වීණා තතින් ඒ නැඟුණු ගී නද නැවත කිසි දිනෙක එවන් මිහිරකින් යුක්ත වේද?
අපි නැවැත වරක් ක්රීඩා පිටියට පැමිණ සිටිමු. නන්වන් සුන්දර අතීත මතක සිතිවිල්ලෙන් පිරී ගිය කී්රඩා පිටිය. අද එදා වූ ඒ සියලු මතකයන් සියුම් ලෙස සටහන් වී ඇති ස්ථානයයි. පැටි කල, ළමා කල මගේ පන්තියේ යහළු කෙල්ලන් සමඟ කෙළිදෙළෙන් සතුටින් ගතකළ කී්රඩා පිටිය, ජපන් අධිපතියන් විසින් අප පාලනය කරන ලද කාලයේ ගොඩනඟන ලද ක්රීඩාපිටිය, මෙම ප්රදේශයේ් මෙන්ම කොරියාවේ සෑම ප්රදේශයකම ලියන්නට, කියවන්නට හා හිතන්නට පර භාෂාවකින් උගැන්වූ කාලයයි.
මගේ මාතෘ භාෂාවෙන් ප්රසිද්ධ ස්ථානයකදී කතා කළේ නම් අධිපතියාගෙන් හෝ ඔහුට බැළමෙහෙවර කළ කොරියානුවකුගෙන් අතුල් පහරක් කන්නට සිදුවූ කාලයයි. මගේ පියා අනෙක් පියවරුන් සමඟ ශීකෝ විහාරයට ඇඟිලි බැඳ නමස්කාර කරන්නට පැමිණි කී්රඩා පිටියයි. අපේ ස්වාමිවරුන්, විවෘත හදින් යුතුව, අපට සහෝදරයන් එකම රැහැක සාමාජිකයන්. එකම සංස්කෘතික උරුමයක ඵලය ලෙස හඳුන්වා දෙමින් සහෝදරයන් ලෙස අප ඇමතූ අපේ ස්වාමිවරුන් ආදියේ සිටි මුතුන්මිත්තන්ගේ පොදු ඓශ්චර්යය රැක ගැනීමට, ඔවුන්ගේ හමුදාවට බැෙ¾දන ලෙස ආරාධනය කළ ක්රීඩා පිටියයි. එවිට යුද්ධය සත්ය වශයෙන්ම ඔවුනට අවාසිදායක බවත්, ඔවුන්ගේ මිනිසුන් මියයන බවත් අපි දැන ගතිමු.
අපේ නව අධිපතියන් අපට නව මාර්ගය පෙන්වා දෙන තෙක්, සීතලෙන් ගැහෙන උදයේ මේ ක්රීඩා පිටියේ අපි රැඳී සිටියෙමු. පියවරුන්, මවුවරුන්, කුඩා ළමයින් හා වැඩි මහල්ලන් දහස් ගණනින් යුතුව අපි එහි රැඳී සිටියෙමු. වර්ෂයකට පමණ පෙර මා දුටු මගේ අසල්වැසියන් මම එහිදී දුටුවෙමි. එහෙත් ඔවුන්ට මගේ හදිසි පැමිණීම ගැන සැලකිලිමත් වන්නට ඉස්පාසුවක් නොවීය. අපි අපේ නව අධිපතියන් අපට නව මාර්ගය පෙන්වාදෙන තෙක් ඒ සීතල උදෑසන රැඳී සිටියෙමු.
ඔවුහු පැමිණියහ. තඩි බූට් සපත්තු පැලඳ තඩි රයිෆල් රැගෙන ඔවුහු පැමිණියහ. මිනිසුන් ෙදාළොස් දෙනකු පසුපසින් ඇදගෙන ඔවුහු පැමිණියහ. අපි මේ ෙදාළොස් දෙනා හැඳින සිටියෙමු. අප හැදී වැඩුණේ මේ මිනිසුන් සමඟය.
මේස්, බූට්ස් සපත්තු හැඳ රයිෆල් දරාගත් මිනිස්සු සෙනඟ අතරට වැදී තැන් තැන්වල සිටගත්හ. උන් අතර සියයකට වැඩි පිරිසක් සිටියහ. එකෙක් මෙතැන, එකෙක් අතන හැම කෙනකුටම නුහුරු අමුත්තකු තමන් ළඟ සිටින බවත් දැනිණි. වේදනාකාරී පිළිලයක් තමන්ගේ ආත්මය තුළට කාගෙන ඇතුළු වන්නා සේ හැම කෙනකුටම දැනිණි.
ඔවුන්ගේ නායකයා වේදිකාව මතට නැඟ හෙමින් සීරුවේ අපේ හිසට උඩින් ඇස් හරවා ඔහු වටා සිටි ජන ගංගාවේ මුහුණු දෙස සිය නෙත් යොමු කළේය.
සංඥාවක් දෙනු ලැබිණි. මිනිසුන් ෙදාළොස් දෙනාගෙන් එකෙකු ඔහු අසල සිටවනු ලැබිණි. මොහු ෙදාළොස්දෙනා අතර වූයේ අප හඳුනන එක් මිනිසෙකි. ඔහු නගර සභා කාර්යාලයේ ලිපිකරුවෙකි. ඔහු අහිංසකයකු වූ තරමටම අදක්ෂයෙක්ද වූයේය. ඔහුගේ නොවැදගත් වූ රාජකාරිය තම දුර්වල ශක්ති ප්රමාණයේ හැටියට ඉටු කළේය. ඔහුගේ රාජකාරියේ ප්රධාන අරමුණ වූයේ නොවරදවා වේතනය ගෙන හැම දවසකම සිය අඹුදරුවන් දැකීමට ගෙදර යෑමය.
ඔහුගේ බිරිය හා දරුවන් මේ සෙනඟ අතර සිටිනු මම දුටුවෙමි. ‘සගයෙනි!’ නායකයා බෙරිහන් දුන්නේය. මේ ද්රෝහියා දෙස බලනු මැනවි. ඔබ දන්නා පරිදි ඔබ ඉදිරිපිට සිටින මොහු අවුරුදු ගණනක් මේ සමාජයේ ජීවත් වන ජනතාවගේ ජීවිත හා සුබසිද්ධිය සිය හස්තයේ දරාගෙන සිටියේය. ඔබ සතු ආහාර සලාක පොත් භාරව කටයුතු කළේ මොහුය. ඔබට කොපමණ හාල් ලැබිය යුතුද, කවදා ලැබිය යුතුද යන්න තීරණය කළේ ඔහුය. ඔහු පවත්වාගෙන ගිය ලේඛන පරීක්ෂා කිරීමේදී මේ සලාක බෙදීම අයථා ලෙස කර ඇති බව හෙළිවී ඇත. මේ අගතිගාමී අපරාධකරුට ඔහුගේ වැරැදි නිවැරැදි කර ගැනීමට උපදෙස් දුන් විට ඔහු කළේ ප්රතිගාමී යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීම හා විරුද්ධත්වය පෑමය. දස දිනක් තිස්සේ අවංකව සලාක ක්රමයකට ආහාර බෙදීමට අප ගත් සියලු උත්සාහයන් ඔහු හිතාමතාම කඩාකප්පල් කිරීමට උත්සාහ කර ඇත. ‘සගයිනි’ ඔහු නැවතත් සෙනඟ අමතා හඬ නැඟීය.
‘මේ ද්රෝහියාට අප කුමක් කළ යුතුද?’
‘ඔහු මරා දමනු!’ සෙනඟ අතර විසිරී සිටි මිනිස්සු ඔවුන්ගේ අත්මිටි ඉහළට ඔසවා එක හ¾ඩින් මොර දුන්හ.
‘ඔහු මරා දමනු!’
වේදිකාවේ සිටි නායකයා එය අනුමත කරමින් හිස වැනීය.
‘ඔබට ස්තුතියි. ද්රෝහියාට දියයුතු සුදුසු දඬුවම එයයි.’
ඔහු පිස්තෝලය කොපුවෙන් එළියට ගෙන මිනිසාගේ නළලට තබා කොකා ගැස්සීය. ලිපිකරුවා වේදිකාවේ ලෑලි මතට ඇද වැටුණේය. සෙනඟ තුෂ්ණීම්භූතව ගියහ.
‘ද්රෝහීන්ට මරණය!’ මිනිස්සු ගුඟුළහ. මිනිසාගේ ලේ, පිපිරී ගිය ලෑලි අතරින් ගලාගොස් ක්රීඩා භූමියේ බිම තෙත් විය.
මේ මිනිසාගේ තැන ගැනීමට තවත් මිනිසකු වේදිකාවට නග්ගනු ලැබිණි.
‘සහෝදරවරුනි!’ නායකයා නැවතත් හඬ නැඟීය. ‘මේ මිනිසා දෙස බලනු මැනවි.’ මේ මිනිසා හඳුනාගත් පසු කම්පිතව ගිය මිමිණුමක් සෙනඟ පුරා පැතිරී ගියේය.
මගේ සොහොයුරා මගේ පියාගේ කනට කොඳුරා මෙසේ කියනු මට ඇසිණි.
‘තාත්තේ ඒ කොමියුනිස්ට් නායකයා නේද?’
‘ඔව්’
‘එහෙනම් ඇයි මේ?’
තුන් වර්ගයක් ඉන්නවා. ‘දකුණු කොරියාවේ පුහුණු කොමියුනිස්වරු, චීනයේ පුහුණු කොමියුනිස්වරු, රට දෙකඩ කළාට පසු උතුරු කොරියාවේ පුහුණු කළ අය. උන් උන් මරාගන්නවා.’
නායකයා ඔහුගේ චෝදනා ඉදිරිපත් කර අවසන් කළේය. නැවතත් සෙනඟ අමතා මෙසේ ඇසීය. ‘සහෝදරවරුනි!’ මේ ද්රෝහියාට අපි කුමක් කළ යුතුද?’ පෙර පරිදි මිනිස්සු ‘ඔහු මරනු’යි ගුගුළහ.
නැවත වරක් නායකයා සෙනඟ දෙසට හැරුණේය. ‘සහෝදරවරුනි!’ ඔහු නැවත වරක් ගුගුළේය.
මේ ජනතා ද්රෝහියාට කුමක් කළ යුතුද?
‘ඔහු මරා දමනු’ මිනිස්සු සියලුදෙනා මරහඬ දුන්හ. ‘ඔහු මරා දමනු’ අපිදු තොල් මතුළෙමු.
නායකයාට සතුටක් දැනුණු වගක් පෙනිණි. ඔහු නැවත වරක් පිස්තෝලය උස්සා මිනිසාගේ හිසට තබා තද කළේය. ඔහුගේ ලේ වැල් ක්රීඩා භූමිය තෙත් කරමින් අනෙකාගේ ලේ හා මුසුවීය.
‘තවත් දස වරක්!’ නායකයා අපට එසේ කීවේය.
‘තවත් දස වරක්’ අපි භීතියෙන් ගැහෙමින් ඔහු මරා දමනුයි අපේ තොල් අතරින් මිමිණුවෙමු. දවසේ දස වරක් කොරියන් ලෙයින් කොරියන් බිම තෙත් වුණේය.
සීතල උදය කාලය, උණුසුමෙන් තොර වූ දහවල් යාමයට හැරෙන තෙක් අපි මෙය නරඹමින් ගැහි ගැහී සිටියෙමු.
මගේ ආදරණීය ජන්ම භූමිය
ඔබේ වත, ඔබේ මුද්රික පානය
ඉදින් යළිත් කිසි දිනෙක
එවන් රසින් යුක්ත වේද?
ඔබේ වස්දඬුවෙන්, වීණා තතින්
එවන් මිහිරක් නැවත නැඟ ඒද?
පෙරදිග මිනිසුනට ශාප වේවා!
අපරදිග මිනිසුනට ශාප වේවා!
මාගේ මාතෘ භූමිය කීතු කොට ලෙයින් තෙත් කළෝ කවරහුද? ඔවුනට ශාප වේවා!
පරිවර්තනය සුනිලා විජේසිංහ
මහලු කාන්තාව තම දියණියගේ මෝටර් රථයෙහි පසුපස අසුනෙහි වාඩි වී සිටියා ය. එය තද දම් පැහැයෙන් යුත් වහලය හා ජනෙල් අකුලා දැමිය හැකි ආකාරයේ නවීන පන්නයේ රථයක් විය.
එකී රථය මහාමාර්ගයෙහි වේගයෙන් ඇදී යමින් තිබිණි. අධික වේගය නිසා රිය පැත්තකට ඇලවෙද්දී මහලු කත තම උකුළ මත වූ ප්ලාස්ටික් බෑගය දැඩිව ග්රහණය කොට ගත්තා ය. සුළඟ විසින් එය පැහැරගෙන යනු ඇතැයි ඇය බියපත් වූවා සේ ය. මේ තරම් වේගයෙන් ගමන් ගොස් ඇයට පුරුද්දක් නැත. වෙවුලන දෑතින් ඈ තම අසුනෙහි පටිය වඩාත් තද කොට ගත්තාය. ඇය එසේ කළේ තම රළු අතැඟලි විශේෂ වූ සම් වර්ගයකින් නිමවන ලද රිය අසුනෙහි නොගැටෙන්නට වග බලා ගනිමිනි.
තම රථය අපිරිසිදු නොකරන ලෙසට දියණිය ඇයට කලින්ම අනතුරු අඟවා තිබුණා ය.
“ඇඟිලි සලකුණු සුදු පාට ආසනවල වැදුනාම කැතට පේනවනෙ අම්මා.”
රියැදුරු අසුනෙහි සිටියේ මහලු කාන්තාවගේ දියණිය ‘බී චූ’ ය.
රිය පදවන අතර ඇය තම මටසිලුටු රිදී පැහැ ජංගම දුරකතනයෙන් කාටදෝ කතා කරමින් සිටියා ය. ඇය කතා කළේ මහා බරපතළ වචන ය. මහලු මවට ඒ බොහෝ වචන හරිහැටි තේරුණේ නැත.
‘ගනුදෙනු මිල මුදල්, දේපළ ආයෝජන...’
ඇගේ කතාව චතුර විය. වැදගත් හා නැවුම් රිද්මයකින් ද යුක්ත විය.
දියණිය හරියට රූපවාහිනි තිරයේ එන විදේශීය ගැහැනු ළමයකු මෙනැයි අම්මාට සිතුණි. ඇය ඉංග්රීසි කතා කළේ ද ඇමරිකානු ශෛලියට ය.
මහලු මව තම දිවෙන් හඬක් නැගුවේ ඒ කෙරෙහි ඇතිවූ අප්රසාදයෙනි.
“ඇත්ත වශයෙන්ම මට මේක තියාගන්ඩ බෑ, විකුණන්නයි ඕන.”
දියණිය කලහ කරන්නාක් මෙන් තදින් ප්රකාශ කොට, ඇක්සලේටරයට පය තැබුවාය.
ඉතා සුරුවමට සැකසූ නිය සහිත ඇගේ අතැඟිලි සුක්කානමෙහි ගැටී තිබුණේ නොරිස්සුම් ගතියකිනි.
“මට බෑ තවත් නම් මේ ගනුදෙනු ගැන කතා කරන්ඩ”
දොස් පවරන විලාසයෙන් පැවසූ දියණිය වහා තම ජංගම දුරකථනය විසන්ධි කොට පිටුපස අසුනට විසිකළේ අමනාපයෙනි. පිටුපස අසුනෙහි සිටි මහලු කාන්තාවගේ නලළෙහි වැදුණු දුරකථනය අනතුරුව නිහඬව ඇගේ උකුල මතට ඇද වැටුණි.
ඇය ඉතා සන්සුන්ව එය අහුලා තම දියණිය අතට දුන්නා ය.
“කනගාටුයි අම්මේ” ඇමරිකානු ශෛලිය මඳකට අමතක කොට දියණිය මැන්ඩරින් ශෛලියෙන් කතා කළාය.
“මට ලොකු අනුග්රාහකයෙක් ඉන්නවා ඇමරිකාවේ. එයත් එක්ක ප්රශ්න හරියට.”
මහලු කාන්තාව හිස වැනුවේ කිසියම් දෙයක් අවබෝධ කරගත්තා සේය. ඇගේ දියණිය රාජකාරි බහුල, වැදගත් කාන්තාවකි.
“බී චූ” තම රියෙහි පසුපස බලන කණ්ණාඩිය තුළින් මව දෙස බැලුවා ය. ඇය කුමක් සිතමින් සිටිනවා දැයි ඇයට සිතාගත නොහැකි විය.
රැලි වැටුණු ඒ මුහුණෙහි හැම විටම දකින්නට ලැබුණේ ඒකාකාරී හා ගුප්ත වූ හැඟීමකි. දුරකථනය නැවතත් නද දෙන්නට පටන් ගත්තේය. ගැඹුරු වූ නිශ්ශබ්දතාව බිඳිමින් එයින් මතුවූයේ කෘත්රිම, ප්රීතිමත් වූ තාලයකි.
“හෙලෝ බියටි්රස්! ඔව්; මේ එලයිනී.”
මහලු කාන්තාව තවත් හැකිළී ගියා ය.
මං දැනගෙන හිටියේ නෑ, එයාගෙ ඒ නම; එලයිනී, ඉංග්රීසි නමක් අන්තර්ජාලය තුළදී ඉතා වැදගත් වන බව වතාවක් තම දියණිය පැවසූ බව මහලු මාතාවට සිහිපත් විය.
“කමක් නෑ චීන නම් ඉක්මනින්ම අමතක වෙනවනෙ.”
“අනේ නෑ, අද මට දවල් කෑම වෙලාවෙදි ඔයා මුණගැහෙන්නට විදියක් නෑ, මට අර පරණ කෞතුක වස්තුව දේවස්ථානෙට ගෙනියන්න තියෙනවා. එයාගෙ අර අරුම පුදුම දෛනික යාච්ඤා මෙහෙයට.”
දියණිය තවදුරටත් ජංගම දුරකථනයේ ය.
“පරණ කෞතුක වස්තුව.”
ඒ තමා හඳුන්වන්නට භාවිත කළ නමක් බව මහලු මව ඉතා හොඳින් තේරුම් ගත්තාය.
දියණිය හැමවිටම අම්මාගේ නිහඬතාව තේරුම් ගත්තේ, ඇය එවැනි අවස්ථාවන් ‘අවබෝධ කර නොගත්’ ලෙසටය.
“ඔව් බියටි්රස් මං දන්නවා; මගේ කාර් එකේ සීට් හඳුන්කූරු නිසා ගඳ ගහවි.”
මහලු කාන්තාව ඇගේ තොල්පෙති තදින් හකුළා ගත්තාය මෙවර ඈ දෑතින්ම ප්ලාස්ටික් බෑගය තරව අල්ලාගත්තේ තම ආරක්ෂාව සලසා ගැනීමට මෙනි.
කාරය ඉතා පහසුවට වංගුවක් ගෙන දේවස්ථාන මිදුලට ඇතුළු විය.
මහලු මව පසුපස අසුනින් බැස්සා ය. අනතුරුව ඉතා සෙමෙන් ප්රධාන ශාලාව දෙසට ඇවිද ගියාය. ඇගේ දියණිය ව්යාපාරික ඇඳුම් කට්ටලයෙන්ම කාරයෙන් බැස තොල් ආලේපනය අලුත් කරගත්තාය.
“අම්මා මං පිට පැත්තෙන් ඉන්නම්. මට වැදගත් ටෙලිෆෝන් පණිවුඩයක් ගන්ඩ තියෙනවා.”
හඳුන්කූරු දුමෙහි කටුක ගන්ධය කෙරෙහි තමා තුළ ඇති පිළිකුල සඟවන්නට වෙහෙස නොගනිමින් ඇය එසේ කීවාය.
මහලු කාන්තාව දේවස්ථානය තුළට ඇවිද ගියේ නොන්ඩි ගසමිනි. එහි ගිය විගස ඇය පළමුව කළේ හඳුන්කූරක් දැල්වීම ය. අනතුරුව නිහඬව දණ බිම ඔබා ගෙන දෙවිඳුන් උදෙසා කරන තම හුරු පුරුදු දෛනික යාච්ඤාව කොඳුරන්නට වූවා ය.
“ආකාසයේ නිවස්නා දෙවියනි, ඔබට ස්තුතිවන්ත වේවා! ගෙවී ගිය අවුරුදු ගණනාවක් පුරා ඔබවහන්සේ මගේ දියණියට වාසනාව ලබා දී ඇත්තේ ය. මා යාච්ඤා කළ පරිදි ඔබ ඈ වෙත බොහෝ දේ ලබා දී ඇත්තේය. සාමාන්යයෙන් මේ ලෝකයේ තරුණ කාන්තාවකට අවශ්ය වන සෑම දෙයක්ම ඈ හට ලබා දී ඇත්තේ ඔබ වහන්සේ ය.
දැන් ඇය සතුව පිහිනුම් තටාකයක් ද සහිත විශාල නිවසක් ඇත. උයන්නට හා මහන්නට අදක්ෂ වූ ඇයට උදව්වට සේවිකාවක් ද සිටී. ඇගේ ආදරයට ද ආශිර්වාද ලැබී ඇත්තේ ය. පොහොසත් හා කඩවසම් තරුණයකු සමඟ ඇය විවාහ ගිවිසගෙන ඇත්තී ය.
දැන් ඇගේ ව්යාපාරික ආයතනය ඉහළ පෙළේ වෙළෙඳ සමාගමකි. පුරුෂ පක්ෂයේ උදවිය පවා ඇගේ උපදෙස්වලට හොඳින් ඇහුම්කන් දෙති. ඇය සරුසාර ජීවිතයක් ගත කරයි.
දෙවිඳුනි, සතුට හැරෙන්නට අන් සෑම දෙයක්ම ඔබවහන්සේ විසින් ඇය හට ලබා දී ඇත. ජයග්රහණයේ අස්වැන්න නෙළද්දී ඇගේ මුල් ඇයට අහිමිව තිබුණ ද සියලු දෙවිවරුනි, ඇයට අනුකම්පා කළ මැනව.
“ඔබ දකින දේ සත්යයම නොවේ. ඇය මට හොඳ දියණියක්. ඇගේ විශාල නිවසේ කාමරයක් මට ලබාදී තිබෙනවා. මට අවශ්ය දෑ ඇය සපයා දෙනවා. මා ඇගේ සතුටට අනිසි බලපෑම් ඇති කරන විටයි, ඇය මට නපුරුවෙන්නේ. හැබෑවටම තරුණ කාන්තාවකට ඇගේ මව විසින් බාධා කළ යුතු නෑ. ඒක මගේම වැරැද්ද.”
මහලු කාන්තාව හැඟීම්බරව දෙවිඳුන් යදිද්දී ඇගේ ඇස්වලින් කඳුළු උතුරා හැලුණි. අවසානයේදී ඇය අඩක් දැවී ගිය හඳුන්කූර අළුවලින් පිරීගිය පුකුරුව තුළ සිටුවූවා ය.
මේ මහලු මාතාව ඇගේ දියණිය වෙනුවෙන් වසර තිස් දෙකක් තිස්සේ දෙවියන් යදිමින් සිටින්නී ය.
එකල කුස දරුබරින් පිරී පුහුල් ගෙඩියක් සේ රවුම් වී තිබියදීත් ඇය දේවස්ථානයට පැමිණියා ය. ඇය ප්රාර්ථනා කළේ උපදින්නා පුතෙක් වේවා කියා ය.
එහෙත් කාලය පිරිපුන්ව ඇගේ ගර්භාෂයෙන් පිටතට ලිස්සා ආයේ තරබාරු කලවා සහ රෝස පැහැති කම්මුල් සහිත දූ සිඟිත්තියකි. ඇගේ ස්වාමි පුරුෂයා ඇයට තරවටු කළේය; පහර දුන්නේය. ඒ, වැඩ කළ නොහැකි, පවුලේ නම ගෙන යා නොහැකි අප්රයෝජනවත් ළදැරියක බිහිකළා යැයි රොස් පරොස් පවසමිනි.
එහෙත්, ඇය අලුත උපන් කුඩා දැරිය සරමකින් බැඳ ඉණෙහි රඳවාගෙන දිගටම දේවස්ථානයට ගියාය. දියණිය හොඳින් හැදී වැඩී අවශ්ය සියලු දේ ඇයට හට ලැබේවා’යි මව නිරන්තරවම දෙවියන් යැද්දා ය.
සැමියා ඇය හැර දමා ගියේය. තම දියණියට කිසිදාක පිරිමියෙක් මත යැපෙන්නට සිදු නොවේවා යැයි ද ඇය ප්රාර්ථනා කළාය. යාච්ඤා කළාය.
තම දියණිය යම් දවසක නූගත්කම නිසා තමාට කිසිදා ළං විය නොහැකි වූ ආකාරයේ උදාර තත්ත්වයක සිටින ගැහැනියක විය යුතු යැයි ඇය නිබඳව ම පැතුවා ය.
‘තමා කළ යුතු යැයි සිතාගත්, අධිෂ්ඨාන කරගත් සියල්ල එලෙසින්ම ඉටුකර ගැනීමේ හැකියාව ඇති ගැහැනියක්!
‘පිරිමින්ගේ හදවත් තුළ ඈ පිළිබඳ ගෞරවයක් ජනිත කරවිය හැකි ගැහැනියක්! කතාකරන්නට මුව විවර කළ විට මිනිසුන් සවන් දෙන අගනා මුතු වදන් ඇදහැලෙන ගැහැනියක්! ඇය මා වන් කෙනෙකු එනම් දියණිය තමාගෙන් දුරස්ව යනු දකින අම්මා කෙනෙක් විය යුතු නැත.
ඇය තම දියණියගේ වෙනස්වීම දෙස බලා සිටි අයෙකි. නිහඬ දැරියකව සිටි ඇය පසුව තම මව පැරණි කාලයේ ගැහැනියක ලෙස විවේචනය කරන තත්ත්වයට පත්ව සිටියා ය. ඇයගේ වුවමනාව වූයේ තම මව නවීන පන්නයේ ගැහැනියක් වනු දැකීමයි.
දැන් ඇයගේ දියණිය දක්ෂයෙකි. ඇගේ අඛණ්ඩ යාච්ඤාවලට දෙවියන් වහන්සේ හිතෛෂීවන්ත වී ඇත. නමුත් සතර අතින් ගලා ආ ධනය හා ජයග්රහණයන් විසින් ඇගේ මුල් වළ දමනු ලැබ ඇත.
ඇය දැන් සිටිනුයේ නියම මුහුණුවරක් නොමැතිව ය. සැබෑ අනන්යතාවක් නොමැතිව ය. ඇයගේ මුතුන් මිත්තන් සතුව තිබූ පස හා ඇය අතර ඇති සම්බන්ධතාව දැන් ඉතා සියුම් නූල් කැබැල්ලක් තරම් වේ.
දියණිය මවගේ වටිනාකම් අමතක කොට දමා ඇත. ඇගේ අවශ්යතා ඉතා ක්ෂණිකය. ධනය, බලය, මෝස්තරවලට නැඹුරුවීම හැරුණුකොට ඇයට සැබෑ සතුට හමු වී නොමැත. මහලු මව දේවස්ථානයේ ගේට්ටුවෙන් පිටත බැලුවා ය. දියණිය දුරකථනයේ ය. ඇයගේ ඇහි බැමි තරහවෙන් හැකිළී ගෙනය.
දියණිය සිටින තැනට එනම් පහළට යෑම වඩා සුදුසුය. මහලු මාතාව ප්රවේශමෙන් ප්ලාස්ටික් බෑගය විවර කළාය. සුවඳ කැට පැකැට්ටුව අල්තාරය ඉදිරියේ විසුරුවා හැරියා ය.
පෝසිලේන් දෙවිවරුන් වන්දනාමාන කිරීම පිළිබඳ දියණිය නිතර තම මවට සමච්චල් කළාය.
සැබෑය. ඇය ඔවුන්ට කෙලෙස යාච්ඤා කරන්නද? ඇගේ ආධාරය පිණිස සෙරමික් කැබලිවලට පියාඹා යා හැකි යැයි ඇය කෙලෙස බලාපොරොත්තු වන්නද?
එහෙත් ඇයට ඇයගේම දෙවිවරු සිටියහ. ඇය යටත් කොටගෙන ඇති ධනයෙහි ප්රතිමාවන්හි බලය සහ ජයග්රහණය ඇය සැමදා වන්දනාමාන කළාය.
දිනපතා කෙරෙන මේ ප්රතිමා වන්දනාවන් නිසා අවසානයේදී මහලු මවට නම් කිසිවක්ම ඉතිරි වී නැත්තා සේය. දියණියගේ අවශ්යතා මගින් හීන් සීරුවේ මවගේ ජීවිතය උරා බී අවසන ඇය ඉවත දමා ඇත. අල්තාරය ඉදිරියේ දැන් සිටිනුයේ ආත්මය රහිත හිස් කටුවක් පමණකි.
මාතාව මොහොතක් හඳුන්කූර දෙස බලා සිටියා ය. ඒ උදාසීන උෂ්ණත්වය, එහි දුඹුරු පැහැ පත්ල පමණක් ඉතිරි කරමින් හඳුන්කූර දවා හමාර කොට තිබුණි. දැන් එය පුපුරා හැලෙන්නට ආසන්නය.
තම චාරිත්රයේ අවසාන වතාවත ඉටුකරන්නට නැගෙනහිර දෙසට හිස නවා ආචාර කළ මහලු මව දේවස්ථානයෙන් සමුගැනීමේ වේදනාවට මෙන් දිගු සුසුමක් හෙළුවා ය. ඇයට තම දියණිය මුණගැසුණේ දේවස්ථාන භූමියෙන් පිටතදී ය. තැති ගැන්මක්, කනගාටුවක් යන්තමින් ඇඳී තිබුණ ද දියණියගේ මුහුණේ පෙනුම පෙර පරිදිම විය. එක අතකට එහි හිස් ම හිස් හැඟීමක් විය.
ඇයට වුවමනා වී තිබුණේ එකම එක දෙයකි. ඒ අවශ්යතා නමැති පස පෝරු ගා සතුටේ බීජ වපුරන්නට පමණකි.
දෙදෙනා නිහඬවම රථයට ගොඩ වූහ. දියණිය අධිවේගී මාර්ගය දිගේ මෙවර රථය පදවාගෙන ගියේ පෙර පරිදි අධික වේගයකින් නොවේ.
“අම්මා” බී චූ අන්තිමේදී මව ඇමතුවා ය. “මං මේක කොහොම කියන්ඩද මන්දා. “මාක්” එක්කත් මං මේ ගැන ගොඩක් කතා කළා. අපි සැලසුම් කළා අපේ ලොකු ගෙදරින් අයින්වෙන්ඩ... මේ දවස්වල දේපළ වෙළෙඳාම හොඳයි. අපට මුණගැහුණා අපේ ගෙට මිලියන හතක් ගෙවන්ඩ කැමති ගැණුම්කාරයෙක්. ඒ වෙනුවට හොඳ සැප පහසු තනි පලේ ගෙයක් ගන්ඩයි අපි හදන්නේ. ධරජය්රා මාවතෙන් අපිට හොඳ තැනක් හම්බවුණා. අලුත් තැනකට යද්දි සේවිකාව අවශ්ය නෑ කියලත් අපි තීරණය කළා. එතකොට ඉඩ කඩ වැඩියෙන් ඉතිරි වෙනවනේ.”
මහලු කාන්තාව හිස වැනුවේ යමක් අවබෝධ කරගත්තාක් මෙනි. ඒ අතර ‘බී චූ’ යමක් ගිලගත්තා ය.
“ගෙදර වැඩ ටික ඇවිත් කර දීලා යන්නට කෙනෙක් හොයා ගත හැකි. කෑම අපිට පිටින් ගන්ඩත් පුළුවන්. හැබැයි, සේවිකාව ගියාම ඔයාව බලාගන්ඩ කෙනෙක් නැති වෙනවා. ඔයා ඒ ගෙදර පුදුම විදියට තනිවේවි. ගේත් පුංචි නෙ, ඉඩකඩත් මදිනෙ. අපි හුඟක් දුරට කල්පනා කළා. අන්තිමට තීරණය කළේ වඩාත්ම හොඳම දේ ඔයාව නිවාසෙකට යවන එක කියලයි...”
“හුගැංග් කිට්ටුව බොහොම හොඳ ක්රිස්තියානි නිවාසයක් තියෙනවා.”
මහලු කාන්තාව ඇසිපිය එසවූයේවත් නැත. “මං එතැනට ගියා. මේට්රන් කැමතියි ඔයාව ගන්ඩ. එතැන හරිම ලස්සනයි. ලොකු වත්තකුත් තියෙනවා. ඔයාගෙ වයසෙ අය ගොඩක් ඉන්නවා, යාළු මිත්රකම් පවත්වන්ඩ. ඔයා එහෙදි හැබෑවටම සතුටින් ඉඳීවි.”
තමාගේම කියමන් තහවුරු කරන්නට දියණිය තව දුරටත් එසේ පැවසුවා ය.
මේ වතාවේ මහලු මාතාවට වැරෙන් අල්වා ගන්නට පූජා භාණ්ඩ සහිත බෑගය තිබුණේ නැත. තදින් දෙතොල විකාගත් ඇය අසුනෙහි බඳ පටිය තදකර ගත්තාය. තවදුරටත් තමා අනවශ්ය තම දියණියගෙන් බේරී සිටින්නට එමගින් හැකිවෙතැයි ඇය සිතුවා සේය.
ගමන් කළ රිය අසුන තුළ ඈ ගිලී ගියාය. ඇගේ උරහිස් පහත වැටුණි. සුදු පැහැති අසුනෙහි ඇගේ ඇඟිලි සලකුණු පැහැදිලිව සටහන් විය.
“අම්මා” පසු පස බලන කණ්ණාඩිය තුළින් බලමින් දියණිය මව ඇමතුවා ය.
“ඔක්කොම හරිනෙ එහෙනම්!”
“ඔව්” මව පැවසුවේ මුදු ලෙසය. එහෙත් බලාපොරොත්තු වූවාටත් වඩා වැඩි හඬකිනි.
“එයින් ඔයා සතුටු වෙනවා නම්...” ඇය තවදුරටත් කීවාය.
“ඒ ඔයා වෙනුවෙන් අම්මේ, ඔයා එහෙදි මෙහෙට වඩා සතුටින් ඉඳීවි. හෙට ඔයාට එහේ යන්ඩ පුළුවන්. මං අපේ සේවිකාවට දැනටමත් කියලයි තියෙන්නේ. ඔයාගෙ බඩු අස්කරන්ඩ කියලා.”
එලයිනී පැවසුවේ ජයග්රාහී ලීලාවෙනි. හරියට න්යාය පත්රයේ සඳහන් තවත් එක වැඩසටහනක් නිමා වූවා සේය.
“මං දැනං හිටියා හැම දේම හොඳට සිද්ධ වේවි කියලා.”
එලයිනී පුළුල් මඳහසක් පෑවා ය. අම්මාගෙන් ගැලවී ගත්තා යැයි ඇය සතුටට පත් වූවා විය හැකිය.
දියණියගේ සන්තෘෂ්ටියට ඇති එකම බාධාව අම්මාය.
දැන් දියණිය ප්රීතියෙනි. නව පන්නයේ කාන්තාවකට අවැසි හැම දේම දැන් ඇය සතු කරගෙන ඇත. මුදල්, තත්ත්වය, ආදරය, රැකියාව, බලය ඈ සතුය. ඒ හැරුණු විට අම්මාගෙන් සහ ඇගේ පැරණි මෝස්තරයේ කිරුම්, මිනුම්වලින් නිදහස ද දැන් ඇයට ලැබී ඇත.
ඔව්, දැන් ඇය නිදහස් ය.
හදිසියේ ඇගේ දුරකථනය නාද විය. ඈ එහිවූ පණිවුඩය කියවා බැලුවා ය.
“ව්යාපාර අරමුදල 10% කින් ඉහළ නගී” ඔව්, නිසැක වශයෙන්ම ඒ පණිවුඩය දියණියගේ තත්ත්වය තවත් ඉහළට නංවනු ඇත.
දියණිය ජංගම දුරකථන තිරයේ දීප්තිය තුළින් ජීවිතයේ අර්ථය සොයමින් සිටියා ය. එහෙත් පසුපස අසුනේ සිටි තම මහලු මව සහ ඇගේ ඇසේ කඳුළු ඇය දුටුවේ නැත.
https://www.heladiva.lk/%e0%b6%9a%e0%b7%99%e0%b6%a7%e0%b7%92-%e0%b6%9a%e0%b6%ad%e0%b7%8f%e0%b7%80/
(1934 දී සාහිත්යය වෙනුවෙන් නොබෙල් සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබූ ඉතාලි ජාතික Luigi Pirandello (1867 – 1936) ලේඛකයාගේ “ War” කෙටිකතාවේ පරිවර්තනය)
පරිවර්තනය – ධීතිකා නීලනයනා හේරත්
රෝමයේ සිට රාත්රී ශීඝ්රගාමී දුම්රියෙන් පැමිණි මගීන් හට, සල්මෝනාව හරහා යන පරණ තාලයේ කුඩා දුම්රිය එනතෙක් පසුදා පහන් වන තුරු ෆැබිරියානෝ කුඩා දුම්රියපොළේ රැඳී සිටින්නට සිදු විය.
අවමංගල ඇඳුමෙන් සැරසුණු, සිත් ගන්නා හැඩයක් නොමැති විසල් සිරුරින් යුතු වූ කතක්, රාත්රියේදී මගීන් පස් දෙනෙකු රැගෙන ආ දුමින් පිරුණු වාතාශ්රය අඩු දුම්රිය මැදිරියක් වෙතට ඇදුණාය. දීප්තිමත් වූත්, ලජ්ජාශීලී වූත්, නොසන්සුන් කුඩා දෑසකට උරුමකම් කියූ, සිහින් දුබල, සුදුමැලි වූ වතැති කුඩා මිනිසකු වූ ඇයගේ ස්වාමිපුරුෂයා, කෙඳිරිගාමින් ද, සිය පයිප්පයෙන් දුම්රොටු පිටකරමින් ද, ඇය පිටුපසින් ඇදුණේය.
අවසන අසුන් ගැනීමෙන් ඉක්බිති සිය බිරියට මැදිරියේ ඉඩකඩ සලසා දුන් මගීන්ට හෙතෙම, විනීත ලෙස ස්තූති කළේය. පසුව ගැහැනිය දෙසට හැරී ඇයගේ කබායේ කරපටිය සැකසීමට උත්සාහයක යෙදෙමින් හේ විනීතව විමසුවේය. “ ප්රශ්නයක් නෑ නේද මැණිකේ? ”
පිළිතුරු දීම වෙනුවට ඇය ගේ මුහුණ සඟවන පරිද්දෙන් ඕ කරපටිය නැවත ඉහළට ඔසවා ගත්තී ය.
“ නින්දිත ලෝකෙක හැටි ” දුක්බර සිනහවකින් යුතු වූ ස්වාමිපුරුෂයා මතුළේය.
යුද පිටිය කරා පියනඟන්නට යෙදුණු, ඇයගේ එකම දරුවා ගැන සොවින් තැවෙන අසරණ මව පිළිබඳව යමක් විස්තර කිරීම සුදුසු යැයි සිතූ මිනිසා ඒ සම්බන්ධව සිය මගී සගයින් ඉදිරියේ කරුණු ගෙන හැර තැබුවේය. ඔහු පුතු විසි වියේ පසු වූ තරුණයෙකි. සල්මෝනා හි පිහිටි තම ගෙදර පවා කඩා දමමින්, පුතුගේ අධ්යාපනය වෙනුවෙන් රෝමය වෙත පැමිණෙන්නට යෙදුණු ඔවුන් සිය පූර්ණ දිවියම කැප කළේ ඔහු වෙනුවෙනි. ඉනික්බිති, යුද හමුදාවට බැඳුණ ද, අවම වශයෙන් මාස හයකට යුද පෙරමුණට නොයන බවට සහතික වූ ඔහු, හදිසියේ ම තව දින තුනකින් එහි වාර්තා කිරීමට සිදු වී ඇති බැව් මාපියන් වෙත දන්වන ලදී. ඔහුගෙන් සමුගැනීම සිදු කරනු වස් මව්පිය යුවළ ඔහු කරා යන ගමනයි මේ.
ස්වාමියා ගෙන හැර පෑ, විස්තරයට සමාන එකම ඉරණමකට මුහුණ පෑ බහුතරයක් ගැවසි ඒ මැදිරියේ කිසිවකුගෙන් දයානුකම්පාවේ බින්දු මාත්රයක් හෝ නොලැබෙන බැව් හැඟී ගිය ගැහැනිය, විසල් කබාය තුළ ඇඹරෙමින් ද, නළියමින් ද, වරෙක වන සීපාවකු මෙන් කෝපයෙන් ද පිපුරුණාය. ඔවුනතරින් සුවිශේෂී අවධානයෙන් පසු වූ එකකු සිය හඬ අවදි කළේය. “ඔහේ දෙයියන්ට පින් දෙන්ට ඕන, මොකද ඔහේ ගේ පුතා පෙරමුණට යන්නේ මේ දැනුයි. මගේ පුතාට යුද්ධෙ පටන් ගත්ත පළමුවැනි දවසෙම යුද පිටියට යන්න වුණා. එයා දෙපාරක්ම තුවාල වෙලා ආපහු ඇවිත් ආයෙමත් පෙරමුණට ගියා. ”
“ඇයි මගේ ? මගේ පුතාලා දෙන්නෙකුයි, බෑනලා තුන් දෙනෙකුයිත් ඉන්නේ පෙරමුණේ. ”
“ වෙන්ට ඇති, ඒත් මේ අපට ඉන්න එකම පුතා ” එඩි හඬකින් යුතුව ස්වාමි පුරුෂයා පැවසීය.
“ ඉතිං මොකක්ද ඒකෙ වෙනස? වැඩිපුර අවධානය යොමුකරලා ඔහේට පුළුවන් ඔහේ ගේ එකම පුතා නරක් කරගන්ට, ඒත් ඔහේට තව පුත්තු හිටියනං, ඔහේ එතකොට මේ පුතාට ආදරේ කරන්නේ කොච්චරක් ද? ඊට වැඩිය ආදරයක් දැන් මෙයා එකම පුතා වුණා ය කියලා කරන්නේ නැහැ. මව්පියන්ගේ ආදරේ කියන එක මේ පාන් පෙති කපනවා වගේ කෑලි වලට කපලා ළමයින් අතරේ සම සමව බෙදන්ට පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි. පියකු හැම දරුවකුටම එක විදියට ආදරෙයි, එක්කෙනෙක් වුණත්, දහයක් වුණත්, ඒක එහෙමයි. මම මගේ ළමයින් දෙන්නෙක් වෙනුවෙන් විඳවනව කියන්නේ, විඳවිල්ලෙන් බාගයක් එක ළමයෙක් වෙනුවෙනුත් අනිත් බාගෙ අනිත් එකා වෙනුවෙනුත් කියන එක නෙමෙයි නෙ, ඒ එක එකෙක් වෙනුවෙන් මා දෙගුණයක් විඳවනවය කියන එකයි මට කියන්ට තියෙන්නේ……..”
“ඇත්ත……..ඇත්ත……..” අපහසුතාවට පත් ස්වාමිපුරුෂයා සුසුම් හෙළීය.“ ඒත් හිතමු යුද පිටියට ගිය පුත්තු දෙන්නෙක් හිටපු පියකුට එක පුතෙක් නැති වුණත්, (අනේ හීනෙකින් වත් ඔහෙට එහෙම වෙන්න නම් එපා) සැනසෙන්නට තව පුතෙක් හරි ඉන්නවනේ……….. අනිත් කෙනා …….”
“ ඔව්” අනෙකා ඊට උරණ වූ ස්වරයෙන් හඬ අවදි කළේය. “ඒ තාත්තව සනසන්නට එක පුතකු ඉතිරි වෙනවා විතරක් නෙවෙයි, ඒ පුතා වෙනුවෙන් තාත්තට ජීවත් වෙන්ටත් සිද්ධ වෙනවා. ඒත් එක පුතකු ඉන්න පියකුගේ තත්ත්වය ඊට වෙනස්, පුතා මළොත් තාත්තටත් පුළුවන් ඒ එක්කම අවසන් ගමන් ගිහිල්ලා, එයාගෙ දුකට නැවතීමේ තිත තියන්ට. ඔය දෙකෙන් කොයි එකද වැඩිය නරක? ඔහෙට හිතෙන්නෙ නැද්ද මගේ තත්ත්වය ඔහේට වැඩිය භයානකයි කියලා”
“විකාර” අඳුරු ලේ පැහැයට හුරු දෑසැති, රතු මූණැති, තරබාරු වූ තවත් මගියකු බාධා කළේය.
ඔහු හති දමමින් සිටියේ ය. ඔහුගේ ඉදිරියට නෙරූ දෑස්, ඔහුගේ දුබල සිරුරේ අණසකට නතු නොවූ ඔහු සතු ජීව ශක්තියේ අභ්යන්තරික ප්රකම්පනය උසිගන්වන්නාක් බඳු විය.
“විකාර” ඉදිරිපස දත් දෙකක් රහිත වූ හෙතෙම එබැව් සඟවන්නට මෙන් සිය අතින් මුව වසා ගැනීමේ ප්රයත්නයක යෙදෙමින් පුනරුච්චාරණය කළේය. “විකාර, අපට ප්රයෝජන ගන්ට ද අප ළමයින් හැදුවෙ ?”
අනෙකුත් මගීහු ඔහු දෙස බලාපොරොත්තු සිඳුණු දෑසින් නෙත් යොමා සිටියහ. පළමු දිනයේ ම පෙරමුණට ගිය පුතු ගේ පියා සුසුම් හෙලීය. “ඔහේ හරි, අපේ ළමයි අපට අයිති නැහැ. උන් අයිති රටට………”
“සමයං” තරබාරු මගියා හරස් කැපුවේය. “ එතකොට අපි මේ ළමයින් හැදුවේ රට ගැන හිතලා ! අපේ ළමයි අපට ලැබුනෙ …….. හොඳයි, අපේ ළමයි අපට ලැබුණෙ උන් අපට ලැබෙන්ට ඕන හන්දා, උන් උපදින්නේ අපෙන් ජීවිතය අරගෙන. ඔන්න ඕකයි ඇත්ත. අප උන්ට අයිතියි. අපට උන් අයිති නැහැ. අවුරුදු විස්සේදී අප හිටියේ කොතනද, ඒගොල්ලන්ට අවුරුදු විස්ස ලබනකොට ඒගොල්ල ඉන්නෙත් එතැනයි. අපටත් අම්මා, තාත්තා හිටියා. ඒත් ඒ එක්කම තව දේවලුත් තිබුණා………. කෙල්ලන්, සිගරැට්, මායාවල්, අලුත් බැඳීම් ………. ඒත් එක්කම අම්මා තාත්තා එපා කිව්වත්, අවුරුදු විස්ස වෙද්දී රට වෙනුවෙන් කැප වෙන්ටත් අප ලකලෑස්ති වෙලා හිටියා. දැන් මේ අපේ වයසෙදීත් අපේ හිත්වල රට වෙනුවෙන් තියෙන කැක්කුම තාමත් ප්රබලයි, ඇත්තෙන් ම දරුවන්ට තියෙන ආදරේට වැඩිය ප්රබලයි, හා හොඳයි. පුළුවන්කමක් තියේ නම්, තමුන්ගෙ පුතා යුද පිටියේ ඉන්නේ කොතන ද අන්න ඒ තැන සන්තෝසෙන් භාර ගන්ට අකමැති කවුරුවත් මෙතන ඉන්නවද?”
නිහැඬියාවක් පැතිරුණි, ඔහු කී දේ අනුමත කරන පරිද්දෙන් සියල්ලෝම හිස වැනූහ.
“ඇයි?” තරබාරු මිනිසා නොකඩවා සිය කතාව කරගෙන ගියේය. “අපේ ළමයින්ට අවුරුදු විස්ස වෙනකොට ඒ ගොල්ලන්ගෙ හැඟීම් ගැන අපි හිතන්ට ඕන නැද්ද? ඒ ගොල්ලන්ගෙ හිත්වල අපට තියන ආදරයට වඩා රට ගැන දැනෙන හැඟීම ස්වාභාවික දෙයක් නෙමෙයිද? (මා ඇත්තෙන්ම මේ කතා කරන්නේ ගරු කටයුතු ළමයි ගැන) ජීවිතේ තිත්ත, නීරසකම, නින්දිතකම, මායාවල්වල අමිහිර කියන එක විඳවන්නෙ නැතුව, මිනිහකු තරුණ වයසෙදිම සතුටින් මැරෙනවා නම්………. ඒ මිනිහා වෙනුවෙන් අප තවත් යදින්නෙ මොනවද? හැම මිනිහකුම අඬන එක නවත්තන්නට ඕන, හැම මිනිහකුම හිනාවෙන්ට ඕන, හරියට මා වගේ……….. නැත්නම් අඩු තරමින් දෙයියන්නාන්සෙට ස්තූති කරන්න ඕන. හරියට මා කරනවා වගේ – මොකද මගේ පුතා මැරෙන්ට කලින් මට පණිවිඩයක් එවලා තිබුණා, කෙනෙකුට මැරෙන්ට පුළුවන් හොදම තෘප්තිමත්ම විදිය මොකක්ද ඔහුගේ ජීවිතය අවසන් වෙන්නෙත් ඒ විදියට නිසා සතුටෙන් මැරෙන්ට පුළුවන්ය කියලා. ඔහේලට පේනවා මා අවමඟුල් ඇඳුමවත් ඇඟට දාගත්තේ නැහැ, ඒ අන්න ඒ නිසයි………….”
එය අන්යයන්ට ඒත්තු යන පරිද්දෙන් හේ සිය ළා දුඹුරු කබාය සෙලවූයේය. ගිලිහුණු දත්වලට ඉහළින් පිහිටි ඔහුගේ අඳුරු රතු පැහැ උඩු තොල වෙව්ලමින් තිබුණි. සජල දෑස් චලනයෙන් තොර විය, ඉනික්බිති උස් ස්වරයකින් මතු වූ ඉකියක් බඳු වූ සිනහවකින් ඔහුගේ කතාව අවසන් විය.
“සහතික ඇත්ත…….සහතික ඇත්ත……..” සියල්ලෝ එකඟ වූහ.
පසුගිය තුන් මාසය පුරා සිය හදවත වෙලා ගත් දරුණු ශෝකය සමනය කරනු වස් ස්වාමිපුරුෂයා ගේ ද, මිතුරන් ගේ ද ඔවදන් තුළ කිසිදු සැනසීමක් සොයා ගත නොහැකි වූ ගැහැනිය, මරණයට නොව, හුදෙක් අන්තරායකාරී දිවිපැවැත්මකට සිය පුතු යොමුවීමෙන් පවා උපදින ශෝකය, මවක විසින් දැරිය යුත්තේ කෙසේද යන්න පසක් කරගනු වස් එකම එක සැනසුම් වදනක් සොයමින් කබාය තුළ ගුළි වී, මැදිරියේ මුල්ලකට වී නිහඬවම සියල්ල අසා සිටියාය. සිය ස්වාමිපුරුෂයා හා මිතුරන් පැවසූ කිසිදු වදනක ඇය සෙවූ සැනසිල්ල නොතිබුණි. ඇයගේ හැඟීම් බෙදාගනු වස් කිසිවකු නොමැති බව සිතත් ම එය ඇයගේ ශෝකය වඩ වඩා තීව්ර කළේය.
එහෙත් මොහොතකට පෙර හඬ අවදි කළ මගියාගේ වදන් කනවැකුණු ගැහැනිය අතිශයින් විස්මයට පත් වූවාය. ගැටලුව වූ කලි, අන්යයන්ට තමා තේරුම් ගැනීමට නොහැකි වීම නොව පුතුන්ගේ තාවකාලික වෙන්වීම පමණක් නොව, සදාකල් වියෝව ද, නිහඬවම දරා ගත් උත්තම මව්වරුන් සහ පියවරුන් සතු ආධ්යාත්මීය ශ්රේෂ්ඨත්වය තමා සතුව නොමැතිවීම බැව් ගැහැනිය ක්ෂණිකව පසක් කර ගත්තාය.
ඇය හිස එසවූවාය. කිසිදු තැවුලක් නොමැතිව සිය මාතෘ භූමිය වෙනුවෙන් විරුවකු ලෙස තම දිවිය පුද දුන්, තරබාරු මිනිසාගේ පුතු පිළිබඳව ඔහු පවසන දෙයට වඩා අවධාරණයෙන් ඇහුම්කන් දෙනු වස් ඕ තව තවත් ඉදිරියට නැඹුරු වූවාය. කිසිදින සිහිනෙන් හෝ නොදුටු නව ලොවක් වෙත ඇය පා තබන බවක් ඇයට හැඟුණි, සිය දරුවාගේ මරණය අකම්පිතව උසුලා සිටින මේ ගෞරවනීය පියා වෙත අනෙකුත් මගීන් සිය හෘදයාගම උණුසුම් සුබ පැතුම් පිරිනමන අයුරු ඕ සොම්නසින් බලා සිටියාය.
ඉනික්බිති, ක්ෂණිකව ම සිහිනයකින් අවදි වූ පරිදි, ඕ මෙතුවක් පැවසූ කිසිවක් නෑසුණු අයකු සේ, වියපත් මිනිසා දෙසට හැරී සිය මුව විවර කළාය.
“එතකොට………….. ඔයාගේ පුතා…………… ඔයාගේ පුතා………… ඇත්තටම මැරුණද?”
සියල්ලෝ ඇය දෙස දෑස් දල්වා බලා සිටියහ. ගැහැනිය දෙස බලනු වස් සිය අඳුරු විසල් සජල දෑස් ඇය වෙත යොමු කළ වියපත් මිනිසා ද, ඇය වෙත සිය දෑස් විහිදා බලා සිටියේය. ඉනික්බිති හේ පිළිතුරු දෙන්නට වෑයම් කළේය. එහෙත් ඔහුගේ මුවින් පිටවූ වදන් එකිනෙක පැටලුණි. තත්පර, විනාඩි ගත වී ගියේය. ඔහුගේ දෑස් ඇය මත ම රැඳී තිබුණි. ඉක්බිති ක්ෂණිකව අවස්ථාවෝචිත නොවූත්, මුග්ධ වූත් එකී පැනය ඔහුගේ පුතු මිය ගොස් ඇති බව ඔහුගෙන් සදහටම වියෝවී ඇති බව ඔහුට පසක් කළේය. ඔහුගේ මුහුණ කුඩා වී ගියේය, එය වේදනාවෙන් හැකිළුණි. ශෝකයෙන් ඇඹරුණි, සංවේගයෙන් විකෘති වුණි. ඉක්බිති ක්ෂණිකව සිය සාක්කුවෙන් ඇදගත් ලේන්සුව දෑසට තද කර ගත් මහලු මිනිසා සියල්ලන් විමතියට පත් කරමින්, හද කකියවන අනුවේදනීය වැලපුමක පුපුරා වැටීම දෝංකාර නංවමින් මහ හඬින් හඬා වැටුණේය.
28
මියගිය ලේඛකයා
ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයේ සංස්කෘතික නිලධාරි අසුනට බර වී සිටින සංජීව දයාසේන, තමා ඉදිරියේ මේසය මත ඇති කඩදාසි ගොනු දෙස බලාගෙන දිගු කල්පනාවක නිරතව සිටියේය. අද තමන්ගේ ආයතනයට ලැබුණ විශේෂිත වූ ලිපිය ද පසෙකින් තිබේ. එය අතට ගත් ඔහු මහත් ඕනෑකමකින් යළිත් වරක් කියවා බැලීය. ලිපිය බෙහෙවින් ප්රියජනක වුවත් ඉන් ඔහු තුළ ඇතිවන්නේ දුක්ඛිත සිතුවිල්ලකි.
එවන් කලාකරුවකු සොයා තමා මීට මාස කිහිපයකට පෙර කළ ගවේෂණයත් ඉන් හමු වූ දුක්ඛිත තොරතුරුත් ඔහුට දිගින් දිගටම සිහිපත් වෙයි. ඒ තොරතුරු බෙදා ගැනීමට ද ලේකම් කාර්යාලයේ සිටියේ සුළු පිරිසක් පමණකි. වාසනාවකට මෙන් ඒ අතර උසස් නිලතල දරන අය කීප දෙනකුන් මෙන් ම ප්රධාන ලේකම්තුමිය ද සිටියා.
“සංජීව මහත්තය අපි කලාව මිනිස්සුන්ගෙන් ඈත් නොවී තියාගන්න පුළුවන් හැම දෙයක්ම කරන්න ඕනෙ. නීතියෙන් මිනිසාගේ හික්මවීමක් සිදුවුණාට, මිනිහා සෞම්ය පිරිපුන් ජීවියෙක් බවට පත්වන්නෙ කලාවෙන්” එතුමිය දවසක් පැවසුවේ ඊට වසර ගණනකට පෙර, ප්රාදේශීය සාහිත්ය තරගයකට ප්රදේශයේ ලේඛකයකු ලියූ කෙටි කතාවක් අතේ තබාගෙනය.
එවිට තමා තුළ ඇති වූ ප්රබෝධය සංජීවට මේ දැන් මෙන් මතකය. මන්දයත් තමා මෙන්ම සාහිත්යයට හිතෛෂීකම් පාන ප්රධානියකු යටතේ සේවය කරන්න ලැබීම ඔහු සැලකුවේ මහත් භාග්යයක් කොටය.
“සංජීව මට මේ කෙටිකතාව හම්බ වුණේ කබඩ් එකක් ඇතුළෙ තිබිල. මේ පළාතෙම මනුෂ්යයෙක් තමයි මේක අපේ කාර්යාලයෙන් පවත්වපු තරගයකට ඉදිරිපත් කරල තියෙන්නෙ. කෙටි කතන්දරයක් නෙමෙයි, මේක කෙටිකතාවක්. චෙකෝෆ්ලා, ගෝර්කිලා, ගී ද මෝපසාන්ලා, ඔස්කා වයිඩ්ලා වගේ ලේඛකයන් ලීව කෙටිකතාවල තියෙන හැම අංගයක්ම මේ කෙටිකතාවෙත් තියෙනව. ගමේ ගොඩේ ඉන්න, කිසි හව්හරණයක් නැතිව ගරා වැටෙන මේ වගේ නියම ලේඛකයන්ව අපි ආරක්ෂා කරගන්න ඕනෙ. ඔයා පොඩ්ඩක් ගිහිල්ල ඔය මනුස්සයා ගැන හොයල බලන්න.”
”මම අදම යන්නම් මැඩම් එයාව මුණ ගැහෙන්න.”
“කලබල වෙන්න කාරි නෑ සංජීව. ඉස්සරල මේක කියවල බලන්න. අද අපේ වාහනෙත් නෑ. හෙට වාහනේ ආවාම සංජීවට පුළුවනි ගිහින් ඒ මනුස්සයව හම්බ වෙලා බලන්න.”
“නෑ මැඩම් මට බයිසිකලයෙන් යන්න පුළුවන් හෙට වෙනකම් ඉන්න ඕනෙ නෑ.” ඔහු කීවේ ප්රධානියා දුන් කෙටිකතා පිටපත අතට ගනිමිනි.
තමනුත් ලේකම්තුමියත් අලුතින් මාරුවීම් ලබා මෙම කාර්යාලයට පැමිණි අලුත වූ ඒ සිදුවීම සංජීවට අද වගේ මතකය.
ඊළඟට ඔහුට සිහිපත් වන්නට වූවේ අර කෙටිකතාව ලියූ පොඩි බණ්ඩා නම් ලේඛකයා සොයා එදා ගිය ගමනය.
එදා ඔහු, කෙටිකතාව කියැවීමෙන් පසුව ඒ මොහොතේම ලේඛකයා සොයා යන්නට වූවේ කතාව තුළින් මනාව පිළිබිඹු වූ ප්රතිභාව නිසාය. නිර්මාණය ඉදිරිපත් කර තිබුණ අයදුම්පතේ ලිපිනය අනුව ඔහු තම මෝටර් බයිසිකලයෙන් පොඩි බණ්ඩා සොයාගෙන යන්නට වූයේ තවත් සහායකුව ද කැඳවාගෙනය.
“අපි පොඩි බණ්ඩව ඉක්මනින්ම මැඩම්ට මුණගස්සවන්න ඕනෙ. මම හිතන්නෙ ඔය මනුස්සයගෙන් සාහිත්යයට ලොකු සේවයක් කරව ගන්න පුළුවන්.” සංජීව තම මිතුරාට පැවසීය.
ඔවුහු පොඩි බණ්ඩලාගේ වත්තේ ගෙවල් ඉදිරිපිට ගේට්ටුව අසලට පැමිණ කීප වරක්ම නළාව නාද කළෝය. ගලෙන් බිත්ති බැඳ උළු සෙවිලි කර තිබුණ නිවහන අලුතින් ගොඩ නැඟූවක් ලෙසින් පෙනුණි.
තරබාරු කාන්තාවක් ඇඳුමට පිටින් දවටානෙ සිටි රෙදි කඩින් එක් අතක් පිස දමමින් පැමිණියාය. ඇය මුහුණට සිනාවක් නංවා ගත්තත් එහි එතරම් ප්රසන්න බවක් නොවීය.
“මේකද පොඩි බණ්ඩ මහත්තයලගෙ ගෙදර?” සංජීව හැකිතරම් සුහද ලෙසින් ඇසුවේය.
“ඔව් මේක තමයි. මේ මහත්තයල කොහෙන්ද?” ඇගේ නළලේ රැලි ප්රමාණය සැණෙකින් වැඩි විය.
“අපි ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයෙන්.”
“අපි ආවෙ පොඩි බණ්ඩ මහත්තයව හම්බ වෙන්නයි.”
එවිට ඇගේ මුහුණට නැඟුණේ ශෝකී නොව උපහාසාත්මක පෙනුමකි. “එයා නැති වෙලා දැන් අවුරුදු දෙකක් විතර වෙනවා.”
නිලධාරීන් දෙදෙනා ඔවුනොවුන්ගේ මුහුණු බලා ගත්හ.
“අපට පොඩි බණ්ඩ මහත්තය ගැන තොරතුරු ටිකක් අහගන්න පුළුවන් ද?”
“මොකටද?” කාන්තාව කතා කරන්නේ එතරම් ප්රසන්න ලෙසකට නොවේය.
ඇය මෙල්ල කරගත හැකි ක්රමයක් කල්පනා කළ සංජීව මෙසේ කීවේය. “අපිව එව්වෙ ලේකම් මැඩම්, පොඩි බණ්ඩ මහත්තය ගැන තොරතුරු ටිකක් හොයාගෙන එන්න කියලා.”
කාන්තාව මඳක් තැන් කල්පනා කර බලන්නට වූවාය. සමහරවිට වාසිදායක දෙයක් වන්නට ද බැරි නැතැයි ඇයට සිතෙන්නට ඇත.
“හා.. එන්නකො බලන්න.” ඇය ඉස්සර වී ගමන් කරන්නට වූවාය.
“මම මේ උය උය ඉඳලයි ආවෙ… ඉඳ ගන්නකො ඔය දෙන්නත්.” පුටු තබා ඇති දිසාව හිසෙන් පෙන්වමින් ඇය කීවාය. “මොනවද දැනගන්න ඕනෙ?”
“ජී. ඒ. මැඩම් ඇහැව්ව පොඩි බණ්ඩ මහත්තය ලීව තව මොනව හරි තියෙනවද කියල.”
“මොනව තියෙනවද කියල නම් දන්නෙ නෑ. එයා නිදහසේ ලියන්න කියවන්න ඕනෙ කියල අපේ පරණ ගෙයි කාමරයක් හරි ගස්සවගෙන එතැන තමයි පදිංචි වෙලා හිටියෙ. කොහෙද එයා ඉස්කෝලෙන් පැන්ෂොන් ගත්තට පස්සෙ ප්රයෝජනවත් දෙයක් කෙරුවෙ නෑනෙ. ඔය ලිය ලියා කියව කියව හිටිය මිසක්.
“දරුවො එහෙම නැද්ද?”
“පුතාල දෙන්නෙක් ඉන්නව. උනුත් ජීවත් වෙන්නෙ හරි අමාරුවෙන් තමයි.”
“කෝ දැන් ඒ දෙන්න.”
“පොඩි පුතා පැක්ටරියක වැඩට යනව. ලොකු එක්කෙනා සිකුරිටි ජොබ් එකක් කරනව. ඒ දෙන්නට මෙහෙම දුක් විඳින්න වෙන්නෙ නෑනෙ තාත්ත හරියට කල්පනා කරල හරි හම්බ කරල තිබුණ නම්.”
“පොඩි බණ්ඩ මහත්තය හෙව්ව සල්ලි වියදම් වුණේ මොනවටද?”
“ගෙදර දොර වැඩට වියදම් කෙරුව තමයි. ඒක එයා කරන්නම එපායැ. ඊට එහා කීයක්වත් හෙව්වෙ නෑ; අර මඩුවට වෙලා කුරුටු ගගා හිටිය මිසක්ක.” අර මඩුව කියමින් ඇය දිසාවකට අතක් දිගු කළාය.
“එතකොට මේ ගේ එහෙම හැදුවෙ?”
“එයා තමයි හැදෙව්වෙ. පුතාල දෙන්න ඊට පස්සෙ අලුත් කරල ගත්ත.”
තවත් දෙයක් ඇගෙන් ඇසීමට නැති බව සංජීවලාට තේරුම් ගියේය.
“පොඩි බණ්ඩ මහත්තය හිටි කාමර කෑල්ල ඇතුළ ටිකක් අපට බලන්න පුළුන්ද?” සංජීව ඇසුවේය.
“ඔය තියෙන්නෙ ගේ පිටිපස්සෙ. ගිහින් බලන්න. තවම එතැන ඇති පරණ කොළ ගොඩවල්.” කාන්තාවගෙ මුහුණේ දැඩි උපහාසයක් රැඳී තිබේ. “අපි ඕක කඩල ගිනි තියල අස් කරන්නයි හිතාගෙන ඉන්නෙ. කොහෙද මේ දවස්වල වැඩට කෙනෙක් හොයා ගන්න ලේසි නෑනෙ.”
නිලධාරීන් දෙන්නා කතාබහකින් තොරව ගේ පිටුපසින්; ඊට යාර විස්සක් පමණ ඈතින් වූ කුටිය වෙත ගමන් කරන්නට වූහ.
ලේඛකයාගේ කුටිය, ඔවුනගේ පැරණි ගෙයි කාමරයක් ඉතිරි කර සකස් කර තිබුණකි. ඉතිරි කොටස් කඩා දමා කාමර කෑල්ලට පමණක් සුදුසු වන අන්දමට සුළුවෙන් පොල් අතු වහලය හෙවිලි කර තිබිණි. කාමරයේ බාල වර්ගයේ ලෑලි දොර කඩා වැටී ඇත. කාමරය තුළ කබල් පුටුවක්, රට අඹ ලෑලි මේසයක් හා බිත්තියට හේත්තු කළ බූරු ඇඳක් විය.
මේසය මත වූ කොපි පොත් හා කඩදාසි ගොමු සමහරක් වහලයෙන් කාන්දු වූ වැසි දියට අසුව ප්රයෝජනයකට ගත නොහැකි වන සේ එකට ඇලී විකෘතිව ගොස් තිබිණි.
ගරා වැටුණ රාක්කයක් මත මුද්රිත පොත් කිහිපයක් වූ අතර එහි බොහෝමයක් පරිහරණය කළ නොහැකි තරමට විනාශ වී තිබිණි. මාර්ටින් වික්රමසිංහ මහතාගේ මෙන්ම ඩබ්ලියු ඒ. සිල්වා, කුමාරතුංග මුනිදාස බඳු වූවන්ගේ ද ග්රන්ථ කීපයක්ම විය. සමහර ඒවා වේයන්ගේ ග්රහණයට අසුව තිබුණ අතර අනෙක් ඒවා වැසි වතුර වැටී නාස්ති වී ගොසින්ය.
සංජීව ප්රවේශමෙන් අතට ගන්නට වූවේ පොඩි බණ්ඩ ලේඛකයා විසින් රචිත අත්පිටපත්ය. ඒවායේ ද සමහරක් විනාශ වී ගොසින්ය.
“මහ අපරාධයක් සිද්ධ වෙලා තියෙන්නෙ සංජීව.” එසේ කීවේ ඔහුගේ හිතවතාය.
“මේ අපරාධයෙ තරම තේරුම් ගන්න සාහිත්යය ගැන ලොකු දැනුමක් තියෙන්න ඕනෙ. ගිහිල්ල අර ගැහැනු කෙනාගෙන් අහගෙන එන්න පුළුවන්ද මේව අපට දෙනවද කියල.”
සහයකයා කාන්තාව සොයා ගිය අතර සංජීව තව තවත් සොයා බැලීම් කරන්නට විය. එක්තරා මහත ෆයිල් කවරයක් තුළ අතින් ලියූ පුල්ස්කැප් ගොන්නක් විය. කඩදාසි කහපැහැ ගැන්වී පරණ වී තිබුණත් අකුරු කියවාගත හැකි තත්වයක පැවතිණි. ඔහු ප්රවේශමෙන් ඒවා වෙන්කර තබා ගත්තේය. තවත් තැනක වූ කඩදාසි ගොන්නක් විමසා බැලූ කල සිතාගත හැකි වූවේ එය නවකතාවක් බවකි. ඔහු එය ද වෙන්කර ගත්තේය. ඊට එහායින් වූ කඩදාසි ගොන්න මත වහලයේ සිදුරු අතරින් දිය කාන්දු වීමෙන් අකුරු බොඳ වී එකට ඇලී තිබුණේ, පල ප්රයෝජනයකට ගත නොහැකි ලෙසිනි. ඔහුගේ මුවින් දීර්ඝ සුසුමක් පිටවිය.
තව තවත් අවුස්සාගෙන යන අතර කවි ලියන ලද කඩදාසි ගොන්නක් ද හමුවිය.
මෙවිට සහයකයා එතැනට පැමිණියේය. ඔහුගේ අතේ ලොකු හිස් උරයක් ද වූ අතර සංජීව නළල රැලි කරගෙන ඒ දෙස බැලීය.
“අර උන්ද බොහොම කැමැත්තෙන්ම මේක දුන්න තියෙන දේවල් දමාගෙන යන්න කියල.” කියමින් ඔහු සිනාසුණේය.
එහෙත් සංජීවට සිනාසීමට නොහැකි විය. ඔහු වරක් තම සගයා දෙසත් අබලන් මේසය දෙසත් බලා පහත් හඬකින් දොඩන්නට විය.
“මහ අපරාධයක් වෙලා තියෙන්නෙ. හුඟක් දේවල් විනාශ වෙලා. මීට අවුරුද්දකටවත් ඉස්සරල එන්න තිබුණ නම් වටිනා සම්පතක් ආරක්ෂා කරගෙන රටට ඉදිරිපත් කරන්න තිබුණ. බොහොම ටිකයි ඉතිරි වෙලා තියෙන්නෙ.”
දෙන්නා එකතු වී හැකි හැම කඩදාසියක් ම පොතක් ම ගෝනියට දමා ගන්නට වූහ. ඒ අතර කෙටිකතා තරගවලින් ජයග්රහණය කළ සහතික පත්වල කැබලි ද විය. සංජීව ඒවා ද එකතු කර ගත්තේ, ප්රාදේශීය කාර්යාල ලේකම්තුමියට පෙන්වීම සඳහාය. කඩදාසි ගොනු අතර ලේඛකයාගේ යයි සිතිය හැකි අවපැහැ ගැන්වී ගිය ඡායාරූප පිටපත් කීපයක් ද තිබුණත් ඒවා බොඳ වී කිසිදු ප්රයෝජනයකට ගත නොහැකි තත්ත්වයේ තිබිණි.
කඩදාසි පුරවා ගත් උරය ඔසවා ගත්තේ සහයකයාය. ඔවුන් දෙන්නාගේ අසලට පැමිණ කාන්තාවට කතා කළහ.
“බොහොම ස්තූතියි අපට දක්වපු සහයෝගයට.
තවත් කතා කරන්නට දෙයක් නොවූවෙන් “අපි යන්නම්” කියාගෙන ඔවුහු පිට වූහ. එසේ ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයට ගෙන ආ ලියැවිලි සමූහය පරික්ෂාවට ලක් කළේ සංජීව හා ලේකම්තුමියය.
“සංජීව මහත්තය කෙටිකතා කවි අපේ ටයිපිස්ට් කෙනකුට කියල පිටපත් කරවල පොත් දෙකක් හැටියට හරිගස්සන්න. නවකතාවත් ඒ විදිහටම පිළියෙල කරන්න. ඒව; පොත් ප්රකාශකයො වගයක් මේ ළඟදි පවත්වන්න යන අත්පිටපත් තරගයට යවන්න සූදානම් කරවන්න බලන්න.”
මේ සියලුම මතක අලුත් කර ගනිමින්, සංජීව දයාසේන අද ලැබුණ; තම මේසය මත තබා ඇති ලිපිය දෙස බලා සිටින්නේ මේ වන විට පොඩි බණ්ඩා නමැති ලේඛකයා සිටියා නම් ඔහු කිනම් අන්දමක ප්රතිචාරයක් මීට දක්වනු ඇත්දැයි සිතින් අනුමාන කර ගනිමිනි. ප්රකාශන සමාගමෙන් ලැබී ඇති දැන්වීම් ලිපියේ සඳහන් වන්නේ කෙටිකතා සහ නවකතා පොතට ප්රථම ස්ථානයත්, කාව්යය සංග්රහයට දෙවන ස්ථානයත් හිමි වී ඇති බවය. මුද්රණ සමාගම පොත් මුද්රණය කිරීමට පිළිවෙත් දෙකක් යටතේ භාර ගැනීමට කැමැත්ත පළ කර ඇත. කර්තෘ භාගය ගෙවන අන්දම හෝ පූර්ණ අයිතිවාසිකම පවරා ගැනීමේ දෙවිදිහෙන් කර්තෘ කැමති අන්දමකට ක්රියා කිරීමට ඔවුන් මනාපය.
උදයේ මේ ලිපිය ලැබුණ විට එය කියවා බැලූ ප්රාදේශීය ලේකම්තුමිය ප්රකාශ කළේ මෙහි සැබෑ මුදල් උරුමකරුවන් වන පොඩි බණ්ඩාගේ බිරිය හා දරුවන් සමඟ සාකච්ඡා කළ යුතු බවය. මේ ආරංචිය දැන්වීමට යෑමට සංජීවට සිත නොදුන් අතර, ඒ සඳහා ඊට කලකට පෙර තමා සමඟ පොඩි බණ්ඩා ලේඛකයා සොයා ගිය සහයකයා යොදා ගැනුණි. මුදල් ලැබීමට යන කටයුත්තක් බැවින් කිනම් මොහොතක හෝ ඇය පැමිණෙනු ඇත.
දවාලේ ලේකම් කාර්යාලයට ඇය පැමිණියේ තනියෙන් නොව පුතුන් දෙදෙනා සමඟය. ඔවුන්ව කෙළින්ම ලේකම්තුමිය වෙත ඉදිරිපත් කර, සංජීව ද අසලින්ම සිටියේය.
සියලු දෙනාටම ඉඳගැනීමට අසුන් පැනවීමෙන් ලේකම්තුමිය මඳ වේලාවක් තිදෙනා දෙස මාරුවෙන් මාරුවට බැලුවේ ප්රසන්න දැක්මක් සොයන්නාක් මෙනි. තරුණයන් දෙන්නා හිස කෙස් හා රැවුල ඕනෑ ඕනෑ විදිහට සකස් කර කලිසම් කමිස ද ඊටම සරිලන අන්දමින් ඇඳ සිටියහ.
ලේකම්තුමිය ඔවුනට කාරණය පැහැදිලි කර දී මෙසේ පැවසුවාය. “මේ ගොල්ලන්ට තියෙන හොඳම දේ තමයි පොත් තුනේ සම්පූර්ණම අයිතිය ප්රකාශකයන්ට පවරල ඒ ලැබෙන මුදල් භාර ගන්න එක. කර්තෘ භාගය ලබා ගන්න ගියොත් දෙවෙනි වරට ඔය පොත් මුද්රණය වෙන එකක් නෑ.”
“වැඩියෙන් මුදල් ලැබෙන්නෙ මොන විදිහට කෙරුවොත් ද?” එක් තරුණයකු යටැසින් බලමින් ඇසීය.
“ප්රකාශන අයිතිය භාර දුන්නොත් තමයි.”
“කීයක් විතර හම්බ වෙයිද දන්නෑ නේද?” අනෙක් තරුණයා අපූරු සිනාවකින් මුව සරසාගෙන ඇසීය.
“සුදුසු ගාණක් හම්බ වෙයි.”
“ෂහ්… මේ ළමයින්ගෙ තාත්ත ලීව අනෙක් ඒවත් ආරක්ෂා කර ගන්නයි තිබුණෙ.” කාන්තාව පසුතැවිල්ලකින් මෙන් කීවාය.
ජයග්රහණය දන්වා එවා තිබුණ දැන්වීම් ලියුම සහිත කවරය ඔවුන් අත තැබූ ලේකම්තුමිය “මේකෙ තියෙන ලිපිනයේ තැනට යන්න. යන කොට මේකත් අරගෙන යන්න.” කියා මඳක් තැන් සිට මෙසේ ද පැවසුවාය. “පොඩි බණ්ඩ ලේඛකතුමාට මේ අයගෙ තිබෙන සම්බන්ධතාව සහතික කෙරුව ලියුමක් ගෙනියන්නත් අමතක කරන්න එපා.
ඔවුන් පිටව ගිය පසු ඇය යාන්තමින් සිනාසෙමින් සංජීව දෙස බැලුවාය. සතුට මඳක්වත් මුසු නොවුණ ඒ සිනාව හඳුනාගත් ඔහුගේ මුහුණට නැඟුණේ අසරණ කමේ බැල්මකි.
“සංජීව කෝකටත් අප ළඟ තියෙන අර පොත් තුනේ පිටපත් ප්රවේශම් කරල අරන් තියන්න.”
https://www.silumina.lk/2024/07/27/news-features/22200/%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%9C%E0%B7%92%E0%B6%BA-%E0%B6%BD%E0%B7%9A%E0%B6%9B%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%8F/මහගෙදර
- සුනිලා විජේසිංහ විසින් පරිවර්තනය කළ කෙටිකතාවක්
ගොවිපොළ පැතිර තිබුණේ සමර්සෙට්ෂයර් කඳුවැටි අතරේ වූ නිම්න භූමියකය. එහි වූ ගලින් කරන ලද පැරණි පන්නයේ නිවස වටා ධාන්ය අටු ද, කුකුළන්, එළුවන්, ගවයන් වැනි සතුන් සඳහා ඉඳි කරන ලද කුඩා නිවාස ද දක්නට ලැබිණි. නිවසේ දොරකඩට ඉහළින් ‘1673’ යන්න මනහර ලෙස ලියකම් කොට තිබුණි. ඒ එම නිවාසය ඉදි කොට හමාර කළ වර්ෂයයි. කාලගුණයේ පහරදීම් වලට ද නොඅඩුව ලක්ව තිබූ නිවසෙහි බිත්ති අළු පැහැ ගත්තේය. නිවස ආවරණය කරන්නට උත්සාහ ගනිමින් සමහර ගස් වැල් වැවී තිබූ අතර ඒ නිසාම නිවස ද ගෙවත්තෙහිම කොටසක් සේ පෙනෙන්නට තිබිණි. මහා මාර්ගයේ සිට නිවස දෙසට වැටී තිබූ මාවත දෙපස එල්ම් ගස් දෙපෙළක් නැගී සිටියේ තේජස්වී විලාසයකිනි. කලකට පෙර මේ එල්ම් ගස් දෙපෙළ එම ගම්ඉඩම් හිමියාගේ මන්දිරයට මහත් ආඩම්බරයක් වූවාට කිසිදු සැකයක් නැත.
නිවස්න වාගේම එහි නිවැසියන් ද දෘඪ හා උද්ධච්ඡ ගතියක් පෙන්නුම් කළා යැයි කීවොත් එක අතකට නිවැරැදිය. පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට ඉපදීම මෙන් ම මිය යාම ද එකී මන්දිරය තුළම සිදුවීම ඔවුන්ගේ අහංකාර ප්රාර්ථනාවක් වී තිබුණා සේ ය. නිවැසියන් අවට ඉඩ කඩම් වගා කරමින් ගොවිපළ ආරම්භ කොට තිබුණේ වසර තුන්සියයකට පමණ පෙරාතුවය. දැන් සිටින ගොවිපළ හිමියා ජෝර්ජ් මෙඩෝස් ය. ඔහුගේ වයස අවුරුදු පනහකි. බිරිඳ ඔහුට වඩා වසර දෙක තුනකින් බාල විය යුතුය. ඔවුන් දෙදෙනාම පැහැපත් ය. පුත්තු දෙදෙනා සහ දූවරු තිදෙනා ද මවු පිය පාර්ශ්වයන් සේ ම ශක්තිමත් හා ප්රසන්න අය වූහ. එකී පවුල සැබැවින් ම සිටියේ හොඳින් හා සතුටිනි. එහෙත් නව ලොවක් පිළිබඳව හැඟීමක් නම් ඔවුන් කිසිවෙකුටත් නොතිබුණා සේ ය. ඔවුන්ගේ ආඩම්බරය වූයේ ස්වකීය පරම්පරාගත නිවස තුළ, ගොවිපළ තුළ සංහිඳියාවෙන් ජීවත්වීම පමණකි. නෝනාවරුන්, මහත්වරුන් වීමේ උවමනාවක් ඔවුනට තිබුණේ නැත. කෙසේ නමුත් එවැනි සමගි සම්පන්න, ප්රීතිමත් නිවසක් මා වෙනත් දැක නොතිබූ තරම්ය. කාර්ය්යශූර මෙන් ම කරුනාවන්ත ද වූ නිවැසියෝ හැම විටම වැඩිහිටියාට ප්රමුඛස්ථානය දෙමින් කටයුතු කළහ.
බීතෝවන්ගේ තූර්ය්ය සංවාදයක හෝ ටිඩියන්ගේ සිතුවමක දැකිය හැකි පූර්ණත්වය එම නිවසේ ඇතැයි මට සිතුණු වාර බොහෝ විය. එසේ වුව නිවසෙහි ආධිපත්යය අයත්ව තිබුණේ ජෝර්ජ් මෙඩෝස් හට නොවේ. ඔහුගේ මවටය. අළු පැහැති හිස කෙස් සහිත උස, ඍජු ගැහැනියක වූ ඇයගේ වයස අවුරුදු හැත්තෑවක් විය. මුහුණ රැලි ගැසී තිබුණ ද ඇගේ දෑස දීප්තිමත් හා කලබලකාරීවිය. නිවසට මෙන්ම ගොවිපළට ද නීතිය බවට පත්ව තිබුණේ ඇගේ වචනයයි. අත්තනෝමතික හා ස්වෛරී වුවද ඇගේ පාලනය අකාරුණික වූයේ නැත. සේවකයෝ ඇය හා විහිළුවක් කොට සිනාසෙන්නට බිය නොවූහ. සැබැවින්ම ඇය සාර්ථක ව්යාපාරික කාන්තාවක් වූවාය. උදෑසනින් අවදිවීම යමෙකුට ඇගෙන් සැලකිලි ලබන්නට තරම් හේතුවක් විය. අපූරු චරිතයක් වූ ඇය; මෙඩෝස් මහත්මිය යහපත් සිහි බුද්ධිය මෙන් ම ප්රීතිය ද යන මනෝභාවයන්ගේ සංකලනයක් වැන්න. දිනක් ජෝර්ජ් මහත්මිය අතරමග දී මා නතර කළාය. ඇය සිටියේ මහා කලබලයකිනි. ජෝර්ජ් මහත්මිය මෙඩෝස් නිවස තුළ කිසිදාක මෙඩෝස් මහත්මිය බවට පත්ව සිටියේ නැත. එහි මෙඩෝස් නෝනා මහත්මිය වූයේ ඇගේ නැන්දම්මා පමණකි.
''ඔයා දන්නවද අද මෙහාට එන්නෙ කවුද කියලා?” ඇය මා නතර කරමින් පිළිවිසියාය.
“ජෝර්ජ් මෙඩෝස් මාමා! දන්නවනෙ එයා හිටියෙ චීනෙ.”
“මං හිතා හිටියෙ එයා මළාය කියලනෙ.”
''ඇත්තටම අපිත් හිතා හිටියෙ එහෙම තමයි.”
ජෝර්ජ් මෙඩෝස් පිළිබඳ කතාව මම වාර දුසිම් ගණනක් අසා ඇත්තෙමි. පැරණි කවි කතාවක දැවටී තිබෙන ආශ්වාදය ඒ කතාව තුළ තිබූ නිසාම මම එය අසන්නට ප්රිය කළෙමි. එය යථාර්ථවාදයෙන් බැහැර වූ කතාවකැයි ද වරෙක මට නොසිතුණා නොවේ. ජෝර්ජ් මෙඩෝස් මෙන් ම ඔහුගේ බාල සහෝදරයා වූ ටොම් ද යන දෙදෙනාම ආලය කොට තිබුණේ මෙඩෝස් මහත්මියට ම ය. එකල ඇය එමිලි ග්රීන් මෙනවිය වූවාය. ඒ අඩ සිය වසකටත් එපිට සිදු වූ සිදුවීමකි. අවසානයේ දී, එමිලි ටොම් හා විවාහ වූ අතර ජෝර්ජ් මුහුදෙන් එතෙර ගොස් තිබිණි.
ඔහු චීනයේ සිටින බව ඔවුහු එකල දැන සිටියහ. ඒ වසර විස්සක් ගත වන තුරුත් ඔහු ඉඳ හිට ඔවුනට තෑගි බෝග එවූ බැවිනි.
එයින් පසු ඔවුනට ඔහු පිළිබඳව ආරංචි නොලැබී ගියේය. ටොම් මෙඩෝස් මිය ගිය පුවත ද එමිලි මෙඩෝස් ඔහු වෙත ලියා යැව්වාය. එහෙත් පිළිතුරක් ලැබුණේ නැත. අවසානයේ දී සියලු දෙනා එක්ව නිගමනය කොට තිබුණේ ඔහු මිය ගොස් ඇති බවය. දින දෙක තුනකට පෙරාතුව මෙඩෝස් මන්දිරයට හදිසියේ ම හසුන්පතක් ලැබුණේ නිවැසියන් මවිතයට පත් කරවමිනි. ලියුම එවා තිබුණේ ‘පෝට්ස්මවුත්’ නාවුක නිවාස පාලිකාවක් වෙතිනි. එකී ලියුමට අනුව ජෝර්ජ් මෙඩෝස් පසුගිය දස වසරක් පුරා අත් පා අවසඟව නාවුක නිවාසයක නේවාසික රෝගියෙකු ලෙස ගත කොට ඇත. ඒ ඔහුට රූමැටික උණ වැලඳීම හේතුවෙනි. ලියමනට අනුව ඔහු තවත් වැඩි කලක් ජීවත් නොවනු ඇත.
ඒ අතර ඔහුගේ සිතට තමා උපන් පාරම්පරික නිවස දැක ගැනීමේ උවමනාවක් පහළ වී ඇත. ඇල්බට් මෙඩෝස් ඔහුගේ වැඩිමහලු බෑනා, අද දවාලේ ‘පෝට්ස්මවුත්’ ගොස් තිබුණි. ඒ තම ෆෝඩ්කාරයෙන් ඔහු කැඳවාගෙන එන්නටය.
“හරි අපූරුයි”
ජෝර්ජ් මහත්මිය කීවේ සතුටිනි.
“අවුරුදු පනහකටත් වඩා කලින්නෙ එයා මෙහේ ඉඳල තියෙන්නෙ. මගේ ජෝර්ජ්ව දැකලවත් නෑ තාම. ලබන අවුරුද්දට තමයි එයාට පනස් එක පිරෙන්නෙ.”
“එතකොට මෙඩෝස් නෝනා මේ ගැන මොකද කියන්නේ?”
“දන්නවද, එයා තනියම හිනාවෙනවා. එයා මෙහෙන් යද්දි බොහොම කඩවසම් තරුණයෙක්ලු. ඒත් හැබැයි එයාගේ බාල සහෝදරයාගේ වගේ හිතේ ස්ථිරසාර ගතියක් තිබුණෙ නැතිලු. ඒක නිසාලු එයා අපේ ජෝර්ජ්ගේ තාත්තව කසාද බැන්දෙ.”
ජෝර්ජ් මහත්මියගේ කාරුණික ආරාධනාව පිළිගෙන මම මෙඩෝස් නිවසට ඇතුළු වූයෙමි. දුර බැහැරක කිසිදා නොයන ගැමි කාන්තාවක වූ ඇය සිතන්නට ඇත්තේ ආගන්තුකයා හා මා
අතර කිසියම් සමීප බවක් ඇති බවය. ඒ මා ද කලක් චීනයේ ගත කොට ඇති බැවිනි. මා එහි යන විට පවුලේ සියලු දෙනා එක් රැස්ව සිටියහ.
විශාල පැරණි මුළුතැන්ගෙය තුළ සියල්ලෝ වාඩි වී සිටියෝය. ගෙබිම ද ගලෙන් ම නිමා කළ මුළුතැන්ගෙහි උදුන අසල වූ සුපුරුදු අසුන මත වාඩි වී සිටියේ මෙඩෝස් මහත්මියයි. ඇය
සිටියේ තමා සතු හොඳම සිල්ක් ඇඳුමෙන් සැරසීගෙනය. මගේ මුවඟට සිනහවක් නැගුණේ නිරායාසයෙනි. ඇයගේ පුතා, පුතාගේ බිරිඳ හා දරුවෝ ද මේසය අසල වාඩි වී සිටියහ. උදුනෙහි අනෙක් පස වාඩි වී සිටියේ මහලු මිනිසෙකි.
ඔහු පුටුවේ වාඩි වී සිටියේ ගුලි ගැසීගෙන ය. ඉතා කෘශ වූ සිරුරක් සහිත ඔහුගේ සම අස්ථි පංජරය අතැර එල්ලී සිටිනු දැකගත හැකි විය. හරියට තමාට නොගැළපෙන ප්රමාණයෙකින්
විශාල ඇඳුමක් ඇඳ සිටින්නා සේ ය. කහ පැහැති ඒ මුහුණේ රැළි බහුල විය. ඔහු සතුව එකදු දතක් හෝ නො තිබුණා විය හැකිය.
මම ඔහුට අතට අත දී සුබ පැතුවෙමි.
“මෙඩෝස් මහත්තමයා. හරිම සතුටුයි ඔබට කරදරයක් නැතුව එන්න ලැබුණට.”
මම කීවෙමි.
“කැප්ටන්. කැප්ටන් මෙඩෝස්.”
ඔහු මා නිවැරැදි කළේය.
“මාමා පයින් ඇවිදගෙන ගෙදරට ආවෙ.”
ඔහුගේ බෑනා, ඇල්බට් විස්තර කළේය.
“ගේට්ටුව ළඟට ආවම මාමා මට කාරෙක නතරකරන්ඩ කිව්වා. ඇවිදගෙන ම ගෙට එන්ඩ ඕන කිව්වා.”
“විශ්වාස කරන්ඩ. මං අවුරුදු දෙකකින් ඇඳෙන් බැහැලා තිබුණෙ නෑ. මාව උස්සගෙන ඇවිත් තමයි ඒ අය මාව කාරකෙන් තිබ්බෙත්. මං හිතා හිටියෙ මං ආයෙ කවදාවත් ඇවිදින එකක් නෑ කියලයි. ඒත් අර එල්ම් ගස් පේළි දැක්ක ම මට ඒ ගස් යටින් ඇවිදගෙන එන්ඩ ඕන වුණා. අපේ තාත්තා ඒ කාලෙ ඒ එල්ම් ගස්වලට ආදරේ කළ හැටි මට මතක් වුණා. මට හිතුණා මට ඇවිදින්ඩ බැරි නෑ කියලා. ඔව්, අවුරුදු පනස් දෙකකට කලින් මංඇවිදගෙන ගිය පාරේ මං ආපහු ඇවිදගෙන ආවා.”
“අනේ මන්දා.”
එමිලි කීවාය.
“මට සනීපයක් දැනෙනවා. හරියට අවුරුදු දහයක් ආපස්සට ගිහින් වගේ සුවයක්, ශක්තියක් දැනෙනවා. මට තාමත් ඔයාව හොඳට පේනවා එමිලි.”
මෙඩෝස් මහත්මියට දැන් පරම්පරාවේ කිසිවෙක් එමිලි යැයි අමතන්නේ නැත. එබැවින් මසිතට දැනුණේ කිසියම් චකිතයකි.
පරිසරය සැකසී තිබුණේ හරියට ඔවුන් දෙදෙනා පමණක් එහි සිටින්නා සේ ය. ඇය ඔහු දෙස බැලුවේ මඳහසක් සහිත කලබලකාරී දෙනෙත්වලිනි. ඔහු ඇය හා දොඩමළුව සිටියේ දත් නැති විදුරුමස පෙන්වමින් පුළුල් වූ සිනා මතු කරමිනි. සැබැවින් ම එය ආගන්තුක දසුනක් ම විය. අඩ සිය වසක් එකිනෙකා නොදැක ගෙවුණු කාලය පුරාවට ඒ ගැහැනියටම ප්රේම කළ මිනිසා. ඒ අතරතුර වෙනත් පිරිමියෙකුට ප්රේම කළ ඒ ගැහැනිය.
“කැප්ටන් මෙඩෝස්, කසාදයක් බැන්දෙ නැද්ද කවදාකවත්?”
මම ඔහු විමසුවෙමි.
“නෑ"
ඔහුගේ කටහඬ වෙවුලන සුළු විය. එහෙත් මුවෙහි සිනහව පුළුල්ව පැතිර පැවතුණි.
“ඒ වුණාට මං ගෑනු ගැන ඕනවටත් වඩා හොඳට දන්නවා.”
“ඒ කියන්නේ....?”
මෙඩෝස් මහත්මිය කටහඬ අවදි කළාය.
“එහෙදි මෙයාට ඉන්න ඇති කළු නෝනලා දුසිම් බාගයක්වත්.”
“චීනෙ කොහෙන්ද කළු ගෑනු. ඇයි එමිලි දන්නෙ නැද්ද චීන ගෑනු කහ පාටයි.”
“ඒක වෙන්නැති එහෙනම් මෙයත් කහ පාට වෙලා ඉන්නෙ. දැක්ක ගමන් ඒත් මං හිතුවා, මොකද මෙච්චර පාණ්ඩු පාට වෙලා කියලා.”
“මං ඉස්සර ඉඳලම කියල තිබුණේ, එමිලි ඇරෙන්ඩ වෙන කිසි කෙනෙක් කවදාකවත් කසාද බඳින්නෙ නෑ කියලා.”
ඔහුගේ වචන තුළ අකරුණාවක්, අමනාපයක් තිබුණේ ම නැත.
“මම කිව්වෙම හැතැප්ම විස්සක් පයින් ඇවිදලා යන එක මට දෙයක් නෙමෙයි කියලා. මට ඕන දුකක් විඳින්ඩ පුළුවන්”
ඔහුගේ කටහඬේ තිබුණේ තෘප්තිමත් බවකි.
“එක අතකට මාව බැන්ද නම් ඔයා ඒ ගැන පසු තැවෙන්නත් තිබුණා. සමහර විට.”
ඇය පිළිතුරු දුන්නා ය.
මම මහලු මිනිසා සමඟ චීනය පිළිබඳව කතා කළෙමි.
“ඔයා, ඔයාගෙ කෝට් පොකට් එක ගැන දන්නෙ කොච්චර ද ඊටත් වඩා මම දන්නවා චිනෙ නැව් තොටවල් ගැන. නැවකට යන්න පුළුවන් කොතැනකටද මං ඒ හැම තැනකම ගියා.”
ඔයා මා ළඟ මාස හයක් තිස්සෙ දවස පුරාම වාඩිවෙලා අහන් හිටියත් මට කියන්ඩ පුළුවන් වෙන්නෙ මං දැකපු දේවල්වලින් බාගයක් විතරයි.”
“ඒත් මට හිතෙන්නෙ ජෝර්ජ් ඔයා සල්ලි ඉතිරි කරල නම් නෑ.” මෙඩෝස් මහත්මිය කීවේ අකරුණාවන්ත නොවූ සරදම් සිනහවක් සහිතවය.
“මම සල්ලි ඉතුරු කරන මිනිහෙක් නෙමෙයි. හම්බ කරන්නේ වියදම් කරන්ඩ. ඒක තමයි මගේ ආදර්ශ පාඨය. ඒත් හැබැයි මට මගේ ජීවිතේට ආපහු යන්ඩ පුළුවන්නම් මං ඒකත් කරනවා. ඒත් ඉතින් එක අතකට ඒකත් එච්චර තේරුමක් ඇති දෙයක් නෙමෙයි.”
“ඇත්තට ම නෑ.”
මා ඔහු දෙස බැලුවේ ගෞරවපූර්වකවය. දත් නැති, අත් පා අවසඟව ගිය පැන්සයක් නැති මහල්ලා.... නමුත් ඔහු ජීවිතය ජයගෙන ඇතිවා සේ ය. ඔහු ජීවිතය වින්දනය කොට ඇත.
පසුවදා ද තමා බලන්නට පැමිණෙන්නැයි ඔහු මා පිටත්වන විට ඉල්ලා සිටියේය. චීනය ගැන මා අසන්නට කැමති බොහෝ කතා ඔහු පවසනු ඇත.
පසුවදා උදෑසන මම නැවත කැප්ටන් මෙඩෝස් දකින්නට ගියෙමි. අර අපූරු එල්ම් ගස් යටින් මා ඇවිද ගියේ මා දැකීම ඔහුට සතුටක් වෙතැයි සිතමිනි. මෙඩෝස් මහත්මිය ගෙමිදුලෙහි සිටියේ මල් නෙළමිනි. මම ඇයට සුබ උදෑසනකට සුබ පැතුවෙමි.
මගේ කටහඬින් ඇය හිස ඔසවා මදෙස බැලුවාය. ඇගේ දෝත අවුරාගෙන සිටියේ සුදු පැහැති මල් මිටියකි. මම නිවස දෙස බැලුවෙමි. ජනේල් තිර පහතට වැටී තිබුණි. මෙඩෝස්
මහත්මිය සාමාන්යයෙන් කැමති හිරු එළිය ගෙතුළට ඇදෙනවාටය.
“මිනිහෙක් යට කළාට පස්සෙ ඕන තරම් අන්දකාරෙට වෙලා ඉන්න බැරුවයැ.”
ඇය නිතර කීවේ එලෙසය.
“කොහොමද කැප්ටන්ට?”
මම ඇසුවෙමි.
“එයා ඉතින් හැමදාමත් කිසි වග විභාගයක් නැති කෙනෙක්නෙ. අද උදේ ලිසී තේ එක අරගෙන යද්දි එයා යන්නම යන්න ගිහින්.”
“කැප්ටන් මළා?”
“ඔව්, නින්දෙදිම. මං මේ සුදු මල් කඩන්නෙ ඒකයි. මේ එයාගෙ පරණ ගෙදරම එයා මැරුණු එක මට සතුටක්. ඒක මෙඩෝස්ලට බොහොම වටිනවා.”
ඔවුන් රාත්රියේ ඔහු ඇඳට යවා තිබුණේ පෙරැත්ත කිරීමෙන් අනතුරුවය. පසුගිය කාලය පුරා සිදුවූ තම ජීවිතයේ බොහෝ සිදුවීම් ගැන පවසමින් ඔහු බොහෝ වේලාවක් අවදිව සිට ඇත.
නිවසට පැමිණීම සහ එල්ම් ගසින් සෙවණ වූ මාවත දිගේ ඇවිදපත්ව ඇත. තවත් විසි වසරක් දැන් ඉතින් තමාට ජීවත් විය හැකි යැයි ඒ අතර ඔහු පුරසාරම් දොඩා ඇත.
‘නමුත් ඔහුගේ ජීවිතය අග මරණයේ නැවතුම් තිත නිවැරදි තැනදී තබන්නට තරම් දෛවය කාරුණික වී ඇත.’
මට සිතුණේ එලෙසිනි.
මෙඩෝස් මහත්මිය තමා අත වූ මල් පොකුර නාසයට ළං කොට එහි සුවඳ වින්දාය.
“කොහොම නමුත් එයා ආපහු ආ එක කොච්චර දෙයක් ද?
මං ටොම් බැන්දට පස්සෙ ජෝර්ජ් යන්ඩ ගියා. මට කවදාවත් ම තේරුම් ගන්ඩ බැරිම දේ තමයි මං කසාද බඳින්ඩ තිබුණෙ ටොම් ද නැත්නම් ජෝර්ජ් ද කියන එක.”
පෙට්ටගම මේ සා විශාල කලබැගෑනියකට මුලක් වේ යැයි මිය ගිය අත්තම්මා හීනෙකින්වත් නොසිතන්නට ඇත. ජීවත්ව සිටිනා තුරුම පවුල එක මිටකට තබා ගනිමින් නෑදෑ හිතවත්කම් අකුරටම පවත්වා ගෙන ගියේ අත්තම්මාය. තමන් දෑවැද්දට ගෙනා පෙට්ටගම මරණයකට මඟුලකට සහභාගී නොවන තරමටම පවුල විරසක කරනු ඇතැයි මෙයට වසර ගණනාවකට පෙර මිය පරලොව ගිය අත්තම්මා කෙලෙස සිතන්නද?
මා මෙන්ම අප සොයුරු සොයුරියන් සිව් දෙනාම උපන් මහ ගෙදර මැද සාලයේ විරාජමාන වූ පෙට්ටගම එකල අපගේ කුතුහලය ඇවිස්සූ අද්භූත මැජික් පෙට්ටියක් විය. කිසිදා අපට සැර වැර නොකරන අත්තම්මා පෙට්ටගම අරින වහන කටයුත්තට නම් අවසර දුන්නේ නැත.
මගේ මතකයේ අද ද ආත්තම්මා රැඳී ඉන්නේ පෙට්ටගමේ යතුරු කරැල්ලත් සමඟින්මය. සිලි සිලි හඬ නඟමින් සෙලවෙන යතුරු කැරැල්ල ඉනේ එල්ලාගෙන ගෙතුළ එහා මෙහා යන අත්තම්මා නින්දට යන විට එය කොට්ටය යට තබාගනී.
එහෙත් අමතක වීමකින් හෝ යතුරු කැරැල්ල පෙට්ටගමේ ම රැඳී තිබෙනා දිනයක එතුළට එබී බැලීමට ලැබෙන අවස්ථාව ලොකු අයියා හැර පොඩි අයියාත්, මමත්, නංගීත් අතපසු කරන්නේ නැත. පිළිවෙළට නවා ඇති ළා පැහැති ඔසරි, සිල් රෙදි අතර අලංකාර ඇට මාල, හවඩි, හවරි කොණ්ඩ කූරු අපගේ කුතූහලය අවුස්සයි. දැනුදු ඉඳහිට පෙට්ටගම විවර කරන විට එතුළින් එකල හැමූ හුරුපුරුදු සැවැන්දරා හා කපුරු සුවඳ හමා ඒ.
නංගී උපන් පසු මා රාත්රියට නිදා ගත්තේ අත්තම්මාගේ වියන් ඇඳේ ඈ සමඟය. එවිට මට පෙරවන්නට දෙන රෙදිවලින් හැමුවේ ද පෙට්ටගමෙන් හමා එන සුවඳමය. හැංගිමුත්තම් කළ දිනයක පොඩි අයියා මා පෙට්ටගම තුළට දමා වැසූ දිනයේදී නම් එහි ඇති අඳුරට බියවූ මා මහ හඬින් හඬමින් පෙට්ටගමට පහර දුන් අයුරුත් අප්පච්චී පැමිණ මා පිටතට ගෙන පොඩි අයියට තැළූ අයුරුත් මතකය.
පෙට්ටගම හා සම්බන්ධයෙන් ලොකු අයියා පිළිබඳ මතකයක් නම් මට නැති අතර ඔහු ඒ වනවිට ද අපට වඩා බොහෝ ගාම්භීර බවක් මවාගෙන කටයුතු කළ අයකු විය.
කළුවර ලීයෙන් තනා හොඳින් ඔප දමා රන් පැහැති පිත්තල කැටයම් අල්ලා අලංකාර කර තිබෙන පෙට්ටගම අත්තම්මාගේ මරණයෙන් පසු මහගෙදරම විසූ ලේලිය වන අම්මාට අයිති විය. ඒ පිළිබඳව නැන්දා නම් සිටියේ නොසතුටෙනි. එනමුත් අප්පච්චීට එරෙහිව එය රැගෙන යාමට නැන්දා එඩිතර නොවූවාය. ඉඳහිටක මහගෙදර ආ දිනකදී පෙට්ටගම අසල කැරකෙමින් එය අතපත ගාන නැන්දා මා දැක ඇත.
වෛද්යවරයකු වන ලොකු අයියා විවාහවී පදිංචිය සඳහා කැනඩාවට ගොස් දැන් බොහෝ කල්ය. ගුරුවරියක වන නංගී විවාහ වූයේ නුවරටය. විධායක ශ්රේණියේ රැකියාවක නියුතු පොඩි අයියා විවාහයෙන් පසු කොහුවල මාලතී අක්කාගේ මහ ගෙදරම පදිංචි වී සිටී. බැංකු කළමනාකරුවකු වන මා සුභද්රා සමඟ විවාහ වී ආසන්න නගරයක සේවය කරමින් පදිංචි වූයේ මහ ගෙදරමය. නාගරික ගති සිරිත් හුරු කාන්තාවක වන සුභද්රා මහ ගෙදර ජීවිතයට මනාප නොවූවත් “පවුලේ බාලයා” ලෙස උරුමය මෙන්ම කරුමය ද පැවරුණේ මටම ය.
විදුහල්පතිවරයකු වූ අප්පච්චී මිය යෑමට කලකට ඉහතදී ඔහු සතු චංචල, නිශ්චල දේපළ ඉතාම සාධාරණ ආකාරයට අප හතරදෙනා අතර බෙදා දුන්නේය. ඒ අනුව වෙනත් වතුපිටි සමඟින් මහ ගෙදර ද එහි ගෘහ භාණ්ඩ ද ඒවා අතරට ගැනෙන පෙට්ටගම ද නිරායාසයෙන්ම මට හිමි විය. වෙනත් දේපළ කෙසේ වෙතත් පෙට්ටගම කෙරෙහි සුභද්රා දැරුවේ සතුරු ආකල්පයකි.
ඒ වන විට පෙට්ටගම අම්මාගේ පරිහරණය යටතට පත්ව තිබූ අතර අම්මා ද තම නැන්දම්මාගෙන් ලද උරුමය මහත් ගෞරවයෙන් හා ආඩම්බරයෙන් පරිහරණය කළාය. සංකර අදහස් උදහස් තිබූ සුභද්රා පෙට්ටගම සාලය මැද තිබෙනවාට නොයෙක් ආඩපාලි කිව් නමුත් අම්මා මියයන තෙක්ම පෙට්ටගම තිබූ ස්ථානයෙන් ඉවත් කිරීමට මගේ හිත ඉඩදුන්නේ නැත.
අම්මා මියගොස් නොබෝ දිනකින්ම පෙට්ටගම අත්තම්මාත් පසු කාලයකදී අම්මාත් පරිහරණය කළ කාමරයේ මුල්ලකට වීසිවී ගිය අතර එය සුභද්රාට මහත් අස්වැසිල්ලක් විය.
අම්මාගේ තුන් මස දානයට පැමිණි නංගී පෙට්ටගමට ගොස් ඇති කලදසාව දැක කම්පාවී මගෙන් පෙට්ටගම නුවර ගෙන යාමට අවසර ඉල්ලූ මුත් එවිට සුභද්රා කීවේ වෙනම ම කතාවකි.
“නංගිට දෙන්න ඕන ඒවා දීලයි පිටත් කරලා ඇරියේ”
“ඔය පෙට්ටගම ඔහෙ තිබුණාවේ”
ඉන් එහා කතාවකට මා නොගිය අතර නංගී ද ඉන්පසුව ඒ පිළිබඳව මතක් නොකළාය. මාලතී අක්කා ද වරක් දෙවරක්ම විහිළුවට මෙන්
“මේක හරියන්නේ අපේ සාලෙට තමයි”
කියූ මුත් කෙළින්ම පෙට්ටගම ඉල්ලා සිටියේ නැත.
මැද මිදුලකින් හා ගෘහ කොටස් තුනකින් සමන්විත මහ ගෙය සුභද්රාට නම් කෙදිනකවත් ප්රිය උපදවන ස්ථානයක් වූයේ නැත. ඇගේ සිහිනය වූයේ නවීන පන්නයට තැනූ දෙමහල් නිවෙසකි. ඒ අනුව මහ ගෙදර වත්තේම ගේට්ටුව කිට්ටුවට වන්නට නව නිවසක් ගොඩනැඟීම ආරම්භ වූයේ මවගේ මරණයට ද පෙරදීමය. ටිකෙන් ටික ගොඩනැඟුණු නිවෙසේ වැඩ අවසන්ව තිබුණෙන් ගෙට ගෙවදීම යොදාගෙන තිබෙන්නේ ලබන මස දෙවැනිදාටය.
නව නිවෙසට ගෙවැදීමේදී මහ ගෙදර තිබෙන කිසිදු ගෘහ භාණ්ඩයක් ගෙනයාමට සුභද්රා සතුටු නොවූවාය. ඒ අනුව ගෙට අවශ්ය නව ගෘහ භාණ්ඩ තැනවූ මා, පැරණි ගෘහ භාණ්ඩ අවශ්යතාව ඇති දන්නා හඳුනන අය අතර බෙදාදීමට කටයුතු යෙදූ අතර පෙට්ටගම දීමට තීරණය වූයේ පන්සලටය.
මේ තීරණය දැනගත් විශ්වවිද්යාලයේ සිට නිවාඩුවට ගෙදර විත් සිටි දියණිය
“හරියට පොට්ට කාසිය සම්මාදම් වට්ටියට දැම්මා වගේ” යැයි කියමින් හිනැහිණි.
එයට ද හේතුවක් තිබිණි. භාණ්ඩ බෙදීමට පෙර මා මුලින්ම ඇමතුවේ නංගීට ය. ඇගෙන් පෙට්ටගම හෝ වෙනත් කිසිවක් ගෙනයෑමට අවශ්ය දැයි විමසූ විට
“ඒ දවස්වල දුන්නා නම් පෙට්ටගම ගෙනියනවා. දැන් මට ඕවයෙන් වැඩක් නැහැ අයියේ” යැයි පැවසුවාය.
මාලතී අක්කා පෙට්ටගමට ඇති කැමත්ත මතක්වී ඒ පිළිබඳව පොඩි අයියාගෙන් විමසීමේදී
“මෙහෙ ගේන්න එපා”
“මෙහෙ ගේන්න එපා”
ලොකු අයියාගෙන් කිසිවක් නොවිමසුවේ කැනඩාවට මෙහි ඇති ගෘහ භාණ්ඩ කිසිවකින් පලක් නොවනු ඇතැයි සිතූ නිසාය.
නමුත් ගැටලුව පැන නැංගේ කැනඩාවෙනි.
අවශ්යතාවකට විනා ඇමතුමක් නොගන්නා ලොකු අයියා ගිය සති අන්තයේ කතා කළේ ආවේගයෙනි.
“උඹ අපේ දේපළ ගේ දොර දන් දෙන්නේ කාගෙන් අහලද?”
“අත්තලා මුත්තලා කාලෙ ඉඳන් තිබුණු ගේ දොර නිකරුණේ අත්හැරලා දැම්මා මදිවට ඇඳ පුටු මේස ටිකත් බෙදලා දාලා අත්තම්මාගේ සුවඳ තියන පෙට්ටගමත් පන්සලට ගිහිං දැම්මා”
“උඹ කොහොමද තනිවම එහෙම තීරණයක් ගන්නේ? ගේ දොර උඹට ලිව්වට පෙට්ටගම උඹට ලිව්වෙ නැහැනේ”
“අනෙත් ඒවට උඹට ඕන දෙයක් කරගනින්”
“මට ඕනේ පෙට්ටගම”
“පවුලේ වැඩිමලා විදියට ඕක පන්සලට උස්සගෙන යන්න කලින් මගෙන් අහන්න තිබුණා”
“මම හිතුවා කැනඩාවට පෙට්ටගම ඕන වෙන එකක් නැහැ කියලා”
මම සාවදානව කීවෙමි.
“ඒක තීරණය කරන්නේ මම නේ. අදම ගිහින් පන්සලෙන් පෙට්ටගම අරගෙන ඇවිත් පොඩි මල්ලිලාගේ ගෙදරට ගිහින් දාපන්. ලබන මාසේ මම ලංකාවට එනවා. ආවට පස්සේ කරන්න ඕන දේ තීරණය කරන්නම්”
මම වැටුණේ මහත් අමාරුවකය.
පන්සලට පූජා කළ දෙයක් නැවත ඉල්ලන්නේ කෙසේද?
අසරණ වූ මා පොඩි අයියා ඇමතූ අතර ඔහු ද මගේ ඇඟට කඩා පැන්නේ තවත් මා අසරණ කරමින්ය.
“ගේත් එක්කම ඔක්කොම බඩුමුට්ටුත් බදාගන්නකොට හිතන්න තිබුණා කවදා හරි ඕවා ඔක්කොම හිසරදයක් වෙයි කියලා”
“දැන්නම් එක මොහොතකටවත් ඔය පෙට්ටගම මගේ ගෙදරට නම් ගේන්න එපා. බදාගත්තා නම් තමුන්ම විසඳගන්නා එකයි තියෙන්නේ”
ඔහු දුරකතනය තැබුවේ මගේ කනට ගසස්නාක් මෙනි.
පෙට්ටගම පිළිබඳ තොරතුරු කැනඩාවට ගොස් තිබුණේ නුවර නංගීගේ මාර්ගයෙන් යැයි සැක සිතූ සුභද්රා නංගීට දුරකතනයෙන් දෙහි කපා තිබුණේ මට වත් නොකියාමය.
අද උදෑසන මා ඇමතු නංගී ගෙට ගෙවදීමට පැමිණිය නොහැකි බවත් මින් පසු ගමට පැමිණීමට තමන්ගේ අදහසක් නොමැති බවත් තමන්ට වුවමනා වුවත් මස්සිනා එයට ඉඩ නොදෙන බවත් පැවසුවේ හඬා වැටෙමිනි.
අවසන මා තීරණයක් ගතිමි.
පෙට්ටගම දැන් තිබෙන්නේ එයට සුදුසුම ස්ථානයේය. කිසිවකුට පුද්ගලිකව අයිතිවාසිකම් කිව නොහැකි සඟ සතු ස්ථානයකය.
කවුරු මොනවා කීවත් කළත් අත්තම්මා මෙන්ම අම්මා ද සිටිනා තැනක හිඳ සාදුකාර දෙනු නොඅනුමානය. එනමුත් මා නව නිවෙසට ගෙවදින්නේ සහෝදර සහෝදරියන් කිසිවකුත් නොමැති පුද්ගලයකු ලෙසය.
අචේතනික පෙට්ටගමකට ලේ බැඳීමක් වුවද බිඳ දැමිය හැකි වීම කෙතරම් පුදුම සහගත ද?
https://www.silumina.lk/2024/08/10/news-features/23114/%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%A7%E0%B7%8A%E0%B6%A7%E0%B6%9C%E0%B6%B8/44