--
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "INDRAKA" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to indraka+u...@googlegroups.com.
To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/indraka/CAFRcW-KqTfwNApQn_Ez0D-ouX6rk_%3D9GdQwWzVWgd5d7yz6Ltg%40mail.gmail.com.
ජේමිස් කුඩා සිරුරක් හිමි අයෙකු වුවද ඉතා කාර්යශූර පුද්ගලයෙකි. මට ඔහු සමඟ කතාබහ කරන්නට ලැබෙන්නේ පාසල් නිවාඩු දිනවල ගමට පැමිණෙන අවස්ථාවලදීය. ඉණේ හිස් මුට්ටිය එල්ලාගෙන ජේමිස් මල කැපීමට වෙල අසබඩ කිතුල් ගහට ගොඩවන ආකාරය ගෙමිදුලේ සිට මම බලා සිටින්නෙමි. තෙලිදිය පිරුණු මුට්ටිය බිමට බා, මල කපා, හිස් මුට්ටිය එල්ලා බිමට බට ඔහු මා දෙස බලා සිනාසුණේය.
"පුංචි මහත්තයා... ගොඩ දවසකින්නෙ දැක්කෙ. කොයි වෙලාවෙයි ගෙදර ආවෙ?"
"ඊයේ ටිකක් රෑ වුණා ගෙදර එනකොට."
"ඇ....ත්තෙයි!... ජෝගුවක් අරන් එන්නකො තෙලිජ්ජ ටිකක් බොන්න දෙන්න"
ජෝගුවක් අතින් ගෙන මම කිතුල් ගහ මුලට ගියේ වටපිට බලමිනි. සබන් දියර වැනි දියරයක් මුට්ටියෙන් මගේ ජෝගුවට වත්කළ ඔහු, "මේවා හරි රහයි. ඒ වගේම ඇඟට ගුණයි. බීලා බලන්නකො." යැයි කීවේය.
මුට්ටියේ මීමැස්සන් සහ වෙනත් කෘමීන් කීපදෙනෙකු පාවෙනවා දුටු මට කිසියම් පිළිකුලක් දැනුණ නමුදු උගුරු දෙක තුනක් බීවෙමි. ජේමිස් පැවසූ පරිදි තෙලිදිය මිහිරි පානයක් බව මට තහවුරු වුවද කළින් ඇතිවූ පිළිකුල දැඩි වූයෙන් ජෝගුව නැවත ඔහු අතට දුනිමි.
"තෙලිජ්ජ ඌෂ්ණ බීමක් නෙවෙයි. ඇඟ සිසිල් කරන බීමක්" ඔහු කීවේ ජෝගුවේ ඉතිරිවූ දියරය මුට්ටියට හලා ගනිමිනි.
"ඕවා බීලා වෙරි වුණොත්?"
"තෙලිජ්ජ බීවට වෙරි වෙන්නෙ නෑ. මේවට රා මණ්ඩි ටිකක් දාලා පැහෙන්න තිබ්බම රා හැදෙනවා. රා බිව්වම තමයි වෙරි වෙන්නෙ"
"මේ කිතුල අපේ ලොකු අම්මලාගෙනේ. ඔයා මොකද තෙලිජ්ජ මුට්ටිය ඔයාලගෙ ගෙදර ගෙනියන්නෙ?"
"ඒක මෙහෙමයි මහත්තයො. උදේට බාන මුට්ටිය මට. හවහට බාන මුට්ටිය එහාට"
"ඉතින් ලොකු අම්ම රා විකුණන්නෙ නෑනේ"
"නෑ. නෑ. එහෙ රා හදන්නෙ නෑ. එයාලා තෙලිජ්ජ උණු කරලා පැණියි හකුරුයි හදලා විකුණනවා"
"ඔයා මේ කිතුල විතරද මදින්නෙ?"
"තව ගස් තුනක් මදිනවා. යහලමුල්ලේ ජෝන් මහත්තයලයි වත්තෙ ගස් දෙකයි දෙනියෙගෙදර එකයි"
"කිතුල් මලක් කිව්වට ගහේ හැදෙන්නෙ ඇත් දළයක් වගේ එකක් නේ"
"අන්න ඒකට තමයි අපි බෙහෙත් ඇතුල් කරලා, සීරුවෙන් තළලා, පට්ටවලින් ඔතලා, මල ඉදෙන්න ඇරලා, අග්ගිස්සෙ ඉඳල පෙත්තෙන් පෙත්ත කපන්න ගන්නෙ. සමහරක් ගස්වල තෙලිජ්ජ කඳුළ හොඳට වෑහෙනවා. එහෙම වෙලාවට දවසකට තුන් පාරක්ම මුට්ටිය බාන්න පුළුවන්"
"ගස් හතරක්ම මදින නිසා නේද රෑ වෙනකොට සිංදුවක් කියාගෙන වේල්ල දිගේ ගෙදර යන්නෙ?" තෙලිජ්ජ මුට්ටිය අතේ එල්ලාගත් ඔහු සිනාසී යන්නට ගියේය.
ජේමිස් ඉතා සරල ජීවිතයක් ගත කළ අයෙකි. විනෝදකාමියෙකි. දරු පවුලක් සිටියද ඔහුට වගේ වගක් නැත. උදේ හවහ කිතුල් ගස් කීපයක් මදින ඔහු දහවල් කාලය ගත කළේ අත්තුඩාව වෙල්යායේ ඇළ අසබඩය. සවස තුන හතර පමණ වනවිට කාවයියා, හුංගා, පෙතියා වැනි මාළු දහයක් පමණ එක වැලකට අසුවනසේ ඉරටුවල වැල් වශයෙන් අමුණාගෙන කඩපොළට ගෙනැවිත් එක වැලක් ශත පනහ ගාණේ විකුණා අමතර මුදලක් උපයා ගනී. ඔහුගේ බිරිය කඩපොළේදී එම මුදල්වලින් කොටහ ඉල්ලාගෙන ගෙදර අඩුපාඩු පිරිමසා ගැනීම සිරිත විය. ඔහුට මිතුරන් රෑනක්ම සිටියහ. මැදියම් රැය දක්වාම විනෝදයෙන් මිතුරන් සමඟ ගතකිරීම ඔහුගේ දවසේ අනර්ඝ පැය කිහිපය විය යුතුය.
"ඔයාට රා ජේමිස් කියලා මිනිස්සු කතා කළාම තරහ යන්නෙ නැද්ද?" වරක් මම ඔහුගෙන් ඇසීමි.
"මේ ගමේ ගොඩාක් අයගෙ රෙජිස්ටර් වෙලා තියෙන්නෙ වෙනම නමක්. හැබැයි කවුරුත් ඒ නමින් කතා කළාට තරහ වෙන්නෙ නෑ. මට රා ජේමිස් කියන්නෙ මගේ රස්සාව නිසානෙ. දැන් බලන්න පුංචි මහත්තයගෙ ලොකු තාත්තගෙ නම 'ඩාර්ලිස්', එයා හොඳටම කළුයි. ඒ වුණාට එයා ප්රසිද්ධ වෙලා තියෙන්නෙ 'සුදු අයියා' කියලයි. බටතුඹේ කඩපොළේ වින්කලේ මුදලාලිගෙ නම හරමානිස්. මිනිහා කතාවට ගියාම ලස්ස ගණන් වලින් තමයි කතාව. ගමේ මිනිස්සු එයාට නම දාලා තියෙන්නෙ 'ලස්ස මුදලාලි' කියල. ඒ වගේම වඩුමඩුවෙ වඩුමහත්තයත් කතාවට ගියාම පරක් තෙරක් නැතිවයි කතා කරන්නෙ. එයාට නම දාලා තියෙන්නෙ 'පරතර වඩුමහත්තයා'.... "
ඔහුට කතා කරන්නට තවත් විස්තර ඇතැයි මට හැඟී ගියෙන් මම ඔහුට බාධා නොකළෙමි.
"පුංචි මහත්තයා දන්නවද කඩපොළට එහායින් තියෙන උඩ කම්මල... ඒකෙ බාසුන්නැහේ නියම වැඩකාරයා. මිනිහට නම දාලා තියෙන්නෙ 'අමු යකඩයා...."
"තව එක්කෙනෙක් තමයි 'උඩ බලන හින්නි අප්පුහාමි'. එයා කතාබහ කරනකෙට නිතරම ඔලුව උඩට හරවනවා... තව එක්කෙනෙක් තමයි 'කෙළබේරිස්'. එයා කතාබහ කරනකොට කටින් කෙළ බේරෙනවා. තවත් එක්කෙනෙක් හිටියා මෑතක් වෙනකං. මිනිහ කළේ වාහන බ්රෝකර් වැඩ. 'අයියෝඩා' කියල එයාට නම දැම්මෙ ඇයිද කියලනං මාත් දන්නෙ නෑ."
දිනක් ඇඳිරි වැටීගෙන එද්දි ඔහුගේ සුපුරුදු ගීතය ගයමින් මහ නියරට ගොඩවන්නට පෙර මම ඔහුට කතා කළෙමි.
"ඔය සින්දුව චිත්රපටි සින්දුවක් ද?" මම ඇසීමි.
"මහත්තයො... මේක ටීටර් සින්දුවක්... රබර් සිලිං පහට ගියා කසාද බැන්දා// මම කසාද බැන්දා//... මම මහත්තයො කොල්ලා කාලෙ බටතුඹේ කඩපළේ ටීටර් එකක ඇට් කළා. ඔන්න ඔය සින්දුව කිය කිය මම ඇට් කළේ. අරනෝලිස් මාස්ටර් තමයි සර්පිනා එක ගහ ගහ සින්දුව කිව්වෙ. මට තිබුණෙ ඇක්ටිං පාර දාන්න විතරයි."
"ඉතින් මොකක්ද ඔය සින්දුවෙ තේරුම?"
"එක කාලයක් තිබුණා රබර් මිල හොඳට නැගලම ගිය. ඒ කාලෙ රබර් වවපු මිනිස්සුන්ට හරියට වාසිවුණා. සමහරු හොඳ තැන්වලින් කසාද බැන්දා. කාලයක් ගියාට පස්සෙ, ඒ කියන්නෙ යුද්ධ කාලෙ රබර් විකුණගන්න බැරිවෙලා උන් නට්ටං වුණා. අන්තිමට ගෑනීටම කන්න දෙන්න විදියක් නැතිව ගියාම... කොට කොට රබර්ම කැව්වා//..... කොට කොට රබර්ම කැව්වා///..." ඔහු වැනි වැනි අන්ධකාරේම වේල්ලට ගොඩවිය.
තවත් දිනෙක කොලු නඩයක් පිරිවරාගෙන ඔහු මහපාරේ වංගුවෙන් මතුවනු දුටු මා පාර අද්දරට දිව ගියෙමි. තරමක නාගයකු බෙල්ලේ ඔතාගෙන පෙණ ගොබය අත්ලට හිර කරගෙන ඔහු මා අසලට පැමිණි විට මම තරමක් පසුපසට වීමි. මුළු ගමටම ප්රදර්ශනය කිරීමෙන් අනතුරුව නාගයා කැළයට මුදා හැරිය බව පසුව මට දැනගන්නට ලැබිණ.
එතෙක් 'රා ජේමිස්' යනුවෙන් හැඳින්වූ ඔහු 'නයි ජේමිස්' බවට පත්විය.
අහල පහල නිවෙසක මළ ගෙයක් වූ විට ජේමිස් අනිවාර්යයෙන්ම එහිදී දැකගන්නට ලැබෙන්නේ මාළු රස්සාවට නිවාඩු දෙමිනි. බර වැඩ සියල්ලක්ම ඉටුවන්නේ ඔහු අතිනි. සූදු පිටියේ ආවතේව ඉටුවන්නේ ඔහු අතින් වුවද කිසිදා ඔහු පිටියේ වාඩිවූයේ නැත.
ගමේ තොවිල්පලට අත්යවශ්ය පුද්ගලයා වූයේ ද ජේමිස්ය. මඩුපුරයා වශයෙන් තොවිල්කරුවන්ගේ වතාවත්වලට සහාය දෙන්නේ ඔහුය.
ඇදුරා විලක්කුව අතට ගෙන පිටිය පුරා දුවමින් දුම්මල කීරි ගසනවිට ඔහු දුම්මල හට්ටිය අතින් ගෙන ඒ මේ අත කැරකැවෙමින් නැට්ටුවා පසු පස දිවයන ආකාරය සිනා උපදවන සුලුය.
දිනක් අප්පච්චී සමඟ අසල්වැසි නිවෙසක තොවිලයක් බලන්නට යන්නට මට අවස්ථාව ලැබිණ. අප එහි යනවිට ඇදුරකු කිසියම් පුවරුවක් අසල මතුරමින් සිටි අතර ජේමිස් ගිනි කබලක් අතැ'තිව ඔහු පසුපසින් සිටිනු දුටු මම එම ස්ථානයට ගියෙමි.
"මොකක්ද මේ පින්තූරේ?"
"මේ තමයි මහසොහොන් යකාගෙ බලිය" ඔහු පිළිතුරු දුන්නේ මගේ සිතට කිසියම් බියක් ආරෝපණය වන පරිද්දෙනි.
"සිමෙන්තියෙන් ද හදල තියෙන්නෙ?" ක්ෂණිකව මගෙන් කියවුණේ මීට පෙර එවැන්නක් මා දැක නොතිබූ නිසාවෙනි.
"නෑ.. නෑ... ලී කෝටුවලින් රාමුව හදල කෙහෙල් පතුරුවලින් හදපු තට්ටුවක් උඩ තමයි හුඹස් මැට්ටෙන් බලිය අඹලා තියෙන්නෙ"
"මේකගේ ඔලුව බල්ලෙකුගෙ ඔලුවක් වගේ"
"ඒක දිග කථාවක්... මහසොහොන් යකා ගෝඨයිම්බර යෝධයත් එක්ක ගහගෙන තියෙනව. යෝධය පයින් ගහපු පාර මෙයාගෙ ඔලුව ගැලවිලා කැලේට විසිවෙලා තියෙනව හොයාගන්න බැරි වෙන්න. මෙයාගෙ ලොක්කා වෙසමුණි යක්ෂයා ඇවිත් බලල කට්ටියට කිව්වලු පුළුවන් තරං ඉක්මනට මිනිහෙකුගෙ හරි සතෙකුගෙ හරි ඔලුවක් අරන් එන්න කියල. එයාල ගෙනත් තිබුණෙ වලහෙකුගෙ ඔලුවක්. වෙසමුණි යක්ෂයා කලබලේට වලස් ඔලුව වැරදි විදිහට තමයි හයි කළේ."
ගෝඨයිම්බර යෝධයා ගැන මම ඊට පෙර අසා තිබුණෙන් ජේමිස්ගේ කතාව පැකිළීමකින් තොරව පිළිගත්තෙමි.
ඇදුරා බලිය පේ කරමින් සිටි නිසා එහි බලන්නට විශේෂයක් නොවූයෙන් ආපසු යාමට අප්පච්චි සූදානම් වූ විට මට දිගටම තොවිල් පළේ රඳන්නට අවශ්ය විය. අප්පච්චි ජේමිස්ට කතාකොට මට නිදිමත ඇතිවූ විට නිවෙසට ඇරලවන ලෙස දන්වා යන්නට ගියේය. තරමක වේලාවකට පසු මහසමයම ඇරඹිණ. ඇදුරන් දෙතුන් දෙනෙකු ගොක්කොළවලින් හැඩගන්වන ලද ඔටුනු වැනි හිස් ආවරණ සහිතව ඉදිරිපත් කළ රංගනය මගේ සිත් ගත්තේය.
"පුංචි මහත්තයා... අපි දැන් ගෙදර යමු. මහත්තයට නිදිමත වගෙයි" ජේමිස් කී නමුත් මම ඔහුගේ අදහසට විරුද්ධ වීමි.
"නෑ.. නෑ.. මට දහඅට පාලිය බලන්නයි ඕනෙ. මට නිදිමත නෑ. පස්සෙ යමු"
"දහඅට පාලිය තියෙන්නෙ එළිවෙන යාමෙට. ඒකට තව ගොඩාක් වෙලා තියෙනව"
"ඒකට කමක් නෑ"
"එහෙනං මෙහෙම කරමු. ඒ වෙලාවට මම මහත්තයව එක්ක යන්න එන්නං. අපි දැන් ගෙදර යමු"
"ෂුවර් එකටම දහඅට පාලිය බලන්න ආපසු මාව එක්ක යන්න එන්න ඕනෙ. හරිද?"
"නැතුව. නැතුව"
ඇඳට වැටුණ තත්පරේටම මට තදට නින්ද ගියේය. මා අවදිවන විට ඇදුරන් ගම්බලා පිටත්ව ගොස් තිබිණ.
නැවත මට ගමට එන්නට ලැබුණේ මාස දෙකකට පසුවය. ඒ වනවිට ජේමිස් මිය ගොස් මාසයක් ඉකුත්ව තිබීම මගේ සිතට දැඩි වේදනාවක් ගෙනදුන් පුවතක් විය.
"මොනව වෙලාද අම්මෙ ජේමිස් මැරුණෙ?" මම අම්මාගෙන් ඇසුවේ අහිංසකයා ගැන දැඩි ශෝකයක් හටගත් බැවිනි.
"ඒ මනුස්සයා මාළු අල්ලද්දි කාවයියෙක් කටට තියලා හැපුවලු කොහොමින් කොහොම හරි ඒ මාළුවා කට ඇතුළට ගිහින් තමයි මරණෙ වෙලා තියෙන්නෙ" අම්මා එසේ කී නමුත් එක්වරම එය පිළිගත හැකි දෙයක් නොවන බව මට සිතිණ.
"අම්මෙ.. ඒක වෙන්න පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි නේ. අල්ල ගත්ත මාළුවා කටේ තියාගන්නෙ පිස්සුවටද? කූඩෙකට හරි මොකක් හරි භාජනේකට දාගන්නෙ නැතුව"
"ඕවා මං දන්නෙ නෑ. මිනිස්සු කිව්වෙ එහෙමයි වෙලා තියෙන්නෙ කියල. ඒ ගොල්ලො කාවයියා මාළුවෙක් බිලි පිත්තට අහුවුණාම බිලි කොක්කෙන් ගලවලා දත්වලට තියලා ටිකක් හපලා ඌව බෙලහීන කරනවලු. නැත්තං කාවයියා කොළපොතින් පනිනවලු වතුරට. කොහොම හරි මාළුවා කට ඇතුළට ලිස්සලා ගිහින් උගුරෙ හිරවෙලා තමයි මැරිලා තියෙන්නෙ."
"හරි පව් අම්මෙ... අම්මා ගියාද මළ ගෙදර?"
"මුළු ගමම ඒ මනුස්සයගෙ මළ ගෙදරට ගියා. ගෙදර මිනිස්සුන්ට කිසිම බරක් දුන්නෙ නැතිව ගමේ කොලු නඩේ තමයි ඔක්කොම කළේ. හැම දෙයක්ම මළ ගෙදරට ඉබේම වගේ පහළ වුණා. වටාපිට ගෙවල්වලින් තමයි කෑම බීම පංගාත්තු කළේ."
"අම්මෙ... එයාගෙන් ගමේ කාටවත් හිරිහැරයක් වුණේ නෑ නේද? ගමේ මිනිස්සුන්ට එයා හරියට උදව් කළා. අපේ අප්පච්චිට එයා හරි හිතවත්ව හිටියා.
ඒ විතරක් නෙවෙයි එයා මට හරි ආදරේ කළා. පව් නේද අම්මෙ...?"
"ඔව්! අප්පච්චිට හරියට දුක හිතුණ නිසයි මිනී පෙට්ටියට සල්ලි ගෙව්වෙ"
කෙසේ වෙතත් මා කුඩා අවදියේ සිට මට වීරවරයෙක් සේ පෙනුණු ජේමිස්, කලක් 'රා ජේමිස්' ලෙසත්, කලක් 'නයි ජේමිස්' ලෙසත් පෙනී සිට, මියගිය පසු 'කාවයියා ජේමිස්' බවට ද පත්වීමේ සිද්ධිය මගේ සිතේ තදින්ම තැන්පත් වූයේ ඇයිදැයි මට තේරුම් ගත නොහැක.
ඇත්තමයි සමරේ, වනිගතුංග කියන්නේ දාහකිං හොයාගන්න බැරි තරම් හොඳ මනුස්සයෙක්’ කලකට පසු මුණගැසුණ සමරේට ඒ මා හඳුන්වා දුන්නේ මගේ අනාගත මාමණ්ඩිය ය. අවුරුද්දකට වතාවක් හෝ සමරේ සමඟ පයුරු පාසානයේ යෙදීම සඳහා මේ සුන්දර ගම්මානය කරා පැමිණීමට මම අමතක නොකරමි. සෑමවිටම පාහේ මේ ගමන සිදුවන්නේ සිංහල අවුරුද්ද කටමුලදී ය. එය දිගින් දිගට ම, අඛණ්ඩව ම සිදුවන්නේ ඔහු මට හමුවූ දුර්ලභ ගණයේ මිනිසකු වන හෙයිනි.
මගේ කථාව ඇසූ සමරේ සිනාසුණේ ය. ඔහුගේ ඒ නිහඬ සිනාවට යටින් ඇඳී ගියේ පේන නොපෙනෙන තරමේ සෝපහාසයකි. මම අන්දමන්ද වුණෙමි. දැන් මා, මගේ නිගමනය සනාථ කරනු පිණිස කුමක් හෝ කිව යුතුම ය.
මොහොතකට පෙර මා පදවාගෙන පැමිණි අලුත්ම ලෑන්ඩ් කෲෂර් රථය සමරේගේ මිදුලේ නැංගුරම් ලා තිබිණ. එය මගේ මාමණ්ඩියගේ පරිත්යාගශීලිත්වය ඇස්පනාපිට ඔප්පු කෙරෙන අපූරු සාක්කියකි. මගේ මාමණ්ඩිය විසින් මේ ලෑන්ඩ් කෲෂර් රිය මිලදී ගනු ලැබුවේ මා සඳහා ය. එය මෙවර සිංහල අවුරුද්ද වෙනුවෙන් මා ලද අපූරු අවුරුදු තෑග්ගකි. මා විවාහ වන්නට සූදානම්ව සිටින්නේ වෙසක් මාසයේ ය. මගේ අත ගන්නේ වනිගතුංගගේ එකම දියණියයි. මේ ගනුදෙනුව සිදුවූයේ හෝරාවකට දෙකකට ඉහතිනි. රථයේ යතුරු දෙක රැඳවූ කුඩා වළල්ල තවමත් මගේ මැදැඟිල්ලේ ඔංචිලි පදිමින් සිටියි. යතුරු දෙක එකිනෙක ගැටීමෙන් ‘ස්රින්’ හඩක් නැඟුණේ මා ඕනෑකමින් එය පැද්දූ නිසා වන්නට ඇත.
‘ඕක තමයි සිරි මගේ ප්රශ්නේ?’
‘මොකක්ද?’
‘සිරි ඔය කියන හොඳ මිනිහා තමයි මාත් මේ හොයන්නෙ.’
සමරේ නැඟී සිටියේ මට එරෙහිව දමා ගැසිය හැකි ආයුධ රාශියකින් සන්නද්ධව සිටින බවක් හඟවමිනි. ඔහුගේ දෙතොලේ රැඳී ඇත්තේ ආත්ම විශ්වාසයෙන් බැබළෙන සිනාවකි. සමරේගේ උකුළ මත තිබී ‘දඩස්’ හඬින් බිම වැටුණ ලොකු පොත ‘සිංහල මාලකවි සංග්රහය’ බව මම දුටුවෙමි. පොත අහුලා කනප්පුව මත වූ තවත් පොතකට යටකර තබද්දී උඩින් වූ පොතේ ලොකු අකුරු ද මට පෙනී ගියේ ය. …. ගීත ගෝවින්දය….
අනතුරුව සමරේ ‘හොඳ මිනිහා’ හඳුන්වා දෙන්නට නිදර්ශන දෙකක් ඉදිරිපත් කළේ ය. හොඳ මිනිසුන් පිළිබඳව එවැනි නිදර්ශන ඉසේ කෙස් ගාණට පෙන්නා දිය හැකි බව ද කීවේ ය. ඔහු මුලින්ම පැවසූ වෘත්තාන්තයේ කථා නායිකාව වූයේ යෞවනියකි. ඇයට උන්හිටි තැන් අහිමිකර ඉබාගාතේ යන්නට මඟ පෑදුවේ ඇගේ ජීවිතයට වැඩියෙන්ම උදව් උපකාර කළ තැනැත්තා යැයි ඔහු කීවේ ය.
‘ඒ ගෑනිට අම්මෙක් තාත්තෙක් හිටියෙ නෑ. අඩුගාණේ අර එක බඩවැල කඩාගෙන එනවයි කියන සහෝදරයෙක්වත් නෑ. ඒ ගෑනි නතරවෙලා උන්නේ පුංචි අම්මලයි දිහා. බාප්පා අමු බේබද්දා. කනමදයා වගේ බීගෙන ඇවිත් මේ කෙල්ලට අඩන්තේට්ටම් කරනවා. පුංචි අම්මත් ඒකට උඩගෙඩි දුන්නා. අන්තිමට මං ඔය කියන හාදයා තමයි ඒ ගෑනිව ඔය මරුකටින් බේරුවෙ.’
ඇගේ විමුක්තිදායකයා වූ ඔහු නමින් වීරමන් ය. වීරමන් ඇයට බෝඩිම් කාමරයක් සපයා දීමෙන් පමණක් නොනැවතී ඇගේ අධ්යාපන කටයුතු සඳහා ද බරපැන දැරුවේ ය. එහෙත් ඒ ටික කලකට ය.
‘එයා මගේ පූරුවෙ ණයකාරයෙක් කියල මට හිතුණා. ඉෂ්ට දේවතාවෙක් කියලත් හිතුණා. ඒත් පස්සෙ පස්සේ එයා රෑට රෑට මගේ බෝඩිම් කාමරේට ආවා. ඒ ආපු පළමුවෙනි දවසෙදිම තමයි ගොනා හැරෙන්නෙ පොල් පැළේ කන්නයි කියල මට තේරුණේ’ යි ඇය සමරේට කියා තිබිණ.
‘ඉතිං ඊට පස්සේ ?’ යි මම ඇසුවෙමි. මා ඒ ඇසුවේ කමක් පලක් නැති ප්රශ්නයක් බව ඊළඟ තත්පරයේදීම හැඟුණ නිසා සිතට ලැජ්ජාවක් ද දැනුණේ ය. එහෙත් මිනිසුන්ගේ ව්යසන, ඛේදවාචක තළු මරමින් අසා සිටින්නට පොළඹවන සුළු ජාන මා තුළ ද පිහිටා තිබිණ.
‘ඊට පස්සෙ මේ කෙල්ලට බෝඩිමේ ඉන්න සිද්ධ වුණේ අර මිනිහාගේ ගෑනි ඇවිත් සෝලි තියලා කෙහෙවල්ලෙන් අල්ලලා එළියට ඇදල දානකම් විතරයි.’
සමරේ අපූරුවට සංස්කරණය කළ ඒ දිග කතාව තුළින් මට ද පොටක් පෑදිණ.
‘හරි සමරේ, ඒත් ඉතිං ඒ ගෑනියෙක් නේ? ගෑනියෙකුට උදව් කරන්න මිනිහෙක් ඉදිරිපත් වෙන්නේ ඇයි කියන කාරණාව තේරුම් ගන්න ඉතින් සාමාන්ය දැනුමක් තිබුණම හොඳටම ඇති. ඒත් මිනිහෙක් තවත් මිනිහෙකුට අතදෙනවයි කියන්නෙ ඊට වැඩිය වෙනස් කාරණයක් නේද?’
සමරේ සිනාමුසු බැල්මක් හෙළුවේ ය.
‘සිරිගේ ඔය මාමණ්ඩි ගැන නං මට කිසිදෙයක් කියන්න බෑ. මං ඒ මනුස්සය දැක්කෙත් නෑනේ. හැබැයි එකක්. තව අවුරුදු පහකට පස්සෙ උදාවෙන සිංහල අවුරුද්දෙදිත් මාව මුණගැහිල ඔය කතාව ඔය විදිහටම කියන්න සිරිට පුළුවන් වේවා කියල මං ප්රාර්ථනා කරනවා. එච්චරයි.’
මා සිටියේ තරමක් අවුල්සහගතව ය. සමරේගේ මුහුණ බලාගෙන සහතිකයක් නිකුත් කරන්නට මට ද පුළුවන්කමක් නොවූ හෙයිනි.
‘මිනිස්සු ගැන අපේ අදහස් අවුරුදු පහෙන් පහට වෙනස් කරන්න සිද්ධ වෙනවා සිරි’ සමරේ කීවේ ය.
‘සමහර විට අවුරුද්දෙන් හමාරෙනුත් ඒක කරන්න වෙනවා. ඊටත් වඩා පුංචි කාලෙකදි උනත් ඒක වෙන්න බැරි නෑ.’
මා සිටියේ බැදෙන කැවුමක සුවඳකට ඉව අල්ලමිනි. සිත දුර ගමනක යෙදුණේ සමරේගේ කතාව දිගේම ය. කර කර ගා හැපෙන විස්කෝතු ගැන, වෙනත් ආහාර විශේෂ ගැන කොතෙකුත් අසන්නට ලැබෙන වෙළෙඳ දැන්වීම් මට මතක් වූයේ පැණි, ලුණු සමඟ පදමට බැදුණ පැණි කැවුමක් තළු මරද්දී දිවට දැනුණ අමරස ද සමඟිනි. තේ බොන අතරේ ද සමරේගේ දර්ශනය ගැන මම සිතා බැලුවෙමි. මට මා දන්නා හඳුනන කිහිප දෙනෙකු ඒ ඔස්සේ සිහිවෙයි. යුග පුරුෂයන් ලෙස එක්තරා යුගයකදී අපට පෙනීයන ඇතැමුන් කාලය විසින් නිවටුන් හා අවස්ථාවාදීන් බවට පත් කරනු ලැබූ අවස්ථා, කාලවකවානු කීපයක් අප පසුකර ඇති බව ද මට මතක් වේ. සමරේ ඉන් අනතුරුව අවධාරණය කළේ ද එවැන්නකු පිළිබඳව ය.
‘මිනිහ අපේ කෝපරේෂන් එකේ වයිස් චෙයාමන් වෙලා ආවේ දේශපාලන පත්වීම කින්. කොහොමටත් ඉතිං ඒක දේශපාලන පත්වීමක්නේ. හැබැයි මිනිහ එකපාරටම ප්රාදුර්භූත වුණේ දේවතාවෙක් වගේ. ‘අපේ වයිස් චෙයාමන් දෙයියෙක්’ කියලයි හැමෝම කිව්වෙ. ලේබර් කෙනෙකුට උනත් දවසේ ඕනෑම වෙලාවක මිනිහා මුණගැහෙන්න පුළුවන් වුණා. අපේ මිනිස්සුන්ටත් ඉතිං තියන ප්රශ්නවල, දුක්ගැනවිලිවල අවාසි ඇතුවයි? මිනිහ දුක්ගන්නාරාල වගේ හැමෝගෙම අඳෝනාවලට කන්දුන්නා. සමහර විට ස්ටාෆ් මීටින්, කොන්ෆරන්ස් කට් කරලත් මිනිහා සේවක ප්රශ්න විසඳනවා.’
‘ඉතිං? මොකක් ද එතකොට ප්රශ්නෙ?’
‘ඔය අතරේ මිනිහා පොඩ්ඩන්ගෙන් අහන්න ගත්තා ලොක්කන්ගේ ජරා ගැහිලි ගැන. හැමෝම හිතුවෙ මිනිහගෙ පරමාර්ථය ආයතනයට ලාබ ඉතුරු කරන එකයි කියලා. ජී.එම් වගේම අනිත් විධායක නිලධාරින්ගේත් ගෑනු කේස් ගැන මිනිහ දැනගත්තෙ සුළු සේවකයන්ගෙන්. වී. සී ගෙ සමානාත්මතා ගුණේට වශීවෙලා උන්නු මයිනර් ස්ටාෆ් එකත් පලිප්පු දදා මේ ලව් ස්ටෝරි රස කර කර කිව්වා. කොහොමටත් ඉතිං ඔය දෙගොල්ල කවදත් පෑහුණේ නෑනේ? පාලකයොයි සේවකයොයි අතරේ කවද්ද යටින් හොඳ හිතක් තිබුණෙ.’
සමරේගේ කතාව නතර වූයේ යසෝමා පැමිණි නිසා ය. කාර්යාල න්යාය හා සේවක චින්තනය පිළිබඳ සමරේගේ දාර්ශනික එළැඹුම ගැන සිතමින් මම අයෝමා දුන් බිබික්කම් පාර්සලය අතට ගතිමි.
‘ආරංචියි කසාද බඳින්න යනවයි කියල’ යි සිනාමුසුව පැවසූ යසෝමා, මගේ මනාලියගේ හැඩරුව, පවුල් පසුබිම ඇතුළු වැල්වටාරම් විමසමින් කාලය කා දැමූ නිසා සමරේගේ කතාව අසන්නට සිත තුළ වූ කැමැත්ත නොඉවසීමක් දක්වා වැඩී යමින් තිබිණ. ඇය නික්ම ගිය පසු සමරේ පැවසූ කථාවේ සාරාංශය මෙසේ ය:
තුන්වෙනි පන්තිය දක්වා පමණක් පාසල් ගිය උප සභාපතිට සංස්ථාවේ වෙනත් තනතුරු දැරූ විධායකයන්ගේ උසස්වීම්, උපාධි සහතික හිසරදයක් මෙන් පෙනුණේ ය. සුළු සේවකයන්ගේ විමුක්තිකාමියකු බවට ඔහු අනුක්රමයෙන් රූපාන්තරණය වූයේ ඒ අනුව ය. එහෙත් නොසිතූ මොහොතක ඔහුගේ දේශපාලන පත්වීම අවලංගු කෙරෙන ලිපියක් අමාත්යාංශයෙන් නිකුත් කෙරිණ. ඊට හේතු වූයේ ලාබ ලබන ආයතනයක් නොවූ සංස්ථාවේ මූල්ය තත්ත්වයට ඔරොත්තු නොදෙන තරමේ ප්රසාද දීමනා ඔහුගේ අත්සනින් අනුමත වී තිබීම ය.
‘ඉතිං මේ හොඳ මනුස්සයාට ගෙදර යන්න වුණා. ‘පුදපු ගමන් කාපි යකා’ කිව්ව වගේ අර බෝනස් එකත් මාසයක් ගාණෙ අපේ පඩියෙන් කැපුණා.’ කියමින් සමරේ හඬනඟා සිනාසුණේ ය.
‘මෝඩයෙක්’ යි මට කියවිණ.
‘ඒත් ඉතිං ඒ මෝඩකමේ හරි හොඳකමේ හරි යථාර්ථය තේරුම් ගන්න එකපාරටම බෑනේ, කොයි සක්කරයටවත්.? මිනිස්සු වැඩිදෙනෙක් ඉතිං හැමදාම රැවටෙනවා. ඊළඟට තව කාව හරි රවට්ටනවා. සමහරු මේක කරන්නේ දැන දැන; තවත් සමහරු නොදැන.’
රතිඤ්ඤාවක් පුපුරා හැලෙන්නට වූයේ නොනගතයේ ඇරඹුම සලකුණු කරමිනි. පාපිස්ස මත වක ගසාගෙන සිටි දුඹුරු බල්ලා සමරේගේ දෙපා යටින් රිංගා බිත්තියට හේත්තු වුණේ මුළු ගැන්වෙන්නට ය.
‘අවුරුද්දට මිනිස්සු රතිඤ්ඤා පත්තු කරනකොට දඩාවතේ යන බල්ලො ඔළුව හැරුණු අතේ දුවනවා.’
සමරේගේ ඒ කතාවේ නම් එතරම් වැදගැම්මක් ඇතැයි මට නොසිතිණ. ක්ෂණික කුහුලක් හටගත්තේ ඊළඟට ඔහු පැවසූ දෙය කෙරෙහි ය.
‘එහෙම බයේ දුවද්දි වාහනවල හැප්පිලා අතපය කඩාගත්තු කණ්ඩායමක් වෙනුවෙන් මං අටවගත්තු සුනඛ ඉස්පිරිතාලෙ තියෙන්නේ වත්ත පිටිපස්සෙ.’
‘මොකක්? ඒ පාර උඹ පශූ වෛද්ය වැඩේටත් බැස්ස ද?’
‘මොන? මං දන්න වෙදකමක් නෑ’ කියමින් සමරේ සිනාසුණේ ය.
‘බලු වෛද්ය විශේෂඥයො මං ගෙන්න ගන්නෙ පිටිං. සල්ලි දීලා’
‘උඹට පිස්සු ද?’ යි ඇසෙන්නට ගිය ද කට ඉස්සර කර ගත යුතු නැතැයි ඒ සමඟම සිත කීවේ ය.
අපි ටික වේලාවක් කතා නැතිව සිටියෙමු. රූපවාහිනියේ දිවා ප්රවෘත්ති ප්රකාශයෙන් විදෙස් තොරතුරු එළිදකිමින් තිබිණ. රුසියානු – යුක්රේන යුද්ධයේ ගිනිදැල්, තිරයට රතු ලකුණක් යොදා තිබූ අතර නිවේදිකාවගේ හඬ ගිලී ගියේ ගමේ ගෙවල්වලින් අවදිව නැඟුණු අවුරුදු රතිඤ්ඤා වරුසාව තුළ ය.
‘කවදාහරි ලෝකෙ යුද්ධ නතර වෙන්න නං එහෙම වෙන්නේ කවද ද කොහොම ද කියන එක ගැන අදහසක් තියෙනව ද උඹට?’
මා නිරුත්තරව බලා සිටියේ සැබැවින්ම මට එවැන්නක් මතක් වී තිබුණේ වත් සිතන්නට වුවමනාවක් තිබුණේ වත් නැති නිසා ය.
‘ඒක වෙනව නං වෙන්නේ දැං ඔය හැමෝම පට්ට ගහන මානව දයාව කියන මනුස්ස හැඟීම විශ්ව කරුණාවකට රූපාන්තරණය වුණාට පස්සෙ’
ඔහේ බලා සිටිය ද මගේ හිත අහඹු සැක සංකා ගණනාවකින් තදබද වී තිබිණ.
‘මං ඊයේ ‘සඳගිරි පාමුල’ කියල ආඛ්යාන කාව්යයක් කියෙව්වා’ යි සමරේ යළි කීවේ බැරෑරුම් හඬකිනි.
‘කවියා එතැනදී යෝජනා කරන්නේ ආදරේ, කරුණාව, ආගම විය යුතුයි කියලා’
මම කතා නැතිව සිටියෙමි. වරින්වර රතිඤ්ඤා පුපුරා ගියේ ය. හීන් දෙවට දිගේ මල්වට්ටි ද රැගෙන යමින් සිටියේ නොනගතයට පන්සල් යන මිනිසුන් ය. මම ද නැගී සිටියෙමි. ඒ වචනවලට ලඝු කළ නොහැකි අවිනිශ්චිත හැඟීමකිනි.
‘යමු නේ ද ලෙඩ්ඩු බලන්න?’
බලු නඩයකගේ ස්නේහවන්ත කෙඳිරීම්, ආයාචනාත්මක බිරුම් අතරේ ද රතිඤ්ඤා පුපුරා ගියේ ය. හදවත තිගැස්සුණේ එල්ලයක් නැති කෝපයක් ද සමඟිනි.
‘මේ හැමෝම රතිඤ්ඤාවලට බයේ දුවල කොඳු කඩාගත්තු අය නෙවෙයි’ සමරේ කීවේ ය.
‘ඒත් ඉතිං ඔය ඔක්කොම අනාථයෝ’
සුනඛ රෝහලේ කබොක්ගල් බිත්තියක් මත ලැමිනේටින් කළ කිසිවක් කම්බියකින් එල්ලා තිබුණේය. එය පුවත්පතක පිටුවක් බව තේරුම් ගියේ ළං ළං වී විමසූ විට ය. ඡායාරූපයෙහි දෑස් මහත්ව, විවර කරගෙන සිටියේ බියෙන් තැතිගත් සුනඛයෙකි.
‘ඔය ඇවිල්ල සත්ත්ව ආරක්ෂණ සංවිධානයක් ජාතික පුවත්පතක් එක්ක එකතුවෙලා අවුරුදු තුන හතරකට කලින් පළ කරල තිබුණ පේපර් ඇඩ් එකක්’ යි සමරේ කීවේ ය.
යළිත් වරක් මහ හඬින් පුපුරා යන්නට වූ ගිනිකෙළි වරුසාවක් මැද මා දැන්වීමේ අකුරු කියවා ගත්තේ ඇඟිලි තුඬින් දෙකන වසා ගනිමිනි. කිසිවකු එහි කිසියම් වැකියක් ලේඛනගත කර තිබුණේ සුනඛයාගේ පාර්ශ්වයෙන් සිතා ය.
'ඔබේ විනෝදය අපේ භීතියයි; ගිනිකෙළිවලට අපි බයයි.'
සිංහල අනුවාදය බොබී ජී. බොතේජු විසිනි
පියාඹන වලසා ආපසු පැමිණීම හැරෙන්නට වෙනත් සිදුවීමකින් තොරව දවස ගෙවී ගියේය. එම සතා බර අඩි තබමින් වැල්ලේ ගමන් කොට අනතුරුව කිසිවකට ඉව අල්ලා කොහාටදෝ ඉගිළ ගියේය.
මගේ අලසකම මා කලකිරීමට පත් කළේය. එදින සිදු වූ දෙයින් මා සුදුමැලි වූ අතර, ඉහළ අහසේ ඇති අනන්ත තරු නිරීක්ෂණය කළෙමි. මා දෑස් පියාගත් විට මා ඉදිරියෙන් සියල්ල පැහැදිලිව පුදුමාකාර ලෙස දර්ශනය වූ අතර, එය මා ප්රථම වරට දුටු අලංකාර අපූරු දර්ශනයක් විය.
එම වර්ණ, ශබ්ද, දර්ශන සහ ආලෝක විස්තර කිරීමට මගේ වචන කෝෂය ප්රමාණවත් නොවේ. කෙසේවෙතත් මම සාධාරණය ඉටු කිරීමට උත්සාහ කළෙමි. මා සාක්ෂි දැරූ මගේ සිත තදින්ම එල්බගත් මේ අද්භූත සිද්ධිවලට හේතු මේ විශ්වාස කළ නොහැකි කතාවේ අවසාන පරිච්ඡේදයට එක් කිරීමට අදහස් කරමි.
මුලදී අහස කම්පනය වූ අතර, එම කම්පනය තණකොළ දක්වාම පැතිර ගියේය. ගස්, කඳු ගැට සහ ඒ අවට ඇති සියල්ල කිසියම් නොපැහැදිලි නොසන්සුන්තාවකට පත් විය. කඳුකරයේ විරුද්ධ පැත්තේ වූ පයින් වනාන්තරයේ සිටි කුරුල්ලෝ ඉන් ඉවතට පියාඹා ගියහ. උන් බියෙන් රවුම් ගැසූහ.
හිරු බැස යමින් ඇත. එහෙත් උණුසුම ඉහළ යන බව මට දැනිණ.
අනතුරුව මට ඇසුණේ සිහින් කර්කෂ නලා හඬකි. මුලදී එය දුර්වල එකක් වූ නමුත් ක්රමයෙන් එය වැඩිවන්නට විය. හරියටම සංගීත භාණ්ඩයක් නියම නාදය ලැබෙන තුරු සකස් කරන විට ඇතිවන හඬක් මෙන් විය.
මම තණබිම දෙස බැලුවෙමි. අමුතු උපකරණය නැවතත් සජීව බවට පත්ව ඇත. ඒ තුළින් සුපුරුදු හරිත වර්ණ ගිනිදලු පිස්සුවෙන් මෙන් නැගෙමින්, බසිමින් සහ වෙන් වෙමින් නටන්නට විය.
විලෙහි වූ ජලය ඉවුරුවල වැදෙමින් කිසිවකුගෙන් හෝ ගැලවෙන්නට උත්සාහ කරන්නාක් මෙන් හඬ නගන්නට විය.
අමුතු උපකරණයෙන් පිටපත දීප්තිමත් ජල ධාරාවක් ගලා යන බව මට දැකගත හැකි විය. මීට පෙර එය මගේ අවධානයට ලක් නොවීය. මුලදී අයිස් කුට්ටිය දිය නොවේායැයි මම සිතුවෙමි. පසුව මට අවබෝධ වූයේ රිදී රැහැනක් වැනි ජල ධාරාවක් ඉන් පිටවෙන බවයි.
ඒ සමගම ගුමු ගුමු නාදයක් ඇසුණ අතර, අනතුරුව හදිසියේම සංගීත රාවයකින් ගුවන පිරී ගියේය. එය අවට කඳු මුදුන්වල සිට එන මෘදු ප්රසන්න කෝමල සංගීත නාදයකි. තමන්ගේ සංගීත නාදයෙන් කිසිවකු අවදි වේයැයි බියෙන් මෙන් අදෘශ්යමාන සංගීත කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෝ වාදනයෙහි යෙදෙති.
අද්භූත නොපැහැදිලි භාෂාවෙන් මට යමක් කොඳුරා කීමට උත්සාහ කරන ඔවුන්ගේ සංගීතය මගේ සිතේ කාවදින බවක් මට හැඟිණ. වචනයෙන් විස්තර කළ නොහැකි අන්දමේ දැඩි ආශාව, නොසන්සුන්බව සහ ප්රීති ප්රමෝදය සම්මිශ්රණය වූ හැඟීමක් මා තුළ විය. තනිකම සහ සතුට මා තුළ එක්වර ඇති කරමින් දේදුන්නේ සියලු වර්ණයන්ගෙන් අලංකාර වෙමින් මාව ගැඹුරු සුන්දර ජලයක ගිල්වන්නාක් මෙන් මට දැනිණ.
සෑම ශබ්දයක්ම මලක උපත මෙන් මගේ මනසේ සටහන් වූ අතර, අනතුරුව එය ගීතයක් මෙන් පෙළ ගැසිණ. වර්ණ සහ ශබ්ද, සිතිවිලි සහ ගැටලු පැන නැගීමට හේතු විය. මිනිස් මනසින් සිතාගත නොහැකි සහ තේරුම් ගත නොහැකි සංගීතයේ හඬ ක්රමයෙන් වැඩි වූ අතර සන්සුන් ස්වර කීපයක් දෝංකාර දෙමින් අමුතු රිද්මයකින් හුස්ම ගැනීම පවා අපහසු කළේය.
හරිත උපකරණයෙන් නිකුත් වූ ගිනිදැල් අවට අවකාශය සෝදිසි කිරීමට උත්සාහ කරමින් සිට විගස අතුරුදන් විය.
සංගීතය අනපේක්ෂිත ලෙස නව තේමාවකට වෙනස් විය. නුහුරු සංගීත භාණ්ඩයකින් නැගුණ ශබ්දය වේදනාවකට කැඳවීමක් මෙන් වූ අතර එම නාදයෙන් කඳුකරය පිරී ගියේය.
අමුතු උපකරණය වටා පැවති කුඩා ගිනිදැල් විශාල වූ අතර දීප්තිමත් ලෙස බැබලෙන්නට විය. මේ අතර උපකරණයෙන් පිට වී විල දක්වා ගලා ගිය රිදී ජල ධාරාව දීප්තියෙන් බැබළීම ආරම්භ විය.
අනතුරුව කළු වලාකුළක් කඳුකරය වසාගෙන පැතිර ගියේය. වට කිහිපයක් කැරකුණ එම වලාව උපකරණය වෙත වේගයෙන් පහත් විය. ඒ ඊට පෙර විලෙන් උපත ලැබූ පියාපත් රහිත කෘමීන් රාශියයි. එහෙත් දැන් එම කෘමි සතුන් විශාල වී ඇති බව පෙනෙන්නට ඇත. උන් කළු බෝලයක් මෙන් අමුතු උපකරණය වට කරගත්හ. එහෙත් ගිනිය නොහැකි තරම් වූ එම කෘමි සතුන්ගේ අඬු අතරින් ආලෝකය විහිදුණි.
දැඩි බියජනක සහ දුක්මුසු කැඳවීම ඇසෙන්නට විය.
මා සිටි තැනට නුදුරින් වූ තණකොළ කැලඹෙන්නට වූ අතර පොළොවෙන් ගොඩැල්ලක් මතු විය. දැනටමත් හුරුපුරුදු හරිත වර්ණ කෝටු ඇඹරෙන්නට විය. එහෙත් මෙවර මින් පෙරට වඩා ඝනකමින් වැඩි වූ අතර කලින් තිබූ ජවසම්පන්න බව පෙනෙන්නට නොතිබිණ.
කුඩා හරිත වර්ණ කෝටු සැම තැනම විසිර යන බව පෙනිණ. භයානක ශබ්දයේ කම්පනයෙන් ඉදිරියට තල්ලු වී ගිය එම කෝටු දැනටමත් කෘමීන් වසා සිටින අමුතු උපකරණය වෙත වහ වහා ළඟා විය. එම කුඩා කෝටු උපකරණය වෙත කිට්ටු වී එය වැලඳ ගන්නා විට සජීවබෝලය හරිත වර්ණයට හැරී ප්රමාණයෙන් විශාල විය.
ඒ මොහොතේ පඳුරු සහ තණකොළ අතර කුඩා පාද එහෙමෙහෙ දුව පනින ශබ්දය ඇසීමට මට හැකි විය. පුංචි අලි දක්නට ලැබිණ. දෙදෙනා, තිදෙනා ලෙස පැමිණි එම සත්තු කොළ අතු, තණකොළ මල් සහ ගස්වල පොතු උරා බොන්න්ට වූහ. උන්ගේ කුඩා බඩවල් පිපිරෙන තරමට පිරී ඇත.
කෘමීන්ගෙන් සහ පුංචි හරිතවර්ණ කෝටුවලින් ආවරණය වී ඇති උපකරණය වෙත පුංචි අලි වහ වහා ගියහ. කිසියම් මුර්ඡාවකට අසු වූ කලක මෙන් උපකරණය වෙත ළඟා වූ උන් කීකරු ලෙස දිගාවූහ. කෘමීන්ගෙන් වැඩි කොටසක් සහ සජීව බෝලය කුඩු පට්ටම් වේයැයි මට සිතිණි. එහෙත් මගේ දූරේක්ෂයෙන් ඒ බව දැකීමට හැකි නොවීය.
අනතුරුව අවසාන සංගීත ස්වරයත් නැති වී ගිය අතර, ඉන් පසු දීර්ඝ දෝංකාරයක් විය. සංගීතය නතර වූ පසු යළිත් නිහැඬියාව රජයන්නට විය.
එහෙත් උපකරණයෙන් නිකුත් වූ නිල් පැහැ ගිනිදලු වියරුවෙන් මෙන් නටන්නට විය. හරිත රැස් වළල්ල පමණක් තවමත් පැවතිණ. පිපිරීමක් ඇසුණ අතර, ගිනි දලු වැඩි වන්නට විය. දුමාරය අඩු වූ පසු මට තණ බිමේ විශාල පැල්ලමක් දැක ගත හැකි විය. මම සැඟවී සිටි ස්ථානයෙන් ඉවත්ව විල දෙසට බඩ ගෑවෙමි.
එහි ජලය නැති තරම්ය. රිදී රැහැනේ කොටසක් ඉතිරිව තිබූ අතර මඩ අතරින් අස්වාභාවික පිපිරී යෑමේ සලකුණු දක්නට ලැබිණ. උපකරණයේ සහ සජීව බෝලයේ ඉතිරිව තිබුණේ අළු ගොඩක් පමණකි. කැඩී ගිය පයින් ගස සහ පිලිස්සුණ තණ කොළ හැරෙන්නට එහි අද්භූත දෙයක් සිදු වූ බවට කිසිදු සලකුණක් ඉතිරිව නොතිබිණ.
විලෙහි ජලයෙහි සහ අවට පසෙහි සාම්පල කීපයක් ගැනීමට මම උත්සාහ කළෙමි. එහෙත් ඒ සඳහා මගේ ගමන් මල්ල වෙත යා යුතුය. සමහර විට මා ලබාගෙන තිබූ සාම්පලවලින් කොටසක් එහි ඉතිරිව තිබිය හැකිය. සමහරවිට උල්කාපාතයේ කොටසක්ද මට සොයාගත හැකි වේයැයි සිතුවෙමි. මා ඉක්මන් කළ යුතුය. දැන් කළ යුතු වැදගත්ම දෙය එයයි.
එතැන් සිට කාලය බොහෝ සෙයින් ගෙවී ගොසිනි. උල්කාපාතයේ කුට්ටියක් මගේ ආයතනයේ ප්රදර්ශන කවුළුවේ තබා ඇත. රිදී රැහැනේ (එය රිදී රැහැනකි) කොටසක් කෞතුකාගාරයේ ප්රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, එය වඩාත්ම වටිනා ප්රදර්ශන භාණ්ඩය ලෙස සැලකිණ. එය පෘථිවියේ නැති ලෝහයකි. තණ කොළ සහ දැවී ගිය පොළොවේ කොටස්, කැඩී විනාශ වී ගිය පයින් ගසේ කොටස්, විලේ ජලය සහ අළු පරිස්සමෙන් විශ්ලේෂණය කෙරිණ.
සියලු කල්පිතයන් සහ මතයන් උසස් මට්ටමක පැවතියද අභිරහස අනාවරණය කර ගත හැකි නොවීය.
මගේ පෞද්ගලික විශ්වාසය මහාචාර්ය කිරොව්ගේ කල්පිතය වඩා පිළිගත හැකි බවයි.
ඔහුගේ මතයට අනුව අමුතු උපකරණය උල්කාපාතයක් සමග පොළොවට එවන ලද තොරතුරු සෙවීමේ අභ්යවකාශ විදිනයකි. ඔහු තම කරුණු සනාථ කිරීම සඳහා රිදී රැහැනේ කොටස් සහ තණ බිමෙන් සොයා ගත් අළු යොදාගෙන ඇත. රිදී රැහැනේ භාවිත කර ඇති ලෝහය පොළොවට ආගන්තුකය. අළුවල සොයා ගත හැකි වූයේ ආවර්තිතා වගු න්යාය සනාථ කෙරෙන සමහර මූලද්රව්ය පමණි.
මහාචාර්ය කිරොව්ට අනුව තොරතුරු ගවේෂණයට එවූ උපකරණය උල්කාපාතය අස්සේ සඟවා අයිස් කුට්ටියක් ලෙස පොළොවට එවා ඇත. උල්කාපාතය කැඩී ගිය පසු එය පිටතට පැමිණ ඇත. අයිස්වල රසායනික සංයුතියෙන් පෙනී යන්නේ විලෙහි ජලය කලින් සැලසුම් කර ඇත්තේ අභ්යවකාශයේ සිය ක්ෂුද්ර ජීවීන් ගෙන ඒමටයි.
අභ්යවකාශයේ ක්ෂුද්රජීවීන් පිළිබඳ කල්පිතය පැරණි එකකි. මහාචාර්ය කීරොව් මේ අදහස ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ තවදුරටත් අනුමාන කිරීම්වලට ඉඩ ලබා ගැනීමටයි.
වෙනත් වචනවලින් කිව හොත් අයිස් කුට්ටියේ ඇති වූ රසායනික සම්මිශ්රණය විල් ජලයෙහි ආලෝක ධාරාවක් සහ පිපිරීමක් නිර්මාණය කිරීමට හේතු වී ඇති අතර, පෘථිවියේ සිටින විද්යාඥයෝ මේ තත්ත්වය දැන නොසිටියහ. මෙයින් අප නොදන්නා සත්ත්ව වර්ග ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ විශාල වශයෙන් උත්පාදනය ලබා ඇත. කෘමීන්, සිහින් කටුස්සන් වැනි සතුන්, පුංචි අලි පැටවුන් සහ යෝධ වැහිලිහිණියන්, යෝධ කුරුල්ලන් සහ පියාඹන වලසා වෙන කිසිවක් නොව පර්යේෂණ කාර්යය සඳහා යොදා ගත් ජීව විද්යාත්මක රොබෝවරුය. උන්ව සැලසුම් කර ඇත්තේ පස්, ගල්, එළවළු, ජලය සහ වාතයේ සාම්පල රැගෙන යෑම සඳහායි.
මහාචාර්ය කිරොව් අනුමාන කරන්නේ මට ඇස නොගැසුණ තවත් සතුන් ජලයේ සිටින්නට ඇති බවයි. විල සහ මා අතර වූ දුර ප්රමාණය සහ උන් විලෙහි තොරතුරු සොයමින් සිටින්නට ඇති බැවින් මට දැකගන්නට ලැබී නැත. ජීව විද්යාත්මක රොබෝවරු, සෑම දෙයක් ගැනම උනන්දු වී ඇත. මෝටර් බයිසිකලයක්, වහලක්, කැලෑ ඌරකු රැගෙන ඒමෙන් ඒ බව පැහැදිලි වේ. පියාඹන වලසා මා ඉවතට තල්ලු කරන්නට ඇත්තේ පුංචි සීනුවෙන් මා පැහැරගත් සතාට අනතුරු අැඟවීමක් කර මා වෙතින් ඉවත් වන ලෙස දැන්වීමටයි. සිදුව ඇති ක්රියාදාමය දෙස බලන විට ඔවුන් මූලික සැලසුමක් සකස් කර තිබූ බව පෙනී යයි.
පරීක්ෂණ කටයුතු අවසන් වීමෙන් පසු ජීව විද්යාත්මක රොබෝවරු අමුතු උපකරණය වෙත ආපසු පැමිණියහ.
දුම ගැන පරීක්ෂා කර තැබූ මහාචාර්යවරයා උපකල්පනය කරන්නේ පෘථිවියේ ස්වාභාවික පරිසරය වෘක්ෂලතාදිය සහ සතුන්ගේ රසායනික සංයුතිය පිළිබඳ තොරතුරු වාර්තා උපකරණය විසින් සම්ප්රේෂණය කර ඇති බවයි.
දත්ත සම්ප්රේෂණය කිරීම සිදු කර ඇත්තේ ඇන්ටනා වැනි උපකරණ මගින්ද එසේ නැතිනම් ආලෝක ධාරා මගින්ද යන්න කිව නොහැකිය. දත්ත යැවුවාද නැද්ද උපකරණයෙන් ක්ෂිතිජය දක්වා එල්ල වූ ආලෝක ධාරා වෙනත් ස්ථානයක් සමග සම්බන්ධ වූයේද යන්න අපි නොදනිමු.
උපකරණයේ වූ රිදී රැහැන විලෙන් බලශක්තිය ලබා ගැනීමට යොදා ගන්නට ඇති බවත් විල පිළිබඳ පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා උපකරණයට බලශක්තිය අවශ්ය වන්නට ඇති බවත් උපකල්පනය කළ හැකිය.
එතකොට සංගීතය?
මහාචාර්ය කිරොව් විශ්වාස කරන්නේ එය සංගීතයක් නොව, උපකරණයේ සිට ජීව විද්යාත්මක රොබෝවරුන්ට අණ දීමටත්, ජීව විද්යාත්මක රොබෝවරුන් විසින් රැගෙන එනු ලබන දත්ත එම රොබෝවරුන් ආපසු තණ බිමට පැමිණි පසු වාර්තා කිරීමටත් යොදා ගත් සංඥා විය හැකි බවයි.
මහාචාර්ය කිරොව්ගේ කල්පිතය කාලය විසින් සනාථ කරුනු ලැබේදැයි මම නොදනිමි. යටත් පිරිසෙන් සිද්ධිය පිළිබඳ සත්ය සේ පෙනෙන පැහැදිලි කිරීමක් එහි ඇත. කොතරම් විරෝධතා සහ විවේචන පැවතියද මා මුළු හදවතින්ම ඊට සහාය පළකළේ එබැවිනි.
එහෙත් තවමත් මා කරදරයට පත් කරන දෙයක් ඇත. මෙය කෘත්රිමව සකස් කිරීම තවමත් සිදු වෙනවා නම් එය වෙන කිසිවක් නොව පෘථිවියේ වෘක්ෂලතාදිය සහ සතුන්ගේ සංවර්ධනය සඳහා අනාගතයේදී සිදු කළ හැකි බරපතළ මැදිහත්වීමක් මිස වෙන කිසිවක් නොවේ. පෘථිවියේ අනෙක් පැත්තේ මහා පරිමාණ අත්හදා බැලීමකට ඔවුන් සංඥා යොදා නොගත්තේ ඇයි?
මේ සිතිවිල්ල මගේ මනසේ දැවෙන්නට වූයේ මා ඉමහත් සතුටට පත් කරවමිනි. එහෙත් හදිසියේම දැන් මම කලකිරීමේ අන්තයටම පත්ව සිටිමි. එහෙත් මාගේ සැකය වෙනත් අයකු සමග බෙදා ගැනීමට අදහස් නොකළෙමි. මන්ද යත් ඒ සඳහා සාක්ෂි නැති බැවිනි.
එබැවින් ඒ අවස්ථාවේ මගේ මනසේ තිබූ සිතිවිලි සහ මා දුටු දේ විස්තර කරමින් මා ලියූ අවිධිමත් සටහන් පොත ඉදිරිපත් කිරීමට තීරණය කළෙමි. සමහර විට මේ සටහන් කියවන කෙනකුට මේ අභිරහස අනාවරණය කර ගැනීමට හෝ වඩා නිවැරැදි පැහැදිලි කිරීමක් ලබා දීමටත් ආලෝකයක් ලබාදීමටත් හැකි වනු ඇත.
එම ස්ථානයට නැවතත් යෑමට මම පුරුදු වී සිටිමි. විල් තෙර කූඩාරමක් ගසාගෙන සති අන්තය එහි ගත කිරීමට මම තීරණය කළෙමි. මා තනිව සිටින විට ඒ දිනවල සිදු වූ සිද්ධියේ සියලු දර්ශන මට නැවතත් සිහිපත් වූ අතර, එහිදී ඇසුන සංගීතය නැවතත් මගේ සවනට ඇසෙන්නට වූයේ අවට කඳුකරයෙන් සහ කැලයෙන් නැගී එන නාදයක් ලෙසිනි.
වරක් මට සිතුණේ මට නුදුරින් ඇති තණකොළ කැලඹෙන බවත් පොළොවේ කුඩා ගොඩැල්ලක් හට ගන්නා බවත් හරිත වර්ණ කෝටුවක් මා ඉදිරියේ දර්ශනය වී මා දුටු නිමේෂයේ එය අතුරුදන් වූ බවත්ය. කුමක්ද? දන්නේ කවුද? බාගෙවිට....
සමාප්තයි
කේ. ඩී. දර්ශන
එයා තාම නිදි. මම කීප වතාවක්ම කාමරයට එබිලා බැලූවා. ඒත් කිසි හැලහොල්මනක් නෑ. පාන්දරජාමෙත් පහුවෙනකල් ඇහැරලා හිටපු නිසා වෙන්නැති. දොර රෙද්ද අස්සෙන් ඈ දෙස බලපු වතාවල් වැඩි නිසා මම කුස්සිය පැත්තට ගියෙ මොනව හරි කන්න. අම්මයි අහලපහල ගෙවල්වල ගෑනු කීප දෙනෙකුයි මොකක් නමුත් බර කතාවක. මට තවත් ඉදිරියට යන්න ඕනෙ වුණේ නෑ. බලපු බැල්ම ගිහින් නැවතුණේ පෝරණුවෙ ලිග්ගල් තුන මත. පරණ අලූයි, වටේ පිළිණු වෙමින් තිබුණු වළං කීපයයි මගෙ ප්රශ්නෙට පිළිතුරක් දුන්න. අංශ 180ක් ආපස්සට හැරිලා ආයෙත් සාලෙ පැත්තට යන්න හදද්දියි දැක්කෙ තස්ලිමා නැන්දගෙ කඳුළු. විමසන්න, ළතැවෙන්න කියලා වෙලාවක් තිබුණෙ නෑ. මම වේගය බාල කරපු හැරීම හිමින් හිමින් හරි දිගටම හැරිලා සාලෙ පැත්තට ඇදුණා. ආයෙත් දොර රෙද්ද මෑත් කළා. තවමත් ඇය නිදි. ඒත් මට යන්න හිත දුන් නෑ. සිටිපියෙන් ම හිටියා. මට තේරුණා මගෙ දෘෂ්ටියේ අඛණ්ඩ බව වෙනසකට භාජනය වෙනවා කියලා. ඒත් එක පාරට ම හිතන්න බෑ ඇත්තට ම එහෙම දෙයක් වෙනවද නැත්නම් මගෙ දෘෂ්ටි රේඛා චලනය වෙනවද කියලා. නෑ… ඇත්තටම ඇයගේ ගැස්මක් පේනවා. මට හිතුණ තව ටිකක් කිට්ටුවට යන්න. ගියා නෙවේ ඉබේ ම වගේ මම ඈ වෙත යැවුණා. මුනින්තලා නිදා සිටි ඇගේ පිට රිද්මයානුකූල ගැස්මක. මම තවත් ටික වෙලාවක් ඒ දිහා බලාන ඉඳලා බැරිම තැන ඇයට කතා කළා.
”ෆා..තිමා”
ඒ ඉරියව්වෙ කිසිම වෙනසක් සිදු වුණේ නෑ. ඒ වෙනුවට අර ගැස්ම වේගවත් වුණා. ඊළඟ තත්පර කීපයේදි හීන් ඉකියක් බවට පෙරළුණා.
”ෆාතිමා”
ඒත් ඇය හැරුණෙ නෑ, ඉකිය හැඬුමක් බවට හැරුණා. මගෙ පපුවත් වේගෙන් ගැහෙන්න ගත්තා. මම දන්නෑ කොහොම වුණාද කියලා. ඊළඟ මොහොතෙ ෆාතිමා මගෙ උරහිසට බරදීලා ඉකිගහනවා. පළමු ක්ෂණයෙ ගැම්මෙන් ම මම ඈව ඇඳේ ඉන්දුවා. මොහොතකින් මගෙ අත්ලට දැනුණු දේ සැක සහිත නිසා ඇයගෙ හිස අතහැරලා අත්ල මගෙ දෑස් මානයට ගෙනාව. සැකය හරි බව තේරුණා. ඒත්… ඒත් එකපාරටම වැටහෙන්නෙ නෑ මගේ අත්ලට උණු ලේ කොහින්ද කියලා.
”ෆාතිමා මේ බලන්න. ඔයාගෙ ඔළුව තුවාල වෙලා වගේ… මේ බලන්න මගෙ අතේ ලේ..”
ඒකි නොබලම මගෙ අත ගසල දැම්මා.
”ඔයාට තේරෙන්නැද්ද මං කියන දේ ෆාතිමා. ඔයාගෙ ඔළුව තුවාල වෙලා.. ”
”මට ඉන්න දෙන්න”
”…..? මම මොකද්ද කළේ ඔයාට?”
ෆාතිමා එයාගෙ වම් කන මගෙ පැත්තට හැරෙව්වා.. මගෙ දෙවියනේ! කන් පෙත්ත ඉරිලා පරණ ලේ කැටි ගුලි ගැහිලා.. ඒ කැටි සෝදමින් අලුත් ලේ ගංගාවක් ගලන්න පටන් අරන්. එතකොටයි මට තේරුණේ මං එයාව නිදි ඉරියව්වෙන් ඇදලා අරං ඉන්දවද්දි කලිං තුවාලෙ පෑරෙන්න ඇති බව.
”ඉන්න ෆාතිමා, අනේ මට සමාවෙන්න…” මට කියාගන්න ලැබුණෙ එපමණයි. මුව ගොළු වුණා. අපි දෙන්නගෙම ඇස් එකට එක ගැටුණා. ඒ වෙලාවෙ මට කියා ගන්න දෙයක් තිබුණෙ නෑ. එයාටත් එහෙමද දන්නෑ.. හැබැයි ඒ ඇස්වල බරසාර වේදනාවක් එක්ක වෛරයක් රැඳිලා තිබුණ කියලා මට පස්සෙ හිතුණා. ඒ මූණෙ සටහන් වෙලා තිබුණෙ ලේ ගලන තුවාලෙන් ආපු වේදනාව නෙවේ කියලා මට තේරුණා. මම ඉකි ගහන ෆාතිමාව ඇඳ විට්ටමට හේත්තු කරලා කුස්සියට දිව්වා.
”පුතාගෙ අතට මොකද වුණේ? තුවාලද?”
ඒ පාර අම්ම කලබලවෙලා… අම්ම හිතුවෙ මගෙ අත තුවාල වෙලා කියලා. මගෙ අතේ ගෑවිලා තියෙන්නෙ වෙන කෙනෙක්ගෙ රුධිරය බව අම්මට තේරෙන්නැද්ද? ඒ තරමට ම ලේවල ස්වරූපය සමානයි. ඒ ලේයි මේ ලේයි අතර කිසිම වෙනසක් නොපෙනෙද්දිත් දිගට හරහට ඇවිලෙන ගින්න ගැන නිර්වචනයක් හදා ගන්න මට තියරි තිබුණෙ නැති තරම්. ඊයෙ මහ රෑ පටන් ගත්තු දඩයම කාලයක් තිස්සෙ ඉව අල්ලමින් උන්නු ලේ මාපිලූන්ගෙ කුමන්ත්රෙණයක ප්රතිඵලයක් නොවෙන්න අද මගෙ අතේ ලේත් නෑ, මගෙ ඇදේ ෆාතිමත් නෑ.
”ෆාතිමාගෙ කන තුවාල වෙලා…”
තස්ලිමා නැන්ද නෙවේ කලබල වුණේ. ඒ වෙනුවට බිත්තියට පිටදීලා හිටිය ඇගේ පංචස්කන්ධය බිත්තිය දිගේ ම හෙමි හෙමින් පහළට රූටමින් ඉන්ද වුණා. තස්ලිමා නැන්දගෙ ගොළුවත කොයි තරම් බර ද කියලා මට තේරුණේ එයා හිටගෙන හිටපු තැන බිත්තියේ ඇඳුණු පාර දැකලා. ඇඳගෙන හිටපු බුර්කාව විදගෙන කෝටු ගැහුණු පිට කොන්ද අස්ථි පඤ්ජරයත් එක්ක ම බිත්තියේ සටහන් වෙලා තිබුණා. ඒ පමාවට අම්ම කාමරේට දුවලා. නැන්ද තාමත් කලින් ඉරියව්වෙමයි. මමත් පිම්මෙ දිව්වා. මම දොර රෙද්ද මෑත් කරන් ඇතුළට යද්දිත් අම්ම තෙත රෙදි කෑල්ලකින් ෆාතිමාගෙ කන තවනවා. ඒ රෙදි කෑල්ලයි, ප්ලාස්ටික් මැටි කෝප්පෙයි කලින් රතෙන් ම වර්ණවත් වෙලා තිබුණා.
”ආ…හ්ව්…”
”කාලකණ්ණි… ”
”..හ්ආහ්…ම්….ආහ්….”
”පුතේ බේත් පෙට්ටිය අරං වරෙන්. මුං කෙල්ලගෙ කන කාලා. ”
”කොහොමද ෆාතිමා කන තුවාල වුණේ” ෆාතිමා කිසිවක් නෑහුණ ගානට හිටපු නිසා මම අක්කගෙ කාමරේ තිබුණු බේත් පෙට්ටිය ගෙනත් ටිකක් සද්දෙට ටීපෝවෙන් තිබ්බ. එයා හැරිලා බැලූවා. ආයෙමත් අනිත් පැත්තට හැරිලා ඉකි ගහන්න ගත්තා.
”අප්පට ගාද්දි මං කෑ ගාලා උංගෙ ඇඟට පැන්න. ඒ වෙලාවෙ ඌ මගෙ තෝඩුවෙන්…” වාක්ය ඉවර නොකර ම ඇය ඉකි ගහනව. මං වගේ ම අම්මත් හිත ඇතුළෙ වාක්ය සම්පූර්ණ කර ගන්න ඇති.
අම්ම ඉරිණු කනට බෙහෙත් දාලා ප්ලාස්ටර් ගහද්දි මගෙ ඇහි බෝලවලට අමුත්තක් දැනෙමින් තිබුණ. ඒක කොයි වගේ ද කියලා විස්තර කරන්න අමාරුයි. ඇසුරු සැණෙකින් ෆාතිමාගෙ තුවාල වුණ කන් පෙත්ත තද නිල් පාට වෙන්න ගත්තා. ටිකෙන් ටික වැඩි වෙලා මුළු කනම නිල් පාට පටලයකින් වැහිලා ගියා. ඒත් එක්ක ම ඇස්වලට දැවිල්ලක් ගෙන එමින් නිල් මීදුම් පටලය දිය සුළියක් වගේ කැරකිලා ඇගේ කන ඇතුළට ඇදෙන්න ගත්තා. මොහොතකින් මුළු කාමරයම ඝන නිල් මීදුමෙන් වැහිලා මාව කරකවන්න ගත්තා. මුලින් ම අම්මගෙ අතේ තිබුණු තෙත රෙදි කෑල්ල වා සුළියට අහුවෙලා ෆාතිමාගෙ කන ඇතුළට ඇදිලා ගියා. ඊට පස්සෙ ප්ලාස්ටික් මැටි කෝප්පෙ. ටීපෝ එක, මල්වාස් එක, මගෙ මේසෙ උඩ තිබුණු පොත්, තවත් මොන මොනවදෝ දේවල් නිල් අන්ධකාරෙ ඇතුළෙ ඇගේ කන ඇතුළට ඇදිලා ගිහින් අන්තරස්දාන වුණා. අම්මගෙ ඡායාව පෙනී නොපෙනී යමින් මාවත් කරකැවෙනවා වගේ මට තේරුණා. කොච්චර කාලයක්ද කියන්න බැරි වුණත් කැමරාවක් ෂටර් වෙන මොහොතක් වගේ ඉතා සුළු මොහොතකින් මාවත් ඇදිලා ගියා. ඒ අත්දැකීම බියකරුයි. කෙටි වැකියකින්වත් දිගු වැකියකින්වත් කියලා නිම කරන්න බැරි තරම් බියකරුයි. අපි ඇදිලා ගියේ කරකැවෙමින් විශාල ආගාධයක් ඇතුළට කියලයි මට හැඟුණෙ. ඒ ගමන අතරතුර එකිනෙකා හැපෙමින්, වැළපෙමින් අසීමිත භීතියකින් නගන ළතෝනිය ඔඩිසියස්ව වුණත් සලිත කරනවා. නිල් සුළියට අහුවුණ වුන් අතර පිටත ලෝකයේ නිර්වචනවලට අනුව නම් එක ම ප්රාණියා මම විතරයි. ඒත් අපි හැමෝ ම ළතෝනි තිබ්බ. හැමෝට ම කටහඬක් තිබුණ. හැමෝ ම එකිනෙකාගෙ ඇගේ හැපුණා. වේදනා වින්ද. මගෙ පුංචි ටීපෝව නගපු කෙඳිරිය පපුව දවන තරම් සංවේග ජනකයි. මේසෙ තිබුණු හැම පොතක් ම කියවලා තිබුණෙ නැති නිසා ඔවුන් නගපු ළතෝනි කාගෙ කාගෙ ඒව ද කියලා වෙන් කරලා අඳුන ගන්න මට බැරි වුණා. මට යාන්තමට වගේ ඇහුණ නලින්ද සිල්වාගෙ හඬ.. ඔහු මගේ ලෝකය අස්සෙ ඉඳන් මොන මොනවදෝ මුමුණනවා. එකපාරට ම කරකැවිලා ආපු හාඩ්කවර් පොතක් මගේ නළලේ වැදිලා මාව පස්සට විසි කළා. වේගෙන් ආගාධ ගත වෙමින් තිබුණු ෆාතිමාගෙ සීතල වුණු ලේ සහිත රෙදි කෑල්ල මගෙ ඔළුවට වැටුණෙ ඒ අස්සෙ. මම ඒක අතට අරං තරහටත් එක්ක ගුලිකරලා අර පොතට දමල ගැහුවා. සැරපරුෂ ගැඹුරු හඬක් නගාගෙන පොත මොකද්දෝ දෙබසක් කියන්න පටන් ගත්තා…
”මේ අප වෙසෙන්නේ විශ්වයේ තවත් එක් සමයක
මේ නැගී සිටින්නේ අපගේ ආධ්යාත්මය දැයි බලන්න
මෙය අපගේ ම ආධ්යාත්මය නොවේ නම් වෙනයම් බලයක් ද?
මෙය වටහා ගත යුතු නොවන්නේ ද?…”
ඒත් එක්කම ”ස්ලාං…..” ශබ්දයකින් කරකැවිල්ල නතර වුණා. එක දිගට කරකැවුණු නිසා වමනෙ යන්න වගේ. මම බිම දිගා වුණා. වැඩි වෙලාවක් ගියෙ නෑ මාත් එක්ක ආගාධ ගත වුණු පොත් ටිකයි අනිත් ආම්පන්නයි එකින් එක වටේට වැටෙන්න ගත්තා. ආයෙමත් සැරයක් තෙත රෙදි කෑල්ල වැටුණෙ මගෙ ඔළුවට. සේරම ගසල-බසල දාලා ටීපෝවට බර දීලා ඉඳගත්තමයි මම දැක්කෙ ඉන්නෙ කොහෙද කියලා. ගමේ පන්සලේ බෝ මළුව. පුදුම සිසිලසක් එක්ක පපුව කාරවල යන කෙමිකල් ගඳක් ආව. ආගාධ ගතවීමෙන් මම ගොඩක් තෙහෙට්ටුවට පත් වෙලා හිටියෙ. අමාරුවෙන් නැගිට ගත්තු මම බෝධීන් වහන්සේ වටා පැදකුණු කළා. මඟක් යද්දියි මීටර් වුණේ පැත්ත වැරදියි නේද කියලා.
”වාමාංශිකයොනෙ ඔන්න ඔහෙ අවුලකුත් නෑ…”
මම ගැස්සුණා. කවුද ඒ අස්සෙ? කෙනෙක් හොයා ගන්න නැති තරම්. ඇහෙන මානෙක කවුරුත් ම නෑ. කොළ පාට ගස් ගොන්න අස්සෙන් තද තැඹිලි පාටට හැදීගෙන එන පිළිම පේළියයි, පහළ මළුවෙ ඒව පාට කරන පේන්ට් බාස්ලයි තමයි. ඒ ඇරෙන්න වෙන කවුරුත් පේන්න නැති නිසා මම හිතුවා ආගාධගතවීම නිසා හැදුණු කරකැවිල්ලෙ ප්රතිඵලයක් වෙන්න ඇති කියලා. ආයෙමත් අර අළුත පාට කරන පිළිමවලින් එන සැර ගන්ධය මගෙ නාස් පුඬු විනිවිදින්න ගත්තා.
”වාමාංශිකයොනෙ ඔන්න ඔහෙ අවුලකුත් නෑ…”
ආයෙත් අර කට හඬ!
” ඕහ්….!” ඒක එන්නෙ මාත් එක්ක ම ආගාධගතවුණු අලූත් කවි පොතකින්. කියවන්න තරම් වටින පොතක් නෙවේ කියලා හිතුණු නිසා මම ඒක පැත්තකට දාලයි තිබුණෙ. පොත අතට අරං නිකමට වගේ බලන්න හිතුණත් බඩගින්න ඒකට හරස් වුණා. මම දිගටම වම් ඇලයෙන් බෝධීන් වහන්සේ පැදකුණු කළා. අටවිසි බුද්ධ ප්රතිමා ඉවර වෙන තැන, හරියට ම දීපංකර බුදුන් අභියස මම නැවතුණා.
”සම්මා සම්බුදු අමාමෑණි දීපංකර බුදුනි, මට නියත විවරණ දුන මැනවි…..”
මම කාගෙන කාගෙන ගියා. සෑහෙන වෙලාවක් බඩගින්නෙ හිටපු නිසා තුන්වෙනි බත් ගුලියට උගුර බැරියර් දැම්මා. ගිලන්පස උගුරක් බීලා ආයෙත් කන්න ගත්තා. දීපංකර බුදුන්ගෙන් නියත විවරණ අරං මම එතනම වැලි මළුවෙ ඇල වුණා.
* * *
”මගෙ කෙල්ලගෙ ලස්ස ගානක රත්තරං බඩු තිබුණා… ඒව සේරම අරං ගිහිං… පුතාට පතල් වැඩ කරල හම්බුණු දලං කෑලි ටික අල්මාරියේ දාලා තිබ්බා… ඒ සේරමත් අරං ගිහිං සර්… අයියෝ….! අල්ලා මේව බලන්නෝනෙ…….”
අපිත් එක්ක එක පංතියේ හිටපු අනුර්දීන්ගෙ අම්ම මහ විසාල හුස්මක් අල්ලගෙන කියාගෙන කියාගෙන යනවා. පොලිස්කාරයා පැමිණිල්ල ලියනවා. ඒත් උන්දැ කියපු තරම් දිග වාක්ය පොලිස් පොතේ නොලියවුණු බව මම දැක්කා. පැමිණිල්ල ලියන නිලධාරියා කපා කොටා සංස්කරණය කළ වාක්ය විතරක් පොතට ඇතුළු වුණා.
”මගෙ කුකුල්ලූ දෙන්නයි කිකිළියිත් අරං ගිහිං මහත්තයෝ….!” ඇය විලාප තබයි.
ඇහි අග්ගිස්සෙ තැවරිලා තිබුණ කඳුළු තට්ටු උඩින් තවත් කඳුළු දහරාවක් පහළට ඇදෙද්දි අනුර්දීන්ගෙ අම්මට සිහිය නැති වුණා. ඒත් එක්කම වගේ ඕඅයිසීගෙ කාමරේ ඉඳලා එළියට ආපු තප්පදෝරුවෙක් මාව ඇදං කොරිඩෝවක් දිගේ යන්න පටන් ගත්තා. යකඩ මාංචුවලට හිරවෙලා තිබුණු අත්දෙක කකියනවා. තඹේක අනුකම්පාවක් නැතිව මූ මාව බෙල්ලෙන් අල්ලලා කූඩුවකට තල්ලූකරලා දාලා දොර වැහුවා. ටික වෙලාවක් යද්දි අපේ සෙට් එකේ ම හිටපු කොල්ලො අට දෙනෙක් මම හිටපු කූඩුවට ම ගෙනත් දැම්මෙ කලිං තප්පදෝරුවාමයි.
ඒ වෙලාවෙ කූඩුව ඇතුළෙ කතාවුණ දේවල් ඒ තරම් වැදගැම්මකට ඇති ඒව නෙවේ. හවස් වෙද්දි එළියට පනින්න පුළුවං වෙයි කියන එක නම් හැම දේකට ම වඩා වැදගත්. මම වරදක් කරලා තිබුණෙ නෑ. ඒත් ඇතුළට දැම්මට පස්සෙ එහෙමත් ඉක්මනින් එළියට පනින්න පුළුවංද? තප්පදෝරුවා කිව්ව විදියට හෙට ඕඅයිසී අපිව උසාවි දානවා. එහෙම නැතුව ගමේ යන්න වගේ බලූ කූඩුවෙන් එළි බහින්න බැරි වෙයි මයෙ හිතේ. හිත හදාගන්න ඕනෙ නිසා මුං සිත නිවන කතා කියනවා. මට කට කොනකින් හිනා ගියා.
කළුවර වැටුණා. කොරිඩෝවට ලයිට් තිබුණට අපේ ඉහට උඩින් බල්බ් එක පත්තු වුණේ නෑ. ඈතින් පේන වා කවුළුවකින් එළියෙ අඳුර තව තවත් බලූ කූඩුවට කාන්දු වෙනවා. මමයි අනිත් බල්ලෝ අටදෙනයි හාවක් හූවක් නැතිව ඔහේ වැටිලා නිදා ගත්තා. නින්ද යාගෙන එද්දි දොර අරින සද්දෙට අපි කීප දෙනෙක් ම ඇහැරුණා. තප්පදෝරුවා.
”එක එකා වරෙල්ලා.”
තප්පදෝරුවයි තවත් නිලධාරීන් දෙන්නෙකුයි අපි එකා බැගින් එළියට අරං මාංචු දාලා පෝලිං කළා.
”මේ රෑ උසාවි නග්ගන්වත් ද? ”
මම ළඟ ම හිටපු බල්ලගෙන් ඇහුවත් ඌ උත්තරයක් නොදී වේස හිනාවක් දැම්මා. මං එතෙකින් කට වහගෙන මොකකින් මොකක් වෙයිද බලං හිටියා. ටික වෙලාවක් ගත වුණා. ඈතින් පේන වා කවුළුවෙන් තවත් ටිකක් අඳුර ගලන්න ගත්තා. ඒ අඳුර අපි පහුකරගෙන කෙලින් ම ගියේ බලූ කූඩුව ඇතුළට. තවත් ටික වෙලාවකින් ඕඅයිසීයි, තවත් කවුදෝ සුදු කලිසම්-කමිස ඇඳපු මිනිහෙකුයි අපි ඉන්න පැත්තට ආව. ”ඔහ්… මන්ත්රී” දුර නිසා අඳුනගන්න බැරි වුණා. බල්ලො ටික වල්ග වනන්න ගත්තා. සෙම පෙරන්න ගත්තා. මගෙ ළඟින් ම හිටපු බල්ලාගෙ, කට දෙකොනෙන් සෙම වැක්කෙරෙන්න පටන් ගත්තා. මන්ත්රී අතේ තිබුණු කවරෙන් එළියට ගත්තු මස් කටු අටක් පේළියට හිටපු අපි ඉස්සරහින් දැම්මා. මට නෑ. මම මන්ත්රීගෙ මූණ දිහා බැලූවත් මිනිහ මාව දැක්කෙ නෑ. තව මස් කටු කීපයක් කවරෙ ඇතුළෙ ඉතිරිව තියෙනව මම දැක්කා. බල්ලො අට දෙනා සෙම පෙරාගෙන බිම ඉඳං මස් කටු ලොවනවා. මම හිටගෙන සැරෙන් සැරේ මන්ත්රී දිහායි, මස් කටු උරේ දිහායි, බල්ලො අට දෙනා දිහායි බලමින් හිටියා. මම බලා ඉද්දිම මන්ත්රීගෙ අත ආයෙත් කවරෙ ඇතුළට ගියා. මම ට්රයි කළා කට දෙපැත්තෙන් සෙම ටිකක් පෙරා ගන්න. ඒක හිතන තරම් ලේසි වුණේ නෑ. මස් කට්ට ඕඅයිසීගෙ දත් ඇන්ද අස්සෙ හිර වුණා. ඉතිරි කීපය ටිකක් එහායින් හිටපු නිලධාරීන් ගාවට විසි කරපු මන්ත්රී හැරිලා යන්න ගියා. නිලධාරීනුත් බිමට පාත් වෙලා මස් කටු කන්න පටන් ගත්තා. පහළට නැමෙද්දිම තප්පදෝරුවගෙ කටින් බේරුණු සෙම තලියක් මස් කට්ටට වැටිලා උඩින් දාපු බටර් තලියක් වගේ ලයිට් එළියට දිලිහෙන්න වුණා.
මස් කටු කෙළිය ඉවර වුණා. ආයෙත් බලූ කූඩුවට. මෙදා පාර මම විතරයි බල්ලා. අනිත් සේරම මන්ත්රීගෙ කීමට පිටමං කෙරුණා. ”හවස්වෙද්දි එළියට පනින්න පුළුවං” කතාවෙ ඇත්ත-නැත්ත දැනුයි මට තේරුණේ. ඇට්ටේරියා පොල්ල තම්බි කඬේ මුදලාලිගෙ ඔළුව බදා ගන්න කලිං ඇදල ගත්තෙ මම. ඒ පාපෙට මං බලූ කූඩුවේ ලගිනවා. ඔළු පලන්න පොලූ උස්සපු උං මස් කටුත් කාලා, ඒ මදිවට එළියටත් ගිහිං. කොහොම වුණත් එදා මම බෝ මළුවෙ නිදා ගත්තු පාපෙට මේ වන්දිය ගෙවන්න වුණා වෙන්න බැරිද? ඒත් දෙයියනේ බුදු හාමුදුරුවො සතියක් ම බෝ ගහට හේත්තු වෙලා හිටියෙ. පිටකොටුව බෝ ගහට හිඟන්නො කොයි තරම් නම් චූ කරනවද? එහෙව් එකේ මම පැය කීපයක් නිදා ගත්තම මක් වෙනවද? කෝක වුණත් දැන් සිද්ධ වෙලා හමාරයි. හෙට විලි ලැජ්ජ නැතුව උසාවි නගින්නත් වෙලා.
”අඩෝ…. ”
එළියෙන් සද්දයක්. මම ඉඳං හිටපු තැන එහෙමම නැගිටලා කොරිඩෝව පැත්ත බැලූවා. ආ.. තප්පදෝරුවා.
”ඇවිත් බත් එක ගනිං…”
මට අම්මගෙ පදේ මතක් වුණා. ”තෝ කාටද කැ#යො කතා කරන්නෙ. කූඩුවෙ හිටියට බල්ලෙක් කියලා හිතුවද?” ඒත් මම මොකුත් ම කිව්වෙ නෑ. හිත යටින් මුමුනගෙන යකඩ කූරු යටින් බත් පිඟානයි, වතුර කෝප්පෙයි ගත්තා. ආයෙත් හිටපු තැනට ම ඇවිත් බත් එක මුල්ලකින් තියලා වට තුනක් කැරකිලා ඉඳගත්තා.
මහන්සියයි, බඩගින්නයි නිසා දසබස ගාලා බුද්ධ පූජාව ගිලලා මම ඊයෙ වැලි මළුවෙ ඇලවුණා මතකයි. ආයෙ ඇහෙරෙද්දි පාන්දර ජාමෙ වෙලා. පාන්දර ජාමෙ ඇහැරුණා නෙවේ, බෝ මළුව පහළින් ඇහුණු ගාලගෝට්ටියටයි ඇහැරුණේ. මම දනිපනි ගාලා ඉඳ ගත්තා. නිදි ගැට කඩලා පියවි ලෝකෙට එද්දි ම නමෝවිත්තියෙන් නහයට දැනුනෙ හැදීගෙන එන පන්සීයක් පිළිම වහන්සේලගෙ අලූත් කෙමිකල් ගඳ. දෙවෙනි වතාවෙ ඇඟමැලි කඩන්න හම්බුණේ නෑ. අර ගාලගෝට්ටිය මෙන්න බෝ මළුවට පැන්නා. එක රොත්තට පොලූ මුගුරු අතින් ගත්තු පිරිමි. කොල්ලො, නාකි, මැදිවියේ උං, මේ ඔක්කො ම පනහක විතර සෙට් එකක්. මට කරගන්න දෙයක් තිබුණෙ නෑ. ඇහි පිල්ලන් ගහන වේගෙට වෙන්න යන්නෙ මොකද්ද කියලා මට තේරුණේ නෑ. කොටින් ම මම ඇස් පිහදාලා බැලූවා. අත් දෙක කොනිත්තන් බැලූවා. හීනයක් නෙවේ. මේක හැබෑවක්. මමත් නැගිටල කඩු-පොලූ ගැන්සියට එකතු වුණා. මොකක් හරි හේතුවකින් චූන් වෙලා හිටපු උංට මගෙ වගක් තිබුණෙ නෑ. එකා දෙන්නා මගෙ කරට උඩින් අත දාන්නත් පටන් ගත්තා. ටිකකින් ලොකු හාමුදුරුවො බෝ මළුවට වැඩියා. සේරම මීයට පිම්බා වගේ. ‘හ්ම්’ සද්දයක් නෑ.
”සියලූම දෙනා සාධුකාරයක් දීලා නමස්කාරය කියන්න….”
මේ මොන මගුලක් ද? කඩු-පොලූ ගත්තු මිනිස්සු පඤ්චසීලයේ පිහිටුවන්න හාමුදුරුවන්ට පිස්සු ද? නෑ හැබැයි! බුදු හාමුදුරුවො අංගුලිමාලවත් මේ විදියට තමයි දමනය කළේ. ඕනෙ එකක් කියලා මමත් වැඳගත්තා.
”වාමාංශිකය, පන්සිල් පෑල දොරින් පන්නනු…”
මලලසේකරයයි. ඒ ගමන අර කවි පොත කෑ ගහන්න ගත්තා. වාසනාවට ඒ සද්දෙ අනිත් අයට ඇහිලා නෑ. මම අඩියෙන් අඩිය පස්සට ගිහිං ටීපෝව අරං කරදරකාර කවි පොත උඩින් තියලා ඒ අඩිවලින් ම ආපහු කාණ්ඩෙට එකතු වුණා. පන්සිල් දීලා ඉවරයි. ලොකු හාමුදුරුවො උගුරහෙම පාදලා අනුශාසනාව පටන් ගත්තා.
”ඔය ඇත්තො හොඳින් මේ ටික අහගන්ට ඕනෙ. බොලා යන්නෙ මිනී මරන්නවත්, අහිංසක මිනිස්සුංට හිරිහැර කරන්නවත් නෙවේ. මේ උතුම් බුද්ධ ශාසනයත්, සිංහල ජාතියත් ආරස්සා කර ගැනිමේ පුණ්ය කර්මයට.. ඒ වගේ ම….”
”සා…ධු..! සාධු! සා……!”
”ඒ වගේ ම දුටුගැමුණු මහ රජතුමා කියපු මේ කියමන තොපි එකෙක් නෑර ඔළුගෙඩි ඇතුළෙ රඳව ගන්නව හොඳයි……”
”සාධු… සාධු…..”
සාධුකාරයත්, හාමුදුරුවන්ගේ හීන් ස්වරයෙන්, ඒත් දැඩිව කළ අනුශාසනාව කාගෙ කාගෙත් අත්වල තිබුණු කඩු-පොලූ තව තවත් ඉහළට ඔසවන්න සමත් වුණා. මගෙ ඇස් පනාපිටම එකෙක්ගෙ අතේ තිබුණු තනි පැත්ත කැපෙන කඩුව රතුපාට ආලෝකයකින් දෙපැත්ත කැපෙන කඩුවක් බවට පත් වුණා. මගෙ අතටත් හොඳ කිතුල් පොල්ක් ලැබුණා. ලොකු හාමුදුරුවො අපේ අත්වල තිබුණු ආම්පන්න සේරටෝම පිරිත් පැන් ඉස්සා. මට දීලා තිබුණු කිතුල් පොල්ලෙ අග හීනියට කටු මතුවෙන්න ගත්තා. හිටියට වඩා ගටක් ආව නිසා මමත් කාණ්ඩෙට එකතු වෙලා උං යන දිහාවටම ජාතිය රැක ගන්න ගියා.
වා කවුළුවෙන් එන අන්ධකාරය බලූකූඩුවට එන එක තවමත් නැවතිලා නෑ. බඩගින්නක් දැනුණ නිසා කූඩුවේ කෙළවරට ගිහිං බත් පිඟාන අතට ගත්ත. එතනට කොරිඩෝවෙ එළිය කාන්දු වෙමින් තිබුණ නිසා බත් එක පැහැදිලිව පෙනුණ. මොන මළදානෙ වුණත් මේක තමයි. මීට වෙනස් කෑමක් අද නොලැබෙන බව සක්සුදක් සේ පැහැදිලියි. සුවඳක් කියලා නාමයක් නැති වුණත් බුද්ධ පූජාවෙ බත් ගුලි තුනෙන් පස්සෙ කෑමක් නැති නිසා හිරබත ගිලින්න පටන් ගත්තා. කටවල් කිහිපයක් කිසි හාවක් හූවක් නැතුව ගිලලා දැම්මා. මට දැනුණ මොකක් තමුත් ලෝහමය දෙයක් අතේ පටලැවෙනවා. කොරිඩෝවෙ ඉඳලා බත්පත දිහා බලා උන්නු පඬු ආලෝකය මට කිට්ටු වුණා.
”…! තෝඩුවක්…!”
මගෙ පපුව ගැහෙන්න ගත්තා. ගැස්ම අස්සෙ ම තෝඩුව ඇදලා ලයිට් එළියට අල්ලද්දියි දැක්කෙ ඒක හුදෙකලා වුණු තෝඩුවක් නොවන බව.
”ෆාතිමා…!”
මගෙ කෙළ උගුරු දණ්ඩෙ හිර වුණා. බත් පිඟාන වම් අතෙන් ඔඩෙක්කෙටත්, ඔඩෙක්කෙන් බිමටත් ලිස්සලා ගියා. පච්ච වර්ණ තෝඩුවත් එක්ක කනක යටි කොටසක් එල්ලිලා ආව. ඒ ෆාතිමාගෙ ඉරුණු කන කියලා අඳුන ගන්න මට වැඩි වෙලාවක් ගියෙ නෑ. මගෙ ඇස් දෙකට දැවිල්ලක් ආවා. ටිකෙන් ටික ඇස් නිලංකාර වෙන්න ගත්තා. තෝඩුවේ එල්ලෙමින් තිබුණු කන් කෑල්ල බලා ඉද්දි නිල් පාට වෙන්න ගත්තා. ආයෙත් අර නිල් පාට මීදුම මාව වෙළා ගත්තා. දැන් බලූ කූඩුව නිල් මීදුමෙන් වැහිලා. ඉවසන්න බැරි තරම් දැවිල්ලකින් ඇස් කෙවෙන්න ගත්තා. මොකක් නමුත් කම්පනයක් වෙමින් තිබුණ කියලයි මට මතක. ලිස්සල ගිය බත් පිඟාන උඩ විසි වෙලා කැරකෙන්න ගත්තා. සුළියක් වගේ බලූ කූඩුව ඇතුළෙ කරකැවුණු බත් පිඟාන මගෙ අතේ තිබුණු කන් කෑල්ල ඇතුළට ඇදිලා ගියා. අර මීදුම් පටලය මගෙ නාසයට ඇතුළු වෙනවා වගේ මට දැනුණ. ඒත් සමඟම හොඳට හුරු පුරුදු ඝන්ධයක් නැහැයට දැනෙන්න පටන් ගත්තා. හරි.. මට මතකයි. ඒ අර අලූත හදන බුදු පිළිමවලින් ආපු සැර කෙමිකල් ගඳ. එතනින් එහාට මට මොකුත් ම මතක නෑ. මාව කන් කෑල්ල ඇතුළට ඇදිලා ගියා ද එහෙමත් නැත් නම් මීදුම මගෙ නහය ඇතුළට ඇදුණ ද, කිසි ම දෙයක් ගැන මට නිච්චියක් නෑ. අඳුරු ආලෝකයක් එක්ක පියවි ලෝකය පේන්න පටන් ගද්දි මම හිටියෙ මගෙ කාමරේ, මගෙ ම ඇඳේ. ෆාතිමාවත්, අම්මා එයාගෙ කන තෙතමාත්තු කරපු රෙදි කෑල්ලවත් අඩු ම තරමෙ අම්මවත් එතන හිටියෙ නෑ.
”විකාර හීනයක්….” මට ඉබේට ම කියවුණා. පුංචි ටීපෝව උඩ තිබුණු වතුර වීදුරුව ‘ගුඩු ගුඩුස්’ ගාලා උගුරු දෙකට බිව්ව මම ආයෙත් වම් ඇලයට හැරිලා ඇඳේ පතබෑවුණා. ඒ මොහොතෙ ම ඇහේ කළු ඉංගිරියාවට සෙන්ටිමීටරයක් විතර ඉදිරියෙන් බෙඩ් ෂීට් එකමත පැල්ලම් පෝලිමක ඡායාවක් පෙනුන නිසා මම ආයෙත් ඇඳ උඩ ඉඳ ගත්තා.
”….ෆා…ෆාතිමා..”
දීපංකර බුදුන් ඉදිරියේ බත් ගුලි හිරවුණා වගේ මගෙ උගුර හිරවෙන්න ගත්තා. ලේ පැල්ලම් මගෙ බෙඩ් ෂීට් එකේ රටාවක් ඇඳලා. මට වටහ ගන්න අමාරුයි ඒ ඇඳිලා තියෙන්නනෙ බෝ කොලයක් ද එහෙමත් නැත්නම් හාර්ට් එකක් ද කියලා.
ඩිල්ෂානි චතුරිකා දාබරේ
පණිවිඩයක් අරන් ඇවිත් හිටි විජයගෙ රාජ සේවකයා මං දිහා බලා හිටියෙ පිළිතුරු ලිපියක් යවනවා ද නැද්ද නැත්නම් මං යන්නද වගේ බැල්මකින්. මං හිටියෙ සනුහරේ කාටවත් හොයාගන්නවත් බැරි තැනක. ඒත් විජය කෙහොම හරි දැනගත්තා මං ඉන්නෙ ළතෝනිගල අවටමයි කියලා. එයා එවපු ලිපිය එක්ක මට තනිවෙන්න උවමනා වුණත් සේවකයා ඉන්න නිසා මුකුත් කරන්න පුලුවන් කමක් තිබ්බෙ නැහැ. ගල ළග ම ගලන දොළෙන් වතුර ටිකක් අතට අරන් විජයගෙන් පටන් ගත්ත රජ පරපුර විනාස වෙන්න සාප කළෙත් මේ ගල උඩමයි. මට ඕනෙ උනේ නෑ මධුරාපුර කුමරිට සාප කරන්න. සේවකයා හිටියෙ මං මුලු ගමට ම ඇහෙන්න ආයිමත් කෑගහාවි කියලා බයේ. ඒත් විජයගෙ ඉමක් කොනක් නැති මේ සෙල්ලක්කාර ජීවිතේ ගැන මට තවත් කළකිරෙන්න දෙයක් තිබුණෙ නැහැ. මධුරා කුමරිගෙ හෙවනැල්ල මැරෙනකම් මාව අතාරින්නැති බව මට තේරෙන්න අරන් තිබුණෙ. කවදාවත් ගැලවීමක් තිබුණෙ නෑ. කුමාරිගෙ එක එක හෙවනැලි එක එක වේශ වලින් එනකොට විජය ඒවා බදා වැළඳගත්තෙ හරි ආසාවෙන්. ඒ ගැන හිත හිත දුක් වින්දෙ හරි ආසාවෙන්. කුවේණි සතුටින් හුස්ම ගන්න හදන හැම සැරේක ම මධුරාගේ මොකක් හරි ජවනිකාවක් කරලියට එනවා. ඒ ඇවිත් එතෙක් තිබුණු සියල්ල උඩු යටි කුරු කරලා, නන්නත්තාර කරලා යන්න යනවා. කුවේණි එක්ක තනිවෙන්න ඕනෙ කියලා ඔහුගෙ හිත කියපු වෙලාවක වුණත් විජය කිව්වෙ අපි ගැන නෙමේ. මධුරා කුමරි ගැන, ඉන්දියාවෙන් නැව් නැගලා එද්දි වෙනත් නැවකින් පිටමං කළ ඔහුගෙ කලින් බිරිඳ ගැන. ඒ වගේ දේවල් නිතරම ඇහෙද්දි කුවේණිට මොනවා හිතෙනවා ඇද්ද කියලා කවදාවත් විජයට හිතුනේ නෑ. අහම්බෙන් පාරෙ යද්දි මධුරා කුමරි දැක්කම දුක්වෙන විජයගෙ හිත දරු දෙන්නා එක්ක කුවේණිව පන්නලා දාද්දි දැඩි වුණේ කොහොමද කියලා ඇයට හිතාගන්න බැරිවුණා. කොටින් ම කියනවා නම් කුවේණිට කවදාවත් ඒ වගේ මැරීගෙන කරන ආදරයක් උරුම උණේ නෑ.
පිළිතුරු ලිපියක් නෑ කියලා සේවකයාව එළවපු මං ආයිමත් ඔහු එවපු ලිපිය කියවන්න ගත්තා.
‘මේක ඔයාට නොකියා ඉන්න හිතුවෙ. ඒත් ඇයි මම නොකියා ඉන්නෙ. ඇත්තට ම ඔයාගෙ පැත්තෙන් හැපි නිවුස් එකක්… මධුරා කුමාරි එයාගෙ කලින් බෝයිව මැරි කරලා!’
*************
එයා හිටියෙ පොත් සාප්පුවෙ සෙනඟ ගංගාව අතර පීනමින්. අතකින් මොබයිලය අල්ලමින්, තවෙකකින් පොත් මිලයට ගන්න ආව කෙනෙකුට උදව් කරමින්. යුහුසුලුව ඇවිදින කඩියෙක් වගේ. හැමෝට ම ඉහළින් එයාගෙ ඔළුව විතරක් කසිබිසි ගාලා දුවනව මට පෙණුනා.
‘උස හින්දා හොයාගන්න ලේසි’
යාලුවා කියපු දේට ඔළුව වැනුවත් මගේ ඇස් දෙක තිබුණෙ එයා දිහාවෙ.
‘ඔයා හයියෙන් කෑගහන්න නම කියලා’
ඇය කිව්වෙ හිනා වෙවී.
කෑ ගහන්න! ඔව් කෑ ගහනවා නම් එහෙම කරන්න දහසක් දේවල් ඒ වෙද්දි අපි අතරෙ නිර්මාණය වෙලයි තිබුණෙ. ලතෝනිගල උඩ ඉඳන් කෑගැහුව වගේ මිනිස්සු දාහක් විතර පොදි කන පොත් සාප්පුවක් ඇතුළෙ බෙරිහන් දෙන්න මට කොහෙත්ම පුලුවන්කමක් තිබ්බෙ නෑ.
මධුරාපුරෙන් ගෙන්න ගත්ත කුමාරිකාවත්, කුමාරිගෙ නිළ පෙම්වතාත් එදා උදේ ඉඳන් විජයටත් කුවේණියටත් තර්ජනය කරන්න අරන් තිබුණා. ඒ දෙන්නාගේ ම මොබයිලවලින් එලියට ආව දිග කඩු පාරවල් වලට විජය බයවුණේ නෑ. පොත් ගොඩක් අතකින් ගන්න ගමන් හිනාවෙලා සමීපයෙක්ට විහිලු කරන ඔහු දැක්ක ම කුවේණිට ඔහුගේ දරාගැනීම ගැන පුදුම හිතුණා. අරගොල්ලො ඉන්දියාවෙන් ආපු ශාක්ය වංශයේ උදවිය. ඒ හින්දා ලංකාවෙ ඒ වෙද්දි පොත් බිස්නස් කාලෙ බව දැනං ඉන්නෙ නැතුව ඇති. නැත්නම් කෙලින් ම ලංකාවට ගොඩ බැහැපු හැටියෙ විජය හොයන් එන්න ඉඩ තිබුණා. ඒ ආවානම් ආයිත් තම්බපන්නියට වෙන නමක් වැටෙන්නත් තිබුණා. ඒ කොහොම උණත් කුවේණිටත් පුළුවන් ද වෙරළ ගාව කපු කැට කැට ඉන්න හැමදාම? මධුරාපුරෙන් තව දාහක් කුමාරියො එන බව දැන දැන ම කුවේණි කපු යන්ත්රෙ අරන් ගොඩබිමේ තවත් ඇතුළට ඇතුළට ආවේ, ඒ වෙද්දි කොළඹ කඳවුරු බැඳගෙන හිටපු විජයට තමන් එන බවබවත් නොකියායි. අඩු ගාණේ ඇයට ඕනෙ වුණා තමන් කැටපු පුළුං වලින් ගොතාපු කම්බිලියක් ඔහු අතේ තියා යන්න. නැත්නම් ඇගේ ගෝත්රයෙ අය උයලා දුන් බත් මුළක් දීලා යන්න. ඒ සේරටම වඩා විජයගෙ මූණ බලලා යන්න.
යාලුවාව මොහොතකට අමතක කරපු ඇය හතරවෙනි වතාවටත් සාප්පුවෙ දොරින් ඇතුළට ගියෙ දෙපසින් ම සීත කරපු ඒ සී හුළං විදිල්ලක් මැද්දෙන්. දොර අවට දැඩි ආරක්ෂක වළල්ලක් අටවං හිටපු හමුදා භටයො කිහිපදෙනෙක් තුවක්කු උස්සං හිටියෙ ආයිමත් ඒ දොරින් පිටවෙන්න හිතං ආව සේර ම වළක්වමින්. ඒ වෙද්දි කුවේණිගේ බිඳුණු මොබයිලය නොනවත්වා නාදවෙමින් තිබුණේ. එහා කොණෙන් කථා කරන්නෙ මධුරා පුරයෙන් බව ඇයට ඉඟියෙන් වගේ දැනුණා. ඩෙනිම් සාක්කුවට මොබයිලය ඔබපු ඈ එක් අතකින් බෑගය තමන්ට තෙරපගෙන අනෙක් අතින් යාලුවගේ අත දැඩිව අල්ලගත්තා. ඉන්පස්සෙ විජයගෙ සඟයො හිටපු ඉසව්වට පය ඉක්මන් කළා.
එයා උතුරු කොණේ නම් මං දකුණු කොණේ. කල්ලඩි පාලම් ගොඩක් තිබුන පහුකරන් යන්න. අතපය ඉස්සුවොත් කොහෙ කොහෙ හරි වැදෙන තරම් අවතැන් වුණු සිංහල-දෙමළ මිනිස්සු හතර වටේටම. මොහොතක් ඇස් දෙක අහකට ගත්තොත් ආයිමත් බලද්දි එයා එතන නෑ. කෆීර් යානාවක් වගේ. මඟ හැරෙයි කියලා ඒ දිහාවෙම ඇස් අළවං ඇවිත් මං නතරවුණේ සාප්පුවෙ නම සුදු පාට නූලෙන් කොටපු නිල් පාට ෂර්ට් එකක් ඇඳන් උන්න අක්ක කෙනෙක් ගාව. කලින් මූණ දැකලා පුරුදු කෙනෙක්. මාව අඳුරගත්තා එයා දැකපු ගමන්. දාගෙන හිටපු කන්නාඩි දෙකට කලින් ඊට යටින් තිබුණ ඇස් දෙක පෙනුණා. කලින් දැකපු කෙනෙක් වුණත් හදිසියෙ මූණට ම මුණ ගැහුණ ම මට කියන්න මුකුත් තිබුණෙ නෑ. කටට ආව පළවෙනි මෝඩ ප්රශ්නෙ ඇහුවෙ එතනින් ගැළවෙන්න හිතන්.
‘කුවේණි අස්න තියේද?’
මේ සාප්පුවේ එහෙම පොත් ජීවිතේට තියෙන්න ඉඩක් නැති බව දැන දැනත් මං ඇහුවා. බලාපොරොත්තු වුණ උත්තරය ම එයාගෙ කටින් එළියට ආවා.
‘අනේ නෑනේ. මහාවංසෙ නම් තියෙනවා. එපා? මං මේ විජයට කොච්චරවාත් කියනවා….’
එයාට වාක්ය ඉවර කරන්න ලැබුණෙ නෑ. සෙනඟට තල්ලු වෙලා එයා ගහගෙන ගියා. මං එතනින් බේරිලා ඇවිත් වටපිට බැලුවා. විජය පේන්න හිටියෙ නෑ. ඒත් ඒ වෙනකොටත් මං දන්නැතුව ම උතුරට ඇවිත්!
*************
ඇයව මම මුලින් ම නිල විදියට මුණගැහුණෙ මාත් විජයත් අතර රණ්ඩුවක් ඇවිලුණ එක දවසක. එහෙම කිව්වෙ ඊට කලින් විජයගෙ හොඳ යාලුවෙක් විදියට ඇයව එක එක තැන්වලදි හමුවෙලා තිබුණු හින්දා. ඇය පුරුදුවෙමින් හිටි නාට්ටියෙ විවේක වෙලාව එනකම් මාත් ඔහුත් බංකුවක් උඩ වාඩිවෙලා බලන් හිටියා. ඔහුව හමුවෙන නිසා මං ආවෙ එයා කැමති විදියෙ එල්ලෙන කරාබු දෙකක් හොයලා හොයලා දාගෙන. හැම කෙල්ලෙක් ම ආසලු තමන් අඳින පළඳින විදිය ගැන හොඳක් පෙම්වතා කියනවට. ඒත් අපි සම්බන්ධයෙන් නම් ඒක වුණේ නෑ. මොකද කුවේණිට තිබුණෙ ලංකා අව්වට කරවෙලා වෙරළෙ ම කපු කැට කැට ඉඳන් කරකුට්ටං වෙලා ගිය පෙනුමක්. ඇන්දෙ තමන් ම ගොතාපු නූල් වලින් මහගත්ත ගෝනි පඩංගු වගේ ඇඳුම්. මධුරාපුරේ වීදි දිගේ විකුණන අලංකාර කසී සලු ඈට තිබුණෙ නෑ. ඈට ඒවා අරන් දෙන්න ඇගේ අම්මා තාත්තාවත් උනන්දු වුණේ නෑ. ඉතිං එතරම්ම කැත කුවේණිගෙන් අහකට විජයගේ හිත යන එක අහන්නත් දෙයක්ද? අපි රණ්ඩු වෙන වෙලාවෙ මං තරහින් ගලවපු කරාබු දෙක දිහා බලලා එයා කිව්වෙ ‘මාව සතුටු කරන්නද ඔයා ඕවා දාන්නෙ’ කියලා. ඔව්! ඔයාව සතුටු කරන්න. ඔයා සතුටුවෙද්දි මටත් සතුටු වෙන්න. කොච්චර දේ කරත් සතුටු වෙන්නැති එකනෙ කරුමෙ.
විවේක වෙලාවෙදි එතන හිටපු පිරිස අතරින් පැනලා කුමාරි ආවා මාව හමබවෙන්න. කලින් ලෑස්ති කරගත්ත ලෝරාගේ කතා පොතත් අරන් එයා එනවා කියපු පාර දිගේ මං ඉදිරියට ගියේ විජයව මඟ හලලා. මට වඩා බාල නිසාත් එයාගෙ හුරතල්කමට ආස නිසාත් මං එයාට කිව්වෙ නංගී කියලා. එයා මට අක්කා කිව්වා. එතෙක් කලක් මොබයිල් වලින් අදහස් හුවමාරු කරගත්ත මධුරාපුරේ නංගියි කුවේණි අක්කයි කටරොල් මල් වැලකුයි ගැටපිච්ච මල් ගාලකුයි තිබුණු පාරක් දිගේ මූණට මූණ හමුවුණා. කාගෙන්දෝ උදුරගත්ත කැවුමක් කකා හිටපු නංගිට පොත තෑගි දීපු අක්කා ඇයව බදාගත්තා. අක්කට ඕනෙ වුණා හැමෝම වගේ රණ්ඩු වෙන්නැතුව තමන්ගෙ පෙම්වතාගේ අලුත් ආදරය දිනාගත්ත කුමරි එක්ක හොඳින් ඉන්න, යාලුවෙක් වගේ. අපි එතන කැරකි කැරකි ඉද්දි කුමාරි එයාගෙ ඇන්ඩ්රොයිඩ් මොබයිලෙන් ඒ හමුවීම සමරන්න පොටෝ වගයකුත් ගත්තා. විජය හිටපු දිහාට කුමරිවත් අරන් මං ඇවිදන් ආවා. ඔහු එච්චර ඉක්මනට දුවන් ආවෙ මාව දැකලා නෙමේ, ඇයව දැකලා. එතනින් එහාට දෙන්නට ම මාව අමතකයි. කුමරි හිටියෙ පඩියක් උඩ. විජය පහළ පඩියෙ. මං විජයටත් පහළ පඩියට බැහැලා ඒ දෙන්නා දිහා බලන් හිටියා.
කුමාරිගෙ, ඒ කිව්වෙ නංගිගේ නළලේ මදුරුවෙක් වහලා ඉන්නවා දැකපු මම ඌව එලවන්න ඇගේ නළලට තට්ටුවක් දානකොට ඔහු මාව වැළැක්වුවෙ, එයා ගැන මට වඩා දන්න බව කියන්න වගේ.
‘එපා! එයා මදුරුවො මරනවට කැමති නෑ. අඩුගානෙ මස් මාලුවත් කන්නෑ. බොන්නෑ කිරිවත්.’
නංගි මං දිහා බැලුවෙ සමාවෙන්න කියන්නා වගේ හිනාවකින්. එවෙලෙ අපහසුතාවෙට පත්වුණේ මමයි. එයාල අතරමැදට පැනලා මදුරුවා මරන්න ගිය එකට ඔහුට තරහ ගිහිං කියලා මට හිතුණෙ. ආගන්තුකයෙක් දන්නැති රටක තනිවුණා වගේ හැඟීමකින් හිත නොසන්සුන් වෙද්දි කිසිම දෙයකට ඇඟිලි නොගසන හිතකින් එයාලට කථා කරන්න ඉඩ දීලා මං මූණ බිම හංගගත්තා. බිම හැමතැන ම මල් පෙති පෙති. අපි හිටියෙ වැඩි හෙවණක් නැති, පෙති හතරෙ දම් පාට මල් පිපුණු ගහක් ගාව. අන්න හරි! ජැකරන්ඩා ගහක් ගාව. ලේනෙක් ගහේ උඩ ඉඳන් මල්වල කෙමියෙ පැණි බොනවා. ඌ එහෙට මෙහෙට පැන පැන යන ගමනට අතු හෙළවෙනවා. වේලුණු කොළ රොඩු, මැලවුණු දම් පාට පෙතිත් එක්ක හුළඟට බිමට වැටෙනවා. පෙති එක එක උඩ දාලා තමන් කැමති දෙයක් හිතලා, හිතන පමාවෙන් දේවල් ලබාගත්ත හත් පෙති මලේ කථාවේ පුංචි ගෑණු ළමයට වගේ මටත් වරමක් ලැබෙනවා නම්.
‘මල් පෙත්තේ – මල් පෙත්තේ
උතුරු දෙසට – දකුණු දෙසට
බටහිරටත් නැගෙනහිරට
ඉගිල ඉගිල මෙහැම දෙසට
කැරකීලා ඇවිත් බිමට
මා කී දේ කර දෙන් මට’
කාටවත් නොඇහෙන්න එහෙම කිය කිය පෙති දිහා බලන් මං හීල්ලුවා. ඒ හුස්ම ගිහින් ගහේ වදින්නැති. අර දෙන්නා කතාකරද්දි එතන තනිවුණ මා දිහා ගහ බොහෝ වෙලාවක් බලා ඉන්නැති. ගහේ පහළ ම තිබුණ අත්තක් මගේ ඔලුව හිමීට අතගෑවා. විජයට පේන්න ලෙහලා දාලා තිබුණ කොණ්ඩෙ තැනින් තැන තමන්ගෙ පෙති ලෝබ නැතිව ඉහිරුවපු ජැකරැන්ඩා මල් හීන් තාලෙට නැළවිලි ගීයක් කියනවා මට ඇහුණා. වලිගෙ සල සල ලේනා තාලෙ ඇල්ලුවා. ගහේ කඳ දිගේ පිම්මට දුවන දිමියො යන ගමන නවතලා, මා දිහා බලලා ඔලුව වනලා හිනාවෙලා යන්නත් අමතක කළේ නෑ. දැන් උපන්න හුළං පොදක් මල් රේණු පරිස්සමින් පෙරළා මා දිහාට එව්වා. ජැකරැන්ඩා කොළ අතර සිසිලේ මොහොතකට තනි වුණ මම තවත් හුඟ වෙලාවකට ඇහැරෙන්න ඉඩක් නැති දිග නින්දකට පිවිසුනා.
*************
මධුරා කුමරි,
ඇයි මා එක්ක තරහා? මං කළේ මෙතෙක් අපි ඇත්තටම කරන් ආව දේ ගැන විවෘතව කථා කළ එකයි. ඒ ගැන අහද්දි ඇයි සද්ද නැත්තෙ? ඔයාගෙ නල දත් හිනාවට මං හරිම ආසයි. අපි දෙන්නා කැම්පස් එකේ ගෙවපු කාලය මට නිතර මතක් වෙනවා. මං ඔයාට පරිප්පු උයන් ආව විදිය, ඔයා ස්කූටරේ යද්දි මාව ඇරලුව විදිය, ඔයාගෙ උරහිස උඩින් අත තියලා තද කරලා මං බිමට බැහැපු විදිය, හුළං කපාගෙන් ඔයාගේ ටින්ට් කරපු සුවඳ ඉහපු කොණ්ඩෙ මගේ මූණෙ වදෙන විදිය. ඔයාගෙ පින්තූර මං ආසාවෙන් බලනවා. කුවේණි මට ආදරෙයි තමයි. ඒත් එයා ඔයා තරම් සුරතල් නෑ. ඔයා තරම් ලස්සන නෑ. ඔයා තරම් ෆැෂන් කරන්නෑ. එයාගෙන් මට දැනෙන්නෙ අම්ම කෙනෙක් අක්ක කෙනෙක්ට වගේ හැඟීමක් මිසක් පෙම්වතියකට වගේ හැඟීමක් නෙමෙයි. එයාව වෙන් කරන්න හිතන් මං ගොඩක් දේවල් කළා. ඒත් එයා ඇත්තටම මං ගැන හිතනවා. අපි දෙන්නගේ කථාව පටන් ගත්තෙත් එයාමයි. මම කැමැත්ත ඇහුවට ආදරේට බල කළේ එයා. එයාට වඩා ඔයා ළඟදි මගේ පපුව වේගෙන් ගැහෙනවා කුමරි. මං වගේ පාදඩයෙක්ට ඔයා අකමැති ඇයි කියන්න. ඔයාගේ පෙම්වතා වගේ ලක්ෂ ගණන් හම්බකරන රස්සාවක් මාත් හොයන් ආවොත් ඔයා එනවද මා එක්ක? මං කුවේණිව බඳින්න කැමති නෑ. ඒත් දැන් ඔයා කිව්වොත් ඔයාව බඳින්න මං ලෑස්තියි කුමාරි. එහෙම බැරි නම් අපිට යාලුවො වගේ ඉන්න පුලුවන් නේද? ඔයා වෙන් වුන දා ඉඳන් මං හැමදාම රෑට ඔයා ගැන හිත හිත අඬනවා. ඔයාව මට අමතක කරන්න බෑ.
-විජය
*************
හරියට ම ඒ වෙලාවෙ උතුරට පිට පිට කොටි ප්රහාර එල්ලවෙන ගත්තා. මූලික වටේ වෙඩි ප්රහාර වලින් පස්සෙ ඔවුන් ක්රමයෙන් අත් බෝම්බ දමාගහන්න වුණේ ඔලිම්පික් උළලෙ යගුලිය විසිකිරීමේ ඉසව්වට තරඟ කරන හැඩි දැඩි පළපුරුදු ක්රීඩකයො කිහිපදෙනෙක් වගේ. ඊට පස්සෙ ෂෙල් වෙඩි, මල්ටි බැරල් ප්රහාර. කෆීර් යානා ඒ මේ අතට ඉගිලිලා ගියේ සද්දෙ විතරක් ඇහෙන දුමාරයක් විතරක් ඉතිරි කරමින්. කොණ්ඩෙ කොටට කපපු ගෑනු ළමයි වගයක් අල්ලගෙන ආව හමුදා භටයො වගයක් එයාලව බංකරයක් ඇතුළට අරන් ගියා. හීයක වේගෙන් විදින වෙඩිලි වලින් බේරෙන්න පොත් සාප්පුවෙ රාක්ක අතර බිම ගුලි වෙලා හිටපු කුවේණි ගාවට හමුදා ඇඳුම් ඇඳගත්ත විජය දුවගෙන ආවා. වෙඩි බෙහෙත් ගඳටයි එතන පිපිරුණු බෝම්බවල දුමාරෙටයි මැදිවුණ ඇයව මුවා කරගත්ත විජය එක තත්පරයක් අවංක වේදනාවෙන් ඇය දිහා බැලුවා. සැප්තැම්බරයක පිටු අතරට මැදි වුණ ඔහු තමන් අසළට ඇවිත් ඉන්නවා දැක්කම කැටපු කපු ටික පැත්තක තියන්න වෙලාව ඇවිත් බව ඇයට තේරුණා. සාප්පුවෙ අනික් අය බලා ඉද්දි ම ඇයත් එක්ක එකතුවෙලා ඔහු යුහුසුලුව කාලතුවක්කුවට උණ්ඩ පුරවන්න පටන්ගත්තා.
අව්වට රත් වෙවී ගිනි විදින පොළොවක ඔහු එක්ක තරෙඟට සතුරන්ට වෙඩි තියද්දි ඇයට දැනුණේ පුලාන් දේවී ආයිමත් ඉපදුණා වගේ හැඟීමක්. තුවක්කුව නුහුරු වුණාට වෙඩි කිහිපයක් මුදා හැරියමයි ඇයට තේරුණේ තුවක්කුව වුණත් අතට හුරුවෙන්න ටික වෙලාවක් අවශ්යයි කියලා. මධුරා පුරේ කුමාරිගෙ නිළ පෙම්වතා තර්ජනය කරමින් තිබුණු මොබයිලය ඇය අතට දීපු ඔහු තමන් හිටපු බංකරේ වට වෙන්න ඉක්මණින් වැලි ගෝනි අදින්න ගත්තා. වෙඩි පිට වෙඩි අතර කුමරිගේ පෙම්වතාගේ හඬ වෙන් කරලා අහගන්න ඕනෙ නිසා ඇය එක කනක් අතකින් මුවා කරන් බංකරේ බිම ඇණ තියාගත්තා. පිරිමි හඬ අස්සෙ විරාම තිය තිය ඉකිලන ගෑනු හඬක් ඇහුණ නිසා ඇයට හිතුනා කුමාරිත් ඉන්නෙ ඒ ළඟම බව.
‘පොත් කියවන අය අගේ ය-පිය මනින්නෙ යහ මගේ ය’
‘තමුසෙලා හිතන් ඉන්නෙ ලොක්කො කියලාද? ආ? දැනගනින් උඹලා වැරදි මිනිහා එක්කයි ඇවිලුණේ’
‘එපා එයාට මුකුත් කියන්න! අක්කා දන්නෑ මේවා. එයා පව්’
‘එෂ්…..! ටිෂු.ටිෂු.ටිෂු…’
‘මං කොහොමද දන්නෙ විජය එයාට ලියුමක් යවලා කියලා. මං දන්නෙත් දැංනෙ දෙයියනේ’
‘හද පලුවයි-තනි තරුවයි’
‘අතක් පයක් කඩා දැම්ම ම හරිනේ ඕකගේ. ඒකනේ උඹලාට ඕන කරන්නෙ. උඹලා හිතන් ඉන්නෙ මං පොන්නයෙක් කියලාද?’
‘ඨෝංං!’
‘මරන්න? ඇයි බැරි මිනිස්සු වගේ අපිට ප්රශ්නයක් විසඳගන්න කතාකරලා’
‘මල්ලි අර ලේඩි අහන පොත පොඩ්ඩක් බලන්නකො’
‘ඉහි ඉහි ඉහි මං ඒම නරක විදියට ඉඳලා නෑ දෙයියනේ’
‘කුවේණි, බනින්න කරන්න යන්නෙපා! නිකම් අහන් ඉන්නබව අඟවන්න’
‘මේක හොඳට අහගන්න. ආයිත් කියන්නෑ. තව මාස දෙක තුනකින් අපි මැරි කරන්න ඉන්නෙ. වෙඩින් කාඩ් සේරම ප්රින්ට් කරලා ඉවරයි. ඒ අස්සෙ මොකාද මේ ලියුම් එවන්නෙ? මුං දෙන්නගෙ ම හොරයක් තිබිලා තියෙනවා. මෙහෙ වරෙන් බැල්ලි..’
‘පොත් ප්රද්ර්ශනයේ සැරිසරන ඔබට සුවිශේෂී දැනුම් දීමයි’
‘මට වද දෙන්න එපා!’
කියන කිසි දෙයක් තේරුම් ගන්න වුවමනාවක් නැති තමන්ගේ මතයේ ම වවුලෙක් වගේ එල්ලිලා ඉන්න, තිස්සෙ ම කුණුහරුප කියන මිනිහෙක්ගෙ විකාර අහන් ඉන්න මට තවත් ඕන උණේ නෑ. කුමරි රඟපානවද එහෙම නැත්නම් ඇත්තටම අඬනවද කියලා මං දැනන් හිටියෙ නෑ. ඒත් එයා ගැන මොකක්දෝ දුකක් හිතට දැනුණා. ඊටත් වඩා මාව රවට්ටලා කුමාරිත් විජයත් ගෙනිච්ච කතන්දරේ ගැන වේදනයි. හිතේ උන්නු පුලාන් දේවි අතේ තිබුණු තුවක්කුව කුඩු වෙනකම් පොළොවෙ ගහලා ගහලා කඩලා දාලා ඒ කෑලි ටික උඩ හිටගත්තෙ වීරයෙක් වගේ. ඈත නොපෙනෙන ඉලක්කයකට එල්ලය ගනිමින් හිටි විජය දිහාට වේගයෙන් ඇවිදන් ගිය මම කළේ පුලුවන් තරම් මොරදුන්න එකයි.
‘මොකක්ද මේකෙ තේරුම? මං බැණුම් අහන එකේ ඉවරයක් නැද්ද? ඔයා කුමරිට ලියුමක් ලිව්වා කියලා මං දන්නෙ කොහොමද? ඒකටත් පලි මමද? මට හුස්මක් ගන්න දෙන්නෙ ම නැද්ද ඔයා’
විජය කිසිවක් නොකියා මං දිහා බැගෑපත් විදියට බැලුවා. ඒත් මං මගේ පෙනුම වෙනස් කළේ නෑ. ඉවසුවා ඇති! එක්කො ලංකාවට ගොඩබැහැපු මේ මධුරා පුරේ උද්දච්ච පෙම්වතාගේ වචනවලට බයේ ගැහි ගැහි ඉන්න ඕනෙ. නැත්නම් බය පැත්තකට දාලා වෙඩි වරුසාව මැද්දෙන් දුවන් ඈත රටකට ගිහින් අපේ ලෝකෙ පිළිසකර කරගන්න ඕන. විජයගෙ වෝකි ටෝකි එකට මේ දැන් ආව සංඥාවකින් කියවුණේ ඒ වෙනකොටත් දන්නැතුව ම බංකරෙන් එළියට ඇවිත් හිටි අපි දෙන්නා දිහාට සතුරන්ගෙ ඇස් එල්ලවෙලා කියලා. අපි ඒ ක්ෂණයෙන් ඉදිරිය බැලුවා. පොත් සාප්පුවෙ උන්න දහසක් දෙනා බොඳ ඡායාවක් බවට පත්වෙලා අපි දෙන්නාව විතරක් පෙනෙන තරමට කාලතුවක්කු කට අපි දිහාට නාභිගත වෙලා තිබුණෙ. උණ්ඩය පිටවෙන්න ඔන්න මෙන්න! ඒ මොහොතෙ ම අපි තීරණය කළා ඕන වෙඩිල්ලකට පපුව දීගෙන පොත් සාප්පුවෙන් එළියට පනින්න. මගේ අත දැඩිව අල්ලගත්ත ඔහු රාක්ක පිටින් පොත් බිමට වැටෙද්දි ඒ අස්සෙන් ප්රධාන දොර ගාවට දිව්වෙ කවරදාවත් නොදුටු එඩිතර කමකින්. විජයගේ උරපත්ත උණ්ඩ වලට හිල්වෙලා ලේ ගලා යමින් තිබුණත් අල්ලගත්ත අත අතෑරිලා තිබ්බෙ නෑ. වේදනාවෙ බලවත්කමට පොත් සාප්පුවෙ දොර ගාව ඉන්දවුණු ඔහුව උස්සන් කුවේණි ඇදි ඇදී දිගට ම එතනින් එහාට ගාටන්න ගත්තා.
*************
‘ඉන්න සේරම බෑග් අදින්නෙපා.’
‘ මොනාද ඔයා ගත්ත පොත්’
‘රැවටිලිකරුවා,
චේගේ පෙම්වතියෝ,
ප්රකාශන නිදහස සහ සදාචාර සෙවණැල්ල,
ඔබ ගැඹුරු නින්දක,
අන් තැනක ජීවිත විමංසනය
-එච්චරයි.’
‘අර රතු කවරෙ තියෙන පොත. ඒ මොකක්ද? අලුත් එකක්ද?’
‘ආ… ඒක පරණ පොතක්. බාගේන් එකේ ඉංග්රීසි පොත් ගොඩක් ඩිස්කවුන්ට් දාලා තිබුණා. ඒනිසා ගත්තා’
‘මොකක්ද ඒ?’
‘ලෝකගේ Blood Wedding!’
ජයතිලක කම්මැල්ලවීර
ඒ ස්ති්රය කාගේ කවුරුන් දැ යි මම දැන නො සිටියෙමි. මා දැන සිටියේ ඈ සැබෑ ම රූමතියක බව පමණි.
විවාහකයකු වූ මම, දරු තිදෙනකු ගේ තාත්තා කෙනකු වූ මම මගේ බිරිය නොවන ස්ති්රයක ගේ රූමත්කම ගැන කතා කිරීම, නොමනා කි්රයාවක් ලෙස සැලකෙන බව මම දනිමි.
එහෙත් අරුමය නම් මට ඒ රූමතිය ගැන නොසිතා, කතා නොකර ඉන්නට බැරි වීම ය. සැබවින් ම ඈ එතරම් රූමත් ය. සියලු තහංචි කඩා බිඳ දමා ඈ ගැන සිතන්නට සහ කතා කරන්නට තරම් රූමත් ය.
ඇගේ රූමත්කම වෙනත් දුරක් යන්නට තබා ඇය වැලඳ ගන්නටවත් සිතෙන ආකාරයේ එකක් නො වේ. මලක් මෙන් පරිස්සමෙන් සුරකින්නට සිතෙන ආකාරයේ රූමත්කමකි ඒ. කෙසේ වුව ද ඇය සමඟ වචනයක් දොඩන්නට වත් අවස්ථාවක් මම නො ලද්දෙමි.
ඒ රූමතිය මිය ගියා ය. මා ඔබට කියන්නට හදන්නේ ඒ ගැන ය. ඔබ කැමති නම් අසා සිටින්න.
මා දරු තිදෙනකු ගේ තාත්තා කෙනකු බව මගෙන් කලින් කියැවිණ. ඔවුන් නඩත්තු කිරීම සඳහා කිසි සේත් ප්රමාණවත් නො වූ වැටුපක් ලබමින් මම ගුරුවරයකු ලෙස රැකියාවක් කළෙමි.
මේ රැකියාව අතහැර වෙනත් දෙයක් සොයා ගැනීම ගැන නිරන්තර කල්පනාවෙන් සිටි මම මහමඟ ගමන් කළේ ද ඒ කල්පනාවෙන් මුහුණ බිමට නැඹුරු කරගෙන ය. ඒ දිනවල මා ඉගැන්වූ පාසල පිහිටියේ නගරයක නො ව ගමක ය.
මගේ ගමට සැතපුම් දහයකට එහා ගමක ය. මම බස් රථයෙන් එහි ගියෙමි, ආවෙමි. රැකියා ස්ථානයට නුදුරු කඩමණ්ඩිය ළඟින් බැස උදේ කෑමට මොනවා හෝ ඔතා ගෙන මම ටික දුරක් පයින් යන්නෙමි. ඒ රූමත් ස්ති්රය පළමුවෙන් දුටුවේ එසේ පයින් ඇවිද යමින් සිටිය දී කුමක් හෝ නිසා හිස ඔසවා වට පිට බැලූ අවස්ථාවක ය.
ඈ සුදු ම යැයි කිව හැකි ළා පැහැයකින් යුතු, කුඩා මල් සහිත රෙද්දක් සහ ළා කහ පැහැති බ්ලවුස් එකකින් යුත් ලුංගි ඇඳුමක් හැඳ මිදුල අමදිමින් සිටියා ය. මිදුල අමදිමින් ම අරමුණකින් තොර ව පාර දෙස බැලූ ඇගේ මුහුණ මම පැහැදිලි ව දුටුවෙමි.
කාන්තිමත් නෙත්, ඍජු සිහින් නැහැය, උදා හිරු රැසින් ඔප වැටුණු නළල් තලය, දිගු ගෙල ඒසියල්ල එක බැල්මෙන් මම දුටුවෙමි. ඇගේ මුහුණ වහා ම බිමට නැඹුරු වූයෙන් මා ඇගේ රුව දැක විස්මපත් බව නො දුටුවා ය. උසට ගැළපෙන මහත පමණක් නො ව සිරුරේ සියලු අඟ පසඟ අඩු වැඩි නැති ව ගැළපුණු ස්ති්රයක් ඉන් පෙර මා දැක නැති බව කීම ඒ රුව තවත් වැනුමට වඩා පහසු ය.
ඇය කෙසේ හෝ අත්පත් කර ගැනීමේ තෘෂ්ණාවක් හෝ ඈ සමඟ දොඩන්නට දොළක් මා සිත නූපන් බව කියන්නේ අවංකව ම ය. එහෙත් ඒ රුව යළි යළි දැකීමේ ආශාවකින් මම ආතුර වූයෙමි.
සතියකට වරක් පමණ ඒ නිවස ඉදිරිපිට යම් කටයුත්තක යෙදී සිටින ඇය මට දැක ගත හැකි විය. ඒ දැක්මෙන් මා සිත ප්රබෝධවත් විය. දමා ගසා යෑමට සිත සිතා සිටි රැකියාව ද ඈ දැක්මෙන් මට රුචි විය.
බොහෝ විට ඇය සිටියේ මිදුල හෝ ගෙවත්ත අමදිමිනි. ඒ මිදුල මෙන් ම ගෙවත්ත ද බෙහෙවින් පිරිසුදුවට, බෙහෙවින් පිළිවෙළට තිබිණි. පාරේ යමින් මා ඇය දෙස උනන්දුවෙන් බලන බවට ඇයට නො දැනුණා විය නො හැකි ය.
එහෙත් කිසි ම විටෙක ඇය මා දෙස ඍජු ව නොබැලුවා පමණක් නො ව වැරදීමකින් හෝ ඒ කාන්තිමත් නෙත් මා වෙත එල්ල වුවහොත් ඒවා වහා ම වෙනතකට හරවා ගත්තා ය. ඇය එසේ කළේ කිසිදු අහංකාර කමකින් නම් නොවන බව මට පැහැදිලි විය.
මා තරමක් වේලාසනින් වැඩට යමින් සිටි දිනෙක ඈ කුඩා දැරියක අත අල්ලා ගෙන පාර අද්දර සිටිනා අයුරු දැක ගත හැකි විය. ඇය මෙසේ පාර අද්දර සිටින්නේ තම දියණියන් ගේ පාසල් වෑන් රිය පැමිණෙන තුරු බව අවබෝධ කර ගැනීම අපහසු නො වී ය.
ඈ අත දැරිය ගේ පොත් බෑගය විය. දැරිය ඇසූ යමකට පිළිතුරු දෙමින් සිටි ඇගේ නෙත් නොදැනුවත් ව ම මා දෙසට හැරිණි. දැරිය වෙනුවෙන් උපන් ප්රසන්න සිනාවක් ඇගේ මුහුණේ විය. යන්තමින් විවර වූ මුවින් සහ අඩවන් දෑසින් යුත් ඒ මුහුණේ වූයේ නිවුණු ශාන්ත පෙනුමකි. ළා හිරු රැසින් නැහැවුණු උස් කඳු යායක්, මලින් බර ඇහැළ ගසක්, සිහින් රැළි නඟන නිල් දිය පිරි ජලාශයක් දුටු කලෙක මෙන් මසිත ආහ්ලාදයෙන් පිරී ගියේ ය.
පසු දින මගේ ගණන් බැලීම නිවැරදි වී මගේ අපේක්ෂාව නොහොත් ප්රාර්ථනාව ඉටු විය. දැරිය වෑන් රථයට නංවා ආපසු හැරී නිවස දෙසට හෙමින් ඇවිද යමින් සිටි ඇගේ ගමන් විලාශය මට දැක ගත හැකි විය. ඇගේ දියණියන් ගේ වයසේ දී ඒ දෙපතුල් විලුඹ රෝස පැහැයෙන් යුක්ත ව තිබෙන්නට ඇතැ යි මට සිතිණ.
මේ රූමතිය ගේ ස්වාමිපුරුෂයා කවරෙක් ද? ඇයට තවත් දරුවෝ සිටිත් ද? මේ නිවෙසේ වෙනත් කිසිවකු දකින්නට නැත්තේ ඇයි? යනාදී ප්රශ්න කිසිවක් මසිත නොනැඟුණේ ඇය දැකීම පමණක් ම නැතහොත් ඇය ම පමණක් දැකීම මගේ කැමැත්ත වූ නිසා විය යුතු ය.
සුන්දර දේ දකින්නට මිනිසුන් තුළ ඇති කැමැත්ත කොතෙක් දැයි මට පසක් වූයේ එක් සතියක බදාදාත්, බ්රහස්පතින්දාත්, සිකුරාදාත් ඇය දකින්නට නොලැබීම නිසා මා තුළ අසහනයක් ජනිත වීමෙනි. මා කුඩා දරුවකු ව සිටි කාලයේ එක් උදෑසනක අවදි වී ඇස්වල කබ කඩමින් නිවෙසේ ඉදිරිපස දොරකඩට ආ විට ඊට කලින් කිසි දිනෙක දැක නොතිබුණු කහපාට කුරුල්ලකු දොරකඩ අඹ ගසේ වසා සිටිනු දුටුවෙමි. එදා සිට දින කීපයක් යන තුරු මට පාන්දර නිදිමත කොහේ ගියා දැයි නොදැනිණ.
එළිය වැටෙන්නේ කොයි වෙලාවේ දැයි නොඉවසිල්ලෙන් බලා හිඳ කුරුල්ලා දකින්නට දොරකඩට දිව යෑම මගේ දෛනික පුරුද්දක් බවට පත් විය. කහ කුරුල්ලා ද දවස් පහක් එක දිගට එක ම අඹ අත්තේ වසා සිටියේ මා සනසවන්නට මෙනි. එක ම දේ එක විදියට ම හැම දා ම දැකීම මට එපා නොවන බව තේරුම් ගත් නිසාදෝ කුරුල්ලා ගේ පැමිණීම පස්වන දිනයේ නතර විය. හයට ගනිමින් දොරකඩට ගිය මට කුරුල්ලා දකින්නට නොලැබිණ. හත් වන දවසේත් ඌ නො පැමිණියේ ය. අට වන දාත් නැත. මට හැඬුම් ආවේ ය.
දැන් මා වැඩිහිටියකු නිසා හඬන්නට බැරි ය. සඳුදා වන තුරු ඉවසා සිටිය යුතු විය. ඉවසීමේ අමාරුව එතරම් දැනුණ දෙදිනක් තවත් මට මතක නැත.
ළා පැහැ ඇඳුමකින් සැරසී, කුඩා දැරිය ගේ අතක් එක් අතකින් ද පොත් බෑගය අනෙක් අතින් ද දරාගෙන පාර අයිනේ සිටින ඇය දකින්නට ඇරුණු දෑසින් යුතු ව සඳුදා උදේ ඇගේ නිවස ඉදිරිපිටින් ගමන් කළ මට දකින්නට ලැබුණේ ඇය නො ව ලොකු සුදු බැනරයකි.
”අමරා තෙන්නකෝන් මැතිනියට නිවන් සුව ලැබේවා!”
මිදුලේ තැනූ තහඩු මඩුවක ඇළුමිනියම් පුටු කිහිපයක් අපිළිවෙළට තබා ඇත. පොඩි එකෙක් එහි වූ කැරම් බෝඩ් එකක ඉත්තන් ගණන් කරයි. වැඩිහිටි පිරිමියෙක් බුලත් විටක් සපමින් ඈත් මෑත් බලයි. ඊයේ රාති්රයේ මෙහි විසි තිස් දෙනකු රැස් ව සිටි බවක් පෙනෙයි. ඇගේ අම්මා නැතහොත් නැන්දනිය මිය පරලොව ගොස් ඇතැ යි මට සිතිණ.
අවසන් කටයුතු සිදුකර හමාර වී ද නැත්නම් එය සිදු කෙරෙන්නේ අද ද? මෙසේ සිතමින් පාසල දෙසට හෙමින් ඇවිද යද්දී පාරේ ලයිට් කණු බඳක ඇලවූ මරණ දැන්වීමක් දැකීමෙන් මගේ දෙපා ගල් ගැසී නැවතිණ.
දෙවරක් සිතන්නට දෙයක් නො වී ය. එහි වූයේ ඇගේ ඡායාරූපයකි. ඒ රුව පණ පිටින් සිටින්නා සේ ය.
කොහේ යන්නේ ද, කුමකට යන්නේ ද යන්න පමණක් නො ව මා කවුරුද යන්න පවා අමතක ව මම පාරේ ලයිට් කණුව ළඟ සිටගෙන ඒ මරණ දැන්වීම දෙස බොහෝ වේලාවක් බලා සිටියෙමි.
ඇය ද මා හැඳින ගන්නට මෙන් දිදුලන දෑසින් මා දෙස ම බලා සිටී.
උපත 1950
විපත 2005
පනහ - හැට - හැත්තෑව - අසූව - අනූව - දෙදහස් පහ..... අවුරුදු පනස් පහක්?
මම පාසල ඇරුණු පසු ව ද තවත් ටික වේලාවක් එහි රැඳී සිට, ගැස්මක් සහිත දෙපයින් හෙමින් ඇවිදගෙන ගොස් ඒ මළගෙදරට ගොඩවැදුණෙමි. ඒ වන විට සෑහෙන පිරිසක් එහි රැස් ව සිටිය හ. ඔවුන් අතර මා දන්නා හඳුනන කිසිවෙක් නො වූ හ.
මම හෙමිහිට ගෙතුළට ගොස් පෙට්ටියක හොවා තිබූ ඇගේ දේහය දෙස එබී බැලුවෙමි. සුදු සාරියක් අන්දවා සිටි ඇගේ රුව මා පණ පිටින් දුටු අයුරු ම ය. වෙනසකට වූයේ දිදුලන දෙනෙත් පියවා ගෙන සිටීම ය. පියවුණු දෙතොලේ සිනා ඡායාවක් විය.
ඇගේ දේහය වෙතින් ඈත් වූ මම නිවෙසේ වෙනත් කොටසක වූ පුටුවක වාඩි වූයේ කුමක් කරන්නේ දැයි නොදැන ය. සොරකමක් කරන්නට ආවකු ගේ විලාසයක් මා කෙරෙන් දිස් වන්නේ යයි මට සිතෙන්නට විය. වහා නැඟිට පලායන්නට මට අවශ්ය වුව ද ඒ සඳහා ශක්තියක් මා තුළ නො වී ය.
තරුණ පෙනුම වියැකෙමින් යන ස්ති්රයක් දෑත් එක්කොට ගෙන ම පැමිණ මට ආචාර කළා ය. මම වාඩි වී හිඳිමින් ම දෑත් එක්කළෙමි. ඇය මා පසෙකින් වූ පුටුවේ වැටෙන නොවැටෙන ගානට වාඩි වූවා ය. ඇගේ දුක්බර කටහඬ මගේ දකුණු කන ළඟ ඇසෙයි.
”අන්කල් නං මම අඳුනන්නේ නෑ. ලොකු අම්මව දන්න කෙනෙක් වෙන්ඩ ඇති නේද?”
................
”ඔයාගෙ ලොකු අම්ම ද?”
”ඔව් මා ළඟ තමයි දිගටම හිටියෙ... මගේ දරුවගෙ වැඩ ඔක්කොම කළේ ලොකු අම්ම. මම රස්සාවට යනවනෙ. මහත්තයත් රටනෙ. ගේ දොර බලා ගත්තෙ ලොකු අම්ම.....”
මා තුෂ්ණීම්භූත ව සිටි නිසාදෝ ඇය නැඟිට වෙනතක ගියා ය. මා හිරේ වැටෙන්නට ගොස් නිදහස් වූවා සේ විය. ඇය දුන් අවසරයෙන් මට හුස්ම ගත හැකි විය. සිහි එළවා ගත හැකි විය.
මට පසෙකින් වූ වැඩිහිටි ගැහැනු දෙදෙනකු ගේ කතාබහට සවන් දෙමින් මම තවත් ටික වේලාවක් එහි වාඩි වී සිටියෙමි.
”මොකවත් අසනීපයත් තිබුණෙ නෑ නේද?”
”දවස් දෙකයි ඉස්පිරිතාලෙ ඉඳල තියෙන්නෙ..... තුන්වෙනි දවසෙ නැති වුණාලු.....”
”අනේ...!”
”අනේ ඇත්තට මෙහෙම ඉඳලත් කසාද බැන්දෙ නෑනෙ.”
පුදුමය සඟවන්නට අපොහොසත් වූ මගේ දෑස දැකීමෙන් දෝ ගැහැනු දෙදෙනා ගේ කතාව රහස් කීමක් බවට පත් විය. රහසින් දොඩමින් ම ඔවුන් දෙදෙන මා දෙස හොරැහින් බැලුවේ සැකකාරයකු දෙස බලන පොලිස් බැලුම් ය.
මම පුටුවෙන් නැඟිට, මිදුලට බැස හෙමිහිට පාරට ආවෙමි. පාර අයිනේ ලයිට් කණු බඳට වී මා හඳුනා ගන්නට මෙන් දිදුලන දෑසින් ඇය මා දෙස බලා සිටියා ය. ඒ සේයා රූ ඇස් එසේ ඍජු ව මා දෙස එල්ල වී තිබුණු නමුත්, ඇගේ පියවි නෙත් කිසි විටෙක එසේ මා වෙත එල්ල නො වූ බව මා ඔබට කලින් කීවෙමි. එය ම මම යළිත් කියමි.
එදින බොහෝ රෑ වන තුරු මම මාත් ඒ අවිවාහක රූමතියත් අතර වූ දැනහැඳුනුම්කම ගැන ආවර්ජනය කළෙමි. මා අතින් ඇයට වරදක් සිදු වූයේ දැයි සිතන්නට මා යොමු වූයේ ඇයි දැයි මට තවමත් නොවැටහේ.
මා කෙරෙහි ම චෝදනාත්මක හැඟීමක් මා අභ්යන්තරයෙහි හටගන්වනු ලැබුයේ ඇගේ සේයාරුවේ පමණක් පිහිටි බැල්ම විසින් ද මියගිය ඇගේ මුහුණේ වූ තෘප්තිමත් පෙනුම විසින් ද? මම දිගින් දිගට ම ඒ ගැන සිතුවෙමි.
මොහොතකට පෑයූ දේදුන්නක්, වේගයෙන් ගලා යන දිය පාරක් මත පාවෙන මලක් දෙස බලන බැල්මක් මිස කිසි විටෙක ඈ කෙරෙහි රාගික ආශාවක් මිශ්රිත බැල්මක් මා නොබැලූ බව පසක් කර ගනිමින් මම අස්වැසිල්ලක් ලබමි.
මම දැන් ඒ කතාව කියා අවසන් ය. අසන්නට ප්රශ්න බොහොමයක් ඔබ තුළ පැන නඟින බව මම දනිමි. එහෙත් ඒ කිසිවකට පිළිතුරු දෙන්නට මට නුපුළුවන.
https://archives.silumina.lk/punkalasa/20080420/_art.asp?fn=ar0804203
ඉදිකටු තුඩින් අනින්නාක් බදු හීගඩු පිපෙන සීතල. වියළි ගොරකා බිකක් සේ වකුටු ව, තමා හැඳ සිටි සරම ඉහළට ඇද පොරවා, සීතලට සන්නාහය සකසා ගන්නට තැත් කළ ද, නඩේසන් එයින් පරාජය විය. සියොළඟ ම සීතලෙන් ගැහෙයි.
රෑ මැදියමත් පසුව ඇත. ඉදිකටුවක් බිම වැටුණ ද ඇසෙන තරමේ නිහඬතාවකි. කවුළුව අතරින් ගෙට රිංගා ගත් සඳ එළිය, මඳක් ඈතින් නිදා සිටි දියණිය අංජලෛ සහ ඇගේ පුතණුවන් මත පතිත වී සිනමා ස්ලයිඩ් පටයක් සේ දසුන් දෙයි. ඉණෙහි තිබූ කලිසම දණහිසෙනුත් පහළට රූටා ගොස්, නිරුවත් වූ සිරුරින් යුතුව නිදමින් සිටි කොලු පැටියා සඳෙන් කැබැල්ලක් උදුරා බිම දැමුවාක් මෙන් දසුන් දෙයි. මව, අංජලෛ ඔහුගෙන් මඳක් ඈත් ව, ගුළි වී නිදයි.
අංජලෛ, හරිහම්බ කරගත් සියල්ල වියදම් කොට කනකර ආභරණ හරිගස්සා, ලවුඩ්ස්පීකර් ගස් බැඳ උජාරුවට ම මඟුල් කා දීග දුන් දියණියයි. දරුවකු කුසින් එළියට එනතුරු බෑනාගේ කිසිඳු නොහොඳක් දකින්නට නොතිබිණි. ඉපදී මාසයක් වයසැති දරුවා ද තුරුලු කරගෙන පැමිණ, තමා ඉදිරියේ පෙනී සිටි තම දියණිය දුටු පියා අන්දුන්කුන්දුන්ව ගියේ ය. බෑනාගේ සැබෑ ස්වරූපය වැටහුණේ පලවා හරින ලද තම දියණිය ද කැටුව සාධාරණය කතා කිරීමට ගිය විට ය. බැගෑපත් වී හෝ බියගන්වා හෝ නම්මවා ගත හැකි සිතක් බෑනාට නැති බව අවබෝධ කරගත් පසුව දියණියට හා දරුවාට තමා ම රැකවරණය දෙමින් ජීවත් වීමට නඩේසන් තීරණය කළේ ය. මසකට පසු බෑණා කවුදෝ කාන්තාවක් සහේට ගෙන වව්නියාව ප්රදේශයට ගොස් ජීවත්වන බව ආරංචි විය. නඩේසන් බෑනා අමතක කර දැමුවේ ය. අංජලෛ ද “උඹට වරක් එපා නම් මට දහස් වරක් එපා” යන මතයෙහි ම සිටියා ය.
මෙම සිදුවීමෙන් දස වසරක් ගෙවී ගියේ ය.
අත දරුවා ද වඩාගෙන ගමට ආ අංජලී තම පියාට බරක් වූයේ නැත. හිතේ දහිරිය ද, අතේ කිරි කපන පිහිය ද වූයෙන් පසුම්බිය පිරෙන්නට නොවුණත් මාස් පතා ඇගේ නමට පඩියක් වැටුණි.
මෙතෙක් දවසක් පිළිවෙළකට තමන්ගේ වැඩ ටික කරගෙන සිටි තැනැත්තිය දිනක් සනීප නැතැයි කියා ඔත්පල වුණා ය.
මාසයක් මුළුල්ලේ ම ඔත්පලව වැතිර සිටි ඇය යම් සහනයක් ලැබුවා සේ පය බිම තබා නැඟී සිටිය ද පෙර සේ දුව පැන ඇවිද වැඩ කරන්නට ඇයට ශක්තියක් නොවී ය. කන්ද නැඟ වැඩට ගියදාට පසුදා නැවතත් මුහුණ මලානිකව, අත් පා පණ නැති ව දුර්වල වූ ඇය ලෙඩට වැටුණා ය. පෙර ලෙසම අත් බෙහෙත් හා ගොඩ වෙදකම් ද කරන අතරතුර ආණ්ඩුවේ ඉස්පිරිතාලයෙන් ද ප්රතිකාර ලබා ගත්තා ය. අවසානයේ දී රෝහලෙහි නතර වන්නට විය.
පාදයේ ඉදිමුම අඩු වී රෝග තත්ත්වය මඳක් සුව අතට හැරුණි. දියණිය රෝහලේ සිට නිවෙසට කැඳවාගෙන ආ නඩේසන් උඩැක්කිය වයා දෙවියන්ට ආරාධනා කොට ඇය සුවකර දෙන ලෙස අයැද සිටියේ ය. ‘දෙයියන්ගේ සාපයක්’, සියල්ලම නැති භංගස්ථාන වෙද්දී ඇයගේ අසනීපය පමණක් ඉතිරි විය.
මාසයකට දින හතරක් හෝ පහක් වැඩ කරමින් සිටි තැනැත්තිය මේ තුන් මාසයට ම එක දවසක්වත් වැඩට ගියේ නැත.
“වත්ත ආණ්ඩුවට ගන්න යනවා” ය යන ආරංචිය කන වැකුණ නඩේසන්ට කළයුතු කිසිවක් සිතා ගත නොහැකි විය. වත්ත භාර ගැනීමට මන්ත්රීතුමා හෙට අනිද්දාම කොළඹ සිට එන බව හදිසියේ ම ශබ්ද විකාශන යන්ත්රයකින් නිවේදනය කොට, දැන්වීම් පත්රිකා ද තැනින් තැන අලවනු ලැබීය.
ඒ වත්ත දැන් රජයට අයත් වත්තකි. මුදලාලිට අයිති ව තිබූ කාලයේ, වත්තේ වැඩ බැලූ සහ කාර්යාලයේ වැඩ කළ නිලධාරීන් හැමෝගේ ම, බඩේ පහර වදින ලකුණු පහළ වී ඇත.
අලුත් මහත්තයා, කාර්යමණ්ඩලය, පාලන අධිකාරිය සියල්ල ආරම්භ වී හය මාසයක් යන තෙක් වේලාවට වැටුප් ලැබුණි.
ඊයේ නඩේසන් ඔපීසියට කැඳවා වතු අධිකාරිවරයා පැවසූ දෙය නිසා හොල්මනක් දුටුවාක් මෙන් නඩේසන් බියට පත්ව සිටී.
“මාස දෙකකටත් වැඩිය වැඩට ඇවිල්ලා නෑ. වැඩට නොඑන අයට ලයිම් කාමරයි, ආහාර සලාකයි දෙන්න මේක දන්සැලක් නෙවෙයි. ඔහේගේ දෝණියැන්දා හෙට ම වැඩට නො ආවොත් දීලා තියෙන ලයිම් කාමර බලපත්තරේ, සලාක කූපන් ඔක්කෝම ආපහු භාර දෙන්නට වෙනවා.”
වත්තේ මහත්තයාගේ ගර්ජනාවෙන් ඔහුගේ සිත අවුලෙන් අවුලට ම පත් විය.
මෙය වතු අධිකාරිවරයාගේ දෙවන අනතුරු හැඟවීම ය. මේ වතාවේ දොරේ නිකම්ම නිකම් වහසිබස් දෙඩුවා නොවේ. කතා කරන්නේ ක්රියාත්මක කරන්නට නියමිත සැලසුම් සියල්ල කල් ඇතුව සකසාගෙන ය. නඩේසන්ට මේ තත්ත්වය හොඳින් වැටහේ.
දොරකඩ පැත්තෙන් කුකුළකු හඬළන හඬ ඇසේ. අංජලෛ වකුටු ව නිදයි. ඇය පොරවා සිටි රෙදි කැබැල්ල ඉණෙන් පහළට මඳක් ලිහා වැටී ඇත.
සතියකට දවසක් හෝ දෙකක් බැරිමරගාතේ වුව ද වැඩට යාමට ඇය සූදානම් ය. එහෙත් ඉණේ දවටාගන්නට හරිහමන් වස්ත්රයක් නැතිව…? තැනින් තැන අණ්ඩ දැමූ රෙදි කඩමාල්ල ඉණ වටා දවටාගෙන ගොස් පෙරට්ටුවේ දී හතර දෙනෙක් ඉදිරියේ පෙනී සිටින්නට ඇයට සිදු වේ. කොහොම වැඩට යන්න ද?
මාස තුනකටත් වැඩිය ඔත්පලව සිටින තම දියණියට ආහාරපාන සහ බේත්හේත් සැපයීම ම මහා සුමක්කරයකි. කාරණා මෙසේ වෙද්දී තව අඳින්නත් අරගෙන දෙන්නේ කොහොම ද? කොහෙන් කියලා සල්ලි හොයන්න ද?
රෑ පහන් වන්නට තව වැඩි වේලාවක් නැත. නඩේසන් පිලේ ඇති ළිප මොළවා ගිනි තපින්නට සූදානම් වෙද්දී පිටතින් බල්ලකු බුරන හඩ ඇසුණි. උත්සවවල දී තමා සමඟ තප්පු වාදනය කරන කන්දන්, උඩහ ලයිමේ සිට පහළ බසිමින් සිටියේ ය.
‘ඇයි කන්දා…! හදිස්සියෙන් වාගේ කළුකපාඑළියේ ම මේ පැත්තෙ!”
“උඹව හම්බවෙන්නමයි ආවේ. ඊයේ රෑ උඩහ ලයිමෙ සාමි අම්මා මැරිලා.”
“ඇත්ත ද බං, අපරාදෙ… පව් ඒ ගෑනි! කීයට විතර ද?”
“පණ ගියේ පාන්දර හතරට විතර”
කන්දන් ද ගිනි තපින අදහසින් ළිප ළඟ සිටි නඩේසන් අසලින් ම වාඩි විය.
සාමි ආච්චි තනිකඩ ගැහැනියකි. වැඩ කළ හැකි කාලයේ කිරි කැපුවේ බට් රබර් කොටසේය. දෙදෙනෙකු කපා ගන්නා තරම් රබර් කිරි ප්රමාණයක් තනි ඇය විසින් ගෙන එනු ලැබුවා ය. ඇය වයසට ගොස් ඇතැයි කියා බට් රබර් කොටසෙන් අයින් කර පරණ රබර් වත්තේ වැඩට දැමුවේ ය. බොරු හේතු කාරණා පෙන්වමින්, ඇය ආශාවෙන් වැඩ කළ බට් රබර් කොටස ඇගෙන් උදුරා ගත්තේ වතු කොන්දොස්තර මහතාගේ ගවයාට තණකොළ කපන සුප්පයියාට දීමට බව හැමදෙනාම දන්නා කරුණකි.
මේ ප්රශ්නය තරමක් දුරදිග ගියේ ය. පැමිණිල්ලට විසඳුමක් දීම ‘ඔට්ටපාළු’ ඇදෙන්නාක් මෙන් ඇදුණා මිසක සෑහීමකට පත්විය හැකි තීන්දුවක් නොලැබුණි.
එක් දිනක් කිරි කපන විට, කිරි වෑහෙන්නට ගසේ රඳවා තිබූ පොල් කටුවෙහි දඟර ගසා සිටි කුණකටුවකු මැහැල්ලගේ අතට දෂ්ට කළේ ය. මේ සිද්ධියෙන් පසුව වැසි කාලයන්හි දී ඇගේ අත ඉදිමෙන්නට ගත්තේ ය. ඉදිමුම බැසීමට දින තුන හතරකට වැඩිය ගතවෙයි. ඉදිමුම බැස්ස ද අතේ වේදනාව එකදිගටම පවතියි.
මැහැල්ල කිරි කැපීමට නුසුදුස්සකු බවට තීරණය විය.
අලුත් වතු අධිකාරිවරයා පැමිණි පසු ඇගේ ලයිම් කාමරය ඇයගෙන් උදුරා ගැනීම වෙනුවෙන් කේන්ති ගන්නවාට වඩා ළමා රැඳවුම් හලේ නතරවීමට හෝ ඉඩදීම ගැන ඇය කෘතඥ විය යුතු ය.
හාල් රාත්තලක් ද තිරිඟු පිටි රාත්තල් එක හමාරක් ද දක්වා ආහාර සලාකය අඩු කරන තෙක් මැහැල්ලගේ ජීවිතය එතරම් දුෂ්කර නොවී ය.
අතපය වලංගු නැති, ඇවිද ගන්නට පවා පණ නැති, හුස්ම පමණක් ඉහළ පහළ වැටෙන ගිලන් රූපකාය සහිතව ඇය කුරිරු සාගත රකුසා විසින් ලෙඩ ඇඳට තල්ලු කර දමනු ලැබුවා ය.
“කෑමක් බීමක් නැතුව දවස් තුන හතරක් එක දිගට වැටිලා ඉන්න ඇති. බත් අහුරක් දෙන්න තරම්වත් තමන්ගේ කියලා කෙනෙක් ඉන්නව යැ. ඈ මරා ගත්තෙ ඔය බඩගින්න තමා.
“අපි තමයි ඉදිරිපත් වෙලා අවසන් කටයුතු කරන්න යන්නේ කියලා වතු අධිකාරි මහත්තයා එක්ක කියන්න ඕන නේද?” නඩේසන් ඇසුවේය.
“ඔව්! ඔව්! කන්දන් හිස සැලුවේ ය.
දෙදෙනාම වත්තේ මහත්තයා සමඟ කතා කළේය. ලබාගත හැකි වූයේ මළ සිරුර වැළලීමේ අවසරය පමණි. මින් පෙර වත්තේ කෙනකු මියගිය විට මිනී පෙට්ටියේ වියදමත් වළ කැපීමේ වියදමත් යන දෙකම වත්ත ගානේ දරන ලදි.
අලුත් පාලනයෙන් ඒවා ගැන කතා කරන්නට පවා තහනම් ය.
“සාමි අම්මා පරලොව ගියා. මිනිය වළලන්න ඥාති කියලා කිසි කෙනෙක් නෑ. ඒ නිසා සල්ලි එකතු කරලා මිනිය භූමදානය කරන්නයි යන්නේ. අනාථ මනුස්සයා වෙනුවෙන් උදව් කරන්න.”
දෙදෙනාම ලයිමෙන් ලයිමට ඇවිද්දාහ.
ඩිවිෂන් හතරක ගෙවල්, නිලධාරීන්, බංගලා නිවැසියන්, වත්තට ආසන්න කඩවල් ආදියෙහි, කකුල් කෙඩෙත්තුව හැදෙනතුරු ඇවිද්ද ඇවිදිල්ල නිෂ්ඵල නොවී ය. සැලකිය යුතු ප්රමාණයක් සල්ලි එකතු විය. ආපසු එනවිට හවස් වී තිබුණි.
සිල්ලර බඩු ටිකක් මිලදී ගෙන, කණක්කප්පිල්ලේ මහත්තයාගේ ගෙදරින් පෙට්රල් මැක්ස් එක ඉල්ලා, එය ද පත්තු කරගෙන, ආපසු එද්දී හොඳටම අඳුර වැටී තිබිණි.
අඳුරේ තනිවෙන්නට හැර තිබූ මළ සිරුර අවසන් කටයුතු වෙනුවෙන් පිළියෙල කිරීමේ කටයුත්ත සිදුවෙද්දී දහ දොළොස් දෙනෙක් පමණ එතැනට පැමිණ සිටියහ.
“මිනී සළුව ඇඟට නොදා මළ සිරුර වළදාන්න හොඳ නෑ. රුපියල් තිහ තිස් පහකට සාරියක් අරගෙන දාමු”
“සාරි ඕන නෑ. චාරිත්තරේට සුදු රෙදි යාරයක් අරගෙන දැමුවා ම හොඳටම ඇති” කන්දන් කීවේ ය.
“චී… චී… අනිවාර්යයෙන් ම සාරියක් අරගෙන දාන්න ඕන. මොකෝ සල්ලි නැතුව කියල යැ” නඩේසන් කීවේ ය.
“තියෙන සල්ලියෙන් සාරි ගත්තා ම අනිත් වියදම් මොකෙන් කරන්න ද?” කන්දන් කීවේ ය.
“ඉතුරු වැඩ කටයුතු… ඔය මළ ගෙදරට කියලා සම්මාදම්, අඩුම කුඩුම ලැබෙනවා නේ. ඒවායින් බලමු.”
කන්දන්ගේ පිළිතුරක් බලා නොසිට ම නඩේසන් කළු පාට බෝඩරය සහිත රතු පාට සාරියක් මිලදී ගත්තේ ය.
තූම්භයේ තබා ඔසවාගෙන යන විට මිනිය අලුතින් මිලට ගත් රතු සේලයෙන් වසා තිබුණි.
“මම තමයි සෑයට ගින්දර තියන්නෙ; මම තමයි කළය බිඳින්නේ” යනාදී වශයෙන් උරුමය සඳහා වූ තරගයක් මෙහි නැත.
වළ අසලින් සිරුර තබා සියලුම කාර්යයන් නඩේසන්ගේ මූලිකත්වයෙන් ම සිදුකොට, අවසන් කටයුතු නිම කළේ ය.
නඩේසන්ගේ මුණුබුරා පැරණි කුඩා හට්ටියක් රැගෙනවිත් තිබිණි. හට්ටියේ බත් ටිකක් සහ බීට් රූට් ව්යංජන ටිකක් දක්නට ලැබිණි.
“මේ මොකට ද” කන්දන් ඇසී ය.
“යන පරාණය ඇල්ම ආශාව ඇතිව යන්න හොඳ නෑ. ජීවත්ව සිටියදී ඉල්ලූ හැමදේම මළ මිනියට දෙන්නට ඕන. දින තුන හතරේ, මැහැල්ල කෑමවලට ආශාවෙන්, බඩ ගින්නේ ඉඳලා තියෙනවා” නඩේසන් කීවේ ය.
“හරි හරි, ඔයා කියූ දේ හරි තමයි” කන්දන් දෑස සෙලෙවුවේ ය.
නඩේසන් මළ මිනියෙහි දෑත මත බත් ද ව්යංජන ද තැබුවේ ය.
“වේලාව යනවා. ඉක්මනට වැඩේ ඉවර කරපන්” කියමින් කන්දන් තරමක් ඈතින් වූ රබර් ගස මුල, හිසෙහි බර අතට දීගෙන හිඳගත්තේ ය.
මළ සිරුර වළ ලා නිමකර එනවිට කන්දන් වත්තන් කරගෙන එන්නට සිදු විය.
ඔහු එන මඟ දිගට ම විලාප දෙමින් හැඬුවේ ය.
මෙපමණ කලක් නොකඩවා වැඩට පැමිණි අය ද, කලක් නොපැමිණ, විශේෂයෙන් එදින ම පැමිණි අය ද නිසා පසු දින වතු කම්කරුවන්ගේ උදෑසන පෙරෙට්ටුව අතුරු සිදුරු නැති විය. කිළිටි, දුර්වර්ණ හා අපිරිසුදු පිරිස අතර, කළුපාට බෝඩරය සහිත රතුපාට අලුත් සාරියකින් සැරසුණ නඩේසන්ගේ දුව අංජලෛ බැබළෙමින් සිටියා ය.
“දහයියා තුළිනුත් රන් උපදියි.”
අම්මා හඳහන බලන්නට දෙන සෑම විටක දී ම මෙය ද එක්කර කියන්නී ය.
දින තුනකින් ඇමතුමක් නැත.
ඔහුගෙන් වෙන් වී සිටි තුන් වසරක කාලයටත් වඩා ඒ දින තුන යුග ගණනාවක් සේ ඇයට දැනුණි. අවසන් වතාවට කතා කරන විට කුමක්දෝ ‘කොන්ෆරන්ස් එකකට’ යන බව පවසා තිබුණි.
“නින්දට යනකොටවත් එයාගෙන් ඇමතුමක් ඒවි.”
විවෘත මනසින් ඔහු සමග දින තුනක් පුරා ම කතා කරන්නට ඇත. එහෙත් ඒ එක් දිනයකවත් තම කාර්යාලය, තමන් සමග සේවය කරන්නන්, මිතුරන් ආදී කිසි දෙයක් පිළිබඳ විස්තර සඳහන් කර නැත. ‘මගේ හඬ ඔහුගේ සවන්පත් විනිවිද ගොස් හදවත සිසිල් කළ යුතුය’ යන ඇයගේ ආසාව ඔහුගේ හඬින් නො හැඟුණි.
“පව්—- පිළිවෙළකට කෑමවත් කනවද දන්නෙ නෑ; කනකොට මාව මතක් වෙනවද දන්නෙ නෑ….”
තුන් වසරක් ගෙවී ගිය ද මතකය සුන්දර ලෙස අලුත් වෙමින් පැවතුණි.
“අච්චු, ෂර්ට් එක මහල ඉවරද?”
සිව ආගම ඉගෙනගන්නා විට ප්රාණඝාත නො කරන ලෙසත්, පරිසරය පාඩමේ දී පෝෂණය සඳහා ආහාර වශයෙන් මාළු, මස් ආදිය අනුභව කළ යුතු බවත් ඉගැන්වීම නිසා ප්රවීන් කැළඹී සිටියේ ය.
“මරන්නෙ නැතුව කන්නෙ කොහොමද?”
“වතුර බීල මාලුවෙක් ගිල්ලොත් මගේ බඩ මාලු ටැංකියක් වේවිද?”
හඬා වැලපෙමින් සිටින මොහොතක වුව රාමනාදන් මහත්මියගේ මුවට ක්ෂණික සිනහවක් නැංවීමට ඔහුට හැකිය.
“අනාගතේ හොඳ පර්යේෂකයෙක්.”
අලුත් කමිසය ඔහුට ආකර්ෂණීය පෙනුමක් ගෙන දුන්නේ ය. ඔහු කොට කලිසමේ සාක්කුවලට අත් දමාගෙන සෘජුව සිටගෙන සිටියේ ය. අච්චු තම සිතේ උපන් ප්රීතිය සිනහවකින් පිට කර ඔහුගේ කම්මුල සෙමින් කෙනිත්තුවා ය.
කොන්ෆරන්ස් එක තාම ඉවර නැතුව වත්ද? ඉවරවුණු ගමන් ගන්නව කිව්වනේ…..?
තෝසෙ මිශ්රණය පදමට පිපී තිබුණි.
ඊ ළඟ දින උදෑසන ප්රවීන් තම පියා සමග අලුත් කමිසය ඇඳ පිටව ගියේ ය. පිටුපසින් දරණිගේ උරහිස අල්ලාගෙන සිටියේ ප්රවීන්ගේ මවයි. සිනිඳු කොළ පැහැති සාරියකින් සැරසී සිටින ඇයගේ බ්ලවුසය මසන ලද්දේ ද අර්ච්චනා විසිනි.
දබරැඟිල්ලේ ඉදිකටුව ඇනී ලේ පැහැ ගැනී තිබූ ස්ථානය සුව වී තිබුණි- හදවතේ පතුලේ අසහනකාරී බවකි. සංවේගයකි.
නෑදෑයින්ටයි, තමන් ඉපදුණු පොළවටයි අසීමිත ඇල්මක් දක්වන සන්නාසිය….
අම්මා ද කැමැත්ත ප්රකාශ කළා ය.
“දහයියා තුළිනුත් රන් උපදියි.”
දෙ හැවිරිදි දරුවකු සඳහා ප්රමාණවත් දුහුල් ඇඳුමක් අලංකාරවත් ලෙස මසා නිමවෙමින් තිබුණි. එයට ගැළපෙන තොප්පියක් සහ මේස් යුගලක් ද එක ම පැහැයෙන් මසන ලදී.
අපූරු මැවිල්ලකි. ඒ සියල්ල සම්පූර්ණ නොකර ඇය කිසි කලෙකත් සෑහීමකට පත් නො වන්නී ය.
සෑම දෙයක දී ම එලෙස ය.
“ඒකිට පිස්සු; අව්වෙ පිච්චෙනව.”
මෙම ඇඳුම් අව්වේ තම බර මුදාහැර, වියළී, මෘදු ලෙස සුළඟේ සෙලවෙන විට… ඒවා බොහෝ දේ පවසයි; සිනාසෙයි; මිනිස් මස් පිඬුවල දහදිය පැල්ලම් ඉවත්ව යාමේ සතුටින් නිදහස් හැඟීමෙන් සොබාදහම රස විඳියි-
“ඔයාට නම් හොඳට ම පිස්සු-”
එක් දුහුල් කලිසමක් සම්පූර්ණ වී නොමැති බව පෙනේ.
අසහනකාරී හැඟීමකි.
ප්රකාෂ් කුමක් කරනු ඇත්ද? මගේ අතින් උයාපු කෑම කන්න බලාගෙන ළතවෙනව වත්ද?
දුරකථනය නාදවිය.
“අච්චු”
“ඔයාද? ප්රකාෂ්.”
“සල්ලි එව්ව….”
“ප්රකාෂ්… ඔයාට කොහොමද?”
“වැඩක ඉන්නෙ. පස්සෙ ගන්නම්.”
මම ප්රියකරන කාරණා, මිතුරියන්, සමීපව ඇසුරු කරන දර්මු, මගේ ගෙවී ගිය කාලය ගැන මගේ මේ පුංචි ලංකා දූපතේ මේ සඳලුතලය මත ඉඳගෙන ඔහු සමග දොඩමළු වෙන්න ඇත්නම්…..
සවස පහට වැඩ ඇරිල කම්මුල් දහදියෙන් තෙමාගෙන එයා එනකොට දොරකඩට වෙලා බලා ඉඳල එයාගෙ ලොකු බෑග්එක අතට අරන් උණුසුමට තේ වත්කරල දීල…..
හැම නිවාඩු දිනවල ම දෙන්න එක්කල ම සියල්ලෙන් මිදිල කොහේ හරි ගිහින් සොබාදහමේ කිමිදෙමින් සිතට නිදහසේ දිවයන්නට ඉඩ දීල……
සාහිත්ය උත්සවවල දී, පොත් දොරට වැඩීම්වල දී ඒ පිළිබඳ සංවාදවල නියැලී සිටි ඒ අතීතය….. අද එම සියල්ල හිස් සිහිනයකි. අද නිකම් ම නිකම් ඇඳුම් මසන්නියක පමණි.
කුඩා දුහුල් කමිසයට නූල් මදි විය.
“මිනිත්තුවක් ඩොලර් කීයක් වටිනවද කියල මනමාලයගෙන් ම තමයි අහන්න ඕන.”
මාමා ආඩම්බරයෙන් පවසා සිනාසුනේ ය. දින දහසක් ගතවුණත් ඒ හඬ රැව් දෙන්නේ ය.
එවන මුදල් නොගෙන සිටියොත් මොකද වෙන්නෙ?
ප්රකාෂ්, ඔයාට මේක කෙටි පණිවිඩයක් විදියට එවන්න තිබුණ ඔයාගෙ මිනිත්තු කීපය නාස්ති නො කර….
අව්වේ දිව එළියට දමාගෙන බල්ලා පිපාසිත ව දිව යයි. ගස් නිශ්චල ව සුළඟ වෙනුවෙන් තපස් රකිමින් සිටියි.
පාර අයිනේ පෙම් යුවලකි. පෙම්වතිය සිහින් ඇඟිලිවලින් පාර අයිනේ වූ ගසක අත්තක් තද කර අල්ලා ගෙන සිටි අතර, සාංකාව පිරි මුහුණින් සිටි ඔහු ඇයගෙන් ඇසූ කිසිදු පැනයකට පිළිතුරු නැත.
ඕ නිහඬ ව සිටියා ය.
“එයා පව්; මොනව උනත් ඔහොම හිතුවක්කාර වෙන්න එපා; කට ඇරල මොනවහරි කියන්න-”
ඇය අසලට ගොස් එසේ පැවසිය යුතු යැයි හැඟීමක් අර්ච්චනා තුළ ඇති විය-
දෙදෙනාට ම කුසගිනි දැනෙන්න ඇත- වැල්ලවත්ත ‘චෙන්නායි වෙජිටේරියන්ස්’ ඔවුන් පිළිගත්තේ ය-
අර්ච්චනාට ප්රකාෂ්ගෙන් හැත්තෑ පන්දහස් පන්සියයක මුදලක් ඇවිත් තිබුණි-
‘ප්රකාෂ්, ඔබ එවූ දේ මට ප්රමාණවත් නැත. මගේ සාංකාව, තනිකම, සිහින සියල්ල ම අයදින්නේ ඔබ මගේ වීමත්, මා ඔබේ වීමත් පමණි. එම නිසා ඔබේ ඩොලර් අම්මාගේ ගිනුමට බැර කළෙමි.
“බදාද අලුත් අවුරුදු කෑම මේසයට එන්න කියල ආරාධනයක් තිබුණ. එයාගෙ තේරීම තමයි මේ. එයාත් මේ වගේ ම දම්පාට ෂර්ට් එකක් ඇඳන් හිටියෙ…..”
ප්රවීන් ද අම්මා සමග පැමිණ සිටියේ ය. සාරිය විද්යාට ම කියා සාදවන ලද්දක්දෝ? ඒ තරම් ම අලංකාර ය. ඔහු ද පසෙකින් දම්පාට කමිසය ඇඳ සිටින බවට ඈ මෙනෙහි කර බැලුවා ය.
මංගල ඡායාරූපය සඳහා වසර තුනකට පෙර ප්රකාෂ් තමන් අසල සිටියේ ය.
“ජෝඩුව නම් නියමෙට මැච් වෙනව.”
එසේ නොපැවසුවෙක් නැති තරම් ය.
තෙත වරලසෙන් යුතුව උණුසුම් තේ එකක් අතින් ගෙන පැමිණි ඇය කුඩා දරුවකු ලෙස නිදා සිටි ඔහුගේ හිස සෙමින් පිරිමැද කීද්දුවා ය. උදෑසන අලස බව දුරු කරමින් තේ බඳුන සීතල විය.
ඔහුට ඒ සියල්ල ම හිස් බඳුන් වී ඇත. කිසිවෙකුත් නොබී බලා සිටි ඒ තේ එකෙහි ශාපය ද මේ?
“එයාට මගේ අතින් තේ එකක් සාදා තිබෙනවාද?”
“ප්රකාෂ්, මටත් කියන්න. මතක අමතක කරල කොහොමද හිත හදන් ඉන්නෙ කියල? ඔයාගෙ කාරණයෙදි විතරක් මමත් ඔයා වගේ තදින් ඉන්නව. බැඳපු සැමියට ගැළපෙන විදියට බිරිඳ වෙනස් වෙන්න ඕනලු නේ…”
අමුතු ගස්
රුසියානු ලේඛක වික්ටර් කොලුපායෙව් ගේ විද්යා ප්රබන්ධ කෙටිකතාවක්
- සිංහල අනුවාදය බොබී ජී බොතේජු
ප්රථමයෙන් දැඩි අන්ධකාරයකි. අනතුරුව අර්ධ වශයෙන් සිහි ලැබෙන්නට විය. තමා තවමත් ජීවත්ව සිටින බව ඔහුගේ හිරිවැටුණ මොළයෙන් ඔහුට අවබෝධ විය. ‘මට ආපසු සිහි ලැබිය යුතුයි‘. ඔහු ආරක්ෂක පටිය දැඩිව අල්ලා ගත්තේය. කර්කශ නාදයක් සහ කන් බිහිරි කරවන අන්දමේ හඬක් මොහොතකින් ඔහුට ඇසිණ. අනතුරුව දැඩි නිහඬතාවකි.
සිහි ලැබුණ විගස ඔහුට දක්නට ලැබුණේ තම හිසට උඩින් ඇති විනිවිද පෙනෙන ආවරණයයි. ඔහු තමාගේ ශක්තිය නැවත ලැබෙනතුරු මොහොතක් සිටි අතර අනතුරුව ඔහුට මෑත අතීතයේදී සිදුවු සියල්ල සිහිපත් විය. සිදුවන්නට ඇත්තේ නැවත පණ ගැන්වීමේ යන්ත්රණයේ කිසියම් වරදක් බව ඔහුට වැටහිණ. ඒ අප්රසන්න අවස්ථාව නැවත ඇති නොවිය යුතුය යන්න ඔහුගේ අපේක්ෂාව විය.
එහෙත් දරුවන්ට සිදුවූයේ කුමක්ද? ඔහු කල්පනා කළේය. ඔවුන්ගේ මැදිරිය ඊළඟ කොටසේ ඇත. ඔහු තොරතුරු ඇතුළත් සිතියම ඇති ස්ථානය වෙත ගමන් කරන අතරමගදී සියලුම විදුලි සංඥා දර්ශකයන් දෙස යාන්තමින් බැලුවේය.
තරමක් අවුල් තත්ත්වයකින් යුත් එක කොළ පැහැති දර්ශකයක් හැරෙන්නට අන් සියලු දර්ශක නියමිත පරිදි ක්රියාත්මක වෙයි. ඒ අවුලට පත්ව ඇති දර්ශකය ඔහුගේ දර්ශකයයි. 'හොඳයි කමක් නැහැ' ආපසු යන ගමනේදී එය නිවැරැදි කර ගත හැකිය. දැන් ඔහුට අවශ්ය වන්නේ දරුවන් බැලීමටයි.
ඔහු ළමයින්ගේ මැදිරියේ දොර විවෘත කර බැලූ විට සියල්ල යථා පරිදි පවතින බව පෙනී ගියේය. වෙනත් ලෙසකින් කිවහොත් එය සම්පූර්ණ අවුල් ජාලයකි. ළමයි කෑකෝ ගසමින් එකිනෙකා වෙත කොට්ටවලින් දමා ගසති. පැහැදිලිව පෙනී යන හැටියට ඔවුහු වෙනස්වන තත්ත්වයට ඉතා හොඳින් මුහුණ දෙමින් සිටිති.
"තාත්තේ" වීනා කෑගැසුවාය. "අපි දිනුම්. සන්ඩ්රෝව කොට්ටවලට යට කළා. ඒත් මේක පටන්ගත්තේ එයාමයි"
"මම තමයි" සන්ඩ්රෝ කැමැත්තෙන්ම පාපෝචාරණය කළේය. "ඒ ගොල්ල හිටියේ කලකිරුණු නිදිමත ගතියකින්. මට ඔනෑ වුණා ඒ අයව ක්රියාශීලීව තියන්න"
"අපි ළඟාවෙලාද තියෙන්නේ තාත්තේ?" ඕසා විමසුවාය. ඇය වැඩිමහල්ම තැනැත්තියයි. එයට පිළිතුරු ලැබෙන තෙක් නොසිටි ඇය මැදිරිය යථා තත්ත්වයට පත් කරන්නට පටන් ගත්තාය.
“ඔව්" පියා පිළිතුරු දුන්නේය. "අපි ළඟාවෙලයි තියෙන්නේ. අපේ යානාව දැන් ග්රහලෝකයේ උපග්රහයාගේ කක්ෂය වටේ යනවා. ඔය ළමයි ඉක්මන් කළොත් නිරීක්ෂණ මැදිරියෙන් ග්රහලෝකය බලා ගන්න පුළුවන්."
"මම තමයි මුලින්ම" වීනා කෑගැසුවාය.
"බොහෝ වෙලාවට ඔයා තමයි අන්තිමයා වෙන්නේ" පියා පැවසුවේය." ඔය ළමයින්ට ඇඳවල් හදන්න හුඟක් වෙලා යාවි."
"මම ඇයට උදව් කරන්නම්" සන්ඩ්රෝ කීවේය.
"අපූරුයි. මම ඔය ළමයින්ට මිනිත්තු පහක් දෙන්නම්. ඉක්මන් කරන්න. ඔය ළමයි අවුල් කරපු මැදිරියේ ඒ බවක් පේන්නවත් තියෙන්න බැහැ"
ඔහු තොරතුරු සිතියම් ගත කර ඇති ස්ථානයට ගිය අතර වෙනස්වන කාලපරිච්ඡේදයට දරුවන් සූදානම් වන අන්දම ගැන සෑහීමකට පත්විය. එහෙත් ඔහුට සිදුව ඇත්තේ කුමක්ද? ඒ ගෙරවීම සහ කන් බිහිරි කරවන නාදය ඇයි? යානයේ ඇතුළත සහ පිටත් ඉදිකර ඇති ආකාරය ඔහු දැන සිටියේය. එහෙත් ගෙරවිලි ශබ්දය සහ කන්බිහිරි කරවන නාදය නම් ව්යාකූලය.
ළමයින්ගේ පැමිණීම ඔහුගේ සිතිවිල්ලට බාධාවක් විය." ඒ ළමයි චරිත ස්වභාවයෙන් එකිනෙකාට වෙනස්ය. ඔවුන්ගේ හැසිරීමද චරිත ස්වභාවය අනුව සිදුවෙයි. තද ගති පැවතුම් ඇති හැමදේටම අවධානය යොමු කරන ඕසා කිසියම් දෙයක් වෙත ඇස් යොමු කරගෙන සිටින්නීය. දුරදිග නොබලා කටයුතු කරන සන්ඩ්රෝ නොදන්නා ග්රහලෝකයට මුලින්ම ළඟාවීමට දැඩි උනන්දුවෙන් පසුවෙයි. නොඉවසිල්ලෙන් සිටින වීනා අලුත් ක්රීඩා භාණ්ඩය එනම් අලුත් ග්රහ ලෝකයේ සෙල්ලම් කිරීමට ආශාවෙන් සිටින්නීය.
කැරකෙන පුටුවක අසුන්ගෙන සිටින පියා ඉන්ද්රජාලිකයකු මෙන් පුදුමාකාර දෙයක් කිරීමට සූදානම් වෙයි.
"ඉක්මන් කරන්න තාත්තේ" වීනා බැගෑපත් ලෙස ඉල්ලා සිටියාය.
"සූදානම්. දැන් අපි යමු" පියා බොත්තමක් තද කරමින් කීවේය. නිරීක්ෂණ මැදිරිය ආවරණය කරමින් තිබූ වැස්ම ක්රමයෙන් ඉවත් වූ අතර විනිවිද පෙනෙන ආවරණයක් තුළින් ඔවුන්ගේ හිසට ඉහළින් සහ දෙපාවලට පහළින් කරකෙන ගෝලය දිස් විය.
වීනා සතුටින් උඩ පැන්නාය. සන්ඩ්රෝ උනන්දුවෙන් ඉදිරියට එබී බැලුවේය. ඕසා ගල් ගැසී බලා සිටියාය.
මීදුම වැනි තුනී තට්ටුවකින් ආවරණය වු නිශ්චල ගෝලය ඔවුන්ට දක්නට ලැබිණ. ග්රහලෝකයේ පැත්තකට හිරු එළිය වැටී තිබූ අතර වලාකුළු අතරින් නිල් පැහැති සාගර තිත් ලෙස පෙනිණ. ළා දුඹුරු පැහැයෙන් යුත් කාන්තාර සහ ඇස් රවටන හිමෙන් වැසුණ කඳු මුදුන් පෙනෙන්නට ඇත.
"ඔව්" මෙය දකින්නට ආලෝක වර්ෂ සිය ගණනක් දුර ගෙවා පැමිණීමට තරම් අගනේය. පියා ඡායාරූප ගැනීමට වෙහෙසවෙද්දී ළමයි ඇස් ඇරගෙන මේ පුදුමාකර දෙය දෙස බලා සිටියහ.
"ළඟට යන්න ඕනෙද?" පියා විමසුවේය.
"මට ඒකෙ ඇවිදින්න ඕනෙ" සන්ඩ්රෝ අවධාරණය කළේය.
"වෙලාව ආවහම. අපි මෙච්චර දුර ගෙවාගෙන ආවෙ මේකෙ මිනිත්තු කීපයක් ගත කරන්න නෙවෙයි."
"එහෙනම් අපි ග්රහලෝකයේ ඇවිදින්න යනවා!" වීනා සතුටින් කෑ ගැසුවාය.
"අපි ගගනගාමී අැඳුම් අරගෙන ආවේ මොකට කියලද හිතන්නේ?" ඕසා විමසුවාය.
"ඇත්තටම අපි ඒකේ ඇවිදිනවා විතරක් නෙවෙයි, දුවනවා!"
"ඔව්. ස්වභාවයෙන්ම" පියා පැවසුවේය. "ඒත් අපි ග්රහලෝකයට ගොඩ බැස්සහම අපේ දර්ශන පථය සීමා වෙනවා. ඒත් මෙහෙදි අපට විශාල ප්රදේශයක් නරඹන්න පුළුවන්."
"අපි තවමත් හුඟක් පහළින් ඉන්නේ" සන්ඩ්රෝ විරෝධය පළ කළේය.
"අපි තවත් ටිකක් පහළට බැහැල ග්රහලෝකේ වටේ පියාසර කරමු."
"මේකට කියන නම මොකක්ද?" ඔසා විමසුවාය.
"මම ග්රහලෝක සිතියම පරීක්ෂා කරල බැලුවා. මේකට තියෙන්නේ අමුතු නමක්. මම දන්නේ නැහැ ඒක අපේ භාෂාවට පරිවර්තනය කරන්නේ කොහොමද කියලා. ඒකේ තේරුම පැහැදිලි නැහැ" පියා පිළිතුරු දුන්නේය.
"අපි ඒකට නමක් දෙමු" සන්ඩ්රෝ යෝජනා කළේය.
"අපට ඒක කරන්න බැහැ පුතේ. ග්රහලෝකයට දැනටමත් නමක් දීලයි තියෙන්නේ"
පියා පාලක මැදිරියේ අසුන් ගත් අතර යානය ග්රහලෝකය වටේ පියාසර කරමින් දඟර ගැසෙමින් කැරකැවෙමින් හෙමිහිට පහළට බසින්නට විය. ඉක්මනින්ම ඔවුන්ට වලාකුළු ආසන්නයට පැමිණිය හැකි විය. වලාකුළුවල හිදැස් අතරින් ඔවුන්ට ගංගා, විල්, ජලාශ, කැලෑ, කුඹුරු සහ නගර දක්නට හැකි විය. "ඔව්. ඇත්ත නගර. ඒවා අමුතු වුණත් නගර" සමහර නගර ප්රමාණයෙන් විශාලය. තවත් ඒවා කුඩා විය. සමහර නගර අඩක් නටබුන් වී ඇත. තවත් සමහර නගර මුළුමනින්ම නටබුන් බවට පත්ව ඇත.
"තාත්තේ, මෙහෙ කිසියම් වර්ගයක ශිෂ්ටාචාරයක් තිබුණද?" සන්ඩ්රෝ විමසුවේය.
"ඔව්. යටත් පිරිසයින් එවැන්නක් තියෙන්න ඇති."
"ඒත් ඒවා තවමත් පවතිනවා නම් අපට සලකුණක්වත් දකින්න පුළුවන් වේවි. අපි එක නගරයක් බලමු."
"ඔව් අපි බලමු" පියා පැවසුවේය. නගරවලට කිලෝමීටර් දහයක් උසින් යානය නතර කළ අතර සියලු දෙනාම නිරීක්ෂණ මැදිරියේ සිට පිටතට ඇස් යොමු කළහ.
නගරවල කිසිම සෙලවීමක්වත් දක්නට නැත. ඒ දෙස බලා සිටි ඔවුන්ගේ ඇස් රිදුම් දෙන්නට විය. ඕසා කතා කළාය. "බලන්න අර තිත් වගේ දේවල් හෙලවෙනවා වගේ පේනවා."
"මොකක්ද? කොහෙද?" සෙස්සෝ විමසූහ.
"අර අතන. ඒවා හරියට පුංචි කුරුස වගෙයි."
"ඒ ඔක්කොම ඔයාගෙ හිතේ තියෙන මනස්ගාත" සන්ඩ්රෝ පැවසුවේය.
"කොහෙත්ම නැහැ." වීනා තම සොහොයුරියට උපකාරී වූවාය. "ඒවා හෙලවෙනවා. ඒත් හුඟක් හෙමින්."
මිනිත්තු කිහිපයක් බලා සිටීමෙන් පසු ඒවා සෙලවෙන බවට ඔවුහු එකඟ වූහ. මීට අමතරව ඔවුන්ට පෙනී ගියේ ඒවායේ ප්රමාණය එහි ඇති ගොඩනැගිලි තරමටම විශාල බවයි. ඒ නිසා ඒ නගරවාසීන් විය නොහැකිය. "ඒ විතරක් නොවෙයි" ඔහු තවදුරටත් කීවේය. "ඒවා ග්රහලෝක මතුපිට පාවෙනවා. ඒවායේ සෙවණැල්ල පහතට වැටිල තියෙනවා."
“එතකොට නගරවාසීන් කෝ?“ වීනා නොඉවසිල්ලෙන් විමසුවාය. වෙනත් ග්රහලෝකයක ජීවීන් දැක ගැනීමට ඇය බලවත් සේ ආශා කළාය.
“අපි තවත් පහළට බහිමු“ පියා යෝජනා කළේය. යානය ග්රහලෝකයේ මතුපිටට මීටර් 500ක් පමණ උසින් නතර විය. යානය නතර කරනු ලැබුවේ පාවෙන කුරුස ඇති ස්ථානයේ මධ්යයටයි. දැන් නගරයේ මාවත් පැහැදිලිව දැකිය හැකිය. සෑම තැනකම ඇත්තේ දැඩි නිහඬතාවකි. කිසිදු සෙලවීමක් නැත. වලාකුළු පවා ඒවායේ හැඩය වෙනස් කර නැත.
“කිසිම හෙලවීමක් නැති අමුතු නිහඬතාවක් ඇති ලෝකයක්“ පියා පැවසුවේය. කිලෝමීටර් සිය ගණනකට උඩදී නම් ඒක මනරම් දර්ශනයක්“ “අර බලන්න අර“ වීනා කෑගැසුවාය. “අර අතන ගහක් වැවෙනවා. බලන්න ඒකේ අතු විහිදෙන හැටි“
වීනා පෙන්වූ දිසාවට සියල්ලෝම නෙත් යොමු කළහ.
“අමුතුම ගහක්“ සන්ඩ්රෝ පැවසුවේය. “අනික එක ගහකට වඩා තියෙනවා“
“මම නම් මේ වගේ ගස් කවදාවත්ම දැකල නැහැ“ ඕසා කෑගැසුවාය. “අපේ ඇස් ඉදිරිපිටදීම ඒවා වැඩෙනවා“
ඔවුන් දුටු ප්රථම ගස ඔවුන්ගේ ඇස් ඉදිරිපිටදීම වැඩෙන්නට විය. එම ගසේ කඳේ සිට අතු සෑම පැත්තටම විහිද ගිය අතර ක්රමයෙන් ඒවා නැවී බිමට පහත් විය. ඉන් අනතුරුව සෑම ගසක්ම බිමට පහත් වී ක්රමයෙන් නොපෙනී ගියේය.
“එතන කොයිතරම් තියෙනවද බලන්න“ සන්ඩ්රෝ මවිතය පළ කළේය. “ඒවා ජීවමානයි. අපි තවත් පහළට බැහැලා කිට්ටු වෙලා බලමු“
“දැන්ම නෙවෙයි“ පියා පිළිතුරු දුන්නේය. “මෙතන තියෙන්නේ නගරයක්“ අපි හුදෙකලා ස්ථානයකට පහළට බහිමු“
කිසියම් හේතුවක් නිසා ඔහු එම ගස්වලට කැමැත්තක් දැක්වූයේ නැත. ඒවා ගස් වැවෙන්නට සුදුසු ස්ථානවල පමණක් නොව නිවාසවල වහල උඩ සහ ගල් ඇතිරූ පාරවල් මැද පවා වැවෙයි.
ඔහු යානාව උතුරු දෙසට හැරෙව්වේය. ඔවුහු අඩක් නටබුන් වූ සහ මුළුමනින්ම නටබුන් වූ නගර වෙතින් සම අමුතු ගස් උඩින් පියාසර කරමින් ඈතට ගියහ.
නැවත වරක් ඔහුට අප්රසන්න ගෙරවිලි හඬ සහ කර්කශ කන් බිහිරි කරවන නාදය ඇසිණ. ඔහුගේ හදවත වේදනා ගෙන දෙන්නට විය. තමා ළමයින්ව මෙහි රැගෙන ඒම වරදක්යැයි ඔහුට ක්ෂණිකව සිතිණ. ඔවුනට වඩා හොඳ හෝටල, චන්ද්ර උද්යාන, කාර්යක්ෂම මග පෙන්වන්නන් සිටින ග්රහලෝකයකට යා හැකිව තිබිණ. ඊළඟ වාරයේදී නම් ඔහු නොවැරදීම මෙවැනි අමුතු මියගිය ග්රහලෝකයකට නොව වෙනත් ග්රහලෝකයකට ඔවුන් රැගෙන යෑමට සිතා ගත්තේය.
අන්තිමේ ඔවුහු හරිත වර්ණයෙන් යුතු තැනිතලා ප්රදේශයක් තෝරා ගත්හ. එහි ජලය නිසා හෝ වන සතුන් නිසා හෝ ඇති වූ දිය අගලක් වැනි ස්ථානයක් දක්නට හැකි විය.
එහි වාතය පරීක්ෂා කර බැලූ ඔහුට එම වාතය හුස්ම ගැනීමට සුදුසු බව පෙනී ගියේය. ඔහු ගගනගාමී ඇඳුම නොමැතිව පිටවූවත් ළමයින්ට එම ඇඳුම ඇඟ ලා ගන්නා ලෙස උපදෙස් දුන්නේය. හදිසි අවස්ථාවක් පැන නැඟුණුහොත් භට මුහුණ දීම සඳහා ඔවුහු පහසුවෙන් එහා මෙහා ගෙන යා හැකි ජෙට් රැගෙන ගියහ. ළමයි උනන්දුවෙන් සහ කුතුහලයෙන් යුතුව සිටියහ. එහෙත් පියා අසහනයෙන් පසු විය. අමුතු ග්රහලෝකය පිළිබඳ නොපැහැදිලි උපද්රවයක සැකය ඔහු තුළ විය.
අන්තිමේ ඔවුහු ග්රහලෝකයේ මතුපිටට ගොඩ බැස්සාහ. ගගනගාමී ඇඳුම් ළමයින්ට බාධාවක් නොවූ බැවින් ඔවුහු එකිනෙකා පසුපස එළවමින් කෑකෝ ගසමින් ප්රීතියෙන් දුව පැන ඇවිද්දහ. එහෙත් අවට පරිසරය මුළුමනින්ම අමුතුය. අමුතු දැඩි නිහඬතාව මෙන්ම කිසිදු සුළං හැමීමක් හෝ සෙලවීමක් නොවීම මේ අමුතු තත්ත්වය වැඩි කළේය.
හදිසියේම පියාට දක්නට ලැබුණේ පියාඹා එන ආයත චතුරස්රාකාර යමකි. බටහිර පැත්තෙන් පැමිණි එය හෙමිහිට බිමට පහත් විය.
"අර බලන්න" ඔහු කෑගැසුවේය.
උසුළු විසුළු කරමින් සිටි ළමයි එය නතර කර මේ අමුතු දෙය දෙස බැලූහ.
"ඒ මොකක්ද?" ඕසා ඇසුවාය.
"කුරුල්ලෙක්" වීනා යෝජනා කළාය.
"නැහැ" සන්ඩ්රෝ කීවේය. "ඒකට අත්තටු නැහැ."
ඒ මොහොතේ පියාට යළිත් කර්කෂ නාදය ඇසිණ. එහෙත් මෙවර එම ශබ්දය ඇසුණේ ඔහුගේම අභ්යන්තරයෙනි. අවට පරිසරය පැවති ආකාරයෙන්ම නිහඬය.
ආයත චතුරස්රාකාර එය බිමට වැටී ගිලී ගියේය. ඇතුළින් තල්ලු කරන්නාක් මෙන් එය එක්වරම ඉදිමෙන්නට විය. හදිසියේම එය විවෘත වූ අතර අමුතු අංකුර ඉන් පිටතට පැමිණියේය. ඒවා කළු පැහැගත් අතර කුඩා බෝල සහ අක්රමවත් ආයත චතුරස්රාකාර ඒවා විය. එම අංකුර අමුත්තන්ගේ ඇස් ඉදිරියේම වැඩෙන්නට වූ අතර එය උස ගසක් බවට පත් විය. එය අපට සිහිපත් කළේ අලංකාර පොකුණකි. මොහොතක්වක් නිශ්චලව නොසිටි එය අතුපතර විහිදවමින් දිගටම වැඩෙන්නට වූ අතර අනතුරුව මිය ගියේය. මේ සිත් ඇදගන්නා ක්රියාවලිය නිදමින් සිටින නිශ්චල ග්රහලෝකයට නොගැළපෙන විශාල වෙනස්කමකි.
එම ගස එයට යා හැකි උපරිම ගිය පසු හැකිලෙන්නට පටන් ගෙන ඉතා කුඩා කැබලිවලට කැඩී ගියේය. කිසිවක් පියාගේ උරහිස මතට වැටුණු අතර ඔහු එය අල්ලා ගත්තේය. එය අමුතු ගසේ කැබැල්ලකි. එය ගලක් මෙන් තද වූ අතර අල්ලා බැලූ විට තද රස්නයෙන් යුතු විය. අත්ල මත තබාගෙන එහි බර බැලූ පියා එය ඔහුගේ සාක්කුවේ දමා ගත්තේය.
"ගහ කෑලිවලට කැඩෙනවා" ළමයි කෑගසමින් එහි කුඩා කැබලි එකතු කරන්නට වූහ.
"අර බලන්න තවත් එකක් එනවා" සන්ඩ්රෝ මොර දුන්නේය.
සන්ඩ්රෝ පෙන්වූ දිසාව බැලූ ඔවුන්ට තවත් ආයත චතුරස්රාකාර යමක් තමන් දෙසට පැමිණෙනු දැක ගත හැකි විය.
"ඒක බීජයක්" පියා පැහැදිලි කළේය. "ඒ අර අමුතු ගහේ බීජයක්. බලන්න එකේ හිස ග්රහලෝකේ මතුපිට පෘෂ්ඨයේ ගිලී ගොස් ඉක්මනින්ම එම ස්ථානයේම විශාල විය. අනතුරුව කළු බීජ මතුවී උස ගස් බවට පත් විය. ටික වේලාවකින් සම්පූර්ණ කැලයක් බවට පත් විය. එය උතුරටත් දකුණටත් විහිදී ගිය අතර මීටර් සිය ගණනක පළලින් යුතු විය.
"අර බලන්න. කොයිතරම් අමුතු ගස්ද?" වීනා විස්මය පළ කළාය.
සමහර ගස් වැඩෙමින් පවතින අතර අනෙක්වා කුඩා කැබලිවලට කැඩෙමින් විවිධ දිසාවලට විහිදී ගොස් කුඩා ගස්වලට උපත ලබා දුන්නේය.
"අර බලන්න" ළමයි කෑගැසූහ. ඇත්තටම මෙය ඔවුන් දැන සිටි හෝ කිසිදිනක දුටු දර්ශනයක් නොවේ. වැඩෙන කැලෑව සහ කෑලිවලට කැඩෙන ගස් ළමයින් සිටගෙන සිටින ස්ථානයේ තිබූ ගැඹුරු අගල දක්වාම ළඟා විය.
"තාත්තේ මට කැලෑව ඇතුළට යන්න ඕනේ" වීනා පැවසුවාය.
"මටත් යන්න ඕනේ"සන්ඩ්රෝද ඊට එක් විය.
"නැහැ මම බයයි" ඕසා පාපෝච්චාරණය කළාය.
"අපි එහාට යන්න අවශ්ය නැහැ" පියා පැවසුවේය. "අපි ඇත්තටම මේ ගැන දන්නේ නැහැ. අනික ඒකේ ඇතුළේ ගොඩක් රස්නේ වෙන්න පුළුවන්" වේගයෙන් පාවෙන දෙයින් කොටසක් අල්ලාගත් පියා පැවසුවේය. "ඒක හරිම උණුසුම්. අනික එතන ඒ වගේ ඒවා විශාල ප්රමාණයක් තියෙනවා.. ඒක අපට දරාගන්න බැරි තරම් උණුසුමක් වෙන්න පුළුවන්"
"ඒත් අපි අභ්යවකාශ ඇඳුම් ඇඳගෙනනේ ඉන්නේ"
"මේ අභ්යවකාශ ඇඳුම් ඝනකමින් අඩුයි. මේ අමුතු ගස්වල කෑලිවල උෂ්ණත්වය දැනටමත් දැනෙනවනේ. එහෙම නේද?"
"මේ දිගටි බීජ කොහේ ඉඳලද එන්නේ" වීනා ඇසුවාය.
"අර පැත්තෙන්" සන්ඩ්රෝ අත දිගු කර පෙන්වූවේය.
"ඇහුවේ නැතුවත් මට ඒ බව පේනවා. මම කියන්නේ ඒවා මෝරන්නේ කොහේදීද? මේවා හැදෙන්නේ ගස්වලද? එහෙම නැත්නම්......"
"ඔව් අපි ගිහින් බලමු" පියා පැවසුවේය. එම ස්ථානයෙන් දරුවන් ඉවත් කිරීමේ දැඩි ආශාවක් ඔහු තුළ ඇති විය. "ජෙට් ක්රියාත්මක කරවන්න. අපි ඉහළට ගිහින් බටහිර පැත්තට යමු."
ඔවුහු ඉහළට නැගුණහ. ඉහළ සිට බලනවිට පෙනෙන දර්ශනය අත්යලංකාර විය. අමුතු කැලෑව පසුකරමින් ඔවුහු තවත් ඉදිරියට ගියහ.
"ඔය ළමයි දන්නවද ඔවුන්ගේ සෙලවීමේ ක්රමයක් තියෙනවා" පියා පැවසුවේය. "ඔවුන් අහම්බෙන් පියාසර කරන්නේ නැහැ. ඔබ මොන නමකින් ඇමතුවත්. බාගවිට වර්ෂා කාලයට ඒවා ජලයෙන් පිරිලා උත්පාදනයට සුදුසු පරිසරයත් සකස් වෙනවා ඇති."
බටහිර දෙසට කිලෝමීටර් දහයක් පමණ ගමන් කළ පසු ඔවුන් ඉදිරියේ දක්නට ලැබුණේ පේළියට සිටුවා ඇති ගස් කඳන් පේළියකි.
"උන් පියාසර කරන්නේ මෙතන ඉඳල කියලා මම ඔට්ටුවක් අල්ලන්න සූදානම්" සන්ඩ්රෝ කීවේය.
"ඒකට ඔට්ටු අල්ලන්නේ මොකටද?" වීනා අවඥාවෙන් ඔහු දෙස බැලුවාය. "ඒක ඕනෑ කෙනෙකුට දවල් වගේ පේනවනේ."
"මම ඒවට කැමති නැහැ" ඕසා කීවාය.
"ඔයාට ගෙදර ඉන්නයි තිබුණේ බයගුල්ලි" සන්ඩ්රෝ කඩා පැන්නේය.
"ඔහොම කතා කරන්න හොඳ නෑ සන්ඩ්රෝ" පියා ඔහුව නිහඬ කළේය.
ගස්වල කඳවල් මෘදු වූ අතර, අතු හෝ ගැටිති දක්නට නොවීය. එම ගස් අංශක 30ක් පමණ කෝණයකින් පහතට නැමී තිබුණු අතර මියගොස් ඇති බව පෙනිණ. ඒවා නොපැද්දුණ අතර තරමක් බිමට නැඹුරුව ඇත. ඒ මොහොතේ බීජ ගස්වලින් වෙන් විය.
"මේවායේ බලන් ඉන්න තරම් දෙයක් නැහැ" සන්ඩ්රෝ කීවේය. "අනික් කැලෑව නම් වඩා සිත්ගන්නා සුලුයි"
"බලන්න ඒ බීජ මේ පැත්තටත් එනවා" ඕසා මවිතය පළකළාය.
"අපි යනඑන අතරේ අර තරුණ ගස් තනිවම බීජ නිපදවන්න ඉගෙන ගන්න ඇති. අපි ආපහු ගිහින් බලමු" සන්ඩ්රෝ ආයාචනා කළේය.
"අපි යමු" වීනා එක්වරම ඔහුට එක්වූවාය.
"නැහැ මට ආපහු අභ්යවකාශ යානයට යන්න ඕනෑ" ඕසා කීවාය.
"අපි ආපහු යමු" පියා ඇය සමග එකඟ වූයේය. අපි අපේ කැලෑව දිහා බලමු. මොනවද වෙන්නේ කියලා. ඉන්පස්සේ ආපහු අභ්යවකාශ යානාවට යමු. කොහොමවුණත් දවල් කෑමට දැන් වෙලාව හරි"
ඔවුනට තරමක් වෙහෙස දැනුණ බැවින් ඔවුහු කැමැත්තෙන්ම ඊට එකඟ වූහ.
අමුතු ගස් ඇති කැලෑව වෙත ළංවී ගස් මුදුන්වලට වඩා මීටර් දුසිම් ගණනක් උසට වන්නට පහතට බැස්සාහ. පෙර පරිදිම ගස් සජීවීව පවතින බව පෙනිණ. එහෙත් සෑම දෙයක්ම සෙලවීමක් නැති ජීවමාන ගතියකින් තොරව පැවතිණ. දිග පටු අගල දෙස බැලූ ඔවුන්ට කොන් පහකින් යුත් යමක් දක්නට ලැබිණ. එයින් එක් කොනක් අනික් හතරට වඩ කොට විය. කැඩී යන ගසක කොටසක්, තරුවක් වැනි මේ උපකරණයේ තැන්පත් වූ විට මේ අමුතු ගස් එහි වැඩීම ආරම්භ කළේය. මේ ගස්වලට විශිෂ්ට ජීවන ශක්තික් තිබීම පොදු ලක්ෂණයක් විය. මේවා එක සමාන වේගයකින්මැටි, පස්, ගල් සහ මේ අක්රමවත් තරු වැනි ඒවායේ වර්ධනය විය. ජංගම කැලෑව දැනටමත් පියා සහ ළමයින් මිනිත්තු කිහිපයකට පෙර සිටගෙන සිටි තැනට ළඟා වූ අතර තරවදුරටත් ගමන් කරන්නට විය.
“අභ්යවකාශ යානයට යමු“ පියා නියෝග කළේය. “අපි දවල් කෑම කාලා කෙටි විවේකයක් ගනිමු. ඊට පස්සේ අපේ විනෝද චාරිකාව දිගටම කරමු“
ඔවුන් අභ්යවකාශ යානය බලා යන ගමනේදී පහතින් දුටුවේ එකිනෙකට සමාන්තරව තවත් පේළි දෙකක් ඇති බවයි. ඒවා හරියටම ඇල පාරවල් වැනිය.
ඔවුන් අභ්යවකාශ යානයට ළඟා වූ විගසම පාලක මැදිරියට ගිය පියා ග්රහලෝකයේ මතුපිට සිට හරි කෙලින් කිලෝමීටර් පහකට නොඅඩු උසකට යානය ගෙන ගියේය.
කෑම කාමරයේ ආහාර සූදානම්ව ඇත. තමන් මීට පෙර දුටු දෙයින් විමතියට පත්ව සිටි ළමයි උනන්දුවෙන් අදහස් හුවමාරු කර ගත්හ.
“මම හිතනවා කොන් පහකින් යුත් තරු වගේ තිබුණ ඒවා හරියට මිනිසුන් වගෙයි කියලා“
“මොකක්?...“ පියාගේ හඬ බිය ගන්වන සුලු විය. “මොකක්ද ඔයා කිව්වේ?“
“ඒව හරියට මිනිස්සු වගෙයි පෙනුණේ
“ඔව් ඔව් එහෙම තමයි“ සන්ඩ්රෝ සහ ඕසා ද එකඟ වූහ.
“ඒක අමුතුයි“ පියා කල්පනාකාරී ලෙස පැවසුවේය. “හොඳයි කමක් නැහැ සැන් ගිහින් කෙටි විවේකයක් ගන්න. ඒ අතරේ මම සිතියම් කාමරයට යනවා වැඩක් කරන්න
“හුඟක් වෙලා යන්නේ නෑ නේද තාත්තේ වීනා විමසුවාය.
“නැහැ. ඇත්තටම නැහැ. සමහරවිට මම යානය ටිකක් පහළට ගන්නවා. ඒත් ඔය ළමයි ඒ ගැන කරදර වෙන්න එපා“
ඒ මොහොතේම ඔහුට තම හිසින් ගෙරවීම් ශබ්දය නැවත වරක් ඇසිණ.
ඒ්මොහොතේම ඔහුට තම හිසින් ගෙරවීම් ශබ්දය නැවත වරක් ඇසිණ. “ඒක වෙන්න බැහැ” එම ගෙරවීම් ශබ්දය අඩුවූ විට ඔහුගේ මනසේ විශ්වාස කළ නොහැකි හාස්ය මුසු භායානක සිතිවිලි විනිවිද යන්නට විය. “නැහැ. කොහොමහරි මේක වළක්වන්න ඕනෑ” ඔහු සිතියම් කාමරයේ දොර වසා නිරීක්ෂණ මැදිරිය විවෘත කළේය. අනතුරුව ක්ෂණික පින්තූර ගත හැකි කැමරාව ප්රොෙජක්ටරයට ඇතුළු කිරීමට ඔහුට අවශ්ය විය. එහෙත් සිත වෙනස් කර ගත් ඔහු එට එම ස්ථනායේම තිබෙන්නට ඉඩ ඇරියේ සිතියම් කාමරය වෙත එන ඕනෑම කෙනෙකුට එය ඇස ගැටෙන අයුරිනි.
අනතුරුව ඔහු තමාගේ එහෙමෙහෙ ගමන් කළ හැකි ජෙට් එක සවි කරගෙන පාලන මැදිරියේ යතුරු පුවරුවේ පිටත්විය යුතු වේලාව සකස් කළේය. ඔහුට කිසිවක් සිදුවුවහොත් මිනිත්තු පහළොවකින් යානය ස්වයංක්රීයවම ගමන් ආරම්භ කරනු ඇත. අනතුරුව ඔහු තම මනසේ රිද්මය ස්වයංක්රීයව ක්රියාත්මකවන උපකරණය සකස් කළේ හදිසියේම පිටත්වීමේ සංඥාව නිකුත් කිරීමට සිදුවුවහොත් ඔහුට එසේ කිරීමට හැකිවන පරිදිය. මිනිත්තු පහළොවක් ඒ සඳහා ඕනෑවටත් වඩා ප්රමාණවත්ය. අනතුරුව ඔහු පහතට බසින්නට විය.
ග්රහලෝකයේ පෘෂ්ඨය ආසන්නට පැමිණෙත්ම ඔහුගේ ජෙට් යන්ත්රෙය් පාලක ලීවරය සූදානම් කළේය. ගෙරවීමේ ශබ්දය වැඩි විය. කර්කෂ නාදය සහ ගුමුගුමු නාදයෙන් ඔහුගේ හිස පිරුණි. ඔහු ග්රහ ලෝකයේ පෘෂ්ඨය මතට ලංවෙද්දී කාලයට කිසිවක් සිදුවිය. එය ශීඝ්රයෙන් වැඩි විය මුලදී එම ගස් වැඩී මියයාමට මිනිත්තු දහයක පමණ කාලයක් ගත වුවද දැන් ඒවා තත්පරයකින් දෙකකින් වර්ධනය වී මිය ගියේය.
ඔහු අගලේ පත්ලටම වැටෙද්දී තම පපුවට ෂෙල් වෙඩිල්ලක පතුරක් වැදෙනු ඔහුට දැනිණ. පිපිරීම්, ගෙරවීම් සහ වෙඩි උණ්ඩවලින් නැගෙන කර්කෂ නාදයෙන් ඔහුගේ හිස පුපුරන්නට මෙන් විය. ඔහුට නැගිටීමට අවශ්ය වුවත් එසේ කළ නොහැකි විය. ඔහු මඳක් ඉස්සී නැවත පහතට වැටිණ.
ළමයින් තමාව නොදැක සිටීම වාසනාවක්ය යන සිතිවිල්ල ඔහුගේ මනස හරහා ක්ෂණයකින් ගමන් කළේය. ඔවුහු මේ ස්ථානයේ සිට කිලෝමීටර් දහස් ගණනක් ඈත සයිබීරියාවේ සිටිති. ඔහුගේ බිරිය ළමයින් තිදෙනා සමග තනිවම කටයුතු කරගන්නේ කෙසේද? ෂාෂා... ෂෝයා... වැලන්ටිනා... මෙවැනි දර්ශනයක් ඔවුන්ට කවදාවත් දක්නට නොලැබේවා!
තමාගේ පපුව වැසෙන්නට කිසික් අතුරනු ඔහුට දැනිණි. ඔහුගේ අවධානය අහසට යොමුවී ඇත. ඈත අහසේ නිශ්චල දීප්තිමත් ස්ථානයක් දක්නට ඇත. හදිසියේම අලුත් ශබ්දයක් ඝෝෂාකාරී නාදයක් සහ ඈත සිට ගුරු ගුරු නාදයක් ඇසේ. සටන් කරන ගුවන් යානාවල ආවරණය යටතේ නාසා බෝම්බ යානා ළඟාවෙයි. හදිසියේම අනෙක් යානාවලින් වෙන්වූ බෝම්බ යානා තුනක් ඉහළ අහසට නගින්නට විය.
“සන්ඩ්රෝ..., ඕසා..., වීනා... ඉක්මන් කරන්න. වහාම පිටත් වෙන්න. වහාම...“ ඔහු අණ කළේය.
“මොකද්ද කාරණය වසීලි” ඔහු අසලින් සිටි සෙබළා විමසුවේය. “නැගිටින්න එපා. තවමත් අපට අණක් ලැබිල නැහැ”
“පිටත් වෙන්න, පිටත් වෙන්න එකසැරේම....” ඔහු වැලමිටට බරදී නැගිටීමට උත්සාහ කළේය. රැවුල නොකැපූ සුදුමැලි වූ ඔහුගේ මුහුණ භයානකය. ඔහුගේ පපුව ආවරණය කර තිබූ කබාය ලෙයින් තෙත් වී ඇත.
ඔහු අවසන් වරට දුටුවේ අභ්යවකාශ යානය ඉහළට නැග තිතක්ව නොපෙනී යන අන්දමයි.
“හෙලවෙන්න එපා වසීලි. දැන් අපි පහරදීමකට යන්නයි සූදානම් වෙන්නේ.”
අමුතු කළු ගසක් ඔහු ඉදිරියේ දිස්වන්නට වූයේ උල්පතක් මෙනි. එයින් විසිරෙන ජල බිඳු ඔහුගේ සිරුර පුරා විසිර යයි. ඔහුට අවසානයට ඇසුණු වචන වූයේ “පහර දෙන්න සූදානම් වෙන්න.” යන්න ය.
විශ්වය නැගී සිට අඳුරට මුසුවී ගිලී ගියේය.
ඔහු ආපසු පැමිණ සිටි ලෝකය එසේ නොමැතිනම් ඔහු මිනිත්තු කිහිපයකට සොයාගත් ලෝකය සහ ඔහු ජීවත් වූ ලෝකය ඔහුත් සමගම සදහටම අතුරුදන් විය.
මඩ පැහැති ඇඳුමින් සැරසුණු සොල්දාදුවෝ රොත්තක් කෑ ගසමින් අගලෙන් ඉවතට විත් බිම දිගේ රෝල් වෙමින් ඉදිරියට යන්නට වූහ.
Translation of the short story ‘Karma’ by Kushwant Singh (1989)
මුහුදු කොණේ ඈත ක්ෂිතිජයේ පාවෙන තිතක් දෙස බලාගෙන ඈ අනිමිසලෝචනයකය. ඈ දෙස බලන කෙනෙකුට එසේ පෙනුණ ද ඈ ඒ තිත දෙස බලා නොසිටිනවා ද විය හැකිය. ඒ තිත නම් එක තැන තිබෙන සේ පෙනුණ ද ගමන් ගන්නා නැවකි. ඇගේ සිතේ කකියන්නේ ඒ ඈත ඇදෙන තිත හෝ නැවවත් නොව, ඈ වෙළාගෙන සිටින දහසකුත් එකක් පැන විය හැකිය. එසේ නැතිනම් කිසිදු අරමුණකින් තොර හිස් බැල්මක් ද විය හැකිය. තත්පරෙන් දහසකින් පංගුවකින් සසල වන සිත තත්පරයකින් දහසකින් පංගුවකදී එක තැනකටත් තවත් දහසකින් පංගුවකදී ගවත් තැනකටත් විතැන් වේ. යම් හෙයකින් ඈ මේ සිටින්නේ කිසිදු අරමුණකින් තොරව හිස් සිතින් නම් ඒ චිත්ත විවේකයක් නැත්නම් සිත එක්තැන්වූ අවස්ථාවකි. සචිත්ත පරියෝ දපනං අවස්ථාවකි. එහෙත් දමනය නොකළ නිරායාසයෙන් දමනය වූ අවස්ථාවකි. එය එහෙම නම් ඉතාමත් හොඳය.
ගෙවල් පොල්ගස් වගේම යන්තම් අටවාගත් පැල්පත් පේළි ද අතරින් පතර ඇසට හසුවෙනවා ද සැක සහිතය.
මහින්ද නැත්නම් දුම්රිය ගමන මෙලෝ රහක් නැති වීමට ඉඩ තිබුණි. ඔහු මැදිරියම සතුටින් තබන සිනා සාගරයකි. මැදිරියේ ඒ කෙළවරටත් මේ කෙළවරටත් දුව පනිමින් විහිළු සපයයි. අප කණ්ඩායම හැර අනෙක් බොහෝ දෙනාට “කාඩ්“ ගසා ඇත.
මාද ඇතුළුව අපගේ කණ්ඩායමේ දහ පහළොස් දෙනෙකුම බැංකු සේවකයන්ය. මහ බැංකුවේ ලංකා බැංකුවේ මහජන බැංකුවේ මෙන්ම තවත් පුද්ගලික බැංකු කීපයක අයද වෙති. කොළඹ විශ්වවිද්යාලයේ නීති පීඨයේ සිසුවියන් පස්දෙනෙක් ඇතුළු විවිධ ආයතනවල සේවය කරනු ලබන විවිධ තරා තිරම්වල වැඩිපිරිසක් ද වෙති. අපේ පිරිස හැමදාම ගමන් ගන්නේ එකම මැදිරියකය. ඒ එන්ජිමේ සිට තුන්වන මැදිරියයි.
“ ආ මෙන්න රුවන් මහත්තය එනව. කොහොමද සුවඳ. ඔය කවුරුහරි නැඟිටල ඉඩ දෙන්න ඒ මහත්තයට වාඩි වෙන්න. ”
මම දුම්රියට නැග්ග විගස මහින්ද කෑ ගසන්නේ එලෙසය.
“ රුවන් මහත්තය ඔය ටයි එක කලිසම් සාක්කුවෙන් එළියට ඇවිල්ල, වැටෙයි. ඇතුළට ඔබා ගන්න. නෑ කමක් නෑ කොණක් එළියට පේන්න තිබ්බත් කමක් නෑ. ඔයා ඔෆිස් එකේදි ටයි එකක් දාන් ඉන්නෙ කියල දකින අය තේරුම් ගන්නවනෙ.”
මගේ සාක්කුවේ ඇති ටයි එකක් නැත. එහෙත් ඔහු කියන්නේ එහෙමය.
“ කෝ රුවන් මහත්තයගෙ සාක්කුවෙ ටයි එකක් නෑනෙ. ඔයා බොරුනෙ කියන්නෙ,”
සුනිල් මහත්තයා පවසයි.
“ හා නැත්ද, එහෙනං කමක් නෑ.”
නැවත මහින්ද පවසයි. ඔහුගේ කතා ස්වරූපයටම කාටත් සිනා නොවී සිටිය නොහැකිය.
“ අද ඔයාගෙ බෝයි ෆ්රෙන්ඩ් නැත්ද දුව.”
තම පෙම්වතා සමඟ එන මහ බැංකුවේ අලුත් පත්වීමක් ලැබ දුම්රිය ගමනට එක්ව සිටින නෙත්මිගෙන් මහින්ද අසයි.
“ නෑ එයා නිවාඩු.”
“ ඉතිං ළමයො අදට වෙන කාවහරි සෙට් කර ගන්න එපැයි. ඔහොම තනියම ගිහින් හරියනවයැ.”
මහින්ද පවසන්නේ කවුරුත් සමඟ නෙත්මි ද හිනස්සවමිනි.
මහින්ද පැහැපත් වඩා උසත් නැති මිටිත් නැති මධ්යම ප්රමාණයේ සිරුරකින් හෙබි නොම්මර එකේ ස්ටේසමෙන් දුම්රියට ගොඩවන මහජන බැංකුවේ සේවය කරන නිතර සතුටින් සිටින්නෙකි. වයස අවුරුදු හතළිස් පහකි. දරු දෙදෙනෙකි. දන්නා පරිදි බිරිය රැකියාවක් නොකරයි.
ගාල්ලේ සිට එන මේ දුම්රියේ අසුන් අත්පත් කරගෙන එන පිරිසක් ද සිටී. ඔවුන්ගෙන් සමහරු සැප නින්දේය. පාන්දර හතරට පමණ දුම්රියට ගොඩවන රෑ දහයට පමණ ආපසු නිවෙසට යන මේ මිනිසුන්ගේ රෑ නින්දෙන් කොටසක් දුම්රියේ ගෙවීම සාධාරණය. කාට හරි අසුන දෙන්නට වෙයි කියා හොරට නිදන අය ද සිටී. ඔවුන් හඳුනාගත හැකිය. වරින් වර හොරෙන් හොරෙන් බාගෙට ඇස් ඇර බලයි.
ඉඳගෙන හිඳින තවත් පිරිසක් කාඩ් කුට්ටමක් අනමින් ඕමි ගසයි. තැනක තරුණ පිරිසක් එක්ව ගී ගයයි. මධුර මනෝහර ගීත. ජෝතිගේ මිල්ටන්ගේ කපුගේගේ ගී වැඩියෙන් ඇසේ.
බොහෝ තැන්වල කාන්තාවන් කුටු කුටු ගාමින් දොඩමළු වෙන්නේ තම තමන්ට පෙරදා නැතිනම් පෙර දිනෙක මුහුණ පෑමට සිදුවූ සංසිද්ධීන්ය.
නිතර මැදිරිවල උපන්දින පාටිය. අපගේ මැදිරිය ද එසේමය. සතියකට දවසක්වත් කේක් කෑල්ලක් කන්න ලැබේ. මදි වුණොත් කෑල්ලෙන් කෑල්ලක් හෝ බෙදා හදාගෙන කයි. එය හරිම සුන්දරය. කේක් කෑල්ලක් කීවේ උදාහරණයකටය. විවිධ කෑම වර්ග ඒ අතර ඇත.
ඉඳහිට මරණයකට ද අසනීප වූවකු බැලීමට ද තරුණ කොටස්වල මඟුල් තුලාවකටද දරුවකුගේ කොටහලුවකට ද යන්නට සිදු වෙයි. ඒ, මේ සංසදයේ හැටිය.
මිස්ටර් සුරවීර දුම්රිය සේවකයෙකි. ඔහු ලොකු වැටුපක් නොලබයි. ඔහු හිටගෙනම බර කල්පනාවකය. දරුවන් තිදෙනෙකි. ඔහුගේ රැකියාවට අමතරව බිරිය අසල කුඩා ඇඳුම් මසන තැනක සේවයට ගොස් සොච්චමක් උපයයි.
වැඩිමහල් දියණිය වැඩිවිය පැමිණිලාය. පොඩියට හරි උත්සවයක් නොගතහොත් දරුවාගේ හිත පෑරේ යැයි ඔහු සිතයි. උත්සවයක් ගන්නාවිට ගෙටත් පොඩියට හරි තීන්ත පාරක්වත් ඉලිය යුතුය. නමට හරි දරුවාට කන කරක් රැගෙන දිය යුතුය. ණය විය යුතුමය. ඒත් කාගෙන්ද. බිරිඳගේ චේන් පොටත් වළලු දෙකත් උකස් කළ හැකිය. ඒත් ඒ ටික තබා කීයක් ලබාගත හැකිද? එය ප්රමාණවත් වෙයිද? තිබ්බ වගේ නොවේ, බේරුම් කළ හැකි වේවි ද. ලැබෙන තෑගිවලින් කොටසක් හරි බේරගන්න බැරියැ. ගේ ඉස්සරහ විතරක් තීන්ත ටිකක් ගානව. මටම බැරියැ නිවාඩු දාල ඒක කරගන්න. ලුහුඬුවට යනව. ඔහු සිතයි.
මස් උයන්නැතිව මාළු උයනව. එක අතකින් මාළුවලට වඩා මස් උයන එක ලාබද මන්ද. වැඩපළේ උන්ට අරක්කු දෙන්නත් එපායැ. වැඩි වැඩ කරන්න බෑ. ගල් බෝතල් හතර පහක් ගෙනැත් තියනව. මස්සිනා කෙනෙකුත් ඉන්නවනෙ බේබද්දෙක්. රූපවතී අම්මත් එක්ක නැකත් බලන්න යන්නැති.
කෙල්ලව සවුත්තු කරන්න බෑ. හොඳට කෑම ටික හදල තියන්නත් ඕනි. ඔහේ…, හොඳ ගවුමකුත් මස්සන්න එපායැ. ඒකටත් හොඳ ගාණක් යට වේවි. රූපවතීටත් අලුත් ඇඳුම් ඕන වෙයිද දන්නෑ. මටනං ඕන්නෑ. අක්ක හොඳට ඇඳල ඉද්දි පොඩි වුන් දෙන්නට පරණ ඇඳුම් අන්දන්න බෑ නෙව. උන් දෙන්නටත් ඇඳුම් සූට් දෙකක් අරන් දෙන්න ඕනි.
“ සුරවීර රත්මලානටත් ආව. උඹ බහින්නැත්ද.” රත්මලානෙන් බහින ගමන් යාළුවෙක් කෑගසයි. සුරවීර දනිපනි ගා දුම්රියෙන් බැස ගත්තේය.
සඳලතා හැමදාමත් මෙහෙමය. අත් දෙක පපුව මැද බැඳගෙන කල්පනාවේමය. ඇය කවුරුන් හෝ සමඟ කතා කරන්නේ ඇයට ඕනෑනම් හෝ කවුරුන් හෝ ඇය සමඟ කතා කළහොත් පමණය. නිතර ඇගේ මුහුණේ තියෙන්නේ දුකක කනගාටුවක මහා බරක සෙවණැලිය. පැහැපත් නමුත් නිරන්තර අඳුරු කරගත් මුහුණකිනි ඇය සිටින්නේ.
ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවය කරනු ලබන ඈ සැලකිය යුතු වැටුපක් ලැබුව ද ඇයට තිබෙන ප්රශ්නය නම් මහත්තයා යාපනේ කරෙයිනගර් නාවුක හමුදා කඳවුරේ සේවය කිරීමය. ත්රස්තවාදී උවදුරු අවසන්ව ඇතත් දරු තිදෙනෙකුගේ බර වගකීම දරන්නට සිදුව ඇත්තේ තමාටය. ඔහු ගෙදර එන්නේ මාසයකට එක් වතාවකි. ඒ ආවත් දින දෙකෙන් ආපසු යයි. වැඩිහිටි දෙමාපිය යුවළ දරුවන්ගේ කටයුතු බලා කියා ගත්ත ද විසේකාර වියේ පසුවන පිරිමි දරුවන් දෙදෙනාත් බාල ගැහැනු දරුවාත් ගැන ඇය සිටින්නේ මහත්වූ විස්සෝපයෙනි.
ඒ සියල්ල එසේ තිබියදී තමා තාමත් වයස අවුරුදු තිස් තුනක තරුණ කාන්තාවක් නොවේදැයි ඇයට නිතර සිතේ. විවාහ වීමෙන් පසුවත් ස්වාමි පුරුෂයාගේ සේවනය නොමැතිව ගෙවනු ලබන ජීවිතය කෙතරම් නීරසදැයි ඇයට දැනේ. එය හරියට තිත්ත කසායක් බඳුය.
මැදිරියේ තරුණ පෙම් යුවළ කීපයකි. ඉඳගෙන යන අය තුරුළුවී නොවුණත් එකිනෙකාගේ ඇඟට බරවී ගමන් කරයි. හිටගෙන යන ජෝඩු එකෙකු වැටේද යන අදහසින්දෝ තරුණිය තරුණයාගේ හෝ තරුණයා තරුණියගේ හෝ බඳ වටා අතක් යවාගෙන හෝ තරුණිය තරුණයාගේ අතක එල්ලීගෙන හෝ ගමන් කරයි. ඔවුන්ගේ මුහුණු පුරා සතුට ඉතිරී පිටාර ගොස්ය.
අහම්බෙන් දිනෙක තවත් තැනක තරුණියක් දොම්නසින් කඳුළු සලයි. මෙතෙක් කල් ඇසුරු කළ පෙම්වතා ඇය හැර ගොස්ය. නැතිනම් ඔහුගේ වෙනත් සබඳතාවක් කන වැකිලාය. ඇය ලේන්සුව හපාගෙන හඬයි. යෙහෙළියක් ඇය සනසන්නට තනයි.
“ ඇයි ළමයො ලේන්සුව කන්නෙ. බඩගිනිද. ඉන්න කේක් කෑල්ලක් දෙන්නම්. අනේ මේ, මේ දරුවට කේක් කෑල්ලක් දෙන්න. අරුණි මිස් ඔයා කේක් ගෙනත් තිබුණ නේද; ආ ඉවරද? එහෙනං ඉතිං කරන්න දෙයක් නෑ.”
මහින්දගේ ඔලොක්කුව, කරුණු දැක්වීමෙන් ද ප්රශ්න ඇසීමෙන් ද උත්තර දීමෙන් ද ඔහුම අවසන් කරයි. ගෑනු ළමයාගේ කඳුළු අතරට සිනාවක්ද නඟී. ඒ මහින්දගේ හැටි ඇය ද දන්නා බැවිනි.
පාණදුරයෙන් දුම්රියට නඟින එක්තරා පුරුෂයකුත් මොරටුවෙන් ගොඩවන කාන්තාවකුත් අසම්මත සබඳතාවක් පවත්වන බව සැමගේ නිරීක්ෂණයට ලක්ව තිබුණි. දෙදෙනාම මිට්ටන්ය. මේ කාරණය ද මුලින්ම අවධානයට ලක්වුණේ මහින්දටය. ඔහු ඒ ගැන අප සැමගේම අවධානය යොමු කළේය.
දෙහිවලින් මහජන බැංකු ප්රධාන කාර්යාලයේ සේවය කරනු ලබන හේවාගමගේ නම් දුටු විට හිනා යන තරම් මහත වයස පනහ පැන ඇතැයි සිතිය හැකි මහත්මියක් අප අතරට එකතු වෙයි. මහින්ද ඇයට හීන් කෙන්ද යැයි නමක් පට බැන්දේය. මහින්දගේ උසුළු විසුළු ඉවසන්න බැරිම තැන ඇය අප කණ්ඩායමෙන් වෙන්ව වෙනත් පිරිසක් අතරට ගියාය.
“ මෙයාගෙ විහිළු දරාගන්න බැරුව ඒ මනුස්සය යන්න ගියා.” කියා සුනිල් මහත්තයා පැවසූ විට,
“ආ එයා ගියාට සුනිල් මහත්තය ෂොක් වෙලා වගේ. එයා ගිය එකමයි කාරිය. එයාට ෂීට් හතරක් එපැයි ඉඳ ගන්න. ඒත් කමක් නෑ ඉඳ ගත්තට පස්සෙ ආයි අම්ම මුත්තෙ කිව්වත් නැගිටින්නෑ තව කෙනෙකුට ටිකක් ඉඳ ගන්න.”
මහින්දගෙ කතාව ඇත්තය. අප කවුරුත් ඉඳගෙත හිටගෙන එන්නේ මාරුවෙන් මාරුවටය. මහින්දගේ හීන් කෙන්ද එහෙම නැත. ඉඳ ගත්තොත් ඉඳ ගත්තාමය.
වැල්ලවත්තත් බම්බලපිටියත් අතර තැනක දුම්රිය නතර කරයි.
“ මොකද ඒ ”
කවුරුත් විමසිලිමත් වේ.
“ කවුද එකෙක් පැනල මැරිල”
“ උගේ ප්රශ්න ණය බර ඔක්කොම ඉවර වෙන්නැති.”
“ සතියකට එකක් දෙකක් මේ විදියට ප්රශ්න විසඳෙනව.”
“ අපිට ප්රශ්නයක් වැඩි වෙනව. ලේට් වෙලා ගියහම රතු ඉර වදිනවනෙ.”
“ ඒකනෙ පනින එකෙක් හවස කෝච්චියකට නැත්තං දවල් කොච්චියකට පැන්නම අහවරනෙ. ගල් මූසලකමට කුණු කෙළ පිටින්ම ඇවිත් පනිනව.”
ඒ මහින්දගේ හඬය.
https://www.silumina.lk/2024/06/15/news-features/19716/%E0%B6%8B%E0%B6%AF%E0%B7%9A-%E0%B6%9A%E0%B7%9D%E0%B6%A0%E0%B7%8A%E0%B6%A0%E0%B7%92%E0%B6%BA/