കീഴാള വിമോചനവും ഇസ്‌ലാമിലെ സമത്വദര്‍ശനവും

[asas foundation]

കീഴാള വിമോചനവും ഇസ്‌ലാമിലെ സമത്വദര്‍ശനവും

സുഫ്‌യാന്‍ അബ്ദുസ്സത്താര്‍

ഗോത്രനീതിയലധിഷ്ഠിതമായ ഒരു സമൂഹത്തിലേക്കാണ് പ്രവാചകന്‍(സ) നിയോഗിക്കപ്പെടുന്നത്. കലയിലും സാഹിത്യത്തിലും മുന്‍നിരയില്‍ സ്ഥാനമുറപ്പിച്ചിരുന്ന ആ സമൂഹത്തെ ‘ജാഹിലിയ്യകാലം’ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്നത് കേവല അജ്ഞത അവരെ മുച്ചൂടും മൂടിയിരുന്നത് കൊണ്ടല്ല. മാനവികതയായിരുന്നു അവര്‍ക്ക് അന്യമായിരുന്നത്. ഏറ്റവും നീചമായ കീഴാളത്വം അറിവിന് മേലുള്ള അജ്ഞതയുടെ അധിനിവേശമാണെന്ന് അബ്ദുര്‍റഹ്്മാന്‍ അല്‍കവാകിബി തന്റെ പ്രസിദ്ധമായ ത്വബാഇഉല്‍ ഇസ്തിബ്ദാദ് എന്ന ഗ്രന്ഥത്തില്‍ പറയുന്നുണ്ട്. ജനങ്ങളെ വിവിധ തട്ടുകളാക്കി അധികാരം അനുഭവിച്ചിരുന്ന ആ സമൂഹത്തോടുള്ള ദൈവത്തിന്റെ ആദ്യകല്‍പന തന്നെ അറിവ് നേടാനായിരുന്നു. അധികാരം നിലനിര്‍ത്തുന്നതിനായി കാലങ്ങളായി സമൂഹത്തിലെ ഉന്നത ശ്രേണിയിലുള്ളവര്‍ സൃഷ്ടിച്ചുവെച്ച ഒരു സമ്പ്രദായമാണ് കീഴാളത്വം. മലഅ് എന്നാണ് ഖുര്‍ആന്‍ ഇത്തരത്തിലുള്ള മേലാളന്മാരെ വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത് (2:246,7:60). വിവിധങ്ങളായ ആചാരാനുഷ്ഠാനങ്ങളിലൂടെ നിലനിര്‍ത്തിയിരുന്ന ഭൗതികമായ എല്ലാവിധ അടിമത്തത്തെയും നിരാകരിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഇസ്‌ലാം അറേബ്യയില്‍ വേരൂന്നിയത്. പലതരത്തിലുള്ള ദൈവങ്ങള്‍ക്ക് കീഴ്‌പ്പെട്ടിരുന്ന അവരെ ഏകദൈവത്തിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുക വഴി കീഴാളത്വത്തിന്റെ ആണിക്കല്ല് തകര്‍ത്തുകളഞ്ഞു. വാണിജ്യകേന്ദ്രമായ മക്കയിലെ സമ്പന്നവിഭാഗത്തോട്, നിങ്ങളുടെ സ്വത്തില്‍ ദരിദ്രര്‍ക്ക് അവകാശമുണ്ടെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട് സാമ്പത്തിക ഉച്ചനീചത്വത്തിന് അറുതിവരുത്തി. യജമാനന്‍ കഴിക്കുന്ന ഭക്ഷണം തന്നെ അടിമക്ക് നല്‍കണമെന്ന് ആഹ്വാനം ചെയ്തുകൊണ്ട് മിശ്രഭോജനത്തിന് തുടക്കമിട്ടു. കറുത്തവനാകട്ടെ വെളുത്തവനാകട്ടെ ദൈവത്തിന് മുന്നില്‍ എല്ലാവരും സമന്മാരാണെന്ന് തീര്‍ത്തു പറഞ്ഞു. അതുകൊണ്ടും അവസാനിച്ചില്ല; കുടുംബ മഹിമ ശ്രേഷ്ഠതയുടെ അടിസ്ഥാനമല്ലെന്നും അധികാരവും സമ്പത്തും നേടാനുള്ള വഴിയായി അത് മാറരുതെന്നും ഇസ്്‌ലാം ശഠിച്ചു. അഹ്്‌ലുബൈത്തിന് ദാനധര്‍മങ്ങള്‍ക്കവകാശമില്ലെന്ന പ്രഖ്യാപനത്തിലൂടെ പ്രവാചകനും അദ്ദേഹവുമായി രക്തബന്ധമില്ലാത്തെ അബൂബക്കറിനെ (റ) ആദ്യ ഖലീഫയാക്കി അവരോധിച്ചുകൊണ്ട് ചരിത്രവും മാതൃക കാണിച്ചു. പിന്നീട്, ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളില്‍ അടിച്ചമര്‍ത്തപ്പെടുന്നവരുടെ വിമോചന ദര്‍ശനമായി ഇസ്‌ലാം മാറുകയും കീഴാള സമൂഹം ഇസ്‌ലാ മില്‍ ആശ്വാസംകണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. 

ഇസ്‌ലാമും അടിമത്ത സമ്പ്രദായവും 

കീഴാള സമൂഹത്തിന്റെ വിമോചനം എന്നത് ഇസ്‌ലാമിക ശരീഅത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളുടെ (മഖാസിദുശ്ശരീഅ) മൂര്‍ത്ത രൂപങ്ങളിലൊന്നാണ്. ജീവന്‍, സ്വത്ത്, അഭിമാനം എന്നിവ സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതും പരിശുദ്ധവുമാണെന്ന ഹജ്ജത്തുല്‍ വിദാഇലെ പ്രഖ്യാപനം ഇവിടെ സ്മരണീയമാണ്. മനുഷ്യ സൃഷ്ടിപ്പിന്റെ ലക്ഷ്യമായി ഖുര്‍ആന്‍ പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന ഏകദൈവാരാധന (51:56) എന്നത് കീഴാള സമൂഹത്തിന് അസ്തിത്വബോധം നല്‍കുന്നതിനുള്ള പ്രായോഗിക മാര്‍ഗമാണ്. ശാസ്ത്രജ്ഞാനം നല്‍കുന്നതിന് വേണ്ടിയല്ല ഖുര്‍ആന്‍ അവതീര്‍ണമായതെന്നിരിക്കെതന്നെ അതില്‍ ശാസ്ത്രീയ വിജ്ഞാനങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നുണ്ടെന്നത് യാഥാര്‍ഥ്യമാണ്. അതുപോലെ, കീഴാള വിമോചനത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട മതമല്ല ഇസ്‌ലാം എന്നിരുന്നാലും, ഇസ്‌ലാമിന്റെ ദൈവശാസ്ത്രവും ജീവിതമാര്‍ഗവും കീഴാള സമൂഹത്തിന് വിമോചനത്തിന്റെ മാര്‍ഗങ്ങള്‍ സുവ്യക്തമായി വരച്ചുകാണിക്കുന്നുണ്ട്. അത്തരത്തില്‍ കീഴാള വിമോചനം ഇസ്‌ലാമിനകത്ത് അന്തര്‍ലീനമായിരിക്കുന്ന ഒന്നാണ്. എന്നാല്‍, എന്തുകൊണ്ട് ഇസ്്‌ലാം അടിമത്തം നിരോധിച്ചില്ല എന്നത് വ്യാപകമായി ഉയര്‍ന്ന് കേള്‍ക്കുന്ന ചോദ്യമാണ്. അടിമത്തം എന്നത് ഒരു സമ്പ്രദായമാണ്. പ്രധാനമായും ഒരു മനോഭാവമാണത്. മദ്യത്തെപോലെ നിരോധിക്കാവുന്നതോ നിരോധിച്ചതുകൊണ്ട് ഫലം ചെയ്യുന്നതോ ആയ ഒന്നല്ല അടിമത്തം. മനുഷ്യമനസ്സിനെ അടിമത്ത വിരോധത്തില്‍ സ്ഫുടം ചെയ്‌തെടുക്കുക വഴി ക്ഷയിച്ച് ഇല്ലാതായിത്തീരേണ്ട സമ്പ്രദായമാണ് അത്. മതം എന്നത് ശാസനകളുടെയും നിരോധനങ്ങളുടെയും സമാഹാരമല്ല. അത് ദര്‍ശനങ്ങളുടേതാണ്. അത്യുന്നതമായ ഒരാദര്‍ശത്തെ പ്രതിഷ്ഠിക്കുവാനുള്ള പല മാര്‍ഗങ്ങളില്‍ ഒന്ന് മാത്രമാണ് ഹറാമുകള്‍. ഒരു തിന്മയെ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ അതിനെ ഹറാമാക്കിയേ തീരൂ എന്നില്ല. ബോധവത്കരണം, നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തല്‍, വെറുക്കപ്പെട്ടതാക്കല്‍ തുടങ്ങിയ മാര്‍ഗങ്ങളിലൂടെ വിശ്വാസികളെ അത്യുന്നത ആദര്‍ശത്തിലേക്ക് നയിക്കാന്‍ സാധിക്കും. അടിമത്ത സമ്പ്രദായത്തെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയും അടിമവിമോചനം പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചും അടിമകള്‍ക്ക് അവകാശങ്ങള്‍ നല്‍കിയും ക്രമേണ ആ സമ്പ്രദായത്തെ ഇസ്‌ലാം നാമാവശേഷമാക്കി. സ്വതന്ത്രനായി പിറക്കുന്ന ഒരാളെയും അടിമയാക്കാന്‍ സാധിക്കാത്ത വിധത്തില്‍ നിരോധനത്തിന്റെ കല്‍പന നല്‍കുകയും ചെയ്തു. മതമെന്നാല്‍ ശാസനകളാണെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നതു കൊണ്ടാണ് ഹിന്ദുമതം ജാത്യാധിഷ്ഠിത മതമായി മാറിയതെന്ന് ഡോ. ബി ആര്‍ അംബേദ്കര്‍ പറയുന്നുണ്ട്. നിരോധനങ്ങള്‍ കൊണ്ട് മാത്രം ഒന്നിനെയും ഇല്ലാതാക്കാന്‍ കഴിയില്ല. നിഷിദ്ധമാക്കപ്പെട്ട പലതും ഇന്നും സമൂഹത്തില്‍ വ്യാപകമാണെന്നതിന് സമകാലിക സമൂഹം സാക്ഷിയാണ്. ഒന്നുകൂടി കടത്തിപ്പറഞ്ഞാല്‍, ബഹുദൈവാരാധനയടക്കം ഇസ്‌ലാം നിരോധിച്ച പലതും ഇന്നും മുസ്‌ലിംകള്‍ക്കിടയില്‍ ഉണ്ടെന്നിരിക്കെ വ്യവസ്ഥാപിത അടിമത്തം നിരോധിക്കപ്പെടാതെ തന്നെ നിര്‍മാര്‍ജനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്നത് തലമുറകളുടെ ചരിത്രം നിരീക്ഷിക്കുന്നവര്‍ ഗൗരവത്തില്‍ സമീപിക്കേണ്ട വിഷയമാണ്. 

ഇന്ത്യയിലെ കീഴാള സമൂഹം 

ഇന്ത്യയിലെ ജാതി സമ്പ്രദായത്തെക്കുറിച്ച് നിരവധി പഠനങ്ങള്‍ നടന്നിട്ടുണ്ട്. സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയില്‍ നടന്ന എല്ലാ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലും ജാതി ഒരു കേന്ദ്രവിഷയമായിതന്നെ വരാറുണ്ട്. ജാതിയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാന്‍ ഇടതുപക്ഷം കാണിക്കുന്ന വിമുഖത ഏറെ ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ കീഴാള സമൂഹത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ക്ക് ചേരുംപടിയായി പരിഹാരങ്ങള്‍ ചേര്‍ക്കുവാന്‍ ഇസ്‌ലാമിക അധ്യാപനങ്ങള്‍ക്ക് സാധിക്കുന്നുവെന്നത് കീഴാള വിമോചന പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളിലൊന്നെന്ന നിലയില്‍ ഇസ്്‌ലാമിനെ മികച്ചതാക്കുന്നു. ആ മികവ് ഈ ജീവിതത്തിനും ഭൗതികനേട്ടത്തിനും അപ്പുറമുള്ള ലോകവീക്ഷണം സന്നിഹിതമാക്കുന്നതാണ്. ജാതി ഇല്ലാതാക്കാനായി രൂപം നല്‍കിയ ജാത് പാത് തോടക് മണ്ടല്‍ എന്ന ഹിന്ദു സംഘടന 1936ല്‍ ഡോ. ബി ആര്‍ അംബേദ്കറിനെ ഒരു പ്രസംഗത്തിനായി ക്ഷണിക്കുകയുണ്ടായി. അംബേദ്കറിന്റെ പ്രസംഗത്തിന്റെ ലിഖിത രൂപം ലഭിച്ചപ്പോള്‍ സംഘാടകര്‍ ക്ഷണം പിന്‍വലിച്ചു. അംബേദ്കര്‍ പ്രസ്തുത പ്രസംഗം ലേഖനരൂപത്തിലാക്കി സ്വന്തം നിലയില്‍ അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്തു. നിരവധി ഭാഷകളിലേക്ക് ഭാഷാന്തരം ചെയ്യപ്പെട്ട കീഴാള, ദളിത് ജനവിഭാഗങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഏറെ ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെട്ട അനൈഹിലേഷന്‍ ഓഫ് കാസ്റ്റ് എന്ന ലഘുപുസ്തകത്തിന്റെ പിറവി അങ്ങനെയായിരുന്നു. കീഴാള സമൂഹം അനുഭവിക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങളും പീഡനങ്ങളും അക്കമിട്ട് നിരത്തുന്നുണ്ടതില്‍. അവക്ക് ഓരോന്നിനും കീഴാള ജ്ഞാനബോധത്തിലൂന്നിയ പരിഹാരങ്ങളും അദ്ദേഹം നിര്‍ദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ട്. ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തൊഴില്‍പരമായ വിവേചനം, വര്‍ഗശുദ്ധി സംരക്ഷിക്കാനുള്ള സവര്‍ണരുടെ തത്രപ്പാടുകള്‍, ഹിന്ദു സമൂഹം കെട്ടുറപ്പുള്ള ഒരു സമുദായമാകാതിരിക്കുന്നത്, വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിലുള്ള മനുഷ്യത്വവിരുദ്ധമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍, ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ പിന്നോക്കാവസ്ഥ, താഴ്ന്ന ജാതികള്‍ തല്‍സ്ഥിതി തുടരാന്‍ സവര്‍ണര്‍ നടത്തുന്ന ശ്രമങ്ങള്‍, ഹിന്ദൂയിസം ഒരു പ്രബോധന മതമാകാതിരിക്കുന്നത്, ഹിന്ദു മതവിശ്വാസികള്‍ക്കിടയില്‍ പരസ്പര സഹായവും സഹകരണവും ഇല്ലാതിരിക്കുന്നത്, എല്ലാ പുരോഗമനാത്മക പ്രവണതകളോടും ഹിന്ദു സമൂഹം പുറംതിരിഞ്ഞു നില്‍ക്കുന്നത്, ജനസേവനവും പൊതുതാല്‍പര്യവുമുള്ള പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഹിന്ദുസമൂഹത്തില്‍ നിന്ന് ഉണ്ടാകാതിരിക്കുന്നത് തുടങ്ങിയ ജാതിസമ്പ്രദായത്തിന്റെ ഉപോല്‍പന്നമായ നാനാവിധ പ്രശ്‌നങ്ങളെയും പ്രവണതകളെയും സൂക്ഷ്മമായി കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നുണ്ട് അനൈഹിലേഷന്‍ ഓഫ് കാസ്റ്റ് എന്ന പുസ്തകം. സ്വാതന്ത്ര്യവും സമത്വവും സാഹോദര്യവും ഊട്ടിയുറപ്പിക്കുന്ന മാതൃക സമൂഹത്തിന്റെ സൃഷ്ടിക്കായി ജാതി തന്നെ ഉന്മൂലനം ചെയ്യണമെന്നാണ് അംബേദ്കര്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നത്. ചാതുര്‍വര്‍ണ്യ സമ്പ്രദായത്തെ പ്രമാണവത്കരിക്കുന്ന മുഴുവന്‍ വേദവാക്യങ്ങളെയും തിരസ്‌കരിക്കുന്നതിലൂടെ മാത്രമേ ജാതീയതയുടെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ അവസാനിക്കൂവെന്നും അയിത്തമടക്കമുള്ള ജാത്യാചാരങ്ങള്‍ക്കെതിരെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഗാന്ധിജി ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള നേതാക്കള്‍ ഈ വസ്തുത വിസ്മരിക്കുകയാണെന്നും അംബേദ്കര്‍ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു. അംബേദ്കര്‍ ഉയര്‍ത്തിയ ജാതീയത അനിവാര്യമാക്കുന്ന പ്രവണതകളെ ഇല്ലാതാക്കുവാന്‍ ഇസ്്‌ലാമിക ജ്ഞാനബോധത്തിലൂന്നിയുള്ള പരിഹാരം സാധ്യമാണ് എന്ന തിരിച്ചറിവാണ്, കേരള തിയ്യ യൂത്ത് ലീഗ് അതേവര്‍ഷം തന്നെ (1936), അസവര്‍ണര്‍ക്ക് നല്ലത് ഇസ്്‌ലാം എന്ന തലക്കെട്ടില്‍ ഒരു ലഘുപുസ്തകം പുറത്തിറക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചത്.

അക്കാലത്തെ കീഴാള ബുദ്ധിജീവികളും നേതാക്കളുമായിരുന്ന കെ സുകുമാരന്‍, ഡോ. കെ പി തയ്യില്‍, പി കെ കുഞ്ഞിരാമന്‍, കെ അയ്യപ്പന്‍, എ കെ ഭാസ്‌കരന്‍ എന്നിവരുടെ ലേഖന സമാഹാരമാണീ പുസ്തകം. മുപ്പതുകളിലെ കേരളത്തിലെ സാമൂഹികാന്തരീക്ഷം പഠനവിധേയമാക്കുന്നവര്‍ക്കുള്ള ഏറ്റവും നല്ല സോഷ്യല്‍ ലബോറട്ടറിയാണ് ഈ പുസ്തകം. 1988ല്‍ കേരള ദലിത സാഹിത്യ അക്കാദമി പുസ്തകം പുനപ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. അക്കാലത്ത് പുസ്തകം ഏറെ ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും പിന്നീട് അത് വിവാദത്തിലേക്കാണ് ചെന്നെത്തിയതെന്നത് ദൗര്‍ഭാഗ്യകരമാണ്. സാമുദായിക ധ്രൂവീകരണം അപകടകരമായ സമകാലിക ദുരവസ്ഥയില്‍ മുപ്പതുകളിലെ പുസ്തകം ക്രിയാത്മകമായ ചര്‍ച്ചക്ക് വഴിയൊരുക്കില്ലെന്നത് നേരാണ്. കേരളം കൈവരിച്ച സാമൂഹിക നവോത്ഥാനത്തെ വസ്തുനിഷ്ഠമായി സമീപിക്കുവാന്‍ താല്‍പര്യപ്പെടുന്നവര്‍ക്കുള്ള നല്ലൊരു റഫറന്‍സാണ് പ്രസ്തുത കൃതി. കൊച്ചി മഹാരാജാവിന്റെ പ്രജാസഭയിലെ അംഗമായിരുന്നു പണ്ഡിറ്റ് കറുപ്പന്‍. രാജസദസ്സിലെ ഒരു ചടങ്ങിലേക്ക് ജാതിയുടെ പേരില്‍ കറുപ്പനെ ക്ഷണിച്ചില്ല. എന്നാല്‍ കുറച്ച് കാലം മുമ്പ് ഇസ്്‌ലാം മതം സ്വീകരിച്ച പുലയ സമുദായംഗത്തെ ക്ഷണിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇസ്‌ലാം മതം സ്വീകരിച്ച പല താഴ്ന്ന ജാതിക്കാര്‍ക്കും സവര്‍ണരുടെയും മറ്റും വീടുകളില്‍ പ്രവേശനം ലഭിച്ചിരുന്നു. സവര്‍ണരുടെ വഴിയില്‍ നിന്ന് മാറിനടക്കേണ്ട ഗതികേട് അവര്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഇതിനെപ്പറ്റി പണ്ഡിറ്റ് കറുപ്പന്‍ ഇങ്ങനെയാണ് എഴുതിയത് 

അല്ലാ ഇവനിന്നൊരു 

പുലയനല്ലേ 

അള്ളാ മതം നാളെ 

സ്വീകരിച്ചാല്‍ 

ഇല്ലാ തടസ്സം 

ഇല്ലില്ലായിടത്തും പോകാം

 ഇല്ലത്തും പോയിടാം 

ജ്ഞാനപ്പെണ്ണേ, നോക്ക് 

സുന്നത്തും മാഹാത്മ്യം 

യോഗപ്പെണ്ണേ. 

ഈയൊരു സാമൂഹിക യാഥാര്‍ഥ്യത്തെ കുമരാനാശാന്‍ ഇങ്ങനെ കവിതയാക്കി: എത്രയോ ദൂരം വഴിതെറ്റി നില്‍ക്കേണ്ടോ രേഴച്ചെറുമന്‍ പോയി തൊപ്പിയിട്ടാല്‍ ചുറ്റും അവനെത്തിച്ചാരത്തിരുന്നിടാം ചെറ്റും പേടിക്കേണ്ട തമ്പുരാരേ ഇത്ര സുലഭാശ്ചര്യവുമായി സിദ്ധിക്കും സ്വാതന്ത്യ സൗഖ്യമെങ്കില്‍ ബുദ്ധിയുള്ളോരിങ്ങാശ്രേയസ്സുപേക്ഷിച്ചു ബദ്ധരായ് മേവുമോ ജാതിമേലില്‍ (അസവര്‍ണര്‍ക്ക് നല്ലത് ഇസ്‌ലാം, പേജ് 7) കീഴാള വിമോചന പ്രത്യയശാസ്ത്രമായി ഇസ്‌ലാമിനെ മനസ്സിലാക്കിയ അക്കാലഘട്ടത്തിലെ ദളിത്, കീഴാള നേതാക്കള്‍ ഇസ്്‌ലാമിന്റെ മഹത്വം മനസ്സിലാക്കി. എന്നാല്‍ അത് കേവലം വോട്ട് വര്‍ധിപ്പിക്കാനുള്ള അംഗസംഖ്യ പരീക്ഷണമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് മനുഷ്യനായി സാമൂഹികാംഗീകാരം നേടാനുള്ള മാനസിക തയ്യാറെടുപ്പായിരുന്നു മതപരിവര്‍ത്തനം. സമുദായത്തിന്റെ അംഗബലം വര്‍ധിപ്പിക്കാനുള്ള മാര്‍ഗമായി മുസ്്‌ലിം നേതാക്കളും അതിനെ കണ്ടിരുന്നില്ല.

ഇസ്‌ലാമും കീഴാള സമൂഹവും 

ഇന്ത്യയിലെ ഹിന്ദു സമൂഹത്തിനിടയില്‍ നിലനില്‍ക്കുന്ന ജാതി സമ്പ്രദായവും മുസ്്‌ലിംകള്‍ അടക്കമുള്ളവരില്‍ തുടര്‍ന്ന് പോരുന്ന ജാതിയും തമ്മില്‍ മൗലികമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടെന്നാണ് അംബേദ്കര്‍ തന്നെ നിരീക്ഷിക്കുന്നത്. ഇസ്്‌ലാം മതത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അത് മനുഷ്യര്‍ക്കിടയില്‍ ജാതീയമായതോ അല്ലാത്തതോ ആയ യാതൊരു വേര്‍തിരിവും അനുവദിക്കുന്നില്ല. ശൈഖ്, സയ്യിദ്, അഷ്‌റഫി, അന്‍സാരി, പിഞ്ചാരി തുടങ്ങിയ പേരില്‍ ജാതീയതയുടെ ശേഷിപ്പുകള്‍ മുസ്‌ലിംകളുടെ ഇടയിലേക്കും കുടിയേറിയിട്ടുണ്ടെന്നത് ദൗര്‍ഭാഗ്യകരമാണ്. എന്നാല്‍ പ്രമാണികമായി അതിന് യാതൊരു സാധുതയുമില്ല എന്ന് മാത്രമല്ല ആരുടെ കര്‍മങ്ങള്‍ പതുക്കെയായോ, അവനെ വംശബന്ധം വേഗത്തിലാക്കുകയില്ല എന്ന തത്വം (മുസ്്‌ലിം 2699) പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടതാണ്. ദൈവം ആദരിച്ച സൃഷ്ടിയാണ് മനുഷ്യനെന്ന് ഖുര്‍ആന്‍ പറയുന്നു. (17:70) കര്‍മമനുസരിച്ചാണ് പ്രതിഫലം നല്‍കുന്നത്. ജനവിഭാഗത്തെ ഗോത്രങ്ങളും വര്‍ഗങ്ങളുമാക്കിയിരിക്കുന്നത് തിരിച്ചറിയാന്‍ വേണ്ടി മാത്രമാണ് (49:17). ദൈവത്തിന്റെ അടുക്കല്‍ ശ്രേഷ്ഠര്‍ സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവരാണ് തുടങ്ങിയ ഇസ്്‌ലാമിന്റെ പ്രഖ്യാപനങ്ങള്‍ കീഴാള സമൂഹത്തിന് അസ്തിത്വ ബോധവും പ്രതീക്ഷയും നല്‍കുന്നതാണ്. കെ സുകുമാരന്‍ പറയുന്നു; ഒരു ജാതി, ഒരു ദൈവം, ഒരു മതം എന്ന ശ്രീനാരായണ ഗുരുസ്വാമിയവര്‍കളുടെ മുദ്രാവാക്യങ്ങള്‍ ഏകദേശമെങ്കിലും പരിപൂര്‍ത്തിയായി പ്രതിഫലിച്ചു കാണുന്നത് ഈ മതത്തിലും (ഇസ്്‌ലാം മതത്തിലും) മതക്കാരുടെ ഇടയിലുമാണ്. കീഴാള സമൂഹത്തിന് ഇസ്‌ലാമിന്റെ പ്രത്യയശാസ്ത്രം നല്‍കുന്ന പ്രതീക്ഷ മനസ്സിലാക്കുവാന്‍ എ കെ ഭാസ്‌കരന്റെ വരികള്‍ ധാരാളമാണ്. ഇസ്്‌ലാം മത തത്വങ്ങളെ വിശദീകരിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറയുന്നു; ‘മേല്‍പറഞ്ഞ മതതത്വങ്ങളെ ശ്രദ്ധിച്ചുനോക്കിയാല്‍ ദൈവവിശ്വാസത്തിന് പുറമെ സമത്വം, സ്വാതന്ത്ര്യം, സാഹോദര്യം ഇതുകളാണ് ഇവയില്‍ മുഴച്ചുനില്‍ക്കുന്നതെന്ന് കാണാന്‍ കഴിയും. 

ഇസ്‌ലാമിലെ എല്ലാ മതാനുഷ്ഠാനങ്ങളിലും ഈ തത്വങ്ങള്‍ക്ക് പ്രത്യേക സ്ഥാനമുണ്ട്. പ്രാര്‍ഥന തന്നെ ഒരുമിച്ച് തോളോട് തോള്‍ ചേര്‍ന്ന്‌നിന്ന് നടത്തുന്നത് കൂടുതല്‍ ശ്രേഷ്ഠതരമാണെന്ന് വിധിച്ചിട്ടുണ്ട്. മുസ്്‌ലിംകള്‍ അവരുടെ ആദര്‍ശങ്ങളില്‍ നിന്ന് വളരെ അകന്നാണ് ഇന്ന് ജീവിക്കുന്നതെങ്കിലും, ഈ അധപ്പതനകാലത്തു തന്നെയും, ഒരു മുസ്്‌ലിം പള്ളിയില്‍ ചെന്നുനോക്കിയാല്‍ കുബേരനും കുചേലനും വ്യത്യാസലേശം കൂടാതെ തോളോട്‌തോള്‍ ചേര്‍ന്നുനിന്ന് പ്രാര്‍ഥിക്കുന്നത് കാണാം. വ്രതാനുഷ്ഠാനവും സഹോദരത്വത്തെ പുലര്‍ത്തുവാന്‍ ഏറ്റവും പ്രയോജനപ്പെടുന്നു. ധനികന്റെ വയറ്റില്‍ വിശപ്പ് തട്ടുമ്പോള്‍ അവന് മുഴുപട്ടിണിക്കാരായ ദരിദ്രന്മാരുടെ നേര്‍ക്ക് അനുകമ്പ തോന്നിപ്പോകും. ദാനത്തെ സംബന്ധിച്ച മതവിധി, സഹോദരത്വത്തിന് ഒന്നാംതരം മകുടോദാഹരണമാണ്. സമത്വവും സഹോദരത്വവും ഉപദേശിക്കുക മാത്രമല്ല, അതിന്റെ കര്‍മവശങ്ങളില്‍ കൂടിയും ഇവയെ പ്രായോഗികമാക്കിത്തീര്‍ക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇതുകൊണ്ട് തന്നെയാണ് ഇസ്്‌ലാം ചരിത്രം സമത്വത്തിനും സഹോദരത്വത്തിനും മകുടോദാഹരണമായി പരിലസിക്കുന്നത്.” (പേജ് 50) ഇസ്്‌ലാം എന്നത് കേവലം ഹലാലുകളും ഹറാമുകളും തിങ്ങിനിറഞ്ഞ ഐഡന്റിറ്റി മതമല്ല. അത് ഉദാത്തവും ഉന്നതവുമായ ദര്‍ശനങ്ങളുടേതാണ്. യാതൊരു തരത്തിലുള്ള കീഴാളത്വവും അപമാനവും ഇസ്്‌ലാം അനുവദിക്കുന്നില്ല. ഇസ്്‌ലാമിക ജ്ഞാനബോധത്തിന്റെ പരിസരത്ത് നിന്ന്‌കൊണ്ട് അടിമപ്പെടലുകള്‍ക്ക് പരിഹാരം കാണാവുന്നതാണ്. വംശീയമായ വേര്‍ത്തിരിവുകള്‍ക്ക് ഇസ്്‌ലാമില്‍ സ്ഥാനമില്ല. പക്ഷെ മുസ്്‌ലിം സമൂഹത്തില്‍ കുടുംബ മഹിമ അനര്‍ഹമായ വിധത്തില്‍ കാര്യങ്ങളെ നിര്‍ണയിക്കുന്ന അവസ്ഥയിലെത്തിയിട്ടുണ്ട്. സയ്യിദ്, ഒസ്സാന്‍ കുടുംബങ്ങള്‍ പ്രസ്തുത വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് പുറത്ത് നിന്ന് വിവാഹബന്ധം സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുകയോ/അനുവദിക്കാതിരിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. കീഴാള വിമോചനത്തിന് വെളിച്ചം കാണിച്ച ഇസ്‌ലാമിന്റെ അനുയായികളുടെ അബോധത്താല്‍ ജാതി, വംശ ചിന്ത ശേഷിക്കുന്നത് ജുഗുപ്‌സാവഹമാണ്. പീഡിത ലോകത്തിന് പ്രകാശ സൗഭാഗ്യങ്ങള്‍ പ്രദാനം ചെയ്ത ഇസ്്‌ലാം ഒരു മിഥ്യാമതല്ല എന്നാണ് ഗാന്ധിജി അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. സമൂഹത്തിലെ യാഥാര്‍ഥ്യങ്ങളെ ഉള്‍ക്കൊള്ളുകയും ഉദാത്തമായ ആദര്‍ശം മുന്നില്‍ വെക്കുകയും ചെയ്ത യാഥാര്‍ഥ്യബോധമുള്ള ജീവിക്കുന്ന മതമാണ് ഇസ്്‌ലാം. 

ഉത്തരാധുനിക പഠനങ്ങളില്‍ കീഴാള സമൂഹങ്ങളെക്കുറിച്ച ചര്‍ച്ചകളില്‍ മുന്തിനില്‍ക്കുന്നത് കീഴാള സമൂഹത്തിന്റെ കര്‍തൃത്വനിഷേധവും കീഴാള സ്ത്രീകളുടെ ഇരട്ട അടിമത്തവുമാണ്. പൗരോഹിത്യവും കാര്‍മികത്വവും ഇസ്്‌ലാമിന് അന്യമാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ച് കൊണ്ട് കര്‍തൃത്വനിഷേധത്തിന്റെ അവസരങ്ങള്‍ പാടെ ഇല്ലാതാക്കി. പുരുഷനാവട്ടെ, സ്ത്രീയാവട്ടെ ദൈവത്തിന്റെ മുന്നില്‍ രണ്ട് പേരും സമന്മാരാണെന്ന പ്രഖ്യാപനവും സ്ത്രീകള്‍ക്ക് സ്വത്വബോധം സാധ്യമാക്കിയതിലൂടെയും ഇരട്ട അടിമത്തം എന്ന പ്രയോഗം തന്നെ മുസ്്‌ലിം സ്ത്രീകളുടെ കാര്യത്തില്‍ അപ്രസക്തമാക്കി. എന്നാല്‍ പ്രാമാണികവും ഉദാത്തവുമായ ഈ ആദര്‍ശങ്ങളെ നെഞ്ചിലേറ്റാന്‍ മുസ്്‌ലിം സമൂഹം ഇനിയും വൈമുഖ്യം കാണിക്കുന്നുണ്ടോ എന്നത് പരിശോധിക്കേണ്ടതാണ്.