Revision: 847602059d0b
Branch: default
Author: Michael Gasser <
gas...@cs.indiana.edu>
Date: Tue Jun 10 07:04:02 2014 UTC
Log: More Es<->Gn dicts; others updated.
http://code.google.com/p/hltdi-l3/source/detail?r=847602059d0b
Added:
/dicts/l3_es_gn_a.txt
/dicts/l3_gn_es_a.txt
=======================================
--- /dev/null
+++ /dicts/l3_es_gn_a.txt Tue Jun 10 07:04:02 2014 UTC
@@ -0,0 +1,2125 @@
+abandonado || churi
+abatido || kangy
+abierto || juru
+abigarrado || mba'epara;para;tara
+ablandado || mohu'ũmbyre
+abombado || akãravevo
+abortivo || momembykuáva
+abreviado || ñyñyingue
+abrigado || jaho'ipy;ñuãmby
+absolutamente bien y bello || pavẽngatu
+absolutamente todos || enterovete
+abultado || chigua
+abundante || <heta;<heta porã;popy'ỹi
+abundante en lagunas || ypajereta
+aburrido || ay;kaigue;kuerái;so'o;tay
+acaparado || mono'õmbyre
+acedo || hái
+acelerado || pojava
+acepillado || apĩ
+achatado || mbopepyre;pe
+acicalado || aru'ã
+acorazonado || korasõra'ãnga
+activo || <hetia'e;ha'eve;kyre'ỹ
+actual || aĝagua
+acumulado || tovi;ñemono'õ
+acurrucado || akuruchĩ;aturu;kuruchĩ
+acuático || ypegua;yrehegua
+admirable || <hechapyrã;<hembiecharã;momorãmbyrã
+admirado || jepotapy;ma'ẽha rory;momorãmby
+admitido || momorãmby;momorãmbyrã
+adormilado || <hopevy
+adornado || jegua;jeguaka;jeguáva
+adulado || mboaguarapyre
+adulto || <huvicha;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+afable || <hetia'e
+afeminado || ava kuñareko;monflorito
+afilado || haimbe
+afligida || <hovasy
+afortunado || ka'avo;oikoporãva
+africana || kamba
+agachado || atuape;jayvy;karapã
+agil || mba'ekatupyry
+agotado || <hypa
+agraciado || ka'avo
+agradable || grásia;he;piro'y
+agradecido || mba'erechakuaa;ohechakuaáva
+agregado || ñemboapy;ñembojoapy
+agresivo || kachiãi;py'añarõ
+agreste || <hesaite
+agriado || jero
+agrio || hái
+agrisado || apetĩ;apátuvy;morotĩũ;ñapatĩ
+aguachento || tay
+aguado || hi'ýva;yrei
+aguafiestas || ay;omboróva;tay
+aguanoso || ay;tay
+agudo || <hakua;<hatiãi;akua;akuã
+aguileño || karẽ
+agujereado || ikuáva;kua;kuapyre;mbokuapyre
+agusanado || <haso
+aherido || mono'õmbyre
+ahitado || apiru
+ahorrado || mono'õmbyre;ñongatupy
+ahuecado || mbokuapyre
+ahumado || mbiche
+aindiado || avajoguaha
+aislado || kotyvy'a
+ajeno || mba'e'ỹ
+ajustado || ijetu'u
+alargado || pyryva
+alborotador || sarambi apoha
+alegre || <hetia'e;<hory;juruvyrei;pichoro
+alicaído || pepo'a
+alimenticio || mongarúva
+alineado || <hysýi
+alisado || apesỹi
+almacenado || ñemono'õ
+almibarado || he'embochy
+alocado || akãtarova
+altanero || jerova;tĩ'atã;tĩ'atãĩ
+altivo || jerova
+alto || <huvicha;mbuku;nde'áva;puku;rusu;tuicha;vusu;yvate
+amable || <hekoayhu;<hesarekoa;<hetia'e;<hory;jesarekoha
+amado || <hayhupy;<hayhupyre;<hecharamomby;momorãmby;ojehayhúva
+amante || <hayhupára;mácho
+amargado || py'aro
+amargo || hairo;ro
+amarillo || ju;sa'yju;sayju;tupi
+amarrete || moõpy;moõpĩ
+ambidextro || akatúa joja
+ambidiestro || akatúa joja
+ambos || mokõive
+amigable || <hekoayhu
+amontonado || tovi
+amoroso || porayhukuaa
+amplio || pyrusu
+amputado || apĩ;chapĩ
+anacrónico || ymaguare
+analfabeto || mba'ekoygua;ohai'ỹva
+ancho || pe;ñanambusu
+anciana || ĝuaiĝui
+andrajoso || chalái
+angosto || po'i;pychi'ĩ;pyka'i;ypi
+animoso || <hetia'e;kyre'ỹ
+anterior || <henondegua;mboyvegua
+anticipado || raẽ
+anticuado || ymaguare
+antiguo || <huvicha;avẽ;nde'áva;vusu;ymaguare
+antipático || arhel;arhél;ay;joha;kanguero;kutipáila;mba'e
kãnguero;santoro;tay
+antisocial || kachiãi;mba'e kãnguero;mba'epysã;pychi'ĩ
+antojadizo || ñemyrõnde
+anual || aryñavõygua
+anzuelo || pinda
+análogo || joguaha;joguaháva
+anémico || <huguy kangy;<huguy pokãva
+anónimo || <hera'ỹva
+apagado || guepyre;oguepyre;oguéva
+apartado || mombyry
+apasionado || akãraku
+apenas caliente || <hakuvy
+apesadumbrado || <hovapuku;aturu
+apintonado || pichoro
+aplacado || apyryve
+aplanado || mbopepyre
+aplastado || chipa;chipe;mbopepyre;pe
+aplechado || karácha
+aplomado || py'aguapy
+apocopado || ñyñyingue
+apolillado || tigua'ã
+apreciado || <hayhupyre;<hecharamomby;momorãmby
+apresurado || pojava
+apretado || apoapy;mbojoparapyre
+aprobado || momorãmby;momorãmbyrã
+aprovechador || juru'akua
+apunado || akãnga'u
+apurado || pojava;py'atarova
+apócrifo || añetegua'ỹ
+ardiente || <hendýva
+ardoroso || <haku
+argel || guaikuru;kanguero;kutipáila
+argentino || kurepi
+arisco || <hesaite;rari;sagua'a;saite;saraki;sarigue
+armonioso || porãmbaite
+armonizado || joyvy
+aromático || <hakuãvu;<hyakuãvu
+arqueado || apara;guachiko;karapã;karẽ
+arqueado para abajo || chiko
+arreglado || myatyrõmbyre
+arribeño || avakachape
+arrogante || jerova
+arrojado || mombopyre
+arropado || jaho'ipy
+arrugada || akãchororĩ
+arrugado || apicha'ĩ;cha'ĩ;cha'ỹ;chororĩ
+arruinado || chavi;chu'i;mba'epysã;pituva;po'i;pychi'ĩ;sogue;ypi
+artesanal || chae
+asado || <hesypyre;maimbe
+asado o frito superficialmente || apechyryry
+asado seco || mbichy
+ascendente || ojupíva
+aseado || mopotĩmbyre
+asidero || ygue
+asiduo || meme
+astuto || katupyry;letrado
+asustadizo || py'amandyju
+atado || apytĩmby;apytĩmbyre;ñuãmby
+atascado || pa'ã
+atento || py'arechaukaha
+aterido || <hatã
+atezado || apesỹi
+atildado || apesỹi
+atolondrado || akãkuchu;akãtarova;puatarara;py'ajoja'ỹ;tavyron;tolãi
+atomizado || ku'itumi
+atontado || akãnga'u;akãtarova
+atorrante || añambaraka
+atractivo || ka'avo;kavure'i;mba'eka'avo;ãngajuráva
+atrevido || <hova'atã;kose;tĩ'atã;tĩ'atãĩ
+aturdido || akãravevo;akãtarova
+audaz || py'aguasu
+ausente || pore'ỹ
+automático || ijeheguíva
+autoritario || mbarete
+autorizado || momorãmby;momorãmbyrã
+auténtico || añete;añetegua
+avariento || taryrýi
+avaro || chi'i;chi'õ;jopy;mba'e õpĩ;moõpy;moõpĩ;pojopy
+aventada || <hyevu;<hyevúva
+aventajado || <hesarekoa;jesarekoha
+avezado || pohe
+avinagrado || hái
+azul || <hovy;chovy
+azul intenso || <hovyũ
+azul verdoso || <hovyũ
+azulado || <hovyngy;chovy
+azuloso || chovy
+añadido || jo'a;joapy;juapy;mbojoparapyre;ñemboapy;ñembojoapy
+añarako || añaraki
+baboso || juruaysýva
+bagual || sagua'a
+bajo || karape;pe;tupe;tupéto
+bajo de estatura || karape;pango
+bajo reserva || ensuguy
+barato || <hapy'ỹva
+barba larga || <hendyva vuku
+barbilampiño || <hendyva sakã
+barbudo || <hendyva;<hendyva vuku;<hendyváva
+barrigudo || <hyeguasu
+barrigón || <hyegua'a;<hyepo
+bastante || chochõ
+bastante difícil || <hasy'imi
+basto || korócho
+bayo || morotĩsa'yju
+bello || morã;porã
+bendecido || <hovasapyre
+bendito || <hovasapyre;marangatu;mongaraipyre;tupãnoimby
+benévolo || py'aporã
+bicho bolita || ambu'a
+bien || aguyjéi;porã
+bien hecho || apoporãmby;oikoporãva
+bien vestido || pakéte
+bilingüe || ñe'ẽkõi
+billón || suakõijo'a
+bizco || <hesavã;savã
+bien hecho o construido || apyteso'o
+blanco || morotĩ
+blancuzco || apatĩ;apetĩ;japetĩ;morotĩngy
+blando || <haviru;<hu'ũ;aviru;membe;u'ũ
+blando y delicado || kyrỹi
+bobo || <hovatavy
+bochinchero || sarambi apoha
+bocón || juruguasu
+boludo || ha'ỹiva
+bondadoso || py'aporã
+bonito || porã
+boquiabierto || <hãimbiti;jurujái
+boquiblando || jurupepíta
+borracho || ka'u;ka'úcho;tatácho
+borracho empedernido || ka'urapo
+borrachín || ka'urapo
+borrado || je'okue;mokañymbyre
+bravo || avaete;jero;sagua'a;ñarõ
+brazo mutilado || jyvaapĩ
+breve || mbyky
+breve en duración || sapy'agua
+brillante || jajái;mimbi;overáva;vera
+brilloso || jajái;mbi'i;mimbi
+brincado || apyhara
+brioso || <hetia'e;kyre'ỹ;rari
+bronco || ñe'ẽkẽkẽ
+brote tierno || aky
+brumoso || hi'aratĩmbo
+bruto || py'ahatã;pysã tronco
+bueno || aguyjéi;guéno;iporãva;marangatu;morã;pohe;porã;py'aporã;põ;tóko
vera
+buenísimo || ovevete;tokoite
+burdo || kachachã;korócho
+cabal || <hekoporã;marangatu
+cabezudo || akãhatã
+cabizbajo || aturu;jayvyhápe;tindy
+calentona || kũ remói
+caliente || <haku;aku;tini
+callado || apeguy;apeguypegua;kirirĩ
+calvo || akãperõ
+cambiadizo || puatarara;py'ahetáva;pyta'ỹ;tarara
+caminante || oguatáva
+canoso || akãmorotĩ;akãtĩ;atĩ;atĩva;hi'atĩ
+cansado || kane'õ;pila'i;soso
+capaz || apokuaachõ;guápa;guápo;ha'eve;pohe
+capaz de retroceder || guevipy
+caprichoso || <hekoita
+capón || <ha'ỹi'ỹva
+caradura || <hova'atã;kose;tĩ'atã;tĩ'atãĩ
+carenciado || mboriahu
+cargado || pyasy
+cargoso || pohýi
+caritativo || guéno
+cariñoso || porayhukuaa
+caro || <hepy;<hepýva
+cartelajinoso || kyryukue
+cartilaginoso || kyryukue
+casado || mendare;mendáva
+casero || chae;ogapegua;ñemoñare
+casquivano || kuliskína
+casto || marã'ỹ;py'amarã'ỹ;py'amarãe'ỹ;py'amarãne'ỹ
+castrado || <ha'ỹi'ỹva
+catorce || parundy
+caudaloso || hi'y hetáva
+cautivador || <hesarekoa;jesarekoha;ãngajuráva
+cautivo || monambipyre
+caído || kuigue
+celeste || <hovykãngy;<hovyngái
+cenagoso || sapirã
+ceniciento o pardo || <havẽ
+centelleante || jajái;mimbi
+central || apytere
+centésima || saha
+cercano || aĝuigua
+cero || papa'ỹ
+cerrado || ñembotypy
+cerril || sagua'a;saite;saraki
+chabacano || sagua'a
+chacarero || mba'ekoygua
+chambón || chambo;pavi;pope
+chamuscado || <havere
+chapucero || chambo
+charlatán || jurujy;jurupipi;juruvera;my'ỹi;ñe'ẽngatu;ñe'ẽrasa
+chato || chóto;kachape;pe;tupe
+chico || <hesa'i;chu'i;michĩ;mini;mirĩ;mitã aky;po'i;pyka'i;sa'i;ypi
+chiflado || tavyrai
+chiquitito || mini
+chiquito || kýtomi
+chismoso || jurupepíta;juruvera;kuña'i;my'ỹi
+chistoso || grásia
+chochera || kachãchã
+chusco || kuli
+chúcaro || saite;saraki
+ciego || <hesatũ;satũ
+cien || sa
+cien mil || sasu
+ciento cinco || sapo
+ciento tres || saapy
+ciento uno || sateĩ
+cierto || añete;añetegua
+cilíndrico || guachiko
+cinco || po
+cinco mil || posu
+cincuenta || popa
+cincuenta mil || popasu
+circular || amandáva;apu'a
+circuncidado || apía
+circundante || ombojeréva
+citado || <henoimby
+ciudadano || tavaygua
+clandestino || ñemihapegua
+claro || <hesakã;sakã
+claroscuro || sakãypytũ
+coagulado || <hypy'ũ
+cobarde || py'aju;py'amandyju;py'amirĩ
+cobijado || jaho'ipy
+cocido || jy;jygue;jypyre;mbojypyre;mimói
+cocido a calor seco || mbichy
+cocido en agua || mimoimbyre;mimoipyre
+cocinado || jy;jypyre;mbojypyre;mimoimbyre;mimoipyre;mimói
+codiciado || jepotapy
+coetáneo || javegua
+coexistente || jekojoja
+cojo || karẽ;parĩ
+cojonudo || ha'ỹiva
+cojudo || <ha'ỹiva;ha'ỹiva
+coleccionado || mono'õmbyre
+colgante || osãingóva
+colmado || <henyhẽ;chovi
+colocado || moĩmby
+colorado || pytã
+colosal || popeno
+combinado || joyvy
+combustible || jepotareíva
+comestible || hi'upy;upy
+comilón || jurukaru;karúva;mba'ekaru
+competente || oikuaáva
+complacido || mbojeroviapy
+completo || <henyhẽmba;<hyvãtã;enterovete;oĩmbáva
+complicado || <hovatavy;javorái
+compueblano || tavaygua
+compuesto || myatyrõmbyre
+comunal || tavamba'e
+común || tapiagua
+concentrado || tevire
+conciudadano || tavaygua
+concluído || apopa
+condición || <hekotevẽva
+condimentado || myatyrõmbyre
+confuso || apañuãi
+congelado || <hypy'ũ
+conocedor || mba'ekuaáva
+conocido || kuaava;ojekuaáva
+conquistador || ñarõ
+consagrado || mongaraipyre
+consanguíneo || oñopẽhẽngue
+consentido || <hesãi kyra
+considerado || mba'erechakuaa
+constante || meme
+consumido || yguerei
+contado || papapyre
+contagioso || ováva
+contemporáneo || aĝagua;javegua;jekojoja;ko'aĝagua
+contemporáneos || joavegua
+contento || ovy'áva
+contestador || ombohováiva
+contiguo || ykeregua
+contorsionado || akuruchĩ;kucha'ã
+contradictorio || ojoaju'ỹva
+contrahecho || pehẽ
+contínuo || memegua;pavẽ'ỹ
+convaleciente || py'atã
+convexo || chigua;chovi
+convocado || <henoimby;<henoipyre
+copioso || <heta
+corajudo || py'aguasu
+cornudo || <hatĩva;akãratĩ;iñakãratĩva
+corpopulento || poguasu
+corpulento || <huvicha;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+correcto || <hekoporã;morã;oikoporãva;porã
+corredor || akuã
+corregido || myatyrõmbyre
+corrupto || meĝua
+cortado || apĩ;kytĩmbyre;mboja'opyre;sogue
+cortante || haimbe
+corto || apĩ;mbyky
+corvo || karapã
+cosechado || ñemono'õ
+cosentido || mbojeroviapy
+cosido || vyvy
+cosquilloso || kyrỹi
+costoso || <hasy;<hepy;<hepýva
+crecido || <huvicha;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+creciente || <heñóiva;pyahu
+crespo || akãchororĩ;apicha'ĩ;apopẽ;cha'ỹ;chororĩ;pichochõ;pichã'i
+cristalino || <hesatĩ;satĩ
+cristalizado || tevire
+crudo || pyryva;pýra
+cruel || jero;py'ahatã
+crápula || añambaraka
+cuarenta || irundypa
+cuarto || irundyha
+cuatrigésimo || irundypaha
+cuatrillón || suarundyjo'a
+cuatro || irundy
+cuatrocientos || irundysa
+cubierto || aho'i;jaho'ipy;ñuãmby
+cubierto de espinas, púas, puntas o cuernos erizados || <hatĩa
+cubierto totalmente de espinas, púas o puntas erizadas || <hatĩamba
+cuerdo || akãguapy
+cueva || kua
+culpable || marãva
+curioso || <hovayva;volu
+cursi || arhél
+curvo || karapã;karẽ
+cálido || <hakuvy
+célebre || momorãmbyre
+céreo || araitýgui
+cínico || <hovamokõi;jurutie'ỹ;otĩ'ỹva
+círculo || apu'a
+cóncavo || pygua;pyko'ẽ
+dadivoso || pojera
+dado || me'ẽmbyre
+dañino || haruha;kose;mbyaiha
+decaído || kuadro'i;mba'e aruru;pila'i;ygue;ãngau
+decente || <huvicha;kachiãi'ỹ;kate;nde'áva;tuicha;vusu
+decidida || guápa;ipyapýva
+decidido || kose
+decimoquinto || papoha
+decimosexto || papoteĩha
+decimotercero || paapyha
+declarado || mombe'upyre
+decubierto || nandi
+dedicado al trabajo || mba'apokatu
+defecto || marã
+defectuoso || chapĩ;chorẽ;marã;meĝua;mócho;oĩmba'ỹ;oĩmba'ỹva;pẽhẽ
+deficiente || oĩmba'ỹ
+definitivo || opytaitéva
+deformado || kechẽ;pekõi
+deforme || chapĩ;meĝua;pehẽ;ñepã
+deforme del cuerpo || kucha'ã
+deforme del rostro || kucha'ã
+degenerado || <hekovai
+delator || jurupepíta
+delgado || apirui;pererĩ;piru;piruchĩ;po'i;ypi
+delicado || <hekoita;apirui;asy;ñemyrõnde
+delicioso || he
+demasiado || <huvicha;chochõ;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+demente || tarova
+denominado || <hérava
+denso || <hypy'ũ
+depravado || <hekomeĝua;<hekovai
+deprimido || kangy
+derechista || akatúava
+derecho || akatúa;ikare'ỹva;karẽ'ỹ;yvi
+derretido || <hyku;membe
+derrochado || mombopyre
+derrotado || me'ẽmbyre;pitua;pituva
+desabrido || he'ỹ
+desacertado || <henda'ỹ
+desafilado || hãimbe'ỹ
+desagradable || arhel;arhél;joha;pohýi;santoro
+desalmado || ãnge'ỹ
+desalojado || mosẽmbyre
+desanimado || pila'i
+desaparecio || mokañymbyre
+desarrollado || <huvicha;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+desarticulado || kule'e
+desaseado || ky'a
+desatado || jera;jorapy;jorapyre
+desatendido || jaheipy
+desatento || apysa'ỹ;apysatũ
+desbocado || juru'akua
+descabellado || akãchara
+descalzo || pynandi
+descarado || <hova'atã;kose
+descendiente || oguejýva;ñemoña
+descolorido || apatĩ;apátuvy;mba'esa'yju
+descompuesto || <ha'o;marã;rẽ
+descomunal || mburutue;popeno;poro'o
+desconcertante || <hesareaha
+desconsiderado || <hechakuaa'ỹ;mba'e õpĩ;moõpy;moõpĩ
+descontento || vy'a'ỹva
+descortés || kachiãi
+descuartizado || mbo'ipyre
+descubierto || nandi
+desdichado || vy'a'ỹva
+desecado || <hypa
+desecho || vaikue
+deseguido || meme
+desencajado || <hovaju
+desenfadado || kose
+desenvuelto || myasãimbyre
+desesperado || py'atarova
+desfachatado || <hova'atã;otĩ'ỹva;tĩ'atã
+desfigurado || chóto
+desflecado || chalái
+desganado || mba'e ãnga'u;pila'i
+desgarrado || soro
+desgranado || ha'ỹijopyre
+desgreñado || chara;chãi
+desharrapado || chalái
+deshecho || kuerei
+deshilachado || ña'yña
+deshilado || chalái;poekýi;ña'yña
+deshollejado || apĩ
+desigual || joavy;joja'ỹ;juavy
+deslenguado || jurutie'ỹ
+desmayo || mano
+desmañado || katupyry'ỹva;plíki
+desmenuzado || aku'i;ku'i;kuruvi;mbo'ipyre
+desmesurado || popeno
+desmotado || ha'ỹijopyre
+desnudo || opívo
+desobediente || <henda'ỹ
+desocupado || mba'apo'ỹ
+desordenado || sarambi
+despacho || mondopyre
+despacioso || mbegue;tahýi guata
+desparramada || aperera
+desparramado || aperera;asãi;asãimby;myasãimbyre;sarambi;ñasãi
+despedido || mondopyre
+despeinado || akãchara;akãjavo'ói;akãravichãi;akãvichãi;chara
+desperdiciado || mombopyre
+despierta || guápa
+despierto || katupyry;kyre'ỹ;opáyva;pyryrỹi
+desplegado || myasãimbyre
+desposeido || mboriahu
+desposeído || poriahu
+despreciable || váiro
+desprendido || kuigue
+despuntado || apĩ
+destartalado || ku'ekue
+desteñido || je'okue
+destituido || mondopyre;pe'apyre
+destrozado || pẽngue
+destructor || kose
+desubicado || <henda'ỹ
+desvergonzado || <hova'atã;otĩ'ỹva;tĩ'ỹ
+diablo encomado || añatarova
+diabólico || añareko;añatarova;ñañaiterei
+dibujado || moha'ãngapyre
+diestra || akatúa
+diestro || karakatu;mba'ekatupyry;pohe
+diez || pa
+diez mil || pasu
+diez y nueve || paporundy
+diez y ocho || papoapy
+diez y seis || papoteĩ
+diez y siete || papokõi
+diferente || ambue;juavy;oikoe;oikoéva;ojuavýva;opaichagua
+diferentes || opaichagua
+dificultoso || <hovatavy
+difundo || mbapára
+difunto || amyrỹi
+difícil || <hasy;chi'i;ijetu'u;jetu'u
+difícil de romperse || jy
+difícil en su trato || <hekoita
+difícil por demás || <hasy'imi
+digno || joheipyre;marangatu
+digno de castigo || mbaparã
+digno de verse || <hechapyrã
+dilapidado || mombopyre
+diligente || <hetia'e;kyre'ỹ
+diminuto || chu'i;kýto;michĩmi
+diminuto en su especie || karape;pango
+dinámico || ipu'akáva
+disimulado y reservado || apeguy;apeguypegua
+dislalia || kũ'atã
+disparate || mbóre
+dispensado || myasãimbyre
+dispuesto || <hetia'e;kyre'ỹ
+distante || amo mombyry
+distante en el espacio || mombyry
+distinguido || kate;mbojeroviapy
+distinto || joavy;juavy;ojuavýva
+distorsionado || pychãi
+distraído || jurujái
+disuelto || <hyku
+diurna || aragua
+diurno || aragua;arakuegua;arapegua
+diuturno || arapegua
+diverso || ambue;joavy;juavy;ojuavýva
+diversos || opaichagua
+divertido || <hetia'e;<hory
+dividido || mboja'opyre;pẽhẽ'ãmbyre
+divinio || tupã rehegua
+divino || tupãñamo;yvága ramiĝuarã'i;yvára
+divulgado || ñasãi
+diáfano || mba'epotĩete
+doblado || aparipy;chorẽ;karapã
+doblado de algo derecho || karẽ
+doble || jo'a;joivy;joyvy;pekõi
+doce || pakõi
+doloroso || <hasy
+dormilón || ikeranáva;kerana
+dos || mokõi
+dos a dos || mokõi mokõi
+dos mil || mokõisu
+dos millones || mokõisua
+doscientos || mokõisa
+dudoso || okuche
+dulce || asy;he'ẽ
+duodécimo || pakõiha
+duplicado || jo'a
+duplo || joivy;kõi;pekõi
+durable || <heko are;are
+duradero || <heko are;hi'are;hi'aréva
+duro || <hatã;atã;chi'i;jajy;jero;mbarete;tajy;tatãngatu;tupi
+duro de corazón || py'ahatã
+duro de oido || apysape
+duro para romperse || <hosã
+débil || atã'ỹ;chavi;jepokaparei;kangy;kuchu;mba'ekãngy;pire
pererĩ;pýu;ygue
+décimo || paha
+díscolo || akãhatã
+dócil || ñe'ẽrendu
+dúo || joivy;joyvy
+educado || <hekoporã;joheipyre
+eficaz || aje;pohe
+eficiente || apokuaachõ;guápa;guápo;morã;porã;vale
+efímero || sapy'agua
+egoista || chentese
+ejemplar || <hembiecharã
+el del medio || mbytepegua
+el más chico || michĩvéva
+el otro || ambue
+electo || poravopyre
+elegante || <heteñembo'y;chúchi;chúka;fifí;kande'a;kate;pakéte
+elegido || poravopyre
+elevado || <hatã;<huvicha;nde'áva;rusu;tuicha;vusu;yvate
+elástico || ojepysóva;sambo
+embarasada || kyrajo'a
+embarazada || <hyeguasu
+embelesado || jurujái
+embrollado || <hypy'ũ;apañuãi
+embrujo || mba'evai
+emocionante || mbopy'akyrỹiva
+empacado || ijetu'u
+empapado || <hykue
+empaquetado || apytĩmby;apytĩmbyre;liapyre
+empatado || joja
+empavesado || jegua;jeguaka
+empecinado || ijetu'u
+empinado || ojupíva;opu'ãva
+empírico || chae
+en abundancia || atutiple
+en barbecho || atã'ỹ
+en cantidad || atutiple
+en celo || <haku
+en celos || kose
+en desuso || jeporuve'ỹ
+en fila || <hysýi
+en forma múltiple || atutiple
+en la cuenca del ojo || <hesakuápe
+en mi soledad || chañohápe
+en pares || joapypy;joyvy
+en pedazitos || ku'i
+en polvo || ku'i
+en público || te'ýipe
+en remojo || aruru
+enamorado || akãraku;akãvai
+enano || karape;karape'i;pango
+enardecido || <hendypyrã;tatãngatu
+encantado || <horypápe;vy'apópe
+encerrado en la pieza || kotyvy'a
+encimado || jo'a;mono'õmbyre
+encimado uno sobre otro || ñanambusu
+encinta || <hyevúva
+encinta de || <hyevu
+enclenque || chavi;po'i;ypi
+encogido || cha'ĩ;cha'ỹ
+encontrado || johupyre;juhupyre
+encorbado || karẽ
+encorvado || karapã
+encrespado || apicha'ĩ;apopẽ;cha'ĩ;chororĩ;pichochõ
+endemoniado || añara'y;ãhẽ ra'y
+endiablado || añatarova
+enfermizo || <hasykatúva;<hasyreíva;mba'e aruru;morombi;ãngau
+enfermo || <hasy
+enfrentado || oikovaíva
+enfrentados || jovái
+engañoso || gua'u;japu;pokarẽ;ñembojaru
+engreido || jero
+engreído || jejapo;ovúva;tĩ'atã
+engrillado en los pies || pykuapy
+engripado || tĩ locote;tĩpytã
+enhebrado || mosãmbyre
+enjoyado || jegua;jeguaka
+enjuco || po'i;ypi
+enjuto || ypi
+enlazada || apokytã
+enlazada de un concepto o un recuerdo con otro || apytĩ
+enlazado || mosãmbyre;ñemboapy;ñembojoapy
+enmascarado || kamba ra'ãnga
+enmohecido || <havẽ
+ennegrecido || mohũmbyre
+enojadiza o irritable || ambu'a
+enojadizo || <hekoita;pire pererĩ;pochy;ñemyrõnde
+enojado || <hovapuku;pirevai;pochy;py'atyai;ñarõ
+enojo || ipochýva
+enorme || <hesaguasu;<huvicha;akéllo;erádo;nde'áva;rusu;tuicha;vusu
+enredado || apañuãi;apokytã
+enrevesado || javorái
+enroscado || kanduha;kunda
+enrulado || apopẽ;pichochõ;pichã'i
+enrullado || apicha'ĩ
+ensangrentado || <huguypáva
+ensartado || <hysýi
+enseguida || pojava
+enseñado || mbo'epyre
+ensimismado || guaikuru
+ensortijado || akãchororĩ;apopẽ;chororĩ
+entendido || oikuaáva
+entornado || juruvy
+entreabierto || juruvy
+entrelazado || akãchororĩ;chororĩ
+entremetido || volu
+entretejido || kanduha
+entristecida || <hovasy
+enviado || <hemimbou;<hemimondo;mondopy
+envidioso || py'arasy
+envuelto || apytĩmbyre;liapyre
+enérgico || mbarete
+equilado || apĩ
+erecto || opu'ãva
+erguido || opu'ãva
+erizado || <hakuapa;havara
+erótico || <haguyrõ;<hakuchi
+esbelto || aru'ã;kande'a
+escandaloso || tie'ỹ
+escaso || kytã'i;mba'e õpĩ;moõpy;moõpĩ;pokã
+escavado || pyko'ẽ
+escogido || poravopyre
+escondido || ensuguy;mokañymbyre;suguy;ñemi;ñemimby
+escrito || haipyre
+escuchado || <hendupyre
+esforzado || py'ambarete
+esférico || amandáva;apu'a
+espaciado || kytã'i
+esparcida || aperera
+esparcido || aperera;asãi;asãimby;sarambi;ñasãi
+espectacular || <hechapyrãite
+espeluznante || mopirĩmbáva
+espeso || <hypy'ũ;põmo;tajy
+espeso como la miel || mbembe
+espinas encrespadas y desordenadas || <hatĩai
+espinoso || <hatiãi;<hatĩ;<hatĩva
+espléndido || tini
+esponjado || avevo
+esponjoso || <haviru;avevo;aviru;vevúi
+esporádico || pokã
+espumante || <hyjúi;yjúi
+espumoso || <hyjúi;yjúi
+esquelético || kanguerei
+esquivo || <hesaite
+estable || are;hi'aréva
+estando yo solo || chañohápe
+estimado || <hayhupyre;joheipyre;marangatu;mbojeroviapy;momorãmby
+estirado || jestira
+estrecho || chi'i;po'i;pychi'ĩ;pyka'i
+estropeado || soro
+estrábico || <hesavã
+estudioso || <hekokuaa
+estupendo || popeno
+estéril || a'ỹ;memby'ỹ
+estúpido || akãtavy;výro
+eterno || apyra'ỹ;apyve'ỹ;opave'ỹva
+evaporado || <hypa
+exagerado || chochõ
+excedente || <hembýva
+excelente || oikoite;ovevete;poravopyre;porãiterei;tokoite;vevete
+excelso || poravopyre
+excesivamente dulce || he'ẽterei
+excesivamente salado || he'ẽterei
+excesivo || chochõ;jeahose
+exigente || <hekoita;ñemyrõnde
+existente || oiméva
+exitado constantemente || mba'ehaku
+explícito || <heraitépe
+expulsado || mondopyre;mosẽmbyre
+extendido || asãi;asãimby;mosãrambipyree;myasãimbyre
+extenso || kakuaaite
+extenuado || yguerei
+extinto || amyrỹi;mbapára
+extranjero || pytagua
+extranjeros || ñande'ỹva
+extraordinario || ijojaha'ỹva;oikokatu'ỹva
+fallecido || amyrỹi;mbapára
+falso || <hovamokõi;añete'ỹ;añetegua'ỹ;gua'u;ijapúva;kesu;pokarẽ;ñembojaru
+falto de malicia o picardía || py'apotĩ
+familiar || ñemoña
+famoso || <herakuã;<herãkuã
+fanfarrón || mbóre
+fastidiado || kuerái
+fastidioso || mongueraiha;omboróva;pohýi
+fatigado || soso
+favorable || oikoporãva
+favorito || <hembiayhu
+febril || akãnundu
+fecundo || hi'áva
+feito || vaícho
+feliz || <hory
+felpudo || <haviju
+felón || ijapúva;poguyrõhára
+femenino || kuña rehegua
+feo || chalái;kelembu;mba'evai;mba'evairã;vai;váiro
+ferente || joavy;juavy
+feroz || akéllo;ñarõ
+festivo || <hetia'e
+fibroso || jy;tukũ
+fiel || jeroviaha;jeroviapy
+fiera || ipochýva
+fijo || ova'ỹ
+filosofo || haimbe
+fina || põ
+finado || amyrỹi;mbapára
+final || paha;pahague
+fingido || gua'u;ñembojaru
+fino || avovi;pererĩ;po'i;põ;sa'i;ypi
+firme || <hatã;mbarete
+flaco || mba'epirerĩ;piru;piruchĩ;po'i;ypi
+flacucho || piru;piruchĩ;po'i
+fleco || avovi
+flexible || jepokáva;mba'ekãngy
+flojo || guataka'u;kangy;kuchu;mba'ekãngy;mbarete'ỹ;membe;pijy;píu;pýu;ygue
+florecido || ipotýva
+floreciente || ipotýva
+florido || ipotýva
+flotante || ga;ovevúiva
+fluido || <hyku
+fluvial || ysyryregua
+fláccido || <hu'ũ;u'ũ
+flácido || atã'ỹ
+fofo || <hu'ũ;avevo;u'ũ
+forastero || mombyrygua;ñande'ỹva
+formal || <hekoporã;<hekoporãva
+formidable || momorãmbyrã
+forzudo || mbarete
+frabricado || apopyre
+fraccionado || mboja'opyre;mbovopyre;pẽhẽ'ãmbyre
+fracturado || mopẽmby
+fragancia suave || <hakuã asy
+fragante || <hakuãvu;<hyakuã porã;<hyakuãvu
+fragoroso || <hyapúva
+franco || py'aresakã
+fraudulento || pokarẽ
+frecuente || memegua;popy'ỹi;tapiagua
+frenético || py'atarova
+fresco || piro'y;ro'ysã
+fritada || chyryry;chyryrypyre
+frito || chyryry;chyryrypyre
+fructífero || deprovécho;hi'áva
+fruitivo || mbovy'aha
+fruncido || apicha'ĩ;cha'ĩ
+fruta inmadura || aky
+fruta podrida || ay
+frutal || hi'áva
+frágil || jekarei;kyrỹi;mba'epirerĩ;mba'erete susũ
+fría || ro'ysã
+frígido || <ho'ysã
+frío || ro'y
+fuera de lo común || nde'áva
+fuerte || <hatã;<huguy
mbarete;asy;atã;guápo;ipyapýva;kuimba'e;mbarete;pyasy;tajy;tatãngatu;támbo
+fuerza || tatãngatu
+fugaz || oguéva;sapy'agua
+fundido || jypyre
+furioso || py'añarõ;ñarõ
+fácil || <hasy'ỹ;<hasy'ỹva
+fácil de enojarse || kutipáila
+fértil || hi'áva
+fétido || katĩ;ne;nevu;rẽ
+fútil || katura'y
+gachón || mitãkũnu'ũ
+gajoso || <hakã porãva
+galán tenorio || <hesarekoa;jesarekoha
+ganadero || <hymbahetáva
+ganancioso || virureruha
+gandul || ate'ỹ
+gangoso || apỹnguañe'ẽ;forifõ;tĩñe'ẽ
+garganta sana || ahy'oporã
+gastado || apĩ;chapĩ;mócho;pague;pahague
+gatuno || mbarakaja rehegua
+gelatinoso || aisy
+general || pavẽ
+generoso || pojera
+genio || karakatu
+genuino || añetegua
+gigante || avarusu
+gigantesco || mburutue;popeno
+gimnasta || sambo
+glauco || <hovy;<hovyũ
+glorioso || <herakuã
+glotón || jurukaru;karuetevo;karúva;mba'ekaru
+glutinoso || apatajy;apovõ
+gomoso || apatajy;apovõ;aysy;jajy;mba'eapovõ;põmo
+gordiflón || avevo
+gordo || avevo;kyra
+gozoso || ovy'áva
+gracioso || juky;ka'avo
+grande || <huvicha;erádo;guasu;mba'etéma;nde'áva;rusu;tuicha;tuvicha;vusu
+grandes || <hesaguasu
+grandioso || akéllo;mburutue
+granulento || korócho
+grasiento || kyra;ñandy
+grave || pohýi
+greñudo || akãchara
+gringo || akãju;ñande'ỹva
+gris || hũngy
+grosero || arriéro;juruguasu;jurutie'ỹ;kachape;kachiãi;otĩ'ỹva;tie'ỹ
+grosor || ñanambusu
+grueso || anambusu;poguasu;ñanambusu
+grávido || <henyhẽ
+guapa || ipyapýva
+guapo || ha'eve;kyre'ỹ;letrado;pohe;porã
+guardado || ñongatupy
+guisado || mbojypyre
+gustoso || he
+gutural || ahy'ogua
+guturonasal || ahy'otĩgua
+habilidoso || ae;ha'eve;jeporekakatu;pohe
+habitual || meme;tapiagua
+hablador || jurupepíta;juruvera;kũjera;my'ỹi;ñe'ẽngatu
+hacendado || <hymbahetáva;joheipyre
+halagador || mboaguaráva
+hallado || johupyre;juhupyre
+hambre extremo || ñembyahýi
+hambriento || ivare'áva;mba'uhéi;morombi;ñembyahýi
+haragán || <hekorei;ate'ỹ;karai tuja;mba'apose'ỹ
+harto || <hyvãtã;kuerái
+hastiado || kuerái
+hechizo || mba'evai
+hecho || jehúva
+hecho o dicho inoportuno y ridículo || ñemone
+hediondo || katĩ;ne;rẽ
+hermafrodita || meñakõi;monflorito
+hermoso || aru'ã;morã;porã;tóko vera
+hervido || mbopupupyre;mimoimbyre;mimoipyre;mimói
+hinchado || <haviru;apipo;apiru;avevo;mba'eruru;ruru
+hinchado por efecto del agua || aruru
+hipócrita || <hovamokõi
+hirsuto || akãchara;avovi
+holgazán || ate'ỹ
+hondo || <hypy;pypuku
+honesto || kachiãi'ỹ;marangatu
+honorable || <huvicha;nde'áva;tuicha;vusu
+honrado || joheipyre;marangatu;mbojeroviapy
+horadado || kua;mbokuapyre
+horquillado || akãmby
+horrendo || omondýiva
+hosco || <hova takuru
+hueco || nandi
+huero || guero
+hueso duro || kangue atã
+hueso grande || kangue guasu
+huesped || mbuhupa
+huesudo || kangue guasu
+huidizo || py'amandyju;sagua'a;saite;saraki
+humedecida || <he'õ
+humedecido || <he'õ
+humilde || jejapo'ỹ;mboriahu;mi;oikotevẽva;poriahu;tupe
+huraño || joha;sagua'a
+huérfano || tyre'ỹ
+hábil || ha'eve;karakatu;katupyry;mba'ekatupyry;pohe
+húmedo || <he'õ;akỹ
+ibre de culpa || py'apotĩ
+idiota || výro
+idéntico || joja;ojojáva;peteĩcha
+idóneo || ha'eve
+ignorado || ñemihapegua
+ignorante || arandu'ỹ;arriéro;chavurri;itavýva;lápi
mbyky;mamymba;mba'epysã;oikuaa'ỹva;pychi'ĩ;tavy;tavýcho
+igual || joave;joguaha;joguaháva;joja;ojoehegua;peteĩcha
+igualado || joja
+igualito || heseguaite
+igualmente || peteĩcha
+ilegal || máu;trúcho
+ilimitado || apyra'ỹ;apyre'ỹ;apyve'ỹ
***The diff for this file has been truncated for email.***
=======================================
--- /dev/null
+++ /dicts/l3_gn_es_a.txt Tue Jun 10 07:04:02 2014 UTC
@@ -0,0 +1,1590 @@
+<ha'o || podrido;pasado;descompuesto
+<ha'ỹi'ỹva || castrado;capón
+<ha'ỹiva || cojudo
+<hague || velludo;peludo;lanudo
+<hague'ỹva || pelado;implume
+<haguepa || velludo;peludo
+<haguyrõ || sensual;lujurioso;erótico
+<hajygue || nervioso;nervudo
+<hakate'ỹva || mezquino
+<haku || en celo;caliente;ardoroso
+<haku vevúi || tibio
+<hakua || puntiagudo;punta aguda;perspicaz;agudo
+<hakuapa || lleno de puntas agudas;erizado
+<hakuchi || sexual;libidinoso;erótico
+<hakuvy || tibio;cálido;semi caliente;apenas caliente
+<hakuã asy || fragancia suave
+<hakuãvu || aromático;perfumado;oloroso;fragante
+<hakykue || retrasado
+<hakykuegua || retrasado
+<hakykuerigua || posterior;zaguero;rezagado
+<hakã hetáva || ramoso
+<hakã porãva || gajoso
+<hakãmbyjái || perniabierto
+<hapicha || parecido
+<hapy'ỹva || barato
+<hapykuegua || retrasado
+<hapykuerigua || zaguero;posterior;rezagado
+<hapypyre || quemado
+<hapyta || leñoso
+<hasa'ỹha || impenetrable
+<hasakuaa'ỹva || impenetrable;insuperable;óptimo
+<haso || agusanado
+<hasy || difícil;doloroso;de difícil realización;enfermo;costoso
+<hasy'imi || bastante difícil;difícil por demás;un poco difícil
+<hasy'ỹ || sencillo;fácil
+<hasy'ỹva || sano;fácil
+<hasykatúva || enfermizo
+<hasyrasa || muy doloroso
+<hasyreíva || enfermizo
+<hasẽ || lloroso
+<hasẽngy || llorón
+<hatatĩ || violento;reñido;más violento;más encarnizado de una pelea
+<hatiãi || agudo;espinoso
+<hatã || sólido;fuerte;elevado;duro;tieso;intenso;aterido;firme
+<hatã'ỹva || precario
+<hatĩ || puntiagudo;espinoso
+<hatĩa || cubierto de espinas, púas, puntas o cuernos erizados
+<hatĩai || espinas encrespadas y desordenadas
+<hatĩamba || cubierto totalmente de espinas, púas o puntas erizadas
+<hatĩpéva || mocho
+<hatĩva || espinoso;cornudo
+<havere || chamuscado
+<haviju || velludo;felpudo
+<haviru ||
marchito;áspero;áspera;hinchado;blando;marchita;vaporoso;esponjoso
+<havẽ || enmohecido;rancio;ceniciento o pardo;pasado;color bayo
+<hayhupy || amado;querido
+<hayhupyre || amado;venerado;querido;estimado;apreciado
+<hayhupára || amante;querido
+<haĝe || urgente;rápido
+<he'õ || húmedo;humedecido;humedecida;permeable
+<hechaga'úva || nostálgico
+<hechakuaa'ỹ || desconsiderado
+<hechambyky || miope;de poca vista
+<hechaporãva || de vista normal
+<hechapy || visible
+<hechapyre || visto;observado;revisado
+<hechapyrã || interesante;imponente;singular;sensacional;digno de
verse;admirable;sorprendente
+<hechapyrãite || espectacular
+<hecharamomby || amado;apreciado
+<hejapyrã'ỹ || imprescindible
+<heko are || durable;duradero
+<hekoatã || tenaz
+<hekoayhu || amable;amigable;jovial
+<hekoita || melindroso;exigente;difícil en su
trato;quisquilloso;caprichoso;enojadizo;delicado
+<hekoite || innato
+<hekojoja || justo
+<hekokuaa || estudioso
+<hekombarete || de carácter fuerte
+<hekomeĝua || depravado
+<hekopavẽ'ỹ || inacabable
+<hekope'ỹ || impropio;raro;irregular;incorrecto
+<hekopegua || lícito;razonable;legal;natural;normal
+<hekopegua'ỹ || indebido;inmoral;incorrecto
+<hekoporã || educado;formal;cabal;correcto;noble
+<hekoporãva || serio;formal
+<hekopõrã rekahára || moralista
+<hekopõrãmbo'éva || ético
+<hekorei || vago;ocioso;haragán
+<hekorekoite || innato
+<hekorãvukára || judicial
+<hekotevẽva || condición;requisito;necesario
+<hekovai || degenerado;libertino;vicioso;pervertido;depravado
+<hekove rehegua || vital
+<hekove'ỹva || inanimado
+<hembe'ỹ || sin bordes
+<hembevo || de labio leporino;labihendido
+<hembiayhu || favorito;querido
+<hembiecharã || admirable;ejemplar
+<hembireko'ỹva || soltero;viudo
+<hemboatã'ỹva || impotente
+<hemby || restante;sobrante
+<hembýva || excedente;restante
+<hemimbou || enviado
+<hemimondo || enviado
+<henda'ỹ || desobediente;desacertado;desubicado
+<hendupyre || escuchado
+<hendupyrã || sensacional;sorprendente
+<hendypu || luminoso
+<hendypyrã || enardecido
+<hendyva || barbudo
+<hendyva sakã || imberbe;barbilampiño
+<hendyva vuku || barbudo;barba larga
+<hendyváva || barbudo
+<hendýva || ardiente;llameante
+<henoimby || citado;llamado;convocado
+<henoipyre || nombrado;llamado;convocado
+<henondegua || anterior
+<henyhẽ || colmado;pleno;lleno;grávido;satisfecho
+<henyhẽmba || repleto;completo
+<henyhẽvu || repleto
+<henypy'ãva || zambo;rengo
+<hepy || oneroso;valioso;caro;costoso
+<hepyete || precioso;muy caro;de muy alto costo;de mucho valor
+<hepýva || precioso;valioso;caro;costoso
+<hera'ỹva || anónimo;sin nombre
+<heraitépe || explícito
+<herakuã || glorioso;famoso
+<herekua'ỹ || del reves;reverso
+<heropyre || nombrado;motejado;llamado
+<herãkuã || renombrado;notable;famoso;insigne;ilustre
+<hesa'i || menudo;chico;de los pequeños
+<hesaguasu || grandes;inmenso;de los grandes;enorme
+<hesaite || agreste;esquivo;arisco;indómito
+<hesakuape || tuerto
+<hesakuápe || en la cuenca del ojo
+<hesakã || claro
+<hesakã'ỹva || poco claro;innentendible
+<hesangy || llorón
+<hesarai'ỹva || memorioso
+<hesaraipyre || olvidado
+<hesaraiséva || olvidadizo
+<hesareaha || desconcertante
+<hesarekoa || amable;cautivador;aventajado;ventajoso;galán tenorio
+<hesarovy || de ojos zarcos
+<hesatĩ || de ojos zarcos;traslúcido;cristalino
+<hesatũ || ciego;tuerto
+<hesavã || bizco;estrábico
+<hesaýva || lloroso;lacrimoso
+<hesypyre || asado;tostado
+<hesãi || sano;saludable
+<hesãi kyra || mimado;consentido
+<heta || abundante;mucho;profuso;numeroso;muchos;copioso
+<heta porã || abundante;muchísimo
+<hetami || varios;muchos
+<hete marã'ỹ || de cuerpo impoluto;intacto;sin mácula;virgen;sin mancha
+<hete'ỹ || incorpóreo;impalpable
+<heteñembo'y || elegante
+<hetia'e ||
activo;brioso;festivo;optimista;tratable;servicial;laborioso;diligente;jovial;alegre;vivo;animoso;amable;afable;voluntarioso;dispuesto;listo;divertido
+<hetia'e'ỹ || malhumorado
+<hetyma ñoki || patizambo
+<heñóiva || creciente
+<ho'opypegua || intramuscular
+<ho'ysã || frígido
+<hoky || lozano
+<hopehýi || soñoliento
+<hopeju || pintón;semi maduro
+<hopevy || medio dormido;semi dormido;adormilado
+<hory || amable;risueño;jocoso;feliz;alegre;jovial;divertido
+<hory'ỹva || uraño
+<horypápe || encantado
+<hosã || resistente;largo;duro para romperse
+<hova takuru || hosco
+<hova'atã ||
atrevido;desfachatado;descarado;irrespetuoso;desvergonzado;caradura;cara
dura
+<hova'aña || cara de diabla;cara mala
+<hovajepytepa || cara delgada y pálida;demacrada
+<hovaju || desencajado
+<hovaka'u || cara de borracho
+<hovakechẽ || cara torcida
+<hovakyhyje || cara miedosa;rostro esquivoso
+<hovamokõi || hipócrita;cínico;falso
+<hovana || verde oscuro de la selva
+<hovapuku || serio;apesadumbrado;enojado
+<hovaravirãi || no acicalada;cara áspera
+<hovasa'yju || cara pálida
+<hovasapyre || bendecido;bendito
+<hovasy || de pocos amigos;serio;triste;afligida;entristecida
+<hovatavy || cara de tonto;bobo;tonto;zonzo;complicado;dificultoso
+<hovayva || curioso
+<hovañuaũ || cara con lunares
+<hovy || zarco;glauco;azul;verde
+<hovyju || verde amarillento
+<hovykãngy || celeste;verde claro
+<hovyngy || verdoso;azulado
+<hovyngái || celeste
+<hovyũ || verde oscuro;verde intenso;glauco;verdinegro;azul
intenso;lozano;azul verdoso;verde azulado
+<hovyũmba || lujuriante
+<hoytáva || nadador
+<hu'ũ || mullido;fláccido;blando;fofo;pastoso;podrido;suave
+<huguy joparáva || mestizo
+<huguy kangy || anémico
+<huguy mbarete || fuerte
+<huguy pokãva || anémico
+<huguy rypy'ũ || sangre pura
+<huguykõi || mestizo
+<huguypáva || ensangrentado
+<huguýva || sangriento
+<huvicha ||
inmenso;grande;demasiado;mucho;crecido;desarrollado;elevado;enorme;mayor;vasto;antiguo;adulto;honorable;respetable;alto;mayor
de edad;corpulento;superior;decente
+<hy'ái || transpirado;sudoroso
+<hy'áiva || sudoroso
+<hyakuã || oloroso
+<hyakuã porã || interesante;fragante;de buen aroma;perfumado
+<hyakuã vai || pestilente;sospechoso;maloliente
+<hyakuã'ỹva || inodoro
+<hyakuãva || oloroso
+<hyakuãvu || aromático;fragante;perfumado
+<hyapúva || sonoro;retumbante;rimbombante;fragoroso
+<hyegua'a || panza caída;panzudo;barrigón
+<hyeguasu || panzón;barrigudo;embarazada
+<hyepo || panzudo;barrigón
+<hyepypegua || interior;intrínseco
+<hyepyrẽ || nauseabundo
+<hyevu || encinta de;aventada;vientre hinchado;preñada
+<hyevúva || encinta;aventada;preñada
+<hyjúi || espumoso;espumante;jabonoso
+<hyku || disuelto;líquido;derretido;fluido
+<hykue || jugoso;mojado;líquido;empapado
+<hymbahetáva || hacendado;ganadero
+<hypa || sin agua;desecado;agotado;seco;evaporado
+<hypa'ỹva || inagotable;infinito
+<hypy || hondo;profundo
+<hypy'ũ || congelado;espeso;coagulado;meduloso;embrollado;denso
+<hysýi || ensartado;alineado;seriado;en fila
+<hyvãtã || harto;repleto;saturado;satisfecho;completo;saciado
+<hyvãtã'ỹ || insatisfecho
+<hyĝuatãro || satisfecho hasta el hartazgo
+<hãimbiti || boquiabierto
+<hérava || denominado
+a'ỹ || estéril
+ae || habilidoso;solo;práctico
+aguara || orgulloso;vanidoso
+aguino || podrido
+aguyjéi || bueno;de buen fondo;bien
+aho'i || cubierto;tapado
+ahy'o korõrõ || ronco
+ahy'ogua || gutural
+ahy'otĩgua || guturonasal
+aipochy || leproso
+aisy || resinoso;gelatinoso
+aje || eficaz
+aju || maduro;sazonado
+akatuapegua || lo perteneciente a la derecha;de la derecha
+akatúa || derecho;diestra
+akatúa joja || ambidiestro;ambidextro
+akatúava || derechista
+aku || caliente
+aku'i || molido;desmenuzado
+akua || puntiagudo;agudo
+akuruchĩ || quemado hasta
achicharrarse;retorcido;tullido;contorsionado;acurrucado
+akuã || corredor;veloz;agudo;ligero;rápido;puntiagudo
+aky || no maduro;verdura;fruta inmadura;brote tierno;verde
+akã'i || de poco entendimiento;de poca inteligencia
+akãchara || despeinado;hirsuto;cabello desgreñado;greñudo;descabellado
+akãchororĩ || crespo;cabello ensortijado;ensortijado;entrelazado;arrugada
+akãguapy ||
sensato;cuerdo;tranquilo;sosegado;reposado;prudente;sereno;moderado
+akãguasu || inteligente;juicioso
+akãhatã ||
necio;terco;tozudo;porfiado;pillo;listo;cabezudo;traviezo;testarudo;revoltoso;díscolo;pertinaz
+akãjavo'ói || despeinado
+akãju || gringo;rubio
+akãkarãi || peinado
+akãkuchu || atolondrado;cabeza loca;tonto;insensato
+akãmby || horquillado
+akãmorotĩ || canoso
+akãnandi || cabeza descubierta o sin sombrero
+akãnga'u || mareado;apunado;atontado
+akãnundu || febril
+akãpatĩ || pálido
+akãperõ || calvo;pelado;rapado
+akãpicha'ĩ || cabello risado;cabello enrulado, crespo;cabeza de pelo
motoso, rizoso
+akãpichochõ || motudo;cabello muy crespo
+akãpichorõrĩ || cabello enrulado finisimamente
+akãporã || memorioso;talentoso;inteligente
+akãrague pichochõ || motudo;cabello muy crespo
+akãraku || apasionado;loco;enamorado
+akãratĩ || cornudo
+akãravevo || aturdido;abombado
+akãravichãi || despeinado;cabello desgreñado
+akãravu'a || cabello suelto
+akãtarova || atolondrado;atontado;mareado;aturdido;loco;alocado
+akãtavy || estúpido;tolongo;tolondro;tonto
+akãtĩ || canoso
+akãvai || olvidadizo;loco;enamorado
+akãvava || cabeza perdida
+akãvichãi || despeinado
+akéllo || grandioso;enorme;feroz
+akỹ || húmedo;mojado
+ama'ỹ || seco
+amandy || lluvioso
+amandáva || redondo;esférico;circular
+ambu'a || sulo;retraído;enojadiza o irritable;bicho
bolita;puntilloso;quisquilloso
+ambue || lo contrario;el otro;diverso;otro;diferente
+ambuete || otro;muy diferente;muy distinto
+ambueteve || muy diferente a los otros
+amo mombyry || distante;lejano
+amyrỹi || difunto;fallecido;extinto;finado
+amyrỹigua || póstumo
+anambusu || grueso
+andu || sentido;sensible
+anduavýva || iluso
+anga || pobrecito;lástima
+angetegua || reciente
+apa || yerto;tullido;paralitico
+apa'y || llano;suelto;liso
+apara || torcido;arqueado
+aparipy || torcido;doblado
+apatajy || mucilaginoso;gomoso;viscoso;pegajoso;glutinoso
+apatĩ || blancuzco;lleno de polvo;incoloro;descolorido
+apañuãi || enredado;embrollado;confuso
+apechyryry || asado o frito superficialmente
+apeguy || callado;disimulado y reservado
+apeguypegua || callado;disimulado y reservado
+apeju || medio maduro;sazonado
+aperera || desparramada;desparramado;esparcido;esparcida
+apesỹi || atildado;parejo;liso;alisado;atezado;suave
+apesỹingue || terso
+apetĩ || blancuzco;agrisado
+apicha'ĩ || crespo;enrullado;arrugado;fruncido;encrespado;motudo
+apiche || quemado;resquemado
+apichochõ || motoso;rizoso
+apipo || saltado;hinchado
+apiru || ahitado;hinchado
+apirui || delgado;delicado
+apoapy || apretado;torcido;montonado
+apokuaachõ || eficiente;capaz
+apokytã || enredado;nudoso;enlazada
+apopa || concluído;terminado
+apopa'ỹva || inconcluso
+apoporã'ỹ || imperfecto
+apoporãmby || bien hecho
+apopy || realizado;labrado
+apopyre || realizado;frabricado
+apopẽ || ensortijado;crespo;enrulado;encrespado;ondulado;rizado
+apovõ || mucilaginoso;gomoso;viscoso;pegajoso;glutinoso
+apu'a || redondo;circular;círculo;esférico
+apyhara || brincado
+apyra'ỹ || ilimitado;inacabable;sin
término;infinito;indefinido;eterno;perpétuo;interminable
+apyrapegua || limítrofe
+apyre'ỹ || ilimitado;inacabable;infinito;perpétuo;sin fin;interminable
+apyryve || aplacado;sosegado
+apysa'ỹ || desatento;sordo
+apysape || algo sordo;duro de oido;impedido físico
+apysatũ || desatento;sordo
+apytere || medular;central
+apyteso'o || bien hecho o construido;sólido
+apytĩ || enlazada de un concepto o un recuerdo con otro
+apytĩmby || atado;empaquetado;medio atado
+apytĩmbyre || atado;empaquetado;ligado;envuelto
+apyve'ỹ || ilimitado;inacabable;sin extremidad;sin fin;eterno;sin
fin;interminable;sin punta
+apátuvy || agrisado;incoloro;descolorido
+apía || circuncidado
+apĩ || pelado;mochado;inútil;mondado;acepillado;mocho;sin
dinero;corto;despuntado;romo o sin
punta;mondo;amputado;equilado;usado;trasquilado;pobre;gastado;deshollejado;cortado
+apỹnguañe'ẽ || de voz nasal;gangoso
+aragua || diurna;diurno
+araitýgui || céreo;de cera
+arakuegua || diurno
+aramóva || recien nacido
+arandu || listo;sabio
+arandu'ỹ || ignorante;obtuso
+arapegua || diuturno;diurno
+ararasaha || perezoso
+are || durable;estable
+arhel || desagradable;antipático
+arhél || de mal gusto;antipático;molesto;desagradable;cursi;soso
+arriéro || grosero;rústico;ignorante;tosco
+arruinádo || incapaz;infeliz;torpe
+aru'ã || acicalado;lindo;hermoso;esbelto;de buen parecer
+arua || morigerado;pacífico;quieto;sosegado
+aruru || remojado;tímido;inútil;incapaz;lerdo;en remojo;inflado;hinchado
por efecto del agua
+aruãngatu || pacífico;quieto;sosegado
+aryñavõygua || anual;de cada año
+asu || zurdo;siniestro;izquierdo
+asu rehegua || perteneciente a la izquierda
+asugua || izquierdo
+asuguare || izquierdista
+asupegua || de la izquierda;izquierdo
+asy || mucho;fuerte;muy delicado;profundo;dulce;delicado;suave
+asãi || vulgar;extendido;desparramado;esparcido;propagado
+asãimby || vulgar;desparramado;propagado;esparcido;extendido;tendido
+ate'ỹ || tardo;holgazán;remolón;gandul;haragán;zángano;perezoso
+atuakandu || jorobado
+atuape || jorobada;de cuello corto;jorobado;agachado
+atukupekandu || jorobado
+aturu || cabizbajo;triste;apesadumbrado;acurrucado
+atutiple || en abundancia;en forma múltiple;en cantidad;a montones
+atã || veloz;fuerte;ligero;rápido;duro;tenso
+atã'ỹ || en barbecho;débil;flácido
+atĩ || canoso
+atĩva || canoso
+ava kuñareko || afeminado
+avaete || bravo;terrible
+avajoguaha || aindiado
+avakachape || arribeño
+avarusu || gigante
+avevo || inchado;hinchado;gordo;fofo;gordiflón;inflado;esponjoso;esponjado
+aviju || velludo;lanudo;velloso
+aviru || marchito;seco;blando;esponjoso;áspero
+avovi || hirsuto;fino;fleco;poquísimo
+avykypyre || manoseado
+avẽ || antiguo;viejo
+ay || aguafiestas;antipático;aguanoso;insípido;insulso;fruta
podrida;aburrido;soso
+aysy || resinoso;jugoso;lechoso;gomoso;pegajoso
+ayvy || vil
+aña || malevo;malo;malvado;tenebroso;malicioso
+añambaraka || taimado;pícaro;crápula;pillo;sinvergüenza;atorrante
+añara'y || endemoniado
+añaraki || suavizante del término;añarako
+añareko || diabólico
+añaretãmegua || infernal
+añatarova || diablo encomado;loco endemoniado;diabólico;loco
rematado;endiablado
+añete || auténtico;seguro;real;verdadero;veráz;cierto
+añete'ỹ || seudo;falso
+añetegua || legítimo;verídico;auténtico;genuino;real;verdadero;cierto
+añetegua'ỹ || postizo;falso;apócrifo
+añeteguáicha || verosimil
+año || solo;simple;único
+añoite || solitario;único
+aĝagua || actual;presente;contemporáneo;vigente;moderno
+aĝuigua || cercano;vecino;lugareño;próximo
+cha'ĩ || arrugado;encrespado;encogido;rizado;fruncido
+cha'ỹ || arrugado;crespo;encogido
+chae || de poca
categoría;rústico;imperfecto;casero;rudimentario;artesanal;empírico
+chalái || andrajoso;rotoso;desflecado;de mala
calidad;roto;desharrapado;deshilado;feo
+chambo || inútil;torpe;chapucero;chambón
+chapĩ || inútil;deforme;defectuoso;amputado;usado;tullida;gastado;pequeño
+chara || despeinado;revuelto;lanudo;tosco;desgreñado
+chavi ||
inservible;enclenque;insignificante;raquítico;inhábil;arruinado;débil;arruinado
+chavurri || ignorante
+chañohápe || estando yo solo;en mi soledad
+chentese || egoista
+chi'i || estrecho;tosco;duro;reducido;avaro;difícil
+chi'õ || quejumbroso;mezquino;miserable;avaro;quejoso
+chigua || abultado;convexo
+chiko || arqueado para abajo
+chipa || aplastado
+chipe || aplastado
+chochõ || demasiado;excesivo;exagerado;bastante
+chororĩ || entrelazado;crespo;cabello
ensortijado;encrespado;ensortijado;arrugado
+chorẽ || defectuoso;doblado
+chovi || colmado;convexo;repleto;lleno;relleno
+chovy || azuloso;verdoso;azul;azulado
+chu'i || inservible;de poco valor;pequeño;insignificante;de proporciones
menudas;menudo;chico;arruinado;diminuto
+churi || niño desamparado;abandonado;vagabundo
+chyryry || fritada;frito
+chyryrypyre || fritada;frito
+chãi || desgreñado
+chóto || mutilado;desfigurado;chato
+chúchi || elegante
+chúka || elegante
+deprovécho || fructífero;provechoso;servicial;útil
+eha || llamado
+ensuguy || bajo reserva;escondido
+enterovete || completo;absolutamente todos;todos
+enterovetéa || todos
+erádo || grande;enorme
+eta || muchos
+ete || legítimo;real;mucho;verdadero;puro;mismo
+eỹva'e || no permitido;nocivo;malo;ruin;nefasto
+fifí || de categoría;elegante
+forifõ || gangoso
+ga || flotante
+grásia || agradable;chistoso
+gua'u || fingido;de balde;engañoso;simulado;falso;inventado
+guachiko || cilíndrico;redondo;arqueado
+guaikuru || salvaje;ensimismado;argel
+guapy || tranquilo;plácido;sosegado
+guasu || grande
+guasuve || mayor
+guataka'u || poco apretado;movedizo;flojo
+gue'ỹva || imborrable
+guei || preferible;mejor
+guepyre || sin vida;apagado
+guero || huero
+guerovia'ỹ || increíble
+guevipy || capaz de retroceder
+guápa || trabajadora;capaz;decidida;eficiente;valiente;lista;despierta
+guápo || trabajador;capaz;fuerte;eficiente;voluntarioso;resistente
+guéno || bueno;caritativo;manso
+ha'entese || soberbio;vanidoso;presuntuoso;orgulloso;presumido
+ha'epeguakuéra || oportunista
+ha'esénte || soberbio;vanidoso;presuntuoso;orgulloso;presumido
+ha'ete || natural
+ha'etegua || oportuno
+ha'etemi'ỹva || nefasto
+ha'etépe || puntual
+ha'etéva || puntual;legítimo
+ha'eve || activo;inteligente;capaz;listo;hábil;muy
hábil;vivo;habilidoso;valiente;pillo;ligero;idóneo;guapo
+ha'eve'ỹ || incapaz;torpe
+ha'eño || solo;soltero;solitario;único;retirado;retraído;taciturno
+ha'o || podrido
+ha'ãrã'ỹ || inconmensurable
+ha'ỹijopyre || desgranado;desmotado
+ha'ỹiva || cojudo;boludo;cojonudo
+haimbe || filosofo;cortante;afilado
+haipyre || escrito
+hairo || muy agrio;amargo
+haruha || dañino
+harúva || maléfico
+havara || rústico;áspero;tosco;de la superficie de las cosas;rudo;erizado
+he || rico;agradable;delicioso;gustoso;sabroso
+he'embochy || almibarado;melifluo
+he'íva añetegua || sincero
+he'ẽ || dulce
+he'ẽte || muy dulce;muy salado
+he'ẽterei || excesivamente dulce;excesivamente salado
+he'ỹ || sin gusto;insípido;desabrido;sin sabor;soso
+heseguaite || igualito
+hete || muy sabroso;riquísimo
+hevy || medio sabroso
+hi'a porã || de buen estado físico
+hi'a'ỹva || improductivo
+hi'aky || inmaduro;verde
+hi'aragua || oportuno
+hi'aratĩmbo || brumoso
+hi'are || duradero;perdurable
+hi'aréva || duradero;estable
+hi'atĩ || canoso
+hi'upy || comestible
+hi'y hetáva || caudaloso;lagunoso
+hi'áva || fértil;fructífero;frutal;fecundo
+hi'ýva || aguado
+hái || picante;acedo;agrio;ácido;avinagrado
+háka || veterana;vaqueana;madura
+hãimbe'ỹ || desafilado;obtuso
+hũ || negro;tiznado
+hũmbara || negro no uniforme
+hũngy || semi negro;moreno;negruzco;pardo;gris
+iguypegua || inferior
+ijapúva || perjuro;felón;falso;simulador
+ijeheguíva || automático
+ijetu'u ||
empecinado;ajustado;problemático;plantado;empacado;trancado;difícil;trabado;obstinado
+ijojaha'ỹva || sin igual;incomparable;extraordinario
+ikane'õ'ỹva || infatigable;incansable
+ikare'ỹva || derecho
+ikatu'ỹva || imposible
+ikatupáva || todopoderoso;omnipotente;poderoso;posible
+ikeraguatáva || sonámbulo
+ikeranáva || dormilón
+iko'ẽmbáva || noctámbulo
+ikuáva || agujereado
+ikãva || seco
+imandu'akatúva || memorioso
+imba'ekuaáva || sabio
+ipirevaíva || malhumorado
+ipochýva || enojo;malo;fiera;rabioso;malvado
+ipokatúva || influyente
+ipokopýva || palpable
+iporãma || suficiente
+iporãva || bueno;valioso;lindo;útil
+iporãve || más bueno;más lindo;mejor;más valioso;más útil
+ipotýva || florecido;floreciente;florido
+ipu'akáva || dinámico
+ipurupy || valedero
+ipyapýva || guapa;triunfadora;decidida;fuerte;valiente
+irundy || cuatro
+irundyha || cuarto
+irundypa || cuarenta
+irundypaha || cuatrigésimo
+irundysa || cuatrocientos
+itaro || sasonado;satisfecho
+itavýva || ignorante;tonto
+ivare'áva || hambriento
+iñakãratĩva || cornudo
+iñarandúva || sabio
+iñypytũ || obscuro
+jagua rehegua || perruno
+jaheipy || desatendido
+jaho'ipy || abrigado;cubierto;tapado;arropado;cobijado
+jaipa || ulceroso;todo podrido
+jajy || resistente;duro;gomoso;pegajoso
+jajái || brillante;brilloso;centelleante
+japa'y || lacio;llano;suelto;liso
+japetĩ || blancuzco
+japu || engañoso;mentiroso
+japugua'ỹ || verídico
+jara'ỹ || sin dueño;suelto
+jarakuaa || sometido;obediente
+jaramove || recien nacido
+jaramóva || recien nacido
+jare || mugriento;sucio;roñoso
+jasy rehegua || sideral
+jasypegua || lunar
+javegua || de la misma edad;coetáneo;contemporáneo
+javiru || de aspecto marchito o seco
+javorái || complicado;intrincado;enrevesado;peliagudo
+jayvy || agachado
+jayvyhápe || cabizbajo
+je'okue || borrado;desteñido;tachado
+jeahose || excesivo
+jegua || adornado;enjoyado;empavesado
+jegua'ỹ || sencillo;modesto;sin adorno
+jeguaka || adornado;enjoyado;empavesado
+jeguáva || adornado
+jehúva || sucedido;hecho
+jejapo || engreído;presumido;orgulloso
+jejapo'ỹ || sencillo;humilde
+jejokuapy || servicial
+jekakue || roto;quebrado;rajado
+jekarei || frágil;quebradizo
+jekojoja || coexistente;contemporáneo
+jepigua || normal
+jepoka || retorcido;torcido
+jepoka poka || retorcido
+jepokaparei || lánguido;débil
+jepokapy || torcido
+jepokuaáva || usual
+jepokáva || flexible
+jeporekakatu || habilidoso;ingenioso
+jeporuve'ỹ || en desuso;prescripción
+jeporúva || usual
+jepotapy || codiciado;admirado
+jepotareíva || combustible;inflamable
+jepoyhu || receloso
+jepysohatã || tirante;tenso
+jera || suelto;desatado
+jerepy || rodante
+jererovu || soberbio;vanidoso;presuntuoso;orgulloso;presumido
+jero ||
bravo;terrible;engreido;duro;cruel;valiente;orgulloso;insensible;agriado
+jero'a || ladeado;inclinado;reclinado
+jerova || altanero;altivo;arrogante
+jeroviaha || fiel
+jeroviapy || malcriado;fiel;mimado
+jerovu || ufano
+jesarekoha || amable;cautivador;aventajado;ventajoso;galán tenorio
+jestira || estirado
+jetu'u || difícil;problemático
+jo'a || encimado;añadido;doble;duplicado;superpuesto
+jo'ári || superpuesto
+joaju || pegado;unido
+joapy || añadido;unido
+joapypy || en pares;unido
+joave || igual
+joavegua || contemporáneos;de la misma edad
+joavy || ferente;desigual;distinto;diverso
+joavyre'ỹ || sin diferencia
+joguaha || análogo;similar;semejante;igual;parecido;símil
+joguaháva || análogo;similar;semejante;igual;parecido;símil
+joha || antipático;sin
gracia;áspero;insípido;insulso;huraño;desagradable;tosco;molestoso;majadero;mañero
+joheipyre || honrado;virtuoso;estimado;intachable;puro;de carácter limpio
o irreprochable;digno;sin mancha;hacendado;probo;pulido;educado
+johupyre || hallado;encontrado
+joivy || duplo;doble;dúo
+joja || parejo;semejante;idéntico;igualado;plano;igual;empatado
+joja'ỹ || desigual
+jojaha'ỹva || inigualable
+joki || patizambo;ladeado;torcido
+jopara || mezclado
+joparapara || varios
+joparapyre || mezclado;variado
+jopy || avaro;mezquino
+jorapy || libre;suelto;desatado
+jorapyra'ỹ || indisoluble
+jorapyre || libre;suelto;desatado
+josopy || molido
+jovái || enfrentados;opuestos
+joyvy || a dos voces;en pares;doble;armonizado;dúo;combinado
+ju || color amarillo;amarillo
+juapy || añadido;unido
+juavy || distinto;desigual;diverso;ferente;diferente
+juhupyre || hallado;encontrado
+juky || gracioso;simpático
+juky'ỹ || soso
+jumby || semi amarillo;color morado
+juru || abierto
+juru'akua ||
tragón;aprovechador;desbocado;pedigueño;parásito;pechador;sableador;vividor
+juruaysýva || baboso
+juruguasu || grosero;soberbio;maldiciente;bocón
+juruhe'ẽ || salamero
+jurujy || charlatán;propalador
+jurujái || distraído;boquiabierto;embelesado
+jurukaru || glotón;comilón;tragón
+jurupe || boca chata;boca aplastada
+jurupepíta || hablador;chismoso;delator;boquiblando
+jurupipi || charlatán
+jurutavy || tonto;boca ignorante
+jurutie'ỹ || grosero;deslenguado;cínico
+juruvera || hablador;chismoso;charlatán
+juruvy || entreabierto;entornado;boca entreabierta;semi abierto;medio
abierto
+juruvyrei || sano;sonriente;alegre
+jy || resistente;fibroso;quemado;cocido;difícil de romperse;cocinado
+jygue || cocido
+jypyre || fundido;cocido;quemado;cocinado
+jyvaapĩ || brazo mutilado;manco
+ka'agua || montaraz;selvático
+ka'aguygua || montaraz;del monte
+ka'arugua || vespertino;perteneciente a la tarde
+ka'avo ||
simpático;atractivo;prestigioso;agraciado;popular;gracioso;afortunado;querido
+ka'u || borracho
+ka'u pepe || totalmente borracho
+ka'urapo || borracho empedernido;borrachín
+ka'uton || semi borracho
+ka'yĝua || montaraz;selvático
+ka'úcho || borracho
+kachachã || burdo;ordinario;insignificante
+kachape || grosero;chato;pequeño;playo;maleducado
+kachiãi || grosero;sin
exactitud;agresivo;zafado;antisocial;informal;descortés;indisciplinado
+kachiãi'ỹ || honesto;noble;decente
+kachãchã || chochera;ordinario
+kaigue || aburrido
+kakuaaite || vasto;muy grande;extenso
+kakuaave || mayor de edad, tamaño o estatura
+kakuaayĝua || mayor;mayor de edad;superior
+kakuaaĝa || mayor;mayor de edad;superior
+kakuaaĝua || mayor;mayor de edad;superior
+kalambi || muy pobre
+kamba || negro;moreno;africana
+kamba ra'ãnga || enmascarado
+kande'a || esbelto;elegante
+kanduha || retorcido;enroscado;revuelto;entretejido
+kane'õ || cansado
+kane'õ'ỹva || infatigable;incansable
+kangue atã || hueso duro
+kangue guasu || hueso grande;huesudo
+kanguerei || muy flaco;esquelético
+kanguero || riguroso;antipático;rígido;argel;de mal carácter
+kangy || lánguido;abatido;deprimido;débil;flojo
+karai || sagrado
+karai tuja || haragán;pícaro
+karakatu || diestro;genio;hábil
+karape || petiso;bajo;diminuto en su especie;enano;bajo de estatura;pequeño
+karape'i || enano
+karapã ||
oblícuo;torcido;inclinado;doblado;tuerto;corvo;encorvado;curvo;agachado;arqueado
+karapã'ỹ || recto;no arqueado;no curvo
+karuete || muy comilón
+karuetevo || glotón
+karácha || aplechado
+karúva || glotón;comilón
+karẽ || indirecto;torcido;doblado de algo
derecho;aguileño;patizambo;cojo;rengo;curvo;encorbado;arqueado
+karẽ'ỹ || recto;derecho;no arqueado;no curvo
+kate || de categoría;decente;lujoso;noble;distinguido;elegante
+katupyry ||
trabajador;vivo;inteligente;astuto;hábil;despierto;vivaracho;listo
+katupyry'ỹva || incapaz;inhábil;desmañado;torpe
+katura'y || vano;fútil;incierto
+katĩ || hediondo;maloliente;fétido
+kavure'i || atractivo
+kechẽ || ladeado;torcido;mal colocado;mal inclinado;deformado;de la boca
+kelembu || ordinario;feo;de mala calidad
+kepota || a punto de dormir
+kera || medio dormido;soñoliento
+keraguata || sonámbulo
+kerai || soñoliento
+kerambi || medio dormido;soñoliento
+kerana || dormilón
+kesu || mal hecho;ordinario;falso
+kevy || medio dormido;soñoliento
+kirirĩ || callado;tranquilo;sosegado;taciturno;silencioso;quieto;reservado
+ko'aĝagua || moderno;contemporáneo;de época actual
+konikoníva || serpenteante;sinuoso
+korasõra'ãnga || con forma de corazón;acorazonado
+korócho || rústico;áspero;áspera;rugoso;burdo;basto;tosco;granulento
+kose ||
atrevido;desenfadado;decidido;instruso;perjudicial;dañino;descarado;resuelto;osado;destructor;caradura;en
celos
+kotyvy'a || aislado;encerrado en la pieza
+koygua || rústico;tímido
+koyguareko || tímido
+ku'ekue || destartalado
+ku'epa || todo destartalado
+ku'i || en polvo;desmenuzado;en pedazitos;triturado;menudo;pisado;molido
+ku'itumi || molido en polvo muy fino;atomizado;impalpable
+kua || cueva;agujereado;horadado
+kuaava || conocido
+kuadro'i || decaído
+kuapyre || agujereado
+kuatia'ỹva || indocumentado
+kucha'ã || deforme del cuerpo;deforme del rostro;contorsionado
+kuchu || débil;flojo
+kuerei || deshecho
+kuerái || aburrido;hastiado;harto;fastidiado
+kuigue || desprendido;caído
+kuimba'e || fuerte
+kuimba'e rehegua || varonil;perteneciente al hombre;masculino
+kule'e || desarticulado
+kuli || chusco
+kuliskína || casquivano
+kunda || revuelto;enroscado
+kunu || tierno
+kunu'ũ || mimado
+kure rehegua || porcino;lo perteneciente al puerco
+kurepi || argentino
+kurie || no remoto
+kuruchĩ || perezoso;acurrucado
+kuruvi || desmenuzado
+kutipáila || fácil de enojarse;antipático;sensible;argel
+kutiri || pequeño
+kuña rehegua || femenino
+kuña'i || chismoso;mujerín
+kuñareko || mujeriego
+ky || verde;no maduro aún;tierno
+ky'a || sórdido;mugriento;sucio;pringado;roñoso;inmundo;impuro;desaseado
+kyhyje'ỹ || seguro
+kyhyjepyrã || siniestro
+kyhyjerã || tremendo;riesgo
+kyra || obeso;gordo;grasiento
+kyrajo'a || embarasada
+kyrapa || todo graciento
+kyre'ỹ ||
activo;brioso;listo;animoso;despierto;vivo;voluntarioso;servicial;de buen
humor;dispuesto;laborioso;optimista;diligente;guapo
+kyryukue || cartelajinoso;cartilaginoso
+kyrỹi || frágil;blando y delicado;no crecido;tierno;nuevo;cosquilloso;verde
+kytomi || insignificante
+kytã'i || espaciado;escaso;próximo;menudo
+kytĩha || incisivo
+kytĩmbyre || tajado;rebanado;cortado;recorte
+kã || seco
+kéra ãndu || de sueño ligero;sensible ante cualquier ruido;sueño liviano
+kõi || duplo
+kýto || ínfimo;poco;diminuto;pequeño
+kýtomi || chiquito;un poquito
+kũ remói || de fácil exitación;calentona
+kũ'atã || torpe de lengua;dislalia;lengua dura
+kũjera || locuaz;lengua movible;hablador;lengua suelta;veloz
+kũmbe || tartamudo;torpe de lengua
+kũpyryrỹi || locuaz;ágil en el hablar
+kẽkẽ || ronco
+letrado || inteligente;astuto;guapo
+liapyre || envuelto;empaquetado;liado
+lápi mbyky || ignorante
+lénto || más o menos;medio
+ma'ẽha rory || admirado
+maimbe || asado;tostado
+maimbepyre || tostado
+mamymba || rudo;ignorante;de poco entendimiento
+mandu'a pyre || mencionado;recordado
+mandu'arã || memorable
+mano || marchito;desmayo
+manokuaa'ỹva || inmortal
+manombotáva || moribundo
+marangatu || honrado;piadoso
sincero;virtuoso;estimado;recto;santo;bendito;honesto;digno;noble;manso;justo;venerable;sagrado;bueno;probo;pío;cabal
+marã ||
descompuesto;imperfecto;defecto;defectuoso;mácula;manchado;menoscabo;viciado
+marã'ỹ || intachable;puro;casto;sin mancha;infacto;virgen;inocente
+marãe'ỹ || perfecto;sin mal
+marãngatu'ỹva || innoble;sin carisma
+marãva || culpable
+mba'apo'ỹ || ocioso;desocupado
+mba'apokatu || trabajador;laborioso;dedicado al trabajo
+mba'apose'ỹ || haragán;sin ganas de trabajar
+mba'e aruru || enfermizo;decaído
+mba'e kãnguero || antipático;antisocial
+mba'e vã || torcido
+mba'e ãnga'u || desganado
+mba'e õpĩ ||
pelado;escaso;mezquino;avaro;desconsiderado;pobre;ruin;miserable;tacaño
+mba'e'ỹ || no propio;ajeno
+mba'eapovõ || gomoso;pegajoso
+mba'ehaku || exitado constantemente
+mba'ehe || rico;sabroso
+mba'eheta || rico;millonario
+mba'eka'avo || atractivo;simpático
+mba'ekaru || glotón;comilón
+mba'ekatupyry || diestro;agil;hábil
+mba'ekera || semidormido
+mba'ekoygua || chacarero;tímido;analfabeto
+mba'ekuaa || sabio
+mba'ekuaáva || ilustrado;conocedor;sabio
+mba'ekãngy || sin ganas;débil;flojo;flexible
+mba'embyasy || triste
+mba'epara || jaspeado;overo;moteado;abigarrado;matizado;policromo
+mba'epirerĩ || flaco;frágil;quebradizo;ralo
+mba'epochy || malo;perverso;sanguinario
+mba'epotĩete || transparente;diáfano
+mba'epysã || arruinado;antisocial;ignorante;inútil;torpe
+mba'erechakuaa || agradecido;obsequioso;considerado
+mba'ererekoha || rico
+mba'eresavã || vizco
+mba'erete susũ || frágil
+mba'eruru || hinchado
+mba'eryrýi || tembloroso
+mba'esa'yju || descolorido
+mba'etytýi || titilante
+mba'etéma || grande;ponderativo;inmenso
+mba'evai || feo;embrujo;pernicioso;malo;hechizo;mamarracho
+mba'evairã || no permitido;feo;malo;nefasto;ruin;nocivo
+mba'evava || oscilante
+mba'evegua || nulo
+mba'uhéi || hambriento
+mbaparã || digno de castigo
+mbapára || difundo;extinto;muerto;ánima;fallecido;finado
+mbara'i || puntos de colores;matiz;moteado
+mbarakaja rehegua || gatuno
+mbarete ||
pujante;duro;enérgico;sólido;autoritario;vigoroso;poderoso;intenso;prepotente;fuerte;violento;potente;recio;forzudo;tieso;firme
+mbarete'ỹ || flojo
+mbatara || inconstante;veleidoso;jaspeado
+mbegue || lerdo;torpe;despacioso;pausado;lento
+mbembe || espeso como la miel
+mbi'i || brilloso
+mbiche || ahumado;quemado;tostado
+mbichy || cocido a calor seco;asado seco;tostado
+mbija || rutilante
+mbiraíva || leproso
+mbo'epyre || enseñado
+mbo'ipyre || descuartizado;picado;desmenuzado
+mboaguaraha || zalamero
+mboaguarapyre || adulado
+mboaguaráva || halagador
+mbohapy || tres
+mbohapyha || tercero
+mbohapypa || treinta
+mbohapypaha || trigésimo;trigésima
+mbohapysa || trescientos
+mboja'opyre || seccionado;dividido;partido;trinchado;fraccionado;cortado
+mbojeroviapy || honrado;cosentido;estimado;mimado;distinguido;complacido
+mbojoparapyre || mezclado;añadido;apretado
+mbojypyre || cocido;guisado;cocinado
+mbokuapyre || ahuecado;agujereado;horadado
+mbopepyre || aplastado;aplanado;achatado
+mbopukáva || jocoso
+mbopupupyre || hervido;sancochado
+mbopy'akyrỹiva || emocionante
+mboriahu ||
necesitado;desposeido;menesteroso;carenciado;pobre;miserable;indigente;humilde
+mboriahu apĩ || indigente
+mboriahu ryĝuatã || de la clase media;ni rico ni pobre;pobre satisfecho
+mboriahureko || miserable
+mbotakykuepyre || pospuesto
+mbovopyre || fraccionado;partido
+mbovupyra || inflable
+mbovy || pocos
+mbovy'aha || fruitivo
+mboyvegua || previo;anterior
+mbuhupa || visitante;huesped
+mbuku || alto;largo;lejos
+mburutue || grandioso;gigantesco;descomunal
+mbyaiha || pernicioso;perjudicial;dañino
+mbyky || corto;breve
+mbyte || medio
+mbytegua || perteneciente al medio;al centro;mediano
+mbytepegua || neutral;intermedio;el del medio
+mbóre ||
disparate;imbécil;repudiable;inservible;tonto;mentiroso;fanfarrón;tramposo
+me'ẽmbyre || rendido;dado;derrotado
+membe || derretido;flojo;blando;tierno
+memby'ỹ || estéril
+meme || deseguido;asiduo;constante;sin cesar;habitual
+memegua || perenne;frecuente;sucesivo;contínuo
+mena'ỹ || viuda
+menda'ỹ || soltero
+mendare || casado
+mendare'ỹ || soltero
+mendáva || casado
+meñakõi || hermafrodita
+meĝua || lisiado;torcido;deforme;defectuoso;corrupto;malo;tarado;inválido
+mi || humilde
+michĩ || chico;pequeño
+michĩeteve || mucho más chico;menor;mucho menos;poquitísimo;mucho más poco
+michĩmi || insignificante;poquito;diminuto
+michĩve || menor
+michĩvete || muy poco;mínimo
+michĩvéva || menor;el más chico
+mimbi || brilloso;brillante;reluciente;lustroso;radiante;centelleante
+mimbija || rutilante
+mimoimbyre || hervido;sancochado;cocido en agua;cocinado
+mimoipyre || hervido;sancochado;cocido en agua;cocinado
+mimói || cocido;hervido;sancochado;cocinado
+mini || chico;pequeñito;chiquitito;poquito;pequeño
+mirĩ || chico;pequeño
+mitã aky || chico;tierno
+mitãkuña'i || mujercita;mujerín
+mitãkũnu'ũ || gachón;mimado
+mitãrehegua || infantil
+mo'ãmbyre || protegido
+moha'ãngapyre || ilustrado;dibujado
+mohu'ũmbyre || ablandado;machucado
+mohũmbyre || tiznado;ennegrecido
+moingepyre || ingresado;metido;incluido;introducido;penetrado;incorporado
+mokañymbyre || borrado;secuestrado;desaparecio;escondido
+mokõi || dos
+mokõi mokõi || de a dos;de dos en dos;dos a dos
+mokõiha || segundo
+mokõipa || veinte
+mokõipaha || vigésimo
+mokõisa || doscientos
+mokõisu || dos mil
+mokõisua || dos millones
+mokõive || ambos
+molde úra || de irregular y desconsertante figura
+mombe'upyre || declarado
+mombopyre || derrochado;desperdiciado;tirado;lanzado;arrojado;dilapidado
+mombyry || remoto;apartado;retirado;distante en el
espacio;remota;lejos;lejano
+mombyrygua || forastero;de lejos
+mombyrymbyry || muy lejos
+momembykuáva || abortivo
+momorãmby ||
amado;estimado;admitido;autorizado;querido;apreciado;aprobado;admirado
+momorãmbyre || célebre;notable
+momorãmbyrã ||
admitido;plausible;formidable;admirable;loable;autorizado;aprobado
+mona || pringado
+monambipyre || preso;prisionero;cautivo
+monambyre || pringado
+monandipyre || vaciado
+mondapyre || robado
+mondopy || enviado
+mondopyre || expulsado;despacho;destituido;despedido
+monflorito || hermafrodita;afeminado
+mongaraipyre || bendito;consagrado
+mongarúva || alimenticio
+mongorapyre || sitiado
+mongueraiha || fastidioso;majadero
***The diff for this file has been truncated for email.***