|
Acaba
mümkün müdür ki, bu derece nihayetsiz bir kudret ve muhit bir hikmetle
rububiyet eden ve zerrattan tâ seyyârâta kadar bütün mevcudatı kabza-i
tasarrufunda tutmuş ve intizam ve mizan dairesinde döndüren Sâni-i
Zülcelâl, neş’e-i uhrâyı yapmasın veya yapamasın?
İşte, çok âyât-ı
Kur’âniye, şu hikmetli neş’e-i ûlâyı nazar-ı beşere vaz ediyor; haşir ve
kıyametteki neş’e-i uhrâyı ona temsil ederek istib’âdı izale
eder.
Der: 1
قُلْ
يُحْيِيهَا
الَّذِىۤ
اَنْشَاَهَاۤ
اَوَّلَ
مَرَّةٍ Yani, “Sizi hiçten bu derece hikmetli bir surette kim inşa
etmişse, Odur ki sizi âhirette diriltecektir.”
Hem der ki:
2وَهُوَ
الَّذِى
يَبْدَؤُا
الْخَلْقَ
ثُمَّ
يُعِيدُهُ
وَهُوَ
اَهْوَنُ
عَلَيْهِ Yani, “Sizin haşirde iadeniz, dirilmeniz, dünyadaki
hilkatinizden daha kolay, daha rahattır.”
Nasıl ki bir taburun
askerleri istirahat için dağılsa, sonra bir boruyla çağırılsa, kolay bir
surette tabur bayrağı altında toplanmaları, yeniden bir tabur teşkil
etmekten çok kolay ve çok rahattır.
Öyle de, bir bedende birbiriyle
imtizaçla ünsiyet ve münasebet peydâ eden zerrât-ı esasiye, Hazret-i
İsrâfil Aleyhisselâmın sûru ile Hâlık-ı Zülcelâlin emrine “Lebbeyk”
demeleri ve toplanmaları, aklen birinci icaddan daha kolay, daha
mümkündür.
Hem bütün zerrelerin toplanmaları belki lâzım değil.
Nüveler ve tohumlar hükmünde olan ve hadiste acbü’z-zeneb3 tabir edilen ecza-yı esasiye ve
zerrât-ı asliye, ikinci neş’e için kâfi bir esastır, temeldir. Sâni-i
Hakîm, beden-i insanîyi onların üstünde bina
eder.
Dipnotlar - Arapça İbareler -
Haşiyeler :
1 : Yâsin Sûresi, 36:79.
2 : “Halkı önce yaratan, sonra tekrar
diriltecek olan Odur; bu ise Onun için daha da kolaydır.” Rum Sûresi,
30:27.
3 : bk. Buhari, Tefsîru Sûreti Zümer: 3,
Tefsîru Sûreti Nebe’: 1; Müslim, Fiten: 141-143; Ebû Dâvud, Sünnet: 22;
Nesâî, Cenâiz: 117; İbn-i Mâce, Zühd: 32; Muvatta, Cenâiz: 49; Müsned:
2:322, 428, 499, 3:28.
|
Lügatler :
acbü’z-zeneb : kuyruk sokumundan bulunan ve insanın
tekrar yaratılışında çekirdek görevini görecek olan hücre; bir tür genetik
şifre
âhiret : öteki dünya, öldükten sonraki sonsuz
hayat
Aleyhisselâm : Allah’ın selâmı onun üzerine
olsun
âyât-ı Kur’âniye : Kur’ân’ın âyetleri
cephe :
yüz
hadis : Peygamberimize ait söz, emir veya
davranış
Hâlık-ı Zülcelâl : sonsuz haşmet ve yücelik sahibi,
herşeyi yoktan yaratan Allah
haşir : insanın öldükten sonra
âhirette diriltilerek tekrar Allah’ın huzurunda
toplanması
hikmet : herşeyin belirli gayelere yönelik olarak,
mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde olması
hikmetli : herşeyi
bir gaye ve maksada yönelik olarak, anlamlı ve yerli yerinde
yapılması
hilkat : yaratılış
icad : vücut verme,
yoktan yaratma
imtizaç : kaynaşma
inşa : yapma, vücuda
getirme
intizam : düzenlilik
istib’âd : akıldan uzak
görme
izale : giderme
kabza-i tasarrufunda : tasarrufu
altında
kalem-i kader : kader kalemi, Allah’ın olacak hadiseleri
olmadan önce bilip yazması
kıyamet : kâinatın ölümünden sonra,
bütün ölülerin dirilip ayağa kalkmaları, mahşerde
toplanmaları
kudret : güç, kuvvet, iktidar
lebbeyk :
“buyurunuz, emredersiniz”
mevcudat : varlıklar
mizan :
ölçü, denge
muhit : kuşatıcı, kapsamlı
münasebet peyda
etmek : ilişki kurmak
nazar-ı beşer : insanın dikkatli
bakış
neş’e-i uhrâ : âhirette ikinci kez
diriltilme
neş’e-i ûlâ : insanın ilk
yaratılışı
nihayetsiz : sonsuz
nüve :
çekirdek
rububiyet : Rablık; Allah’ın herbir varlığa yaratılış
gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye
edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması
Sâni-i Zülcelâl
: herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan, sonsuz büyüklük ve yücelik sahibi
Allah
seyyârât : gezegenler
sûr : kıyamet gününde Hz.
İsrafil’in (a.s.) üfleyeceği boru
suret : şekil,
biçim
tabur : bir askeri birlik
temsil :
benzetme
teşkil etme : oluşturma
ünsiyet : alışkanlık,
âşinalık
vaz : yerleştirme, koyma
vücut :
varlık
|
