15 DE AGOSTO: FUNDACIÓN DE ASUNCIÓN

26 views
Skip to first unread message

David Galeano Olivera

unread,
Aug 15, 2021, 12:35:19 AM8/15/21
to
FUNDACIÓN DE ASUNCIÓN – PARAGUAY ÑEMOPU’Â
Ohai: David Galeano Olivera
       Táva Paraguay oñemoheñóikuri ára 15 jasypoapy ary 1537 jave. Juan de Salazar y Espinoza niko upe imopu’âhare. Ha’éngo ouva’ekue Amérikape karai Pedro de Mendoza ndive. 15 jasypoapy niko ha’e Virgen de la Asunción ára, upévare Salazar ombohérakuri chupe Nuestra Señora Santa María de la Asunción. Guarani ñe’ême katu héra Paraguay. La Ciudad de Asunción nació el día 15 de agosto del año 1537. Su fundador fue Don Juan de Salazar y Espinoza. Él llegó a América acompañando a Don Pedro de Mendoza. El 15 de agosto es el día de la Virgen de la Asunción, por eso Salazar bautizó al fuerte con el nombre de Nuestra Señora Santa María de la Asunción. Su nombre en Lengua Guarani es Paraguay.


       Paraguay rogaguasu oñemopu’âkuri Guarani Kario retâme, ha’éva’ekue umi oikóva y Paraguay rembe’ýpe. El fuerte de la Asunción se erigió en el territorio de los Guarani Kario, que vivían en la costa del río Paraguay.

       Paraguaýpe ojehero Tavakuéra Sy. Añetehápe, Paraguaýgui osêkuri umi omopu’âva’ekue Táva Buenos Aires, Corrientes, Santa Fe, Concepción del Bermejo, Santa Cruz de la Sierra, Santiago de Jerez ha Ciudad Real. Asunción fue bautizada Madre de Ciudades. En verdad, de Asunción salieron las expediciones que fundaron las ciudades de Buenos Aires, Corrientes, Santa Fe, Concepción del Bermejo, Santa Cruz de la Sierra, Santiago de Jerez y Ciudad Real.

       Upe guive Táva Paraguay okakuaa. Ko’áĝa niko oiko ipype peteî sua tapicha; ha Paraguáy Retâ tuichakue javevépe oiko haimete pokôi sua tapicha. Desde entonces la Ciudad de Asunción se extendió. Actualmente viven en ella un millón de habitantes; en tanto que, en la República del Paraguay hay una población de casi siete millones de habitantes.

       Táva Paraguay niko ha’e Paraguáy Retâ tavaguasu; ha upévare ipype ojehaitypo tetâ motenondeharakuéra (Tetâ Ruvicha, Tetâ Amandaje ha Tetâ Tekojoja Ruvicha). Reikuaasevérô Táva Paraguay rehegua, ehesakutu ko’ápe: http://www.mca.gov.py/inicio.htm. La Ciudad de Asunción es la capital de la República del Paraguay. Es la sede de los tres poderes del Estado (Ejecutivo, Legislativo y Judicial). Si desea obtener más datos sobre la Ciudad de Asunción, haga clic aquí: http://www.mca.gov.py/inicio.htm

       Táva Paraguay oguereko ko’áĝa 69 tekoha, umíva apytépe oî heta héra Guaraníva. La Ciudad de Asunción cuenta en la actualidad con 69 barrios, varios de ellos con nombres en Guarani. La Encarnación, Catedral, General Díaz, Pettirossi, San Roque, Ricardo Brugada (Chacarita), San Felipe, Las Mercedes, Ciudad Nueva, Seminario, Vista Alegre, Panambi Retâ, Panambi Vera, San Pablo, Terminal, Hipódromo, Nazareth, Villa Aurelia, Los Laureles, Mariscal Estigarribia, San Cristóbal, Herrera, Santa María, Itay, San Jorge, Ykua Satî, Manorâ, Villa Morra, Recoleta, Tembetary, Mburikao, General Caballero, Pinozá, Barrio Jara, Las Lomas (Carmelitas), Madame Lynch, Salvador del Mundo, Ñu Guasu, Mbokajaty, Mburukuja, Trinidad, Virgen de Fátima, San Rafael, Ita Enramada, Santa Ana, Bañado Santa Ana, Roberto L. Petit, Republicano, Pirizal, San Vicente, Bañado Takumbu, Barrio Obrero, Takumbu, Sajonia, Ita Pytâ Punta, San Antonia, Dr. Francia, Banco San Miguel, Tablada Nueva, Virgen del Huerto, Virgen de la Asunción, Bella Vista, Santo Domingo, Cañada del Yvaray, Botánico, Zeballos-kue, Loma Pytâ, San Blás, y Santa Rosa.


¡VY’APAVÊ TÁVA PARAGUAY NE ARAMBOTÝRE –
FELIZ CUMPLEAÑOS CIUDAD DE ASUNCIÓN!








ooo000ooo


ASUNCIÓN DEL PARAGUAY
Emiliano R. Fernández mba’e

I
Ndaikuaái ojehúva chéve cheko’ênte sapy’a
Che ygue yguerei rasaitéma ndavy’ái...
Ama’ê y Paraguaýre che resa angáko ikâ
Ajuségui rohecha, Asunción del Paraguay.

II
Ymaitéma ku guyráicha aikove iñapytîmby
Iñañáva tekove che pepo anga oikytî
Noĝuahêiva che rendápe peteî ára tory
Chepejúva’erâ po’ápe chereru rohechami

III
Áĝa péina Ñandejára “iporâmante” he’i
Ha peteî guyra’imi cherendápema ojokuái
Cherupívo ipepo ári chereru rohechami
Amano mboyve jaíre, Asunción del Paraguay

IV
Nendivéma cheko’êvo che pytu arumijey
Chepeju yvytu ambue noĝuahêivami amoite
Omymýi che py’apy, oikovéma che ruguy
Oje’omive ichugui tukumbo rapykuere

V
Aheja che rembiayhu jepevéramo ambyasy
Añandúva chejopy tekorasy chembokuerái
Aheja avei che symíme tapere ha pore’ŷ
Ajuségui nderechávo, Asunción del Paraguay

VI
Cherasy techaga’úgui iñypytû che rekove
Ha amoite javorái guýpe nahi’âi chéve amano
Ha aru che korasôme ojehýiva ku pere
Ha kyvômante ikatúne yvotýpe aipohâno

VII
Rehendúva apurahéirô rehendúva che ñe’ê
Rehendúva chepy’ambúrô che rova nderehechái
Kóina upévare aru mbykymi ajapova’ekue
Purahéi ndéve ĝuarâ, Asunción del Paraguay

VIII
Ahetûma ku jazmín ahetû ave reseda
Hyakuâvu Paraguay ko yvága ja’eha
Ahetûma ku cedrón che py’a rupirupi
Iporâ ndaijojahái Juan de Ayolas tapŷimi

IX
Tomimbi mbyja ko’ê tahyapu Laurel rakâ
Toveve pindo rogue leômi tosapukái
Ñande sy topukavy tomboveve iñakâhoja
Imembýpe tohovasa, Asunción del Paraguay.


Rehendusérô “Asunción del Paraguay” (Emiliano R. Fernández mba’e), opurahéiva Quintana-Escalante, ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=nR3TQgBNzsQ

ooo000ooo


ASUNCIÓN
De Federico Riera

I
Asunción
que distantes tus recuerdos
van quedando para mi
Asunción
sos mas dulce desde lejos
en el arpa Guarani.

II
Mbyju’i pukuete
nderevevéva
jaha’anga tahechami
cuanto mas aime mombyry
rohayhu Paraguay.

III
Como novia que se pierde
allá en la bruma juvenil
se diluye en mi memoria
tu silueta femenil.
Viejos patios medievales
de tu estampa colonial
siempre evoco en mis nostalgias
capital del Paraguay.

IV
Asunción
en la calma de tus calles
de un silencio evocador
Asunción
flota el alma de leyenda
de tu vieja tradición.

V
Jeruti, tu que llevas en el vuelo
un canto primaveral
llega y dile mis desvelos
que lo sepa mi Asunción.

VI
Como novia que se pierde
allá en la bruma juvenil
se diluye en mi memoria
tu silueta femenil.
Viejos patios medievales
de tu estampa colonial
siempre evoco en mi nostalgia
capital del Paraguay.

Rehendusérô “Asunción” (Mauricio Cardozo Ocampo), opurahéiva Luis Alberto del Parana, ehesakutu ko’ápe: https://www.youtube.com/watch?v=4D_Z41im7uU

ooo000ooo

Rehechasérô mba’eichaitépa iporâ Táva Paraguay; ehesakutu ko’ápe: http://www.youtube.com/watch?v=wyxbF6x5aOE

ooo000ooo



Catalino Gilberto Recalde

unread,
Aug 16, 2021, 5:56:15 AM8/16/21
to guara...@googlegroups.com
Maitei rory Tkj. David
Aguyje ko'â marandueta rehe.
Vy'apavê.... iporâiterei nerembiapo.

--
--
Oĝuahê ndéve ko marandu reimégui Google "Guarani Ñe'ẽ" Atýpe
Remyasâiséramo ne remiandu ko Atýpe, embou ne marandu ko ñe'êvevépe: guara...@googlegroups.com
Nereimesevéirô ko atýpe, embou peteî marandu ko ñe'êvevépe:
guarani-nee...@googlegroups.com
Reikuaasevérô ambue mba'e ko Aty rehegua, eike ha ehecha ko'ápe:
http://groups.google.com.py/group/guarani-nee?hl=es?hl=gn.

---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Guarani Ñe'ẽ" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to guarani-nee...@googlegroups.com.
To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/guarani-nee/CAOzBahjj3SE5%2BFFD9W5HJzTyOjjHYcEcO-Fg1ztwJ3eVf2RJ0Q%40mail.gmail.com.
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages