RUBÉN DARÍO CÉSPEDES GAMARRA (TATAJYVA)

8 views
Skip to first unread message

David Galeano Olivera

unread,
Jan 29, 2022, 1:14:55 PM1/29/22
to

RUBÉN DARÍO CÉSPEDES GAMARRA (TATAJYVA)

Ohai: David Galeano Olivera

Leer original (hacer clic) en (https://lenguaguarani.blogspot.com/2022/01/ruben-dario-cespedes-gamarra-tatajyva.html)

Leer también en (https://dgaleanolivera.wordpress.com/2022/01/29/ruben-dario-cespedes-gamarra-tatajyva/)


            Rubén Darío Céspedes Gamarra, que usaba el pseudónimo Tatajyva, nació en la Ciudad de Kapiata, Departamento Central, República del Paraguay; el día 29 de enero del año 1926. Fue sacerdote jesuita, escritor Guarani y folklorista. Su padre fue Salvador Céspedes y su madre Petrona Gamarra de Céspedes. Son sus hermanos: Eladio, Orlando, Wilfrido y Elsa. Hizo sus primeros estudios en su ciudad natal. Rubén Darío Céspedes Gamarra, ojeheróva Tatajyva, heñóikuri Táva Kapiatápe, Tetãpehẽ Central, Paraguay Retãme; ára 29 jasyteĩ ary 1926-pe. Pa’i hesuita, haihára Guaraníme ha tavarandukuaahára. Itúva herava’ekue Salvador Céspedes ha isýkatu Petrona Gamarra de Céspedes. Ijoyke’ykuéra niko: Eladio, Orlando, Wilfrido ha Elsa. Oñemoarandu’ypýkuri itávape.



            Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) inició sus estudios eclesiásticos en la Ciudad de Asunción (1944), en el Seminario Metropolitano y los continuó, a los 19 años, en Buenos Aires y finalmente en Roma donde fue ordenado sacerdote (1953) y celebró su primera misa sobre la sepultura del Papa San Pío X. Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) oñemoarandúkuri pa’irã Táva Paraguaýpe (1944), Pa’irã Mbo’ehaópe ha ombojoapy, oguerekórõguare 19 ary, Buenos Aires-pe ha ipahápe Roma-pe oikohaguépe chugui pa’i (1953) ha ojapohaguépe iñembo’eguasu peteĩha Marangatu Pío X tyvyty ári.


            En Roma empezó a escribir sus primeros poemas que luego fueron publicados en revistas y libros. Estando en Roma escribió la obra teatral “Kepeguare, páype ĝuarã” (1950) que posteriormente fue publicada en Asunción en el año 1973. Cuando regresó a la Ciudad de Asunción estuvo en la Iglesia de La Encarnación y en la Curia Metropolitana. Fue párroco de la Iglesia Virgen del Rosario de Asunción. Sus otras publicaciones son “Kapiata” (1981) y “Las 100 mejores poesías en Guarani” (1981) en coautoría con Pedro Encina Ramos. Roma-pe oñepyrũkuri ohai iñe’ẽpoty ypykue upéi osẽva’ekue araresáre kuatiahaipyre ha arandukápe. Oĩrõguare Roma-pe ohaiva’ekue ñoha’ãnga hérava “Kepeguare, páype ĝuarã” (1950) upéi osẽva’ekue arandukápe ary 1973-pe. Ojevývo Táva Paraguaýpe oĩkuri Tupão La Encarnación ha Curia Metropolitana-pe. Avei oĩkuri pa’írõ Tupão Virgen del Rosario, Paraguaýpe. Ambue hembiapokue ha’e: “Kapiata” (1981) ha “Las 100 mejores poesías en Guarani” (1981) oha’va’ekue Pedro Encina Ramos ndive.


            Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) cedió el terreno donde está asentado el colegio de la Cooperativa Kapiata. Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) ome’ẽkuri pe yvy oñemopu’ãhaguépe Cooperativa Kapiata mbo’ehao.


            Fue miembro de la Asociación de Escritores Guaraníes (ADEG) y en el año 1960 fue condecorado por el Ministerio de Defensa Nacional por su destacada labor a favor de la difusión del idioma Guarani. Oĩkuri Guarani Haihára Atýpe (ADEG) ha ary 1960-pe Tetã Ñangareko Motenondeha ome’ẽkuri chupe pyti’ajegua ohechakuaávo chupe hembiapoita ñane ñe’ẽ Guarani rayhupápe.


            Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) falleció el día 10 de mayo del año 2013, en la Ciudad de Asunción y fue enterrado en el cementerio de Kapiata. Rubén Darío Céspedes Gamarra (Tatajyva) omanókuri ára 10 jasypo ary 2013-pe, Táva Paraguaýpe ha hetekue oñeñotỹkuri Kapiata Tyvytýpe.

  

            Además recopiló parte del saber popular como las siguientes. Avei ombyatyjepékuri arandu ka’aty ko’ãvaichagua:

“Mamópa reho, nde, nde tekove

guata kyta’i, rete kachape”

 

“Ijaju vuku, inambi sakã

hesa’imimi, hová pekapa,

ojere chuguí Chive rovaja”

 

“So’o kangue rehe tahýi guaikuru:

ne rañykã rehe ague mbovymi”

 

“Nde tapicha, ne rumby porã,

nde joguaha: ju’í pakova”


ooo000ooo





ooo000ooo



Catalino Gilberto Recalde

unread,
Jan 31, 2022, 5:27:10 AM1/31/22
to guara...@googlegroups.com
Maite rory TKJ. David
Aguyje ko marandu rehe.

--
--
Oĝuahê ndéve ko marandu reimégui Google "Guarani Ñe'ẽ" Atýpe
Remyasâiséramo ne remiandu ko Atýpe, embou ne marandu ko ñe'êvevépe: guara...@googlegroups.com
Nereimesevéirô ko atýpe, embou peteî marandu ko ñe'êvevépe:
guarani-nee...@googlegroups.com
Reikuaasevérô ambue mba'e ko Aty rehegua, eike ha ehecha ko'ápe:
http://groups.google.com.py/group/guarani-nee?hl=es?hl=gn.

---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Guarani Ñe'ẽ" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to guarani-nee...@googlegroups.com.
To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/guarani-nee/CAOzBahhMg3OqjhtMAqAbfb-Buz-QjRmEG%2BwDLctJoppEpd9aUQ%40mail.gmail.com.
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages