Fwd: Petrol ve dogal gaz

[Mete Durdag]

İlginç bulacağınızı düşünerek, arkadaşım Dr. Palaz’ın Ege Cansen’e gönderdiği ve benimle paylaştığı bir yazısını ben de sizinle paylaşıyorum:

Sent from my iPhone

Begin forwarded message:

From: Abe Palaz <abep...@gmail.com>
Date: 14 December 2023 23:10:26 GMT+3
Subject: Fwd: Petrol ve dogal gaz



Sent from my iPhone

Begin forwarded message:

From: Abe Palaz <abep...@gmail.com>
Date: December 14, 2023 at 12:12:33 EST
To: can...@sozcum.com
Subject: Petrol ve dogal gaz



Sayın Cansen,

Sizin 14 Aralıkta çıkan yazınızı okudum. Hayatımın 30 yılı uluslararası/Amerika’da aktif olmak üzere toplam 40 yılı aşkın süresini petrol sektörünün her aşamasında bizzat mühendis, yer bilimci ve üst düzey yönetici olarak geçirdim. Tecrübelerim sektörde hem dev petrol şirketi tarafında hemde en büyük servis şirketi tarafında olmuştur (yani masanın her iki tarafında bulundum). Gerçekten devasa keşiflerin geliştirilme senaryolarını modellemiş, yapılan  keşiflerin ticari olup olmadığı (commerciality), hemde ticari ise hangi geliştirme senaryosun maksimum getiri sağlayacağı bütün parametreler bilinenler ve tam bilinmeyenler, risk faktörleri ile değerlendirerek yapmış bir kişi olarak yazdığınız yazı için size teşekkür ederim. Halkımızın sorgulaması ve bilmesi gereken soru son derece basittir: Karadeniz’de üretilen doğal gazın ülkemize artı değere geçmesi ne zaman olacaktır yada olacakmıdır? Bugünkü eldeki verilerle bu sorunun cevabını herkesten önce sayın Şimşek bilmelidir, vermelidir aksi halde Karadeniz gaz üretimi bir atm olmak yerine bir masraf merkezi olarak kalabilir.

Şunu gözardı etmemek gerekir: böyle bir rezervin stratejik bir değeride vardır ticari olmasa dahi doğal gazda bu kadar dışa bağımlı bir Türkiye için. Ama zaten görünürde ticariliği sorgulanan bir keşfi stratejik bir nedenden de olsa bu kadar aceleyle hayata geçirmeye çalışmak, çok yüksek rakamlı dolarları harcamak, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durumda savurganlık olabileceğini tahmin ediyorum.

Sizin yazınızda eldeki sondaj gemileri ve diğer büyük kapital harcamaları da sorguluyorsunuz burada şunu belirteyim; hızlı değişen petrol fiyatları ve sektör dinamiklerinde en çok iflaslar geçmişte bu tür yüksek kapital yatırımlar gerektiren servis şirketlerinde olmuştur. Dünyadaki dev petrol şirketleri özel yada milli bu tür yatırımlar yapmaktan imtina etmişlerdir. ExxonMobil, BP, Shell, Aramco, Pemex veya diğerlerinin offshore sondaj gemileri yoktur. PetroBras buna istisnadır onunda geçmişi nettir. Dünyada hiç bir ülke Brezilyanın arama yapmak istediği derinlikte sularda sondaj gemisi yapamadığından PetroBras kendisi için gerekli teknolojiyi geliştirmiştir. Brezilyalılar Amerikalıları derin denizlerde sondaj yapma konusunda geçmişlerdir. Size katılıyorum yapılan capital yatırımlardan nasıl maximum şekilde faydalanılmaktadır, bunların işletme maliyetleri nedir kar/zarar hesaplarının net tespit edilmesi gerekir bu bir filo yaratmak ve yönetmektir özel şirketlerin iflas ettiği bu sektörde filo yaratmak ve yönetmek büyük tecrübe ustalık ve hatta şans gerektirir. Bu konu ciddi bir şekilde araştırmalı, detaylı çalışılmalı ve bilinçli, bilgili bir şekilde kararlar alınmalıdır. Bu gemiler boşta dururkende işlerkende yüksek maliyetleri vardır bunların sayıları ve teknik kapasiteleri ülkemiz gerçekleri milli petrol şirketinin kısa ve orta vade planlarına göre optimize edilmelidir.

Burada aşikar olanı belirtmek gerekir milli şirketimizin petrol ve doğal gaz keşifleri yapması hepimizi sevindirir ama burada yapılan harcamaların ülkeye kar yerine ilave yük getirmesini kimse istemez. Milli şirketimizin büyük harcamaları durum tespiti (due-diligence) yapmadan adımlar atması acele etmesi sizin tabirinizle devletin parasıyla zar atmaya benzemektedir maalesef.

Saygılarımla
Ibrahim Palaz, PhD
Petroleum Mühendisi/Yer Bilimci




Sent from my iPad

[Mete Durdag]

Teşekkürler, çok iyi yazmışsın. Ben de bizim DPT gurubu ile paylaştım. Sevgiler,

Mete

Sent from my iPhone

On 15 Dec 2023, at 07:52, Mete Durdag <mdu...@gmail.com> wrote:

İlginç bulacağınızı düşünerek, arkadaşım Dr. Palaz’ın Ege Cansen’e gönderdiği ve benimle paylaştığı bir yazısını ben de sizinle paylaşıyorum: