Happy New Year 2025! & Nguồn gốc của Tết Dương Lịch | Minh Đỗ Texas
Mikali Nguyễn
Nguồn Gốc Và Ý Nghĩa Của Tết Dương Lịch
Tết Dương lịch bắt nguồn từ đâu?
Hiện nay, thế giới gần như đều thống nhất đón Tết Dương Lịch “New Year” vào ngày 01 tháng 01 hàng năm. Tuy nhiên, ngược dòng lịch sử, vài trăm năm trước đây, các quốc gia trên thế giới đón Tết vào những ngày khác nhau tùy vùng miền và văn hóa. Và trong 400 năm qua, việc chấp nhận ngày 01 tháng 01 là tết dương lịch đã dần dần được phổ biến rộng rãi.
La Mã là quốc gia đầu tiên chọn ngày 01 tháng 01 làm ngày New Year vào năm 153 trước công nguyên. Trước đó ngày 25 tháng 03 là ngày xuân phân (vernal equinox) được chọn là ngày đầu năm Dương Lịch (New Year). Ban đầu, phải mất thời gian khá lâu để dân chúng chấp nhận sự thay đổi này, bởi họ cho rằng ngày 01/01 không gắn liền với thời điểm hoa màu hay mùa vụ nào đặc biệt mà chỉ là một ngày bình thường sau mùa bầu cử.
Điều này cũng xảy ra tương tự ở Pháp, kể từ khi vua Charles IX trở về trước, ngày đầu năm bao giờ cũng là lễ Phục Sinh. Sau này, dần dần, đón Tết Dương lịch vào ngày 01/01 đã được quốc gia Công giáo tiếp nhận, sau đó đến các nước theo đạo Tin lành. Nước Đức chấp nhận từ năm 1700, Anh vào năm 1752 và Thụy Điển vào năm 1753. Những nước phương Đông ảnh hưởng của nhiều tôn giáo như Hindus, đạo Lão, Phật giáo, Hồi giáo nhưng cũng lần lượt dùng lịch giống Cơ đốc giáo. Nhật Bản chấp nhận ngày năm mới Dương lịch vào năm 1873 và Trung Quốc năm 1912.
Tại Việt Nam, Tết Dương lịch được áp dụng từ thời Pháp thuộc, khi lịch Tây bắt đầu được sử dụng trong công việc hành chính. Các công sở lúc đó được nghỉ những ngày này để tổ chức lễ hội đón năm mới. Ngày nay, Tết Dương lịch đã được Việt hóa và trở thành một ngày lễ của toàn dân, cùng với tết âm lịch truyền thống.
Biết ơn một năm đã qua, đón chào một năm đang đến
Ở phương Tây, ý nghĩa ngày Tết Dương lịch là dịp để mọi người quây quần, tụ họp cùng nhau đón chào năm mới. Họ có nhiều cách chào đón khác nhau nhưng đều chung một ý nghĩa là thể hiện sự biết ơn một năm đã qua và hy vọng vào một năm tiếp theo gặp nhiều may mắn, an lành.
Ở Mỹ, mọi người thường cùng nhau ngồi trong các quán rượu hay cùng nhau ngồi ở nhà trước tivi. Họ cùng nhau đếm ngược thời gian và chờ đón khoảnh khắc quả cầu pháo hoa nổ tung rơi xuống đánh dấu sự kết thúc năm cũ bước sang năm mới. Sau đó, người ta chúc nhau bằng những nụ hôn nồng nàn. Tuy nhiên, nụ hôn lúc nào cũng phải đặt đúng chỗ, không phải hôn ở đâu cũng được. Cha mẹ hôn con cái trên trán, bạn bè hôn nhau ở hai bên má, trai gái yêu nhau thì hôn môi…
Ở Nga, Tết là dịp gia đình tụ họp bên “cây năm mới” và cha mẹ sẽ trao tặng những món quà năm mới ý nghĩa dành cho các con của mình dưới cây năm mới này.
Còn đối với một số nước như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Venezuela, Cuba, Mexico, Ecuador, và Peru, người ta ăn 12 quả nho khi đồng hồ điểm 12 tiếng theo nhịp chuông. Truyền thống này bắt nguồn từ năm 1909 nhằm giải quyết số nho thừa của năm cũ. Mỗi quả tượng trưng cho một tháng, và người ta sẽ cố ăn hết 12 quả trước tiếng chuông cuối cùng để có một năm ngọt ngào, may mắn.
Tết của tình yêu thương và niềm hy vọng
Vào ngày Tết Dương lịch, câu cửa miệng của mọi người luôn là “Happy New Year”, cùng những lời chúc tốt đẹp. Có lẽ, suốt một năm bận rộn đã khiến người ta nhiều khi quên mất cách nói lời yêu thương, nhưng trong khoảnh khắc thiêng liêng này, tạm gác những bộn bề lo lắng bấy lâu, nhìn vào nụ cười rạng rỡ của những người thân bên cạnh, người ta chợt muốn dành cho nhau những lời yêu thương chân thành hơn bao giờ hết…
Happy New Year, câu nói cho một năm mới tốt lành và tràn ngập yêu thương
Cho dù năm cũ vẫn còn những điều chưa trọn vẹn, nhưng trong giây phút giao thừa này, chúng ta quyết định quên hết nỗi buồn đã qua và chỉ giữ lại niềm vui hiện tại, để ca hát, nhảy múa tưng bừng, rộn rã bên cạnh những người thân yêu và cất vang bài ca hy vọng vào một năm mới tràn đầy hạnh phúc.
LỊCH SỬ CỦA NGÀY ĐẦU NĂM MỚI
Tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác trên thế giới, ngày 1 tháng 1, ngày đầu tiên của lịch Gregory, mở ra một năm mới tràn ngập những quyết tâm năm mới và lời hứa sẽ làm tốt hơn năm trước. Ngày này bắt đầu bằng những món đồ uống gây nôn nao đối với một số người và đối với những người khác, là những lời cầu nguyện biết ơn vì đã sống sót để đón chào một năm mới đầy hứa hẹn. Nhưng ngày lễ này bắt đầu như thế nào? Đó là một câu chuyện rất cũ.
Hầu hết các nền văn minh đều căn chỉnh lịch của họ theo mặt trăng. Người Lưỡng Hà và Babylon cổ đại đã đón năm mới cách đây hơn 4.000 năm. Đối với họ, một năm mới theo các pha của mặt trăng và xuân phân — khi ánh sáng mặt trời và bóng tối cân bằng như nhau.
Người Babylon đã nghi lễ Xuân phân bằng Akitu, một nghi lễ tôn giáo kéo dài 11 ngày. Người Ai Cập đánh dấu năm mới bằng dòng nước lũ của sông Nile và ngôi sao Sirius. Cho đến tận ngày nay, Tết Nguyên đán của Trung cộng vẫn đến vào ngày trăng non thứ hai sau ngày Đông chí.
Sự tiến hóa từ lịch Âm sang lịch Gregory ngày nay bắt đầu từ lịch La Mã đầu tiên do Romulus nghĩ ra, người ta cho rằng Romulus được chó sói cho bú, cùng với anh trai mình, Remus, đã thành lập nên Rome. Lịch La Mã ban đầu được giới thiệu vào thế kỷ thứ 8 khi bắt đầu Xuân phân (khi ánh sáng và bóng tối bằng nhau, bạn còn nhớ không?) với 10 tháng và 304 ngày. Một vị vua La Mã khác, Numa Pompilius đã thêm Januarius và Februarius.
Hầu hết các nhà sử học đều ghi nhận hoàng đế La Mã Julius Caesar đã phát triển lịch Julian, chỉ định ngày 1 tháng 1 là ngày bắt đầu của một năm mới. Lịch Gregory, mà nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng ngày nay, ra đời vào năm 1582 khi Giáo hoàng Gregory XIII sắp xếp lịch không theo mặt trăng mà theo chuyển động quay của trái đất quanh mặt trời — đánh dấu 365 ngày.
DÒNG THỜI GIAN NGÀY ĐẦU NĂM
Cùng với việc đánh dấu xuân phân là khởi đầu của một năm mới, lễ hội Akitu cổ đại của người Babylon tôn vinh chiến thắng của thần bầu trời Marduk trước nữ thần biển Tiamat.
TRUYỀN THỐNG NGÀY ĐẦU NĂM MỚI
Thêm thịt lợn vào thực đơn ngày đầu năm mới
Bạn có thể lắc đầu với điều này nhưng nhiều quốc gia có truyền thống năm mới bao gồm cả thịt lợn, tượng trưng cho sự tiến bộ và sung túc. Thịt lợn có trong thực đơn ngày đầu năm mới ở Bồ Đào Nha, Áo, Cuba và Hungary.
Cảm ơn người Babylon vì những lời hứa ngày đầu năm mới
Người Lưỡng Hà và người Babylon không chỉ là những nền văn hóa đầu tiên coi ngày đầu năm mới là ngày bắt đầu của một năm mới; họ còn nghĩ ra khái niệm lập lời hứa. Việc lập lời hứa vào ngày đầu tiên của năm là một ân huệ cho các vị thần.
Ăn đậu mắt đen vào ngày đầu năm mới
Bạn có biết rằng truyền thống nấu và ăn đậu mắt đen đã có từ hơn 1.500 năm trước như một truyền thống ngày đầu năm mới của người Do Thái không? Bữa ăn Rosh Hashanah này đã đến Georgia với người Do Thái Sephardic vào khoảng năm 1730. Người Mỹ gốc Phi cũng đánh dấu sự tự do của họ vào ngày 1 tháng 1 năm 1863, bằng cách nấu và ăn đậu mắt đen.