Mikali Nguyễn
Di chúc của cha
Trong một ngôi làng nhỏ nằm nép mình bên dòng sông hiền hòa, có một gia đình mà câu chuyện của họ đã trở thành bài học sâu sắc cho những ai từng nghe qua. Gia đình ấy là gia đình của bác Từ, một người nông dân cần mẫn, sống cả đời vì con cái, nhưng đến cuối đời lại để lại một di chúc khiến cả làng xôn xao bàn tán. Di chúc ấy không chỉ đơn giản là sự phân chia tài sản, mà còn là một câu chuyện về tình yêu thương, sự hy sinh, và cả những bài học cay đắng về lòng người.
Bác Từ năm nay đã ngoài bảy mươi, tóc bạc trắng, khuôn mặt hằn sâu những nếp nhăn của thời gian và vất vả. Cuộc đời bác là chuỗi ngày lao động không ngừng nghỉ, từ sáng sớm tinh mơ khi sương còn đọng trên lá lúa, đến tận đêm khuya khi ánh trăng mờ nhạt chiếu lên mái nhà tranh. Bác làm tất cả vì ba đứa con – hai trai, một gái – những người mà bác yêu thương hơn cả chính bản thân mình. Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng như ý muốn, và trái tim của bác, dù rộng lớn, cũng không thể giữ được những đứa con luôn ở bên.
Người con trai cả, tên Hùng, là niềm tự hào của bác Từ khi còn trẻ. Hùng cao lớn, mạnh mẽ, nhưng tính tình lại có phần bồng bột và ham chơi. Từ nhỏ, Hùng đã được bác Từ nuông chiều, cho ăn học tử tế với hy vọng con trai sẽ nên người. Nhưng lớn lên, Hùng lại thích tụ tập bạn bè, tiêu xài hoang phí, và chẳng mấy khi về thăm cha. Người con trai thứ hai, tên Nam, thì khác. Nam chăm chỉ, có công việc ổn định ở thành phố, nhưng lại lạnh lùng và xa cách. Nam ít khi về nhà, chỉ thỉnh thoảng gửi về cho cha một ít tiền, như thể đó là cách duy nhất để thể hiện tình cảm. Còn cô con gái út, tên Lan, là người duy nhất ở lại bên bác Từ. Lan không được học hành nhiều như hai anh, nhưng cô hiền lành, chu đáo, và luôn chăm sóc cha mẹ với tất cả tấm lòng.
Nhiều năm trôi qua, sức khỏe của bác Từ ngày càng yếu đi. Một ngày nọ, bác phát hiện mình mắc bệnh ung thư. Ban đầu, bác cố giấu bệnh, không muốn các con lo lắng. Nhưng khi tế bào ung thư di căn khắp cơ thể, bác không thể tiếp tục che giấu được nữa. Bác sĩ nói rằng thời gian của bác không còn nhiều, và gia đình đã đưa bác về ngôi nhà nhỏ quen thuộc để chuẩn bị hậu sự. Tin tức lan nhanh, và cả làng đều xót xa cho người đàn ông cả đời hy sinh vì con cái.
Nhưng điều khiến mọi người bất ngờ là thái độ của hai người con trai. Trong suốt thời gian bác Từ nằm viện, Hùng và Nam chẳng một lần đến thăm. Chỉ đến khi nghe tin cha sắp qua đời, hai người mới vội vàng trở về. Hôm ấy, trong căn nhà tranh đơn sơ, bác Từ nằm trên chiếc giường tre cũ kỹ, hơi thở yếu ớt. Bên cạnh bác là cô con gái Lan, người đã túc trực ngày đêm, chăm sóc cha từng miếng cháo, ly nước. Khi Hùng và Nam bước vào, không khí trong căn nhà bỗng trở nên nặng nề.
Hùng, với vẻ mặt sốt sắng, lên tiếng trước: “Cha, con nghe nói cha để lại di chúc. Cha công khai đi, để tụi con biết cha phân chia tài sản thế nào.” Nam, dù không nói gì, cũng gật đầu đồng tình, ánh mắt lộ rõ sự tò mò. Bác Từ nhìn hai người con trai, đôi mắt mờ đục vì bệnh tật bỗng ánh lên một tia buồn bã. Trong lòng bác chợt trào dâng một cảm giác ăn năn. Đây là hai người con trai mà bác đã yêu thương, đã dành cả đời để lo lắng, nhưng giờ đây, trước giường bệnh của cha, họ chỉ quan tâm đến di chúc và tài sản.
Bác Từ thở dài, giọng nói yếu ớt nhưng vẫn rõ ràng: “Hùng, con trai cả của cha. Cha biết con luôn cần tiền để lo cho cuộc sống. Cả đời cha tiết kiệm được 200 triệu đồng, số tiền này cha để lại cho con. Mong con sống tốt, làm người tử tế.” Nghe đến đây, Hùng mừng rỡ, ánh mắt sáng lên. Không chờ cha nói thêm, Hùng vội vàng thò tay lấy quyển sổ tiết kiệm mà bác Từ chỉ vào chiếc hộp gỗ nhỏ bên giường. “Cảm ơn cha, con sẽ dùng số tiền này đúng như ý cha,” Hùng nói, nhưng giọng điệu vội vã, không chút chân thành. Rồi, chẳng kịp hỏi han bệnh tình của cha, Hùng quay lưng bước ra khỏi nhà, để lại một khoảng lặng đau lòng.
Bác Từ nhìn theo bóng lưng con trai cả, lòng nặng trĩu. Bác quay sang Nam, người con trai thứ hai, và tiếp tục: “Nam, con trai của cha. Cha biết con có công việc ổn định, không thiếu thốn gì. Nhưng cha muốn để lại cho con căn nhà này và miếng đất nhỏ phía sau. Nó không đáng giá nhiều, nhưng biết đâu sau này con sẽ cần. Hãy giữ gìn nó, như giữ một phần kỷ niệm của cha.” Nam gật đầu, vẻ mặt hài lòng. “Con cảm ơn cha,” Nam nói, nhưng giọng đều đều, không chút xúc động. Rồi Nam cũng rời đi, không một lời hỏi han về sức khỏe của cha, không một phút ở lại để trò chuyện.
Trong căn nhà giờ chỉ còn lại bác Từ và cô con gái út Lan. Lan ngồi bên giường, nắm chặt tay cha, đôi mắt đỏ hoe nhưng cố kìm nén để không khóc. Bác Từ nhìn con gái, nở một nụ cười yếu ớt. “Lan, con gái của cha,” bác nói, giọng run run. “Phần của con là rổ trứng phía sau nhà. Cha không có gì nhiều để lại cho con, chỉ có thế thôi.” Lan nghe xong, không một lời phản đối, cũng không tỏ ra buồn bã hay bất mãn. Cô chỉ nhẹ nhàng gật đầu, mỉm cười với cha. “Con hiểu, cha. Dù cha để lại gì, cha vẫn là cha của con. Con chỉ mong cha được bình yên.”
Những ngày sau đó, Lan vẫn ở lại bên cha, chăm sóc bác từng chút một. Cô nấu cháo, đút từng thìa cho cha ăn, lau mồ hôi trên trán cha, và kể cho cha nghe những câu chuyện về làng quê, về những ngày tháng êm đềm khi cả gia đình còn quây quần. Bác Từ, dù yếu, vẫn cảm nhận được tình yêu thương vô bờ của cô con gái út. Trong lòng bác, sự ăn năn về hai người con trai dần được xoa dịu bởi sự tận tụy của Lan.
Rồi một buổi sáng, khi ánh bình minh vừa ló dạng, bác Từ trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay của Lan. Cô con gái út ôm cha, khóc nức nở, nhưng trong lòng cô không có chút oán trách. Cô biết rằng, dù di chúc của cha có vẻ bất công, thì tình yêu của cha dành cho cô là điều không thể đo đếm bằng tiền bạc hay tài sản.
Sau tang lễ, cả làng bắt đầu bàn tán về di chúc của bác Từ. Người thì cho rằng bác bất công, kẻ thì nói rằng hai người con trai quá vô tình. Nhưng chỉ có Lan hiểu rõ nhất ý nghĩa của rổ trứng mà cha để lại. Rổ trứng ấy không chỉ là những quả trứng gà bình thường. Đó là biểu tượng của sự sống, của sự chăm chút, và của tình yêu thương mà bác Từ đã dành cả đời để nuôi dưỡng các con. Lan mang rổ trứng về, chăm sóc đàn gà như cách cha cô đã làm, và từ đó, cô sống một cuộc đời giản dị nhưng tràn đầy ý nghĩa.
Câu chuyện về di chúc của bác Từ lan truyền khắp nơi, trở thành bài học cho những ai đang mải mê chạy theo vật chất mà quên mất giá trị của tình thân. Đối với Lan, rổ trứng không chỉ là tài sản, mà còn là di sản tinh thần, là minh chứng cho tình yêu và sự hy sinh thầm lặng của người cha đã dành cả đời vì các con.
Lm. Anmai, CSsR