Mikali Nguyễn
Giữa dòng chảy vô tận của vũ trụ và muôn vàn kiếp nhân sinh, có bao giờ chúng ta dừng lại và tự hỏi: "Tôi đến thế gian này để làm gì?" Câu hỏi ấy vang lên trong những đêm thanh vắng, trong những khoảnh khắc hoài nghi, và cả trong những lúc chúng ta cảm thấy mình thật nhỏ bé, lạc lõng giữa biển người. Chúng ta đi tìm ý nghĩa, tìm một lý do cho sự hiện hữu của mình. Và câu trả lời, dù được biểu đạt dưới muôn vàn hình thức khác nhau, tựu trung lại đều nằm ở một chân lý giản dị: Mỗi người đều mang theo 1 sứ mệnh đến với nhân gian. Sứ mệnh ấy không phải là một văn bản được đóng dấu, cũng không phải là một tấm huân chương rực rỡ. Nó là một hạt mầm được gieo vào tâm hồn chúng ta từ trước cả khi chúng ta hít thở bầu không khí đầu tiên của trần thế. Nó là lý do cốt lõi cho sự tồn tại của chúng ta.
Chúng ta thường lầm tưởng rằng sứ mệnh phải là một điều gì đó vĩ đại, phải thay đổi thế giới, phải được ghi vào sử sách. Chúng ta nhìn lên những vĩ nhân và tự ti về phận mình. Nhưng thực tế, sứ mệnh không phân biệt sang hèn, không đo đếm bằng quyền lực hay sự nổi tiếng. Cho dù người đó có bình thường bao nhiêu, nhỏ bé bao nhiêu, thì luôn có 1 góc để người ấy dừng chân, luôn có người cần đến sự tồn tại của người ấy. Một người mẹ bình dị với sứ mệnh nuôi dạy những đứa con nên người. Một người thầy giáo ở vùng quê hẻo lánh với sứ mệnh gieo con chữ. Một người công nhân vệ sinh thầm lặng với sứ mệnh giữ cho đường phố sạch đẹp. Thậm chí, một người chỉ đơn giản là ở đó để lắng nghe, để mỉm cười, để trao đi một cái nắm tay ấm áp, cũng là đang thực thi sứ mệnh của mình. Đừng bao giờ đánh giá thấp giá trị của một sự tồn tại. Một bánh răng cưa nhỏ bé, nếu thiếu nó, cả cỗ máy khổng lồ cũng có thể ngừng hoạt động. Một nốt nhạc trầm, nếu thiếu nó, bản giao hưởng sẽ mất đi chiều sâu. Chúng ta, trong sự nhỏ bé của mình, lại là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi liên kết vĩ đại của sự sống. Luôn có một mảnh đất cần đến hạt mầm của bạn. Luôn có một tâm hồn đang chờ đợi sự xoa dịu từ bạn. Luôn có một "góc dừng chân" được tạo ra dành riêng cho bạn, nơi bạn thuộc về và nơi bạn có thể cống hiến giá trị độc nhất của mình.
Thế nhưng, hành trình thực thi sứ mệnh chưa bao giờ là một con đường trải đầy hoa hồng. Cuộc đời là một bản hợp xướng với đủ mọi cung bậc thăng trầm. Sẽ có những ngày chúng ta cảm thấy kiệt sức, như thể mọi gánh nặng của thế gian đều đè lên đôi vai mình. Sẽ có những lúc chúng ta hoang mang, mất phương hướng, không biết mình đang đi đâu về đâu. Sẽ có những khoảnh khắc chúng ta cảm thấy mình vô dụng, bị bỏ rơi, và tự hỏi liệu sự tồn tại của mình có còn ý nghĩa gì không. Đó là những lúc bạn cảm thấy mệt mỏi, chán nản, muốn buông xuôi tất cả. Đây là những thử thách tất yếu của tâm hồn, là những đám mây đen tạm thời che khuất ánh sáng sứ mệnh của bạn. Chính trong những giây phút yếu lòng này, chúng ta cần một điểm tựa tinh thần vững chắc hơn bao giờ hết.
Hãy luôn nhớ, sứ mệnh của bạn đến với thế gian này vẫn đang tiếp diễn. Nó không dừng lại khi bạn mệt, nó không biến mất khi bạn nản. Sứ mệnh không phải là một cuộc chạy đua nước rút, nó là một cuộc chạy marathon đường trường. Mệt mỏi không có nghĩa là thất bại; chán nản không có nghĩa là vô dụng. Chúng chỉ là những trạm dừng chân cần thiết để bạn nhìn lại, để bạn nghỉ ngơi, để bạn nhận ra mình cần thêm sức mạnh từ đâu. Sứ mệnh của bạn vẫn ở đó, âm thầm và kiên nhẫn. Đôi khi, sứ mệnh của bạn trong những ngày mệt mỏi chỉ đơn giản là... được mệt. Là học cách chấp nhận sự yếu đuối của bản thân, là học cách tử tế với chính mình, là học cách nghỉ ngơi để hồi phục. Ngay cả trong sự im lặng, trong sự lùi lại tạm thời, bạn vẫn đang là một phần của dòng chảy sự sống. Hạt mầm vẫn đang âm thầm cựa mình dưới lớp đất xốp, ngay cả trong đêm đông giá lạnh. Sứ mệnh của bạn vẫn đang tiếp diễn trong từng hơi thở, từng nhịp đập của con tim.
Vì vậy, điều chúng ta cần làm là gì? Hãy vững tin và sống tốt với cuộc đời. "Vững tin" là giữ cho ngọn lửa hy vọng không bao giờ tắt. Đó là niềm tin vào giá trị nội tại của bản thân, tin vào ý nghĩa của hành trình mình đang đi, tin rằng sự có mặt của mình trên đời này không phải là ngẫu nhiên. Niềm tin này là mỏ neo giữ cho con thuyền tâm hồn bạn không bị nhấn chìm trước bão tố. "Sống tốt với cuộc đời" là một biểu hiện cụ thể của niềm tin ấy. Đó là thái độ trân trọng sự sống. Dù cuộc đời có quăng cho bạn bao nhiêu bầm dập, hãy đáp trả lại bằng sự tử tế. Sống tốt không có nghĩa là cuộc đời sẽ đối xử tốt lại với bạn ngay lập tức, mà là bạn chọn cách sống ngay thẳng, thiện lương bất chấp hoàn cảnh. Đó là sống có trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với cộng đồng. Đó là gieo đi những hạt mầm thiện lành mà không vội mong cầu ngày gặt hái. Sống tốt là cách chúng ta tưới tẩm cho khu vườn sứ mệnh của mình mỗi ngày, bằng những hành động cụ thể, dù là nhỏ nhặt nhất.
Để có thể "vững tin" và "sống tốt" một cách bền bỉ, chúng ta cần một nền tảng vững chắc. Nền tảng đó không gì khác hơn là trí tuệ và từ bi. Đây là hai ngọn hải đăng song hành, dẫn dắt chúng ta trên hành trình vạn dặm. Hãy luôn lấy trí tuệ và từ bi làm nền tảng cho mọi suy nghĩ, lời nói và hành động của mình. Trí tuệ (Prajñā) không chỉ là kiến thức sách vở hay sự thông minh lanh lợi. Đó là khả năng nhìn thấu bản chất của sự vật, sự việc. Đó là sự hiểu biết sâu sắc về quy luật vô thường, về nhân quả, về sự tương tức (mọi thứ đều liên quan đến nhau). Trí tuệ giúp chúng ta nhận diện được đâu là hạnh phúc đích thực, đâu là khổ đau và nguồn cơn của khổ đau. Khi có trí tuệ, chúng ta sẽ không bị mê mờ bởi những cám dỗ vật chất, không bị nhấn chìm bởi cảm xúc tiêu cực. Trí tuệ cho chúng ta sự bình tĩnh để đối diện với mệt mỏi, cho chúng ta sự sáng suốt để tìm ra giải pháp cho những bế tắc. Trí tuệ giúp ta hiểu rằng, sứ mệnh của ta không phải là để trở nên hoàn hảo, mà là để trưởng thành qua những va vấp.
Nhưng nếu chỉ có trí tuệ mà thiếu vắng lòng từ bi, con người có thể trở nên khô khan, cứng nhắc và thậm chí là tàn nhẫn. Từ bi (Karunā) chính là trái tim nóng hổi, là tình yêu thương vô điều kiện. Từ bi là khả năng cảm thông sâu sắc với nỗi đau của người khác và của chính mình. Từ bi là động lực thúc đẩy chúng ta hành động, biến trí tuệ thành những việc làm cụ thể. Nếu sứ mệnh của chúng ta là "luôn có người cần đến sự tồn tại của mình", thì chính lòng từ bi là cây cầu kết nối ta với họ. Nó bắt đầu từ lòng tự bi (từ bi với chính mình), là học cách tha thứ cho lỗi lầm của bản thân, học cách ôm ấp sự mệt mỏi của mình mà không phán xét. Khi ta có thể yêu thương và chấp nhận chính mình, ta mới có đủ sức mạnh để yêu thương và nâng đỡ người khác. Trí tuệ là đôi mắt, từ bi là đôi chân. Mắt phải sáng để chân đi đúng hướng. Chân phải vững để đưa mắt đi xa. Trí tuệ giữ cho từ bi không mù quáng. Từ bi giữ cho trí tuệ không lạnh lùng. Cả hai là nền tảng không thể tách rời để chúng ta thực thi sứ mệnh của mình một cách trọn vẹn.
Khi bạn sống với một niềm tin vững chắc vào sứ mệnh của mình, khi bạn nỗ lực sống tốt mỗi ngày, và khi mọi hành động của bạn đều được soi chiếu bởi trí tuệ và lòng từ bi, điều gì sẽ đến? Bạn sẽ nhận được những thành quả xứng đáng nhất. "Thành quả xứng đáng" ở đây không nhất thiết là tiền bạc, danh vọng hay địa vị xã hội. Đó là những giá trị sâu xa và bền vững hơn nhiều. Thành quả lớn nhất chính là sự bình an trong tâm hồn. Đó là một trạng thái an nhiên tự tại, khi bạn biết mình đang sống đúng với con đường của mình, khi bạn không còn bị dằn vặt bởi những hoài nghi hay sợ hãi. Thành quả là niềm vui nội tại, một niềm hạnh phúc thanh khiết nảy sinh từ việc cho đi, từ việc nhìn thấy người khác bớt khổ đau nhờ sự có mặt của mình. Thành quả là sự trưởng thành của tâm hồn, là việc bạn trở thành một phiên bản tốt đẹp hơn của chính mình qua từng ngày. Và cuối cùng, thành quả chính là việc bạn đã hoàn thành sứ mệnh của mình, đã để lại một dấu ấn tốt đẹp trong cuộc đời này, dù dấu ấn đó có thể thầm lặng đến mức chỉ một vài người nhận ra. Đó là phần thưởng quý giá nhất mà không gì có thể mua được.
Hành trình nhân gian của mỗi chúng ta là một hành trình độc nhất, mang một sứ mệnh độc nhất. Dù bạn là ai, dù bạn đang ở đâu, dù bạn đang mệt mỏi hay chán nản đến mức nào, hãy tin rằng sự tồn tại của bạn là một món quà quý giá. Thế giới này cần bạn. Một góc nhỏ nào đó đang chờ đợi bạn. Hãy giữ vững niềm tin, sống một cuộc đời ý nghĩa, và luôn bước đi trên nền tảng vững chắc của trí tuệ và lòng từ bi. Khi đó, mỗi bước chân của bạn, dù nặng hay nhẹ, đều đang tạc nên giá trị vĩnh cửu của sự tồn tại. Bạn sẽ tìm thấy bình an, và bạn chính là sự bình an cho người khác.
Lm. Anmai, CSsR.