Thịt nuôi cấy có khả năng thay đổi sâu sắc ngành nông-nghiệp và ngư nghiệp | HCD
Mikali Nguyễn
Nguồn tin và chi tiết: https://geographical.co.uk/news/why-lab-grown-protein-might-transform-farming-as-we-know-it
HCD : Tóm tắt nội dung bài báo (có thể bản dịch nguyên văn nằm dưới phần tóm tắt)
Tóm tắt bài báo — Why lab-grown protein might transform farming as we know it
Thịt nuôi cấy (cultivated / lab-grown meat) và các protein nuôi trong phòng thí nghiệm đang tiến nhanh và có khả năng thay đổi sâu sắc ngành nông-nghiệp và ngư nghiệp vì các lý do môi trường, đạo đức và an ninh lương thực.
Những điểm chính:
Định nghĩa & công nghệ: Nuôi cấy thịt bằng cách lấy một vài tế bào gốc từ động vật rồi nuôi trong bể sinh học (bioreactor) đến khi hình thành mô cơ, mỡ… Kết quả là thịt “thật” về cấu trúc và hương vị, khác với sản phẩm thực vật giả thịt.
Tiến bộ & trạng thái pháp lý: Từ chiếc hamburger tổng hợp đầu tiên (2013, giá 250.000 USD) tới nay chi phí đã giảm mạnh; khoảng 200 công ty đang nghiên cứu. Một số nơi đã cấp phép hoặc cho bán (Singapore, Australia, Israel, Phần Lan, Hà Lan, một số bang/địa phương ở Mỹ); Anh đã cho phép dùng trong thức ăn thú cưng và đang tiến tới cho người ăn. Ngược lại có nơi cấm (ví dụ Italy, các bang Florida và Alabama ở Mỹ).
Lợi ích môi trường & xã hội:
Có thể giảm phá rừng, hủy hoại đáy biển (do đánh bắt tận đáy), giảm khí thải liên quan thực phẩm (hiện ~1/3 CO₂ toàn cầu từ sản xuất thực phẩm; ~1/2 trong đó từ chăn nuôi). Giúp bảo tồn nguồn tự nhiên, tạo điều kiện cho nông nghiệp tái tạo và phục hồi ngư trường.
An ninh lương thực: Sản phẩm nuôi cấy có thể là nguồn protein dễ vận chuyển, giàu dinh dưỡng — hữu ích cho cứu trợ và giảm thiếu ăn (hiện ~10% dân số thế giới đối mặt với mất an toàn lương thực).
Vấn đề & rủi ro:
Nhu cầu năng lượng lớn cho quá trình nuôi cấy; nếu nguồn năng lượng vẫn từ nhiên liệu hóa thạch thì lợi ích giảm đáng kể. Nguy cơ tập trung kinh doanh: vài tập đoàn lớn kiểm soát công nghệ/nguồn cung — gây rủi ro độc quyền và giá thực phẩm cao. (Dẫn chứng: Bezos Earth Fund đầu tư 100 triệu USD — vừa là khích lệ vừa gợi lo ngại.)
Tâm lý & chấp nhận:
Ở phương Tây còn phản cảm với ý tưởng ăn “côn trùng” hoặc thực phẩm nuôi trong phòng thí nghiệm, nhưng tác giả cho rằng nếu sản phẩm rẻ, ngon và khó phân biệt với thịt truyền thống, người tiêu dùng sẽ dần chấp nhận (ví dụ: hamburger, fish-fingers, nuggets).
Tương lai pha trộn: Dự đoán tồn tại cả thịt nuôi cấy giá rẻ và thịt “thật” giá cao (chăn thả, cá hoang) — người tiêu dùng lựa chọn theo mức giá và sở thích.
Kết luận của tác giả
Thịt và protein nuôi cấy có tiềm năng lớn để giảm thiểu tác động môi trường của sản xuất lương thực, giải quyết vấn đề đạo đức về ngược đãi động vật, và cải thiện an ninh lương thực — nếu ta giải quyết được bài toán năng lượng sạch và tránh để ngành này rơi vào tay vài tập đoàn độc quyền. Tác giả kêu gọi tưởng tượng và sẵn sàng chấp nhận thay đổi.
HCD: Thịt nuôi cấy đang mở ra một hướng đi mới thay đổi toàn bộ cách chúng ta sản xuất protein. Nếu làm đúng, đây có thể là bước ngoặt lớn giúp giảm tàn phá và nuôi sống thế giới bền vững hơn. Khía cạnh đạo đức cũng là điều đáng nói.