Sự mong đợi của tôi một phần là do hơn hai năm bị hạn chế và phong tỏa do COVID. Chúng ta cũng chìm ngập trong các báo cáo về biến đổi khí hậu. Mùa hè vừa qua, chúng ta kinh hãi trước một đợt thời tiết nắng nóng, và từ “hạn hán” liên tục xuất hiện, cùng với “biến đổi khí hậu.” Kể từ đó, chúng ta có những trận mưa như trút nước. Giờ đây, mọi người lại nghe thấy những từ như “lũ lụt,” và dĩ nhiên là cả “biến đổi khí hậu.” Cùng với nguy cơ bị cuốn trôi, hiện nay những gì ta đang nghe là nỗi kinh hoàng của dịch cúm gia cầm!
Thế nên, Giáng Sinh chứng tỏ là thời gian để nghỉ ngơi, chữa lành và phục hồi tuyệt vời mà hầu hết chúng ta đều ao ước. Lễ Giáng Sinh cho chúng ta thời gian ở nhà, thời gian ở bên gia đình, thời gian để thư thái. Chà, hãy hy vọng như vậy; hãy hy vọng đó là tình huống của hầu hết mọi người.
Kinh Tin Kính Nicea
Có lẽ, tôi nên ngừng lý tưởng hóa Lễ Giáng Sinh; chẳng phải về căn bản nó luôn luôn có khiếm khuyết: bị mai một, bị thương mại hóa, những giá trị đích thực của Giáng Sinh đã bị hủy hoại? Giáng Sinh thực sự là gì? Ý nghĩa của dịp lễ này là gì? Vì sao mọi người lại mong chờ đến thế. Tóm lại, ý nghĩa thực sự của Lễ Giáng Sinh là gì?
Những tín điều thường có xu hướng gây chia rẽ, nhưng tôi nghĩ trong trường hợp này, chúng ta có nhiều cơ hội để giải thích những điều này theo cách mà chúng ta muốn, dù là theo nghĩa đen, thần thoại, biểu tượng, hoặc tùy ý bạn.
Năm từ đơn giản là: “He came down from heaven” (Ngài đã từ trời xuống thế). Từ khóa trong câu là từ ở giữa: “xuống.” “Ngài đã từ trời xuống…” Lễ Giáng Sinh có nghĩa là “đi xuống.” Đó là hướng mà Chúa đi vào cuộc sống của chúng ta.
Ngược lại, loài người mong muốn “đi lên”: tức là vươn lên, có nhiều hơn, trưởng thành hơn nữa. Nhưng Thiên Chúa thì giáng xuống. Con người đi lên thiên đàng bằng cái tôi của chính họ, đề cao tầm quan trọng của bản thân mình, và tìm thấy sự viên mãn lớn lao từ việc nỗ lực hoàn thành các công việc của chính họ.
Ngược lại, Thiên Chúa giáng hạ xuống, và đó là điều chúng ta phải ghi nhớ, vì đây là điều mà Giáng Sinh cho phép chúng ta làm: sống với con người thật của mình, quên đi những hình ảnh và dự đoán sai lầm về bản thân, đặc biệt là những gì chúng ta bận trên người để làm việc. Thay vào đó, chúng ta có thể đặt tất cả những điều ấy sang một bên, và thành thật (hoặc chân thật hơn) với chính mình bằng cách làm ít hơn, dành thời gian ở bên những người thân yêu và bày tỏ lòng biết ơn. Thật vậy, chính là bằng cách thư thái.
Trạng thái thực sự của chúng ta
Hơn mười năm trước, tôi nhớ khi mình từng cận kề với cái chết. Trước đó, tôi từng là một người mạnh mẽ, tự tin, dường như có thể làm bất kỳ điều gì mình muốn, hoặc dành hết tâm trí để đạt được; tôi hiếm khi cảm nhận giới hạn của bản thân mình.
Nhưng khi tôi nằm đó trên giường bệnh, ngày càng yếu đi, cái tôi của tôi dần cạn kiệt và tôi bắt đầu thấy rằng “cánh tay phải của chính tôi không thể cứu rỗi tôi” [dùng theo một câu từ trong Thánh Thi 44.3]. Tôi cảm thấy bất lực.
Nếu tôi muốn sống sót và tồn tại, một sức mạnh nào khác sẽ cứu rỗi tôi. Và ở trong trạng thái đó cũng giống như một em bé yếu ớt, phụ thuộc và đó là điều mà Giáng Sinh hàng năm nhắc nhở chúng ta. Xét về vũ trụ, số mệnh và định mệnh, tất cả chúng ta đều là những đứa trẻ, phải tuân theo một quyền năng vĩ đại hơn và siêu việt hơn.
Lúc xuất viện, thật dễ dàng để quên đi mình từng thực sự tổn thương như thế nào khi cận kề với cái chết, cũng như để cho những thói quen cũ tự cho mình là quan trọng quay trở lại.
Do đó, bất kể đức tin của chúng ta là gì (vì Chúa hoặc Đạo đều tồn tại trong mọi tín ngưỡng, tìm thấy chúng ta dù chúng ta đang ở đâu), Lễ Giáng Sinh nhắc nhở chúng ta rằng Chúa giáng trần, một phần vì đó là cách Ngài gặp gỡ chúng ta, và một phần vì Chúa không có hoặc cần khoa trương hay tán tụng Ngài bởi những hình ảnh sai lạc. Chúa là thực tại, và chúng ta khao khát thực tại: được thật sự là chính mình mà không cần giả vờ.
Vì sao mọi người yêu quý thú cưng của họ? Bởi vì thú cưng của họ luôn chân thật, và tình cảm của chúng cũng vậy. Khi chú mèo của bạn muốn được vuốt ve, nó không cần phải giả vờ. Vì sao chúng ta lại yêu trẻ sơ sinh? Chúng ta gọi đó là sự ngây thơ, nhưng việc này cũng tương tự như nuôi thú cưng vậy: Khi em bé mỉm cười với bạn, đó là nụ cười chân thật. Không hề giả tạo.
Lễ Giáng Sinh là thời điểm cuối năm mà chúng ta được nhìn thấy em bé thực sự: em bé không có cái tôi, em bé mở lòng với mọi trải nghiệm, em bé sẵn sàng đón nhận mọi người (cha, mẹ, động vật nuôi, những con chiên, nhà thông thái, và tất cả), và em bé là người hoàn toàn dễ bị tổn thương: em là một món quà. Ôi chao!
Chúng ta không cần phải là một tín đồ Cơ Đốc mới nhận ra rằng đây là một điều gì đó đặc biệt; một người vô thần cũng có thể hiểu rõ rằng đây là câu chuyện phi thường có thể sưởi ấm tâm hồn.
Tất cả chúng ta hãy bước xuống từ ngọn núi bản ngã kiêu ngạo của mình và trở về với con người trẻ thơ của chúng ta: nghĩa là giống như một em bé. Nếu chúng ta có thể thực hiện điều này mọi lúc, thì thế giới này sẽ tốt đẹp hơn biết bao?
Có lẽ chỉ cần cố gắng vào dịp Lễ Giáng Sinh là đủ, ít nhất hãy làm điều đó vào thời điểm này trong năm.
Cầu mong ý nghĩa thực sự của Lễ Giáng Sinh sẽ trở nên sống động trong trái tim và tâm trí của bạn khi bạn suy ngẫm về dòng chữ huy hoàng đó trong Kinh Tin Kính Nicene: “Ngài đã từ trời xuống thế.” Đi Xuống chính là Con Đường.
James Sale
Nơi Chúa Giêsu sinh ra đã trở nên một nơi rất thánh, và cũng là nơi ghi dấu sự khởi đầu của kỷ nguyên Kitô Giáo. Chiếc lều tranh vách lá là chuồng của thú nuôi nay không còn nữa. Không còn một hình bóng gì giống với những điều mà các Thánh Ký đã tả lại trong Phúc Âm, nhưng được thay thế bằng một vương cung thánh đường nguy nga.
Ngôi thánh đường đầu tiên do Constantine Đại Đế xây ngay sau khi thái hậu ông là Helena viếng thăm Giêrusalem và Belem từ năm 325-326, trên nơi được cho rằng Chúa Giêsu đã sinh ra, và được thánh hiến ngày 31 tháng Năm 339. Nó đã bị hỏa thiêu có thể năm 529 trong thời gian những cuộc khởi nghĩa trong miền Palaestina chống lại Hoàng Đế Byzantine (c. 484-573). Một ngôi thánh đường mới được xây ít năm sau do Byzantine Hoàng Đế Justinian (r.527-565). Vương Cung Thánh Đường Giáng Sinh này từ sau khi Justinian tái thiết đã được trùng tu, thêm bớt và sửa chữa nhiều trong thời gian Thập Tự Chinh. Năm 2012, Vương Cung Thánh Đường đã được ghi nhận là Di Sản Thế Giới, và là lần đầu tiên được UNESCO công nhận ở Palestine sau bao thế kỷ.
Trên nền thánh đường nơi Chúa Giêsu sinh ra được ghi dấu bằng một ngôi sao bạc. Ngôi sao có 14 cánh tượng trưng cho 14 đời của mỗi giai đoạn lịch sử giáng trần của Chúa Giêsu Cứu Thế như đã được tường thuật qua gia phả của Ngài trong Phúc Âm của Matthêu: Từ Abraham đến David; từ David đến dân Do Thái bị lưu đày sang Babylon; và từ thờ kỳ lưu đày Babylon đến Chúa Giêsu (1:17). Trên ngôi sao có khắc những dòng chữ bằng tiếng Latin: “HIC DE VIRGINE MARIA JESUS CHRISTUS NATUS EST” – Nơi đây Chúa Giêsu Cứu Thế đã được hạ sinh bởi Đức Trinh Nữ Maria. Ngôi sao nguyên thủy đã bị đánh cắp vào tháng 10 năm 1847 bởi một nhóm tu sĩ Hy Lạp. Ngôi sao hiện nay là ngôi sao được làm lại để thay thế ngôi sao nguyên thủy.
Từ Cánh Đồng Chiên, nơi các mục đồng chăn chiên nghỉ đêm đến Belem khoảng chừng 2 Km. Được thiên thần đánh thức, báo tin mừng Chúa Cứu Thế giáng trần, họ đã vui mừng đến đó, và theo Thánh Kinh ghi lại: “Họ đã thấy Maria và Giuse và hài nhi nằm trong máng cỏ.” (Luca 2:8-20)
Toàn thể bối cảnh Giáng Sinh, như một lời mời của Thiên Chúa đối với con người qua các thế hệ về tương quan giữa Mầu Nhiệm Nhập Thể và Mầu Nhiệm Thánh Thể. Belem nơi mà tổ tiên của Chúa Giêsu là Đavít được sinh ra có nghĩa là “nhà bánh” hay “lò bánh”. Máng cỏ nơi Chúa Hài Nhi nằm, chữ này xuất phát từ Latin “manducare” có nghĩa là ăn hoặc nhai. Giữa Belem và máng cỏ có một liên quan mật thiết với nhau, mang ý nghĩa liêng thiêng thật lạ lùng. Nó chính là lời mời gọi của Thiên Chúa dành cho nhân loại đang đói lả trên đường về quê trời. Hãy đến mà ăn bánh. Bánh gì? Bánh ban sự sống: “Ta là bánh hằng sống. Ai đến với Ta sẽ không bao giờ đói, và ai tin vào Ta sẽ không bao giờ khát,” (Gioan 6:35). Bánh bởi trời xuống. Bánh được làm bằng thịt và máu Con Thiên Chúa, Đấng được Mẹ Maria đặt nằm trong máng cỏ: “Ta là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ sống muôn đời. Và bánh ta ban cho thế gian được sống là Thịt ta.” (Gioan 6:51) Tất cả đều là những hình ảnh thân thuộc, ấm áp về Hài Nhi Giêsu khi xưa nơi máng cỏ, trong hang bò lừa ngoài thành Belem. Và đó cũng là mục đích mà Ngài đã nhập thể và giáng trần.
Trong những ngày này, quanh chúng ta xuất hiện nhiều hình ảnh về Giáng Sinh. Tiếng nhạc Giáng Sinh vọng ngân réo rắt đó đây. Các mặt hàng Giáng Sinh được trang hoàng, bày bán khắp nơi. Nhiều gia đình, nhiều quảng trường, nhiều thánh đường đang trưng bày hang đá, những hang đá muôn hình, muôn kiểu, được trang trí đẹp đẽ, lộng lẫy, bằng trăm, ngàn bóng đèn huyền ảo. Chúa Giêsu Hài Đồng đang nằm đó trong những chiếc máng cỏ thơm tho. Chung quanh có Mẹ Maria, Thánh Giuse, ba vua, các mục đồng, chiên bò quỳ thờ lạy. Nhưng có bao nhiêu người nghĩ đến tấm bánh, lò bánh tinh thần là Chúa Giêsu Thánh Thể trong các nhà tạm? Liệu những hình ảnh này có đem họ đến gần Ngài, thúc đẩy họ rước Ngài vào lòng, hay cũng chỉ là những chủ nhà trọ lạnh lùng, vô cảm năm xưa xua đuổi Thánh Gia, vì “không còn chỗ trong nhà trọ” (Luca 2:7). Có nghĩa là tâm hồn họ không sẵn sàng đón rước Ngài.
Giáng Sinh về, quỳ trước máng cỏ bên trong thánh đường, lòng tôi hân hoan nhớ lại diễm phúc mà năm xưa đã được quỳ gối cạnh Ngôi Sao Giáng Sinh trong Vương Cung Thánh Đường Giáng Sinh, nơi chính Chúa Giêsu đã hạ sinh làm người để trở thành Emmanuel – Thiên Chúa ở cùng chúng tôi. Lúc đó cũng như bây giờ, tim tôi không ngừng thổn thức vì lời mời gọi của Ngài, nhắc nhở tôi đến ăn bánh của lò bánh Belem năm xưa. Bánh từ trời xuống, làm bằng Thịt và Máu Đức Kitô, Ngôi Hai Thiên Chúa đã nhập thể và giáng trần. Bánh mang lại cho tôi sự sống vĩnh hằng. “Lạy Chúa xin ban cho con bánh đó luôn mãi.” (Gioan 6:34) Và con cũng cám ơn Đức Trinh Nữ Maria, người đã ban cho con bánh này.
Trần Mỹ Duyệt