3 "Nguyên tắc vàng" chống lừa đảo trên mạng _ Google Groups

[Mikali Nguyễn]

3 "Nguyên tắc vàng" chống lừa đảo trên mạng

Tập 2. Chậm lại - Kiểm tra tại chỗ - Dừng lại! Không gửi? (Factcheck)

* Link Tập 1: https://groups.google.com/g/giaitrikienthuc/c/RR84jSP7RxE

Ở Tập 1 ta có 3 nguyên tắc vàng chống lừa đảo trên mạng là: 

1. Không tiết lộ thông tin cá nhân

2. Không bấm vào đường link lạ, app lạ

3. Không chuyển tiền cho các giao dịch bất thường

Nay coi lại trên mạng, thấy ở "Thông tin tổng quan do AI tạo ra" và nhiều bài khác đề ra 3 nguyên tắc có hơi khác:

1. Chậm lại (Slow Down):
Hãy dành thời gian suy nghĩ, đặt câu hỏi và không bị dồn vào thế phải đưa ra quyết định ngay lập tức.
2. Kiểm tra tại chỗ (Check Things Out):
Nếu bạn nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ, hãy tra cứu số điện thoại hoặc tên tổ chức, sau đó tự mình liên hệ lại qua số chính thức của họ để xác minh.
3. Dừng lại! Không gửi (Stop! Don't Send):
Nếu bạn cảm thấy giao dịch này không đáng tin cậy hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy dừng lại ngay lập tức. Không bao giờ chia sẻ thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc mật khẩu qua các kênh không an toàn.

FACTCHECK

Nay thử factcheck lại coi các nguyên tắc này có hoàn hảo không?

Trước nhất ta phải thấy bọn lừa đảo thường điều tra và lựa chọn các con mồi ưu tiên và thường dẫn đến thành công là: 

- Người lớn tuổi đã về hưu, có tiền riêng (có sổ tiết kiệm, có tài khoản), sống với bạn đời cũng lớn tuổi như mình, hoặc sống 1 mình với cháu nhỏ thì càng tốt hay có con cháu nhưng những người này thường vắng nhà vào giờ làm việc

- Những người thiếu cập nhật kiến thức trên mạng, nhất là thông tin về chống lừa đảo

- Những người có tật giật mình, những người yếu bóng vía, dễ bị hù bởi người giả danh cơ quan công quyền.

- Những người có lòng tham hay muốn kiếm ít nhiều lợi lộc

Việc chiêu dụ qua cách thả mồi tình cảm không đề cập ở đây vì đây là 1 quá trình từng bước lâu dài. Những người có đầu óc suy xét, có kiến thức và biết phán đoán logic thí ít bao giờ bi sa vào tròng lừa đảo.

 

Sau đây là nhận xét:

1. Chậm lại

👉 Khi liên lạc qua mạng, bọn lừa đảo đều muốn kết thúc chóng vánh phi vụ, không để dây dưa kéo dài vì dễ bị báo cáo, điều tra nên lựa chọn cách "thẩm vấn" và đe dọa mang tính cấp bách để được đạt được kết quả tức thì. Nếu là lợi lộc thì bọn chúng chiêu dụ bằng cách liên tiếp phóng ra nhưng lời chào mời hấp dẫn, hầu như không điều kiện gì, chỉ cần... 

👉 Chậm lại để suy nghĩ có khi không phải là cách hay, nhất là đối với các đối tượng nói trên, mà đôi khi còn phản tác dụng. Lý do là những người thường ít khi chịu được áp lực tâm lý khi bị đe dọa, càng suy nghĩ càng rối, càng cảm thấy lo lắng hoặc càng cảm thấy có lợi...và dễ dẫn đến quyết định vào tròng. Nên nhớ là bọn lừa đảo thường thường thòng thêm câu ngăn chặn tìm đường tư vấn: "không được báo cho ai khác, nếu không sẽ bị..."

2. Kiểm tra tại chỗ
Việc này chỉ có giá trị hữu ích đối với các lời chào mời tuyển dụng việc nhẹ lương cao, nhận quà tặng, trúng phần thưởng...hay yêu cầu vay tiền, cứu cấp của người thân

Các vụ lừa đảo mang tính chất đe dọa từ người giả danh cơ quan công quyền, ít ai dán gọi lại cho cơ quan CA, VKS, điện lực, bảo hiểm, ngân hàng...để xác minh và cũng không biết gọi cho ai, trình bày như thế nào. Hiện nay các cuộc gọi giả danh lừa đảo tràn lan, nếu bỏ thời gian xác minh từng vụ việc thì rách việc, tốn thời gian.

3. Dừng lại! Không gửi

👉 Câu này có giá trị nhưng cần phải xác định đâu là giao dịch không đáng tin cậy hoặc có dấu hiệu bất thường. 

👉 Không bao giờ chia sẻ thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc mật khẩu cũng xác đáng. Nhưng thế nào là qua kênh không an toàn và an toàn, phải thên suy nghĩ?

Điều quan trọng là cả 3 khẩu hiệu trên: "chậm lại, kiểm tra tại chỗ và dừng lại, không gửi" không chỉ dành chỗ cho người ta suy nghĩ (mà có khi càng suy nghĩ thì càng quẫn trí và mắc phải sai lầm!) và bắt người ta phải bỏ công ra xác minh, mất thời gian!

Do vậy nên huấn luyện cho mọi người kỹ năng phản xạ ngắn gọn, dứt khoát và chính xác khi gặp các tình huống xảy ra. 

* Cũng có khi lầm (TD: chặn ĐT...không phải lừa đảo) nhưng phải dựa trên nguyên tắc chính là thà lầm mà khỏi phải chịu thiệt hại to lớn về sau. 

MS