Mikali Nguyễn
Hôm nay xin gửi đến các bạn ba chuyện đời thường, có lẽ nên đọc qua chút xíu
1. Một nghiên cứu mới cho thấy: Tập thể dục giúp tái tạo tế bào não bị tổn thương bởi Alzheimer
2. Nghiên cứu trên nửa triệu người cho thấy ra rằng đi đạp xe có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ (Dementia)
Nguồn tin và chi tiết: https://neurosciencenews.com/exercise-alzheimers-genetics-29267/?utm_source=flipboard&utm_content=NeuroscienceNew/magazine/Neuroscience+News
HCD Tóm tắt bài báo
Tập thể dục giúp tái tạo tế bào não bị tổn thương bởi Alzheimer
Một nghiên cứu mới từ Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mass General) sử dụng công nghệ giải trình tự RNA tiên tiến đã thấy rằng tập thể dục có tác động tích cực đến tế bào não ở người mắc bệnh Alzheimer.
Các nhà khoa học thấy rằng tập thể dục làm thay đổi hoạt động gen trong hai loại tế bào não quan trọng:
- Tế bào vi giao (microglia) – có vai trò dọn dẹp chất thải và viêm não.
- Tế bào hình sao liên kết mạch máu thần kinh (neurovascular-associated astrocytes) – một loại mới được xác định, liên quan đến mạch máu não.
Đặc biệt, họ xác định gen Atp If1 đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy sản sinh tế bào thần kinh mới, giúp phục hồi trí nhớ và chức năng não.
Những thay đổi này được quan sát thấy rõ nhất trong vùng hồi hải mã – trung tâm lưu giữ trí nhớ thường bị ảnh hưởng sớm ở bệnh Alzheimer.
Kết quả nghiên cứu đã được xác nhận trên mô não người mắc Alzheimer, cho thấy sự tương đồng đáng kể với mô hình chuột, mở ra hướng điều trị mới nhắm vào tế bào và gen cụ thể.
Nghiên cứu cũng gợi ý rằng các chương trình vận động có thể không chỉ giúp cải thiện chức năng nhận thức mà còn có tiềm năng bảo vệ hoặc làm chậm tiến trình của bệnh Alzheimer.
HCD: Bài báo khá dài, tôi chỉ tóm tắt ý chính. Có nhiều danh từ chuyện môn ty ngang không hiểu rõ.
Nguồn tin và chi tiết: https://www.sciencealert.com/cycling-linked-to-lower-risk-of-dementia-study-of-half-a-million-finds?utm_source=flipboard&utm_content=ScienceAlert/magazine/Physics
HCD Tóm tắt bài báo : Đi xe đạp thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ
Nghiên cứu trên nửa triệu người phát giác ra rằng đi đạp xe có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ (Dementia)
Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học từ Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung (Trung Quốc) và Đại học Sydney (Úc) cho thấy rằng việc đi xe đạp thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng việc hoạt động thể chất qua hình thức di chuyển năng động – đặc biệt là đi xe đạp – có thể giúp bảo vệ các vùng não quan trọng liên quan đến trí nhớ, như hồi hải mã.
Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu sức khỏe cộng đồng từ gần 500.000 người tại Vương quốc Anh (tuổi trung bình khoảng 56). Những người tham gia được chia theo hình thức di chuyển thường ngày (không tính đi làm): nhóm không vận động (dùng ô tô hoặc giao thông công cộng), nhóm đi bộ, nhóm kết hợp đi bộ và phương tiện không vận động, và nhóm đi xe đạp (riêng lẻ hoặc kết hợp).
Kết quả cho thấy nhóm đi xe đạp ít có nguy cơ:
* Mắc chứng mất trí nhớ nói chung thấp hơn 19%,
* Mắc bệnh Alzheimer thấp hơn 22%,
* Mất trí nhớ sớm (trước 65 tuổi) thấp hơn 40%,
* Mất trí nhớ muộn thấp hơn 17%.
Phân tích hình ảnh thần kinh cũng chỉ ra rằng những người thường xuyên đạp xe có thể tích chất xám cao hơn ở một số vùng não, đặc biệt là hồi hải mã – vùng liên quan đến khả năng ghi nhớ và định hướng không gian. Ngoài ra, việc điều hướng đường đi, đòi hỏi sự tỉnh táo và phản xạ khi đi xe đạp cũng có thể góp phần vào lợi ích nhận thức này.
Tuy nhiên, nghiên cứu không chứng minh mối quan hệ nhân quả, và các yếu tố như tuổi tác, trình độ học vấn hay di truyền (đặc biệt là gen APOE4 – một yếu tố nguy cơ cho Alzheimer) cũng ảnh hưởng đến kết quả. Dù vậy, kết quả vẫn cho thấy mối liên hệ đáng kể giữa việc đạp xe và giảm nguy cơ suy giảm trí tuệ.
Các tác giả nhấn mạnh: Trong bối cảnh dân số toàn cầu đang già hóa nhanh chóng và số ca mất trí được dự đoán tăng từ 55 triệu (năm 2019) lên 139 triệu (năm 2050), thì việc khuyến khích những hoạt động đơn giản, chi phí thấp và dễ tiếp cận như đạp xe có thể mang lại lợi ích sức khỏe cộng đồng rất lớn.
Nghiên cứu đã được đăng trên tạp chí khoa học *JAMA Network Open* (2025).
HCD: Các bạn cần chi tiết thì đọc bài tiếng Anh dài hơn ở link trên
.