Mikali Nguyễn
Bài viết được đăng trên báo Kiến Thức Ngày Nay Sài Gòn trên 25 năm, là bài viết về mùa Vu Lan mà tôi ưng ý nhất của Tác Giả An Chi (Huệ Thiên)
Sự tích rằm tháng bảy và xuất xứ của hai tiếng Vu Lan
AN CHI
Rằm tháng 7 Âm lịch hàng năm là ngày xá tội vong nhân, dân gian gọi một cách nôm na là ngày cúng cô hồn. Nhưng đây cũng còn là ngày báo hiếu mà giới tăng ni Phật tử gọi là ngày lễ Vu Lan. Vậy lễ này và lễ cúng cô hồn có phải là một hay không? Và đâu là xuất xứ của hai tiếng "Vu Lan"?
Lễ Vu Lan bắt nguồn từ sự tích về lòng hiếu thảo của Ông Ma Ha Một Ðặc Già La, thường gọi là Ðại Mục Kiền Liên, gọi tắt là Mục Liên. ......
HCD : Ghi chú : Bài viết dài tôi không trích hết, các bạn đọc nguyên bài ở webpage Văn Hóa Nghệ An nơi đây : http://vanhoanghean.vn/chi-tiet-tin-tuc/3011-su-tich-ram-thang-bay-va-xuat-xu-cua-hai-tieng-vu-lan
Để khỏi hiểu lầm, tôi không có quy y hay tu theo một tôn giáo nào hết, tôi chỉ là người tìm học.
Đọc bài viết của An Chi được đăng trên nhiều web page trong nước, tôi có thắc mắc từ mấy chục năm nay hỏi hoài nhưng chưa thấy có câu trả lời đủ làm tôi hết thắc mắc.
Xin viết chữ đen từ đây :
Quá thương cảm xót xa, Mục Liên vận dụng phép thần thông, tức tốc đến chỗ mẹ. Tay bưng bát cơm dâng mẹ mà nước mắt lưng tròng. Mẹ Mục Liên vì đói khát lâu ngày nên giật vội bát cơm mà ăn. Tay trái bưng bát, tay phải bốc cơm nhưng chưa vào đến miệng thì cơm đã hóa thành lửa.
Mục Liên đau đớn vô cùng, khóc than thảm thiết rồi trở về bạch chuyện với Ðức Phật để xin được chỉ dạy cách cứu mẹ.
Phật cho Mục Liên biết vì nghiệp chướng của các kiếp trước mà mẹ ông mới phải sanh vào nơi ác đạo làm loài ngạ quỷ. Một mình Mục Liên thì vô phương cứu được mẹ dù ông có thần thông đến đâu và dù lòng hiếu thảo của ông có thấu đến đất trời, động đến thần thánh. Phải nhờ đến uy đức của chúng tăng khắp các nẻo đồng tâm hiệp ý cầu xin cứu rỗi cho mới được. Bởi vậy, Phật dạy Mục Liên phải thành kính đi rước chư tăng khắp mười phương về, đặc biệt là các vị đã chứng được bốn quả thánh hoặc đã đạt được sáu phép thần thông. Nhờ công đức cầu nguyện của các vị này, vong linh mẹ Mục Liên mới thoát khỏi khổ đạo. Phật lại dạy Mục Liên sám đủ các món để dâng cúng các vị ấy, nào là thức thức thời trân, hương dâu đèn nến, giường chõng chiếu gối, chăn màn quần áo, thau rửa mặt, khăn lau tay cùng các món nhật dụng khác. Ðúng vào ngày rằm tháng 7 thì lập trai đàn để cầu nguyện, thiết trai diên để mời chư tăng thọ thực. Trước khi thọ thực, các vị này sẽ tuân theo lời dạy của Ðức Phật mà chú tâm cầu nguyện cho cha mẹ và ông bà bảy đời của thí chủ được siêu thoát. Mục Liên làm đúng như lời Phật dạy. Quả nhiên vong mẫu của ông được thoát khỏi kiếp ngạ quỷ mà sanh về cảnh giới lành. Cách thức cúng dường để cầu siêu đó gọi là Vu Lan bồn pháp, lễ cúng đó gọi là Vu Lan bồn hội, còn bộ kinh ghi chép sự tích trên đây thì gọi là Vu Lan bồn kinh.
Câu thắc mắc nhiều người đặt ra kể cả tôi là : Có phải nhờ các món cúng dường mà bà mẹ của ngài Mục Kiền Liên thoát khỏi địa ngục không ?
Câu trả lời nhận được từ lâu và từ nhiều người rất hữu lý như sau:
- Nhờ chư tăng (đã chứng được bốn quả thánh hoặc đã đạt được sáu phép thần thông) cầu nguyện nên bà Thanh Đề thay đổi từ “ tâm ác » ra “ tâm thiện » nên mới được thoát khỏi kiếp ngạ quỷ mà sanh về cảnh giới lành, điều này đúng như câu «hồi đầu thị ngạn» hay thành ngữ «buông dao đồ tể lập tức thành Phật».
Nhờ tự bà Thanh Đề cải tà quy chánh nên mới thoát địa ngục, chớ không phải nhờ quí vị Thánh tăng chú tâm cầu nguyện.
Tuy nhiên câu trả lời trên chưa thỏa đáng vì rằng nếu ngài Mục Kiền Liên không có tiền để mua sắm những món đồ nào là thức thức thời trân, hương dâu đèn nến, giường chõng chiếu gối... thì làm sao được chư Thánh Tăng đồng tâm hiệp ý cầu xin cứu rỗi. Và do không được hiệp ý cầu xin cứu rỗi thì đâu có cơ hội «cải tà quy chánh» để thoát khỏi địa ngục được.
Nghĩa đen là nếu là người nghèo thì vẫn bị ở trong địa ngục, nhờ giàu mới có tiền mua đồ cúng dường, và nhờ cúng phẩm nên thoát khỏi địa ngục. Nghe sao giống thời phong kiến bên Tàu các quan ăn hối lộ quá.
Cuối cùng xin chớ hiểu lầm, tôi và một số bạn hữu trong đó có một vị thiện tri thức (có thời giữ mục giải thắc mắc về Phật Pháp trên đài phát thanh một thời gian dài, nay đã mất) có cùng thắc mắc nầy.
Hôm nay tình cờ thấy tin trên tôi nêu lên lần nữa mong quí vị thức giả góp ý.
(chữ nghiêng là trích từ tác giả An Chi)