Minh Nguyen Quang
Một phụ nữ ở California tử vong sau khi dùng thuốc bôi trị trĩ từ Việt Nam gửi sang
Nguồn tin và chi tiết tiếng Anh: https://www.cbsnews.com/news/lead-poisoning-hemorrhoid-treatment-california-death/
HCD: Tóm tắt mệt quá : Đại khái người nầy mua thuốc bôi trỉ ở Việt Nam qua FaceBook xức trĩ, chết vì nhiễm độc kim loại chì.
Bản tin tiếng Việt : Xem bản tin từ VOA để biết chi tiết : https://www.voatiengviet.com/a/7555082.html
HCD: Ủa sao kỳ vậy, người Việt tin là “dược thảo không hoá chất vô hại” mà. Xức ngoài da dược thảo có khi còn chết, nói chi uống vào trong.
Tin “dược thảo không hoá chất vô hại” thì quả là trẻ con, chớ sao ? Ngày xưa trong truyện Tàu người ta đầu độc nhau bằng “thuốc tây có hóa chất” phải không, hay đầu độc bằng dược thảo. Thấy có cảnh “Tam Ban Triểu Điển” trong tuồng cải lương mà. Không lẽ nhà Vua ban thuốc tây.
Câu chót : tôi biết ngày xưa mấy ông thầy trị trĩ dùng kem chứa arsenic (thạch tín) làm cho trỉ rụng : quả là “ Điếc không sợ súng ”
Câu đố vui : Nhìn cái hộp thuốc cao bên trên, nếu tinh ý sẽ thấy ngay là “nhà chế tạo thuốc dõm”. Đố các bạn nhìn thấy chỗ dỏm nầy.
Minh Nguyen Quang
Sau đây là ý kiến Dược Sĩ Trần Trọng Phu và Tiến Sĩ Vũ Xuân Hoài về tin trên đài VOA “Một phụ nữ ở California tử vong sau khi dùng thuốc bôi trị trĩ gửi sang từ Việt Nam”
Trước hết xin đính chánh tên khoa học của cây thầu dầu tía là
- Ricinus Communis : email trước vì typing vội nên sai.
- Dự đoán những người pha chế thuốc bôi dùng dầu cây thầu dầu tía
gây chết người :
1- không phải họ dùng Castor oil bán ở pharmacy ( đã khử độc bằng nhiệt độ } mà họ tự ép dầu từ hạt thầu dầu, vẫn còn hoạt tính của ricin cho nên ngộ độc không thuốc chữa và tử vong mau chóng.
Ngộ độc chì thì không gây tử vong mau chóng như thế.
2- Tôi biết là nấu nóng dầu thầu dầu có thể loại trừ độc tính, nhưng không
biết chính xác :
- nấu bao nhiêu độ C và thời gian bao lâu thì mới triệt để khử hết chất độc.
- khi nấu sẽ bốc hơi ( nhất là lúc mới sôi chưa khử hết độc tính ) mà người nấu rủi ro thở vào phổi có hại không ?
Vì không biết rõ nên không dám vào chi tiết, e rằng có nguòi vội làm thì nguy to.
Không biết rõ thì không được làm chỉ giành công việc nầy cho người chuyên nghiệp mà thôi .
Nghề nghiệp chánh của tôi khi còn ở VN là sản xuất dược phẩm ( không phải chỉ bán thuốc ở pharmacy ) cho nên tôi biết rõ mỗi lot thuốc sản xuất đều phải lưu giữ hồ sơ lâu năm và phải thông qua phòng thí nghiệm Quality control xem có đạt tiêu chuẩn và không có độc hại ( abnormal toxicity test ) không ? trước khi tung ra thị trường ( hồ so kiểm nghiệm cũng phải lưu giử lâu năm }
Làm kỷ như thế mà còn sơ sót, huống chi chỉ biết mang máng mà sản xuất, rồi tung ra thị trường như một số người ở VN hiện nay.
3- Cây độc thì rất nhiều, không phải là thảo dược thì không độc và không có phản ứng phụ đâu.Ngoài cây thầu dầu tía ( giống lá cây đu đủ nhưng có màu tím đỏ )
Xin kể thêm 1 số cây độc :
- Cây cà độc dược ( Datura } có bông loa kèn gần giống như cây cà tím . mấy năm về trước có 1 sư cô hái bông ở hàng rào chùa để nấu canh chua làm 3-4 sư cô bị tử vong. Cũng có người dùng lá cây nầy vấn với lá cần sa để phi. Cây nầy cũng có bán ở Lowe hoặc Home Depot để trồng làm cảnh.
Bên Nam Mỹ họ dùng phấn hoa của cây cùng loại để làm bùa mê, dụ người ta vào Ngân hàng rút hết tiền......
- Cây hoa trúc đào trồng rất nhiều làm cảnh , hoa rất đẹp.
- Cây mã tiền ( strychnos nux vomica ) thường mọc ở rừng VN , nước suối chảy ngang
qua vùng có nhiều cây nầy làm nhiễm strychnine rất độc.
Người tập võ thuật thường ngâm với rượu uống liều thật nhỏ để tăng độ nhanh nhẹn. Người đi rừng uống nước suối nên cẩn thận quan sát xem chim chóc có uống nước đó không ? hoặc thấy cây nào giống như nhãn rừng, trái vải rừng mà trái chín đầy cây vì không chim chóc nào dám ăn thì nên coi chừng.
Tôi có người bà con Quốc Gia Hành Chánh bì đày cải tạo ở miến Bắc thuật lại trong đoàn đi làm việc ở rừng vì ăn nhãn rừng mà chết hết mấy người, tôi đoán là do cây nầy. Còn rất nhiều cây đôc, tôi attached vài cây kể trên để đánh tan các quảng cáo là dược thảo không độc hại, không phản ứng phụ.
Phu
HCD: Hay quá,
Tôi vẫn ngờ ngợ. Muối chì không làm chết người thình lình, nó gây bịnh dây dưa lâu lắm.
Chắc là anh Phu nói đúng rồi.
Hoai Vu
Cám ơn anh Phu.
Giống như anh nói, em đoán là castor oil khá an toàn nếu dùng đúng liều lượng vì người Tây Phương dùng món thuốc này lâu lắm rồi. Em cũng đọc rằng các nhà khảo cổ tìm thấy castor oil trong những ngôi mộ cổ ở Ai Cập vào khoảng 4000 BC. Người thời đó đã biết cách biến chế castor oil để trị vài thứ bệnh. Đúng là đi một ngày đàng học một sàng khôn. Sống ở Mỹ gần nửa thế kỷ, em nghe mấy ông bạn vong niên người Mỹ kể lại lúc còn nhỏ bị các bà mẹ bắt uống castor oil như một loại thuốc "trừ bá bệnh." Nghe đâu cái món này khó nuốt lắm. Trẻ con Mỹ hồi xa xưa mà nghe mẹ gọi vào bắt uống castor oil là chạy trốn tán loạn 😀 Điều em không biết là hóa ra cái này còn trị được cả bệnh trĩ nếu thuốc được bào chế đúng cách. Cám ơn anh đã dạy cho những điều rất hữu ích, đặc biệt là độc tính của ricin.
Kính,
Hoài
Hoai Vu:
Kính thưa anh Phu và anh Đẳng,
Em nghĩ là anh Phu nói đúng, vì theo em biết thì có một loại cây người Mỹ gọi là castor plant, tiếng Việt Nam gọi là câu thầu dầu (hoặc đu đủ tía). Tên khoa học tiếng Latin là Ricinus communis. Hạt cây này gọi là castor bean. Khi lấy dầu từ castor bean ra thì thường có ricin lẫn trong đó. Muốn cho an toàn thì người ta phải lấy dầu từ castor bean ở nhiệt độ khá cao. Nếu không hiểu về hóa học, loạng quạng lấy castor oil ở nhiệt độ thấp là thế nào cũng lẫn ricin trong đó. Chất ricin rất độc, có thể hấp thụ qua da bị trầy hoặc các cơ trơn. Bôi thuốc trĩ có lẫn nhiều ricin trong đó mà không tịch mới là chuyện lạ. Mà cũng có lẽ nạn nhân tưởng rằng "đa đa ích thiện," muốn chóng khỏi nên bôi nhiều quá nên ngộ độc. Kinh bỏ xừ, có cho tiền em cũng không dám thử. Không phải nghề nên em không biết, anh Phu là dược sĩ nên chắc biết rõ castor oil và ricin. Nếu điều gì em nói không đúng thì xin anh Phu góp ý kiến cho em thêm kiến thức. Cái mà em viết chẳng qua cũng là nghe mấy người bạn Mỹ già họ kể lại, chẳng biết đúng hay sai.
Thời ngày xưa (kể ra thì cũng không xưa lắm đâu, có lẽ cho tới cách đây 60-70 chục năm) người Mỹ hay dùng castor oil với liều rất thấp để chữa bệnh táo bón. Nghe mấy cụ già Mỹ kể thì cái món castor oil này gớm lắm, người nào bị táo bón uống vào là kiến hiệu gần như ngay lập tức, uống chỉ hơi nhiều một chút là đang táo bón hóa ra tháo dạ. Trong kỹ nghệ (đặc biệt là tribology) thì người dùng castor oil để chế ra các loại dầu mỡ làm trơn các bạc-đạn (bearing) trong máy móc. Em không dám chắc, nhưng dường như castor oil còn được dùng trong kỹ nghệ chế tạo xà-phòng nữa.
Nói tóm lại thì chắc là thuốc trĩ này chế tạo từ castor oil ra, nhưng chế tạo không đúng cách nên làm chết người.
Em mò trên web thì hóa ra tụi Mỹ cũng dùng castor oil (dầu thầu dầu) làm home remedy cho bệnh piles (tức là hemorrhoids). Nhưng khi họ làm castor oil thì phải khử Ricin đi như anh Phu nói, không có thì nguy lắm! Như vậy là dân VN cũng phải là sáng chế ra cái món này, mà là học theo "home remedy" của Tây Phương. Có lẽ họ không hiểu nhiều về hóa học nên làm tầm bậy tầm bạ, gây ra án mạng.
https://www.pristyncare.com/blog/castor-oil-for-piles-pc0113/
https://www.youtube.com/watch?v=b6OcqfkxMOg
Kính,
Hoài
HCD: Cám ơn anh Phu và anh Hoài
Nha Nguyen:
Cảm ơn GS và Dược sĩ.
Có khi vì cả hai, nhưng theo như ở đây và tìm hiểu thì Ricin mạnh/nhanh hơn.
Thiết nghĩ, các cơ quan y tế không thể kiểm tra hết, nhất là "hàng" lậu qua ngả xách tay, hành lý.
Tốt hơn hết là tẩy chay, kể cả tiệm ăn VN nào khả nghi và tiệm China. Cần cân nhắc khi mua bán ở những tiệm fast food, nhất là từ trong nước ra.
Nói thế vì cách đây ít tháng, tôi thấy trong một tiệm VN bán đậu hũ có bày những gói snacks với nhãn hiệu "Xì ke. Ăn là ghiền."
Tôi vặn hỏi có bỏ xì ke vào đó không và xì ke là gì thì họ ấp úng.
Kính,
NN