Chùa Ba Vàng trưng bày xá lợi tóc Phật: tìm hiểu về tóc Phật ở Myanmar (Factcheck) - Google Groups

[Minh Nguyen Quang]

Chùa Ba Vàng trưng bày xá lợi tóc Phật: tìm hiểu về tóc Phật ở Myanmar 

* Đây là 1 bài thảo luận có đóng góp từ các thành viên ZEG từ thông tin nhận được khởi đầu dưới đây:

Huỳnh Thiên: Vụ này là vụ lừa trên mạng ở tầm thế giới, nó lừa tóc Phật bán 48 USD này thầy đem về VN lừa phật tử ở chùa Ba Vàng!

Minh Nguyễn: Vụ này đang làm xôn xao dư luận, có nghi ngờ... vì sợi tóc này ở chùa Ba Vàng chuyển động được. Hàng vạn người đến chiêm bái...Vụ này sẽ factcheck để biết thêm

Biển người xếp hàng chờ chiêm bái xá lợi tóc của Đức Phật 

Kim Thoa: Hiện nay trên thị trường có bán Xá lợi cho người đã khuất.

Khi người thân trong gia đình mất. Bạn muốn họ để lại Xá lợi (giống Đức Phật ) bạn có thể đặt mua và số lượng tùy ý 😎

Susi Huỳnh:

📸 Xem bài viết này trên Facebook. Mọi người tham khảo nhé.
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid01TpMGRC9QHt6VQ3k6hBddtxYy92NPTX7fWVgPgUYwiJWJJpAGHomth4KcppZSnnQl&id=100004739441315&sfnsn=mo&mibextid=RUbZ1f

Huỳnh Thiên: Sau khi chết Phật được thiêu, làm gì còn tóc.

Kim Thoa:

      

        

  

Cỏ Pili là gì mà có thể "vặn vẹo, nhảy múa"?

https://danviet.vn/co-pili-la-gi-ma-co-the-van-veo-nhay-mua-20231228123850762.htm

FACTCHECK

Theo Chùa Ba Vàng: Đó là 1 trong 8 sợi tóc mà Đức Phật tự tay nhổ ra từ trên đầu mình và trao cho 2 thương nhân người Myanmar cách đây 2.600 năm. 

Theo sự tích ghi chép lại tại kinh Phật, tham khảo tại các website Phật giáo như Thư Viện Hoa Sen, Phật giáo .org và các tư liệu khác thì...

1. Sự xuống tóc của Đức Phật Thích Ca:

Khi xuất gia: Ở tuổi 29, Thái tử Tất Đạt Đa đã từ bỏ cơ hội làm vua và quyết tìm kiếm con đường chân lý. Ngài vượt thành Ca tỳ la vệ và khi qua khỏi sông A-nô-ma, thái tử Tất Đạt Đa đã dùng thanh gươm cạo sạch râu tóc và gởi râu tóc đó cho người hầu là Xa-Nặc mang về hoàng cung trình với đức vua Tịnh Phạn rằng thái tử Tất Đạt Đa không chết đi mà người đang tìm con đường chân lý và hẹn ngày tái ngộ.

Sau khi xuất gia: ... Từ khi đức Phật đi xuất gia cho đến lúc ngài qua đời thì Ngài đều cạo tóc đều mỗi tháng. 

Do vậy nếu có tóc thì tóc đó rất ngắn, không dài như trong hình.

2. Những ngôi chùa có lưu giữ xá lợi tóc của Đức Phật ở Myanmar:

Có nhiều xá lợi Phật được trân trọng lưu giữ ở các chùa ở Ấn Độ, Thái Lan, Sri Lanca, TQ, Tây Tạng, Lào, Campuchia....Ở đây là nói riêng về xá lợi tóc ở Myanmar.

Có 3 ngôi chùa như vậy. Đó là các Chùa:

2.1. Chùa Botataung: còn lưu giữ 1 sợi tóc

Chùa Botataung được xây dựng đầu tiên từ 2.500 năm trước

Theo ghi chép từ lịch sử cổ xưa về việc xây dựng ngôi chùa kể rằng: Vua Phật giáo Sihadipa đã ban cho 1 trong những quan đại thần của mình 1 sợi tóc thiêng liêng từ đầu của Đức Phật và 2 xá lợi thân. Vị quan này, nổi tiếng về lòng tốt và đức tin, đã hỏi ý kiến một nhà lãnh đạo tôn giáo nổi tiếng và theo lời khuyên của ông này, ông ta đã chọn Núi Botataung trên bờ sông Yangon, để lưu giữ các thánh tích.

Ngôi chùa này bị phá hủy trong Thế chiến thứ hai, người ta đã tìm thấy còn 1 sợi tóc thực sự trong đống đổ nát... 

Sau đó người ta đã xây 1 tòa bảo tháp để bảo vệ thánh tích, chứa những sợi tóc. Bên trong tháp là một mê cung rực rỡ với những bức tường mạ vàng. 

Trong bảo tàng này có một chiếc quan tài vàng của chứa xá lợi Phật là 1 sợi tóc. Ở đâu đó trong chùa còn có chiếc răng của Đức Phật do chính phủ TQ tặng năm 1960

 

Xá lợi lợi thiêng liêng của Đức Phật tại Botahtaung

2.2. Chùa Kyaikhtiyo hay còn được gọi là Chùa Đá Vàng: còn lưu giữ 1 sợi tóc

Chùa Kyaikhtiyo được xây dựng vào năm 574 trước Công Nguyên và được xem như một trong những kỳ quan của vùng Đông Nam Á.

Theo truyền thuyết, Đức Phật trong một lần xuống hạ giới đã tặng một sợi tóc cho vị ẩn sĩ tên TaikTha. TaikTha đã giữ gìn sợi tóc của Phật một cách cẩn thận. Trước khi qua đời, ông trao sợi tóc lại cho người con nuôi là vua Tissa (Vua của Myanmar), với mong muốn "hãy cất giữ xá lợi này trong một hòn đá có hình dáng như đầu của vị ẩn sĩ".

Nhà vua thừa kế quyền lực siêu nhiên từ cha mình là Zawgyi và mẹ là một công chúa rắn Naga. Vua Tissa với sự giúp đỡ của các thần linh, đã tìm đến hòn đá nằm trên đỉnh núi Kyaikhtiyo, ông đã cho xây một ngôi chùa trên đỉnh để thờ cúng xá lợi Phật. Và người ta tin rằng, chính nhờ có sợi tóc của Đức Phật mà hòn đá này nằm yên trên một vị trí cheo leo hiểm hóc hàng trăm năm nay. 

2.3.  Chùa Shwedagon hay Chùa Vàng: còn giữ 8 sợi tóc.

Chùa Shwedagon ở Yangon được coi là ngôi chùa linh thiêng nhất Myanma.  Theo truyền thuyết và theo ghi chép của các nhà sư  kể rằng chùa Shwedagon được xây dựng cách đây hơn 2.500 năm - khi Đức Phật vẫn còn tại thế - điều này khiến nó trở thành bảo tháp Phật giáo lâu đời nhất trên thế. Tuy nhiên các nhà khảo cổ học cho rằng nó được xây lần đầu vào khoảng thời gian từ thế kỷ 6 đến thế kỷ 10.

Chùa Shwedagon hiện đang lưu giữ 4 báu vật thiêng liêng đối với tín đồ Phật giáo. Đó là gậy của Phật Câu Lưu Tôn, cái lọc nước của Phật Câu Na Hàm, một mảnh áo của Phật Ca Diếp và 8 sợi tóc của Phật Thích Ca.

Trong số các công trình trong quần thể, tháp vàng Shwedagon là nơi đáng chú ý nhất. Thân và ngọn tháp dát vàng ròng còn đỉnh tháp được trang trí bởi hàng nghìn viên đá quý như kim cương, hồng ngọc, bích ngọc và lục lạc vàng. Đặc biệt nhất vẫn là viên kim cương 76 carat trên đỉnh tháp, luôn lấp lánh cả ngày lẫn đêm. Ngoài ra, đỉnh tháp treo tất cả 1.065 chiếc chuông vàng và 421 chiếc chuông bạc. Theo ước tính, toàn bộ ngôi chùa còn được tô điểm bằng 5.450 viên kim cương đủ kích cỡ và 2.320 viên hồng ngọc, lam ngọc và được dát tổng khối lượng vàng tới 90 tấn. Sự nguy nga, tráng lệ của công trình này là không thể diễn tả bằng từ ngữ.

Xá lợi tóc của Đức Phật được cất giữ trong một bảo tháp vàng ở tầng thứ ba của chùa Shwedagon. Bảo tháp này có hình kim tự tháp, cao khoảng 10 mét và được làm bằng vàng ròng. Trong bảo tháp, xá lợi tóc được đặt trong một hộp bằng vàng được chạm khắc tinh xảo. Xá lợi tóc được đặt trên một bệ bằng vàng, được bao quanh bởi những vòng hoa và đèn dầu. Mỗi ngày, xá lợi tóc được tắm rửa bằng nước hoa và sữa. Vào mỗi dịp lễ lớn, xá lợi tóc được rước ra ngoài để cho các tín đồ chiêm bái.

Xá lợi tóc ở chùa Shwedagon là một trong những xá lợi tóc của Đức Phật được tôn kính nhất trên thế giới. Nó được xem là một biểu tượng của sự giác ngộ và trí tuệ của Đức Phật.

3. Câu chuyện 2 người thương nhân nhận được tóc Phật:

Trapusa và Bahalika  là 2 thương nhân được các kinh điển Phật giáo nguyên thủy ghi nhận là 2 đệ tử đầu tiên của Đức Phật. Những ghi chép đầu tiên về Trapusa và Bahalika xuất hiện trong phần Vinaya của bộ Tripiṭaka, ghi nhận họ là những người đầu tiên cúng dường vật thực cho Phật sau khi Ngài giác ngộ, là người đầu tiên được nghe Phật thuyết giảng (bấy giờ Tăng già vẫn chưa thành lập), và những người đầu tiên trở thành đệ tử của Đức Phật. Theo Huyền Trang, Phật giáo được truyền đến Trung Á ban đầu từ Balkh chính là nhờ công của Trapusa và Bahalika.

Có 2 câu chuyện tường thuật lại như sau:

1/ Theo truyền thống Phật giáo Myanmar, Trapusa và Bahalika là 2 anh em thương gia đến buôn bán ở Balkh (nay thuộc Afghanistan). Khi đó trên đường quay về họ đã được gặp Phật Thích Ca Mâu Ni. Họ đã dâng cúng đồ ăn và được Phật thu nhận làm 2 cư sĩ đệ tử đầu tiên, đồng thời ban cho 8 xá lợi tóc. Khi trở về đến Myanmar họ cất giữ những sợi tóc này trong một chiếc quan tài bằng vàng cùng với các xá lợi khác của Đức Phật và được vua Okkalapa giúp đỡ tìm ra Đồi Singuttara, gần kinh thành Pokkharavati để xây bảo tháp thờ phụng 8 sợi tóc. Nơi này về sau chính là Chùa Shwedagon.

Chuyện kể rằng khi  vua Okkalapa mở quan tài ra, những điều khó tin đã xảy ra. Tinh thần nhân dân phấn chấn, tóc phát ra tia sáng xuyên thấu thiên đường địa ngục, người mù được sáng mắt, người điếc nghe được, người câm nói được rõ ràng. Do những sự việc đáng kinh ngạc này, nhà vua đã quyết định xây dựng bảo tháp.

2/ Vào thời gian Đức Phật đạt được sự giác ngộ, Ukkalapati là vua của Ukkala. Hai anh em Tapussa và Bhallika đều làm nghề buôn bán ở đó vùng này. Cả hai đã đi đến Ấn Độ và trở về từ Ukkala để kinh doanh. Để thực hiện việc kinh doanh của mình, hai anh em đã đi lại giữa Ấn Độ và Ukkala. Hàng hóa của họ từ Myanmar được đưa đến Tamralipti bằng đường biển đã được chất lên 500 xe thồ để được đem bán. tại Ấn Độ. Trong khi đi qua khu rừng Uruvela, họ đã gặp Đức Phật. Vào thời điểm đó, Đức Phật vừa trải qua bảy tuần an hưởng quả vị giải thoát và Ngài ngồi dưới gốc cây Rajāyatana, cạnh cây Bồ Đề. Cả hai đã cúng dường Ngài bánh gạo và mật ong từ Myanmar.

Đây là bữa ăn đầu tiên được Đức Phật thọ nhận sau khi giác ngộ. Họ đã nhận được 8 sợi tóc từ Đức Phật và trở về Ukkala. Vua Ukkalapati đã cất giữ những sợi tóc này một cách trang trọng trong các bảo tháp Botahtaung, Sule và Shwedagon, và được người dân tôn kính cho đến ngày nay.

Như vậy, xá lợi tóc Phật ở Myanmar là báu vật quốc gia được cất giữ trân trọng và nghiêm nhặt tại 3 ngôi chùa trên. 

Chúa Ba Vàng nói sợi tóc này bắt nguồn từ 1 trong 8 sợi tóc Đức Phật tự tay nhổ ra và trao cho 2 thương nhân Myanmar cách đây 2.600 năm. Như vậy sợi tóc này phải có liên quan đến chùa Shwedagon, là 1 trong 8 sợi tóc của Chùa này và cũng là báu vật được tôn kính nhất trên thế giới.

Nhưng chúng tôi tìm trên mạng mà không thấy có giao dịch gì giữa Chùa Ba Vàng và chùa Shwedagon. Không thấy có lễ chuyển giao 1 trong 8 báu vật của Chùa Shwedagon cho Chùa Ba Vàng mượn.

Ở chuyến thăm chùa Ba Vàng của đoàn Phật giáo Myanmar vào ngày 08/9/2023 cũng không thấy đề cập đến vụ này

Từ ngày 22/10 đến ngày 28/10/2023 sư phụ Thích Trúc Thái Minh có chuyến đi hoằng pháp tại Hàn Quốc. Thầy này không có qua Myanmar để nghênh đón xá lợi gì

Vậy nên biết không biết xá lợi tóc này từ Myanmar đến VN từ lúc nào và bằng con đường nào?

Ngoài ra không thấy nói 8 sợi tóc Phật ở chùa Shwedagon chuyển động hay nhúc nhích gì, sao về VN lại có hiện tượng lạ lùng này?

Những câu hỏi trên cho đến nay chúng tôi cũng chưa có lời giải đáp chính thức ngoài những lời đồn đoán trên mạng

  

 MS

 

[Minh Nguyen Quang]

Tiếp theo câu chuyện trên, có thêm các thông tin tóm tắt như sau:

1. Khi sự kiện “xá lợi tóc Đức Phật” ồn ào trong dư luận, Ban Trị sự Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh buộc phải hỏi trụ trì chùa Ba Vàng hai việc là trụ trì Chùa Ba Vàng thỉnh xá lợi sợi tóc của Đức Phật từ ai, ở đâu, xác thực ra sao và hiện nay xá lợi này của Ngài đang ở đâu. Theo Thượng tọa Thích Đạo Hiển, thông tin từ đại diện chùa Ba Vàng, xá lợi tóc của Đức Phật đã được hộ tống lên máy bay để 'trả về cố quốc'.

2. Ban Tôn giáo Chính phủ đã trao đổi và có văn bản gửi Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị thẩm định nguồn gốc "xá lợi tóc Đức Phật" được trưng bày tại chùa Ba Vàng trong những ngày qua để có thông tin chính thức về sự việc.

3. Báo cáo được chùa Ba Vàng thực hiện sau khi nhận văn bản ngày 28-12 của Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị giải trình việc trưng bày "xá lợi tóc Đức Phật" tại chùa Ba Vàng (theo website của Chùa Ba Vàng).

3.1. Tháng 12/2023, nhân chuyến tham quan các thánh tích Phật giáo tại đất nước Myanmar, đoàn chư Tăng, Phật tử chùa Ba Vàng đã đến chiêm bái Xá lợi tóc của Đức Phật tôn trí tại tu viện Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami (còn gọi là Tu viện Thone Wain hoặc Parmee Kyaung, địa chỉ tại đường Thone Wain, khối 5, Thị trấn Nam Okkalapa, Yangon, Myanmar). Theo truyền thừa của tu viện Parami, đây là một trong 8 sợi tóc của Đức Phật để lại cho hai người Phật tử tại gia đầu tiên sau khi Ngài đắc đạo, được truyền lại qua nhiều đời Tăng sĩ và hiện đang tôn trí tại tu viện Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami.

3.2. Chùa Ba Vàng đã trân trọng thỉnh mời Hòa Thượng U Wepulla - Trụ trì tu viện Parami cùng các cao Tăng Phật giáo Myanmar tham dự Đại lễ kỷ niệm 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh. Hòa thượng U Wepulla đã hoan hỉ nhận lời và với lòng tôn kính Phật hoàng Trần Nhân Tông, yêu mến đất nước và con người Việt Nam, Hòa Thượng U Wepulla hứa khả sẽ cung rước Xá lợi tóc của Đức Phật đến chùa Ba Vàng cho Nhân dân, Phật tử Việt Nam chiêm bái. Hòa thượng U Wepulla nhấn mạnh, từ trước đến nay, Xá lợi tóc của Đức Phật tại tu viện Parami chỉ được chiêm bái tại chỗ, đây là lần đầu tiên, Xá lợi tóc của Đức Phật được cung rước ra nước ngoài.

Đại đức Thích Trúc Thái Minh (trái) đón nhận xá lợi tóc Đức Phật từ thượng tọa Sayadaw U Wepulla - trụ trì tu viện Parami, Myanmar - Ảnh: Cổng thông tin chùa Ba Vàng

Đến tối 27-12, kết thúc chuyến tham quan Việt Nam, đoàn chư tăng Myanmar đã cung rước xá lợi tóc của Đức Phật trở lại tu viện Parami.

3.3. Việc làm giả, buôn bán Xá lợi giả của Đức Phật ở Việt Nam cần bị lên án và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Việc đưa tin chùa Ba Vàng mua cỏ Pili làm Xá lợi giả để lừa đảo Nhân dân, Phật tử là hành vi đưa tin sai sự thật, vu khống, xúc phạm uy tín của chùa Ba Vàng.

 

Factcheck tiếp theo:

Chúng tôi có các thắc mắc như sau:

1. Chuyến đi của Chùa Ba Vàng đến Myanmar, đến tu viện Parami và Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami là của 1 nhóm Phật tử hay chính thức là của phái đoàn Chùa Ba Vàng. Nếu của Chùa Ba Vàng thì đây 1 hoạt động tôn giáo tích cực, nói lên sự giao hảo giữa 2 chùa của 2 đất nước. Nhưng sao không thông tin công khai và rộng rãi trước đó?  

2. Ở đây có những cái tên cụ thể như: "tu viện Parami" (còn gọi là "Tu viện Thone Wain" hoặc "Parmee Kyaung"), "Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami" và "Sayadaw U Wepulla" (trụ trì tu viện Parami):

- Không dám nói là không có nhưng thực ra là, mặc dù sử dụng nhiều công cụ search, vẫn chưa tìm thấy thông tin chi tiết và xác thực về "tu viện Parami", chùa Parami (pagoda), đền Parami (temple), "Tu viện Thone Wain" hoặc "Parmee Kyaung" ở Myanmar, ngoài những thông tin từ Chùa Ba Vàng đã đưa ra.

- Cũng tương tự như trên, "Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế Parami" (Parami Temple and Parami International Buddhist Relic Museum) cũng không tìm thấy thông tin xác thực

Điều đáng thú vị là các con AI như Google Bard, Microsoft Bing, Cốc Cốc Ai  Bot đều nói vanh vách như Chùa Ba Vàng và Nhà sư Thích Trúc Thái Minh nói. Nhưng đều trích dẫn tư liệu từ các nguồn trên hay từ báo chí VN (mớm tin?). Thậm chí có con AI còn show hình ngôi chùa Parami đàng hoàng nhưng bấm vào thì hiện ra hình chùa Ba Vàng? 😁

Khi hỏi vặn lại lần 2 thì các con AI này mới nói sorry và thú nhận là không có thông tin xác thực về việc này 

* Như đã nói trên xá lợi tóc của Phật là bảo vật trân quý và bảo vệ nghiêm nhặt của Myanmar. Nếu Tu viện Parami hay Bảo tàng Xá lợi quốc tế Parami nói trên có lưu giữ thì đã trở nên nổi tiếng và đã được các học giả, khách du lịch và các tín hữu quan tâm đến thăm viếng với nhiều bài viết và hình ảnh đăng ở trên mạng. Nhưng ở đây không thấy có gì?

- Tìm thêm từ "Sayadaw U Wepulla" hay "U Wepulla", cũng không thấy ngoài những thông tin tràn ngập từ Chùa Ba Vàng và báo chí VN. Đây có thể là 1 thượng tọa không mấy nổi tiếng hay ít xuất hiện trên mạng.

3. Câu chuyện về 2 thương gia và là đệ tử tại gia đầu tiên được truyền thừa 08 sợi tóc của Đức Phật thì chỉ có 1 (trong phần kinh Vinaya của bộ Tripiṭaka) không thể có 2 câu chuyện tương tự như vậy trong lịch sử (4 thương gia và 16 sợi tóc) và ai cũng biết là 08 sợi tóc này được lưu giữ ở Chùa Shwedagon ở Yangon, được coi là ngôi chùa nguy nga và linh thiêngnhất ở Myanmar. Không thấy chùa Shwedagon và chùa Ba Vàng có giao hảo gì. Vậy sao bây giờ lại có việc 08 sợi tóc của Đức Phật này được lưu giữ ở Tu viện hay Bảo tàng Parami, mà không có hình ảnh gì để mục thị. 

4. Ở trên mạng có 1 video youtube cho biết:

Trên hành trình khám phá Di sản Văn hóa Phật Giáo Nguyên Thủy (Theravada) tại Myanmar, ngày 5/2/2020, đoàn Liên Hiệp Hợp tác xã Việt Nam đến Bảo tàng Xá lợi Phật Thone Wain, Yangon. Tại đây, đoàn may mắn được diện kiến Ngài Ashin Kateli Vara (Htilar), vị đứng đầu về Hoằng pháp Phật giáo Quốc tế ở Myanmar. Sau bài tụng kinh cầu nguyện và hồi hướng theo truyền thống Phật giáo Nguyên thủy, Ngài Ashin cho mọi người chứng kiến xá lợi tóc của Phật chuyển động như một vật thể sống về mọi hướng. Đồng thời, Ngài Ashin cũng làm lễ hiến tặng Xá lợi tóc Phật cho Đại Đức Thích Giác Hiếu, Trụ trì Chùa Tùng Am, Gia Lộc, Hải Dương để đem về Việt Nam.

Thỉnh xá lợi tai Bao tang Thone Wain Myanmar 

 https://www.youtube.com/watch?v=X7o8MXQczpA

Có liên quan gì giữa 2 câu chuyện về "vật thể chuyển động về mọi hướng" này? Xá lợi tóc là vật quý hiếm sao lại tặng cho một cách dễ dàng như vậy?

 

Tin cuối cùng nhận được là: "Giáo hội Phật giáo Việt Nam yêu cầu chùa Ba Vàng và đại đức Thích Trúc Thái Minh "gỡ bỏ ngay" tất cả giới thiệu về xá lợi tóc Đức Phật trên các trang thông tin, mạng xã hội"

Có lẽ đây là kết thúc cho câu chuyện kỳ dị này

MS