Ông nội và cháu: sự khác biệt giữa 2 thế hệ (factcheck). Fr: Uyên Thanh Lê

[Mikali Nguyễn]

Ông nội và cháu: sự khác biệt giữa 2 thế hệ (factcheck)

Bà này đăng trên FB được nhiều người bình luận coi là đúng và chính xác 100%. Nhưng có thể vì khác thế hệ hay tuy cùng 1 thế hệ nhưng... cấp tiến hơn; hơn nữa những câu nói của đứa cháu là thiên về giá trị vật chất mà thời hiện đại mang lại, còn câu trả lời của ông nội là đề cập đến giá trị tinh thần: khập khiễng! nên chúng tôi có bình luận phản biện ở hàng chữ nâu ở câu trả lời của ông nội dưới đây:

Một cậu bé hỏi ông nội:

"Ông ơi, làm sao ông sống được hồi xưa mà không có công nghệ ...

- Không có máy tính,

- Không có drone,

- Không có bitcoin,

- Không có kết nối Internet,

- Không có TV,

- Không có máy lạnh,

- Không có ô tô,

- Không có điện thoại di động?"

Ông nội trả lời:

"Giống như thế hệ của cháu sống hôm nay ...

- Không cầu nguyện

* Chưa biết là thời nào năng cầu nguyện hơn thời nào vì lúc nào cũng có những hoàn cảnh khó khăn, đau khổ trong cuộc sống là động cơ chính để người ta cầu nguyện và tìm đến sự bình an. Tuy nhiên ở thời nay người ta ít cầu nguyện theo sự dẫn dắt của đám đông hơn. Nội dung cầu nguyện nói chung cũng giống nhau: cuộc sống ổn định, giàu có, sức khỏe, địa vị, hoà bình...

- Không có lòng trắc ẩn

* Ở thời nào người ta cũng có lòng trắc ẩn được thể hiện qua sự cảm thông, chia sẻ và giúp đỡ những người gặp khó khăn. 

 Tuy nhiên ở thời nay những hoàn cảnh thương tâm dễ lan rộng (qua mạng) và nhờ vào sự hiểu biết, người ta sẽ lựa chọn đặt lòng trắc ẩn đúng chỗ hơn. Một điều khác biệt là do lừa đảo xảy ra nhan nhản, người ta trở nên chai đá, hiếm động lòng trắc ẩn hơn.

- Không biết tôn trọng ai:

* Có thể là ít hơn nhưng không thể nói là không có. Sự tôn trọng ở thời nay ít thể hiện ra bằng động tác bên ngoài: chắp tay, cúi đầu, thưa gửi...mà bằng những cử chỉ chăm sóc đa dạng: một cú ĐT hỏi thăm, 1 tấm séc, thành lập nhóm fans ca ngợi....
Mặt khác, ở thời hiện đại sự tôn trọng có 4 đặc điểm khác biệt:
- Xã hội hiện đại đề cao hơn xưa về sự bình đẳng giữa các cá nhân, bất kể tuổi tác, giới tính, địa vị xã hội.
- Sự tôn trọng được mở rộng để bao gồm nhiều đối tượng hơn, như tôn trọng sự khác biệt về văn hóa, tôn giáo, giới tính, xu hướng tình dục.
- Truyền thông đại chúng có vai trò quan trọng trong việc định hình quan niệm về sự tôn trọng.

- Bên cạnh việc tôn trọng người khác, việc tôn trọng bản thân cũng được coi là rất quan trọng.

- Giáo dục xuống cấp

* Giáo dục về đạo đức sẽ ít hơn. Ở nhà trường sẽ ít dạy môn đạo đức hơn vì còn quá nhiều các môn kiến thức khác cần phải nhồi nhét. Tuy nhiên, giá trị đạo đức ở đây sẽ được tiếp thu đối chiếu nhiều bề thông qua các sự kiện và bình luận ca ngợi hay phê phán ở trên mạng. Người ta sẽ chủ động lựa chọn những điều hay để tiếp thu hay điều dỡ để nên tránh, tùy theo quan điểm của mình hơn là theo sách vỡ.

- Nhân cách kém cỏi.

* Không thể quy chụp như vậy. Ở thời nào cũng có nhân cách. Tuy nhiên, qua các thời kỳ, nhân cách con người đã trải qua những biến đổi đáng kể, phản ánh sự thay đổi của xã hội, văn hóa và công nghệ.

Một điều đáng lưu ý là nhân cách ở thời nay thường hay bị nghi ngờ: 1 người được cho là có nhân cách xuất chúng, mai sau sẽ bị hạ bệ chê bai không thương tiếc; 1 người được coi là có nhân cách ở nơi này sẽ bị coi là là kẻ tồi tệ ở nơi khác; kể cả những bậc vĩ nhân đã được trong lịch sử công nhận cũng không hiếm người sẽ chịu số phận như vậy.

- Không có sự tử tế:

* Ở thời nào cũng có sự tử tế. Tuy nhiên thời nay có nhiều hình thức tử tế khác xưa từ việc nhỏ cho đến việc lớn: bữa cơm từ thiện, bánh mì 0 đồng, lời nhắc nhở gạt chống xe, nhường chỗ xếp hàng, lời kêu gọi quyên góp, cứu trợ cho những hoàn cảnh thương tâm... Có hàng vạn những hình thức tử tế. Có hành động âm thầm, có hành động được nhiều người biết đến qua mạng xã hội. 

Một sự khác biệt là sự tử tế ở thời nay đôi khi ẩn chứa lừa gạt sau đó: giúp có việc nhẹ lương cao, tặng 1 món quà hay tiền có giá trị lớn từ nước ngoài...

- Không biết xấu hổ 

* Nếu nói sự xấu hổ do phơi bày cơ thể hay bộc lộ hình ảnh, tâm sự riêng tư (trên mạng) thì đúng vì ở thời nay người ta có thói quen như vậy mà không coi là đáng xấu hổ. Tuy nhiên người ta vẫn lấy làm xấu hổ khi vi phạm các quy tắc xã hội, đạo đức hoặc làm điều gì đó không phù hợp với chuẩn mực chung. 

Nên nhớ, những điều đáng xấu hổ ở thời nay khác xưa rất nhiều, TD như: ly dị, không chồng mà chửa, đồng tình luyến ái, kể cả việc QHTD trước hôn nhân (đi khách sạn)... 

- Không có sự khiêm tốn 

* Trong xã hội truyền thống, sự khiêm tốn được xem là một phần không thể thiếu của giáo dục đạo đức. Người khiêm tốn được tôn trọng và đánh giá cao.

Tuy nhiên, cách thể hiện và giá trị của sự khiêm tốn đã thay đổi đáng kể qua các thời kỳ.

Nổ quá đáng, khoe khoang trái với thực tế vẫn bị phê phán. Tuy nhiên khoe khoang sự thành công, giàu sang, nét đẹp và nhưng điều mình hưởng thụ ngày nay không còn bị coi là thiếu khiêm tốn. Một số người coi khiêm tốn là yếu tố cần thiết để thành công, trong khi số khác cho rằng tự tin và khẳng định bản thân mới là quan trọng.

- Không có sự trung thực: 

* Sự trung thực là một giá trị đạo đức cốt lõi của con người, được trân trọng qua mọi thời đại. Tuy nhiên, cách thể hiện và những thách thức mà sự trung thực đối mặt đã thay đổi đáng kể giữa quá khứ và hiện tại.
Với áp lực của xã hội phát triển, sự trung thực ở thời xưa có giá trị tuyệt đối, đơn giản và ngày nay thì đa dạng, phức tạp. Có 1 câu nói cần suy ngẫm: "Người trung thực là người nói dối mà chưa bị phát hiện"

Ông bà, những người sinh ra từ năm những năm 1930, thật sự là những người may mắn. Cuộc sống của ông bà là một minh chứng sống."

* Xét về hưởng thụ những phương tiện hiện đại, ông bà sẽ lấy làm tiếc là không được sống lâu như các cháu để thấy sự phát triển vũ bão của nền văn minh sẽ phục vụ cho nhân loại. Xét về các giá trị đạo đức, ông bà sẽ lấy làm ngạc nhiên khi các thế hệ mới mai sau sẽ vứt bỏ những chân lý mà muôn đời trước đã công nhận để thay thế bằng những giá trị mới hợp thời hơn.

Chúc ông bà sẽ được sống lâu để hưởng thụ hay không bị đứng tim nếu được chứng kiến về những cái mới sẽ đến trong tương lai 😁