Tìm hiểu câu chuyện về ca khúc Solenzara
Nắng Xuân (Solenzara) là bài hát nổi tiếng được nhạc sĩ Phạm Duy phỏng tác chuyển sang lời Việt từ bài gốc "Solenzara"
Sau đây ta thử tìm hiểu câu chuyện về nhạc phẩm "Solenzara"
1. Bài gốc Solenzara là do ai sáng tác?
Thật là bất ngờ và rối rắm!
Coi trên mạng thì thấy các website âm nhạc đều cho rằng ca khúc "Solenzara" được sáng tác bởi nhạc sĩ người Pháp gốc Do Thái - Algeria tên là Enrico Macias vào năm 1966 hay 1967.
Các con AI đều tỏ ra lúng túng khi hỏi tên tác giả ca khúc gốc này:
- Gemini: Solenzara là một ca khúc rất thịnh hành trên đảo Corse. Nhạc phẩm này được nhạc sĩ người Pháp gốc Do Thái - Ý Dominique Marfisi phổ từ một bài thơ vô danh, sau đó được Bruno Bacara hòa âm phối khí.
- Copilot: bài hát "Solenzara" được sáng tác bởi Enrico Macias, Dominique Marfisi, Philippe Olivieri, và Gabrielle Baldassari. Bản nhạc gốc được phát hành lần đầu tiên vào năm 1966
- Chat GPT: Ca khúc gốc "Solenzara" được sáng tác bởi nhạc sĩ Jean-Paul Cara, với lời bài hát do François Deguelt viết. Bài hát được ra mắt vào năm 1966 và nhanh chóng trở nên nổi tiếng tại Pháp cũng như nhiều quốc gia khác.
Thực ra nguyên bản ca khúc Solenzara không phải của Enrico Macias sáng tác. Sự ra đời của Solenzara như sau:

Solenzara là địa danh chỉ bãi biển xinh đẹp ở xã Sari-Solenzara, tỉnh Corse du Sud, trên đảo Corse của nước Pháp giữa Địa Trung Hải. Tại hải đảo này, năm 1960, nhạc sĩ Arcangelo Petisi phóng tác một giai điệu dân ca đảo Corse thành tác phẩm khí nhạc dành cho đàn mandolin.
Năm 1961, dựa vào nhạc phẩm kia, nhạc sĩ Dominique Marfisi (1902 - 1973) soạn ca khúc Solenzara với lời tiếng Corse.
Vào năm 1961, tác giả Dominique Marfisi đến tuổi về hưu, dọn nhà về sống luôn trên đảo Corse. Nhân một buổi ăn mừng sinh nhật của một người bạn tại Solenzara, ông tổ chức một bữa tiệc tại quán nhạc Mare e Festa. Cả nhóm bạn rủ nhau đi du thuyền trước giờ ăn tối.
Thuyền vừa ra khơi lúc mặt trời bắt đầu lặn, ánh nắng chiều tà phủ ánh ngân quang, ngả bạc màu sóng biển. Ngoảnh mặt lại nhìn đằng sau lưng khung cảnh nên thơ của một ngôi làng trải khắp chân đồi, ông mới thốt lên câu nói : Không tìm thấy nơi nào đẹp bằng Solenzara (A Solenzara, piu bella un si po sta). Cũng từ giai thoại này mà ông dựa theo giai điệu của Arcangelo Petisi, rồi chấp bút viết thành lời ca bản nhạc nổi tiếng cùng tên.
Trong vòng nhiều năm, Solenzara là một ca khúc rất thịnh hành trên đảo Corse nhưng vẫn chưa được phổ biến rộng rãi. Mãi đến năm 1967, bản nhạc này mới lọt vào tai của ca sĩ Enrico Macias. Do rất thích giai điệu của bài hát, nên ông mới nhờ người khác chuyển dịch lời ca sang tiếng Pháp.
Năm 1967, biết ca khúc Solenzara, Enrico Macias liền nhờ người chuyển dịch thành lời tiếng Pháp (như Phạm Duy chuyển thể sang tiếng Việt) và ghi âm bằng tiếng Pháp. Ca khúc của
Enrico Macias tuy rất nổi tiếng trên thế giới nhưng lại không phải là phiên bản chính gốc. Enrico Macias chỉ là người đầu tiên trình bày và ghi âm bài này trong tiếng Pháp
Như vậy tác giả bài Solenzara bản gốc là dân ca đảo Corse do Arcangelo Petisi ghi thành nhạc và Dominique Marfisi đặt lời bằng thổ ngữ đảo Corse.
2. Lời bài Solenzara bằng tiếng Pháp do Enrico Macias trình bày là do ai soạn?
Lại thêm 1 chuyện rối rắm khác:
- Copilot: Gabrielle Baldassari
- Gemini: Jacques Demarny.
- ChatGPT: Jean-Claude Gianadda
- Thông tin khác:
https://giaoducthoidai.vn/nghe-si-luu-vong-enrico-macias-voi-solenzara-post547633.html
Lời tiếng Pháp do một số người đặt, trong đó người cộng tác nhiều nhất về ca từ là Jacques Demarny.
3. Có bao nhiêu ca khúc phỏng tác sang lời Việt từ Solenzara?
Ngoài khúc nổi tiếng " Nắng Xuân" (Solenzara) của Phạm Duy, còn có ca khúc "Hãy đến bên nhau" (Solenzara) của Nguyễn Hoàng Đô với ca từ mượt mà và có phần đặc sắc hơn nhưng ít người biết đến.
Solenzara do Arcangelo Petisi soạn lời khởi đầu là ca ngợi tình yêu, vẻ đẹp của quê hương (đảo Corse). Những lời của các ca khúc tiếng Việt sau này không ăn nhập gì với phiên bản tiếng Pháp và càng xa hơn nữa với nguyên tác viết bằng tiếng Corse. Tình quê hương ban đầu đã nhường chỗ lại cho tình yêu đôi lứa và đổi hẳn luôn nhân vật cũng như bối cảnh câu chuyện.
4. Câu chuyện tình lãng mạn về Solenzara qua lời bằng tiếng Pháp:
"Solenzara" là một bài hát trữ tình và lãng mạn, kể về một câu chuyện hồi ức về tình yêu thoáng qua ở một vùng ven biển đẹp như tranh vẽ. Bài hát được đặt tên theo làng Solenzara, nằm ở Corsica, Pháp, và bối cảnh thiên nhiên nơi đây là nguồn cảm hứng chính.
* Cuộc gặp gỡ trong "Solenzara" xảy ra vào mùa hè. Bài hát gợi lên khung cảnh lãng mạn trên bờ biển, với ánh nắng, biển xanh và không khí ấm áp đặc trưng của mùa hè.
Bối cảnh này khác với bài Nắng Xuân của Phạm Duy, lấy bối cảnh là vào mùa Xuân và bài "Hãy đến bên nhau" (Solenzara) của Nguyễn Hoàng Đô, lấy bối cảnh là vào mùa Đông
Người ta không biết chàng trai và cô gái trong chuyện tình này là ai. Tuy nhiên có thể là câu chuyện tình có thực khi còn trẻ của người soạn lời bằng tiếng Pháp. Lời ca gợi lên cảm giác hoài niệm và lãng mạn về một tình yêu bất diệt, được lưu giữ trong ký ức.
Trong bài hát, nhân vật chính là 1 chàng trai - người kể lại câu chuyện đã nhớ lại một mùa hè đáng nhớ, khi họ gặp một người yêu trong khung cảnh thơ mộng gần bờ biển Solenzara. Anh mô tả cuộc gặp gỡ đặc biệt với cô gái trên bờ biển Solenzara. Cả hai chia sẻ những khoảnh khắc đẹp và đầy ý nghĩa trong mùa hè, nhưng họ không ở bên nhau lâu dài. Sự chia xa khiến câu chuyện tình này chỉ còn là một kỷ niệm đẹp và buồn. Dù tình yêu ấy ngắn ngủi và kết thúc khi mùa hè qua đi, ký ức về những ngày bên nhau vẫn lưu lại trong lòng mãi mãi, gợi lên sự tiếc nuối và hoài niệm.
"Solenzara" không chỉ kể về câu chuyện tình yêu mà còn vẽ nên một bức tranh lãng mạn, nơi thiên nhiên, biển xanh, và những kỷ niệm ngọt ngào hòa quyện với nhau. Đây chính là lý do bài hát được yêu thích và tiếp tục sống mãi trong lòng người nghe.
Lời bài hát bằng tiếng Pháp
Solenzara by Enrico Macias
https://www.youtube.com/watch?v=ALZN0Mbi2Ug&t=1s
Sur la plage de Solenzara
Nous nous sommes rencontrés
Un pêcheur et sa guitare
Chantaient dans la nuit d'été
Cette douce mélopé
Sur la plage de Solenzara
Chaque soir on a dansé
Et le jour de ton départ
J'ai compris que je t'aimais
Et je ne t'ai plus quité
Ah Solenzara
Oh, chi dolce felicita
Ah Solenzara
Pi bnum si posta
Quand j'entends la mélodie
Qui m'a donné tant de joie
Je sais que cette nuit-là
Notre amour a pris sa vie
Au coeur de Solenzara
Ah Solenzara
J'y reviendrai tous les étés
Ah Solenzara
Pi bnum si posta
Pi bnum si posta
Nắng Xuân - Phạm Duy
Muốn thấy em như pha lê ngọc ngà
Sáng xanh như mây đậu đầu nhà
Ðầy bao dung đôi tay mở ra
Ðời ta đã có em la đà
Xóa tan đi những ngày bê tha.
Muốn thấy em như bông hoa rừng già
Ðến với ta con ong đậm đà
Tình đôi ta như trong mộng mơ
Tình đã tới khát khao không ngờ
Khiến cho ta quên hết bơ vơ.
[ĐK:]
Người hỡi hãy quay nhìn coi
Người có thấy nắng xuân đang cười
Ta hãy yêu nhau trọn đời
Kiếp nhân sinh ôi không dài.
Thấy nắng xuân trên môi em mặn nồng
Nắng lung linh trên nụ cười hồng
Đầy bao dung đôi môi mở hé
Đời ta đã có em trong lòng
Những bước đi không còn mênh mông.
Hỡi nắng ơi soi tim ta đợi chờ
Nắng đã lên sau đêm đông mịt mù
Tình đôi ta như trong mộng mơ
Tình đã tới khát khao không ngờ
Khiến cho ta quên hết bơ vơ.