Do not pollute / પ્રદૂષિત કરશો નહીં / प्रदूषित मत करो

[Rajkumar Makwana]

नाप्सु मूत्रं कुर्यात्
चाणक्यसूत्रम् ४०६
न मूत्रं पथि कुर्वीत न भस्मनि न गोव्रजे
न फालकृष्टे न जले न चित्याम् न च पर्वते
न जीर्णदेवायतने न वल्मीके कदाचन
मनुस्मृत्याम्
nāpsu mūtraṁ kuryāt
cāṇakyasootram 406
na mūtraṁ pathi kurvīta na bhasmani na govraje
na phālakṛṣṭe na jale na cityām na ca parvate
na jīrṇadevāyatane na valmīke kadācana
manusmṛtyām

The great Chanakya, while giving rules for human conducts, has stated.."One should not urinate in water."  Manu has also opined " One should not pass urine in a thoroughfare, not on the ashes, not in the shed where the cow is kept, not in the arable land which is ploughed and kept ready for sowing, not in water, not on the remnants of a funeral pyre and not on the pristine natural environs of a mountain.

It would indeed look funny why such masters advice us where not to unrinate.. We have to remember that our excretory fluids can cause very damaging pollution and where other people also move, contact with such excreta can affect their health.  The sages were aware of the ill effects millenia ago,  when many people elsewere were just leading the life of a half-animal.  Water, especially in public reservoirs are the common community property and any attempt to pollute cannot be tolerated.  Similary the public roads.  One of the most  revered and prized possession of ancient  India was his cow and it is essential that the cow is housed in the most hygeinc environs.  The land ready for cultivation also  is of similar importance. Nobody should attempt to pass urine over ashes. Now we now that the reaction between the bio contents of urine and the alkali in the ashes can genrated effluent gases like ammonia and some cases even more toxic gases like carbon monoxied or even phosgene.   No man with any sense will ever try to desecrate the memory of a departed soul by urinating on the pyre.  The tall mountains are havens of purity of nature. If the people who visit the mountain contaminate the atmosphere with dirty things, even the last hope of pollution free life is lost. Manu has also decreed that one should not urinate in the precincts of even ab abandoned temple, and also on anthill.  Of course, a person trying to urinate over a colony of ants of termites will learn his lesson for life even without these rules.
The sages were conscious of proper upkeep of environment.  We claim  ourselves civilized today but almost anywhere  in the world we can find people depositing their waste in any or all of the above places.. If there is any doubt about this it will be enough to clear it  if one takes a round in the streets or places of public importance around any town or village.

==========

પ્રદૂષિત કરશો નહીં

  મહાન ચાણક્યએ માનવ આચરણ માટેના નિયમો આપતાં કહ્યું છે.. "કોઈએ પાણીમાં પેશાબ ન કરવો જોઈએ." મનુએ એમ પણ અભિપ્રાય આપ્યો છે કે "કોઈએ રસ્તે પેશાબ કરવો જોઈએ નહીં, રાખ પર નહીં, ગાયને જ્યાં રાખવામાં આવે છે તે શેડમાં નહીં, ખેતીલાયક જમીનમાં નહીં કે જેને ખેડીને વાવણી માટે તૈયાર રાખવામાં આવે છે, પાણીમાં નહીં, પાણીમાં નહીં. અંતિમ સંસ્કારના ચિતાના અવશેષો અને પર્વતના પ્રાકૃતિક વાતાવરણમાં નહીં.
 
તે ખરેખર રમુજી લાગશે કે શા માટે આવા માસ્ટરો અમને સલાહ આપે છે કે જ્યાં અશુદ્ધિ ન કરવી. ઋષિમુનિઓ હજારો વર્ષો પહેલા ખરાબ અસરોથી વાકેફ હતા, જ્યારે અન્ય ઘણા લોકો માત્ર અર્ધ પ્રાણીનું જીવન જીવી રહ્યા હતા. પાણી, ખાસ કરીને જાહેર જળાશયોમાં સામાન્ય સમુદાયની મિલકત છે અને પ્રદૂષિત કરવાના કોઈપણ પ્રયાસને સહન કરી શકાય નહીં. જાહેર રસ્તાઓ સમાન. પ્રાચીન ભારતની સૌથી આદરણીય અને કિંમતી સંપત્તિમાંની એક તેની ગાય હતી અને તે જરૂરી છે કે ગાયને સૌથી વધુ સ્વચ્છ વાતાવરણમાં રાખવામાં આવે. ખેતી માટે તૈયાર જમીન પણ સમાન મહત્વ ધરાવે છે. કોઈએ પણ રાખ ઉપર પેશાબ કરવાનો પ્રયાસ ન કરવો જોઈએ. હવે આપણે જાણીએ છીએ કે પેશાબની જૈવ સામગ્રી અને રાખમાં આલ્કલી વચ્ચેની પ્રતિક્રિયા એમોનિયા જેવા પ્રવાહી વાયુઓ અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં કાર્બન મોનોક્સીડ અથવા તો ફોસજીન જેવા વધુ ઝેરી વાયુઓ પેદા કરી શકે છે. કોઈ પણ સમજદાર માણસ ચિતા પર પેશાબ કરીને મૃત આત્માની સ્મૃતિને અપમાનિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે નહીં. ઊંચા પર્વતો પ્રકૃતિની પવિત્રતાના આશ્રયસ્થાનો છે. પહાડની મુલાકાતે આવતા લોકો ગંદી વસ્તુઓથી વાતાવરણને દૂષિત કરે તો પ્રદૂષણ મુક્ત જીવનની છેલ્લી આશા પણ નષ્ટ થઈ જાય છે. મનુએ એવું પણ ફરમાન કર્યું છે કે કોઈએ ત્યજી દેવાયેલા મંદિરની આજુબાજુમાં પણ પેશાબ ન કરવો જોઈએ. અલબત્ત, ઉધઈની કીડીઓની વસાહત પર પેશાબ કરવાનો પ્રયાસ કરનાર વ્યક્તિ આ નિયમો વિના પણ જીવન માટે તેનો પાઠ શીખશે.
  ઋષિઓ પર્યાવરણની યોગ્ય જાળવણી માટે સભાન હતા. આજે આપણે આપણી જાતને સંસ્કારી હોવાનો દાવો કરીએ છીએ પરંતુ વિશ્વમાં લગભગ ગમે ત્યાં આપણે ઉપરોક્ત કોઈપણ અથવા બધી જગ્યાએ લોકો પોતાનો કચરો જમા કરતા જોઈ શકીએ છીએ.. જો આ અંગે કોઈ શંકા હોય તો તેને દૂર કરવા માટે જો કોઈ શેરીઓમાં ચક્કર લગાવે તો તે પૂરતું હશે. અથવા કોઈપણ નગર અથવા ગામની આસપાસ જાહેર મહત્વના સ્થળો.

=========

प्रदूषित मत करो

महान चाणक्य ने मानव आचरण के लिए नियम देते हुए कहा है.. "पानी में पेशाब नहीं करना चाहिए।" मनु ने यह भी कहा है कि "मार्ग में मूत्र नहीं त्यागना चाहिए, न राख पर, न गाय के छप्पर में, न ही कृषि योग्य भूमि में, जिसे जोतकर बोने के लिए तैयार रखा जाता है, न पानी में, न ही खेत में। एक अंतिम संस्कार की चिता के अवशेष और एक पहाड़ के प्राचीन प्राकृतिक वातावरण पर नहीं।
 
यह वास्तव में अजीब लगेगा कि ऐसे स्वामी हमें सलाह देते हैं कि पेशाब कहाँ न करें। सहस्राब्दी पहले संतों को इसके दुष्प्रभावों के बारे में पता था, जब बहुत से लोग आधे जानवर का जीवन जी रहे थे। पानी, विशेष रूप से सार्वजनिक जलाशयों में आम समुदाय की संपत्ति है और इसे प्रदूषित करने के किसी भी प्रयास को बर्दाश्त नहीं किया जा सकता है। इसी तरह सार्वजनिक सड़कों। प्राचीन भारत के सबसे सम्मानित और बेशकीमती सामानों में से एक उनकी गाय थी और यह आवश्यक है कि गाय को सबसे स्वच्छ वातावरण में रखा जाए। खेती के लिए तैयार भूमि का भी इतना ही महत्व है। किसी को भी राख के ऊपर पेशाब करने की कोशिश नहीं करनी चाहिए। अब हम जानते हैं कि मूत्र की जैव सामग्री और राख में क्षार के बीच की प्रतिक्रिया से अमोनिया जैसी दूषित गैसें उत्पन्न हो सकती हैं और कुछ मामलों में कार्बन मोनोऑक्साइड या फॉस्जीन जैसी अधिक जहरीली गैसें भी उत्पन्न हो सकती हैं। कोई भी विवेकी मनुष्य कभी भी चिता पर पेशाब करके किसी दिवंगत आत्मा की स्मृति को अपवित्र करने की कोशिश नहीं करेगा। ऊँचे पहाड़ प्रकृति की पवित्रता के स्वर्ग हैं। यदि पहाड़ पर आने वाले लोग गंदी चीजों से वातावरण को दूषित करते हैं तो प्रदूषण मुक्त जीवन की आखिरी उम्मीद भी खत्म हो जाती है। मनु ने यह भी आदेश दिया है कि किसी परित्यक्त मंदिर के परिसर में और बांबी पर भी पेशाब नहीं करना चाहिए। बेशक, दीमकों की एक कॉलोनी पर पेशाब करने की कोशिश करने वाला व्यक्ति इन नियमों के बिना भी जीवन के लिए अपना सबक सीखेगा।

ऋषि पर्यावरण के उचित रखरखाव के प्रति सचेत थे। हम आज खुद को सभ्य होने का दावा करते हैं लेकिन दुनिया में लगभग कहीं भी हम लोगों को उपरोक्त किसी भी या सभी स्थानों पर अपना कचरा जमा करते हुए मिल सकते हैं। यदि इस बारे में कोई संदेह है तो इसे दूर करने के लिए पर्याप्त होगा यदि कोई सड़कों पर चक्कर लगाता है। या किसी कस्बे या गाँव के आस-पास के सार्वजनिक महत्व के स्थान।

--

Extra dose :- You can found more stuffs on net as under;
Blog.
1.2 https://whatsappmesseging.blogspot.com/ [General stuff]
1.3 https://rajkumaratthenet.blogspot.com/ [General stuff]
1.4 https://rai-e-collection.blogspot.com/ [Technical stuff]
1.5 https://gharelunuskhe-hometips.blogspot.com/-Home Tip]
FaceBook.
2.1 Join the largest Health Facebook Group:
https://www.facebook.com/groups/aayurved
2.2 General Regular stuff:
https://www.facebook.com/groups/WhatsApp.shares

Telegram Groups

यह और  इस प्रकार के बहुत कुछ जानने के लिए मेरे दोस्तों इस टेलीग्राम ग्रुप से जुड़ें।

https://t.me/rej_e_collection
(यदि आपके फोन में टेलीग्राम नहीं है, तो इसे इंस्टॉल करें।) इस ग्रुप में आपको विभिन्न विषयों पर बहुत सारी जानकारी मिलेगी। जैसे .. संगीत → अकादमिक → व्यवसाय → क्राइम वॉच → क्रॉस वर्ड पहेली → साइबर। तकनीकी दुनिया। → वित्त → इतिहास → होम टिप्स → इनकम टैक्स → मैनेजमेंट टिप्स → मेडिकल → मोटिवेशन → पेरेंटिंग। पेरेंटिंग → रेसिपी व्यंजन → संबंध → सामाजिक → युद्ध की कहानियाँ → औद्योगिक मार्गदर्शन → खाद्य गुण → सूचनात्मक → हास्य।
મારા ગુજ્જુ મિત્રો આ ટેલિગ્રામ ગ્રુપ માં જોડાઓ.
https://t.me/MyCollectionGujarati
https://www.facebook.com/groups/Subh.Sandesh