PLAYING GAME IN INDIA OCEAN
CEH
အိႏၵိယသမုဒၵရာကစားပြဲ
အမွတ္တမဲ့ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အိုဘားမားအစိုးရဟာ သူ႔အရင္ ဘု(ရွ္)အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒေတြကို သြက္သြက္လက္ လက္နဲ႔ပဲ လုံးလုံးလ်ားလ်ားေျပာင္းလိုက္တယ္လို႔ထင္ရေလာက္ေပမယ့္၊ အဲဒါေတြအားလုံးဟာ သူ႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈနည္းဗ်ဴဟာအသစ္ရဲ႕ အပိုင္းတစ္ပိုင္း မွ်သာပါပဲ။ အုိဘာမားဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ဆက္ဆံရာမွာ တရားဝင္ျဖစ္ေစမႈကို ပိုဦးစားေပးတဲ့အျပင္၊ ဘု(ရွ္)လက္ထက္မွာ ေလ်ာ့ပါးခဲ့တယ္လို႔ ဟီလာရီကလင္တန္က ေျပာခဲ့တဲ့သံတမန္နည္းရိယာယ္သုံးတာ၊ စည္းရုံးတိုက္ တြန္းတာ၊ ကိုယ့္အင္အားကိုထုတ္ျပလိုက္တာ၊ ေခတ္မီနည္းပညာေတြကိုသုံးတာ အစရွိသျဖင့္ အႏုနဲ႔အၾကမ္းကိုေရာေမႊထားတဲ့ အလိမၼာသုံး တဲ့ဗ်ဴဟာကိုပါ ျပန္ဦးေမာ့လာေစဖို႔ၾကိဳးပမ္းေနတာပါပဲ။
ဘု(ရွ္)လက္ထက္တုန္းက အမွားၾကီးမွားခဲ့တဲ့ အီရတ္အေပၚ စစ္ေရးအရက်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ အားနည္းလာခဲ့ရတဲ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မႈ အဆင့္ေနရာကိုပိုခိုင္ေလရေအာင္ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို တစ္ျခားတစ္ဖက္ဆီဦးတည္ေနပုံရတယ္။
ပထဝီႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြအရလဲ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးပထဝီဆိုင္ရာ ႏွလုံးသည္းပြတ္ေနရာေတြမွာ စိုးမိုးမႈခ်ိန္ခြင္လွ်ာကိုညွိဖို႔လိုေနတာ ကိုေတြ႕ရေနျပန္တယ္ေလ။ တရုတ္ရဲ႕ ပုလဲကုံးမဟာဗ်ဴဟာ(string of pearls strategy)ကိုျပန္ညွိဖို႔လိုလာတာျဖစ္မွာပါပဲ။ မိခင္ႏိုင္ငံၾကီး ပိုျပီးလုံျခဳံစိတ္ခ်ရေစဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္မွာ စစ္ေရးဆိုင္ရာ၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ယာယီသေဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အျမဲတန္းသေဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတာဟာ မဟာဗ်ဴဟာတစ္မ်ဳိးျဖစ္ျပီး၊ အဲဒီလိုေဆာင္ရြက္သြားတဲ့ ေဒသ(ပိြဳင့္)ေတြဟာ ၾကိဳးတစ္ခုမွာသီထားတဲ့ ပုလဲလုံးေလးေတြလိုတစ္သီတစ္တန္းျဖစ္ေနတာကို ပုလဲကုံးမဟာဗ်ဴဟာလို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ပါကစၥတန္က ဂြာဒါဆိပ္ကမ္း၊ သီရိလကၤာက ဟမ္ဘန္တိုတာ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ အျငင္းပြားေနပုံရတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရပိုင္နက္ေတြဟာ ၾကိဳးမွာသီထားတဲ့ ပုလဲလုံးေလးေတြပါပဲ။
အဲဒီေနရာေတြဟာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု တစ္ႏိုင္ငံစာေလာက္ကိုေဝးေနေပမယ့္ ခုေလာေလာဆယ္ကိုပဲ ပါကစၥတန္မွာစစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနတာ၊ သီရိလကၤာမွာလဲ တမီ(လ္)က်ားေတြကို အစိုးရတပ္ဖြဲ႕ေတြက လုံးဝေျခမႈန္းႏိုင္ခဲ့တာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရပိုင္နက္နယ္စပ္ေနရာမွာ လႈပ္လႈပ္ရြ ရြျဖစ္ေနတာေတြ၊ ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓားျပေတြေသာင္းက်န္းေနတာေတြကိုေျမပုံနဲ႔တကြ ေသေသခ်ာသုံးသပ္လိုက္ျပန္ရင္ေတာ့ တိုက္ဆိုင္မႈလို႔မဆိုႏိုင္ပဲ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ပုလဲလုံးေနရာေတြမွာ ခုလိုအေရးအခင္းေတြတစ္ျပိဳင္နက္ ျဖစ္ေနၾကတာဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ ကိုေတာ့ နည္းနည္းေလာက္ေတြးၾကည့္ရင္ကို သိလာပါလိမ့္မယ္။
အမွတ္တမဲ့နဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္လို႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ခုလိုရုပ္လုံးေပၚ လာတဲ့အခါမွာေတာ့ အင္မတန္ အကြက္က်က်ထိုးေနၾကတဲ့ စစ္တုရင္ပြဲတစ္ခုကို ေဘးကထိုင္ၾကည့္ေနရတယ္လို႔ေတာင္ ထင္မိေလာက္တယ္။ အိႏၵိယသမုဒၵရာဟာလဲ စစ္တုရင္ဘုတ္ျပားတစ္ခုနဲ႔ေတာင္တူေနပါျပီ။
ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔လဲ ပထဝီႏိုင္ငံေရးကစားပြဲေတြေၾကာင့္ ေတာင္အာရွေဒသေတြဟာ အေတာ့္ကိုမတည္မျငိမ္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသူေတြကဆိုၾကတာပါပဲ။ အဲဒီေဒသေတြဟာ ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အတြင္းစည္းအခ်က္အျခာေဒသေတြလဲျဖစ္ေနၾကျပန္တယ္ေလ။
အေရးယူျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း၏အားနည္းခ်က္မ်ား
အေျခခံအရဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ကတစ္ျခားႏိုင္ငံ တစ္ခုခုကို အေရးယူျပစ္ဒဏ္ေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒဆိုင္ရာ လက္နက္ကိရိယာေတြကိုသုံးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျပာျပရရင္…
၁။ ကုိယ္နဲ႔မဆိုင္သလို မသိလိုက္မသိဖာသာေနလိုက္တာ
၂။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တာ
၃။ အကန္႔အသတ္နဲ႔ဗုံးခြဲတာ
၄။ ထုံးစံအတိုင္းမဟုတ္တဲ့စစ္ပြဲေတြဆင္ႏြဲတာ
၅။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြလႊတ္တာ
၆။ စစ္ပြဲၾကီးလုံးလုံးကိုဆင္ႏြဲလိုက္တာ …. အဲဒါေတြပါပဲ။
အဲဒါေတြအနက္ အေျပာသိပ္မခံရတဲ့နည္းေတြကေတာ့ မသိလိုက္မသိဖာသာေနျပီးအသာပစ္ထားလိုက္တာရယ္၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တယ္ ဆိုတာရယ္ပါပဲ။ ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့နဲ႔လုပ္လို႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီႏွစ္ခုအနက္မွာမွ မသိလိုက္မသိဖာသာပစ္ထားတဲ့နည္းကို သိပ္အားမရၾကတဲ့အခါ၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တဲ့နည္းကိုအသုံးမ်ားၾကျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို ပိ္တ္ဆို႔မႈကိုစလိုက္ျပီဆိုကတည္းက ”ငါတို႔ခုလိုပိတ္လိုက္ရင္ ဒီေကာင္ေတာ့ခံရျပီကြ”ဆိုတဲ့အေတြးဝင္လာတတ္တာကိုက အဲဒီ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔တဲ့လက္နက္ရဲ႕ အဓိကအားနည္းခ်က္ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ တြက္ေရးနဲ႔စက္သူေဌး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ၾကီးဟာ ဘာမွလဲသိပ္ထူးမလာတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္အတြက္ စိတ္ဓာတ္ပ်က္ျပားစရာျပန္ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ၾကာလာေတာ့ ကန္႔ကြက္သူေတြကလဲေပၚလာျပန္၊ ကိုယ့္လုပ္ရပ္ကလဲ ထိေရာက္မႈမရွိျပန္၊ တစ္ျခားလုပ္စရာကလဲ ရုတ္တရက္ထလုပ္ဖို႔မလြယ္နဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာဆိုင္ရာရႈံးနိမ့္မႈေပၚေပါက္လာတတ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အားနည္းခ်က္ေတြကေတာ့ ပစ္မွတ္အျဖစ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕အစုိးရအဖြဲ႕သာမကပဲ ျပည္သူေတြကိုပါထိခိုက္မႈျဖစ္တတ္တာပါ။ ေနာက္သတိထားရ မယ့္အခ်က္ကေတာ့ စီပြားေရးပိတ္ဆို႔ခံရမယ့္ႏိုင္ငံဟာ တစ္ျခားႏိုင္ငံတစ္ခုုခုဆီက ေထာက္ပံ့မႈမရႏိုင္မယ့္ အထီးက်န္ႏိုင္ငံ သာသာႏိုင္ငံမ်ဳိးျဖစ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ကိုယ္ကသာပိတ္ထားတယ္ တစ္ဖက္ကေနဖြင့္ေပးေနမွေတာ့ ကိုယ္ပဲစီးပြားေလ်ာ့လာဖို႔က ပိုမ်ားလာပါလိမ့္ မယ္။ တစ္ဖက္ကဖြင့္ေပးတဲ့ႏိုင္ငံက အသာေလး စားသြားေတာ့မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ပိတ္ဆို႔တဲ့ႏိုင္ငံဟာ အပိတ္ခံရမယ့္ႏိုင္ငံထက္ ပိုျပီးခ်မ္းသာေနရ မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကိုလဲသတိထားရပါဦးမယ္။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအရ အားသာမႈရွိတဲ့ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈနဲ႔ အေရးယူျပစ္ဒဏ္ ေပးဖို႔ဆိုတာ မလြယ္လွပါဘူး။
ကိုယ္က ဒီနည္းကိုပဲသုံးေနခ်ိန္မွာ ဟိုႏိုင္ငံရဲ႕ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြဟာ ေျပာင္းသြားတာကို ၾကံဳရပါလိမ့္မယ္။ ခုလဲ အိုဘာမား သတိျပန္ဝင္လာျပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ကစားပြဲတစ္မ်ဳိးေျပာင္းသြားတာလို႔ယူဆရပါတယ္။ လမ္းေဖာက္တာ တံတားေဆာက္တာေတြလိုမ်ဳိးရယ္၊ တစ္ျခားမဟာဗ်ဴဟာေျမာက္စီမံကိန္းေတြရယ္ေၾကာင့္ ပထဝီႏိုင္ငံေရးေတြေျပာင္းေနျပီေလ။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ဆိုရင္ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္ ဧျပီလက ပင္မအေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာရုံးက ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ စတီဖင္ ဘလိတ္ ကိုလႊတ္လိုက္တာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့(၇)ႏွစ္အတြင္းကစေရတြက္ရင္ပထမဆုံးအၾကိမ္ပါပဲ။ အဲဒီကတည္းက ဒုတိယ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး ဂ်ိမ္း(စ္)စတိန္းဘာ့(ဂ္)က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဝါရွင္တန္အစိုးရဖက္ကေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြရွိပါေၾကာင္းေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ အာဖဂန္၊ အီရတ္၊ ပါကစၥတန္ အဲဒီလိုႏိုင္ငံေတြအတြက္အလုပ္မ်ားေနတာေၾကာင့္ နည္းေဟာင္းၾကီးျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကိုပဲသုံးေနရာကေန မဟာဗ်ဴဟာအသစ္တစ္ခုကိုစတင္ခင္းက်င္းေတာ့မယ္ဆိုတာ သတိထားမိတဲ့သူေတြ သတိထားမိလိုက္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေပၚေပါက္လာတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြကေန ကေန႔အေျခအေနကိုေရာက္လာေတာ့တာပါပဲ။
တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရးလႊမ္းမိုးမႈရေအာင္ အျပိဳင္အဆိုင္အားထုတ္ၾကတာဟာ ကာယကံရွင္ ႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ သိပ္ျပီးေကာင္းလွတယ္လို႔မဆိုႏိုင္ဘူး။ အပ်ဴိေလးတစ္ေယာက္ကို ေယာက္က်ားၾကီးႏွစ္ေယာက္က နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ မရရေအာင္ လူပ်ဳိလွည့္သလိုျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ၾကာရင္အပ်ဳိေလးခမ်ာ ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ အထင္လြဲမႈကိုခံလာရမွာေသခ်ာပါတယ္။
တစ္ကယ့္ႏိုင္ငံေရး
တစ္ကယ္တမ္းေသေသခ်ာခ်ာဆန္းစစ္ရင္ေတာ့ အီရန္ကိုထိန္းႏိုင္တာဟာ ေရနံနဲ႔ပတ္သက္ျပီးအေရးၾကီးတဲ့ ေဒသတစ္ခုကို အေတာ္ေလးထိန္းႏိုင္တာနဲ႔အတူတူပါပဲ။ သို႔ေသာ္ အီရန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒေတြမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ႏိုင္ငံေတြကိုသိမ္းပိုက္ဖို႔အစီအစဥ္မပါဘူး။ သူ႔ဟာသူ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံထူေထာင္ဖို႔ကိုပဲၾကိဳးစားေနတာပါ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီအခ်က္ဟာ ကမၻာကိုလႈပ္ခတ္မႈျပင္းထန္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာျဖစ္ပ်က္ ေနတာေတြကေတာ့ ကမၻာကိုလႈပ္ခတ္မႈအင္မတန္မွကိုနည္းပါတယ္။ ပထဝိဝင္အေနအထားကမတူဘူးေလ။ ကိုယ္စားျပဳ ျပီးဆင္ႏႊဲေပးေနတဲ့စစ္ပြဲမ်ဳိးေတြလဲမရွိဘူး။ တစ္ကယ္ေတာ့ အိႏၵိယနဲ႔တရုတ္တို႔ရဲ႕ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာကိုညွိေပးဖို႔လိုအပ္တယ္ လို႔ယူဆၾကတာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေဒသတြင္းအေရးေတြကိုစိတ္ဝင္စားၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အီရတ္မွာျဖစ္သလိုမ်ဳိး တပ္ဖြဲ႕ေတြေရာက္လာဖို႔ဆိုတာ ဘယ္ဖက္ကပဲၾကည့္ၾကည့္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကမ်ားပါတယ္။ ေမွ်ာ္ေနရင္ေတာ့ေမာတာပဲ အဖတ္တင္ပါလိမ့္မယ္။
တစ္ကယ္တန္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ သေဘာထားေရးရာေတြ၊ မူဝါဒေတြ၊ အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြကို အသံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ေအာ္ေနၾက ေစကာမူ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္အက်ဳိးအတြက္လုပ္ေနၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါဟာ တစ္ကယ့္ႏိုင္ငံေရးပါ။ လူနဲ႔စံနစ္ကို ခြဲခြဲျခားျခားျမင္ေအာင္ၾကည့္ႏိုင္ရပါမယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္ဆိုတာ ေသြးေအးရပါတယ္။ ျဖန္႔ၾကည့္တတ္ ဖို႔လိုအပ္လွပါတယ္။
ေတာင္အာရွျမင္ကြင္း
ေတာင္အာရွျမင္ကြင္းဟာ ၾကည့္လို႔မေကာင္းေတာ့တာကအမွန္ပါ။ အာဖဂန္မွာလဲ ေတာ္ေတာ့္ကိုဖရိုဖရဲျဖစ္ေနတယ္။
ပါကစၥတန္ မွာလဲ တာလီဘန္ေတြရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈေတြျပင္းထန္လို႔လာေနတယ္။ ခုဆိုရင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြေတာင္ပိတ္ထားရတဲ့အဆင့္ကိုေရာက္ေနျပီေလ။ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေမာ္စီတုန္းဝါဒီေတြရဲ႕ ပဋိပကၡဟာလဲ ပိုျပင္းထန္လို႔လာေနတယ္။ သီရိလကၤာမွာေတာ့ တမီ(လ္)က်ားေတြရဲ႕ရန္ကေန လုံးဝေအးသြားျပီလို႔ေတာ့ ေျပာတာပဲ။ ဘဂၤလားေရပိုင္နက္ထဲမွာလဲ ပင္လယ္ေရျမင့္တက္မႈတိုးတက္ေနသလို နယ္စပ္ကိစၥအတြက္လဲ လႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္ေနရေသးတယ္။ ဆိုမာလီပင္လယ္ဓားျပေတြကိုလဲ လုံးဝအျမစ္ျပတ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ၾကေသးဘူး။ ထိုင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ တစ္ျခားအေသးအဖြဲလႈပ္လႈပ္ရြရြကေလးေတြရွိေသးတယ္။ ဒါကိုလွပတဲ့ျမင္ကြင္းလို႔ ဘယ္ေျပာႏိုင္မလဲ။
ဝါရွင္တန္အစိုးရအေနနဲ႕ကေတာ့ ေတာင္အာရွေဒသတစ္ခုလုံးကို ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္ေတြကတည္းက စိတ္ဝင္စားေနခဲ့တာပါ။ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံဟာ အာဖဂန္ကို ၁၉၇၉မွာ စတင္က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္တယ္။ အဲဒီခုႏွစ္အတြင္းမွာ အီရန္ေတာ္လွန္ေရးေတြျဖစ္ေသးတယ္။ ပါကစၥတန္နဲ႔ အိႏၵိယမွာလဲ ႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းေတြစတင္ခဲ့တယ္။ အေမရိကန္က အိႏၵိယရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းကိုအကူအညီေပးခဲ့တယ္။ အာဖဂန္ကိစၥနဲ႔ ပါကစၥတန္က အယ္(လ္)ခိုင္ဒါ ကိစၥေတြမွာလဲ အေမရိကန္ဝင္ပါခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းကလဲ ေဆးမွားခဲ့ဖူးေသးတယ္ေလ။ အဲဒီဒဏ္ ကိုခုထိခံေနရတုန္းပဲ။ ေတာင္အာရွ ကစားပြဲေတြမွာ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြဝင္ကစားေနတာဟာ အေတာ္ၾကာေနပါျပီ။ ေဆးစားမွားတာေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြျဖစ္ရတာကိုလဲ အမ်ားၾကီးၾကံဳခဲ့ရျပီးပါျပီ။
ခ်ဥ္းကပ္နည္းသုံးသြယ္
ခုလဲ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ျမန္မာကိုခ်ဥ္းကပ္ဖို႔ရာမွာ နည္းသုံးနည္းေတာ့ရွိေနတယ္လို႔ ရွန္ဟိုင္း၊ ဖူဒန္ တကၠသိုလ္က လက္ေထာက္ ပါေမာကၡ ဂ်ီယန္ ဂ်န္ဘိုက သူ႔ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာတင္ျပထားပါတယ္။
ပထမနည္းကေတာ့ အေမရိကန္ဟာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ပိုင္းနဲ႔ တိုက္ရိုက္ေတြ႕ဆုံျပီး ဒီမိုကေရစီဆန္တဲ့ စီးပြားေရးေျပာင္းလဲေရး၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ့ဆက္ဆံေရးေတြကို ေဆြးေႏြးေမးျမန္းဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ဒီနည္းဟာ လက္ေတြ႕မွာ သိပ္လြယ္မယ္မထင္ဘူးလို႔ ဂ်ီယန္ ဂ်န္ဘိုက ေထာက္ျပထားျပန္ပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ မူဝါဒသေဘာထားေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းေရးေတြကို ဝါရွင္တန္ကခ်မွတ္ေပး တဲ့ ပုံစံအတိုင္းေျပာင္းလိမ့္မလဲ။
ဒုတိယနည္းကေတာ့ အတိုက္အခံပါတီေတြနဲ႕ ေတြ႕ျပီးေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းဖို႔ပါပဲ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ေတာ့ ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းတယ္ ဆိုတာဟာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ေတာ့တဲ့အျပင္၊ ဘု(ရွ္)အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက(တစ္ခါတစ္ေလ စီအိုင္ေအေတာင္ပါေသးတယ္)ဒီနည္းကို သုံးလာခဲ့တာ ဘာမွထူးမလာျပန္ပါဘူး။ ဒီခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ ပထမနည္းေလာက္ေတာင္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိမယ္မထင္ဘူးလို႔ ဂ်ီယန္ ဂ်န္ဘိုက ဆိုပါတယ္။
တတိယနညး္အရကေတာ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ၊ ဘဏာေရးအကူအညီေတြေပးျပီး ခ်ဥ္းကပ္တဲ့နည္းပါပဲ။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ဖက္ကလဲ ကိုယ္တိုင္ျပဌာန္းထားတဲ စည္းမ်ဥ္းေတြထဲကေန ေဘာင္ဝင္ေအာင္လုပ္ဖို႔လိုသလို၊ ျမန္မာဖက္ကလဲ တစ္ဖက္ကအကူအညီေတြရေနဆဲရွိေသးတာကိုလဲ မေမ့ဖို႔လိုမယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ရုတ္ခ်ည္းေျပာင္းလာတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲကူညီတာကို ခ်က္ျခင္းလက္သင့္ခံဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ အေမရိကန္အေနနဲ႔လဲ ႏိုင္ငံေရးမပါတဲ့ စီးပြားေရးခ်ည္းသက္သက္ကူညီမႈဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာကို ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဂ်ိမး္(စ္) စတိန္းဘာ့(ဂ္)က ေျပာခဲ့ျပီးျပီေလ။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လက္ရွိထက္ ပိုမို ပြင့္လင္းလာျပီး ကမၻာ့စီးပြားေရးနယ္ပယ္ထဲကို ကိုယ္တိုင္ပါဝင္လာဖို႔ကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္ရေတာ့မွာပါ။
ဒီေတာ့ကာ အေမရိကန္အေနနဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္းအလ်င္အျမန္ထိုးေဖာက္ဝင္လာေတာ့မယ့္ဟန္ရွိေနတာကို ေဒသခံ ႏိုင္ငံၾကီးေတြက မစိုးရိမ္ပါဘူး။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအရ ျပိဳင္ဆိုင္မႈဟာလဲ ျဖစ္ေတာ့ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ခ်က္ျခင္းၾကီးေတာ့လဲျဖစ္လာမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ထိုင္းတူးေျမာင္း စီမံကိန္း
ေနာက္တစ္ခ်က္ အေရးၾကီးတဲ့ ပထဝီႏိုင္ငံေရးကေတာ့ မလက္ကာ ေရလက္ၾကားပဲျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူကို သူေဌးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပး ေနတဲ့ ေရလက္ၾကားပါပဲ။ အိႏၵိယသမုဒၵရာကေန လာသမွ် သေဘၤာေတြဟာ အဲဒီ မလက္ကာေရလက္ၾကးကိုျဖတ္ျပီးမွသာလွ်င္ထိိုင္းအပါအဝင္ တစ္ျခားအေရွ႕အာရွႏိုင္ငံေတြဆီကိုသြားလို႔ရတာပါ။ အိႏိၵယသမုဒၵရာနဲ႔ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာကိုဆက္ေပးထားတဲ့ ေရလက္ၾကားပဲေပါ့။ ဒီေတာ့ကာ ေရလက္ၾကားထိပ္ဝမွာ ဗ်ဳိင္းေစာင့္သလိုေစာင့္ေနတဲ့ ပြဲစားၾကီးစင္ကာပူက သိပ္အလုပ္ျဖစ္သေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေရလက္ၾကားဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြက္ အားနည္းခ်က္ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ဆိပ္ကမ္းေတြဟာ မလက္ကာေရလက္ၾကားရဲ႕ ဟိုဖက္မွာသာရွိေနတာေၾကာင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာဖက္ ေရပိုင္နက္ကို အေၾကာင္းတစ္စုံတစ္ရာေၾကာင့္ လာခ်င္တဲ့ ထိုင္းေရယာဥ္တစ္စီးဟာပစိဖိတ္သမုဒၵရာဖက္ကေန တစ္ေကြ႕ တစ္ပတ္ၾကီးလာရမွာပါပဲ။ ခုနက မလက္ကာေရလက္ၾကားကပဲျဖတ္ျပီးလာရမွာေလ။ ဒါဟာ စစ္ေရးအရ လုံျခံဳမႈနဲ႔ အားနည္းမႈဆတူရွိ သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ တရုတ္အေနနဲ႔လဲ ထို႔အတူပဲ၊ အိႏၵိယသမုဒၵရာဖက္ျခမ္းေရျပင္မွာ တရုတ္ဆိပ္ကမ္းဆိုတာ မရွိဘူး။ မလက္ကာေရ လက္ၾကားရဲ႕တစ္ဖက္မွာပဲ ရွိၾကတယ္ေလ။
အကယ္၍မ်ား စစ္ေရးအရ အားသာမႈေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးအရ အားသာမႈကိုေသာ္လည္းေကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံက လိုအပ္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ မလက္ကာေရလက္ၾကားလို တူးေျမာင္းမ်ဳိးေဖာက္စရာေနရာေတြအျပည့္ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေကာ့ေသာင္ျမိဳ႕နားမွာ ကပ္ေဖာက္မယ္ဆိုရင္လဲ စူးအက္တူးေျမာင္းေလာက္သာသာပဲေဖာက္ရမယ္လို႔ထင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ပဲ ေကာ့ေသာင္ျမိဳ႔နဲ႔နီးတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရေနာင္းခရိုင္အပိုင္၊ အစၥ(သ္)မတ္(စ္)ေဒသကိုျဖတ္ျပီး တူးေျမာင္းတစ္ခုေဖာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ၂ဝဝ၃ခုႏွစ္ကတည္းကထိုင္းအစိုးရအဖြဲ႕ကိုတင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕က အဲဒီစီမံကိန္းကို ေထာက္ခံအားေပးျပီး၊ အခ်ိန္ယူေလ့လာသုေတသနလုပ္ဖို႔ မွာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တစ္ကယ္ကေတာ့ အဲဒီလို တူးေျမာင္းေဖာက္ဖို႔အၾကံဟာ ၁၆၇၇ ခုႏွစ္တုန္းက စိုးစံခဲ့တဲ့ ထိုင္းဘုရင္ ”နာရိုင္း”လက္ထက္ကတည္းက အၾကံအစည္ပါ။ ၁၈၆ဝ ခုႏွစ္ေတြမွာလဲ ျဗိတိသွ်ေတြက အဲဒီအၾကံအစည္ကိုပဲ ထိုင္းအစိုးရကိုတင္ျပခဲ့ဖူးပါေသးတယ္။ စီမံကိန္းအဆိုၾကမ္းအရ တူးေျမာင္းဟာ အရွည္ကီလိုမီတာ(၁ဝဝ)ေက်ာ္ေလာက္ရွိမွာျဖစ္ျပီး၊ စီမံကိန္းအတြက္ ခန္႔မွန္းကုန္က်ေငြကေတာ့ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၅ဝဝဘီလ်ံကေန ၈ဝဝ ဘီလ်႔အထိကုန္က်လိမ့္ မယ္လို႔ အဲဒီအခ်ိန္က ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီစီမံကိန္းသာ အေကာင္အထည္ေပၚလာရင္ အေရွ႕ဖက္ကို သြားမယ့္သေဘၤာေတြဟာ မလက္ကာ ေရလက္ၾကားကိုျဖတ္စရာမလို ေတာ့ဘူးေလ။ မလက္ကာေရလက္ၾကားကိုျဖတ္စရာမလိုရင္ စင္ကာပူလဲ သြားေပေရာ့ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအတြက္ေတာ့ အဲဒီတူးေျမာင္းအသစ္ဟာ အက်ဳိးယုတ္မယ္မထင္မိပါဘူး။ ထိုင္းအတြက္လဲ စစ္ေရးအရ စစ္ေရယာဥ္ေတြ ဒီဖက္ျခမ္းကိုလာဖို႔ အမ်ားၾကီး အခ်ိန္သက္သာသြားဦးမွာ။ တရုပ္ႏိုင္ငံကိုသြားတဲ့ ေလာင္စာဆီ တင္သေဘာၤေတြအားလုံးရဲ႕ ရွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းဟာလဲ မလက္ကာကိုပဲျဖတ္ ျပီးသြားၾကရတာေလ။ ဒီအတြက္ဆိုရင္ တရုပ္ၾကီးကလဲ ကူညီႏိုင္မွာပါ။ ဒီကိစၥမွာလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထဝီဝင္အေနအထားဟာ အေရးပါေန ျပန္တာပဲေလ။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနပါေစ အေမရိကန္က ျမန္မာကို ကူညီမႈေတြကိုေတာ့ ၾကိဳဆိုၾကရမွာပါပဲ။ ဒါဟာအာဆီယံေဒသတြင္း တည္ျငိမ္မႈနဲ႕ တစ္ျခားအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကိုျဖစ္လာေစမွာပါ။ ဒါကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပည္တြင္းေရးေတြကိုဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာရယ္၊ ေဒသတြင္းမတည္ျငိမ္မႈျဖစ္ပြားေစမႈကိုေရွးရႈတဲ့ အျပဳအမူေတြကိုေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကိုကန္႔ကြက္ၾကမွာပါပဲ။ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ပတ္ သက္လို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕အေရးပါအရာေရာက္မႈကို အေမရိကန္ကလဲသိျပီးသားပါေလ။
Ref:
1/ China wary of US-Myanmar ‘detente’(http://www.atimes.com/atimes/China/KD17Ad01.html)
2/ Swing Region (http://www.fpif.org/fpifzines/wb/6511)
3/ Geo-Strategic Chessboard Pushing India Towards War With China (http://www.marketoracle.co.uk/Article14327.html)
4/ ASEAN’s growing maritime capability(http://www.upiasia.com/Economics/2009/10/22/aseans_growing_maritime_capability/7508/)
5/ Thai canal plan to save millions(http://www.theage.com.au/news/World/Thai-canal-plan-to-save-millions/2005/03/28/1111862317996.html)
7/ စာေရးသူ၏ မွတ္စုမ်ား
မွတ္ခ်က္။ ။ Popular News Journal အမွတ္(၃၉)၊ အတြဲ(၁) တြင္ ပုံႏွိပ္ေဖၚျပျပီး။
