Anti Madde Diye Bir Madde Mevcut Mu?

[fizik delisi]

Dört temel doğa kuvvetinden atom altı ölçeklerde etkileşen üçünü
(şiddetli çekirdek kuvveti = atom çekirdeklerini oluşturan
parçacıkları bir arada tutan kuvvet; zayıf çekirdek kuvveti = ağır ve
kararsız parçacıkların bozunarak kimlik değiştirmesine yol açan kuvvet
ve elektromanyetik kuvvet = atom çekirdekleriyle çevrelerinde dolanan
elektronlar arasında etkiyerek atomları ve molekülleri bir arada tutan
kuvvet) açıklayan Standart Model'e göre, BİLİNEN tüm parçacıkların,
aynı kütlede ama ters elektrik yükü taşıyan bir karşıtı vardır (ayna
görüntüsü gibi). İşte bunlara karşı madde ya da anti madde diyoruz.
Örneğin, - yüklü elektronun anti madde karşılığı, + yüklü pozitron; +
yüklü protonun anti madde karşılığı, - yüklü anti proton vb. Maddeyle
anti madde, yani bir parçacıkla kendi anti maddesi bir araya
geldiğinde birbirlerini yok ederek enerji açığa çıkarırlar. 13,7
milyar yıl önce evreni ortaya çıkaran Büyük Patlama'da eşit
miktarlarda ortaya çıkan madde ile anti madde birbirlerini yok ederken
bazı kuantum mekaniksel özellikler nedeniyle toplam maddenin çok küçük
bir bölümü yok olmaktan kurtulmuş ve evrende görebildiğimiz her şey
(yıldızlar, gökadalar, gezegenler ve üzerlerindeki canlılar) bu küçük
madde fazlalığının birer ürünü. Ancak evrendeki büyük yapıların
(gökadalar ve gökada kümeleri) hareketleriyle ve evrenin yapısıyla
ilgili olarak yapılan duyarlı gözlemler, Standart Model'de listelenen
parçacıkların dışında ve toplam maddenin beş katı kütlede, henüz,
gözlenememiş ve nitelikleri BİLİNEMEYEN bir dizi parçacık olduğunu
gösteriyor ki, bunlar "karanlık madde" olarak adlandırılıyor. Anti
madde ile karanlık maddeyi aynı şeymiş gibi düşünmek sık yapılan bir
yanlış olduğu için bu farkı iyi anlamak gerekir.

Özetle anti madde, BİLİNEN madde parçacıklarının ters elektrik yükü
taşıyan karşıtları; "karanlık madde" ise henüz varlıkları deney ya da
gözlemlerle belirlenememiş, ancak yaptıkları kütle çekim etkisiyle
varlıklarını dolaylı yoldan gösteren madde olarak tanımlanabilir. Anti
madde, yukarıda açıklanan özelliği (maddeyle anti maddenin bir araya
geldiklerinde birbirlerini yok etmeleri) nedeniyle görünen evrende
doğal olarak bulunmuyor (yine de bazı kuramcılar evrenin kıyısında
bucağında varlığını koruyabilmiş anti madde adacıkları bulunabileceği
spekülasyonunu yapıyorlar). Ama yüksek enerjili çarpışma deneylerinde
ya da madde parçacıklarının doğal bozunma sürecinde ortaya çıkıp
saniyenin çok küçük kesirlerinde var olabiliyorlar. Bilim insanları
çok özel deney koşullarında ve milyarlarca dolar değerinde parçacık
detektörleri ve süper iletken mıknatıslar kullanarak bunları yok
olmadan tuzaklayıp koruyabiliyor ve bunlarla yüksek enerjili çarpışma
deneyleri gerçekleştiriyorlar.

Kaynak: Tübitak - Bilim ve Teknik