DINJITETI I HUMBUR I NJE MINISTRI - Nga Ilir BUTKA

[butk...@gmail.com]

Zyra e shtypit nė MTKRS u pėrpoq, me anė tė njė artikulli tė botuar nė
gazetėn "Shekulli", dt. 17 nentor 2007, tė hedhė pak dritė mbi
transparencėn financiare tė institucionit, si dhe tė shpjegojė arėsyet
pse nuk ka quajtur me vend tė financojė edicionin e pestė tė Tirana
International Film Festival (TIFF).
Nuk mund tė mendoja Z. Ministėr se do tė gjeja pikėrisht nė misionin e
institucionit tuaj, Rregullore e rishikuar e M.T.K.R.S 2007, aleatin
mė tė mirė nė argumentimin e arėsyes pse duhet financuar TIFF.
Referuar pėrgjigjes sė zyrės sė shtypit tė MTKRS (gazeta Shekulli, e
shtunė 17 nėntor), "financimi i projekteve artistike dhe kulturore nga
ana e Ministrisė ėshtė dhe vazhdon tė mbetet njė proces transparent
dhe bazuar nė ligj".
Nė qoftė se procesi i financimit tė projekteve do tė ishte
transparent, Ministria duhet tė kishte publikuar nė faqen e saj tė
internetit listėn e plotė tė projekteve qė ka financuar, krahas
kėrkesave pėr aplikim, qė TIFF i ka zbatuar njė mė njė. Nė qoftė se ky
proces ėshtė aq i dlirė sa thoni, dhe nėse pėrgjegjėsit e kėtij
procesi financimi, kushdo qofshin, e zbatojnė ligjin me skrupolozitet,
ata duhet tė kishin dhėnė njė pėrgjigje zyrtare pėr mosfinancimin e
TIFF brenda 30 ditėve nga data e depozitimit tė projektit. "Afatet e
plotėsimit tė kerkesave pėr informacion zyrtar : ....a) Afati i
plotėsimit tė kėrkesės pėr informacion ėshtė 30 ditė nga data e
depozitimit tė saj. (M.T.K.R.S , Rregullore e rishikuar 2007)". Nė
rastin e TIFF ministria nuk e ka zbatuar ligjin.
E pėr hir tė sė vėrtetės Ministri, (jo Ministria) e Kultures, ka
mėkatuar mė shumė se kaq. Nė pėrgjigjen qė jep zėdhėnėsja e ministrit
thuhet se Ministri nuk merret me projektet. Kėshilli artistik po. Po
projekti shumėfaqesh dhe tejet i detajuar i organizimit tė edicionit
tė pestė tė TIFF nuk iu dha kurrė pėr diskutim kėtij Kėshilli. Pas
pesė muajsh nga depozitimi i projektit tė TIFF nė Ministri, kur i
erdhi radha pėr t'u shqyrtuar, njė muaj para fillimit tė festivalit,
nė mbledhjen e radhes tė Kėshillit tė pėrbėrė prej 11 personalitetesh
te kultures dhe te artit, nuk u shqyrtua asnjė projekt, sepse
....."lekėt kishin mbaruar". Kur gjatė pesė muajve tė mėparshėm, qė nga
data e depozitimit tė projektit, ne kemi kėrkuar informacion, tė
preokupuar pėr fatin e TIFF, nga Ministria na janė pėrgjigjur, nė
mėnyrė informale se projekti i ynė do tė diskutohej nė mbledhjet e
ardhshme tė kėshillit. Projekti u sabotua duke mos u paraqitur
asnjehere perpara keshillit.
E pra, ndryshe nga c'thotė zyra e shtypit e ministrit, "filtrimi" ose
"pėrjashtimi" i projekteve, para se ato tė kalojnė derėn e kėshillit
na qenkėrka kompetencė e Ministrit.
Ēfarė lloj opinioni u mbetet tė japin anėtarėt e kėshillit (ashtu siē
na sugjeron zyra e shtypit e ministrit) kur ata kurrė nuk e panė me sy
projektin e TIFF????
Eshtė e vėrtetė qė TIFF-it nuk i ka munguar mbėshtetja e Qeverisė
Shqiptare. Dhe veēanėrisht mbėshtja e Kryeministrit. Ashtu sikundėr
nuk i ka munguar as mbėshtetja e tre ministrave tė kulturės
paraardhės. Nuk i kane munguar as partnerėt ndėrkombetare si
rrallėherė nė njė aktivitet tė organizuar nė kėtė vėnd. Mjafton tė
pėrmėndim: Nordisc Council of Ministers, Intereg III, Danish Film
Institute, European Cordination of Film Festival, Provincia di
Brindisi, Regione Puglia, Prohelvetia, British Council, Interfilm,
Ambasada SHBA-sė, e Spanjės, e Francės, e Norvegjisė, Danimarkės,
Suedisė dhe listės sė gjatė i shtohen me dhjetra festivale tė
rėndėsishme qė janė binjakėzuar dhe partnerizuar me TIFF, nė harkun e
ketyre 5 viteve.
Ajo qė i mungon festivalit kėte vit ėshtė partneriteti me MTKRS si
pėrfaqesuese e natyrshme, institucionale e artit dhe kulturės tė kėtij
vendi nė organizimin e evenimenteve tė kėtyre pėrmasave dhe tė kėtij
lloji.

Si ēdo lloj projekti, (dhe Ministri e di mirė si financohen projektet,
sepse ai vetė para se tė ishte ministėr ishte aplikant projektesh),
TIFF ėshtė i lirė tė aplikojė pėr sponsor tė ndryshėm, qė tė sigurojė
vijimėsinė e tij, qofshin kėta sponsor privatė apo shtetėrorė. Nė kėtė
pėrpjekje Ministri nuk mund tė vėrė barriera dhe Ministria nuk mund tė
lajė duart me alibinė e "bijės" QKK. Pėr hir tė transparencės para
publikut, vendimin pėr financimin e TIFF, QKK e mori pasi nga
Ministria e Kulturės praktikisht ju refuzua mbėshtetja. Por, edhe nėse
ky vendim do tė ishte marrė mė parė, nė po tė njėjtin ligj qė ju
citoni, dy nenet vijuese tė nenit, qė ju nėnvizoni thuhet se: "Fondi i
QKK ėshtė publik, me zė mė vete nė buxhetin e shtetit dhe ... (LIGJI
Nr. 8096, date 29. 4 1996 PĖR KINEMATOGRAFINE, Neni 5) Pra, varėsia e
QKK nga MTKRS nuk ėshtė e natyrės qė zyra pėr shtyp e minstrit aludon,
nuk ėshtė aspak njė varėsi financiare dhe Pango nuk mund tė marrė
"ownershipin" e njė ndihme qė nuk e jep institucioni i tij, as nė
mėnyrė tė tėrthortė. Arėsyen pėr tė financuar kėtė project, QKK e gjen
tek neni 4, detyrat kryesore tė QKK: "QKK ka kėto detyra kryesore: ....
4. Pėrcakton fondet pėr festivale e javė filmi kombėtar e
ndėrkombėtar. (LIGJI Nr. 8096, date 29. 4 1996 PĖR KINEMATOGRAFINĖ).
Pra nuk kemi tė bėjmė aspak me njė ndarje detyrash dhe kompetencash,
aq mė pak koordinimi siē mund tė orvatet dėshpėrimisht tė gjejė njė
alibi ministri. Themi alibi pasi ne Rregulloren e rishikuar te
M.T.K.R.S, e cila eshte publikuar ne web sitin e ministrise thuhet
shprehimisht: "Fushat qė mbulohen nga Drejtoria e Kulturės dhe Arteve
jane si me poshte,
Muzika, Arti Pamor, Teatri, Filmi, Spektakli, Kultura e shkruar,
Bibliotekat"
Pra "Filmi" pa asnje medyshje eshte objekt i mbulimit nga ana e
ministrisė, dhe per rrjedhoje kontributi i QKK nuk mund te ezauroje
"detyrimet" e MTKRS, por eshte plotesues ne organizimin e aktiviteteve
te ketij lloji.
Z. Minister, ju qė njihni misionet e institucioneve tė tjera si QKK,
nuk mund tė mos njihni misionin e institucionit qė drejtoni. ... Nė
nenin V. (pesė), Misioni dhe kompetencat, mund tė lexoni: M.T.K.R.S.
bashkėpunon me shoqata joqeveritare nė fushat e turizmit, kulturės,
artit, rinisė dhe sporteve. Nė funksion tė pėrmbushjes sė misionit,
mbėshtet financiarisht subjekte fizikė dhe juridikė, pėr organizimin e
aktiviteteve kulturore, artistike, pėr rininė dhe sportin, jep ndihmė
nė koordinimin e aktiviteteve dhe programeve ndermjet subjekteve qė
zhvillojnė veprimtari nė kėto fusha, brenda Shqipėrisė dhe jashtė saj,
nxit dhe afron mbėshtetje pėr shkėmbime kulturore e sportive me
institucione tė huaja, shtete dhe subjekte tė ndryshme. (M.T.K.R.S ,
Rregullore e rishikuar 2007) Ky ėshtė misioni i institucionit tuaj z
Pango, dhe mospėrmbushja e kėtij misionit do tė thotė dėshtim pėr ju
si drejtues.
Nė qoftė se do tė ndiqnim logjikėn tuaj se festivali i filmit duhet
financuar nga QKK, se ky ėshtė institucioni i vetėm qė financon
kinematografinė nė vend, sipas kėsaj logjike Festa e Birrės dhe e
qofteve, meqė ka si temė tė ngrėnėt e tė pirėt, duhej financuar jo nga
MTKRS, siē edhe ndodhi, por nga Ministria e Bujqėsisė dhe e Ushqimit,
ndėrsa aktivitete tė tilla automobilistike si Gumball duheshin
financuar nga Ministria e Transporteve. Ashtu siē patėt predispozitėn
tė gjenit nė aktivitetet e mėsipėrme atraksionin turistiko-kulturor,
po kėhtu, ndonėse flasim pė kinematografi, ju mund tė gjenit tek TIFF
interesat e sipėpėmendura.
Sepse,nqs nuk e dini Z. Minister, festivalet tė ēfarėdo tipi qofshin
pėrpara se tė jenė thjesht demostrime me karakter profesional, kanė
qenė dhe janė njė nga format mė tė avancuara tė gjenerimit tė kulturės
sė komunikimit dhe nxitės e pėrkrahės tė integrimit midis kulturave tė
ndryshme, formave tė mendimit e konceptimit. Kjo gjen rezonancė
pikėrisht nė misionin e MTKRS-sė: VI. M.T.K.R.S, menaxhon buxhetin e
caktuar vjetor, nė funksion tė misionit, gjithnjė me qėllim
administrimin sa mė tė mirė dhe sa mė transparent tė fondeve publike,
krijimin e nje mjedisi tė shėndetshėm pėr tė gjitha komunitetet
artistike, kulturore, rinore dhe sportive, pėr ushtrimin e
veprimtarive individuale dhe kolektive, tė veēanta apo periodike, qė
tė gjitha sė bashku tė jenė nė ndihmė tė lartėsimit tė imazhit tė
Shqipėrisė, integrimit sa mė te shpejtė nė Europė dhe rritjen e
cilėsisė sė jetesės prej burimeve tė artit, kulturės dhe aktiviteteve
sportive. (M.T.K.R.S , Rregullore e rishikuar 2007).
Pėrfundimisht ministri duhet tė thotė disa tė vėrteta (qė zyra e tij e
shtypit nuk i ka thėnė), pėrsa i takon:
1. Transparencės financiare te projekteve te financuara nga MTKRS
2. Filtrimit te projekteve nga ana e ministrit perpara "Vendimarrjes
sė Kėshillit"
3. Moszbatimit tė rregullores sė brendėshme tė institucionit
4. Mospėrmbushjes sė misionit dhe kompetencave tė MTKRS
Duhet shumė pak ndėrgjegje qytetare pėr tė diferencuar informacionin
nga disinformacioni, transparencėn nga mungesa e saj, pėrgjegjshmėrinė
nga papėrgjegjshmėria, zbatimin e ligjit nga abuzimi, perkushtimin nga
interesat e vogla meskine dhe mbi tė gjitha idealizmin nga dinjiteti i
humbur i njė ministri.