TÜREMİŞ FİİL

[ismihan şenol]

  düşün- türemiş fiil midir yoksa basit fiil midir? kökünü "düş"e indirebiliyor muyuz?

---

Windows Live™ ile e-posta kutunuzdaki işlevlerin çok ötesine geçin. Diğer Windows Live™ özelliklerine göz atın.

[BİLAL OKAN]

düşün
isim

Duyularla değil, zihinsel olarak tasarlanan, biçim verilen, canlandırılan nesne veya olay.

TDK'NIN AÇIKLAMASI BÖYLE....

07 Nisan 2009 Salı 20:39 tarihinde ismihan şenol <ism...@hotmail.com> yazdı:

[&&///ρяσƒєѕѕσяzαнι∂///&&]

Kesinlikle düşünmek sözcüğünü düş sözcüğüne indirgeyemezsiniz çünkü aynı kök değildir yani kısacası sizin sorunuza gelirsek düşün- basit bir fiilldir.
--

[quin_eq@ hotmail.com]

Hocalarıma göre yanıtlıyorum:düşün-fiilindeki -n dönüsüm eki yanifiilden fiil yapım eki öyle bir ek aldıysa düş- e indirebiliriz sanırım.ama bu öss dengi eğitimde pek kabul görmüyor bildiğim kadarıyla basit denilip geciliyor.

---

From: ism...@hotmail.com
To: edebiy...@googlegroups.com
Subject: TÜREMİŞ FİİL
Date: Tue, 7 Apr 2009 20:39:50 +0300

[nihal doğan]

 Türkçede hiçbir öz fiil kökü tek heceden fazla değildir.Yani bu mantıkla bakarsak düşün- basit bir fiil değildir.Kökünün düş olmadığını söylemek için de başka mantıklı bir kök açıklaması yapmak gereklidir.düş ile düşün- arasında mantıklıca bir bağ da kurulabilir ayrıca.o halde isim kökünden türediğini varsayabiliriz.benim görüşüm bu tabi.

---

Date: Thu, 9 Apr 2009 20:10:29 +0300
Subject: Re: TÜREMİŞ Fİ İL
From: profess...@gmail.com
To: edebiy...@googlegroups.com

[fırat sertkaya]

bence düşün sözcüğünün cümle içinde kullanılarak değerlendirilmesi lazım.
                   1.bu yaptıklarını bir düşün.
şeklinde cümle içinde kullanırsak -(ü)n eki şahıs eki olur. o zaman basit yapılı olur.
 
                   2.benim hakkımda yanlış düşünmeni istemiyorum.
şeklinde bir cümlede kullanırsak. -me ekinden dolayı fiilimsi olur. düş sözcüğü ile düşünmek sözcüğü
anlam olarak birbirine yakın olduğu için düşün sözcüğü türemiş fiil olur.
düşün sözcüğü isim olsaydı -me fiilimsi ekini almazdı. 
 
 "bal-ık" bal ile balık arasında anlam yakınlığı olmadığı için kökü balık olarak alıyoruz.
oysa düş ile düşün arasında anlam ilişkisi vardır. o yüzden ikinci örnekte de türemiştir.
 

---

Date: Thu, 9 Apr 2009 23:33:33 +0300

Subject: Re: TÜREMİŞ Fİ İL

From: bila...@gmail.com
To: edebiy...@googlegroups.com

[taner çetin]

Etimolojide sözcük kökü ile gövdesi arasında sadece anlam bağlantısı kurmak yeterli değildir; aynı zamanda ekin işlevine de bakmak gerekir. Hem bugün anlam bağını kurarken sözcüğün tarihsel anlam değişikliklerini de bilmek, araştırmak gerekir. Bir defa Türkçede "-(ü)n" diye bir isimden fiil yapım eki bugün de yoktur, Türkçenin tarihsel sürecinde de olmamıştır; dolayısıyla "düşün-" fiilinin "düş" isminden türeme ihtimali yoktur. Bazı  etimolojik kaynaklarda bu fiilin "düş-" fiilinden türdiği bilgisi vardır ki genel kabul gören de budur; "(ü)n" ekinin işlek bir fiilden fiil yapım eki olması da bu tezi güçlendirir. Ukalalık yapmak istemem ama bazı yorumları okurken onları yazanın bir Türkçe öğretmeni olmamasını diledim. Sonra dersanedeki liseyi bitirmiş öğrencilerin bilgi düzeyini düşünerek bunun mümkün olabileceğini düşündüm ve gerçekten çok üzüldüm...Lütfen biraz araştırma... 
 

---

From: niha...@windowslive.com
To: edebiy...@googlegroups.com
Subject: RE: TÜREMİŞ FİİL
Date: Sun, 12 Apr 2009 23:18:12 +0300

</html

[turk edebiyatci]

Sevgili arkadaşlar,
Dilimiz konusunda tartışmak güzel, ama bazen çok gereksiz yazışmalara da şahit oluyoruz.Türkçe ve edebiyat öğretmnleri "etimoloji" uzmanı değil, kimse de bunu beklemiyor zaten.Evet dilimizde fiiller tek hecelidir genelde, ancak zamanla bazı kelimelerin kökleri unutulmuş, şekil değişikliği olmuş.Bize öğrencilerimize anlatmak için bu kadarı yeter.Kimse bizden dil uzmanı öğrenciler yetiştirmemizi beklemiyor.Yapmamız gereken en temel iş, dilimizi sevdirmek.Lütfen çocuklarımızı gereksiz bilgiyle de boğmayalım.Dilimizi nasıl daha çok sevdirebiliriz, yabancı dillere olan özentilerinden nasıl vazgeçirebiliriz?Bunun için bir şeyler yapmaya çalışalım.Genç arkadaşlarımın heveslerini de anlıyorum, ama temel hedeflerimizden sapmazsak daha iyi olur diye düşünüyorum.Herkese kolaylıklar ve başarılar diliyorum.
 

---

From: nern...@hotmail.com

To: edebiy...@googlegroups.com
Subject: RE: TÜREMİŞ FİİL

Date: Mon, 13 Apr 2009 22:32:30 +0300

</html