kafiye

285 views
Skip to first unread message

topun...@hotmail.com

unread,
Nov 29, 2008, 6:30:18 AM11/29/08
to edebiyat dersi
kafiye bazen kökte bazen ekte aranıyor. bunun belli bir kuralı var mı?
bunu araştırabileceğimiz bir kaynak adı verebilir misiniz?

sibel adilcevaz

unread,
Nov 29, 2008, 9:49:16 AM11/29/08
to edebiy...@googlegroups.com



> hayır kafiye daima kökte aranır yanlışın var hiç bir zaman ekte aranmaz  ekte aranan rediftir
>
>
>
>

yusuf aygun

unread,
Nov 29, 2008, 3:35:15 PM11/29/08
to edebiy...@googlegroups.com
Eklerin yazılışı ve anlamları farklı ise o zaman ekler de kafiye olur.Bunun dışında kural;kafiyeler genelde sözcüklerin köklerinde aranır.

> Date: Sat, 29 Nov 2008 03:30:18 -0800
> Subject: kafiye
> From: topun...@hotmail.com
> To: edebiy...@googlegroups.com

ahmet kundakcioglu

unread,
Dec 1, 2008, 10:13:37 AM12/1/08
to edebiy...@googlegroups.com
    Sayın arkadaşlar,
    Müthiş bir yanlışlık yapıyoruz:
    Hangi akademik referans kabul edilen ansiklopediye ve hangi akademik referans kabul edilen kitaba bakarsak bakalım:
 1. Kafiye ekte de olur, kelimede de...
 2. Redif ekte de olur, kelimede de...
     Bütün mesele,eklerin görevlerinin ve kelimlerin anlamlarının farklı olup olmamasıdır; farklı olanlar ancak kafiyedir;aynı olanlar da ancak rediftir.
 Kural budur.
     Buna göre kafiyenin kökte de,gövdede de veya ekte de olması gayet tabiidir.
     Ama bulma esnasında unsurların görev veya anlamlarının aynı olup olmadığına bakarken, bir başlangıç olması bakımından, kökten başlar,varsa gövdeye ve oradan da eklere geçeriz;fakat bu kafiyenin kökte aranacağı veya aranmayacağı gibi bir kurala götürmez; sadece görev ve anlam denetimi yapmamızın şartı ve başlangıcıdır.
 
MERDİVEN
Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,            (a)  - (serbest)

Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,            (b) -yap-rak
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...   (b) -ağlaya-rak                        [-rak'lar zengin kafiyedir.]

Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta,       (c) -s-ol-makta                       [  -ol'lar tam kafiyedir (Bir görüşe göre tunç kafiyedir.)]
Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...              (c)-ol-makta                          [  -makta'lar ise rediftir.]

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller;             (d) -g-ül-ler 
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,                   (d) -bülb-ül-ler                      [ bu iki dize de -ül'ler tam kafiye, -ler'ler ise rediftir ]   
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?     (d) -merm-er                        [burada ise yukarıdaki -ler'in -er kısmı ile tam kafiyedir]

 
   (Burada Ahmet Haşim'in lütfen kafiye yanlışlığı yaptığını filan düşünmeyin; kafiyeler bir sonraki veya bir önceki mısraya göre bulunur;buna göre yanlışlık filan yoktur; Tevfik Fikret,Yahya Kemal, Mehmet Akif veya Ahmet Haşim elbette bunu biliyorlardı;onlar yanlışlık yapmazlar. Birçok kitabın yaptığı gibi toplu bakarak  kafiye bulmaya kalkarsak,mesela yukarıdaki üçlükte Haşim'in kafiye yanlışlığı yaptığını ileri sürmek zorunda kalırız ki inandırıcı olmaz. "Toptan" bulanlar yukarıda -er'ler tam kafiye demek zorunda kalırlar, bu da kurala aykırı olarak ilk iki dizede görevleri aynı olan iki ekin kafiye sayılması demektir ki, Haşim böyle bir yanlışlığı asla yapmaz; bunu ancak ders kitapları yapar. En iyisi yukarıda olduğu gibi ayrı ayrı değerlendirmektir.)

Bu bir lisân-ı hafîdir ki ruha dolmakta,                 (c) -d-ol-makta                          [-ol'lar tam kafiyedir. (Bir görüşe göre tunç kafiyedir.)]

Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...             (c) -ol-makta                            [-makta'lar rediftir.]
 
   Özellikle tartışmamızla ilgili olan birinci üçlüktür: Kafiye olan kısım birinin kökünde ve diğerinin ise ekindedir ve bunda da şaşılacak bir şey yoktur. Çünkü yukarıdaki kural işletilmiştir: Kafiye ekte de olur, kökte de, gövdede de; yeter ki, ek ise görevi, kelime ise anlamı farklı olsun.

 
 
     Bu ve diğer edebiyat ve dilbilgisi konuları için Dergah Yayınlarının Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi güzel bir kaynaktır, akademik bir referanstır.
     Temel edebiyat bilgileri konusunda ise Cevdet Kudret (Solok) 'in Edebiyat Bilgileri (C.1 ve 2)'ne bakılabilir. Özellikle de tartıştığımız kafiye konusunda sağlam bir referanstır.
     Saygı ve selamlarımla..


Yeni nesil Windows Live Services'ı ücretsiz edinin. Buraya tıkla!

Erol Aydın

unread,
Dec 1, 2008, 10:51:43 AM12/1/08
to edebiy...@googlegroups.com



From: erolay...@hotmail.com
Subject: FW: kafiye
Date: Mon, 1 Dec 2008 17:49:35 +0200

"Benden selam olsun güzel Dünya'ya
 Bahçelerde hala güller açar mı
 Selam olsun sonsuz Güneş'e Ay'a
 Işıklar gölgeler suda oynar mı "

   Sevgili Arkadaşlar,
Sizin sorduğunuz soruları öğrencilerim de sorup duruyorlardı.Hepsi sınavla gelmiş,hepsi de birbirinden istekli öğrenciler.
Tabiki öğretmenleri birtakım ezber bilgilerini onlara da öğretmiş.Baktım her ağızdan bir açıklama gelecek.Yukarıdaki dörtlüğü yazdım ve kafiyelerini bulun dedim.Sınıf sustu.Yani ezber bozuldu.EK- KÖK nereye kadar kafiyeyi anlatır.Yıllar
önceki duygusunu, düşüncesini ek- kök ikileminde mi anlatacaktı şair?Gözünüze verdiğiniz hakkı lütfen kulağınıza da verin.Evet doğru duydunuz.Susmayı öğretirsek konuşma daha anlamlı oluyor.Böylece dersimiz amacına ulaşıyor.Anlayacağınız öğrenciye direk yanıt vermeyin.Neden mi?Çünkü emeğin tadına varsın... 


 



Tamamıyla yeni Windows Live Messenger ailesine katıl Buraya tıkla!

ECE Coşdur

unread,
Dec 1, 2008, 5:13:15 PM12/1/08
to edebiy...@googlegroups.com
Güzel bir yaklaşım;ama gelgeleliö öss'de böyle çıkmıyor!


From: erolay...@hotmail.com
To: edebiy...@googlegroups.com
Subject: FW: kafiye
Date: Mon, 1 Dec 2008 17:51:43 +0200

HAKAN ÇELİK

unread,
Dec 2, 2008, 8:50:02 AM12/2/08
to edebiy...@googlegroups.com
Ahmet Kundakçıoğlu arkadaşımızın dedikleri aynen doğrudur. Bu alanda tez yaptım ben arkadaşlar.

01 Aralık 2008 Pazartesi 17:13 tarihinde ahmet kundakcioglu <ahme...@hotmail.com> yazdı:



--
H. ÇELİK
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages