Madem mevcudat var ve inkâr edilmez. Hem her mevcud san'atlı ve hikmetli vücuda geliyor. Hem madem kadim değil, yeniden oluyor. Herhalde ey mülhid! Bu mevcudu, mesela bu hayvanı ya diyeceksin ki, esbab-ı alem onu icad ediyor; yani esbabın içtimaında o mevcud vücud buluyor.. veyahud o kendi kendine teşekkül ediyor.. veyahud tabiat muktezası olarak, tabiatın tesiriyle vücuda geliyor.. veyahud bir Kadir-i Zülcelal'in kudretiyle icad edilir. Madem aklen bu dört yoldan başka yol yoktur, evvelki üç yol muhal, battal, mümteni', gayr-ı kabil oldukları kat'i isbat edilse; bizzarure ve bilbedahe dördüncü yol olan tarik-i vahdaniyet, şeksiz şübhesiz sabit olur.
(Bediüzzaman Said Nursi – 23. Lem’adan)
Lügatler
Aklen :akıl bakımından Battal : bâtıl, boş, hükümsüz Bilbedahe :açık olarak, aşikar Bizzarure :zarureten, mecburen, zorunlu olarak Esbab: sebepler Esbab-ı alem : bu âlemdeki sebepler Evvelki :ilk önceki Gayr-ı kabil :mümkün olmayan, kabul edilemez Herhalde :her durumda, her şartta Hikmet :Herkesin bilmediği gizli sebeb, gizli sır, sebeb, fayda, gaye, her şeyin belirli gayelere yönelik olarak, manalı, faydalı ve tam yerli yerinde olması ve yaratılması İcad :yaratma, var etme, vücuda getirmek İçtima :toplantı, toplanma, bir araya gelme İnkâr : reddetmek, karşı çıkmak İsbat :doğruyu delil göstererek ortaya koymak, delil ve şahitle doğrulamak Kadim :eski Kadîr-i Zülcelal :her türlü eksiklikten yüce, kuvvet ve kudreti herşeyi kuşatan, sonsuz haşmet ve yücelik sahibi olan Allah Kat’î :kesin, mutlak, tereddütsüz, şüphesiz
|
Kudret : güç, kuvvet, iktidar Lem’a :parıltı, parlamak Mesela :örnek olarak Mevcud :var olan, varlık Mevcudat: varlıklar Muhal :imkansız, olması mümkün olmayan Mukteza :icab eden, lazım gelen Mülhid: dinsiz Mümtenî :imkansız, mümkün olmayan, kaçınılması gereken Sabit :duran, yerinde durup hareket etmeyen, doğruluğu ispat edilmiş olan Sanat :ustalık, hüner, marifet Şek :şüphe,zan, kuşku Şüphe :kuşku doğuran şey, kafada tam cevaplanmamış şey Tabiat : doğa, canlı cansız bütün varlıklar, maddî âlem Tarik-i vahdaniyet : bütün varlıkların sadece Allah tarafından yaratıldığını kabul etme yolu Tesir: etki Teşekkül : meydana gelme, oluşma Vücud :varlık, var olma, bulunma
|