Gemiadamı (Liman) Cüzdanı Nasıl Alınır?

[Cem KARTOÐLU]

Gemi adamları olarak nitelendirilen kişiler gemilerde görev yapan profesyonel ya da amatör çalışanlar olarak tarif edilebilir.Resmi olarak gemi adamı olabilmek için ise gemi adamı cüzdanı ve bazı görevler için gemi adamı yeterlik belgesi almak gerekecektir. Bu belgeleri temin etmek için ise, denizde çalışılmasını engelleyen bir sağlık durumu olmadığını gösteren “gemi adamı sağlık raporu” alınması gerekecektir.

Gemi adamı olabilmek için gerekli olan en önemli belge gemi adamı olur sağlık raporu olarak nitelendirilebilir. ‘Gemi adamı belgesi nasıl alınır?’ sorusuna cevap vermek gerekirse,T.C. vatandaşı olmak, sabıkası olmamak, uyuşturucu kullanmamak, öğrenim ve askerlik durumlarını belgelemek gibi şartlar da söz konusudur. Ama bu şartları yerine getirmek ya da istenilen belgeleri temin etmek zor olmayacaktır. O halde ilgilenilmesi gereken en önemli konu gemi adamı raporu temin etmek olarak kabul edilebilir.

Gemi adamı olur raporu, Sağlık Bakanlığı tarafından çıkartılan Gemiadamları Sağlık Yönergesi hükümlerine göre yetkilendirilen sağlık kuruluşları tarafından verilmektedir. Aynı yönergedeki koşullara göre faaliyet gösteren özel ya da kamu sağlık kuruluşlarının listesine liman başkanlıklarından ulaşabilirsiniz. Gemi adamı olur sağlık raporu veren hastaneler adayları kapsamlı bir muayeneden geçirirler. Bu muayene sırasında İç hastalıkları, Kulak Burun Boğaz, Nöroloji, Göz, Genel Cerrahi, Psikiyatri, Ortopedi ve Travmatoloji alanlarında muayeneler ve tetkikler yapılacaktır.

GEMİ ADAMI CÜZDANI: 

Türkiye karasuları dışına taşıma yapan araçların memur ve mürettebatına verilen vesikalar başlığını taşıyan 5682 sayılı kanunun 20.Md.göre; Türkiye karasuları dışına çıkan Türk gemilerinin Türk Vatandaşı olan mürettebatına usulüne uygun olarak T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Bölge Liman Müdürlüklerince verilir. İstanbul Emniyet Müdürlüğünce tasdik (vize) edildikten sonra pasaport yerine geçerli bir belge olarak kullanılabilmektedir. Geçerlilik süresi 5 yıldır. 

BAŞVURU ŞARTLARI:

TC vatandaşı olmak.

Denizcilik Müsteşarlığına bağlı olarak faaliyet gösteren ve Gemiadamı Cüzdanı tanzim etmeye yetkili olan 7 Bölge Liman Müdürlüğü mevcut olup, İstanbul, İzmir, İçel, Samsun, Çanakkale, Trabzon, ve Antalya illerimizde bulunmaktadır. Her bölge liman müdürlüğüne bağlı sicil limanları bulunmakta olup, İstanbul Bölge Müdürlüğüne ise 13 Liman Başkanlığı bağlı bulunmaktadır. Bunlar; 1- İstanbul, 2-Zonguldak, 3-Karadeniz Ereğli, 4-İzmit,5-Tekirdağ, 6-Silivri, 7-Enez, 8-Ambarlı,9-Şile, 10-Tuzla, 11-Kefken, 12-Karasu, 13-Yalova liman başkanlıklarıdır.

Bu itibarla, söz konusu kanunun anılan hükmü uyarınca İstanbul Emniyet Müdürlüğü Pasaport Şube Müdürlüğü Gemiadamı Cüzdanı Büro Amirliği olarak İstanbul Bölge Müdürlüğüne bağlı 13 sicil limanı dışında diğer sicil limanlarından gelen vatandaşların talepleri yerine getirilememektedir.

Gemiadamı Cüzdanı Büro Amirliğine temdit (yeni süre uzatma) için gelen şahısların müracaat tarihlerinde cüzdanlarında vize bitim tarihine 1 yıldan fazla süre olan şahısların müracaatları genelgeler doğrultusunda dikkate alınmamaktadır. İşlem yaptırmak için gelen şahısların müracaat tarihinde cüzdanlarında 1 yıldan daha az bir süre kalması gerekmektedir.

12/11/2007 tarihinden itibaren ülkemizinde taraf olduğu ILO sözleşmesi çerçevesinde pasaportlara öngörülen standartlarda güvenlik özelliklerine sahip, makinede okunabilir yeni gemiadamı cüzdanlarının kullanımına geçilmiş olup, ellerinde eski tip gemiadamı cüzdanı bulunan şahısların müracaat esnasında STCW yeterlilik belgelerini de getirmeleri gerektiğinden STCW süresi 6 aydan az olan cüzdan sahiplerinin talepleri yerine getirilememektedir.

Kullanılamayacak halde yıpranmış olan ve kimlik bilgileri değişmiş veya Liman Başkanlığınca yanlış yazılmış olan Gemiadamı Cüzdanlarına vize işlemi yapılamamakta olup, şahıslar cüzdanların yenilenmesi için şahıslar Liman Başkanlığına yönlendirilmektedirler.

İşlem yaptırmak isteyen şahısların nüfus cüzdanları ile birlikte şahsen müracaatları gerekmekte olup, başkaları aracılığıyla işlem yaptırmak isteyenlerin talepleri yerine getirilememektedir.

AÇIKLAMALAR:
KKTC vatandaşlarına ait Gemi Adamı Cüzdanlarına da vize verilmektedir.

Gemiadamı Cüzdanları şahısların bizzat kendilerine veya noterden vekil tayin ettikleri bir şahsa teslim edilmektedir.

Bölge Müdürlüğü ve Liman Başkanlıklarınca sınırlı yeterlikler haricindeki zabitan sınıfı gemiadamları ile telsiz zabitleri ve stajyerlere gemiadamı yeterlilik belgesinide içeren “5” yıl geçerli Gemiadamı Cüzdanı verilmekte, tayfalar ile sınırlı vardiya zabiti, sınırlı kaptan, sınırlı makine zabiti, sınırlı başmakinist yeterlikli gemiadamları ile yardımcı sınıf gemiadamları, yat kaptanı ve balıkçı sınıfı gemiadamlarına gemiadamı cüzdanından bağımsız “Gemiadamı Belgesi” “PVC Kart” verilmektedir.

PVC kart şeklinde düzenlenen “Gemiadamları Belgesi” pasaport yerine geçerli bir belge olarak tasdik (vize) edilmediğinden anılan belge ile uluslar arası sularda faaliyet gösteren gemilerde çalışacak gemiadamlarının “Gemiadamı Belgesi” ile birlikte geçerli pasaportlarınıda yanlarında bulundurmaları gerekmektedir. PVC Kart sahibi olanların işlem yaptırmak için Emniyet Müdürlüğüne gelmelerine gerek yoktur.

İSTENEN BELGELER:

• Nüfus Cüzdanının aslı ve fotokopisi, (Nüfus cüzdanlarında T.C. kimlik numarası yazmayanlardan internet http://tckimlik.nvi.gov.tr/Web/çıktısı istenmektedir).
• 2 Adet fotoğraf ,( son altı ay içerisinde çekilmiş olacak. ) 
• Talep Formu, (müracaat sırasında gemiadamı cüzdanı büro amirliğince verilir). 
• STCW belgeleri, ( eski tip gemiadamı cüzdanı ile ilgili işlemler için gerekli olup, müracaat esnasında en az 6 ay süresi bulunması gerekmektedir.) 
• 18 yaşından küçükler için noterden anne ve baba muvafakatnamesi getirilecektir. 

BAŞVURU İÇİN AÇIK ADRES:
İstanbul Emniyet Müdürlüğü
Pasaport Şube Müdürlüğü
Gemi Adamı Cüzdanı Büro Amirliği

Fax : 0 212 636 18 15 – 0 212 636 28 17
Tel : 0 212 636 18 15 – 0 212 636 25 59

Sorularınız ve Bilgi için : pasa...@iem.gov.tr

Gemi adamı sağlık raporu veren hastaneler arasında Safa Hastaneler Grubu; kalite, hız ve maliyet açısından ilk sırayı alıyor. Safa Hastaneler Grubu, İstanbul genelinde 2 şubesiyle hizmet vermektedir. Bağcılar Safa Hastanesi ve Yenibosna Safa Hastanesi şubelerinden size en yakın olanına giderek “gemi adamı olur sağlık raporu” müracaatında bulunabilirsiniz.

Gemi adamı raporu alan kişiler gerekli olan belgelerle birlikte sicil liman başkanlıklarına başvurarak işlemlerine başlayabilirler. Gemi adamı sağlık raporunda sorun çıkarsa ve itiraz etmek isterseniz liman sağlık birimine başvurarak rapora itiraz edebilirsiniz. Bu durumda itiraz konusu olan kişi hakem hastanesi niteliğinde olan sağlık kuruluşuna gönderilir. İki raporun çelişmesi durumunda ise ilgili Sağlık Müdürlüğü tarafından belirlenen ihtisas hastanesine gönderilir. İhtisas hastanesinin yaptığı sağlık yoklaması sonucu vereceği rapor kesin nitelikte olacaktır.

Raporun ilk temin edilmesinden sonra 2 yıl süre ile geçerli olması söz konusudur. İki yıllık sürenin sonunda ise periyodik sağlık yoklaması yaptırmaları gerekecektir. 2 yılda bir yapılan periyodik sağlık yoklamalarında gemi adamı olarak çalışmasını engelleyen bir sağlık sorunu tespit edilmezse görevine devam edebilir. Gemi adamı sağlık raporu yenileme için sürenin daha kısa olarak belirlenmiş olması da mümkündür. Böyle durumlarda sağlık raporunda belirlenen sürelerde sağlık kontrollerini yaptırmak ve ‘Özel Durum Sağlık Raporu’ ile belirlenen şartlara uygun olarak davranmak gerekecektir.

Gemi adamı olur sağlık raporu ücreti ise sağlık kuruluşları tarafından belirlenmektedir. Sağlık kuruluşunun kaynaklarına, tetkikleri kendi bünyesinde yapması ya da dışarıya sevk etmesi gibi durumlara göre gemi adamı sağlık raporu ücreti farklılık gösterebilir.

Tabi gemi adamı sağlık raporu veren hastaneler aracılığıyla alacağınız sağlık raporu işinizin bittiği anlamına gelmiyor. Gerekli belgelerle liman başkanlıklarına başvurarak gemi adamı olabilmek için çalışmaları başlatmanız gerekmektedir. Hem sağlık raporu hem de diğer belgeler hakkında bilgi almak için ise Sahil Sağlık Denetleme Merkezlerine uğrayabilir ve bilgi alabilirsiniz. Tüm işlemleri tamamladıktan sonra gemi adamı olarak görev yapacağınız gemilerde çalışmaya başlayabileceksiniz.