Fwd: سه گونه شیعه در ایران معاصر

[Mohammad Mohammadi]

به نظر شما تا چه حد واقع بینانه است؟

---------- Forwarded message ---------

به طور خیلی خلاصه سه رهبر برای سه گونه شیعه در ایران معاصر می توان معرفی کرد. این به معنی نبود گونه های دیگر یا موارد تلفیقی نیست. نگاه ریاضی و مهندسی به گونه شناسی نداشته باشید: 

ایه اله حسین وحید خراسانی: نماینده به اصطلاح دینداران سنتی. برای صنف روحانیت، شان و منزلت خاصی قائل هستند. مشکل جدی با موسیقی و بیشتر هنرها دارند. زن را جنس دوم از هر لحاظ می پندارند. معمولا با فلسفه میانه خوبی ندارند ولی با اندیشیدن و ابتکار تا زمانیکه به تایید شارع مقدس بیانجامد کاملا موافقند. راه اصلی رفع ظلم حاکم بر مناسبات جهانی و داخلی را دعا جهت تعجیل در فرج می دانند. به قواعد مذهبی و اخلاقی سخت پایبند هستند و از این راه جاذبه قابل توجهی دارند. هویت شیعی شان تعارض جدی با اهل سنت دارد. توصیفشان از امام معصوم یک اقتدارگرای صالحِ مُصلح است. مرزبندی پررنگ خودی و غیرخودی با محور دین و تشیع دارند. جزو شرعیات و مناسک از سه گانه دین ( اعتقادات، اخلاقیات و شرعیات) برایشان پررنگ تر است. موضع شان نسبت به انقلاب ۵۷ و امور سیاسی حداقل مواجهه و حداقل اظهارنظر است.

احمد جنتی: نماینده طیف به اصطلاح دینداران انقلابی. هویت اصلی شان انقلاب ۵۷  و در حال حاضر غرب ستیزی است. از گروه دینداران سنتی به جهت توصیف امام معصوم فاصله گرفته اند اما شکلی دیگر از اقتدارگرایی را ترویج و توسعه می دهند. قدرت سخت و کسب آن برایشان یک اصل بنیادین است. اعتراض به ظلم حاکم بر مناسبات جهانی را با پرخاشگری و تکانشگری نشان می دهند. حفظ نظام مستقر با هر شیوه ای را از اوجب واجبات می دانند. مرزبندی پررنگ خودی و غیرخودی با محور دینی- سیاسی دارند. جزو اعتقادات و مناسک "دینِ سیاسی" از سه گانه دین برایشان مهم تر است. در مواجهه با موسیقی، هنر، فلسفه به معنی واقعی اندیشه ورزی و نه نشخوار برخی اصطلاحات پرطمطراق فلسفی یا نشخوار سخنان یک فرد، جایگاه زن، علی شریعتی، اشغال سفارت آمریکا، رفتارهای خلخالی و جایگاه و حدود اختیارات ولایت فقیه حرکت های زیگزاگی و نرمش های قهرمانانه پر بسامدی دارند.

سید موسی صدر: نماینده طیف- با تاکید بر واژه طیف و تنوع بیشتر در مقایسه با دو گونه قبلی- خواهان توامان دین، آزادی، اخلاق، پیشرفت و تعامل و مدارا با دیگران.

جز اخلاقیات از سه گانه دین برایشان مهم تر و پررنگ‌تر است. با موسیقی، هنر، فلسفه، اندیشه های مخالف، برابری جنسیتی، علی شریعتی و هرمنوتیک متون دینی سازگاری بیشتری دارند. نسبت شان با انقلاب ۵۷ متکثر است ولی غالبا تایید و همراهی با وقوع انقلاب و مشارکت در سطوح مختلف قدرت در اوایل آن و به تدریج فاصله گرفتن از قدرت و نقد آن. مرزبندی پررنگ خودی و غیرخودی ندارند و از اینکه عکسی از آنها در کلیسایی در بیروت منتشر شود نگران نیستند. شانیت ویژه ای برای روحانیت قائل نیستند‌. همین تنوع فکری و سعی در تلفیق سنت و مدرنیته و میل به راضی نگه داشتن افکار و افراد مختلف می تواند باعث نوعی آشفتگی تئوریک و عملی و طرد و لعن آنها توسط صاحبان سنت و مدرنیته شود. به قدرت نرم باور بسیار دارند و دست کم گرفتن قدرت سخت بعضا باعث قطع حیات مادی و معنوی شان شده و می شود.