Yetkililerin A��klamalar�n�n S�nava Girenleri Tatmin Etmedi�i G�r�l�yor
OSYM'de yap�lan s�nav�n bas�na yans�yan kitap����n�n cevap anahtar�ndaki matematik sorular�n�n cevap anahtar�n�n basit bir s�ralama �ifresi ile 40 sorudan 37 sorunun do�rulanmas� bir anda milyonlarca insan� �a�k�na �evirmi�tir. Her g�n yeni yeni algoritmalar�n (�ifre) var oldu�unun belirlenmesi ve yetkililerin yapt�klar� a��klamalar�n �eli�ki te�kil etmesi sorunu iyici karma��kla�t�rm��t�r. �SYM yetkilileri konuya yalanlama getirseler de bu a��klamalar ��rencileri ve velileri tatmin etmemi�e benziyor. Her ne kadar devlet yetkilileri "tatmin olduklar�n�" a��klasalar da, bizler de konuyu �etrefilli durumunu anlamaya �al��sak da, ��rencilerin tatmin olmad��� anla��l�yor. Ald���m�z y�zlerce e-posta 17-18 ya� aras�ndaki y�z binlerce ��rencinin bu ya�larda haklar�n�n yenildi�i duygusuna kap�lmas� �ok �z�nt� verici. �niversite birinci s�n�f�ndaki ��rencilerimin benim g�r���m� sormas�na kar�� soru ile siz ne d���n�yorsunuz dedi�imde gen�lerin neredeyse tamam� ku�ku ta��d�klar�n� belirttiler.
Ayd�nlat�c� bir a��klama yap�lmad��� s�rece bu ku�ku ileride de devam edecektir.
Do�ald�r ki insanlar �SYM'nin bas�na verdi�i kitap��kta g�rd�kleri durumu dikkate almaktad�rlar. �SYM ba�kan� birka� kitap ��kar�p durumun denildi�i gibi olmad���n� bas�n�n �n�nde g�sterebilseydi daha iyi olurdu.
Devlet Tarafs�zl���na Olan G�ven Zedelenebilir.
Son y�llarda s�k s�k devlet kurumlar�n�n g�venilirli�i de�i�ik kurum ve �irketlerce test edilir. Bunlardan biri son zamanlara kadar �SYM idi diye d���n�yorum. Ne yaz�k ki benim de �ok �nemsedi�im �SYM Kurumu, Polis Koleji s�navlar�nda sorular�n s�zd�r�lmas� ve ge�en y�l yap�lan KPSS ve YGS-LYS s�nav�na kadar objektif kabul etmekteydim. Ancak yine ne yaz�k ki KPSS'de kopya olay�n�n a��kl��a kavu�turulamamas� ve arkas�nda bu mu�l�k s�nav �ifrelenmesi hepimizin kayg�lar�n� art�rm��t�r. KPSS sonu�lar�ndaki kopya i�lemini yapanlar ve bu s�navdan yarar g�renler kimlerdir? Bu i�lemin arkas�nda kimler vard�? Bu i�in arkas�nda basit bir ��kar �etesi mi yoksa ba�ka ideolojik g�� m� var sorusu a��kl��a kavu�mad��� i�in toplumda kuruma ve gelece�e olan g�ven zedelenmi�tir.
Ancak son birka� s�navda sorular�n d��ar� s�zd�r�ld���n�n ifade edilmesi gen�li�in devlete olan g�venini zedelemi�tir. Benim 85 ya��ndaki amcam halen haberleri TRT'de dinlemesine devletin verdi�i haber do�rudur inanc� ile izlemektedir. Hepimizin ortak sorunlar�n�n devlet organlar� taraf�ndan tam bir tarafs�zl�k ve objektiflik i�inde y�r�tmesi beklenmektedir. Devletin objektifli�inin veya bir gurubun leyine taraf oldu�u duygusunun yay�lmas� telafisi m�mk�n olmayan sosyal sorunlar yaratacakt�r. Bu ba�lamda yetkililerin kamu ad�na g�revi bu g�veni sa�lamakt�r. Bu g�veni veremezsek ileride i�in i�inden ��k�lmaz ve �ok daha b�y�k sorunlar ya�ar�z.
Yeni Bir Umudun Mutlaka Yarat�lmas� Gerekir
Bizlerin ��rencilerimize �al��may�, �al��kanl��� ve hak ederek bir yere gelme s�ylemlerimizin havada kalaca�� anla��l�yor. Bu ba�lamda bu s�navda bir haks�zl�k yap�ld� m� yap�lmad� m� bir yana gen�lerin bu duyguya kap�lmas� s�navdan �ok daha �nemli bir konu.
�lkemizde ayr���m�n h�zla yayg�nla�t��� ve kimsenin kimseyi dinlemedi�i bir ortamda �lkenin gen�li�inin gelecekteki kaderlerini belirleyen bir s�nava �aibenin d��mesi �ok b�y�k talihsizlik yaratm��t�r. Bu a�amadan sonra ba�ta s�nava giren ��renci ve yak�nlar�n� ikna etmek kolay olmayacakt�r.
�SYM'ye olan g�ven �nemli �l��de zedelenmi�tir. Ku�kuculu�u ve g�ven ili�kisi zay�f olan toplumda kafalar iyice kar���k. T�rkiye gibi g�ven ili�kisinin son derece d���k oldu�u (%6-8 ��var�nda oldu�u biliniyor) �lkemizde konunun mu�l�k kalmas� nedeniyle gen�li�in gelece�e sa�l�kl� bakmas� beklenemez. �o�umuzun son y�llarda gen�likte g�rd���m�z k�sa s�rede k��eyi d�nme, h�zla y�kselme ve az �al��arak �ok harcama tutkular�n�n yang�nla�t��� bir d�nemde ki�inin gelece�ini belirleyecek olan bu s�navdan bir ba�kas�n�n �al��madan kendisinin �n�ne ge�ti�ini d���nmesi ki�iyi iyice bencille�tirecek ve haks�z kazanca te�vik edecektir. Bu durumda bug�n g�rd���m�zden daha k�t� bir s�re� ya�ayabiliriz.
Bundan en �ok zarar g�ren hayatlar�n� okul ile dershane aras�nda ge�iren, bir yandan zihni ve k�lt�rel olarak zenginle�emeyen, di�er taraftan neredeyse ruh sa�l��� bozulmu� gen�li�in b�t�n hayalleri ve beklentileri zedelenmi�tir.
Maalesef sorun �lkemiz �ok politize oldu�u i�in olu�an g�vensizlik psikolojisi art�k kolay kolay ortadan kalkamayacak niteliktedir. Ancak umutlar� t�ketmeden yeni modellerin �nerilmesi ka��n�lmaz olmu�tur. Siyasetin yapmas� gereken en �nemli g�revi bu g�veni yeniden yaratmak olmal�d�r
Farkl� Kitap��klar ve Farkl� ��kland�rma E�itsizlik Yarat�r, ��pheler Artar
�SYM yetkililerinin yapt��� a��klamada her aday i�in ayr� bir kitap��k haz�rland��� belirtiliyor. Tabii sorular ayn� fakat sorular�n yerleri farkl� olabilir. Cevap anahtarlar� da herhalde tesad�fen olamaz ancak bilgisayar �zerinde algoritma ile kombinasyonlar yarat�lm�� olabilir.
Ayr�ca bu �ifrelenme ili�kisi nas�l fark edildi. Bir ihbara g�re mi yoksa ortal�kta dola�an dedikodular sonucu mu Artvinli ��renciler ve Avukat konuyu a��kl��a kavu�turdu. Bu konunun da dikkate al�narak toplumun ayd�nlat�lmas� gerekir.
Sorular Konu B�t�nl��� ��inde Sorulmal� Ve E�itlik �lkesi Sa�lanmal�d�r.
Ayr�ca farkl� kitaplar ve ��kland�rma da e�itim tekni�i a��s�ndan uygun de�ildir. Bir ��renciye kolay bir soruyla, di�erine zor soruyla; bir ��renciye do�rusal akan ��klarla di�erine kar���k ��kl� gelmesi uygun olmad��� gibi adil de da��ldir.
Eski �SYM Ba�kan� �nal Yar�ma�an YGS'de �ifreli kopya iddialar�yla ilgili CNN T�RK'e verdi�i m�lakatta, "Sorular �nite baz�nda zorluk derecesine g�re s�ralan�r, ��klar da rastgele de�i�tirilemez, b�y�yen s�rada olmal�. Bizim d�nemimizde 10 tane kitap���� bile bu kurallara uyarak zor olu�tururduk" ifadesini kulland�lar. E�itim uzmanlar� konuyu mutlaka hat�rlatm�� olmalar� gerekirdi.
E�er bir ��renci zor soru ile ba�l�yorsa ilk kar��la�aca�� psikolojik zorluk ile kolay soru ile ba�layan ��rencinin s�nava co�kulu ba�lamas� aras�nda da farkl�l�k yaratm�� olacakt�r.
Sorun Hayat�n S�nava Endekslenmesi
1974 y�l�ndan beri ilk defa ki�iye y�nelik s�nav kitap��k anlay��� �nemli ancak manip�lasyona a��k olmas� nedeniyle kayg�lar�n artmas�na neden olmu�tur. Ayr�ca ki�iye �zel kitap��klar�n ortamda dola�an s�ylentiler nedeniyle ��pheleri azaltmaz, aksine art�r�r. �statistiksel ve olas�l�k hesaplamas� ile ka� soru kitap���� olu�turuldu. Bu kitap��klardan ki�iye �zel olanlardan acaba belirli ki�ilere �ifreli olanlar m� da��t�ld� gibi ku�kular�n ara�t�r�lmas� zor ve uzmanl�k isteyen bir s�re�.
Son otuz y�ld�r neredeyse t�mden s�nava endeksli bir ya�am bi�imi olu�tu. Her ailede neredeyse bir travma ya�anmaktad�r. Kendi ba��na milyar dolar� a�an bir dershane sekt�r�, �zel okullar �zel dersler yan�nda i�i bo�alt�lm�� bir e�itim kurumu olu�mu�. Bunun sonucunda gen�li�in bilgi bikrimi ve k�lt�rel alt yap�s� sa�lanmam�� ve tamamen s�navlara y�nelik bir test tekni�i t�m ��renim s�recine yayg�nla�m�� bulunuyor.
Ne yap�lmal�d�r?
Bu konuda �niversitelerin �retece�i modellerin dikkate al�nmas� gerekir. Bu konuda �niversitelerin bu konular� �al��an uzmanlar�ndan olu�an ba��ms�z bir ekip zaman kaybetmeden sistemi ba�tan sona irdelemeli. Eksikleri ve bu s�navda sorun olup olmad���n� ve varsa sorumlular� belirlemeli. Gelece�e y�nelik g�ven verilmelidir.
2011 YGS S�nav� Yok Say�labilir
S�nav Konu yarg�ya intikal etmi�tir. Ancak yarg� �u veya bu �ekilde bir cevap verecektir. Bu a�amay� beklemeden olu�an kayg�y� giderecek �ekilde ya s�nav yok say�lmal� yada bu s�nav�n nihai sonuca etkisinin minimize edecek, belki okul ba�ar�s� dikkate al�nacak bir ba�ka yola ba�vurulabilir. Bu konuda uzamanlar daha sa�l�kl� fikirler �retebileceklerdir.
S�nav Ba�ar�s�ndan �ok ��rencilerin Genel Ba�ar�s� Sorun
Test teknikli ve �niversite s�nav�n� kazanmaya y�nelik e�itim maalesef ��rencilerimizin kendilerini yeti�tirmedi�i g�r�l�yor. �o�u ��renciye �ok basit bir soru ile genel k�lt�r�n� sorgulad���n�zda gen�lerin yetersiz de�il olaylardan ve olgulardan bihaber oldu�unu g�receksiniz. Bence ��rencilerin bu durumu daha da �nemlidir.
Mevcut Hali �le ��rencilerin �o�unlu�u �niversiteyi Okuyacak D�zeyde Lise Donan�m� �le �niversiteye Gelemiyor. Sistem Yeniden Sorgulanmal�d�r
Bu s�navlarda kopya veya �ifrelenme ile haks�z bir �ekilde �niversitelerin birimlerini kazansalar bile bu ��rencilerin nas�l okuyacaklar� ciddi soru i�aretidir. Biraz da konuya bu a��dan bakmak gerekir. Bu ki�iler �niversiteyi bitirse bile bu �lkeye ne t�r faydas� olacakt�r.
Bu ba�lamda Orta ve Lise ��retimi s�nav endeksli yap�dan kurtar�l�p, gelece�in yeti�kin bireyleri endeksine kayd�r�lmal�d�r. En az�ndan liseyi bitiren bir gencin �lkesini tan�mas�, d�nyay� tan�mas�, temel fizik, kimya, biyoloji yasalar� yan�nda sanattan edebiyata kadar genel k�lt�re sahip olmas� i�in e�itim yeniden yap�land�r�lmal�d�r. Ama� iyi e�itilmi� ve donan�ml� bir insan yeti�tirme olmal�d�r. Her �eyin s�nava endekslendi�i bir yap�da hele olay siyasala�t��� ku�kusu da kondurulmu�sa g�vensizlik daha da artacakt�r. Bu son karma��k yap� ile ortaya ��kan basit �ifreleme gelece�e y�nelik endi�e ile ki�ilerin kendilerini e�itmek i�in �al��mak yerine s�nav� kazanmak i�in her yolun mubah oldu�u bir yap�ya d�n��ecektir ki bu durum �lkemiz i�in tehlikeli bir gelecek olu�turacakt�r. Umar�m gen�li�imiz yinede �al��arak �zg�venle gelece�e bakar.
�niversite �� Kap�s� Olarak G�r�l�yor
Bu s�nav�n �lkemizde uzun zamand�r �ok �nemsendi�inin ve bununda Y�ksek��retimdeki arz ve talep aras�ndaki dengesizlikten kaynakland���n� belirtilmi�tir. ��sizli�in resmi olarak %12-13 gayr� resmi olarak % 20'ye kadar y�kseldi�i bir d�nemde herkes gelece�ini iyi bir e�itim ve ekmek kap�s�nda aramaktad�r. �ok az say�da ki�i �niversite ortam�n�n i� kap�s� de�il bilim ve felsefi tart��ma ortam� olarak g�rmektedir.
Tamamen s�nav kazanmaya endekslenmi� bir e�itim sisteminde gen�ler bir ad�m �ne ge�mek isteyebilir. Bu anlay�� devam ettik�e bu t�r giri�imler de olacakt�r. Hele bir de i�in i�ine daha geni� boyutlu su� �eteleri ve kalpazanlar girerek geni� bir kesimi �ne ge�irirse o zaman da sorun toplumsal huzursuzlu�a kadar yay�l�r.
S�navdan �ok E�itim Sistemi Sorgulanmal�d�r
Bug�n �SYM taraf�ndan yap�lan YGS g�venle yap�lsa da T�rkiye e�itimin sorunlar� bitmeyecektir. As�l problem bizim e�itim sistemimiz insan� e�itmemektedir. �lkemiz ne yaz�k ki gelece�in insan�n� e�itmedi�i i�in ileride ciddi sorunlar ya�ayaca�� ka��n�lmazd�r.
E�itim uzmanlar�n�n bat�da �rneklerini g�rd���m�z okul�ncesinden ba�layarak ki�ilerin yeteneklerini g�re a�a��dan yukar�ya do�ru e�itilmek yan�nda yeteneklerine g�re bran�la�mas�n�n sa�lanmas�d�r. �u ana kadar herkesi ayn� potada tutmaya �al��mam�z�n bir i�e yaramad��� art�k g�n gibi a�ik�r.
Okul�ncesi, ilk ve orta��retimi mutlaka ciddi ve fonksiyonel olmal� ve ki�ilerin yeteneklerine g�re �ekillenmeli ve e�itim kalitesi s�nav kayg�s�n�n �n�nde olmal�d�r. �yi bir lise e�itimi ile y�ksek��retime �niversiteyi okuyacak bilgi ve yetenekteki ��renci g�nderilmedir.
Yetenek s�navlar� daha �ok �nemsenmeli, yetenekliler aras�ndan da ba�ar�l� emek vermi�ler se�ilmelidir. As�l s�nav bu eksende yap�lmal�d�r.
Yap�lmas� gerekenler nedir dendi�i zaman,
1.E�itim ��retim birli�i yeniden sa�lanmal�. Zorunlu e�itim 11 y�la ��kar�lmal�, orta e�itmeden sona Liseye gidecek ��renciler i�in orta ��retim ba�ar� notuna ba�l� belirli bir baraja uygun lise e�itimi alacak ��renciler belirlenmelidir. Liseye gidecek ��renciler toplam ��rencilerin % 30'undan fazla olmamal� ve Liseye giden ��renciler �niversite e�itimine temel olacak �ekilde e�itimden ge�melidir. Di�er ��renciler meslek liselerine y�nlendirilmelidir.
2.Dershaneler kald�r�lmal�d�r. D�nyan�n hi�bir �lkesinde olamad��� kadar neredeyse normal okullardan �ok dershanenin oldu�u �lkemizde ��rencilerin her alanda yetersiz ve etkin olmayan bir e�itim ile ��rencilerin zaman� ve beyinsel zenginle�mesi elinden al�nmaktad�r.
Daha �nce de �nerdi�im gibi dershaneler okula d�n��t�rmelidir. ��retmenler i�in de ba�ar�l� olanlar meslek y�ksek okullar�na okutman olarak al�nmal�, di�erleri Milli E�itime aktar�lmal�d�r. Ancak bug�nk� maa� yerine ��retmenlerin ya�am standartlar�na ve toplum i�indeki sayg�nl���na uygun bir maa� verilmelidir.
B�ylece dershane ��retmenlerinin g�n�l rahatl��� ile tekrar e�itim kurumlar�na ge�mesi sa�lan�r.
3.�niversiteye giri� bir iki seansl� s�nava endekslenmemelidir. Okul ba�ar�s� ve y�lsonu olgunla�ma s�nav� �eklinde yap�lacak genel bir s�nav sonucuna g�re �niversitelerin ��renci almas� sa�lanmal�d�r. Bat�da oldu�u gibi ��rencinin bilimsel proje ve sosyal ba�ar�lar� belirli oranda sisteme ilave edilebilir.
Sonu� olarak �lkemizin milli bir sorunu olan gelece�in sa�l�kl� yeti�mi� ve her y�n� ile donan�ml� gelece�i olan insan yeti�tirme konusu halen sorunlu. Sorunun siyaset �st� yakla��mla ��z�lememesi beraberinde bug�n ya�anan pratik sonu�lar� do�urmu�tur. Son 60 y�lda siyaset bu kadar e�itim dokusu ile oynamasayd� san�r�m bug�n bu konular daha az konu�ulurdu.
Her �eyden �nce de insan�na g�venen ve g�ven toplumlar� olu�turabilmemiz gerekiyor. Bu g�rev ise sadece �SYM'yi de�il, t�m y�netimi ve toplumu yak�ndan ilgilendiriyor. �rne�in �SYM Ba�kan�n�n atamas� bile sonu�ta b�yle bir g�venin olu�up olu�mamas� a��s�ndan �nemli bulunuyor. Bug�nk� g�r�n�m b�y�k masraf ve emeklerle ger�ekle�tirilmi� bir s�nav�n b�y�k bir g�vensizli�e d�n��m�� olmas�d�r ki, elde s�f�r de�il eksi kalm��t�r. Milyonlarca ��renci ve ailelerin ya�ad��� bu durum uzun s�rede ge�meyecektir. Al�nganl�k g�stermeden �niversitelerin konu ile ilgili uzmanlar�ndan olu�an bir grup konuyu incelemeli ve gerekirse bu s�nav yok say�lmal� ve gelece�e y�nelik g�ven ve umut yarat�lmal�d�r.
Umutsuzlu�un ve g�vensizli�in yarataca�� sonu� hepimize telafisi m�mk�n olmayan zararlar verecektir.
8 Nisan 2011, Adana
Not: Say�n hocam, bir�o�unuzun E-Posta adresi bir �ekilde bilgisayar�mdaki adres defterime yerle�mi�tir. Amac�m sizi rahats�z etmek ve de�erli zamanlar�n�z� almak de�ildir. E�er benden gelen bu tur makaleleri almak istemiyorsan�z l�tfen bana bir geri bildirimde bulunun. Listeden adresinizi hemen ��kar�r�