Charlotte van Bourbon

[Michel]

De derde echtgenote van Willem van Oranje kwam vorige week hier in
Antwerpen weer even in het nieuws. De reden daarvoor laat ik jullie
even bekijken in een korte reportage die ATV (de lokale Antwerpse
televisie) daarover maakte:

http://tinyurl.com/kjfn68b

Charlotte heeft dus een nieuwe grafsteen. En de oude hoor ik jullie
vragen? Daarover vond ik geen eensluidende uitleg: vernield door de
Contrareformatie zegt de ene bron, de Belgische Opstand zegt de andere
en nog een andere steekt het op la glorieuse Révolution française.
Allemaal mogelijkheden. Feit is dat hij weg was en hij niet alleen
maar op den duur wist men niet meer waar de resten van Charlotte
precies lagen.

Nu is dat een merkwaardig verhaal met die botten van Willems vrouw.
Zij stierf naar men zegt van uitputting na het wekenlang verzorgen van
Oranjes wonde opgelopen na de eerste aanslag op hem gepleegd door onze
vriend Jaureguy in Antwerpen. Er bestaat twijfel over deze versie.
Mogelijk overleefde zij een ziekte niet zoals pleuritis of
longontsteking. Maar zij was dus dood er werd begraven. Maar waar?

Ooit las ik in een geschiedenisboek dat Charlotte werd bijgezet in de
kerk van de Sint Michielsabdij waar het echtpaar Oranje ook woonde.
Die romaanse abdij werd tijdens de Franse tijd grotendeels afgebroken.
Maar de Antwerpenaren zouden ervoor gezorgd hebben dat de grafstenen
in de kerkvloer en waar mogelijk ook de stoffelijke resten van de
overledenen overgebracht werden naar de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Charlotte zou dan ook niet meteen in de kathedraal begraven zijn zoals
de pers nu schrijft.

En nu komt mijn bescheiden persoontje even op de proppen: een jaar of
twintig geleden vertelde ik eens aan een Antwerpse stadsgids die net
een rondleiding in de kerk had gedaan, het verhaal van de verhuizing
van de grafsteen en de botten van Charlotte van Bourbon. De gids kwam
als het ware uit de lucht gevallen. Zij had daar nog nooit iets over
gehoord. Sterker, zij wist niet eens dat Charlotte ergens in deze kerk
moest liggen. Een grafsteen was er niet meer, die zou naar verluidt in
1831 door de rancuneuze katholieken die alles wat Oranje was haatten,
vernield zijn. Quod Deus vult fiat! De gids beloofde mij echter om het
onderwerp ter sprake te brengen op de eerstkomende gidsenvergadering
die een week later zou plaatsvinden.

Nou wil het toeval dat ik een jaartje of wat later weer eens in de
kathedraal rondliep en daar diezelfde gids tegenkwam. Ik moet eerder
indruk gemaakt hebben want zijn herkende mij nog want zij kwam mij
gelijk vertellen dat bij de binnenrestauratie van de kerk die toen al
jaren aan de gang was men beenderen had gevonden die heel
waarschijnlijk die van Charlotte de Bourbon waren.

Nou goed, meer heb ik er nooit over gehoord maar het feit dat er nu
een nieuwe grafsteen werd geplaatst doet mij vermoeden dat de resten
van Charlotte inderdaad werden gevonden en nu een verdiend
grafmonument kregen. Heeft mijn informatie aan die gids ooit
bijgedragen aan het uiteindelijk resultaat? Ik weet het niet maar
enkel het feit dat de mogelijkheid niet onbestaand is doet mij
plezier.

En zo is een onrecht hersteld: de namen Oranje of Nassau zijn niet
langer gebannen uit het collectief geheugen van de Antwerpenaar al
valt te betwijfelen dat dit onderwerp nog actief is in dat geheugen.
Wisten jullie dat de nieuwe Belgische grondwet van vlak na de opstand
van 1830 een artikel bevatte dat vermeldde dat het huis van
Oranje-Nassau voor eeuwig uitgesloten was als eventueel lid van de
Belgische monarchie? Een Belgische troonopvolger mocht onder geen
beding huwen met iemand die verwant was aan Oranje-Nassau.

En dat was dus mijn verhaal over Charlotte de Bourbon, huisvrouwe van
Willem van Nassau, de Vader des Vaderlands maar helaas niet voor de
Zuidelijke Nederlanden.


--
Michel.