www.DiniFetvalar.com - Selefin sözleri hüccet (qeti delil) sayılırmı? - Sheyx Muqbil
Abu Hamza as Salafi
Selefin sözleri hüccet (qeti delil) sayılırmı?
Sual: Selefin sözleri ve emelleri hüccet sayılırmı?
Cavab: Xeyr bunlar hüccet (qeti delil) sayılmır. Allah Sübhenahu ve Teala buyurur:
“Rebbinizden size nazil edilene tabe olun. Onu qoyub başqa dostlara uymayın. Siz nece de az öyüd-nesihet dinleyirsiniz.” [el-Eraf 7:3]
Bu meselede, yeni selefin sözlerine münasibetde, insanlar iki yere bölünür: ifrata varanlar (meselede heddi aşanlar)ve tefrite (laqeyd yanaşanlar, meselenin ehemiyyetini kiçildenler) varanlar.
Onların arasında ele kesler var ki, selefin sözlerini tamamile bir terefe qoyaraq deyirler: “Selef de kişilerdin, biz de kişilerik”. Beli bu doğrudur; onlar da bizim kimi kişilerdir, lakin bizimle onlar arasında olan ferq semalar ile yer arasında olan mesafe kimidir. Biz Allahın Kitabını ve Allah Resulunun (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) Sünnesini başa düşmek üçün onların sözlerinden istifade edirik.
Ez-Zührinin bir yoldaşı var idi ve her ikisi Allah Resulunun(Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) hedislerini yazırdılar. Allahın Resulundan (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) onlara gelib çatan bütün kelamları yazıb qurtardıqdan sonra Zühri eshabelerin sözlerini yazmağa başladı. Onun yoldaşı bunların elm olduğunu düşünmürdü ve ona göre de yazmadı. Zührinin yoldaşı Saleh ibn Keysan dedi: “Zühri qazandı, nicat tapdı , men ise uduzdum”. Ve yaxud bu menada bir söz söylemişdir.
Netice etibarile, Selefin eserlerinde (sözlerinde) fayda olmasa idi alimler eser mövzusunda kitab qeleme almaz, ne de öz kitablarına bunları daxil etmezdiler. Bunlara misal olaraq İbn Ceririn, “Tefsir”, İbn Ebi Şeybenin, “Müsennef”; Abdürrezzaqın “Müsennef”; Beyheqinin “Sünen” eserlerini ve bir çox diger kitabları, sünenleri ve bundan başqalarını göstermek olar. Bu kitablarda selefin kelamları yer alır, ona göre de eserlerin heç bir ehemiyyeti/deyeri yoxdur deye söylemeye gerek yoxdur. Eksine biz onların fehminden (anlayış qabiliyyeti) behrelenirik ve Allahın Kitabı ve Onun Resulunun (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) sünnesini onların başa düşdükleri qaydada anlamaq şertdir.
Bununla bele eserlerin qeti delil olduğunu söylemek meselesine geldikde, bu qeti delil teşkil etmir. Allah Sübhenahu ve Teala buyurur: “İxtilafa düşdüyünüz şeyler baresinde hökm vermek ancaq Allaha aiddir.” [eş-Şura 42:10]
“Eger bir şey haqqında mübahise etseniz, Allaha ve Axiret gününe inanır-sınızsa, Allaha ve (Onun) Elçisine müraciet edin.” [en-Nisa 59]
“Bu, Menim doğru yolumdur, onu tutub gedin...” [el-Enam 6:153]
“Peyğember size ne verirse, onu götürün...” [el-Heşr 59:7]
İndiye kimi iki terefin mövqeyini qeyd etdik. Bir de üçüncü teref var:
Birinci teref o keslerdir ki, Sehabelerin ve Tabiinlerin sözlerini redd edir ve: “Onlar da kişidir, biz de kişiyik”. Xüsusile de, tekfir camaatından olanlar bu cür söyleyir.
Eserleri delil qisminde qebul etmek meselesinde ifrata varan ve bundan qeti delil kimi istifade eden diger bir teref var. Bu teref xeta etmişdir, çünki delil meselesinde artıq bu barede behs edildi
Üçüncü teref var ki, onlar bele deyirler: “Biz Allahın Kitabı ve Peyğemberin (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) Sünnesini başa düşmek üçün Allah Sübhenahu ve Tealadan kömek isteyir ve sonra ise Saleh Ecdadlarımızın fehminden faydalanırıq.
Müveffeq eden yalnız Allahdır.
Şeyx Muqbil, “El ecvibe es-sedideh fi feteve el-eqide”, seh.132
Menbe: http://www.madeenah.com/article.cfm?id=1077
http://www.dinifetvalar.com/fetva.pl?id=1322
Rediscover Hotmail®: Get e-mail storage that grows with you. Check it out.