Sınaq ve imtahanların perde arxası - www.DiniFetvalar.com
Abu Hamza as Salafi
Sınaq ve imtahanların perde arxası
Sual: Tez-tez insanların başına gelen müsibetlerin arxasında bir hikmet olduğunu eşidirem. Bu hikmet neden ibaretdir?
Cavab: Hemd Allaha mexsusdur.
Doğrudur, müsibetlerin arxasında böyük bir hikmet var. O cümleden bu hikmetlere aşağıdakılar aiddir:
1. Alemlerin Rebbi olan Allaha heqiqi bir şekilde teslim olmağa ve qulluq, ibadet etmeye nail olmaq.
İnsanların çoxu öz istek ve arzularının quluna çevrilmiş ve Allahın heqiqi qulları olmaqdan çıxmışlar. Onlar özlerinin Allahın bendeleri olduğunu iddia edir, bununla bele sınağa ve imtahana çekildikde dabanları üste geri dönür, neticede hem bu dünya, hem de axiretlerini itirirler. Bu ise açıq-aşkar bir itkidir. Allah teala buyurur:
“İnsanlardan elesi de vardır ki, Allaha şekle ibadet eder. Eger ona bir xeyir toxunsa, (dini baresinde) arxayın olar (islamdan möhkem yapışar). Yox, eger ona bir bela (müsibet) üz verse, çöhresi deyişer (islamdan üz dönderib yene küfre qayıdar). Belesi dünyanı da elden verer, axireti de. Açıq-aşkar ziyan budur, bu!” [el-Hecc, 22:11]
2. İmtahan ve sınaqlar yer üzünde möminlerin üstünlük teşkil etmesi üçün onları buna hazırlaşdırır.
İmam Şafeiye, Allah ona rehmet etsin, bele bir sual ile müraciet edirler: Bunlardan hansı üstündür: sebir etmek, imtahan ve sınaqlar, yoxsa üstünlük teşkil etmek? O bele cavab verir: Üstünlük peyğemberlerin nail olduğu bir meqamdır ve yalnız sınaqlardan sonra hasil olur. Bir insan imtahana çekilirse sebirli olur ve sebirli olursa ise üstün olur.
3. Günahlara keffare.
Tirmizi (2399) revayet edir ki, Ebu Hüreyra (Allah ondan razı olsun) dedi: Peyğember (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) dedi: “Heç bir günah olmadan Allah ile görüşene kimi mömin kişi ve ya mömin qadınların özlerine, övladlarına ve malı ile bağlı imtahanlar, sınaqlar gelmeye davam edecek.” Tirmizi (2399), Şeyx Elbani “Silsile es-Sahihe”de (2280) hedisi sehih olaraq tesnif etmişdir.
Enesin (Allah ondan razı olsun) bele söylediyi revayet olunur: Allahın Resulu (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) dedi: “Allah quluna xeyir isteyirse, bu dünyada onun cezasını tezleşdirir. Allah quluna xeyir istemedikde Qiyamet Gününe qeder onun cezasını erteleyir ve qul bütün günahları ile geler” Tirmizi (2396); Şeyx Elbani “Silsile es-Sahihe”de (1220) hedisi sehih olaraq tesnif etmişdir.
4. Ecr, savab qazanmaq imkanı elde etmek ve netice etibarile qulun derecesinin yükselmesi
Müslim (2572) revayet edir ki, Aişe (Allah ondan razı olsun) dedi: “Allahın Resulu (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) dedi: “Qula bir tikan ve ya bundan böyük bir şey isabet ederse, Allah bununla yalnız onun derecesini qaldırar ve ya günahlarını siler.”
5. Müsibet ve belalar qulun qüsur, nöqsanları ve keçmişde yol verdiyi xetaları barede düşünmesi üçün ona imkan, fürset verir.
Çünki bela ve müsibetlerin qula ceza kimi verilmesi üçün qulun günah etmesi lazımdır.
6. Müsibet ve belalar qulun Tövhid eqidesi, İmanı ve Allaha tevekkülü ile bağlı bir ibret, dersdir.
Bela ve müsibetler praktiki şekilde qulun ne olduğunu gösterir. Demeli, qul özünün zeif, zavallı bir bende olduğunu, Güc ve Qüdretin yalnız Allaha mexsus olduğunu, buna göre de heqiqi bir şekilde Allaha bel bağlamasını, heqiqi bir menada Allaha üz tutmasını, öz meqam, vezife, şöhret, qürur, tekebbürlük, özünden razılıq ve qafillik kimi hisslerini bir kenara qoymasını diqte edir. Qul artıq başa düşür ki, o “feqirdir ve Rebbine ehtiyacı var, qul zeifdir ve Daha Güclü Olana, Yenilmez Qüvvet Sahibine yönelmelidir.”
İbn el-Qeyyim deyir:
Allah Teala bendelerini sınaq , imtahan ve müsibetler dermanı ile müalice etmese, qullar heddi aşar ve cızığı keçerler. Allah quluna xeyir istedikde, bendesinin durumuna uyğun olaraq bela ve sınaq dermanı verir ki, qul saflaşana ve temizlenene qeder bütün öldürücü xestelik ve merezlerden şefa tapsın. Daha sonra Allah onu bu dünyada en şerefli bir meqama layiq edir. Bu meqam da Allaha heqiqi bir qul olmaqdır. Axiretde ise Allah ona en böyük mükafatı verir ki, bu da Allahı görmek ve Ona yaxın olmaq şerefine nail olmaqdır. Sitatın sonu.
Zead el-Mead, 4195
7. Müsibet ve belalar qulun qelbinden özünden xoşlanmaq kimi xisletleri xaric edir ve qulu Rebbine daha da yaxın edir.
İbn Hecer deyir: “Yunus ibn Bukeyr “Ziyadet el-Meğazi” adlı eserinde revayet edir ki, Rabi ibn Enes dedi: “Hüneyn günü bir nefer bele söylemişdi: “Sayımızın az olduğuna göre biz bu gün meğlub olan deyilik.” Bu cür yanaşma Peyğemberi (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) meyus etdi ve sonra onlar meğlub oldular.
İbn el-Qeyyim “Zead el-Mead”da (3/477) deyir:
Allah Öz hikmeti ile müselmanların sayının çox ve lazımı şekilde techiz olunduğu ve qüvvetleri olduğuna baxmayaraq onlar üçün evvelce meğlubiyyeti dadmağa hökm etmişdir. Bundan meqsed bu idi ki, Mekkenin Fethinden sonra fexr, qürur duyan ve Allahın Resulu (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) kimi Allahın torpağı ve haramına daxil olmayan bezi insanlar tevazökar olsunlar. Bele ki, Allahın Resulu (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) Mekke feth edildikde atını sürerek Allahın torpağı ve haramına daxil olarken başını Rebbinin qarşısında bir tevazökarlıq nişanesi olaraq o derecede eymişdi ki, çenesi az qala atın yeherine toxunurdu.
Allah teala buyurur: “(Bu hem de) Allahın iman getirenleri (günahlardan) temizlemesi ve kafirleri mehv etmesi üçündür.” [Ali-İmran, 3:141]
El-Qasimi (4/239) ayenin tefsirinde demişdir:
Yeni, Allah onları günahlar, qürur ve tekebbürlük hisslerinden temizlensin ve saflaşdırsın. Hemçinin Allah teala möminleri münafiqlerden temizlesin ve münafiqlerden aydın şekilde seçilsinler...daha sonra Allah teala başqa bir hikmeti xatırladır ki, bu da “kafirleri mehv etmek”dir. Çünki kafirler yer üzünde üstünlük teşkil etseler heddi aşar ve cızığı keçerler. Bu da onların meğlubiyyete uğraması ve mehv olması üçün bir sebebdir. Allahın qoyduğu qanunlar diqte edir ki, Allah Öz düşmenlerini mehv etmek ve yer üzünden silmek istedikde, onların helak olması ve kökünün kesilmesine aparacaq vasiteleri onlar üçün hazır etsin. Bu vasiteler arasında en böyüyü ise budur ki, onlar “küfr etdikden” sonra Allahın yaxın dostlarına qarşı heddi aşmaqla, onları teqib etmekle, onlara qarşı çıxmaqla, döyüşmekle heddi aşıb zülm etmeleridir... Allah Uhud döyüşünde Resuluna (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) qarşı müharibe aparanları ve küfrde israr edenleri darmadağın etdi. Sitatın sonu.
8. İnsanların heqiqi xarakterini, sifetini üze çıxarmaq. Çünki ele insanlar var ki, onların qedri, fezileti yalnız müsibetler baş verdikde bilinir.
el-Füdeyl ibn İyad demişdir: “Ne qeder ki, insanların veziyyet yaxşıdır, işleri yaxşı gedir onların heqiqi sifeti gizli qalır. Lakin bela, müsibet geldikde, onların heqiqi sifeti aşkar olur. Belece, mömin “imanına”, münafiq ise “nifaqına” üz tutur.
Beyheqi “ed-Delail”de revayet edir ki, Ebu Seleme dedi: “Bir çox insan-İsra hadisesinden sonra-çaşqınlıq içinde idi. Bezi insanlar Ebu Bekrin yanına gelerek bu barede ona bildirdiler. O dedi: Men şahidlik edirem ki, o (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) haqqı söylemişdir. Onlar dediler: “Sen inanırsan ki, o bir gecede Suriyaya gedib sonra Mekkeye qayıtmışdır? O dedi: “Beli. Menim ona inamım sizin söylediyiniz şeyden daha güclüdür. Men ona (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) semadan gelen Vehye inanıram.” Bu sebebden Ebu Bekr “Es-Siddiq” (Sadiq) adlanmışdır.
9. Müsibetler insanların ezmini ve qetiyyetini güclendirir.
Allah Öz Peyğemberi (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) üçün ta genc çağlarından bütün çetinlikler ile dolu ağır, keşmekeşli bir heyat seçdi. Çünki onu (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) qarşıda gözleyen böyük bir missiya üçün hazırlaşdırırdı. Bu missiyanı yalnız insanlar içerisinde en güclü olanı, çetinliklerden keçen, bela ve müsibetler ile sınağa çekilen ve bütün bunlara sebirle tab getirenden başqası daşıya bilmezdi.
Peyğember (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) dünyaya göz açarken yetim idi, bir müddet keçmeden anası da vefat etmişdi.
Allah Teala aşağıdakı ayede bu barede Peyğembere (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) xatırladır: “Meger O seni yetim iken tapıb sığınacaq vermedimi?!” [ed-Duha, 93:6]
Allah teala Peyğemberi (Ona Allahın salavatı ve salamı olsun) üzerine mesuliyyet götürmeye ve genc çağlarından çetinliklere dözmeye hazırlamaq isteyirdi.
10. Müsibet ve çetinliklerin arxasında duran diger bir hikmet budur ki, insan heqiqi dostlar ile yalnız qelbinin derinliklerinde özünü düşünen dostlar arasında ferq qoymağı bacarır.
11. Müsibetler insana günahlarını xatırladır ki, insan tövbe etsin.
Allah teala buyurur: “(Ey insan!) Sene yetişen her bir yaxşılıq Allahdandır, sene üz veren her bir pislik ise özündendir.” [en-Nisa, 4:79]
Allah teala buyurur: “Size üz veren her bir müsibet öz ellerinizle qazandığınız günahların (etdiyiniz emellerin) ucbatındandır! (Bütün bunlara baxmayaraq) Allah (günahlarınızın) çoxunu efv eder.” [eş-Şura, 42:30]
Qiyamet Günü böyük ceza gelmemişden önce tövbe etmek üçün müsibetler qula fürset verir. Allah teala buyurur: “Biz en böyük ezabdan (axiret ezabından) evvel onlara mütleq dünya ezabından daddıracağıq. Belke, (tövbe edib düz yola) qayıdalar!” [es-Secde, 32:21]
“Dünya ezabı” bu dünyadakı çetinlikler ve insanın başına gelen xoşagelmez hadiselerdir.
İnsanın heyatı rahat, asan olmağa davam ederse, insan özünden razı ve tekebbürlü ola biler ve düşüner ki, onun Allaha heç bir ehtiyacı yoxdur. Demeli Allah teala Öz rehmeti il insanları sınağa çekir ki, onlar Allaha yönelsinler, üz tutsunlar.
12. Müsibetler bu dünyanın heqiqetini ve keçici olduğunu, öteri lezzet, rahatlıqlarını üze çıxarır. Elece de, gösterir ki, esl heyat bu dünyadan sonra gelen heyatdır, ele bir heyat ki, orada ne bir xestelik, ne de yorğunluq var.
“Bu dünya heyatı oyun-oyuncaqdan, eylenceden başqa bir şey deyildir. Axiret yurdu ise, şübhesiz ki, ebedi heyatdır. Kaş bileydiler! (Eger bilseydiler, axireti dünyaya deyişmezdiler).” [el-Enkebut, 29:64]
Lakin bu dünya sadece meşeqqet ve yorğun düşmekden ibaretdir.
“Biz insanı meşeqqetde yaratdıq! (İnsan doğulduğu günden qebir evine gedene qeder ezab-eziyyet içinde çalışıb çapalayır, heyat boyu müxtelif çetinliklerle üzleşer. Bu, ilahi bir hikmetdir, heyatın qanunudur!)” [el-Beled,90:4]
13. Müsibetler insana gözel sehhet ve rahatlıq kimi böyük nemetleri yadına salır.
Müsibetler insana açıq-aydın şekilde illerle lezzet aldığı, bununla bele bunların şirinliyini dadmadığı ve yaxud lazımınca qedrini bilmediyi, qiymetlendirmediyi sehhet ve rahatlıq nemetinin ne olduğunu başa salır.
Müsibetler nemetleri ve bu nemetleri bexş edeni insanın yadına salır. Verdiyi nemetlere göre Allaha şükr etmesine ve Onu terif etmesine sebeb olur.
14. Cennet üçün darıxmaq, cennete can atmaq.
İnsan bu dünyanın acılığını, çetinliklerini dadmadıqca Cennet üçün darıxmaz. Bu dünya ile qane, razı olduğunuz halda Cennet üçün nece darıxa bilersiniz axı?
Bu sadalananlar müsibetlerin arxasında duran hikmetlerden bezileri ve bunlar vastesile nail olunacaq meslehet, maraqlardan bezileridir. Allahın hikmeti heqiqeten de böyükdür.
En doğrusunu Allah bilir.
Muhemmed Saleh el-Müneccid
Get free photo software from Windows Live Click here.