Kim Fecr namazını eda ederse Allahın himayesinde olar - hedisinin şerhi
Sual:
“Kim Fecr namazını camaat ile eda ederse Allahın himayesi altında
olar” hedisinin menası nedir? Allahın himayesini nece başa
düşmek lazımdır? Eger bir kes öz zövcesi ile evde
namaz qılırsa, hedisde qeyd olunan fezilet buna da şamil
edilirmi?
Cavab: Hemdü-senalar Allaha mexsusdur.
Müslim (657) revayet edir ki, Cundub ibn Abdullah dedi:
“Allahın Resulu sallallahu aleyhi ve sellem dedi: “Kim Fecr
namazını eda ederse Allahın himayesi altında olar. Ele ise
Allahın haqqlarını yerine yetirmekden qafil davranmayın
(naqislik etmeyin), çünki kim bu cür ederse, Allah onu
yaxalayar ve üzü üste Cehennem Oduna atar”.
El-Tibi (Allah ona rehmet etsin) demişdir: “Fecr namazının
burada xüsusi ile qeyd olunmasının sebebi bu namazın
edası ile bağlı çetinlikden ireli gelir ve fecri eda
etmek hemin insanın ixlaslı olması ve imanının
elametidir. Kim sadiq, ixlaslı mömin olarsa Allahın himayesi
altında olar”. El-Tibi, “Şerh Mişkaat
el-Meseebih”, (2/184)
Hedisin açıqlaması barede elmi ehli arasında iki rey var:
Hedis delalet edir ki, fecr namazını eda eden her hansı bir
müselmana zerer vermek qadağandır. Çünki ferc
namazını eda eden kes Allahın himayesi ve mühafizesi
altında olur ve Allahın mühafize etdiyi ixtiyari bir kese zerer
vermek qadağandır. Her kim ona zerer vererse, o Allahın
mühafizesine tecavüz etmiş ve pozmuşdur. Ona göre de,
o kes Allahın mühafizesine tecavüz etdiyine göre ve
Allahın himayesi altında olana zerer verdiyine göre
cezalandırılmağa layiqdir. Bax. El-Menaavi, “Feyd
el-Qadir”, (6/164)
Şeyx İbn Üseymin (Allah ona rehmet etsin) “Riyadus Salihin
(Salehler Bağı)”, (1/591) eserinin şerhinde bu hedis
barede demişdir:
“Bu delalet edir ki, fecr namazını eda etmekle
İslamını tesdiq eden müselmanlara hörmetle
yanaşmaq, ehtiram göstermek vacibdir. Çünki Fecr
namazını yalnız mömin kes qılır. Bu sebebden
onlara qarşı heddi aşmaq heç kese icaze deyil”.
Sitatın sonu.
El-Teberaninin “El-Mücem el-Euset” (4/5) eserinde isnadı
ile varid olan revayet buna delalet edir. Albani “Sehih
et-Terğib”, (1/110) eserinde demişdir: “... bu revayet
sehihdir. Çünki bu barede biri-digerini destekleyen revayetler
var”.
El-Eamaşın bele söylediyi revayet olunur: “Selim ibn
Abdullah ibn Ömer, el-Heccac ile eyleşmişdi ve el-Heccac ona
dedi: “Ayağa qalx ve bu adamın boynunu vur. Selim
qılıncı götürdü ve hemin adamın elinden
tutaraq sarayın darvazasına doğru hereket etdi. Hemin bu
adamı apararken (Selimin) atası ona baxırdı ve dedi:
“Heqiqetenmi o (oğlu) bunu etmeye hazırlaşır? O bunu
iki ve ya üç defe tekrarladı ve Selim (boynunun vurulması
emr olunan) kes bayıra çıxdıqda ondan soruşdu:
“Sen Fecr namazını eda etmisenmi? O dedi: “Beli. Selim
dedi: “Ele ise istediyin yere çıx get. Daha sonra o geri
döndü ve qılıncı yere atdı. Heccac ondan
soruşdu: “Onun boynunu vurdunmu? O cavabında:
“Xeyr”-deye söyledi. O (Heccac) dedi: “Ne
üçün?”. O (Selim) dedi: “Men atamın bele
söylediyini duydum: Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem
demişdir: “Kim Fecr namazını eda ederse axşam
düşene kimi Allahın himayesi altında olar”.
Hedis “fecr namazını terk etmek ve yaxud buna laqeyd
yanaşmaqdan” çekindirir, xeberdarlıq edir.
Çünki bunu terk etmek insanın Rebbi ile arasında olan
ehdi-peymana tecavüz etmekdir, pozmaqdır. Bu ehdi-peyman namaz ve
bunu müntezem suretde eda etmekdir.
El-Beydevi demişdir: “Ola bilsin ki, hedisde keçen
“himaye” kelimesinden nezerde tutulan mena odur ki, namaz
(Allahın cezasından) “salamat edir, emin-aman edir,
qoruyur”. Ona göre de hedisin menası: “Fecr
namazını terk etmeyin, bundan qafil olmayın ki, Rebbinizle
aranızda olan ehdi-peymanı pozmayasınız ve Allah da sizi
yaxalamasın, Allah kimi yaxalasa onu üzü üste Cehenneme
atar. Çünki Fecr namazı hardasa insana çetin ve
ağır gelir. Buna göre de, fecr namazını eda etmek
möminin ixlaslı, sadiqliyinin bir nişanesidir ve her kim sadiq
olarsa Allahın himayesinde olar”. “Feyd el-Qadir”,
(6/164). Sitatın sonu.
Ülemalardan bezilerinin bu barede reyi budur ki, hedisde zikr olunan
“Allahın himayesi” ne qoşulmağın fezileti Fecr
namazını yalnız camaat ile eda eden kese aiddir.
Çünki, İmam Nevevi (Allahın rehmeti onun üzerine
olsun) “Sehih Müslim “eserinde bu hedisi “İşa
ve Fecr namazlarını camaat ile yerine yetirmeyin fezileti”
başlığı altında vermişdir.
El-Munziri (Allah ona rehmet etsin) bu meselede onu
qabaqlamışdır. Bele ki, bu hedisi özünün
“el-Terğib vel Terhib” eserinde “Fecr ve İşa
namazlarını xüsusile camaatda qılmağa teşviq ve
bunları terk etmeyin tehlükesi” adı altında qeleme
almışdır.
Göründüyü kimi İmam Müslim de eynile bu cür
etmişdir. Bu hedisden evvel texminen iyirmi, bundan sonra ise çox
sayda hedis revayet etmişdir. Bütün bu hedislerde namazı
camaat ile eda etmek ve elaqedar meselelerden behs edilir.
Ona göre de, el-Hafiz Abdulhaqq el-İşbili özünün
“El-Sahiheyn” eserini tertib ederken bu hedisi “Camaat ile
namaz” (923) başlığı altında vermişdir.
El-Mübarekfuri eyni hedise “Şerh el-Tirmizi”de istinad
etmiş ve demişdir: “Fecr namazını camaat ile eda
eden”. Sitatın sonu.
İbn Ellan “Delil el-Feelihin” (3/550) eserinde demişdir:
“...diger revayetde qeyd olunduğu kimi “camaat ile
namaz” menasını ifade edir”.
Ebu Bekrenin (Allah ondan razı olsun) revayet etdiyi
aşağıdakı hedis bu menanı daha da güclendirir.
Hedisde deyilir: “Her kim fecr namazını camaat ile eda ederse
Allahın himayesi altında olar...”.
El-Heysemi (2/92) (Allah ona rehmet etsin) demişdir: Teberani
“El-Kebir” eserinde bunu revayet etmişdir ve hedisin
ricalları (hedisi revayet edenler silsilesi) sehihdirler.
El-Munziri “el-Terğib” eserinde demişdir: “bu
hedisin isnadında ricallar sehihdir.
Albani (Allah ona rehmet etsin) demişdir: “Bu hedis sehihdir.
Çünki bu barede biri-digerini destekleyen, güclendiren
sübut-deliller var”. Bax. Sehih el-Terğib, №,461
Qeyd: Bu elave melumatları hemçinin el-Menavi sitat
getirmişdir ve o bunu Müslime nisbet etmişdir. Lakin o xeta
etmişdir. “Camaatla eda ederse” elavesi Müslimde ve yaxud
altı kitabların heç birinde yoxdur.
Deyilmişdir ki, hedisde bildirilen fezilete Fecr namazını
vaxtlı-vaxtında eda eden her bir kes nail olur. Hetta namazı
camaat ile eda etmese bele. Çünki Müslimin ve yaxud altı
kitab müelliflerinden heç birinin revayetlerinde bele bir
mehdudiyyet qeyd olunmamışdır.
Görünür ki, İbn Macenin (Allah ondan razı olsun)
başa düşdüyü mena doğrudur. Bele
ki, o bu hedisi özünün “Sünen” eserinde
“Fitneler” adlı Kitabında “Müselmanlar
Allahın himayesi altındadırlar” fesline daxil
etmişdir.
Bu reyi hemçinin İbn Hibban özünün
“Sehih” (6/36) eserinde ireli sürmüşdür:
“Fecr namazını eda edenin Allahın himayesi altında
olmasının tesdiqi” fesli. Bu namazı eda eden her kese
şamil edilir.
Emr olunan ve savab getiren meşru camaat namazı mescidde camaat ile
eda edilen namazdır, diger camaat namazı bura aid deyil.
Fecr namazını camaat ile eda etmeyin feziletinden behs eden bir
sıra revayetler var:
Teberinin Tefsirinde (3/270), “onlar sebr eden, doğru
danışan, müti olan, (malından Allah yolunda) xercleyen ve
sübh çağına yaxın bağışlanma dileyen
kimselerdir.” (Ali İmran 3:17) ayesinin şerhinde, revayet
olunur ki, Zeyd ibn Eslem demişdir: “Onlar o keslerdir ki, Fecr namazını
camaat ile eda ederler”.
“Onlar (gece namazını qılmaq üçün)
böyürlerini yataqdan qaldırır, qorxu ve ümid
içinde öz Rebbine yalvarır ve onlara verdiyimiz ruzilerden
(Allah yolunda) xercleyirler.” (el-Secde 32/16) ayesinin şerhinde
Ebul Derda ve El-Dehhaq demişdirler: “Camaat ile İşa ve
Fecr namazını eda etmek”. Bax. Zead el-Mesir (6/339)
Sehih Müslim (656) eserinde revayet edilir ki, Osman (Allah ondan
razı olsun) Allah Resulunun sallallahu aleyhi ve sellem bele
söylediyini revayet edir: “Kim İşanı camaat ile eda
ederse, sanki gecenin yarısını namazda keçirmişdir
ve kim Fecr namazını camaat ile eda ederse, sanki bütün
geceni namazda keçirmişdir”,
Buxari (615) ve Müslim (437) Ebu Hüreyradan (Allah ondan razı
olsun) onun Allah Resulundan sallallahu aleyhi ve sellem bele söylediyini
revayet edirler: “Eger onlar İşa ve Fecr namazında
olanı (savab, ecri) bilmiş olsaydılar, hetta sürünmek
ile bele olsaydı (İşa ve Ferc namazını camaat ile eda
etmeye) gelerdiler.
Ömer ibn el-Xattab (Allah ondan razı olsun) demişdir:
“Fecr namazını camaat ile eda etmek menim üçün
geceni namaz qılmaq ile keçirmekden daha eziz, daha
sevimlidir”. El-İstizker (2/147)
Daha doğrusunu Allah bilir.
Muhammad Saleh elMuneccid
Allahım Senden ona
göre isteyirik ki, Sen tek ve Qüdretlisen, Sen Uca . Böyük
ve Qüvvet sahibisen. Ey buludları herekete getiren, kitabı nazil
eden , toplumları meğlubiyyete uğradan yehudileri meğlub et
ki, onlar zelil veziyyetde qaçsınlar. Allahım onlara zelzele
gönderib qelblerini qorxuya sal, onları darmadağın et.
Allahım onların mallarını ve canlarını
müselmanlara qenimet et, Allahım onları birce-birce mehv et, ey
alemlerin Rebbi, ezabını şiddetli et, onları tefriqeye
sal,onları pis veziyyetden qurtarma, Allahım onların
gözlemediyi yerlerden onlara hücum et. Allahım onları sert
bir şekilde öldür, Allahım onların üzerine
öz terefinden ordu gönder, Allahım onların güclerini
dağıt, Allahım heqiqeten de her şeye qadirsen, onları
bu gün darmadağın et. Şübhesiz ki, ne yerde ne de
göyde Seni heç bir şey aciz etmez. Sen her şeyden
böyük Uca ve yenilmez qüvvet sahibisen. Sen her şeye
qadirsen.
Allahım zeif müselmanlara yardım et. Allahım Qezzada ve
diger yerlerde müselmanlara kömek et. Allahım onların
ölülerini bağışla, onları Öz yanında
şehidlerden et. Allahım onlardan xeste ve yaralı olanlara
şefa ver ve onlara qorxudan sonra bir emin-amanlıq, zeiflikden sonra
qüvvet ver. Ey Rehimlilerin Rehimlisi onlara edeceyin kömeyi
tezleşdir. Allahım bizim hamımızı efv et.
Allahım bizi öz vetenimizde salamat et ve
başçılarımızı islah et. Allahım bizi yeni
doğulmuş körpetek günahlardan temizle. Bizimle öz
rehminle reftar et, ezabını bizden uzaqlaşdır,
aramızdan sefeh olanların etdiklerine göre bizi qınama, ve
rehmetini bizim üzerimize endir.
--------------------
www.DiniFetvalar.com/fetva.pl?id=1143 – Qazze diyarindaki sarsinti – Mutleq OXU
www.SelefEqidesi.com -
Selefilerin eqidesi, kitablar, meqaleler, sual cavab, dini proqramlar,
xutbeler, sesli dersler, Quran ve axtaris sistemi
www.DiniFetvalar.com -
Azerbaycan dilinde ilk ve yegane Selef alimlerinin dini fetvalari arxivi. Yuzlerle
muxtelif movzuda fetvalar ve axtaris sistemi
www.NamazQil.com -
Azerbaycan dilinde addim-addim namazin qilinmasini izah eden
ve gosteren sehife