Fwd: v/v Tu vấn về các vấn đề tự do nguồn mở!

[Van Hau Luu]

Thưa chủ tịch và các anh, các bạn:

Gần nửa năm sau sự kiện 'VFOSSA lần đầu đến ĐH Thái Nguyên' em giữ liên lạc thường xuyên với trường, thông qua một số sự kiện mà i3 tài trợ cũng như cung cấp thông tin mang tính định hướng trực tiếp tới các em sinh viên. Có lẽ gieo hạt mãi rồi cũng có ngày cây trổ hoa - Chủ tịch và cả nhà đọc email dưới đây từ Thầy Tú, ĐH CNTT và TT Thái Nguyên.

Thông tin thêm đến Tú: nhận lời mời tham dự Software Freedom Day 2013, bạn Cường đã dẫn một nhóm 04 sinh viên đến ĐH Bách Khoa HN - anh đánh giá cao hành động và sự nhiệt tình của Cường và SV ICTU nói chung, một số hình ảnh để Tú tham khảo về sự kiện - tụi anh có kế hoạch vào cuối tháng 10 đến ICTU một lần nữa tham dự sự kiện ở đây (Cường trao đổi chi tiết với Tú sau):

- http://ins.vn/photos/index.php/SFD2013
- http://www.flickr.com/photos/vuhung/sets/72157635751385846/
- http://www.flickr.com/photos/huuthanhng/sets/72157635715245975/

Như trao đổi với Tú, anh sẽ kết nối ICTU với http://www.ctu.edu.vn/pmnm/ và http://dnict.vn/

Mong có sự phản hồi, ủng hộ nhiệt tình từ cá nhân Chủ tịch cùng toàn thể thành viên VFOSSA (có thể liên lạc thông qua diễn đàn VFOSSA hoặc trực tiếp) để Thày Tú và ĐH CNTT và TT Thái Nguyên triển khai đào tạo PMNMTD thành công, hiện thực hóa thông điệp mà anh Lê Trung Nghĩa đã gửi gắm trong buổi kỷ niệm 'thôi nôi VFOSSA: 2013 PMNMTD tập trung vào ngành Giáo dục!

Trân trọng,

- e. Hậu

---------- Forwarded message ----------
From: Bùi Anh Tú <ba...@ictu.edu.vn>
Date: 2013/9/19
Subject: v/v Tu vấn về các vấn đề tự do nguồn mở!
To: hau...@i3-vietnam.com

Chào anh Hậu!

Em là Tú, giảng viên trường CNTT & TT, lĩnh vực giảng dạy chuyên môn là Công nghệ phần mềm.

Thời gian vừa rồi em có được giao soạn bài giảng một môn có tên: Phát triển phần mềm mã nguồn mở. Về cơ bản thì em cũng đã có soạn một cái đề cương và giảng dạy theo đề cương này, tuy nhiên cho tới hiện nay em cảm thấy chưa được bằng lòng với nội dung của nó.

Được biết các anh là những ngừoi đã nghiên cứu lâu năm trong lĩnh vực này nên em gửi email này nhờ các anh tư vấn, hỗ trợ giúp một số vấn đề sau đây:

1. Theo kinh nghiệm triển khai các dự án nguồn mở của các anh thì một sinh viên muốn đi theo lĩnh vực này, để tham gia vào cộng đồng nguồn mở thì nên TRANG BỊ NHỮNG KIẾN THỨC GÌ? VỀ NHỮNG MẢNG NÀO? Nếu có thể định hướng giúp cho em cả công nghệ, công cụ và lộ trình phát triển cho một dự án?

2. Nếu nghe tên môn học như trên thì các anh có tư vấn gì về nội dung của nó hay không?

Tạm thời em mới chỉ nghĩ ra như vậy, hy vọng các anh có thể giúp đỡ định hướng. Bản thân em thì không ngại về vấn đề công nghệ, công cụ, chỉ có điều mình chưa làm thật bao giờ nên sợ sẽ định hướng sai lệch cho sinh viên thì không nên.

Có gì em sẽ nhờ các anh tư vấn thêm, trân trọng cảm ơn các anh!

--

ThS. Bùi Anh Tú
Bộ môn: Công nghệ phần mềm
Khoa: Công nghệ thông tin
Trường: Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông.
Email: ba...@ictu.edu.vn
Phone: 0914.400.246 - 0983.555.333

[Van Hau Luu]

Dear Tú:

Anh có nhiều trao đổi với thành viên VFOSSA trong thời gian qua và muốn tổng kết - trước hết phải nói rõ hầu hết tụi anh làm doanh nghiệp nên 'hiểu biết riêng' về Giáo dục, đặc biệt trong ĐH có thể có phần chưa chuẩn - may đúng là 'nghề gia truyền' của Tú :) - email này anh đi vào vấn đề cách tiếp cận và định hướng. Trong đó quan trọng là: làm đúng từ đầu!

Rất thẳng thắn, có ý kiến cho rằng cách đặt vấn đề của nhà trường và cách hiểu giải quyết của Tú có thể chưa đúng với tinh thần của quan hệ vốn có giữa giáo dục và nguồn mở (Free Open Source Software - FOSS) - có thể do VFOSSA mới đến ICTU lần đầu :) - cần có điều chỉnh:

- Thứ nhất, trong môi trường giáo dục thì phần mềm mẫu để giảng dạy phải là nguồn mở. Bởi có mở người ta mới nghiện cứu, sửa đổi, phát triển được nó.

- Thứ hai, khi dùng công cụ là nguồn đóng (các môn học lập trình được cấp chứng chỉ hãng chẳng hạn) để đào tạo thì lại là việc đào tạo thợ cho công cụ độc quyền, một cách cạnh tranh tinh vi của các hãng phần mềm lớn. Cái này là hơi bị lệch lạc: Giáo dục là đào tạo ra con người tự do không bị ràng buộc bởi cái gì (kể cả phần cứng hay phần mềm, đặc biệt cần tránh phụ thuộc vào các tên tuổi lớn: Hãng)

Nếu không có cách tiếp cận đúng, rất có thể Tú tại ICTU sẽ soạn một cái giáo trình mà dạy phát triển phần mềm mẫu (kết quả) bằng công cụ lập trình nguồn mở. Như thế thì không khác gì với dạy bằng công cụ nguồn đóng cả. Tư duy lập trình, phương pháp, là như nhau. Khác chăng là công cụ - làm như thế không có ý nghĩa gì cho "nguồn mở".

Như vậy rất mong Tú, khi đã muốn/'quyết' dạy thì cần/nên/phải dạy những điều mà anh Lê Trung Nghĩa và a. Trương Anh Tuấn mất rất nhiều công sức rao giảng (qua nhiều năm, năm này qua năm khác...):
- Triết lý của phần mềm nguồn mở là tự do cho mọi người phát triển, phân phối và sử dụng bằng 4 quyền tự do cụ thể: quyền tự do sử dụng, quyền tự do sao chép, quyền tự do nghiên cứu, quyền tự do sửa đổi.
- Lịch sử phát triển của "linux" và các ứng dụng nguồn mở với các lần rẽ nhánh và kết thúc của một số nhánh (các bản phân phối Linux khác nhau Debian, Red Hat, SuSe, Mandriva,...; các sản phẩm điển hình rẽ nhánh như OpenOfffice (mở của StarOffice) rẽ LibreOffice,...)
- Phương pháp phát triển nguồn mở là có gốc dựa vào cộng đồng: gốc, rẽ nhánh, đóng góp về gốc, tiếp tục phát triển,...

--> một cách khá tóm tắt là cần định hướng tư duy một cách đúng và đủ trước khi chỉ đơn thuần là sử dụng các công cụ cụ thể (như dạy nghề / hướng nghiệp...)

Nếu tại ICTU có hướng đề Giảng viên giảng dạy các nội dung trên đây, lúc đó mới là tạo ra những kỹ sư tin học sẵn sàng năng lực và hiểu biết tham gia cộng đồng nguồn mở - vì quyền tham gia hay không là tùy họ, tự do mà :-)

Tháng 10 tụi anh có kế hoạch đến ICTU, qua các trao đổi email rất mong em cùng các thành viên VFOSSA trải lòng, hiểu rõ và hiểu đúng về nhau - lúc đó khi gặp em cùng thầy Bình chúng ta 'có điều gì cụ thể để nói'. Con đường đi còn dài và những người đi đầu luôn có cơ hội thành công cao - đặt nền móng cho sự nghiệp mà đôi khi chính người tạo ra nó chưa thể nhìn được thấu hết.

Tú cho anh thông tin phản hồi sớm nhé - cũng như các anh và các bạn VFOSSA có bổ xung / chỉnh sửa cho ý kiến,

- Hậu

2013/9/22 Van Hau Luu <hau...@i3-vietnam.com>

[Luu Van Hau]

Dear Tú:

Theo tinh thần trao đổi với Tú tại ICTU khi VFOSSA lần đầu tiếp cận: cần động viên tinh thần học tập của SV - sau rất nhiều tiếp xúc, trao đổi, các sự kiện... anh tham dự nhằm có câu trả lời, thông qua thông điệp mạnh mẽ đến Tú: cần Xây dựng cộng đồng các dự án theo đúng triết lý và pháp lý PMTDNM và lấy các trường ĐH làm nòng cốt. Trước hết về mối quan tâm:

Đúng như anh Hậu nói, cái tư duy trước đây của em vẫn là dậy công cụ nguồn mở, đến năm học này em đã thay đổi, dành nhiều thời gian để dạy về ý nghĩa, định hướng, phương pháp tiếp cận... Tuy nhiên em gặp phải 2 vấn đề:

1. Nếu chỉ giảng có thế thì có vẻ như là nó quá hàn lâm, sinh viên không nhìn sản phẩm (cái mà sinh viên sẽ làm được)

Phần phương pháp luận FOSS có thể chỉ 3, 5 hoặc 10 tiết học ... giúp sinh viên hiểu là phải hướng tới kỹ năng làm sản phẩm (cái này mới là nhiều thời gian). Nhưng các tiết học này rất quan trọng nhằm thấm nhuần tiên đề mà sẽ được tuân thủ mãi về sau, khi xác định đi theo hướng FOSS (như thông điệp trên đây).

2. Thời lượng rất lớn, khoảng 45 tiết, không thể nói mãi vè những vấn đề như vậy được.

Thời gian chủ yếu sẽ vẫn là dậy phát triển sản phẩm bằng công cụ nguồn mở, làm ra sản phẩm nguồn mở và cần theo phương pháp luận nguồn mở (anh trình bày trong phần lợi ích dưới đây). Về bản chất  sinh viên cần tham gia dưới sự hướng dẫn của thầy (và/hoặc các chuyên gia) với đầy đủ tính chất nguồn mở như một cộng đồng nhỏ trong cộng đồng lớn, mỗi năm kế tiếp năm trước, tích cóp mà đóng góp được kết quả về nguồn thì thật sự là giáo dục sáng tạo. Cần chấp nhận các bước như tập dượt, bao nhiêu thất bại mới (sẽ) có thành công.

Làm điều này đòi hỏi trước hết người thầy phải tham gia sâu vào một cộng đồng. Nếu Tú và các thầy tại ICTU chưa sẵn sàng, có thể mời các anh như Lê Trung Nghĩa (chuyên gia hàng đầu về PMTDNM), anh Tuấn tham gia giảng dạy ít giờ, hướng dẫn vài đề tài tốt nghiệp Fedora hoặc Zimbra... Anh Tuấn TA có thể tìm vài việc dễ vừa sức cho sinh viên (có chuẩn bị định hướng trước) làm, chẳng hạn.

Đành rằng biết là phải thay đổi tư duy, nhưng sinh viên vẫn cần có cái gì đó thực tế hơn, em vẫn đang loay hoay không biết nên chọn 1 định hướng như thế nào anh ạ. Nhà trường lại đang yêu cầu viết 1 cuốn giáo trình nữa, viết không ra gì thì chết!

Nhờ các anh tư vấn giúp cho!

Sự kiện Ngày hội CNTT được tổ chức tại ICTU dự kiến vào 15.11 tới đây, đoàn chuyên gia, các thành viên VFOSSA sẽ đến và trao đổi chi tiết thêm, chắc chắn tạo lòng tin với Tú và ICTU. Như một trong cam kết nhằm động viên các em sinh viên, i3 Network Systems tiếp tục đồng hành với vai trò nhà tài trợ trong sự kiện này :)

Việc đưa FOSS vào giảng dậy sẽ mang lại những lợi ích rất thiết thực trong mối liên hệ Trường ĐH - Sinh Viên - Doanh nghiệp (dânh kinh doanh tụi anh tạm gọi là mối liên hệ nhằm tìm đầu ra bền vững):

1. VFOSSA sẵn sàng trợ giúp các bạn tham dự vào các cộng đồng (như Không Gian Cộng Đồng - KGCĐ, Mozilla, NukeViet, Fedora, KOHA, Asianux, Asterisk...) tại Việt Nam và toàn cầu. Sinh viên sẽ có môi trường thực tiễn, người hướng dẫn cụ thể, có động lực để đọc, viết, hiểu và nói tiếng Anh cho giao tiếp (chưa biết làm được gì chưa nhưng tiếng Anh tốt đã là một lợi thế :)

2. Sinh viên có thể tham dự vào các cộng đồng và/hoặc các dự án như OpenRoad, KOHA, Mozilla, Asterisk.. tùy theo khả năng, sở thích của từng người. Có rất nhiều dự án tại Việt Nam hoặc toàn cầu, mà khi các em có đủ khả năng hoàn toàn có thể kiếm được tiền ngay khi đang học, cũng như khả năng có công việc tốt cùng công việc đã quen thuộc, khi ra trường.  

Anh rất vui mừng khi AiTI Aptech, Bach Khoa Aptech...  xác nhận đồng hành và mong muốn kết hợp với các trường ĐH, cùng mô hình có mục tiêu rõ ràng: đào tạo nghề và khả năng làm việc cho học viên - bên cạnh 'tính hàn lâm' do đặc trưng đào tạo của trường ĐH. Tú yên tâm về ý tưởng của Tú được sự đồng thuận và quan tâm rất nhiều từ VFOSSA, đảm bảo hỗ trợ tối đa

Anh em open trao đổi - rất mong thống nhất được mục tiêu đặt nền tảng cho giảng dậy FOSS tại ICTU, như vậy buổi gặp 15.11 tới sẽ đi tới các công việc cụ thể.
- a. Hậu



On 09/30/2013 08:12 AM, Bùi Anh Tú wrote:

Đúng như anh Hậu nói, cái tư duy trước đây của em vẫn là dậy công cụ nguồn mở, đến năm học này em đã thay đổi, dành nhiều thời gian để dạy về ý nghĩa, định hướng, phương pháp tiếp cận... Tuy nhiên em gặp phải 2 vấn đề:

1. Nếu chỉ giảng có thế thì có vẻ như là nó quá hàn lâm, sinh viên không nhìn sản phẩm (cái mà sinh viên sẽ làm được)

2. Thời lượng rất lớn, khoảng 45 tiết, không thể nói mãi vè những vấn đề như vậy được.

Đành rằng biết là phải thay đổi tư duy, nhưng sinh viên vẫn cần có cái gì đó thực tế hơn, em vẫn đang loay hoay không biết nên chọn 1 định hướng như thế nào anh ạ. Nhà trường lại đang yêu cầu viết 1 cuốn giáo trình nữa, viết không ra gì thì chết!

Nhờ các anh tư vấn giúp cho!

2013/9/29 Van Hau Luu <hau...@i3-vietnam.com>

[Van Hau Luu]

Dear Tú: 

Trước hết, anh em mình đã thống nhất cách tiếp cận - giờ bắt đầu đi vào chi tiết. Anh giải thích thêm đôi chút. 

Anh đã xin được phép 'đặc biệt': mua rìu qua mắt thợ: vừa không làm trong ngành GD vừa tự mình độc diễn qua quá nhiều cao thủ trong VFOSSA. Thực lòng mà nói múa thì không sợ nhưng có thấy hơi mỏi tay :) 

1. Về tư tưởng: đây là việc khó nhất, thực sự rất may mắn khi VFOSSA có các chuyên gia như anh Lê Trung Nghĩa, chuyên gia hàng đầu về PMTDNM, anh Tuấn iWay... đã bỏ rất nhiều công sức chuẩn bị công phu các tài liệu, nội dung... bằng tiếng Việt. Cái quý của các thông tin này chính ở chỗ: các thông tin này rất khó tìm trên Internet, và có tìm được cũng không hoặc quá khó tìm được người hiểu rõ bản chất để truyền đạt lại. 

2. Về công cụ rèn kỹ năng: cái này thì nhiều tài liệu trên Internet và hầu hết công sức chỉ là biên soạn qua tiếng Việt, vi dụ: 

- Số 1 phải là công sức khủng khiếp chuyển đổi qua tiếng Việt từ anh Nghĩa:

http://vnfoss.blogspot.com/2013/06/cac-tai-lieu-dich-uoc-ua-len-internet-6.html 

- Bộ 'tin học văn phòng' LibreOffice: https://wiki.documentfoundation.org/Documentation/Publications 

- Giải pháp Tích hợp Thư viện KOHA: http://wiki.koha-community.org/wiki/Main_Page

- Cộng đồng Mozilla (lấy làm ví dụ, tại Vietnam các anh ấy sẽ cung cấp thông tin hữu ích hơn): 

https://webmaker.org/en-US/teach-templates 

Đặc biệt là chương trình OpenRoad.vn mà hôm tới khi gặp nhau anh em trao đổi kỹ hơn. VFOSSA hoàn toàn sẵn sàng trợ giúp sinh viên trường tham dự vào cộng đồng, dự án của Việt Nam và thế giới. 

Nếu email nội dung có nội dung gì đó chưa được chuẩn xin cả nhà một cái mũ bảo hiểm rồi ném đá thoải mái.

Cheers!

- a. Hậu 

2013/10/29 Bùi Anh Tú <ba...@ictu.edu.vn>

Như vậy theo email này em hình dung là cấu trúc của vấn đề mình cần truyền đạt gồm 2 phần:

1. Tư tưởng: Cần thấm nhuần tư tưởng nguồn mở

2. Kĩ năng: Hướng sinh viên tiếp cận với 1 cộng đồng nguồn mở nào đó, đào tạo các kĩ năng để sinh viên có thể tiếp cận với nó.

Như vậy có được không anh nhỉ?

2013/10/27 Luu Van Hau <hau...@i3-vietnam.com>