Minh Nguyen Quang
Hỏi: Xin giải thích sự khác biệt giữa Giáo sĩ, Tu sĩ và Giáo dân.
Trả Lời:
Trong Giáo Hội Công Giáo, có ba thành phần Dân Chúa quan trọng là Giáo sĩ (clergy) Tu sĩ (Religious) và Giáo dân (Laity). Ba thành phần này chỉ khác nhau về ơn gọi (vocations), đặc sủng (chrism), điạ vị và trách nhiệm, nhưng không khác nhau về phẩm giá (dignity) khi sống và hoạt động trong Giáo Hội.
1- Giáo sĩ (clergy) là những người được ơn gọi để lãnh chức thánh (Ordo) trở thành Phó Tế, Linh Mục hay Giám mục để phục vụ cho Dân Chúa với tư cách là các Chủ chăn (Shepherds) với trách nhiệm săn sóc đời sống thiêng liêng cho Dân Chúa ví như đoàn chiên dưới sự chăn dắt của các mục tử. (x. Ga 10: 11-16; 21: 15-15-17). Trong Giáo Hội Công Giáo, Ơn gọi làm giáo sĩ chỉ dành cho nam giới mà thôi.
Cũng cần nói thêm là hiện nay Giáo Hội đang cho phép các ông đã lập gia đình và con cái đã khôn lớn, được học và lãnh chức Phó Tế vĩnh viễn (Permanent deacons) để phục vụ Bàn Thánh với Linh mục và Giám mục. Như thế, việc các Phó tế có vợ con và vẫn thi hành tác vụ thánh là điều được phép, không có gì phải thắc mắc, e ngại. Không những Phó tế vĩnh viễn , mà một số linh mục gốc Anh Giáo, hay Tin Lành, nay sang Công Giáo, cũng được phép sống với vợ con như mọi người có gia đình khác trong khi Linh mục thuần Công Giáo thì không được phép kết hôn! Lại nữa, có những ông đã có vợ con, nhưng nay vợ chết, có thể xin học làm linh mục như các linh mục chưa từng kết kết hôn. Cũng nên biết là Luật độc thân (celibacy) chỉ là luật của Giáo Hội chứ không phải là Luật của Chúa, nên Giáo Hội có thể “du di” áp dụng Luật này.rõ hơn,
2- Tu sĩ (Religious) là những người (cả nam lẫn nữ) được ơn gọi sống 3 lời khuyên của Phúc Âm là khó nghèo (poverty), vâng phục (obedience) và khiết tịnh (chastity).
Tùy theo đặc sủng (charisms), tu sĩ thuộc về nhiều Dòng Tu (Religious Orders) hay Tu Hội (Institutes) khác nhau, đã được Giáo Hội nhìn nhận và cho phép thành lập để hoạt động. Thí dụ, Dòng Đa-Minh (O.P.), Dòng Tên (SJ.), Dòng Chúa Cứu Thế (C.Ss.R), Dòng Đồng Công, Tu Hội Tận Hiến, Tu Hội Nhà Chúa, Tu Hội Gia Đình Mẹ Maria Thăm Viếng v.v…
Nam tu sĩ có thể lãnh chức thánh để làm linh mục hay giám mục như các giáo sĩ. Nhưng cần phân biệt là Giáo sĩ không phải là Tu sĩ vì không thuộc về một Nhà Dòng hay Tu Hội nàoNhưng nếu giáo sĩ, như linh mục có thể trở thành tu sĩ nếu xin và được một Dòng Tu Hay Tu Hội chấp nhận là thành viên của Dòng hay Tu Hội. Nào đó. . Giáo sĩ không phải khấn khó nghèo như tu sĩ mà chỉ khấn vâng phục và sống độc thân (Celibacy) mà thôi.
Khi nói đến giáo sĩ (clerics) là nói đến các Phó Tế và Linh mục và giám mục. Linh mục và Phó tế thuộc quyền coi sóc của Giám mục Giáo Phận và Giám mục thuộc quyền Đức Giáo Hoàng. Linh mục giáo sĩ còn gọi là linh mục Triều hay địa phận (Diocesan priests). Linh mục tu sĩ còn gọi là linh mục Dòng vì thuộc về một Dòng Tu hay Tu Hội. Như vậy, linh mục Dòng vừa là giáo sĩ, vừa là tu sĩ, trong khi linh mục Triều chỉ là giáo sĩ mà thôi,.trừ khi linh mục giáo sĩ xin và đượv một Dòng Tu hay Tu Hội chấp nhận. như nói trên đây
Linh mục Dòng thuộc quyền coi sóc, thuyên chuyển của Bề Trên Dòng hay Tu Hội trực thuộc. Nhưng khi đến làm mục vụ cho giáo dân trong một Địa phận, thì linh mục Dòng phải có phép của Giám mục địa phương ban cho theo thỉnh nguyện của Bề Trên Dòng hay Tu Hội.
3- Giáo Dân (Laity), Giáo dân là thành phần Dân Chúa đông đảo nhất trong Giáo Hội.Do ân sủng của Phép Rửa, Giáo dân được tham dự vào ba chưc năng quan trọng là Tư Tế, Ngôn Sứ và Vương Đế của Chúa Giêsu. Thầy Cả Thượng Phẩm theo phẩm hàm Menkisedek.. nhưng khác với chức năng Tư Té và Ngôn Sứ của hàng Giáo sĩ , giáo dân thi hàeh chức năng Tư Tế của mình bằng cách dâng trọn đời sống của mình với mọi vui buồn sướng khổ , thành công và thất bại hợp thành của lễ dâng lên Chúa Thiên Chúa thông hiệp với Chúa Kitô hằng ngày tiếp tục dâng Hy Tế đền tội cho nhân loại lên Chúa Cha qua tác vụ của hàng giao sĩ trên Bàn Thờ ở khắp mọi nơi trong Giáo Hội dâng lễ đền tội lên Chua Cha nhờ Chúa Kitô Đó là cách thức người giáo dân thi hành chức năng Tư Tế của mình. Cũng tương tự như vậy, giáo ãi thi hành chức năng ngôn sứ của mình bằng cách rao giảng lời Chúa tronh nhà thờ, trong khi giáo dân thi hành chức năng ngôn sứ của mình bằng chính đời sống của mình trước mặt người đời, để người ta thấy ‘những việc tốt anh em làm mà ngượị khen Cha của anh em, Đấng ngự trên trời”( Mt) Cụ thể, khi sống với những người sống theo “văn hóa sự chết “ để thay chồng đổi vợ, ly dị dù đã sông chung lâu năm vơi nhau và có con cháu cần gương sống chung thủy cua cha mẹ Nhưng nếu cha mẹ vẫn làm gương xấu thì sẽ dạy cho con cháu bài học gì, để giúp chúng sống nhân chứng đức tin và chung thủy vợ chồng?
Lai nữa, nếu cha hay mẹ tán thành tội ác phá thai của biết bao người không tôn trọng sự sống là quà tặng vô cùng quí giá Chúa ban cho những người ,được ơn gọi sống đời sống hôn nhân, thì sẽ dạy cho con cái bài học gì rut ra từ gương sống của cha mẹ?
Sau hết về lời ơn gọi sống vai trò vương đế của người đã lãnh nhận Phép Rửa,
Đây là ơn gọi dành cho mọi giáo dân đã gia nhập Giáo Hội khi lãnh nhận Bí Tích Thánh Tẩy tức Phép Rửa.
Thiên Chúa là tình yêu, công bình va thánh thiên, nên Vương Quốc của Chúa là Vương Quốc của tình yêu, công bình, an vui và thánh thiện. Vì thế, mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo Hội đều có trách nhiệm góp phần mở mang Vương Quốc ấy để đẩy lui bóng đen của tội lỗi, của sự dữ, của bất công và, bạo đồng đang lan tràn ở khắp nơi trong thế giới vô luân, vô đạo hiện nay. Như vậy, nếu Vương Quốc của Chúa được mở rộng trong lòng người ở khắp nơi, thì bóng đen và mù tối của tội lỗi của sự dữ sẽ bị đẩy lui tận gốc rễ để nhường chỗ cho ánh sáng của công lý, của luân lý của an vui và thánh thiện tức Vương Quốc của Chúa Kitô Vua cai trị với tình thương công bình và bác ái. Amen
Lm PX Ngô Tôn Huấn. Dmin = Doctor of Ministry (Tiến Sĩ Sứ Vụ)
Tác giả: Lm. Ngô Tôn Huấn, Doctor of Ministry