Skip to first unread message
Minh Nguyen Quang
Apr 2, 2023, 10:16:06 PM4/2/23
to alphonsefamily
Kính chúc Ban biên tập AF và các anh chị em một Tuần Thánh sốt sắng và nhiều ơn sủng của Chúa Giê-su. Xin gửi anh chị em một chia sẻ về từ ngữ Kinh Thánh thường gặp trong Phụng Vụ : Men-ki-xê-đê.
Tuấn Hoan
Men-ki-xê-đê có ý nghĩa gì ?
Nguyễn Tuấn Hoan
Danh xưng này chỉ được nhắc đến trong Kinh Tạ Ơn I hay còn gọi là Lễ Quy Rô-ma, sau lời tung hô “Đây là mầu
nhiệm đức tin”... chủ tế dang tay đọc :
“Vì vậy, lạy Chúa, chúng con là tôi tớ Chúa, và toàn thể dân thánh Chúa kính nhớ cuộc khổ hình hồng phúc, sự sống lại từ cõi chết và lên trời vinh hiển của Ðức Ki-tô, Con Chúa, Chúa chúng con... Xin Chúa ghé mắt nhân từ và khoan hậu nhìn đến những lễ vật này, và thương nhận như đã nhận lễ vật của A-ben tôi trung của Chúa, lễ vật của Áp-ra-ham, tổ phụ chúng con, lễ vật thánh thiện và tinh tuyền của Men-ki- xê-đê, thượng tế của Chúa”.
Vậy Men-ki-xê-đê là ai mà được nhắc đến trong Kinh Tạ Ơn này ? Chúng ta tìm trong Kinh Thánh sẽ thấy danh xưng này được nhắc đến 10 lần : 2 lần ở Cựu Ước (St 14,18 và Tv 110,4) và 8 lần ở Tân Ước (chỉ trong thư Híp-ri : 5,6.10
; 6,20 ; 7,1.10.11.15.17).
Danh xưng Men-ki-xê-đê gồm 2 danh từ Híp-ri : י־ ִּכְל ַמ = vua của tôi và ק ֶדֶצ = công chính. Ông là vua thành Sa-lem cũng chính là Giê-ru-sa-lem. Sa-lem (םֵל ש (: sự bình an, hoà bình. Vậy Men-ki-xê-đê là vị vua công chính và cũng là vị vua hoà bình.
Tác giả thư Híp-ri (Phao-lô ?) khi nói về chức tư tế, đã mặc nhiên xem Men-ki-xê-đê là hình ảnh tiên trưng về Chúa Ki-tô với các yếu tố : cả hai đều là vua và cũng là tư tế, cả hai đều dâng bánh và rượu cho Thiên Chúa ; chức tư tế của cả hai đều trực tiếp từ Thiên Chúa. Tác giả nhấn mạnh đến nguồn gốc của Men-ki-xê-đê : “Ông không cha, không mẹ, không gia phả, ngày đời không khởi điểm, cuộc sống không kết thúc, nhưng ông giống Con Thiên Chúa : ông vẫn là tư tế đến muôn đời (Hr 7,3). Để hiểu rõ chúng ta cần đọc kỹ thư Híp-ri chương 7, đồng thời xem những chú thích trong “Lời Chúa Cho Mọi Người” trang 2112.
Nếu muốn xem trên web xin vào link : https://ktcgkpv.org/bible?version=3
Một điều đáng nói là trong Do-thái giáo nền phụng tự được trao cho chi tộc Lê-vi, đó là một truyền thống lâu đời tiếp tục cho đến ngày nay, và các thầy tư tế luôn xuất thân từ chi tộc Lê-vi. Khi Chúa Ki-tô đến, Người đã khai mở một nền phụng tự mới qua cái chết của Người trên thập giá, cũng là lúc mà Người được Thiên Chúa tuyên bố là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê (Hr 5,10), và trước đó, tác giả thư Hr trích dẫn Tv 110,4 : ĐỨC CHÚA đã một lần thề ước, Người sẽ chẳng rút lời, rằng: “Muôn thuở, Con là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê.”(Hr 5,6). Nên dù Chúa Giê-su thuộc chi tộc Giu-đa chứ không thuộc chi tộc Lê-vi, tác giả đã dựa vào nền tảng sâu xa của Kinh Thánh để quả quyết rằng Đức Ki-tô cao trọng hơn các tư tế Lê-vi.
Một điều đáng nói là trong Do-thái giáo nền phụng tự được trao cho chi tộc Lê-vi, đó là một truyền thống lâu đời tiếp tục cho đến ngày nay, và các thầy tư tế luôn xuất thân từ chi tộc Lê-vi. Khi Chúa Ki-tô đến, Người đã khai mở một nền phụng tự mới qua cái chết của Người trên thập giá, cũng là lúc mà Người được Thiên Chúa tuyên bố là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê (Hr 5,10), và trước đó, tác giả thư Hr trích dẫn Tv 110,4 : ĐỨC CHÚA đã một lần thề ước, Người sẽ chẳng rút lời, rằng: “Muôn thuở, Con là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê.”(Hr 5,6). Nên dù Chúa Giê-su thuộc chi tộc Giu-đa chứ không thuộc chi tộc Lê-vi, tác giả đã dựa vào nền tảng sâu xa của Kinh Thánh để quả quyết rằng Đức Ki-tô cao trọng hơn các tư tế Lê-vi.
Cũng chính vì sự mới mẻ của nền phụng tự thời Tân Ước khiến cho Do-thái giáo không thể chấp nhận. Vì đối với Do-thái giáo, lề luật được ban cho dân qua chức tư tế Lê-vi, mà A-ha-ron là tổ tiên của gia tộc tư tế trong chi tộc Lê-vi, làm sao họ chấp nhận Men-ki-xê-đê thay cho A-ha-ron được.
Một từ có thể gây thắc mắc cho một số người, đó là từ phẩm trật. Trong Thánh vịnh đáp ca của lễ Mình Máu Thánh Chúa Kit-tô, năm C, câu đáp : Muôn thuở, Con là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê. (Tv 109,4)
Từ phẩm trật, UBPT 1970 dịch là phẩm hàm. Đó là một từ được dịch theo bản LXX (Hy-lạp) : τάξις : có nhiều nghĩa như thứ bậc, hàng, loại, giai cấp, sắp xếp, trật tự vv.. Còn trong bản Hip-ri (110,4) thì từ ה ר ְב ד có nghĩa là cách thế, kiểu, cách, lối, thói, dáng vẻ, loại, hạng. Vì vậy mỗi bản dịch có thể khác nhau, nhưng ý nghĩa không thay đổi, xin nêu vài bản dịch:
Một từ có thể gây thắc mắc cho một số người, đó là từ phẩm trật. Trong Thánh vịnh đáp ca của lễ Mình Máu Thánh Chúa Kit-tô, năm C, câu đáp : Muôn thuở, Con là Thượng Tế theo phẩm trật Men-ki-xê-đê. (Tv 109,4)
Từ phẩm trật, UBPT 1970 dịch là phẩm hàm. Đó là một từ được dịch theo bản LXX (Hy-lạp) : τάξις : có nhiều nghĩa như thứ bậc, hàng, loại, giai cấp, sắp xếp, trật tự vv.. Còn trong bản Hip-ri (110,4) thì từ ה ר ְב ד có nghĩa là cách thế, kiểu, cách, lối, thói, dáng vẻ, loại, hạng. Vì vậy mỗi bản dịch có thể khác nhau, nhưng ý nghĩa không thay đổi, xin nêu vài bản dịch:
- Nova Vulgata : ordinem
- New American Bible (2010) : manner
- American Standard Version : order
- Bible de Jérusalem : l’ordre
- TOB bản dịch đại kết : à la manière
- Cha Nguyễn Thế Thuấn: theo kiểu
Do đó nếu theo bản Híp-ri là “theo cách” hay “theo kiểu” có lẽ dễ hiểu. Còn trong phụng vụ, từ này được dịch là phẩm trật, như thế thì phù hợp và trang trọng hơn.
Bài viết này theo yêu cầu của một anh bạn, cũng là một giáo lý viên Hôn nhân và Dự tòng, với tính cách chia sẻ những gì biết được nhờ học hỏi tìm kiếm, nếu có thiếu sót gì xin các vị chuyên môn thông cảm.
An Lạc, ngày 2-4-2023.
prho...@gmail.com
- New American Bible (2010) : manner
- American Standard Version : order
- Bible de Jérusalem : l’ordre
- TOB bản dịch đại kết : à la manière
- Cha Nguyễn Thế Thuấn: theo kiểu
Do đó nếu theo bản Híp-ri là “theo cách” hay “theo kiểu” có lẽ dễ hiểu. Còn trong phụng vụ, từ này được dịch là phẩm trật, như thế thì phù hợp và trang trọng hơn.
Bài viết này theo yêu cầu của một anh bạn, cũng là một giáo lý viên Hôn nhân và Dự tòng, với tính cách chia sẻ những gì biết được nhờ học hỏi tìm kiếm, nếu có thiếu sót gì xin các vị chuyên môn thông cảm.
An Lạc, ngày 2-4-2023.
prho...@gmail.com
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages