ĐGH Lêô XIV bác bỏ phong chức nữ phó tế và tái khẳng định hôn nhân là sự kết hợp giữa nam và nữ | Lm. AnMai (CSsR)

[Mikali Nguyễn]

ĐGH LEO XIV BÁC BỎ VIỆC PHONG CHỨC PHÓ TẾ CHO NỮ VÀ TÁI KHẲNG ĐỊNH HÔN NHÂN LÀ SỰ KẾT HỢP GIỮA MỘT NGƯỜI NAM VÀ MỘT NGƯỜI NỮ

* Thông tin này lạ nên sẽ được factcheck tiếp theo.

Đức Giáo hoàng Leo XIV đã bác bỏ việc phong chức nữ phó tế và khẳng định rằng "rất khó có khả năng" giáo lý của Giáo hội Công giáo về tình dục và hôn nhân sẽ thay đổi, đồng thời nhắc lại rằng "gia đình gồm có cha, mẹ và con cái".

Những suy tư của ngài được thể hiện trong cuộc phỏng vấn do phóng viên Elise Ann Allen của Crux tại Rome thực hiện, được đưa vào cuốn sách " Leo XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ 21", xuất bản hôm nay bằng tiếng Tây Ban Nha bởi Penguin tại Peru. Phiên bản tiếng Anh và tiếng Bồ Đào Nha sẽ ra mắt vào đầu năm 2026.

Trong cuộc phỏng vấn, Đức Thánh Cha thừa nhận rằng "bất kỳ chủ đề nào liên quan đến vấn đề LGBTQ đều gây chia rẽ sâu sắc trong Giáo hội" và khẳng định rằng, hiện tại, ngài "đang cố gắng không tiếp tục thúc đẩy sự chia rẽ trong Giáo hội".

Liên quan đến những thay đổi về giáo lý có thể xảy ra, Đức Giáo hoàng cho rằng trong khi mọi người muốn "giáo lý của Giáo hội thay đổi", thì trước tiên chúng ta phải thay đổi "thái độ".

Ông tuyên bố: "Ngay cả trước khi chúng ta nghĩ đến việc thay đổi những gì Giáo hội nói về bất kỳ vấn đề nào, tôi thấy rất khó có khả năng, chắc chắn là trong tương lai gần, giáo lý của Giáo hội sẽ thay đổi về những gì Giáo hội dạy về tình dục và hôn nhân".

Trong mọi trường hợp, Đức Giáo hoàng nhắc lại rằng lời mời của Giáo hội dành cho tất cả mọi người, giống như người tiền nhiệm của ngài đã nói: "Điều tôi muốn nói là điều Đức Phanxicô đã nói rất rõ ràng khi ngài nói: 'Tất cả mọi người, tất cả mọi người, tất cả mọi người.'"

Chống lại “lễ ban phước lành mang tính nghi lễ” cho các cặp đôi đồng giới

Đức Giáo hoàng nhắc lại rằng "gia đình là một người đàn ông và một người phụ nữ trong một cam kết long trọng, được ban phước trong bí tích hôn nhân" và bày tỏ mối quan ngại của mình về các sáng kiến tìm cách nghi thức hóa việc ban phước cho các cặp đồng giới dưới biểu ngữ của tuyên bố Fiducia Supplicans .

"Ở Bắc Âu, họ đã công bố các nghi lễ ban phước cho những người yêu thương nhau", ông nói, sau khi nhấn mạnh rằng cách họ thể hiện điều đó "hoàn toàn trái ngược" với tài liệu được công bố vào ngày 18 tháng 12 năm 2023, điều đã gây ra một số sự phản đối trong Giáo hội Công giáo.

Đức Giáo hoàng khẳng định rằng Fiducia Supplicans nói rằng "chúng ta có thể ban phước cho tất cả mọi người, nhưng chúng ta không thể tìm cách nghi lễ hóa một số loại phước lành, vì đó không phải là điều Giáo hội dạy."

LGBTI: “Giáo huấn của Giáo hội sẽ tiếp tục như hiện tại”

Đức Leo XIV đảm bảo rằng trong khi các cá nhân “sẽ được chấp nhận và tiếp nhận”, thì giáo huấn của Giáo hội “sẽ tiếp tục như hiện tại”.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ "cái mà họ gọi là gia đình truyền thống".

"Gia đình gồm có cha, mẹ và con cái. Tôi tin rằng vai trò của gia đình trong xã hội, vốn đã chịu nhiều tổn hại trong những thập kỷ gần đây, cần phải được công nhận và củng cố thêm một lần nữa", ông nhấn mạnh.

Không có thay đổi nào trong quan hệ với Trung Quốc vào lúc này

Đức Giáo hoàng cũng đề cập đến mối quan hệ của Tòa thánh với Trung Quốc, khẳng định rằng, "trong ngắn hạn, tôi sẽ tiếp tục chính sách mà Tòa thánh đã theo đuổi trong nhiều năm."

Mặc dù tránh đưa ra một chiến lược cụ thể, Đức Leo XIV nhấn mạnh rằng ngài “liên tục đối thoại với nhiều người dân Trung Quốc ở cả hai phía” để “hiểu rõ hơn về cách Giáo hội có thể tiếp tục sứ mệnh của mình”.

Trong mọi trường hợp, ông đã đề cập đến "các vấn đề chính trị rõ ràng có tầm quan trọng lớn" và yêu cầu tôn trọng "một nhóm lớn người Công giáo Trung Quốc, những người trong nhiều năm đã phải chịu một số hình thức áp bức hoặc khó khăn trong việc trải nghiệm đức tin của mình một cách tự do và không chọn phe".

Đức Leo XIV nhắc lại rằng cái gọi là Ostpolitik của Vatican đã tìm kiếm các giải pháp thực dụng trong những năm gần đây: "Các quyết định đã được đưa ra [là] để nói một cách thực tế rằng đây là những gì chúng ta có thể làm ngay bây giờ, hướng tới tương lai."

Ngăn chặn phụng vụ trở thành “vũ khí đối đầu về ý thức hệ”

Đức Giáo hoàng thừa nhận rằng vấn đề Thánh lễ Tridentine - vấn đề mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã hạn chế - vẫn là một trong những chủ đề "phức tạp và gây chia rẽ nhất" trong đời sống Giáo hội và mời gọi mọi người tham gia vào cuộc tranh luận trong bầu không khí lắng nghe và hiệp thông.

Đức Leo XIV lưu ý rằng ngài đã "nhận được một số yêu cầu và thư" liên quan đến hình thức nghi lễ La Mã này, mặc dù ngài đã làm rõ rằng "Thánh lễ có thể được cử hành bằng tiếng Latinh ngay bây giờ. Nếu đó là nghi lễ của Công đồng Vatican II thì không có vấn đề gì."

Dù sao đi nữa, Đức Thánh Cha than thở rằng những căng thẳng xung quanh phụng vụ đã bị lợi dụng làm lá cờ cho những tranh chấp khác trong Giáo hội. “Tôi biết rằng một phần của vấn đề đó, thật không may, đã dẫn đến – một lần nữa, một phần của quá trình phân cực – một số người lợi dụng phụng vụ làm cái cớ để thúc đẩy các vấn đề khác. Nó đã trở thành một công cụ chính trị”, ngài than thở.

Đức Giáo hoàng cũng ám chỉ đến cách thức cử hành một số thánh lễ theo Công đồng Vatican II được thực hiện kém, khiến một số tín hữu xa lánh.

"Tôi nghĩ rằng đôi khi, có thể nói là 'lạm dụng' phụng vụ của cái mà chúng ta gọi là Thánh lễ Vatican II không có ích cho những người đang tìm kiếm trải nghiệm sâu sắc hơn về lời cầu nguyện, về sự tiếp xúc với mầu nhiệm đức tin, điều mà họ dường như tìm thấy trong việc cử hành Thánh lễ Tridentine", ông nói.

Đức Giáo hoàng hỏi: "Nếu chúng ta cử hành phụng vụ Công đồng Vatican II một cách đúng đắn, liệu bạn có thực sự thấy có nhiều khác biệt giữa trải nghiệm này và trải nghiệm kia không?"

"Chúng ta đang ở trong hệ tư tưởng, chúng ta không còn ở trong kinh nghiệm hiệp thông của Giáo hội nữa"

Đức Leo XIV nhấn mạnh rằng vấn đề này đòi hỏi một quá trình đối thoại thực sự, mặc dù ngài cho biết ngài vẫn chưa có cơ hội ngồi lại và nói chuyện với nhóm người ủng hộ nghi lễ Tridentine.

"Cơ hội sẽ sớm xuất hiện, và tôi chắc chắn sẽ có những dịp để thảo luận về vấn đề này. (…) Có lẽ với tính chất công đồng, chúng ta cần ngồi lại và nói chuyện", ông lưu ý.

Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng Leo XIV cảnh báo rằng ở một số lĩnh vực, thái độ đã trở nên mang tính ý thức hệ, đóng lại khả năng gặp gỡ.

“Tôi đã nghe các giám mục nói chuyện với tôi về điều này, và họ nói, 'Chúng tôi mời các bạn đến dự cái này cái kia, nhưng các bạn chẳng muốn nghe gì cả.' Họ thậm chí còn không muốn nói về điều đó. Bản thân điều đó đã là một vấn đề. Nó có nghĩa là chúng ta đang ở trong phạm vi ý thức hệ, không còn cảm nhận được sự hiệp thông của Giáo hội nữa. Đó là một trong những vấn đề được đưa ra thảo luận,” ngài nói.

Tính đồng nghị, chìa khóa cho sự hiệp nhất

Đức Giáo hoàng cũng chia sẻ tầm nhìn của mình về vai trò của Giáo hội trong một thế giới ngày càng phân cực và nhấn mạnh tính công đồng như một công cụ quan trọng cho sự hiệp nhất.

“Nói về Giáo hội, Giáo hội bao gồm mỗi thành viên đều có tiếng nói và vai trò để thực hiện thông qua cầu nguyện, suy tư và đối thoại. Giáo hội tìm cách đoàn kết mọi người và hiểu rằng tương tác, tạo cơ hội gặp gỡ, là một chiều kích quan trọng trong cách chúng ta sống cuộc sống của mình với tư cách là một Giáo hội”, Đức Giáo hoàng giải thích.

Trong mọi trường hợp, Đức Giáo hoàng Leo XIV thừa nhận rằng một số nhà lãnh đạo nhà thờ cảm thấy "bị đe dọa" bởi cách tiếp cận này, mặc dù ông làm rõ rằng vấn đề không phải là đặt câu hỏi về thẩm quyền, mà là xây dựng một Giáo hội cộng đồng hơn.

Loại trừ việc phong chức phó tế cho phụ nữ

Đức Leo XIV cũng tuyên bố rằng, hiện tại, ngài không có ý định sửa đổi giáo huấn của Giáo hội về việc phong chức phó tế cho phụ nữ, mặc dù ngài tái khẳng định cam kết thúc đẩy sự tham gia của họ vào các vai trò lãnh đạo ở nhiều cấp độ khác nhau của đời sống Giáo hội.

"Tôi hy vọng sẽ noi gương Đức Phanxicô, bao gồm việc bổ nhiệm phụ nữ vào các vai trò lãnh đạo ở nhiều cấp độ khác nhau trong đời sống Giáo hội, ghi nhận tài năng và sự đóng góp của họ cho Giáo hội theo nhiều cách", Đức Giáo hoàng phát biểu trong cuộc trò chuyện với nhà báo Crux.

Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng Leo XIV nói rõ rằng, hiện tại, ông "không có ý định thay đổi giáo lý của Giáo hội về vấn đề này".

Giáo hội đã nhiều lần nghiên cứu vấn đề nữ phó tế. Trong triều đại giáo hoàng của Đức Phanxicô, hai ủy ban nghiên cứu đã được thành lập để xem xét vai trò lịch sử của nữ phó tế trong Giáo hội sơ khai và đánh giá liệu chức vụ này có thể được phục hồi ngày nay hay không.

Ý nghĩa của một “Giáo hoàng người Mỹ”

Việc bầu một giáo hoàng từ Hoa Kỳ lần đầu tiên trong lịch sử đã làm dấy lên những câu hỏi không thể tránh khỏi về tác động tiềm tàng đến mối quan hệ giữa Tòa thánh và Washington.

Tuy nhiên, Leo XIV khẳng định rằng danh tính người Mỹ của ông không hàm ý một chương trình nghị sự chính trị cụ thể nào.

Đức Giáo hoàng khẳng định: "Điều này có nghĩa là, trong số những điều khác, mọi người không thể nói, như họ đã nói với Đức Phanxicô, Đức Giáo hoàng không hiểu nước Mỹ, Đức Giáo hoàng chỉ đơn giản là không thấy những gì đang diễn ra'".

Phúc Âm ở trung tâm

Cuối cùng, Đức Giáo hoàng nhấn mạnh rằng ngài không có kế hoạch tham gia vào "chính trị đảng phái" và cảnh báo về nguy cơ phân cực ý thức hệ.

Đức Giáo hoàng nói: “Ý thức hệ muốn sử dụng Phúc Âm thay vì Phúc Âm là điều chúng ta nên tập trung vào”.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp

[Mikali Nguyễn]

FACTCHECK

Bài nói trên đa số là đúng với phỏng vấn/sách.
Chỉ có một số đoạn có thể gây hiểu lầm hoặc chưa chính xác hoàn toàn:
1. “Đức Giáo hoàng Leo XIV đã bác bỏ việc phong chức nữ phó tế”
→ Gây hiểu lầm: Ngài không “bác bỏ” dứt khoát, mà nói rõ rằng hiện tại ngài không có ý định thay đổi giáo huấn về việc này. Chủ đề “nữ phó tế” vẫn đang được nghiên cứu nhiều năm qua.

2. “Chống lại ‘lễ ban phước lành mang tính nghi lễ’ cho các cặp đôi đồng giới”
→ Cần chỉnh: Ngài không phản đối phép lành chung cho mọi người, nhưng nhấn mạnh rằng không được nghi thức hóa việc chúc lành cho các cặp đồng giới theo kiểu “nghi lễ hôn phối thứ hai”. Đây là phân biệt quan trọng trong văn kiện Fiducia Supplicans.

3. “Loại trừ việc phong chức phó tế cho phụ nữ”
→ Quá mạnh: Diễn đạt này có thể khiến người đọc hiểu là có quyết định dứt khoát cấm vĩnh viễn. Thực tế, ngài chỉ nhấn mạnh không thay đổi giáo lý hiện tại, đồng thời vẫn muốn phụ nữ tham gia nhiều hơn ở các vai trò lãnh đạo khác trong Giáo hội.

 MS