Masumiyet Müzesi Kitabı

[Kayleen Dauteuil]

Pamukun on yıllık alışması sonucu oluşturduğu ve kızı Rya Pamuk'a ithaf ettiği[2] roman, gnlk hayat, resim, arkadaşlık, cinsellik, yalnızlık, mutluluk, gazeteler ve televizyon, aile gibi konuları ele alır.[3] 2008 yılında Trkiye'de piyasaya ıktıktan sonraki ilk gnde en ok satanlar listesinde birinci sıraya yerleşmiştir.[4]

1975 yılında başlayan hikye, tekstil zengini Basmacı ailesinin okumuş 30 yaşındaki oğulları Kemal ile uzak akrabaları, yoksul Keskin ailesinin 18 yaşındaki gzel kızı, tezgahtarlık yapan Fsun arasındaki aşkı anlatmaktadır. Romanın eviri hakları kitap basılmadan satılmış; New York Times'ın "2009'un en iyi kitapları" listesinde yer almıştır.[5]

Orhan Pamuk, hayatı boyunca topladığı, biriktirdiği nesneleri, İstanbul'da kurduğu roman ile aynı adı taşıyan bir mzede sergiler. Masumiyet Mzesi, 28 Nisan 2012'de aıldı. Orhan Pamuk'un tamamen kişisel servetinden hamiliğini stlendiği mze, ukurcuma'da yer alan 1897 yapımı katlı tarihi bir binada bulunmaktadır.[6]

Orhan Pamuk, kitabın fikri Masumiyet Mzesi'ni yazmaya başlamadan on yıl nce ortaya ıktı[7] ve Kar'ı yayımladıktan sonra kitabı yazmaya başladı. Fakat bir yıl sonra romanı yazmayı bıraktı ve İstanbul: Hatıralar ve Şehir adlı anılarını yazmaya başladı. Ardından tekrar Masumiyet Mzesi'ne dnd[8] ve toplamda yedi yıl bu roman zerinde alıştı.[7] Romanı bitiren yazarın Nobel dl sonrası programının yoğunluğu nedeniyle, kitabın yayımı gecikti.[9] Yazar, romanın toplamak, saklamak, koleksiyon yapmakla ilgili olan kısımları iin mzecilik tarihini araştırdı. Avrupa ve Asya'da birok mze gezdi.[10]

Masumiyet Mzesi'nin kapağı, Pamuk'un romanı yazarken ve mzeyi yaparken oluşturduğu fotoğraf koleksiyonundan eski fotoğraflardan yapılmış bir kolaj alışmasından oluşmaktadır.[7] Kapağın n kısmında 1950'lerde, 1960'ların başında yazarın kahramanlarına benzediğini ve her yerinden de Trk olduklarının anlaşıldığını sylediği neşeli bir grup, havalı bir st aık Amerikan arabasıyla gezmekteler.[7] Arka planda da İstanbul var. Kitabın arka kapağında ise, Orhan Pamuk'un Fransız ressam Gustav Moreau'nun mzesinde, kızı Rya tarafından ekilmiş bir fotoğrafı bulunuyor.[7]

Basılmadan nce kitaptan iki blm Sabah gazetesinde tefrika edildi.[11] Daha nceki yıllarda da yazar batı basınına yazdığı eşitli makalelerin Sabah'ta basılmasına izin vermişti.[12] Roman, kitap olarak 29 Ağustos 2008 tarihinde İletişim Yayınları tarafından yayımlandı. İlk basımında 100 bin adet basılan Masumiyet Mzesi'nin tercme hakları, daha kitabın yazılması bitmeden 30'un zerinde dilde yayımlanmak zere satıldı.

Pamuk, esasen kitabını Ekim 2008'de Frankfurt'taki kitap fuarında tanıtacaktı fakat bu etkinlik iptal edildi.[13] Masumiyet Mzesi'nin ilk okumakı, Viyana'daki Burgtheater tiyatrosunda Orhan Pamuk'un da katılımıyla gerekleşti. Tiyatro sahnesinde romanından bazı blmleri Trke olarak okuyan Pamuk, romanında "sınıfsal bir durum zerine oturtulmuş bir aşk hikyesi" anlattığını belirtti.[14]

Roman, Trkiye'den sonra ilk kez Almanya'da Das Museum der Unschuld adıyla yz bin adet basıldı.[8] Amerika Birleşik Devletleri'nde 20 Ekim 2009 tarihinde Knopf tarafından The "Museum of Innocence" adıyla yayımlandı ve romanın evirisi Maureen Freely tarafından yapıldı[15][16] ve New York Times tarafından "2009'un en iyi kitapları" listesinde yer aldı.[5] İngiltere'de, Ocak 2010 'da İngiliz kitabevi Waterstone's tarafından ayın kitabı seildi.[17]

Tekstil zengini Basmacı ailesinin 30 yaşındaki oğulları Kemal'in Sibel ile nişanlanmaya doğru giden bir ilişkisi vardır. Sibel'e anta almak iin gittiği dkknda yıllardır grmediği 18 yaşındaki uzak akrabası Fsun ile karşılaşır. Fsun'dan etkilenen Kemal, zamanla Fsun ile buluşmaya ve birlikte olmaya başlar. Fsun, tezgahtarlık yapmanın dışında niversite sınavlarına hazırlanmakta ve Kemal ile birlikte matematik alışmaktadır.[18]

Gnler sren buluşmaları Kemal'in Sibel ile nişanlanmasından sonra kesilir. Kemal, Fsun'u Merhamet Apartmanı'nda buluştukları dairede, her gn aynı saatte beklemeye başlar. Fakat Fsun, buluşmaya gelmez. Fsun'a ulaşamayan Kemal, mutsuz gnler geirmeye başlar. Sibel'den ayrılır ve Fsun ile seviştiği dairede Fsun'un eşyaları ile birlikte zaman geirir.

Kemal'in babasının lmesiyle Fsun'dan Kemal'e taşındıkları evin adresini ieren bir not gelir. Kemal, verilen adrese gittiğinde Fsun'un evlendiğini ğrenir. Fsun'un beş ay nce evlendiği kocası Feridun, Fsun'a ocukluğundan beri şık, şişman ve sevimli, işsiz bir gen sinemacıdır. İlerleyen zamanlarda Kemal, Fsunlara gidip gelmeye başlar ve Fsun'un kendisine ulaşmasının asıl nedeninin kocasının ekeceği Yeşilam filmi nedeniyle duydukları sermaye ihtiyacı olduğunu anlar. Kemal, Fsun ile olan ilişki kopmasın diye Fsun'un başrolnde oynayacağı, Feridun'un ekeceği filmin finansr olmaya karar verir. Fsun, Kemal ve Fsun'un kocası Feridun, akşamları beraber yazlık sinemalara gidip film izlemektedirler. Fsun, Kemal'i eve davet etmesine rağmen, ona yakın davranmamaktadır. Nadiren anlık yakınlaşmalar olsa da ortak gemişlerine dair bir işaret vermemesi Kemal'i ondan uzaklaştırmamaktadır. Fsun'un annesi Nesibe Hanım'ın, Fsun'un evliliğinin namusu kurtarmak iin yapılmış geici bir ilişki olduğunu anlatması ve er ge Fsun'la birlikte olacaklarını ama sabırla beklemesi gerektiğini ğtlemesi Kemal'e şevk vermektedir.

Kemal, Fsun'un başrolnde oynayacağı film iin Limon Film'i kurar. Fakat ne Kemal ne Feridun Fsun'un filmde oynamasını isterler nk Pelr'deki sinemacılar topluluğuna pek gvenmezler. Onun yerine daha sonraları Feridun'un gnl verip yaşamaya başlayacağı Papatya'yı seerler. Film başarı getirir, fakat Feridun eve hi uğramamaya başlar, Fsun ile Feridun'un evliliği kopmuştur ve Kemal de bu sonutan memnundur. nk sonunda Fsun'la beraber olabileceklerini dşnr.

Fsun'un babasının lmesiyle Kemal ve Fsun birlikte olmaya doğru adım atarlar fakat Fsun, kendisinin Kemal'in ailesine, arkadaşlarına Kemal tarafından takdim edilirse ve sz, nişan, nikh, dğn trenlerini yapılırsa evleneceğini syler. nce szlenirler sonra Fsun, Kemal, Fsun'un annesi Nesibe Hanım ve etin Bey (Basmacıların uzun zamandan beri şofrdr) Paris'e gitmek iin arabayla yola koyulurlar. Babaeski'de Edirne yoluna bakan bir otelde dinlendikleri gecenin sabahında Fsun'un kullandığı ve Kemal'in de bulunduğu ara kaza yapar. Fsun lr, Kemal ise ağır yaralanır ve komaya girer. Kemal iyileştikten sonra, yıllar boyunca topladığı eşyayı sergileyeceği bir mze amaya karar verir ve 5723 tane mze gezer. Fusnların ukurcuma'daki evini mze haline getiren Kemal, mzenin kataloğunu roman biiminde yazılması iin yazar Orhan Pamuk'a teklif gtrr ve Pamuk kitabı yazmayı kabul eder. Başından itibaren birinci tekil kişi anlatımıyla ilerleyen kitabın son sayfalarında, Kemal sz kitabın kahramanı olan yazar Orhan Pamuk'a bırakır. Pamuk, Kemal'in lmn de anlatarak kitabı Kemal'in zel isteği ile "Herkes bilsin, ok mutlu bir hayat yaşadım" szleri ile sonlandırır.

Masumiyet Mzesi'nin ana karakterleri Kemal ile Fsun'un arasında geen ilişkide Kemal, Fsun'un ardından Fsun'un sarı ayakkabıları, kpesinin teki gibi nesneleri toplar. Pamuk da romandaki yıla ait bu nesneleri toplayarak, satın aldığı bir binada bu nesnelerin sergilendiği bir mze aacağını ifade etti[24] ve mzenin, kitabın yayımlanışından bir yıl sonra tamamlanabileceğini dşnd.[6] Mzenin yeri iin Sultanahmet ile Galata'da dolaştıktan sonra Pamuk, ukurcuma'da mzeyi amaya karar verdi.[6] Avrupa ve Asya'da birok mze gezen yazar, İstanbul ukurcuma'da yıllar nce satın aldığı binanın restorasyonunu Trk mimarlar İhsan Bilgin, Cem Ycel ve Alman mimar Gregor Sunder-Plassmann yaptı.[6][24] "Eski Brukner Apartmanı" tipi bir arsaya yapılan mze binası, 2003 yılında tamamlandı.[25] Kitapta bu mzeye giriş bileti ve mzenin bulunduğu yerin haritası kitabın 574. sayfasında yer alıyor.[26]

Orhan Pamuk, mzenin aılması iin Masumiyet Vakfı adıyla, bir vakıf kurmak amacıyla mahkemeye başvurdu ve 5 Şubat 2009 tarihinde mahkeme tarafından, vakfın tesciline karar verildi.[27] Toplam sermayesinin 1.000.000 TL olduğunu belirten vakfın ama maddesi şyle aıklandı:

"Vakıf; gerek Masumiyet Mzesi ismi altında gerekse de başka isimler altında mze, kltr ve sanat merkezleri kurmak, işletmek, sanat ve dşn alanında yeni, işlenmemiş, masum sanatsal yanları ve yaratıcı sanatın ocuksu masum taraflarını ortaya ıkarmak, Ferit Orhan Pamuk'un kltrel, sanatsal, edebiyat ve iletişim alanlarındaki faaliyetlerini desteklemek, bu konuda alışmalar yapmak, kltr, sanat, edebiyat ve iletişim alanlarında eşitli faaliyetlerde bulunmak, alışmalar yapmak, toplantılar, etkinlikler, sergiler dzenlemek, Vakfın faaliyetleri blmnde belirtilen işlemleri, etkinlikleri gerekleştirmek amacıyla kurulmuştur."

İstanbul 2010 Avrupa Kltr Başkenti Ajansı'ndan sağlanan mali destekle aılacak olan mze, Alman mimarlar Brigitte ve Gregor Sunder-Plassmann tarafından dzenlenecek.[28] Mzenin aılışı 2010 yılında gerekleşeceği sylendi[29] fakat sonradan yapılan aıklamalarla 2011 yılının ilkbaharında aılması planlandığı belirtildi,[30] yine daha sonradan yapılan aıklamalarla mzenin 28 Nisan 2012 tarihinde aılacağı duyuruldu[6] ve bu tarihte bu kesin olarak aıldı. Mzenin kltr-sanat basınına tanıtımı sırasında yaptığı aıklamada Pamuk, mzenin ilk eşyalarını romanı yazmaya başlamadan nce toplamaya başladığını, romanı bu eşyalara bakarak yazdığını belirtti.[6] Ayrıca kitabın iinde yer alan seksen blm, seksen kutuyla temsil edildi.[6] Ayrıca romanda yer almayan bazı ayrıntılar, Kemal'in babasının aynı zamanda Monte Carlo'ya gidip kumar da oynaması gibi, mzede yer almaktadır.[31]

3a8082e126