DOĞAL GIDA ÜRÜNLERİ KÜLTÜRÜMÜZ!
18 views
Skip to first unread message
Bedrettin Keleştemur
Aug 21, 2025, 4:35:51 AMAug 21
to elazighaki...@hotmail.com, turkiye-icin-el-ele, eskad...@gmail.com, Bedrettin Keleştemur, Cumali Gezgin, Yeni Vezin Dergisi, agın dernek, Fatih Yılmaz, hasan...@hotmail.com, Nadir İlhan, Ibrahim TURKOGLU, MEHMET Osmaniye A K S O Y, Rüstem Kadri SEPTİOĞLU, S. K. TURAL, mussar...@hotmail.com, mu...@elbeton.com.tr, rbagci, rkamur...@gmail.com
DOĞAL GIDA ÜRÜNLERİ KÜLTÜRÜMÜZ!
Bedrettin KELEŞTİMUR
Bu köşemizde takriben 18 yıl önce (24.01.2007) kaleme aldığımız,
“Doğal Gıda Ürünleri, Kültürümüz!” başlıklı yazımızı bir daha sizlerle
paylaşmak istedim. 2025 yılının Türkiye’sinde en önemli soru şudur;
“Ne kadar sağlıklı besleniyoruz?” Günün üç vaktinde kurulan
sofralarımız ne kadar, ‘doğal gıda ihtiva ediyor’ Batı dünyası bunu
sıklıkla sorguluyor; ya bizler? “-rast getire diyoruz!” Ve günümüzde
giderek artan, ‘yanlış beslenmeden doğan hastalıklar…’
Türkiye’miz, doğal gıda açısından o kadar zengin bir ülke ki, her
bölgemizin kendisine has özellikleri olduğuna da burada vurgu yapmak
isteriz. Elâzığ İlimiz, “Doğal Gıda ve Kültürü…” açısından o kadar
zengin ki, maalesef günümüzde bizler bu zenginliğimizi istenilir
ölçüde sofralarımıza taşıyamıyoruz.
24.01.2007 tarihinde kaleme aldığımız yazılarımızda neler söylemişiz?
‘Giresun kültüründe fındık’ konulu bir çalışma i-meil adresimde! Bu
yazı bile bu milletin, ‘doğal ürünler’ bağlamında müthiş
diyebileceğimiz bir gıda, bir folklorik kültür, bir hayat üslubu
olarak bizleri kuşatan zenginliğe sahip!
İmal edilen fındık o kadar çeşitlenmiş ki, fındık unundan fındık
ezmesine; fındıklı lokumdan fındıklı baklavaya, tel kadayıfa,
kurabiyesine kadar arz ediliyor! Özellikle Giresun ve çevresinde
fındık, ‘mutfak kültürü’ ile birlikte anılmaya başlanmış. Fındıklı süt
şekeri, fındık dolması, fındık ezmesi, fındıklı muhallebi sofralardan
eksik olmaz!
Türkçemizin o zarif, o nazende dokusunda fındık ile ilgili o kadar
çok, ‘mahalli kelimeler’ var ki, hayranlığınızı gizleyemiyorsunuz.
“Bir fındığın içini/ Yar senden ayrı yemem/ Bugün gördüm yârimi/
Öldüğüme gam yemem” türküsü ile fındığın bu yöre insanının hayatını
nasıl bezediğini görmemiz mümkün!
“Ayran yapar yayıklar/ Kızlar fındık ayıklar/ Harmanın kenarında/
Titrer ince bıyıklar” gibi onlarca mani bu yöre insanının tebessüm
eden dudaklarından dökülür!
Burada sadece, bir örnekleme almak istedim. Fındık, “yağ, protein,
karbonhidrat ve vitamin bakımından zengin bir gıda maddesi” Giresun ve
çevresindeki yöre halkının, ‘geçim ve asıl gelir kaynağı’ olan fındık
elbette bu yöre insanının kültürünü dokuyacaktır. Elbette,
deyimlerinde, türkülerinde, zarif fıkralarında, ninnilerinde,
hikâyelerinde, oyunlarında ve çok önemlidir, ‘halk ilaçlarında’ önemli
yer alacaktır. Giresun ve bu yörede fındık, ‘bir büyük istihdam sahası
ve sektör’ haline gelmiştir.
Bu örneklemeden yola çıkarak, kendi doğal kültürümüze yönelmenin,
‘özgü’ çalışmalarını ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte
başlatmalıyız.
Öyle inanıyorum ki, böyle bir çalışma, ‘toplumun bütün kesimlerince’
destek bulacaktır. Son yıllarda, ‘AB projeleri’ deriz! Elazığ’da,
yüzlerle ifade edilen; ‘sivil toplum örgüsü’ mevcut! Öncelikle, ‘sivil
anlayışla’ bir hareket başlatılırsa, böylesine özgün ve geleceği olan
çalışmalara başta Valilik olmak üzere kurum ve kuruluşlardan azami
destek geleceği inancına sahibim.
Evet, Doğal sözlükte, “Tabiatın düzenine uygun, tabii” Veya
“kendiliğinden olan, insan eliyle yapılmamış; yapmacıksız, tabii”
anlamlarına geliyor.
Teknoloji ile birlikte bizler en fazla neden şikâyetçi olmaya
başladık. ‘insan sağlığını tehdit eden amansız dertlerden’ İnsan ve
çevre dokusunun bozulması ile başlayan rahatsızlıklar, günümüzde sıkça
tartışılır hale geldi. Öyle ki birçok insanımız alacağı gıda ürününe
ait, ‘katkı maddelerini’ okuma ihtiyatında bulunmaya başladı!
Batı dünyası son yıllarda giderek, ‘doğal gıda ürünlerine’ yönelmeye
başladı. Günümüzde birçok Üniversitemizde, ‘gıda mühendisliği’ bölümü
artık, çocuklarımızın bile ilk tercihleri arasında yer almaya başladı!
Bu okullarımızda, o kadar ciddi araştırmalar yapılmaya başlandı ki, bu
çalışmaların ‘bilgi paylaşımı ’na ihtiyacımız her geçen yıl artıyor.
Sizler şimdiye kadar içtiğiniz, ‘gazozda’ alkol olabileceğini
düşünebilir miydiniz? Alkol bağımlılığının yavrularımızda, ‘küçük
yaşlardan’ itibaren bu nev’i içeceklerle bir başlangıç olabileceğini
düşünmek bile istemem!
Yaz ve kış mevsimi, ‘yeşil sebze’ soframıza geliyor! Her ürünün belli
bir mevsimi olduğunu gayet iyi biliyoruz. Kışın, Ocak ayında
sofralarımıza getirilen, ‘domates, salatalık, biber’ türü yaş
yiyecekler için artık, ‘sağlıklı’ bir düşünce ile acabalı sorular
zihninizi kurcalar değil mi?
Yazımızın başında da belirttik, ‘doğal gıda ürünleri’ bu milletin hala
yaşayan öz kültürüdür. Bu kültürü artık günümüzde, çok yönlü hedef ve
ilkeleri ortaya konarak yaşatılmalıdır. Öncelikle, “bitkilerin büyülü
dünyasına merhaba” diyelim. Neden mi, ‘şifa damarlarıdır’ onlar!
Sağlığımızı tehdit eden ve özelliklede insan sağlığını tehdit eden,
‘katkı maddeleri’ bulunan, ‘suni’ her türlü ürünü tercih konumunda
daha dikkatli hareket etmeliyiz.
Evet, bu ve bunun gibi söylenecek çok sözümüz var tabiatıyla… Elazığ,
merkez ile birlikte on bir ilçemiz mevcut… Bütün İlçelerimizin Elazığ
İl Merkezinde, ‘kültür turizm tanıtma ve dayanışma’ dernekleri mevcut!
Bu derneklerimiz ne yaparlar sorusunu sormayacağım, onun ötesinde; bu
derneklerimiz bir koordine ile bir araya gelerek, ‘kendi doğal gıda
ürünlerini’ ve onun hala yaşayan ecdat kültürünü asrın ihtiyaçları
doğrultusunda nasıl geliştirebilirim fikrini şehrin tefekkür ikliminde
zenginleştirmelidir. Giresun örneğini verdim… Malatya’da Kayısı; Gazi
Antep’te fıstık; Kahramanmaraş’ta dondurma olarak karşımıza çıkan
doğal gıda ürünlerimiz, elbette Elazığ’da, her İlçemizin özellikleri
ile daha zengin bir gıda kültür iklimini karşımıza çıkaracaktır.
Şu şehrin en sağlıklı dokusu nedir; ‘sağlıklı organizasyonların’
yapılabilmesidir. Kurumlar arasında o kadar verimli bir diyalog var
ki, yeter ki onu değerlendirelim. Doğal Gıda Ürünleri Kültürü üzerinde
yapılacak çalışmalar bizlere ‘ev ekonomisi’ gibi önemli bir istihdam
potansiyelinin doğacağına inancım tamdır. Üreticinin ile tüketiciyi
aynı masa etrafına nasıl getirebiliriz sorusu da burada cevabını
bulacaktır.”
Hemen burada şu teklifimizi ilgililere arz etmek isteriz; “Elâzığ
Şehrimizde her yıl, ‘Doğal Gıda Ürünleri Fuarını…’ hayata taşıyalım!”
Fuar mevsimi, Eylül veya Ekim ayı içerisinde olabilir. Zaman seçimini,
“Bağ Bozumu Mevsimi…” içerisinde düşünelim. Doğal Gıdalar üzerinde
ecdadın bizlere miras bıraktığı, ‘Doğal Gıda Ürünleri Kültürü…’ ile bu
vesileyle tekrar buluşmuş oluruz. Mesela, Elâzığ- Ağın İlçesinde
yıllar öncesinde kurulan Kooperatif, “Doğal Gıda Üzerinde…” önemli
mesafeler aldığını söyleyebiliriz.
Yazılarımızda sıklıkla ifade etmeye çalışırız. “Batı Anadolu’nun
birçok şehir ve ilçelerinde kurulan pazarlar, bizatihi üreticilerin
marifetiyle pazarlara taşınan Doğal Gıda Ürünlerinden oluşur!” Bizde
öyle değil… Artık, bu şehirde/ veya şehirlerimizde, ‘Pazar
kültürününde doğal gıda ürünlerine dönüşüm şart efendim’ Selam ve
Muhabbetle
Bedrettin KELEŞTİMUR
Bu köşemizde takriben 18 yıl önce (24.01.2007) kaleme aldığımız,
“Doğal Gıda Ürünleri, Kültürümüz!” başlıklı yazımızı bir daha sizlerle
paylaşmak istedim. 2025 yılının Türkiye’sinde en önemli soru şudur;
“Ne kadar sağlıklı besleniyoruz?” Günün üç vaktinde kurulan
sofralarımız ne kadar, ‘doğal gıda ihtiva ediyor’ Batı dünyası bunu
sıklıkla sorguluyor; ya bizler? “-rast getire diyoruz!” Ve günümüzde
giderek artan, ‘yanlış beslenmeden doğan hastalıklar…’
Türkiye’miz, doğal gıda açısından o kadar zengin bir ülke ki, her
bölgemizin kendisine has özellikleri olduğuna da burada vurgu yapmak
isteriz. Elâzığ İlimiz, “Doğal Gıda ve Kültürü…” açısından o kadar
zengin ki, maalesef günümüzde bizler bu zenginliğimizi istenilir
ölçüde sofralarımıza taşıyamıyoruz.
24.01.2007 tarihinde kaleme aldığımız yazılarımızda neler söylemişiz?
‘Giresun kültüründe fındık’ konulu bir çalışma i-meil adresimde! Bu
yazı bile bu milletin, ‘doğal ürünler’ bağlamında müthiş
diyebileceğimiz bir gıda, bir folklorik kültür, bir hayat üslubu
olarak bizleri kuşatan zenginliğe sahip!
İmal edilen fındık o kadar çeşitlenmiş ki, fındık unundan fındık
ezmesine; fındıklı lokumdan fındıklı baklavaya, tel kadayıfa,
kurabiyesine kadar arz ediliyor! Özellikle Giresun ve çevresinde
fındık, ‘mutfak kültürü’ ile birlikte anılmaya başlanmış. Fındıklı süt
şekeri, fındık dolması, fındık ezmesi, fındıklı muhallebi sofralardan
eksik olmaz!
Türkçemizin o zarif, o nazende dokusunda fındık ile ilgili o kadar
çok, ‘mahalli kelimeler’ var ki, hayranlığınızı gizleyemiyorsunuz.
“Bir fındığın içini/ Yar senden ayrı yemem/ Bugün gördüm yârimi/
Öldüğüme gam yemem” türküsü ile fındığın bu yöre insanının hayatını
nasıl bezediğini görmemiz mümkün!
“Ayran yapar yayıklar/ Kızlar fındık ayıklar/ Harmanın kenarında/
Titrer ince bıyıklar” gibi onlarca mani bu yöre insanının tebessüm
eden dudaklarından dökülür!
Burada sadece, bir örnekleme almak istedim. Fındık, “yağ, protein,
karbonhidrat ve vitamin bakımından zengin bir gıda maddesi” Giresun ve
çevresindeki yöre halkının, ‘geçim ve asıl gelir kaynağı’ olan fındık
elbette bu yöre insanının kültürünü dokuyacaktır. Elbette,
deyimlerinde, türkülerinde, zarif fıkralarında, ninnilerinde,
hikâyelerinde, oyunlarında ve çok önemlidir, ‘halk ilaçlarında’ önemli
yer alacaktır. Giresun ve bu yörede fındık, ‘bir büyük istihdam sahası
ve sektör’ haline gelmiştir.
Bu örneklemeden yola çıkarak, kendi doğal kültürümüze yönelmenin,
‘özgü’ çalışmalarını ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte
başlatmalıyız.
Öyle inanıyorum ki, böyle bir çalışma, ‘toplumun bütün kesimlerince’
destek bulacaktır. Son yıllarda, ‘AB projeleri’ deriz! Elazığ’da,
yüzlerle ifade edilen; ‘sivil toplum örgüsü’ mevcut! Öncelikle, ‘sivil
anlayışla’ bir hareket başlatılırsa, böylesine özgün ve geleceği olan
çalışmalara başta Valilik olmak üzere kurum ve kuruluşlardan azami
destek geleceği inancına sahibim.
Evet, Doğal sözlükte, “Tabiatın düzenine uygun, tabii” Veya
“kendiliğinden olan, insan eliyle yapılmamış; yapmacıksız, tabii”
anlamlarına geliyor.
Teknoloji ile birlikte bizler en fazla neden şikâyetçi olmaya
başladık. ‘insan sağlığını tehdit eden amansız dertlerden’ İnsan ve
çevre dokusunun bozulması ile başlayan rahatsızlıklar, günümüzde sıkça
tartışılır hale geldi. Öyle ki birçok insanımız alacağı gıda ürününe
ait, ‘katkı maddelerini’ okuma ihtiyatında bulunmaya başladı!
Batı dünyası son yıllarda giderek, ‘doğal gıda ürünlerine’ yönelmeye
başladı. Günümüzde birçok Üniversitemizde, ‘gıda mühendisliği’ bölümü
artık, çocuklarımızın bile ilk tercihleri arasında yer almaya başladı!
Bu okullarımızda, o kadar ciddi araştırmalar yapılmaya başlandı ki, bu
çalışmaların ‘bilgi paylaşımı ’na ihtiyacımız her geçen yıl artıyor.
Sizler şimdiye kadar içtiğiniz, ‘gazozda’ alkol olabileceğini
düşünebilir miydiniz? Alkol bağımlılığının yavrularımızda, ‘küçük
yaşlardan’ itibaren bu nev’i içeceklerle bir başlangıç olabileceğini
düşünmek bile istemem!
Yaz ve kış mevsimi, ‘yeşil sebze’ soframıza geliyor! Her ürünün belli
bir mevsimi olduğunu gayet iyi biliyoruz. Kışın, Ocak ayında
sofralarımıza getirilen, ‘domates, salatalık, biber’ türü yaş
yiyecekler için artık, ‘sağlıklı’ bir düşünce ile acabalı sorular
zihninizi kurcalar değil mi?
Yazımızın başında da belirttik, ‘doğal gıda ürünleri’ bu milletin hala
yaşayan öz kültürüdür. Bu kültürü artık günümüzde, çok yönlü hedef ve
ilkeleri ortaya konarak yaşatılmalıdır. Öncelikle, “bitkilerin büyülü
dünyasına merhaba” diyelim. Neden mi, ‘şifa damarlarıdır’ onlar!
Sağlığımızı tehdit eden ve özelliklede insan sağlığını tehdit eden,
‘katkı maddeleri’ bulunan, ‘suni’ her türlü ürünü tercih konumunda
daha dikkatli hareket etmeliyiz.
Evet, bu ve bunun gibi söylenecek çok sözümüz var tabiatıyla… Elazığ,
merkez ile birlikte on bir ilçemiz mevcut… Bütün İlçelerimizin Elazığ
İl Merkezinde, ‘kültür turizm tanıtma ve dayanışma’ dernekleri mevcut!
Bu derneklerimiz ne yaparlar sorusunu sormayacağım, onun ötesinde; bu
derneklerimiz bir koordine ile bir araya gelerek, ‘kendi doğal gıda
ürünlerini’ ve onun hala yaşayan ecdat kültürünü asrın ihtiyaçları
doğrultusunda nasıl geliştirebilirim fikrini şehrin tefekkür ikliminde
zenginleştirmelidir. Giresun örneğini verdim… Malatya’da Kayısı; Gazi
Antep’te fıstık; Kahramanmaraş’ta dondurma olarak karşımıza çıkan
doğal gıda ürünlerimiz, elbette Elazığ’da, her İlçemizin özellikleri
ile daha zengin bir gıda kültür iklimini karşımıza çıkaracaktır.
Şu şehrin en sağlıklı dokusu nedir; ‘sağlıklı organizasyonların’
yapılabilmesidir. Kurumlar arasında o kadar verimli bir diyalog var
ki, yeter ki onu değerlendirelim. Doğal Gıda Ürünleri Kültürü üzerinde
yapılacak çalışmalar bizlere ‘ev ekonomisi’ gibi önemli bir istihdam
potansiyelinin doğacağına inancım tamdır. Üreticinin ile tüketiciyi
aynı masa etrafına nasıl getirebiliriz sorusu da burada cevabını
bulacaktır.”
Hemen burada şu teklifimizi ilgililere arz etmek isteriz; “Elâzığ
Şehrimizde her yıl, ‘Doğal Gıda Ürünleri Fuarını…’ hayata taşıyalım!”
Fuar mevsimi, Eylül veya Ekim ayı içerisinde olabilir. Zaman seçimini,
“Bağ Bozumu Mevsimi…” içerisinde düşünelim. Doğal Gıdalar üzerinde
ecdadın bizlere miras bıraktığı, ‘Doğal Gıda Ürünleri Kültürü…’ ile bu
vesileyle tekrar buluşmuş oluruz. Mesela, Elâzığ- Ağın İlçesinde
yıllar öncesinde kurulan Kooperatif, “Doğal Gıda Üzerinde…” önemli
mesafeler aldığını söyleyebiliriz.
Yazılarımızda sıklıkla ifade etmeye çalışırız. “Batı Anadolu’nun
birçok şehir ve ilçelerinde kurulan pazarlar, bizatihi üreticilerin
marifetiyle pazarlara taşınan Doğal Gıda Ürünlerinden oluşur!” Bizde
öyle değil… Artık, bu şehirde/ veya şehirlerimizde, ‘Pazar
kültürününde doğal gıda ürünlerine dönüşüm şart efendim’ Selam ve
Muhabbetle
0 new messages