Chuyện đặt lời (lyrics) cho nhạc Việt Nam
Phạm Anh Dũng
Dear Wendy
I am afraid I disagree on this specific matter.
The story of humanity is also the story of knowledge transmitted from generation to generation during the last several thousand years,
We learn from our forefathers everything we know.
If we are lucky , we can create some things from what we learned from the generations that came before ours.
But once we created something new, we can diffuse our own experiences step by step to the generation of our children and teach them thereafter.
They may not be able to succeed the first time, but eventually after many attempts, they may be successful.
This may go from the paintings in the caves of Lascaux in southern France some 30,000 years ago to the rice cultivation in paddy fields in Eastern Asia, to the dissertations on impermanence of life of the Vega, to the laws of Hammurabi, the knowledge of the Renaissance and the theory of relativity.
Homer’s poetry in the Iliad and Odyssey are superb, but Shakespeare in Romeo and Juliet was excellent also, Beethoven and Mozart were at the top of classical music, but Bizet in Carmen, Gershwin in Rhapsody in Blue are also loved by millions and millions of people.
Somehow, in my own mind, this transmission of knowledge and know-how , from generation to generation , epitomizes the story of humanity.
I apologize if I am wrong
Chú Vũ
From: Wendy Duong <
Sent: Thursday, September 4, 2025 6:38 AM
To:
Subject: Re: Ý kiến anh Đốc ự Lê Văn Tư : Viết Nhạc Trước, Viết Lời sau
Sang tac la v/d tai nang. Khong co lop hoc nao co the day duoc. V/d ky thuat viet van cothe dayduoc de nang cao kien thuc ve cach to chuc tu tuong, va ky thuat da`n du.ng.
Nhung v/d dat loi cho bai hat ma phai dem ra da.ynhu the nay thi qua that its ridiculous.
Va doc qua thay nhieu diem khong the dong y duoc. Ro rang la mot hien tuong giong nhu da.y lam tho luc bat nhu the lam ve`....It's almost insulting to the art of poetry and music.
My address has been changed. Pls write me at wduon...@yahoo.com
Wendy Nicole NN Duong
JD Houston; LLM Harvard
law professor, University of Denver 2001-11
U.S. Fulbright Scholar, 2011-12U.S. Fulbright Specialist, 2013
Fear not defeat, fear not fear, for, at times, immortality can only result if the human spirit is measured by the hopelessness of its endeavors...
On Thursday, September 4, 2025 at 07:33:41 AM CDT, <shaman9ngu...@gmail.com> wrote:
Ý kiến anh Đốc ự Lê Văn Tư : Viết Nhạc Trước, Viết Lời sau
Xin chuyển lại các anh chị ý kiến của anh ĐS Lê Văn Tư.
Vấn đề khó khăn nhất là cho cái hồn vào nốt nhạc.
Tôi hoàn toàn đồng ý
Nguyen Thuong Vu
From: LE Van Tu <
Sent: Thursday, September 4, 2025 4:42 AM
To:
Subject: Re: Viết Nhạc Trước, Viết Lời sau Võ Ta Hân :
Thưa Bác sĩ, quý Diễn Đàn,
Khi nói đến văn, thi, nhạc thường hay kèm theo tâm hồn, mà khi nói đến tâm hồn thì khó diễn giải theo một ước lệ nào, khi gò theo một công thức, kỹ thuật hay theo AI, thoạt nghe có khi rất hay nhưng cái hồn của tác phẩm đó liệu có không?
Nhạc sĩ phổ thơ rất nhiều nhưng các nhạc phẩm phổ thơ hay rất ít, phải chăng là có hay không có hồn, theo tôi, Phạm Đình Chương không phổ nhạc nhiều bằng Phạm Duy nhưng bản nào cũng tuyệt cả, Trần Thiện Thanh chắc nhạc lý thua xa Phạm Duy nhưng các nhạc phẩm của Ông rất dễ thẩm thấu đại chúng.
Xin chia xẻ chút ý mọn.
Kính,
lvt
Le jeudi 4 septembre 2025 à 04:00:02 UTC+2, shaman9ngu...@gmail.com <shaman9ngu...@gmail.com> a écrit :
Viết Nhạc Trước, Viết Lời sau Võ Ta Hân :
Xin chuyển lại các anh chi công tác soạn nhạc trước, viết lời sau của anh Võ Tá Hân, với những chỉ dẫn từng bước một.
Hân cũng kèm theo những tác phẩm âm nhạc của TS Lưu Nguyễn Đạt, BS Trần Văn Khang, Tuệ Kiên và Mỹ Ngọc nữa
Cám ơn Hân rất nhiều
Nguyen Thuong Vu
From: Han Vo-Ta
Sent: Wednesday, September 3, 2025 6:29 PM
To:
Subject: Re: Bài viết vô cùng hàn lâm của Đốc Sự Lê Văn Tư
Quý anh chị mến,
Nhân anh Nguyễn Thượng Vũ có nhắc đến những "bản nhạc viết trước, sau đó mới đặt lời văn vẻ cho hợp với bản nhạc , với nhạc lý đã được soạn trước", tôi xin "khoe" với quý anh chị bài tập "đặt lời tiếng Việt cho một bài nhạc"mà nhóm nhạc sinh lớp guitar của tôi thực tập. Nói vắn tắt là như thế này:
Lời ca tiếng Việt đại khái có thể xếp vào 3 nhóm âm vận:
1. Bằng (B): Các chữ có dấu huyền, hỏi , nặng
2. Trắc (T): Các chữ có dấu sắc, ngã
3. Không (K): Các chữ không dấu.
Theo công thức này mà các học viên hãy đặt lời Việt cho bài "Can't Help Falling In Love" . Câu nhạc đầu " Wise men say. Only fools rush in" khi chuyển ra tiếng Việt sẽ có những âm này: B T B - B K T K K ( Nếu quý anh chị không muốn hát "Bằng Trắc" thì hãy hát thử ... Tròn Méo Tròn - Tròn Vuông Méo Vuông Vuông ! )
Sau đây là tựa đề bài hát và câu đầu bài nộp của các học viên trong lớp (và dĩ nhiên là các học viên đã phải ôm đàn hát sáng tác của mình cho cả lớp nghe !)
1. "Bâng Khuâng": Ngọn gió nào, làm xao xác lá bay
2. "Chờ Nắng Về": Người nói rằng tình là mối dây oan
3. "Ngày Tháng Nào": Ngày tháng nào, ngồi chung lớp bên nhau
4. "Một Ngày Bình Yên": Chiều xuống dần ... đàn chim én bay xa
5. "Hãy Đến Bên Em": Người hỡi người, hãy đi đến bên em.
6. "Thao Thức": Tình ấm nồng, vang khúc hát yêu thương
7. "Yêu Không Cầm Lòng": Đời vẫn cười. Người mất trí mới hay vội yêu!
8: "Thao Thức 2" : Chiều cuối tuần, ta sóng bước bên nhau
9. "Tạm Biệt": Ngày trở về từ khu đất xa xôi ...
10. "Tình Vờ" : Càng ngắm nhìn, anh càng thấy yêu em ...
11. "Lời Mẹ Dạy": Mẹ nói rằng "Gặp trai Bắc ... dông mau!"
12. v.v...
Ngoài ra tôi cũng mời 4 thi sĩ đã thành danh góp mặt và giao cho chị Lâm Dung hát ... Xin mời quý anh chị cùng thưởng thức nhé:
1. Thương Xót Nhau Đời Đời ( Lưu Nguyễn Đạt) : https://youtu.be/Bbr9pU0Moh0
2. Sao Ta Cứ Yêu (Trần Văn Khang): https://youtu.be/f6lmsFswMew
3. Nguyện Cầu (Tuệ Kiên): https://youtu.be/YDNieHkPXTM
4. Đừng (Mỹ Ngọc) : https://youtu.be/C2emLHuFFM4
Quý anh chị nào có hứng muốn viết lời Việt cho bài này thì xin gửi lời ca cho tôi để tụi này sẽ mang ra hát và thâu video gửi tặng quý anh chị làm kỷ niệm nhé.
Thân mến
Phạm Anh Dũng
XIN GỬI LẠI
Thưa quý vị:
Tôi xin bàn 1 chút về chuyện "đặt lời" cho nhạc Việt Nam.
(Nhạc ngoại quốc thì tôi không dám bàn vì không có đủ kiến thức và khả năng).
Tôi nghĩ chúng ta phải bàn rõ là có 2 vấn đề liên quan nhau nhưng khác nhau: #1 viết lời nhạc (lyrics) đúng và #2 viết lời nhạc hay
Viết lời như thế nào là "đúng"?
Tôi nghĩ NS Võ Tá Hân đã phổ nhạc vào thơ khoảng hơn 500 bài thành có nhiều kinh nghiệm vần "bằng trắc" sao cho phát âm rõ ràng.
Đây rõ ràng là là điểm tốt nên biết, để có thể thì nên theo.
Thú thật tôi cũng có viết nhạc từ lâu, nhưng bây giờ lần đầu tiên, mới được đọc được lời chỉ dẫn "tóm tắt" chỉ cách viết lời.
Thành từ trước đến giờ khi tôi viết thì chỉ chính mình lẩm nhẩm trong đầu (lúc đầu phải đọc ra nhưng bây giờ thì chỉ cần "lẩm nhẩm trong đầu") và thấy phát âm đúng theo notes nhạc là được.
Có nhiều khi không tìm được chữ mà hát nó "giống giống" cũng chấp nhận (theo ý riêng tôi, không phải của anh Võ Tá Hân, nhé.)
Nhưng nói cho cùng rất nhiều bản nhạc VN, kể cả nổi tiếng của nhạc sĩ, nhiều chữ phát âm không đúng và dĩ nhiên là sai lời chỉ dẫn "tóm tắt" của Võ Tá Hân nhưng nghe mãi nó cũng quen và đa số chấp nhận (mà nhiều khi không để ý mình chấp nhận chuyện "sai".
Thí dụ: bản Bến Xuân (1) của NS nổi tiếng Văn Cao (có chỗ nói của Phạm Duy nữa!) có câu "Sương mênh mông che lấp kín non sông".
Và như vậy chắc chắn là không đúng với lời chỉ dẫn "tóm tắt" (tôi chưa có thì giờ đọc) của NS Võ Tá Hân nhưng mà có ai để ý như vậy không?
Do đó, cũng theo ý tôi thôi, viết lời hoàn toàn đúng như Võ Tá Hân có lẽ không quan trọng lắm đâu.
Cách viết có thể văn hoa nhưng không đến nỗi khó hiểu (như nhiều bản nhạc VN, không cần thí dụ), hoặc mơ hồ trừu tượng có thể nói "khó hiểu", "mỗi người hiểu một nghĩa" hay "hiểu sao cũng được" (như đa số hàng trăm bản nhạc Trịnh Công Sơn) hoặc giản dị nhưng thấm thía như Lòng Mẹ (Y Vân) hay nhiều bản "nhạc bolero" (chữ dùng không đúng hoàn toàn nhưng chắc ai cũng hiểu là nhạc gì) và mỗi một "loại nhạc" nó hay ở một chỗ khác nhau và thường có một số thính giả khác nhau.
Cuối email để kết luận tôi đồng ý với cô Như Nguyện không cần phải có lớp học cách dạy viết lời nhưng nếu có chỉ dẫn thì có lẽ sẽ viết thì viết "đúng" hơn, nhưng chắc chắn không có bảo đảm sẽ "hay" hơn.
Vấn đề phức tạp, nhưng cô Như Nguyện viết ngắn quá và viết lại không có dấu dễ bị hiểu lầm.
Phạm Anh Dũng
https://phamanhdung.wordpress.com/
(xin phép được chuyển vào vài Diễn Đàn tôi nghĩ có người thích xem)
(1) Chuyện Bến Xuân và Đàn Chim Việt của Văn Cao+/-Phạm Duy lại là một chuyện... dài khác, ai có rành xin viết cho xem
--
Bạn nhận được thư này vì bạn đã đăng ký vào nhóm Google Groups "Tình Ca Phạm Anh Dũng".
Để hủy đăng ký khỏi nhóm này và ngừng nhận email từ nhóm, hãy gửi email đến TinhCaPhamAnhD...@googlegroups.com.
Để xem cuộc thảo luận này, hãy truy cập vào https://groups.google.com/d/msgid/TinhCaPhamAnhDung/CAJFCtxtUEL0YvEa2Gds01k8PaAG%3D%2BCaLiiRRau6ZickoEhzjLw%40mail.gmail.com.