Nuoc mam that nuoc mam gia, rau cu chua nanoplastic, dang ky AI co hai khong, 5 xe hoi bao tri thap nhat

[huy...@gmail.com]

Kính thưa quí bạn
Hôm nay có hai chuyện bếp nút biếu quí bà, và hai chuyện biếu quí ông
1. Một bằng hữu hỏi về nước mắm thật và “nươc mắm giã”

2. Các nhà khoa học Đại học Plymouth phát giác ra nanoplastic – hạt nhựa cực nhỏ – có thể thấm vào phần ăn được của rau củ.
3. Bằng hữu hỏi việc ChatGPT yêu cầu đăng ký bằng email có an toàn, có hại gì không?
4. Theo Consumer Reports: 5 hiệu xe hơi có phí bảo trì thấp nhất trong 10 năm. –

HCD 6-Oct-2-25
Chữ nhỏ khó đọcm các bạn giữ key Ctrl cùng lúc lăn bánh xe trên mouse để zoom cho chữ và hình to ra.

--------

Giải Nobel Hòa Bình 2025 sẽ công bố ngày thứ sáu 10-10-2025

Đã có tổng cộng 338 đề cử cho Giải Nobel Hòa bình 2025.

Các ứng viên được đánh giá cao theo báo chí:

- Yulia Navalnaya

- Donald Trump

- Volodymyr Zelenskyy

- Antonio Guterres (Tổng thư ký LHQ)
- Greta Thunberg (nhà hoạt động khí hậu)
- Committee to Protect Journalists (CPJ)

- Sudan’s Emergency Response Rooms

- Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) và Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ)

- Diễn đàn Gia đình Con tin (Israel)

---------
From: Peter <hoangquochoa@

Date: 10/6/25 6:43 AM (GMT-08:00)

Subject: Hỏi ý kiến về bài viết nước mắm thật hay giả

 

https://m.facebook.com/groups/ngivitsanjose/permalink/1886807998532867/?mibextid=wwXIfr
Xin hỏi giáo sư về bài viết này. Vấn đề nước mắm thật hay giả có đúng như thông tin này không
Sent from my iPhone

 

HCD: Câu anh hỏi rất hay tiếc là tôi chưa có kinh nghiệm thật về chuyện nầy, tuy nhiên cũng tìm thêm những tài liệu hiện có thì tôi thấy thế nầy: Tôi để chữ màu den từ đây. Vào trong FaceBook anh cho link thấy như sau:

Người Việt ở San Jose ·

CA Rem  · 23h ·

Nước mắm chanh tỏi (VN smooth Jazz) · Beta2Gamma

...............Tôi bỏ đoạn đầu, các bạn có thể đọc từ link trên..........

Hình chụp:

(bắt đầu trích ==>  ·

 

4. Các loại nước mắm giả (pha hóa chất, công nghiệp)

Các loại này không ủ cá, chỉ pha từ nước, muối, đường, hương cá tổng hợp, chất điều vị (MSG), caramel tạo màu.

Nam Ngư (Việt Nam)

• Nước chấm công nghiệp, không cá thật.

• Mùi nhẹ, vị ngọt nhân tạo.

Chin-su Fish Sauce (Việt Nam)

• Tương tự Nam Ngư, có hương liệu và chất bảo quản.

Thái Long, Đệ Nhất, Hương Việt

• Pha hương liệu, phẩm màu, không độ đạm thật.

Squid Brand (Thái Lan – loại thường)

• Có MSG và hương liệu.

• Chỉ bản Premium First Extract (nhãn xanh) mới là thật.

 

5. Cách nhận biết nhanh

• Nước mắm thật:

• Thành phần chỉ có anchovy (hoặc fish) và sea salt.

• Có độ đạm ≥ 30°N.

• Màu nâu cánh gián, thơm dịu, vị đậm và ngọt hậu.

• Nước mắm giả:

• Có “flavoring”, “MSG”, “caramel color”, “preservatives”.

• Mùi nhẹ, ngọt nhân tạo, giá rẻ ($2–$4).

<== hết trích) Ghi chú: những nhãn hiệu là do FaceBook trên đăng không phải tôi viết vào đâu nghe bà con.

----

HCD:

Dưới đây là những gì mà tôi biết dựa trên thông tin các trang web: (không phải kinh nghiệm cá nhân đâu)

Đoạn Facebook này chia sẻ quan điểm cá nhân và phân loại một số nhãn nước mắm ở Việt Nam và Thái Lan thành “nước mắm giả” dựa trên tiêu chí thành phần và cách chế biến. Tuy nhiên, nội dung này chỉ là nhận định chủ quancủa tác giả, không phải là tiêu chuẩn pháp lý hoặc kết luận khoa học chính thức.

 

1.  Nước mắm truyền thống thường được làm từ cá (cá cơm, cá nục…) và muối, lên men tự nhiên nhiều tháng, có độ đạm cao (≥ 30°N) và không thêm hương liệu hay phẩm màu.

 

2.  Nước chấm công nghiệp là sản phẩm phổ biến hiện nay, được pha chế từ nước, muối, đường, chất điều vị (MSG), hương liệu tổng hợp và màu thực phẩm. Loại này thường rẻ hơn, mùi vị nhẹ và ngọt nhân tạo.

 

Đoạn viết nêu tên các nhãn hiệu như Nam Ngư, Chin-su, Thái Long, Đệ Nhất… và cho rằng chúng thuộc loại “giả” vì không ủ cá, nhưng thực tế chúng là nước chấm pha chế công nghiệp, hợp pháp theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, chỉ khác về quy trình và nguyên liệu so với nước mắm truyền thống.

 

Việc dùng chữ “giả” gây cảm giác xấu, dõm, nhưng trên thị trường và trong quy định nhà nước, loại giả này thường được ghi rõ trên nhãn là “nước chấm” hoặc “nước mắm pha chế”, không có gian dối về thành phần.

Về sự khác biệt giữa Nước mắm Truyền thống và Công nghiệp

 

Các diểm mà người dùng FaceBook trên nêu ra để phân biệt nước mắm thật và giả là những điểm chính xác mà người tiêu thụ thường dùng để phân loại:

Tên gọi	Nước mắm Truyền thống ("Nước mắm thật")	Nước mắm Công nghiệp ("Nước mắm giả/pha hóa chất")
Thành phần	Nguyên liệu: Cá và Muối (anchovy/fish và sea salt).	Ngoài nước mắm cốt pha loãng, có nhiều chất phụ gia: nước, muối, đường, bột ngọt (MSG), hương liệu, chất bảo quản, chất tạo màu (caramel color).
Cách sản xuất	Ủ tự nhiên trong thời gian dài (6 tháng đến hơn 1 năm).	Pha chế, có thể tạo ra chỉ trong 1-2 ngày (dựa trên nước mắm cốt đã pha loãng).
Độ đạm	Độ đạm cao, thường ≥ 30% (cao nhất khoảng 35% −40% ).	Độ đạm thấp, thường < 10% (thậm chí có loại chỉ là nước chấm). Độ đạm cao hơn thường đến từ việc bỏ thêm vào các chất khác.
Màu sắc	Nâu cánh gián đến nâu vàng, dễ bị sẫm màu khi mở nắp và tiếp xúc với không khí.	Vàng nhạt, trong, màu sắc ổn định, không bị đổi màu.
Hương vị	Thơm nồng mùi cá tự nhiên, vị mặn gắt ban đầu nhưng có vị ngọt đậm đà, kéo dài ở cuống họng (ngọt hậu) của axit amin tự nhiên.	Mùi nhẹ, vị ngọt dịu, tan nhanh của đường hóa học và chất điều vị, không có hậu vị.

 

Tóm lại: Việc dựa vào thành phần ghi trên nhãn, độ đạm, và mùi vị là cách hiệu quả nhất để phân biệt hai loại này. Nước mắm truyền thống có thành phần đơn giản, độ đạm tự nhiên cao và hương vị đậm đà, còn nước mắm công nghiệp có nhiều phụ gia và hương vị ngọt nhân tạo.

Ghi thêm: Có thể có những nhãn hiệu “giã” ghi đại các con số trên nhãn để cho hợp pháp, nhưng không hẳn là ghi đúng thành phần phân tách chánh thức của phòng thí nghiệm.

 

2. Về các thương hiệu được tác giả kể:

Những đánh giá về các thương hiệu cụ thể như Nam Ngư, Chin-su, hay Squid Brand (loại thường) là nhận định chung của cộng đồng dựa trên thành phần sản phẩm được công bố và phân loại theo tiêu chí nước mắm công nghiệp.

• Nam Ngư, Chin-su: Các sản phẩm này thuộc nhóm nước chấm/nước mắm công nghiệp và có độ đạm thấp (khoảng 10%).
• Thành phần thực tế (theo nhãn): Bao gồm Nước mắm cốt cá cơm (cá, muối), nước muối, đường, và một loạt các chất phụ gia khác như chất điều vị (MSG), chất điều chỉnh độ acid, hương liệu (hương cá hồi tổng hợp), chất bảo quản, chất tạo màu (Caramen).
• Nhận định "không cá thật" là không hoàn toàn chính xác, vì thành phần vẫn có "nước mắm cốt cá cơm," nhưng hàm lượng này thường rất ít (được pha loãng), và phần lớn hương vị, màu sắc, độ ngọt là do các chất phụ gia tạo thành.
• Squid Brand (Thái Lan) - Loại thường: Tương tự, loại này cũng được xếp vào nhóm nước mắm công nghiệp khi có sử dụng MSG và hương liệu. Việc loại Premium First Extract (nhãn xanh) được xem là "thật" hơn là vì nó thường là nước mắm cốt đầu, có độ đạm cao hơn và ít hoặc không có phụ gia.

Kết luận: Thông tin anh (và tôi) đọc được chỉ là một hướng dẫn để giúp người tiêu thụ hiểu rõ hơn về hai nhóm sản phẩm nước mắm chính trên thị trường. Khi lựa chọn, chúng ta nên đọc danh sách thành phần trên nhãn để biết chính xác mình đang dùng sản phẩm gì (một lần nữa chưa chắc cái nutrition fack in trên chai ghi đúng đâu).

-----===<oOo>===-----

 

Nguồn tin và chi tiết: https://www.thecooldown.com/green-tech/nanoplastic-pollution-vegetables-agriculture/?utm_source=flipboard&utm_content=topic/foodindustry

 

HCD: Tóm tắt nội dung bài báo

Các nhà khoa học Đại học Plymouth phát giác ra nanoplastic – hạt nhựa cực nhỏ – có thể thấm vào phần ăn được của rau củ. Khi thử với củ cải, họ thấy chỉ sau 5 ngày, 5% hạt nhựa lọt vào cây và 25% trong số đó di chuyển đến phần ăn được, vượt qua lớp bảo vệ tự nhiên của rễ. Đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy nhựa siêu nhỏ có thể tích tụ trong cây và truyền sang động vật hoặc con người ăn chúng.

 

Nghiên cứu này làm dấy lên lo ngại rằng các loại rau trồng trên toàn cầu đều có thể bị ảnh hưởng như vậy, góp phần vào ô nhiễm vi nhựa trong môi trường và tác động sức khỏe, như rối loạn sinh sản và ung thư. Các nhà khoa học đang tìm cách xử lý vi nhựa trong đất, ví dụ dùng vật liệu sinh học như biochar, đồng thời khuyến khích mọi người giảm sử dụng nhựa dùng một lần và chọn sản phẩm tái sử dụng để hạn chế ô nhiễm.

HCD: Chuyện nầy ngày nay khó tránh

-----===<oOo>===-----

 

From: Mon Pham <monph52@

Date: 10/5/25 9:57 PM (GMT-08:00)

Subject: Re: [quanvenduong] Hoi cach dung tri tue nhan tao AI, gia dung xe lam tien, long nhan tu (chuyen that)

 

Cám ơn thầy,

Em đã vào chatgpt. Hay quá thầy ạ.

Nhưng khi nhờ chatgpt dịch sang tiếng Anh một bài viết hay chuyển sang PDF một bài viết thì chatgpt yêu cầu em phải đăng nhập kèm với email nữa nên em cũng hơi phân vân.

Xin thầy cho biết nếu đăng nhập như vậy có phiền gì không ạ. Em cũng sợ vì mỗi ngày em phải delete cả mấy chục spam mails

Xin cám ơn thầy và kính chúc thầy luôn mạnh khỏe.

Em Môn

Sent from my iPad

HCD: Theo tôi biết thì có những AI đòi ghi tên (đăng ký) và có những AI cho xài không đăng ký.
Những AI đòi đăng ký chắc không bán email address người dùng cho các hãng quảng cáo đâu.Tôi để chữ màu den từ đây.

Việc ChatGPT yêu cầu đăng nhập bằng email là bình thường và an toàn nếu em sử dụng địa chỉ email chính thức để tạo account với nó (ví dụ: Gmail, Yahoo…). Trang đăng ký của ChatGPT do OpenAI quản lý, không phải đường dẫn lạ, nên em chỉ cần chắc chắn vào đúng trang chat.openai.com.

Em nên cẩn thận với các email hoặc trang giả mạo mời đăng nhập. Nếu thấy link lạ hoặc yêu cầu thông tin cá nhân bất thường, thì không nên bấm vào.

Việc spam email em nhận hàng ngày không liên quan đến việc đăng nhập ChatGPT,

Tuy nhiên nếu đã đăng ký thì nên tránh hỏi AI những câu nhạy cảm có tính cách cá nhân riêng tư, nhất là liên hệ tới luật pháp. Lý do là nó ghi lại hết mọi thứ.

 

-----===<oOo>===-----

Nguồn tin và chi tiết: https://www.slashgear.com/1984468/car-brands-that-cost-the-least-to-maintain-consumer-reports/?zsource=flipboard

 

HCD: bản dịch nguyên văn

5 hiệu xe hơi có phí bảo trì thấp nhất trong 10 năm – theo Consumer Reports
(SlashGear)

 

Làm chủ một chiếc xe hơi tốn kém hơn là chỉ ký giấy tờ và lái xe từ đại lý về nhà. Giá niêm yết (MSRP) chỉ là số tiền ban đầu để có chìa khóa trong tay. Càng lái lâu và thường xuyên, chi phí cộng dồn càng lớn.

Tiền xăng và các khoản chi cho việc bảo trì để máy móc chạy trơn tru tuy coi như nhỏ, nhưng lâu ngày cộng lại cũng đáng kể. Chẳng hạn, một người lái xe trung bình ở Hoa Kỳ chi chừng 2.000 Mỹ kim mỗi năm cho nhiên liệu, và khoảng 900 Mỹ kim nữa cho việc bảo trì. Chi phí nầy càng cao khi xe cũ đi, và số tiền bỏ ra để giữ xe tùy thuộc tuổi xe cùng hiệu xe.

Dù đang hay sắp là chủ xe, người tiêu thụ nên biết hiệu nào đáng tiền nhất. Để cung cấp dữ kiện thị trường, tạp chí Consumer Reports đã khảo sát xem các tài xế chi bao nhiêu trong năm vừa qua cho việc bảo trì và sửa chữa, không kể đến tiền bảo hiểm hay tai nạn.

Như thường thấy, các hiệu sang trọng như Audi, BMW và Land Rover đứng cuối bảng vì tốn kém nhiều để giữ tình trạng hoàn hảo. Bài nầy nhìn về phía đối nghịch — những hiệu tiết kiệm nhất.

 

1 Tesla

Một trong những ưu điểm chính của xe điện là phí vận hành thấp hơn nhiều so với xe xăng — người dùng khỏi lo thay nhớt hay ghé trạm xăng. Tesla còn tiết kiệm hơn nhờ có ít bộ phận chuyển động và hệ thống thắng tái tạo năng lượng.

Ngoài ra, các chức năng như theo dõi tình trạng bình điện qua ứng dụng Tesla và cập nhật phần mềm từ xa giúp chủ xe giảm đáng kể những khoản sửa chữa lớn. Tuy nhiên, các xe Tesla đời cũ có thể phải thay bình điện mới khi tuổi thọ tăng. Dù vậy, so với các hiệu khác, Tesla vẫn có ưu thế rõ rệt.

Theo Consumer Reports, chi phí bảo trì Tesla trong 5 năm đầu chỉ khoảng 730 Mỹ kim; từ năm thứ sáu đến năm thứ mười, tăng lên 4.320 Mỹ kim, tổng cộng 5.050 Mỹ kim trong 10 năm.

 

2. Lincoln

Trong mấy năm gần đây, tên tuổi Lincoln trong giới xe hơi có phần dao động. Về độ bền, các mẫu xe Lincoln thường chỉ ở mức trung bình giữa các hiệu sang. Tuy nhiên, so với toàn thị trường, Lincoln trước kia bị đánh giá thấp.

Gần đây, tình hình đã đổi khác. Dù chỉ xếp hạng 23/30 trong bảng độ tin cậy năm 2023 của Consumer Reports, và tốn hơn xe trung bình 227 Mỹ kim cho bảo trì , Lincoln lại được bầu là hiệu tiến bộ nhất — cho thấy sự cải thiện đáng kể.

Theo thống kê mới, Lincoln đứng thứ nhì về tiết kiệm phí bảo trì: trung bình 850 Mỹ kim trong 5 năm đầu và tổng cộng 5.200 Mỹ kim sau 10 năm. Dù giai đoạn từ năm thứ sáu đến thứ mười đắt hơn Buick hay Toyota đôi chút, nhưng chi phí rẻ hơn trong 5 năm đầu giúp Lincoln có ưu thế rõ rệt.

Đáng chú ý, Lincoln là hãng xe sang duy nhất lọt vào top 10, vượt xa BMW (9.800 Mỹ kim trong 10 năm) và Mercedes-Benz (13.100 Mỹ kim).

 

3. Buick

Buick từ lâu nổi tiếng là xe bền nhất trong các hiệu Mỹ. Vì thế, hãng thường đứng cao trong bảng xếp hạng tiết kiệm phí bảo trì. Tuy nhiên, chi phí bảo trì Buick nay đang tăng đều.

Theo Consumer Reports năm 2023, chi phí bảo trì 10 năm của Buick là 3.355 Mỹ kim; sang năm 2024, tăng lên 4.900 Mỹ kim, nhưng hạng của hãng lại tăng lên thứ hai, chỉ sau Tesla. Bản danh sách mới nhất xếp Buick thứ ba, với 5.300 Mỹ kim.

Nguyên nhân chính là giai đoạn sau năm thứ năm: chi phí từ năm thứ sáu đến thứ mười đã tăng từ 2.705 lên 4.300 Mỹ kim. Một phần có lẽ do xe Buick được xem là “bán sang”, nên chi phí sau khi hết bảo hành cao hơn.

Mẫu Envision, ra mắt năm 2016, nay đã có đủ dữ kiện cho ước tính chính xác hơn; trước đây, xe còn trong thời gian bảo hành nên khó tính trọn.

 

4. Toyota

Toyota từ lâu đã nổi tiếng về độ bền và ổn định. Uy tín nầy đến từ hệ thống sản xuất nghiêm ngặt và kỹ thuật chế tạo đơn giản nhưng hiệu quả. Nhờ vậy, xe Toyota dễ bảo trì, phụ tùng chính hãng và phụ tùng thay thế đều sẵn có, giá phải chăng.

Theo khảo sát mới, Toyota đứng hạng ba, ngang Buick, với tổng chi phí 5.300 Mỹ kim trong 10 năm. Tuy nhiên, riêng giai đoạn năm thứ sáu đến thứ mười, Toyota rẻ nhất trong tất cả các hiệu, chỉ khoảng 4.200 Mỹ kim.

Lợi thế nhỏ nầy trở nên đáng kể theo thời gian, nhất là khi xét đến việc xe Toyota thường có thể chạy hơn 250.000 dặm mà vẫn tốt, theo nghiên cứu năm 2020.

 

5. Hyundai

Khi bước vào thị trường Hoa Kỳ năm 1986, Hyundai nhắm vào giới mua xe lần đầu với giá rẻ. Về sau, giá xe đã tăng gần 50% so với mười năm trước, nhưng chất lượng cũng được cải thiện rõ rệt.

Hồi đầu, Hyundai bị chê về phẩm chất, thậm chí phải thu hồi gần một triệu xe Excel năm 1991. Đến năm 1998, hãng thay đổi chính sách bảo hành, và từ đó cải thiện không ngừng. Từ vị trí gần cuối bảng, nay Hyundai đã trở thành một trong những hiệu đáng tin và ít tốn bảo trì nhất.

Theo Consumer Reports, Hyundai đứng thứ năm trong bảng tiết kiệm chi phí bảo trì mười năm, với tổng số 5.680 Mỹ kim.

 

 

Tóm lại:
Qua khảo sát của Consumer Reports, 5 hiệu xe tốn ít nhất để bảo trì trong 10 năm là:

1. Tesla – 5.050 Mỹ kim
2. Lincoln – 5.200 Mỹ kim
3. Buick – 5.300 Mỹ kim
4. Toyota – 5.300 Mỹ kim
5. Hyundai – 5.680 Mỹ kim

 

HCD: Mua phải loại xe bảo trì tốn hao thì cũng bực, vừa tốn thì giờ vừa tồn tiền. Nhưng ngoài chuyện đó ra còn phải để ý tới an toàn và tiện nghi nữa

Hiện giờ xe điện ít cần bảo trì nên không tốn thì giờ đến garage sửa xe, đó là chưa kể đến thì giờ sắp hàng đổ xăng (ở Costco). Tôi để chữ màu den từ đây.
Lái xe điện an toàn, ít mệt. Ngược lại không đi chơi đường xa tiện bằng xe xăng vì có ít trạm chager điện trên đường hơn trạm xăng. Nhưng nếu đậu cắm trại thì xe điện tiện hơn: sưởi qua đêm cùng đèn đuốc, hoặc chạy máy lạnh suốt ngày không cần phải nổ máy như xe xăng. Nếu xe bật máy lạnh (công suất khoảng 2 kW) thì battery chứa 60 kWh sẽ cạn sau khoảng 30 giờ. Chạy 10 tiếng chỉ hao có 1/3 bình điện.