یادداشت راهبردی: توسعه دریامحور؛ رویکردی درست ولی در مسیری اشتباه!
Logistics & Supply Chain
📚📙📘📗📕
#یادداشت_تخصصی
نویسنده: مجتبی سلیمانی سدهی؛ مدیرعامل گروه مدیریت زنجیره تامین آمادگران
تاریخ تهیه: 16/08/1404
به سفارش: اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک ایران
سیاست‌های کلی توسعه دریامحور در چنین روزی (16 آبان) در سال 1402 از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ گردید و بر اساس آن مقرر گردیده است تا با حضور مؤثر در ساحل، فراساحل، دریا و اقیانوس و بهره گیری از آن به عنوان یک پیشران و محور توسعه کشور، برای احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول منطقه، در بهره گیری از دریا اقدام شود (متن کامل).
این سند بالادستی که به واقع یکی از رویکردهای صحیح و هدفمند به مسیر توسعه کشور با درنظر گرفتن ظرفیت‌های بی‌بدیل لجستیکی ایران است، در 9 بند ابلاغ شده است که مقرر است با سیاست گذاری یکپارچه امور دریایی و تقسیم کار ملی و مدیریت چابک و کارآمد دریا به منظور بهره گیری حداکثری از ظرفیت های دریا، به دنبال احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول در منطقه برای ایران باشد.
با توجه به اینکه این سند 9 بندی، یکی از اسناد بالادستی ارزشمند توسعه لجستیک در کشور می‌باشد، در ادامه، چند نکته برای توجه هرچه بیشتر سیاستگذاران و تصمیم‌گیران امر «اقتصاد دریامحور» پیشنهاد شده است:
1️⃣ سیاست «توسعه دریامحور» را به «توسعه دریایی» تقلیل ندهیم!
متاسفانه آنچه طی دو سال اخیر در پیشبرد این سیاست توسعه‌ای شاهد بوده‌ایم، تقلیل و تخفیف موضوع «توسعه دریامحور» به صرفا «توسعه دریایی» بوده است! حال آنکه «توسعه دریامحور» دارای معنایی خیلی فراتر از «توسعه دریایی» است. در توسعه دریامحور، علاوه بر توجه به توسعه دریایی، حتی توسعه صنعتی، کشاورزی و آمایش سرزمینی کشور نیز باید با محوریت دریا صورت پذیرد.
2️⃣ به جای «سیاست گذاری یکپارچه امور دریایی و تقسیم کار ملی» شاهد تعدد مراکز تصمیم‌گیری موضوع هستیم!
گرچه در نخستین بند این سیاست کلی به درستی «سیاست گذاری یکپارچه امور دریایی و تقسیم کار ملی و مدیریت چابک و کارآمد ...» مورد توجه قرار گرفته است؛ اما آنچه در عمل شاهدیم، تعدد و عدم همکاری مراکز تصمیم‌گیری مرتبط با «توسعه دریامحور» هستیم!
علاوه بر نهادهای بالادستی مرتبط (مانند ستاد ملی گذر و شورایعالی ترابری کشور)، در حال حاضر، سه نهاد مجزا در حال پیش بردن سیاست کلی «توسعه دریامحور» هستند:
🔹 سازمان بنادر و دریانوردی (وزارت راه و شهرسازی)
🔹 شورایعالی صنایع دریایی (وزارت صنعت، معدن و تجارت)
🔹 ستاد توسعه سواحل مکران (ریاست جمهوری)
3️⃣ «توسعه دریامحور» مزیتی که پس از نیم قرن دوباره مورد توجه حاکمیت قرار گرفته است!
«گزارش طرح آمایش سرزمین ایران» که در سال 1353 توسط شرکت مشاور فرانسوی «ستیران» به سفارش سازمان برنامه انجام شد را باید بهترین مطالعه تاکنون در کشور دانست که با نگاه «توسعه دریامحور» تدوین شده است. افق این مطالعه ۲۵ ساله و تا سال 1378 بوده است (دریافت فایل گزارش).
طبق این گزارش:
🔸 جمعیت ایران در این طرح در افق ۷۸، ۵۰ میلیون پیش‌بینی شده بود که قرار بود ۲۵ میلیون آن در سواحل شمالی خلیج فارس مستقر شوند (الان جمعیت کل مناطق ساحلی خلیج فارس به ۲ میلیون نفر هم نمی‌رسد).
🔸 دلایل این استقرار: 1) موقعیت ترانزیتی مرزهای آبی ایران در خلیج فارس، 2) دسترسی به آب فراوان به خصوص برای سیستم سرمایشی صنایع، 3) وجود انرژی فراوان.
🔸 ستیران معتقد بود همه فعالیت‌های صنعتی باید در این سواحل مستقر شوند. خودروسازی‌ها در در لب ساحل استقرار یابند و حدوداً ۱۰۰ میلیون تن ظرفیت تولید در این منطقه پیش‌بینی کرده بودند که ۱۵ میلیون تن آن در شعاع ۲۵ کیلومتری بندرعباس مستقر می‌شد.
4️⃣ کم توجهی به نقش‌آفرینی «بخش خصوصی»!
متاسفانه همچون خیلی از برنامه‌های دیگر، در پیشبرد این سیاست کلی نیز شاهد آنیم که «بخش خصوصی» تقریبا کنار گذاشته شده و نقشی در سیاست‌گذاری‌ها و تدوین نقشه راه ندارد.
آیا علت انحراف مسیر اجرای برنامه از هدف برنامه، همین کم توجهی به ضرورت محوریت «بخش خصوصی» نیست؟ آیا اتاق بازرگانی ایران نباید محور این سیاست کلی باشد؟
5️⃣ کشورهای رقیب، خیلی بیشتر از ایران، مزیت‌های دریامحوری ایران را درک کرده‌اند!
کشورهای رقیب ایران (به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس) و حتی قدرت‌های بزرگ دنیا، به خوبی بر مزیت‌های فوق‌العاده لجستیکی و دریایی ایران واقف هستند و شاید یکی از دلایل عدم توسعه یافتگی سواحل جنوبی کشور و عدم توجه به توسعه دریامحوری ایران را باید در زوایای پنهان همین رقابت‌ها جستجو کرد!
🟢🔵🟣🔴🟠🟡
اندیشکده لجستیک و زنجیره تامین ایران
گروه مدیریت زنجیره تامین آمادگران
تماس با آمادگران: in...@amadgaran.com و 42498900 (21) 98+ و 989912801240+
تماس با مدیریت: amad...@gmail.com و 989033305123+ و 989912801240+
تماس با امور مشتریان: amadga...@gmail.com و 989912801240+
تماس با امور بین‌الملل: amadga...@gmail.com و 989033308123+
تماس با خدمات لجستیک: Logi...@amadgaran.com و 989033308123+
تماس با خدمات بازرگانی: Tr...@amadgaran.com و 989033307123+
تماس با خدمات بیمه: Insu...@amadgaran.com و 989033306123+
تماس با امور آموزش: amadgara...@gmail.com و 989044880802+
کانال تلگرام اندیشکده لجستیک و زنجیره تامین: https://t.me/Logiscm
کانال تلگرام گروه آمادگران: https://t.me/amadgaran
کانال تلگرام پایگاه خبری لجستیک و زنجیره تامین: https://t.me/LogiscmNews
کانال تلگرام گنجینه دانش لجستیک و زنجیره تامین: https://t.me/Logiscm_knowledge
کانال تلگرام فرصت‌های شغلی لجستیک و زنجیره تامین: https://t.me/Logiscm_jobs
کانال تلگرام آماد پلتفرم (اعلام نرخ خدمات لجستیکی): https://t.me/amadplatform
کانال تلگرام آمادکالا (پلتفرم B2B تامین و تدارکات کالا): https://t.me/amaadkala
کانال تلگرام آمادزون (آنلاین شاپ B2C): https://t.me/amadshop
کانال تلگرام آمادجا (پلتفرم انبار و انبارداری): https://t.me/AMAADJA
لینکدین اندیشکده زنجیره تامین و لجستیک: https://www.linkedin.com/company/Logiscmir
لینکدین انگلیسی آمادگران: https://www.linkedin.com/company/amadgaran
اینستاگرام آمادگران: https://www.instagram.com/amadgaran/
توییتر (شبکه ایکس) آمادگران: https://www.x.com/amadgaran
آپارات آمادگران: https://www.aparat.com/amadgaran
گوگل گروپ (شبکه‌ایمیل) فارسی: https://groups.google.com/g/Logiscm
گوگل گروپ (شبکه‌ایمیل) انگلیسی: https://groups.google.com/g/amadgaran
سایت اندیشکده لجستیک و زنجیره تامین ایران: http://logiscm.ir/
سایت آمادگران: https://amadgaran.com
فروشگاه اینترنتی لجستیک: https://www.amadgaran.com/shop/
--
حمایت از اندیشکده لجستیک (حامی باش):
👥 پیوستن به شبکه ایمیلی اندیشکده لجستیک:
https://groups.google.com/g/Logiscmclub