Fwd: کتابداری داده

[Rahmatollah Fattahi]

---------- Forwarded message ---------
From: Jafar Mehrad <jafarm...@gmail.com>
Date: Fri, 28 June 2024, 11:01 pm
‪Subject: کتابداری داده‬
To: Rahmatollah Fattahi <fattah...@gmail.com>

با اهدای سلام

از همکارم آقای دکتر خسروجردی سپاسگزارم. با توجه به مطالعات من پیرامون این موضوع از جمله بررسی برنامه های کتابداری داده در دانشگاه های آمریکا و نیز یک جستجوی علمی در اینترنت نشان می دهد که اهداف، عملکرد ها و انتظارات کلیدی از فارغ التحصیلان یک چنین برنامه ای می تواند به شرح زیر باشد. خوشحال خواهم شد نقد و نظر همکاران محترم را در این گروه مطالعه کنم. بالاخره، این بحث را باید از یک جایی شروع کرد. سوال مشخص آقای دکتر خسروجردی این است که« چه تخصصی به جامعه تحویل » می‌شود تا برنامه درسی مناسب با آن طراحی شود.

اهداف آموزشی کتابداری داده: 

١- مدیریت داده ها

٢- سواد داده و آموزش

٣- رویکردهای میان رشته ای

۴- تحلیل و تفسیر داده ها

۵- تسلط فنی

۶- اخلاق و دانش حقوقی

٧- همکاری و ارتباط

کارکرد های کتابداری داده:

١- نگهداری داده ها

٢- مدیریت فراداده

٣- مدیریت مخزن داده

۴- پشتیبانی و آموزش کاربران

۵- پشتیبانی تحقیق

انتظارات از فارغ التحصیلان کتابداری داده: 

١- دانش نظری

٢- مهارتهای عملی

٣- توانایی‌های تحلیلی

۴- صلاحیت تحقیق

۵- صلاحیت حرفه‌ای

۶- آگاهی اخلاقی

٧- ارتباطات و همکاری

شرح و نگارش نکات سه گانه بالا کاری نیست، البته کمی زمانبر است. به نظرم ابتدا باید در این زمینه ها به تفاهم برسیم تا نوبت برسد به تشریح بندهای مختلف بالا. نکته ای را هم لازم است یادآوری کنم و آن اینکه ساختار طرح پیشنهادی «ملغمه ای» از درس ها نیست. ماهیت حوزه های میان رشته ای این است. با این وجود،  اطمینان دارم که راه های دیگری نیز وجود دارد و این که کدام یک بهتر است نکته ای است که باید در آن باره اندیشید و از تخصص های مختلف استفاده کرد. دلیل اصلی طرح این برنامه در گروه بحث مشهد نیز تلاش برای دستیابی به فهم عمیق و بهتر- به معنای روش علمی- است که از یکدیگر بیاموزیم.

مهراد

Sent from my iPhone

[Rahmatollah Fattahi]

---------- Forwarded message ---------
From: Jafar Mehrad <jafarm...@gmail.com>
Date: Sat, Jun 29, 2024 at 1:35 AM
‪Subject: کتابداری داده‬
To: Rahmatollah Fattahi <fattah...@gmail.com>

با اهدای سلام

متاسفانه، رسم نادرستی که در دانشگاه های ایران معمول است، تاسیس دوره های آموزشی مختلف و تکراری بدون توجه به نیاز های واقعی جامعه است. همین رسم غلط در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی نیز معمول است، طوری که گروه های آموزشی این رشته در تمام گرایش ها و مقاطع تحصیلی بی توجه به توانایی های خود، و نیاز جامعه نسبت به راه اندازی گرایش ها و دوره های مختلف اقدام می کنند. حالا را نمی دانم ولی تا چهار پنج سال پیش وضعیت از همین قرار بود.

با فرض اینکه کتابداری داده در سطح کارشناسی ارشد طراحی و تدوین شود، یک یا دو دانشگاه واجد شرایط در کل ایران برای تربیت کتابدار داده کفایت می کند. 

با این پیش فرض، مجددا در پاسخ به پرسش آقای دکتر خسروجردی، تصور کنیم که کتابدار داده در یک یا دو دانشگاه تربیت می شود. کاری که براساس نوشته های قبلی از یک کتابدار داده، به عنوان مثال در یک کتابخانه دانشگاهی، ساخته است از این قرار است:

مدیریت داده ها:

١- اجرای طرح‌های مدیریت داده برای پروژه‌های تحقیقاتی

٢- کمک به محققان در سازماندهی، ذخیره و حفاظت از داده های خود

٣- اطمینان از انطباق با سیاست ها و استانداردهای داده

کشف و دسترسی به داده ها:

١- به کاربران کمک می کند تا مجموعه داده های مربوطه را برای کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی خود پیدا کرده و به آنها دسترسی داشته باشند

٢- نگهداری و به روز رسانی مخازن داده‌ها و پایگاه های داده

٣- ارایه راهنمایی در مورد استفاده از ابزار ها و منابع کشف داده

سواد داده و آموزش:

١- برگزاری کارگاه ها، ارایه آموزش ها و مشاوره های انفرادی در مورد موضوعات مرتبط با داده ها مانند ابزار های تجزیه و تحلیل داده‌ها، تجسم داده ها و بهترین شیوه های مدیریت داده ها

٢- تهیه مواد آموزشی و راهنمایی های آنلاین برای حمایت از سواد داده

پشتیبانی پژوهشی:

١- همکاری با استادان و پژوهشگران در پروژه های داده محور

٢- ارایه راهنمایی در استناد داده ها، اشتراک گذاری داده ها و انتشار داده ها

٣- کمک به استفاده از نرم‌افزارها و ابزار ها برای تجزیه و تحلیل و تجسم داده ها

مخزن داده های سازمانی:

١- مدیریت مخزن داده های دانشگاه، اطمینان از استانداردهای ابرداده مناسب و مستند سازی داده ها

٢- 

٣-

-

-......

و الی آخر.

حال سوال این است که کدام یک از کارشناسان کتابداری یا علم اطلاعات فعلی، بدون آموزش، می توانند از عهده چنین کار مهمی برایند؟ اگر ادعایی وجود داشته باشد آن شخص به اصطلاح «همه کاره و هیچ کاره» است. اگر بخواهیم موفق شویم باید تلاش کنیم تا دانشجویان رشته ما، با شرایطی که به اختصار بیان کردم، در یکی از حوزه ها متخصص شوند، حرکت کنند تا دانش، تجربه و آگاهی مرتبط با آن را بدست آورند.

مهراد

Sent from my iPhone

--

Rahmatolloah Fattahi, PhD.,
Department of Library and Information Science,
Ferdowsi University of Mashhad, Iran,
www.um.ac.ir/~fattahi/

 

ما برای آنکه ایران        گوهری تابان شود         خون دلها خورده ایم

 

ما برای آنکه ایران         خانه خوبان شود          رنج دوران برده ایم

(شعر از نادر ابراهیمی، 1315-1387)

(ترانه: محمد نوری، 1308-1389)

[Rahmatollah Fattahi]

---------- Forwarded message ---------
From: Jafar Mehrad <jafarm...@gmail.com>
Date: Sun, 30 June 2024, 6:24 pm
‪Subject: کتابداری داده‬
To: Rahmatollah Fattahi <fattah...@gmail.com>

با اهدای سلام

از پاسخ جناب آقای دکتر دیانی نسبت به احتمال تدوین و طراحی کتابدار داده شگفت زده شدم. پاسخ های روشنی در نوشته‌های آقای دکتر ایمان تهمتن و آقای دکتر داریوش علیمحمدی بود. به نظر می رسد استاد دکتر دیانی با پذیرش «تغییر» و اهمیت آن موافق نیستند. تغییر بخش ذاتی زندگی است که باعث رشد فردی و اجتماعی می شود. اگر این تغییرات در رشته اتفاق نیفتاده بود - نه تحمیل- یادگیری و سازگاری و تکامل هم صورت نمی گرفت. وی به خوبی واقف هستند که بدون تغییر، دانشجو راکد می ماند و تجربیات و فرصت ها از دست می رود. تا زمانی که ما وضعیت موجود را به چالش نکشیم ایده های جدید ظهور نخواهد کرد. رشته علم اطلاعات و دانش شناسی مجبور به انطباق با تغییراتی است که در عرصه جهانی رخ می دهد. اگر از این تغییرات استقبال نشود مطمئن باشید که چالش های پیش روی کتابخانه ها و مراکز اطلاعات علمی همچنان وجود خواهند داشت و آنگاه برای ارایه راه حل ها از متخصصان سایر رشته ها دعوت به کار خواهد شد. 

در یک بازار کار پویا، انطباق با روندها و تغییرات تکنولوژیکی ضروری است. یادگیری مفاهیم نو در رشته و توسعه مهارت ها متناسب با آن برای موفقیت شغلی دانشجویانی که وارد آموزش های علم اطلاعات و دانش شناسی می شوند بسیار مهم است.

[Mahmood Khosrowjerdi]

درود بر همه

برای آنکه بتوان همه این نظرات استادان گرامی را به صورت پیوسته بررسی و در صورت نیاز به آنها پاسخ داد خواهشمندم به جای آنکه ایمیلها به استاد فتاحی ارسال شود روی گزینه reply all کلیک کنید و آن را برای همه ارسال کنید تا بتوان به یک جمع بندی مثبت یا منفی در این باره رسید.

استاد مهراد عزیز: نظر من درباره ی محتوای سرفصل ارائه شده در ایمیل نخستین شما بود. با محتوای ارائه شده در ایمیلهای بعدی شما کاملا موافقم.

استاد علیمحمدی گرامی: با همه ی ارادتی که خدمت جنابعالی دارم؛ نتوانستم بین ایمیل ارسالی استاد مهراد درباره نیاز به @کتابدار داده@ و حذف مقطع کارشناسی از رشته کتابداری و اطلاع رسانی ارتباطی بیابم. لطفا بنده را اصلاح کنید. در ضمن، نمی دانم در کشورهای نوردیک مقطع لیسانس کتابداری را با کامپیوتر پرد کرد ه باشند اما مقطع لیسانس کتابداری  با گرایش کتابخانه های عمومی همچنان پابرجا خواهد بود و علاقه زیادی هم به جذب دانشجو از رشته کامپیوتر و استخدام آن در کتابخانه ندارند. علت آن است که بسیاری از دانش آموختگان کارشناسی کتابداری در کتابخانه های عمومی مشغول به تحصیل می شوند. کتابخانه های عمومی از عوامل کلیدی استقرار جامعه دموکراتیک، گفتمان های آزاد و غیره هستند که بسیار به مباحث علوم انسانی نزدیک تر است تا مباحث فنی و کامپیوتر. 

دکتر ایمان عزیز: با حوزه های پیشنهادی شما موافق هستم اما اینکه آیا باید یک مقطع کارشناسی ارشد برای آنها طراحی کنیم  یا اینکه بحث مدیریت داده های پژوهشی و UX  را برای جذابیت بیشتر مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشدهای کنونی استفاده کنیم قابل بحث است. 

بهتر است روی یک موضوع تمرکز کنیم و استادان و دانشجویان گرامی نظرات مثبت یا منفی خود را ذیل آن موضوع ارائه دهند تا بتوان به جمع بندی مشخصی رسید.

من فکر می کنم ایمیلهای رد و بدل شده کنونی در گروه بحث به نیازی که استاد مهراد اشاره کرده اند صحه می گذارند. استاد دیانی به چالشهای کنونی گروهها و استادان کتابداری در ارائه دروس جدید اشاره کرده اند و دکتر تهمتن مثال نقضی آورده اند که نشان می دهد نمی توان آن را به همه استادان یا گروهها تعمیم داد. گرچه نیازمند مشارکت گروهها و استادان رشته است تا بتوان نتیجه گیری درستی ارائه کرد.

لطفا فعلا حوزه های جدیدی را برای بحث باز نکنید. یادداشتهای خود درباره اینکه مباحثی مانند مدیریت داده های پژوهشی و UX&HCI نیاز جامعه است یا خیر ارسال کنید. در صورتی که برایتان محرز است که موضوعات یادشده نیاز جامعه است می توانید به دو رویکرد ارائه شده ی زیر نظر دهید:

 رویکرد اول> می توان موضوعاتی مانند مدیریت داده های پژوهشی و UX&HCI  را در سرفصلهای کنونی مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته جا داد؟ اگر بلی چطور؛ اگر خیر چرا؟

رویکرد دوم> موضوعات ارائه شده مدیریت داده های پژوهشی و UX&HCI بسیار گسترده و نیازمند یک مقطع کارشناسی ارشد مستقل هستند. لطفا گستره ی آن را در همینجا با استدلال نشان دهید. 

شاد باشید

خسروجردی

On Sun, Jun 30, 2024 at 3:48 PM Iman Tahamtan <iman.t...@gmail.com> wrote:

با سلام و احترام

با فرض اینکه این نکته که استاد ارجمند، جناب اقای دکتر دیانی مطرح فرمودند، در خصوص اکثر مدرسان محترم و زحمتکش رشته صدق کند، این بسیار جای نگرانی دارد: در تدریس دروسی که سالها پیش تحمیل شده است، به بلوغ نرسیده اند. البته من نگرانی های استاد دیانی و دیگر عزیزان را که از نزیک با چالش ها روبرو بوده اند و هستند درک می کنم.

من با برخی از مدرسان رشته (اعضای هیات علمی) از نزدیک در تماس هستم و فکر می کنم این موضوع در مورد انها صدق نمی کند و اتفاقا مشتاقانه به دنبال یادگیری و تدریس دروس جددی مانند HCI , UX  هستند. همین ترم در دانشگاه اصفهان برای اولین بار UX تدریس شد (تحت عنوان چه درسی نمی دانم).

بر اساس اطلاعاتی که از چند دانشگاه در امریکا دارم، برنامه ریزی برای اینکه چه رشته های جدیدی ایجاد شوند یا چه دروس جدیدی باید ارایه شوند، را بر مبنای بلوغ یا عدم بلوغ استاد نمی گذارند. انتظار این است که استادی استخدام شود که بتوان دروس مورد نظر را تدریس کند، یا اساتید خودشان را با انتظارات جدید دپارتمان (دانشکده) انطباق دهند. 

در سال ۲۰۱۸ که ترم ۵ تحصیل ام شروع شده بود از من خواستند درسی را تدریس کنم که اصلا بلد نبودم. اعتراض کردم. در پاسخ گفتند که این فرصتی است برای شما که برای آینده اماده بشی، چون اگر عضو هیات علمی شوی، ممکن است در چند سال اول شما تعیین نکنید چه دروسی را تدریس می کنید، بلکه اغلب اوقات دپارتمان در این خصوص تصمیم می گیرد.

اگر به دنبال پویایی و ارتقای رشته هستیم باید تمام این چالش ها رو پشت سر بگذاریم. بنظرم نباید خودمان را دست کم بگیریم و این مسایل سد راهمان نباشد که رشته های جدید (منطبق با نیاز استان یا کشور) راه اندازی کنیم. برای مثال یکی از رشته ها که می توان راه اندازی کرد و اینده خیلی خوبی دارد رشته UX/HCI هست.

با احترام

ایمان

On Sat, Jun 29, 2024 at 9:25 AM daneshvarz <danesh...@gmail.com> wrote:

سلام

هنوز مدرسان کتابداری ایران برای تدریس درسهایی که سالها پیش با نغییرنام بر آنها تحمیل شد، به بلوغ نرسیده اند، آوار کردن درسهای دیگری پیشنهاد شده است. مسئله این نیست که این موضوعات نا مربوط است و یا ... مسئله این است که درخواست این همه تغییر از مدرسان زیادی خواهی است. . امیداست دانشجویانی خوش ذوق و با استعداد همان زحمتی را که متوقع هستیم عضو هیئت علمی بکشد ، متقبل شود و خود را به درجه ای از توانایی لازم برای تدریس دروس یا اشتغال در آین موضوعات آمده کند.  

_______________________________________________
Lis mailing list
L...@list.um.ac.ir
https://list.um.ac.ir/cgi-bin/mailman/listinfo/lis

_______________________________________________
Lis mailing list
L...@list.um.ac.ir
https://list.um.ac.ir/cgi-bin/mailman/listinfo/lis

--

Iman Tahamtan, Ph.D.

Senior UX Researcher, JP Morgan Chase, Columbus, Ohio.
Lecturer, School of Information Sciences,The University of Tennessee, Knoxville.

Scholar, Website

_______________________________________________
Lis mailing list
L...@list.um.ac.ir
https://list.um.ac.ir/cgi-bin/mailman/listinfo/lis