Mikali Nguyễn
Khi bước vào Mùa Chay Thánh, Giáo hội Công giáo dành ra 40 ngày – khởi đầu từ Thứ Tư Lễ Tro – để nhắc nhở các tín hữu sống tinh thần sám hối, chay tịnh, tập luyện nhân đức và chuẩn bị tâm hồn đón mừng Chúa Phục Sinh. Vậy tại sao lại là 40 ngày mà không phải một con số khác? Con số 40 trong Kinh Thánh ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa, gắn liền với những sự kiện quan trọng, đánh dấu những cột mốc “thanh tẩy”, “chuẩn bị” hay “hoán cải” trong lịch sử cứu độ.
1. Con số 40 trong Cựu ước
- 40 ngày lụt Đại hồng thủy (St
7, 4.17)
Theo sách Sáng Thế, cơn lụt Đại hồng thủy kéo dài 40 ngày đêm, như một cuộc thanh tẩy hoàn toàn trái đất khỏi những gian ác của con người. Khi nước rút, ông Nô-ê và gia đình bắt đầu một khởi đầu mới, biểu tượng cho lòng thương xót của Thiên Chúa và sự đổi mới trong đời sống đức tin. - Ý nghĩa: Thời gian 40 ngày ở đây mang hàm ý “thanh tẩy”, “tái sinh” và “bắt đầu một giai đoạn mới” cho nhân loại.
- 40 ngày ông Môsê lên núi Sinai
(Xh 24, 18; 34, 28)
Ông Môsê đã lên núi Sinai 40 ngày để lắng nghe lời Thiên Chúa, đón nhận Thập Giới và giao ước. Thời gian này đánh dấu sự chuẩn bị và kết hiệp sâu xa giữa con người với Thiên Chúa. - Ý nghĩa: “Tìm kiếm Lời Chúa” và “được biến đổi” trong tương quan với Ngài. Con số 40 cho thấy quá trình tập trung, kiên trì và sẵn sàng đón nhận những chỉ dẫn mới cho cuộc sống dân Chúa.
- 40 năm dân Israel lưu lạc trong
sa mạc (Ds 14, 33-34)
Sau khi rời khỏi Ai Cập, dân Israel mất 40 năm để băng qua sa mạc tiến về Đất Hứa. Trong thời gian này, họ trải qua vô vàn khó khăn, thử thách, đồng thời học cách tin tưởng, phó thác hoàn toàn vào sự hướng dẫn của Thiên Chúa. - Ý nghĩa: “Thử thách” và “rèn luyện” đức tin. Hành trình 40 năm này biểu thị giai đoạn thanh luyện cần thiết để dân Chúa được xứng đáng bước vào miền đất hứa.
- 40 ngày ông Môsê đi khám phá
vùng đất mới (Ds 13, 25)
Môsê cử các thám tử đi dò xét vùng đất Ca-na-an trong 40 ngày để chuẩn bị cho việc định cư của dân Israel. - Ý nghĩa: “Khám phá” và “tìm kiếm” hướng đi mới. 40 ngày này là thời gian để cân nhắc, đánh giá thực trạng và lập kế hoạch cho tương lai.
- 40 ngày ông Giona dành cho
thành Ninivê (Gn 3, 4)
Tiên tri Giona loan báo cho dân thành Ninivê biết rằng họ chỉ còn 40 ngày để sám hối nếu không sẽ bị hủy diệt. Cuối cùng, họ đã hoán cải và được Thiên Chúa tha thứ. - Ý nghĩa: “Sám hối” và “hoán cải” để được cứu rỗi. 40 ngày đánh dấu cơ hội cuối cùng để thay đổi cuộc sống, từ bỏ đường tội lỗi.
- 40 năm trị vì của vua Đavít và
vua Salômôn (2 Sm 5,4; 1 V 11,42)
Kinh Thánh ghi lại rằng vua Đavít và vua Salômôn đều cai trị 40 năm. Triều đại của họ là thời gian thiết lập và củng cố vương quốc, xây dựng đền thờ, thúc đẩy sự thờ phượng đúng đắn. - Ý nghĩa: “Chuẩn bị” và “xây dựng” đời sống đức tin. Dưới thời trị vì 40 năm, dân Chúa được hưởng một giai đoạn an bình, tạo điều kiện để tôn vinh và phụng sự Thiên Chúa.
Con số 40 trong Tân Ước
- 40 ngày Chúa Giêsu vào sa mạc
(Mt 4, 1-2; Mc 1, 12-13; Lc 4, 1-2)
Trước khi bắt đầu sứ vụ công khai, Chúa Giêsu đã vào sa mạc ăn chay, cầu nguyện suốt 40 ngày. Ở đây, Người chịu ma quỷ cám dỗ nhưng đã chiến thắng nhờ sự kết hiệp với Chúa Cha. - Ý nghĩa: “Chay tịnh và cầu nguyện” để chuẩn bị bắt đầu sứ vụ. Đây cũng là tấm gương cho các Kitô hữu noi theo: trước khi làm việc lớn, cần có thời gian tĩnh lặng, kết hợp với Thiên Chúa và canh tân đời sống thiêng liêng.
- 40 ngày Chúa Giêsu ở lại thế
gian trước khi lên trời (Cv 1, 3)
Sau khi phục sinh, Chúa Giêsu hiện ra với các môn đệ trong 40 ngày, dạy dỗ và củng cố đức tin cho họ, trước khi về trời. - Ý nghĩa: “Xây dựng và củng cố” đức tin. Chúa Giêsu muốn các môn đệ hiểu rõ sứ mạng, đồng thời nhận lãnh Thánh Thần để tiếp tục công cuộc loan báo Tin Mừng.
Con số 40 và mùa Chay Thánh
Từ những sự kiện Cựu Ước và Tân Ước, ta thấy con số 40 gắn liền với ý niệm “thanh tẩy”, “rèn luyện”, “sám hối” và “chuẩn bị” cho một giai đoạn mới. Trong Mùa Chay, Giáo hội Công giáo dành 40 ngày để nhắc nhở các Kitô hữu:
- Tập luyện nhân đức và canh tân đời sống: Bằng cách thực hành chay tịnh, hãm mình, cầu nguyện, và làm việc bác ái, mỗi tín hữu được mời gọi bước vào cuộc hành trình nội tâm, sửa đổi những yếu đuối và định hướng lại đời sống theo tinh thần Tin Mừng.
- Sám hối và hoán cải: 40 ngày là thời gian để kiểm điểm lương tâm, ý thức tội lỗi, xin ơn tha thứ và đón nhận bí tích Hòa Giải, chuẩn bị tâm hồn để kết hợp mật thiết hơn với Chúa.
- Thông phần cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu: Mùa Chay gắn liền với biến cố Thương Khó – Phục Sinh. Khi ăn chay, cầu nguyện và làm việc lành, ta cùng chia sẻ nỗi khổ đau của Chúa, để sau đó được vui mừng đón nhận ơn Phục Sinh.
- Đón nhận niềm vui Phục Sinh: Qua 40 ngày tập luyện, thanh luyện bản thân, chúng ta sẽ hân hoan mừng đại lễ Phục Sinh với một tâm hồn mới mẻ, tràn đầy niềm tin và ơn sủng.
- Kiên trì và bền chí: Con số 40 gợi nhắc đến sự bền chí trong thời gian dài. Hành trình đức tin đòi hỏi chúng ta kiên trì vượt qua thử thách, cám dỗ, không chỉ trong Mùa Chay mà suốt cả đời sống.
- Tâm tình sám hối và hoán cải: Mỗi Mùa Chay là một dịp để chúng ta “làm mới” lại giao ước với Chúa, làm mới lại tương quan với anh chị em, và quan trọng hơn là học cách bỏ đi những gì cản trở ta đến với Thiên Chúa.
- Chuẩn bị cho tương lai: Dân Israel đã trải qua 40 năm sa mạc trước khi vào Đất Hứa, Chúa Giêsu ở trong sa mạc 40 ngày trước khi bắt đầu sứ vụ. Tương tự, 40 ngày Mùa Chay là thời gian chuẩn bị cho đại lễ Phục Sinh, giúp chúng ta canh tân tinh thần và sẵn sàng đón nhận ơn cứu độ.
Con số 40 trong Kinh Thánh không chỉ là một con số mang tính biểu tượng, mà còn chất chứa những thông điệp sâu xa về sự thanh tẩy, sám hối, rèn luyện và chuẩn bị cho một cuộc sống mới. Đối với người Kitô hữu, 40 ngày của Mùa Chay Thánh là cơ hội quý báu để sống lại những sự kiện cứu độ trong lịch sử dân Chúa, đồng thời canh tân mối tương quan với Thiên Chúa và với tha nhân.
Bằng việc tham dự Thánh Lễ, lắng nghe Lời Chúa, chay tịnh, cầu nguyện, và làm việc bác ái trong 40 ngày này, chúng ta được mời gọi biến đổi nội tâm, để sẵn sàng cùng Chúa Giêsu bước vào cuộc Thương Khó và Phục Sinh. Cũng như Chúa Giêsu đã dùng 40 ngày sa mạc để chuẩn bị cho sứ vụ công khai, chúng ta hãy dùng 40 ngày Mùa Chay để thanh luyện tâm hồn, củng cố đức tin và đón nhận niềm vui Phục Sinh cách trọn vẹn hơn.
Lm. Anmai, CSsR