Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị: Các vấn đề LGBT, chức phó tế nữ được thảo luận trong tuần thứ ba đầy xúc cảm | Thanhlinh.net
Minh Nguyen Quang
Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị: Các vấn đề LGBT, chức phó tế nữ được thảo luận trong tuần thứ ba đầy xúc cảm
Tuần vừa qua, Thượng Hội đồng về Tính đồng nghị đã đào sâu vào hai chủ đề quan trọng: sự đồng hành của những cá nhân LGBT (lesbian, gay, bisexual, transgender) và chủ đề về chức phó tế nữ. Ngoài ra, đại hội còn thảo luận về cơ cấu của Giáo hội, tất cả đều nhằm mục đích định hình một tương lai mang tính đồng nghị hơn cho Giáo hội.
Tiến trình này được thúc đẩy bởi điều mà Thượng Hội đồng gọi là “lắng nghe và nói lên từ trái tim”, mà một số người tham gia đã nói rằng có xu hướng bị thúc đẩy bởi cảm xúc. Nó cũng đặt ra một câu hỏi cơ bản: Liệu điều gì đó thực sự được xác định có bao giờ xuất hiện từ quá trình này không?
Một số sự kiện đáng chú ý cũng đã diễn ra: Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các thành viên của New Ways Ministry, một nhóm mục vụ LGBT có trụ sở tại Hoa Kỳ mà trước đây đã bị cả Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ và văn phòng giáo lý của Vatican tố cáo vì gây nhầm lẫn về đạo đức tính dục trong những tín hữu Công giáo, ba nhà thần học đã tổ chức một hội nghị được thiết kế để thể hiện sự ủng hộ đối với hành trình đồng nghị; và buổi cầu nguyện đặc biệt dành cho người di cư do Đức Thánh Cha Phanxicô chủ sự đã được tổ chức tại Công trường Thánh Phêrô.
Vấn đề LGBT
Vấn đề tranh luận về việc hòa nhập LGBT đã bị hạ thấp bởi phát ngôn viên của Vatican, ông Paolo Ruffini, người đã tuyên bố rằng “việc chúc lành cho những cặp đồng tính luyến ái không phải là chủ đề của thượng hội đồng.”
Tuy nhiên, vào ngày 17 tháng Mười, Sơ Jeannine Gramick, người đồng sáng lập Mục vụ Những Con Đường Mới, đã diện kiến Đức Thánh Cha Phanxicô cùng với ba nhân viên khác của Con Đường Mới.
Cuộc hội kiến đã được Vatican Media công bố và được coi là sự tán thành cách tiếp cận Mục vụ Những Cách thức Mới của Đức Thánh Cha Phanxicô. Nó xảy ra bất chấp một cuộc tranh cãi xung quanh trang web của Thượng Hội đồng, khiến trang web này buộc phải xóa một video Mục vụ Những Cách thức Mới mời những người LGBT tham gia vào cuộc họp.
Truyền chức cho phụ nữ và những chủ đề quan trọng khác
Ngoài những vấn đề LGBTQ+, thượng hội đồng còn tham gia vào những cuộc thảo luận liên quan đến chức phó tế nữ và thậm chí còn dự tính khả năng phụ nữ giảng lễ, điều này đã xảy ra trong những tình huống như ở Thụy Sĩ nói tiếng Đức, nơi linh mục được đối xử gần giống như một quan chức thánh hiến đơn thuần. Chủ đề “nữ linh mục” thậm chí còn được đề cập đến, đặt ra những câu hỏi cơ bản về vai trò của phụ nữ trong Giáo hội bất chấp sự bảo đảm từ các nhà tổ chức thượng hội đồng rằng những thay đổi về giáo lý không nằm trong chương trình nghị sự. Một sự can thiệp trong buổi sáng được cho là có ý nghĩa quan trọng trong cuộc thảo luận này. Đáp lại lời kêu gọi phong chức cho phụ nữ không chỉ chức phó tế mà trong một số trường hợp còn cả chức linh mục, một nữ giáo dân tham gia lập luận rằng tập trung vào việc truyền chức cho phụ nữ là làm xao lãng những gì phụ nữ trong Giáo hội cần và là một nỗ lực giáo sĩ hóa giáo dân. Sự can thiệp đã nhận được những tràng pháo tay lớn.
Tuần này cũng chứng kiến những cuộc thảo luận về vai trò của các giáo xứ, linh mục và giám mục. Ruffini nhấn mạnh rằng Thượng Hội đồng không chỉ là “một hội nghị bàn tròn hay một buổi trò chuyện” mà là một “cuộc đối thoại của Chúa Thánh Thần”. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem kết quả của những cuộc đối thoại này của Chúa Thánh Thần sẽ là gì, phương pháp luận được giải thích rất chi tiết trong diễn trình thượng hội đồng, nhưng kết quả thực tế của chúng vẫn chưa được hiểu rõ.
Tranh luận thần học
Có rất nhiều cuộc thảo luận về việc tránh chương trình nghị sự của giới truyền thông đối với Thượng Hội đồng, và đó là mối lo ngại chính đáng. Nhưng liệu có một chương trình nghị sự thần học nào về Thượng Hội đồng không? Chủ đề này đang được tranh luận sôi nổi, vì những biện pháp can thiệp bị hạn chế đến mức ngăn cản việc tranh luận và thảo luận thần học thực sự.
Bên ngoài Thượng Hội đồng, vào ngày 14 tháng Mười, ba nhà thần học đã triệu tập một hội nghị có chủ đề: “Giáo hội và Thượng hội đồng đồng nghĩa với nhau: phong cách và hình thức của một Giáo hội đồng nghị”. Trong số các diễn giả của cuộc họp có Đức Tổng Giám mục Roberto Repole, một nhà đổi mới gần đây đã giao việc quản lý các giáo xứ cho giáo dân trong giáo phận Turin quê hương của ngài.
Đức Giám mục Repole lập luận rằng Công đồng Vatican II không chấp nhận đầy đủ thực tế của các giáo hội địa phương. Ngài ủng hộ tính đồng nghị để truyền Tin Mừng vào nền văn hóa nơi những Giáo hội địa phương hoạt động, nhấn mạnh đến văn hóa dân chủ của những Giáo hội địa phương.
Đối với Đức ông Giacomo Canobbio, giáo sư danh dự của Khoa Thần học miền Nam và là người đồng dẫn chương trình, Thượng Hội đồng là “việc thực hiện một ý tưởng về Giáo hội đến từ xa” và “một phản ứng trước những dấu chỉ của thời đại”. Tuy nhiên, ngài nói, trên hết, nó vẫn là một liều thuốc giải độc cho chủ nghĩa giáo sĩ trị, một chủ đề mà Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich, tổng phúc trình viên của thượng hội đồng, trong cuộc thảo luận học phần B3, cũng đã nhấn mạnh.
Cuối cùng, Simona Segoloni Ruta, giáo sư tại Giáo hoàng Học viện Gioan Phaolô II, phát biểu rằng “nói về các giám mục mà không nói về dân Chúa là điều không thể”. Vì vậy, bà lập luận, thượng hội đồng là cần thiết bởi vì “sẽ không thể chỉ tập hợp các giám mục nếu Giáo hội muốn cùng nhau cảm nhận.”
Tại Thượng Hội đồng, công việc đã bắt đầu vào thứ Tư với đơn vị B3 của Tài liệu Làm việc, tài liệu làm việc của Thượng Hội đồng, với trọng tâm là “vấn đề về thẩm quyền, ý nghĩa của nó và phong cách thực thi nó trong một Giáo hội có tính đồng nghị”. Trong bài phát biểu trước đại hội thượng hội đồng tại Tổng Bộ, linh mục thần học người Ý Dario Vitali đã tập trung vào thẩm quyền và những thay đổi cụ thể đối với Giáo hội thể chế. Nhà thần học này đề xuất nhu cầu “hình dung lại Giáo hội theo từ khóa đồng nghị, để toàn bộ Giáo hội và mọi thứ trong Giáo hội – cuộc sống, các tiến trình, các tổ chức – được giải thích lại theo thuật ngữ đồng nghị.”
Những cuộc thảo luận này đưa ra nhiều quan điểm khác nhau, nhưng không phải tất cả những người tham gia đều chia sẻ những quan điểm này. Tin đồn về những sự vắng mặt có kế hoạch để tránh những cuộc tranh luận gây tranh cãi hoặc để bày tỏ sự phản đối đối với một số quan điểm đã lan truyền, thách thức tầm nhìn của thượng hội đồng như một cuộc tụ họp hài hòa.
Lịch mới
Những người tổ chức Thượng Hội đồng đã đưa ra một thời gian biểu hoàn toàn mới cho các thủ tục tố tụng. Đáng chú ý nhất, dự thảo báo cáo tóm tắt, được Ruffini mô tả là “ngắn gọn và tạm thời”, giờ đây sẽ được phúc trình trước các đại biểu dưới dạng một tài liệu thống nhất thay vì chia thành hai phần. Sự điều chỉnh này nhằm cho phép xem xét thực chất hơn về “lộ trình” cho giai đoạn tiếp theo của tiến trình thượng hội đồng dẫn đến phiên họp kết thúc sẽ được tổ chức vào tháng Mười năm 2024.
Hơn nữa, một lá thư gửi dân Chúa sẽ được công bố vào lúc kết thúc phiên họp thượng hội đồng này, đánh dấu một sự thay đổi so với thông lệ trước đây là chỉ phát hành nó vào cuối toàn bộ quá trình của thượng hội đồng.
Do đó, Thượng Hội đồng sẽ tạm dừng những hoạt động của mình vào chiều ngày 23 tháng Mười và trong suốt ngày 24 tháng Mười để thảo luận về lá thư của đại hội gửi dân Chúa, trước tiên được thảo luận trong các nhóm nhỏ hơn và sau đó là giữa toàn thể tổng hội rộng lớn hơn.
Vấn đề về phương pháp luận của Thượng Hội đồng nảy sinh
Lịch mới này chứng tỏ khả năng thích ứng và đáp ứng của những nghị phụ và tính đồng nghị đó như một phương pháp cũng bao gồm việc liên tục lắng nghe. Nhưng nó cũng làm dấy lên mối lo ngại về việc liệu đại hội thượng hội đồng có thể biến thành một cuộc tranh luận đang diễn ra, nơi không có gì có thể được coi là dứt khoát trên thực tế và mọi thứ vẫn đang được thảo luận.
Nhiều người tham gia đã bày tỏ sự nghi ngờ về phương pháp này, mặc dù ẩn danh, do lo ngại về việc phá vỡ yêu cầu bảo mật.
Những nghi ngờ này xoay quanh việc phân công các bảng và chủ đề phụ mới cho người tham gia khi bắt đầu mỗi đơn vị đo mới cũng như thực tế là trong cách tiếp cận mới này, mọi người đều thảo luận về những chủ đề cụ thể tại bàn của mình, nhưng ít người có thể có tầm nhìn toàn cầu về Thượng Hội đồng.
Thêm vào đó, thời lượng ngắn của mỗi lần tương tác - giới hạn trong bốn phút - khiến việc diễn đạt những suy nghĩ phức tạp trở nên khó khăn và do đó tạo ra sự hấp dẫn về mặt cảm xúc. Theo báo cáo, ít nhất một sự can thiệp trong hội đồng chung đã khiến nhiều người ngạc nhiên và những người tham gia lo ngại rằng sự thật đang bị thao túng để gây ảnh hưởng đến cảm xúc.
Một số nghị phụ Thượng Hội đồng cũng phàn nàn rằng cách tiếp cận này có vẻ quá “tập trung vào phương Tây”, ít nhất là về những vấn đề liên quan đến tình dục và giới tính. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem liệu văn bản tóm tắt có thực sự bao hàm tất cả những quan điểm hay không vì văn bản cuối cùng đã được bình chọn, có khả năng loại bỏ những sắc thái quan trọng và những quan điểm khác nhau.
Cùng với đó là sự dân chủ hóa tất yếu của quy trình. Và cùng với quá trình dân chủ hóa là sự chủ quan hóa, một sản phẩm phụ của quá trình lắng nghe ưu tiên cảm xúc hơn lý trí. Mọi chủ đề đều phải được đưa vào văn bản cuối cùng, nghĩa là sẽ không có kết luận chính thức, không có quan điểm nào đúng hơn những quan điểm khác.
Phương pháp này, cho đến nay, dường như đang giữ cho những người tham gia thượng hội đồng có được sự hòa hợp tương đối. Đức Hồng y Cristobal Lopez Romero, tổng giám mục Rabat, nhấn mạnh rằng trong những cuộc thảo luận, có “những khác biệt, nhưng không bao giờ xung đột”. Tuy nhiên, Đức Tổng Giám mục Zbigņev Stankevičs của Riga, Latvia, là một trong số ít người công khai gây sóng gió. Tại cuộc họp báo hàng ngày, ngài bảo vệ việc chăm sóc mục vụ của Giáo hội đối với người đồng tính nhưng đã vạch ra một ranh giới rõ ràng khi nói rằng việc kết hợp đồng tính luyến ái không thể được ban phước vì họ tội lỗi.
Cuối cùng, Đức Tổng Giám mục Gintaras Grušas của Vilnius, chủ tịch Hội đồng Giám mục Âu châu, đã vận dụng bài giảng trong một trong những Thánh lễ dành cho những tham gia viên để cảnh báo về việc tính đồng nghị tự nó trở thành mục đích và nhấn mạnh vai trò của tính đồng nghị trong việc phục vụ sứ mệnh truyền giáo của Giáo hội.
Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn