Là một thuật ngữ chỉ một danh hiệu được một số người Công giáo sử dụng cho Đức Trinh Nữ Maria để ám chỉ vai trò của Đức Maria trong việc cứu chuộc tất cả mọi người.
* Ở VN có Dòng Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc (Congregation of the Mother Co-Redemptrix, viết tắt CMC) được thành lập năm 1953. Ngày 7/4/2017, do khái niệm Đồng Công (Coredemptrix) không hiểu rõ đúng nghĩa về mặt Thần học nên dòng được đổi tên thành Dòng Mẹ Chúa Cứu Chuộc và sử dụng tên gọi đó cho đến ngày nay. Tuy nhiên, tên gọi cũ của dòng vẫn còn được phổ biến song song với tên hiện tại.
2. Lịch sử của danh hiệu này:
Tước hiệu của Đức Maria như là “Đấng Đồng Công Cứu Chuộc” đã có từ thời Trung cổ. Y tưởng tuyên bố nó như một tín điều của Giáo Hội đã được thảo luận, dù không được chấp nhận, tại Công đồng Vatican II.
- Ngay từ năm 200, Giáo phụ Irenaeus đã gọi Đức Maria là nguyên nhân cứu rỗi của chúng ta (tiếng Latin : causa salutis ) khi bà nói fiat ("xin cho như vậy").
- Thuật ngữ Đồng Cứu Chuộc được ĐGH Leo XIII sử dụng vào năm 1894. "Vì trong Kinh Mân Côi, tất cả những gì Đức Mẹ Maria đảm nhận như Đấng Đồng Cứu Chuộc của chúng ta đều đến với chúng ta..."
- Năm 1918 có một lá thư của ĐGH Benedict XV gửi cho một hội đoàn La Mã, trong đó có nói: Vì sự cứu rỗi của nhân loại, bà đã từ bỏ quyền làm mẹ của người con trai mình và theo một nghĩa nào đó, đã dâng lễ hy sinh của Chúa Kitô cho Chúa Cha trong chừng mực bà được phép làm . Do đó, người ta có thể nói rằng, bà đã cứu chuộc nhân loại cùng với Chúa Kitô.
- Trong ấn phẩm Compendium Mariologiae năm 1946, Gabriel Maria Roschini, được coi là 1 trong 2 nhà Thánh mẫu học hàng đầu của thế kỷ 20, đã giải thích rằng Đức Mẹ Maria không chỉ tham gia vào sự ra đời của Chúa Giêsu về mặt thể xác, mà khi thụ thai, bà đã cùng Người bước vào sự kết hợp thiêng liêng. Kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa, không chỉ là vật chất, mà còn bao gồm sự kết hợp thiêng liêng vĩnh viễn với Chúa Kitô. Hầu hết các nhà nghiên cứu về Đức Mẹ Maria thời đó đều đồng ý với quan điểm này.
- Vào những năm 1990, nhà thần học Công Giáo người Mỹ Mark Miravalle, chủ tịch của Vox Populi Mariae Mediatrici (một phong trào Công giáo thúc đẩy các khái niệm về Đức Trinh Nữ Maria là Đấng Trung gian và Đồng công cứu chuộc) đã vận động để Giáo hội tuyên bố Đức Mẹ Maria là Đồng công Cứu chuộc (Co-Redemptrix), tức là một người cộng tác đặc biệt với Chúa Giêsu trong công trình cứu rỗi. Mark Miravalle đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy ĐGH Gioan Phaolô II công nhận tín điều Đức Mẹ Đồng công Cứu chuộc (Co-Redemptrix) trong Giáo hội Công giáo, kêu gọi và thuyết phục Giáo hội công nhận vai trò đặc biệt của Đức Mẹ Maria trong công cuộc cứu chuộc nhân loại. Nhưng nỗ lực này đã không thành công: ĐGH John Paul II đã cảnh báo về "mọi sự cường điệu sai trái". Giáo huấn và lòng sùng kính của ngài đối với Đức Mẹ Maria chỉ đơn thuần là "tôn vinh Đức Mẹ là người đầu tiên trong số những người tin nhưng tập trung mọi đức tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi và giành quyền tối thượng cho Chúa Kitô". Trong tông thư Tertio Milennio Adveniente năm 1994 , John Paul II đã nói, "Chúa Kitô, Đấng cứu chuộc thế gian, là Đấng Trung gian duy nhất giữa Thiên Chúa và loài người, và không có danh nào khác dưới gầm trời này mà chúng ta có thể được cứu rỗi"
- Vào tháng 8/1996, 1 Đại hội Maria học đã được tổ chức tại Częstochowa - Ba Lan , nơi 1 ủy ban được thành lập để đáp ứng yêu cầu của Tòa thánh. Đại hội đã tìm kiếm ý kiến của các học giả có mặt tại đó về khả năng đề xuất một tín điều Marian thứ 5 về Đức Maria là Đấng Đồng công cứu chuộc, Đấng Trung gian và Đấng Bảo trợ. Ủy ban nhất trí tuyên bố rằng điều đó không thích hợp, bỏ phiếu 23–0 chống lại tín điều được đề xuất.
- Trong 1 cuộc phỏng vấn vào năm 2000, được ấn hành thành 1 cuốn sách với nhan đề “Thiên Chúa và Thế giới: Một Cuộc Đàm Thoại”, khi hỏi liệu Giáo hội Công giáo có đồng ý với mong muốn long trọng định nghĩa Đức Maria là Đấng Đồng Cứu Chuộc hay không, ĐHY Ratzinger lúc bấy giờ (sau này là ĐGH Benedict XVI ) đã trả lời rằng, "... công thức "Đồng Cứu Chuộc" đi chệch quá xa khỏi ngôn ngữ của Kinh thánh và của các Giáo phụ và do đó gây ra nhiều hiểu lầm...Mọi sự đều đến từ Ngài [Chúa Kitô], như Thư gửi tín hữu Êphêsô và Thư gửi tín hữu Côlôsê nói riêng đã cho chúng ta biết; Đức Maria cũng là tất cả những gì Mẹ là thông qua Ngài. Từ "Đồng Cứu Chuộc" sẽ làm lu mờ nguồn gốc này. Một ý định đúng đắn được diễn đạt theo cách sai lầm.
- Vào 12/12/2019, trong Thánh lễ tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô mừng lễ Đức Mẹ Guadalupe, Đức Phanxicô phát biểu thẳng thừng bác bỏ các đề nghị của một số giới thần học muốn thêm tước hiệu “đồng công cứu chuộc” vào danh sách các tước hiệu của Trinh Nữ Maria. Ngài nói rằng Mẹ Chúa Kitô không bao giờ lấy bất cứ điều gì vốn thuộc Con của ngài, và gọi việc sáng chế ra các tước hiệu và tín điều mới là “chuyện ngớ ngẩn” (foolishness).
- Vào ngày 3/4/2020, ĐGH Phanxicô đã lên tiếng phản đối việc sử dụng thuật ngữ này. Trong một Thánh lễ tại nhà nguyện Casa Santa Marta , Đức Phanxicô đã nói: "Bà không tự xin mình trở thành một bán cứu chuộc hoặc một đồng cứu chuộc: không. Đấng Cứu Chuộc là một và danh hiệu này không thể nhân đôi." 
Tóm lại: Ngày nay, lòng tôn sùng “Đức Mẹ Đồng Công Cứu Chuộc” có xu hướng mạnh nhất nơi các người Công Giáo bảo thủ hơn nhưng đây không phải là tín điều được Giáo hội Công giáo công nhận. Chương kết thúc của tông hiến Lumen Gentium của Công đồng Vatican II , mà nhiều nhà thần học cho là bản tóm tắt toàn diện về Thánh mẫu học Công giáo La Mã , gọi Đức Mẹ là "Người bênh vực, Đấng phù trợ, Đấng phù trợ và Đấng trung gian ", nhưng không sử dụng thuật ngữ "Đồng cứu chuộc". Những nghiên cứu về thần học về Mẹ Maria của Vatican và phát biểu của các ĐGH gần đây trong giáo hội đã không khuyến khích cho những hy vọng này.