Re: ၾကယ္လိပ္မ်ားေနထိုင္ရာ မင္းစံုေတာင္သဘာဝေဘးမဲ့ေတာ ဆီသို႔ ေသာင္းႏိုင္ဦး ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္ စီစဥ္တင္ျပသည္

[Khaing Oo Swe‏]

Thanks to Ko Thaung Naing Oo,

Please let me add the data for Star tourtoise.

ကိုေသာင္းနိုင္ဦး

လိပ္မ်ားဟာ Reptilia  ေခၚတဲ့တြားသြားသတၱ၀ါအုပ္စုပါ။ ကုန္းလိပ္ ကို Tortoise ဟုေခၚျပီး ေရလိပ္ကို Turtle ဟုေခၚၾကတယ္။ ေရလိပ္ကို Terrapin ဟုလည္းေခၚၾကတယ္။

ၾကယ္လိပ္၏ Common name: Myanmar Star Tortoise

Family:  Testutinidae

Scientific name: Geochelone platynota (Blyth,1863)

ေလးစားစြာျဖင့္

ခိုင္ဦးေဆြ

2015-12-12 8:37 GMT+06:30 Thaung Naing Oo <thaung...@gmail.com>:

ၾကယ္လိပ္မ်ားေနထိုင္ရာ မင္းစံုေတာင္သဘာဝေဘးမဲ့ေတာ ဆီသို႔

ေသာင္းႏိုင္ဦး ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္ စီစဥ္တင္ျပသည္

          ကြ်န္မက မင္းစံုေတာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေဒၚေလးေလးခိုင္ပါ။

ကမၻာမွာ လိပ္မ်ဳိးေပါင္း ၂၆၀ ရွိပါတယ္။ ၂၆၀ အနက္ ရွားပါးစာရင္း၀င္က ၂၅ မ်ဳိးပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီ ၂၅ မ်ဳိးထဲမွာမွ ျမန္မာ့ၾကယ္လိပ္ဟာ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လိပ္မ်ဳိးေပါင္း ၃၂ မ်ဳိးရွိတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ ၈ မ်ဳိးက ကိုယ့္ေဒသရင္း လိပ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ကုန္းလိပ္ ၄ မ်ဳိးထဲမွာ ဒီၾကယ္လိပ္က တစ္မ်ဳိးအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။

သူ႔ရဲ့ Common Name ကေတာ့ …… Scientific Name ကေတာ့ …… ။ ဒီၾကယ္လိပ္ေလးေတြဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ေဒသရင္းလိပ္ေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။ တျခား ကမၻာမွာ ဘယ္ေနရာမွာမွ မေတြ႔ႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာပဲရွိပါတယ္။ ျမန္မာ့မ်ဳိးရင္း စစ္စစ္ပါ။ ျမန္မာျပည္မွာေတာင္မွပဲ ဒီလိပ္ေတြကို ေတြ႔ႏိုင္တာဟာ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး ႏြားထိုးႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ဒီမင္းစံုေတာင္ေဘးမဲ့ေတာ၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္-မုံရြာလမ္းမႀကီး ဆင္ျပစ္ပင္ေက်းရြာအနီးမွာ၊ ၿပီးေတာ့ တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းအနီးမွာ၊ ေနာက္တစ္ခုက မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ေရႊစက္ေတာေဘးမဲ့ေတာမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ သဘာဝက်က္စားတာကေတာ့ မင္းစံုေတာင္ေဘးမဲ့ေတာနဲ႔ ေရႊစက္ေတာ္ေဘးမဲ့ေတာတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

          ရွားပါးမ်ဳိးစိပ္လည္းျဖစ္တယ္ ကိုယ့္ေဒသရင္းလည္းျဖစ္တယ္။ သဘာ၀ေတာမွာ မ်ဳိးတုံးေတာ့မယ္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီမင္းစံုေတာင္သဘာဝေဘးမဲ့ေတာရယ္ ေရႊစက္ေတာ္ သဘာဝ ေဘးမဲ့ေတာမွာ ၿခံေလွာင္ေမြးျမဴေရးစနစ္ေတြ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ေနရာထဲဆိုေတာ့ နည္းေနေသးတဲ့ အတြက္ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး ေလာကနႏၵာဥယ်ာဥ္မွာလည္းပဲ သူတို႔ႀကိဳက္ႏွစ္သက္မည့္ အေနအထားေတြကို ဖန္တီးၿပီးေတာ့ ၿခံေလွာင္ေမြးျမဴေရးစနစ္ကို တိုးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ တျခားေတြ႕ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြကေတာ့ Zoo ေတြမွာလဲေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ မႏၱေလးရတနာပံုတိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္၊ ရန္ကုန္၊ ေနျပည္ေတာ္တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္ေတြမွာလည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

          သူတို႔ကို ၾကယ္လိပ္လို႔ေခၚရတဲ့အေၾကာင္းရင္းက သူ႔တို႔ရဲ့ဦးေခါင္းထိပ္မွာ ၾကယ္ပံုသ႑ာန္ အမွတ္္အသားကို အထူးျပဳၿပီးေတာ့ (ၾကယ္လိပ္)လို႔ေခၚတာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက သူ႔ရဲ့ေက်ာကုန္း အလယ္ေက်ာရိုးမွာ ပန္းပံုသ႑ာန္ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တစ္ျခားေဒသေတြမွာ သူ႔တို႔ကို (ပန္းလိပ္)လို႔ အမည္တြင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာကုန္းနဲ႔ နံေဘးဘက္ေတြမွာ Spider ပံုစံမ်ဳိးေတြျဖစ္ေပၚၿပီး ပင့္ကူအိမ္နဲ႔တူ ေနတဲ့အတြက္ အခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ (ပင့္ကူလိပ္)လို႔ေခၚၾကတယ္။ အေခၚအေ၀ၚဆိုတာကေတာ့ ေဒသအလိုက္ ကြဲျပားတာမ်ဳိးရွိတာေပါ့ေလ။

          အဲဒီေနာက္ အထီးအမခြဲျခားပံုကိုေျပာပါမယ္။ ဒီႏွစ္ေကာင္က သက္တူရြယ္တူျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ေကာင္က ႏွစ္ဆေလာက္နီးပါးႀကီးမားေနတာကို ေတြ႕ၾကရမွာပါ။ အဲဒီႏွစ္ဆႀကီးေနတဲ့အေကာင္က အမျဖစ္ပါတယ္။ အေသးက အထီးပါ။ အၿမဲတမ္း အမက ပိုႀကီးပါတယ္။ အထီးကေသးပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ေက်ာျပင္ဟာ လံုးဝိုင္းတဲ့ပံုသ႑ာန္ျဖစ္တယ္။ အခြက္ေလးလဲပါေနတယ္။ အဲဒါက မိတ္လိုက္တဲ့အခါ အဆင္ေျပေအာင္ သဘာဝကဖန္တီးေပးထားတဲ့ အရာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ မိတ္လိုက္ခ်ိန္ကေတာ့ ဇြန္လကေန ၾသဂုတ္လအထိျဖစ္တယ္။ စၿပီး ဥတာကေတာ့ စက္တင္ဘာလကေန မတ္လကုန္အထိျဖစ္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ၈ လၾကာၿပီးတဲ့အခါ ေမ၊ ဇြန္၊ ဂ်ဴလိုင္လေတြမွာ သားေပါက္ၾကပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ အၿမီးကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း အထီးရဲ့အၿမီးက ေသးသြယ္ရွည္လွ်ားတယ္။ အမရဲ့ အၿမီးက တုတ္တုိခိုင္ခန္႔တယ္။ အထီးရဲ့ အၿမီးပိုင္း အေၾကးခြက္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးထူထဲပါတယ္။ အမရဲ့အၿမီး အေၾကးခြက္မွာေတာ့ အရမ္းႀကီးကို ပါးတယ္။ ကုန္းလိပ္ေတြမွာဆိုရင္ သူ႔ရဲ့ထူးျခားခ်က္က ေနာက္ေျခေထာက္က ဆင္ေျခေထာက္ပံုသ႑ာန္ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ေျခေထာက္ေတြက တုတ္တိုခိုင္မာမွ သူတို႔ရဲ့ေျခသည္းေတြနဲ႔ ဥမ်ားဥဖို႔ တြင္းတူးတဲ့အခါ ပိုၿပီး အဆင္ေျပမွာပါ။ တြင္းရဲ့အက်ယ္ကေတာ့ ၁ လက္မကေန ၁ လက္မခြဲအထိက်ယ္ၿပီး အနက္ကေတာ့ ၆ လက္မအထိနက္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ သူတို႔ေျခေထာက္ကေလးေတြ မွီေရာက္သည္အထိ တူးၾကတာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက သူဥခ်ႏိုင္မည့္ အလံုးအေရအတြက္ကို သူသိေနတဲ့အတြက္ က်င္းဘယ္ေလာက္က်ယ္က်ယ္တူးရမယ္ဆိုတာကို သူသိေနတာပါပဲ။ ၃ လံုးေလာက္ပဲဥမယ္ဆိုရင္ သာမန္ပဲတူးၿပီး ဒီထက္ပိုမ်ားမယ္၊ ဥပမာ- ၁၄ လံုးေလာက္ဥမယ္လို႔ဆိုရင္ တြင္းရဲ့ေဘးဘက္ေတြကို ခ်ဲ႕ၿပီးတူးတာပါပဲ။ ထူးျခားခ်က္တစ္ခုက တြင္းတူးဖို႔ေျမႀကီးက အရမ္းမာေက်ာေနတယ္ဆိုတာကိုသိလိုက္ရတဲ့အခါ ေျမႀကီးအစိုဓာတ္ရၿပီး အနည္းငယ္ႏူးသြားေအာင္ သူတို႔ရဲ့ (ယူရီးန္)ကို အသံုးျပဳၿပီးတူးဆြျခင္းပါပဲ။ တစ္ႀကိမ္ဥလွ်င္ ၂ လံုးကေန အမ်ားဆံုး ၁၄ လံုးထိ ဥပါတယ္။ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ၁ ႀကိမ္ကေန ၄ ႀကိမ္အထိ ဥပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္ႏွင့္တစ္ႀကိမ္ လျခားၿပီးဥပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕အမေတြဆိုရင္ တစ္ႀကိမ္ (သို႔) ႏွစ္ႀကိမ္နဲ႔ ၿပီးသြားပါတယ္။ အမ်ားဆံုးဥတဲ့ အမက တႏွစ္အတြင္း ၃၅ လံုးအထိ ဥပါတယ္။ ဒီမွာေပါက္ပြားႏႈံးက ၆၈ ရာခိုင္ႏႈံးေပါက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေအာက္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။

ဒါကလည္း အပူခ်ိန္ေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ သူတို႔က အပူပုိင္းေဒသ အပူႀကိဳက္တဲ့အေကာင္ေတြဆိုေတာ့ ႀကိဳက္သေလာက္ပူပါေစ သူတို႔ကႀကိဳက္တယ္။ ေအးတဲ့အခ်ိန္ ေဆာင္းရာသီလိုမ်ဳိးဆိုရင္ အရမ္းဂရုစိုက္ရပါတယ္။ ေအးတဲ့ရာသီမွာ ႏွာရည္ေတြထြက္တယ္။ မ်က္လံုးေတြနီရဲတယ္။ လူေတြလို ဖ်ားသလိုမ်ဳိးေပါ့။ ခႏၶာကိုယ္ေတြ ေရာင္ကိုင္းလာတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက သူတို႔ကို အသက္ခန္႔မွန္းလို႔ရပါတယ္။ လိပ္ေပၚမွာရွိေနတဲ့ (စကု)တစ္ခုကို ၾကည့္လိုက္ပါ။ အဲဒီမွာ (အင္ႏူရယ္ရီးန္) ေခၚတဲ့ အကြင္းေလးေတြပါပါတယ္။ အဲဒီ အကြင္းတစ္ကြင္းကို အသက္ ၁ ႏွစ္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ (Spacing) ကိုေတာ့ ကိုယ့္ဖာသာညွိၿပီး တြက္ခ်က္ရတာပါ။ အတိအက်မွန္ႏိုင္လားဆိုေတာ့ မမွန္ႏုိင္ပါဘူး။ စေပါက္ခါစ တစ္ႏွစ္သားအရြယ္မွာဆိုရင္ ကြင္း ၃-၄ ကြင္းက ပါလာပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို တစ္ကြင္းတက္သြားပါတယ္။

အထီးဆိုရင္ေတာ့ ၃ ႏွစ္သားကေနစၿပီး မိတ္လိုက္လို႔ရပါၿပီ။ အမကေတာ့ ၆ ႏွစ္ျပည့္မွ မိတ္လိုက္လို႔ရပါတယ္။ ေမြးဖြားႏိုင္ဖို႔ အသက္အရြယ္က လိုအပ္တဲ့အတြက္ ပိုၾကာရျခင္းျဖစ္တယ္။ သက္တမ္းကေတာ့ ႏွစ္ ၁၀၀ - ၁၂၀ ေလာက္ထိရွည္ပါတယ္။ ဒီမွာေတာ့ ေတာထဲကေနရလာတာက မ်ားေတာ့ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္အေကာင္ေတြ ရွိပါတယ္။

သူတို႔ရဲ့ ေက်ာကုန္းမွာ နံပါတ္ေလးေတြေရးထားရပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔လူေတြမွာ မွတ္ပံုတင္သလိုမ်ဳိးေပါ့ သူတို႔ကိုလည္း မွတ္ပံုတင္ထားတာပါ။

သူတို႔ေရလည္းကူးတတ္ၾကပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ ေႏြရာသီမွာဆိုရင္ ေရထဲလႊတ္ေပးရတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။

သူတို႔ဟာ အစံုစားသတၱဝါပါ။ အသီးအရြက္လည္းစားတယ္။ အသားလည္းစားပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားလည္း ဝင္ေရာက္ေလ့လာလို႔ရပါတယ္။ ဝင္ေၾကးမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔အစားအစာ စသည္တို႔အတြက္ လွဴမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံပါတယ္။ သူတို႔တစ္ေကာင္စီအတြက္ ဘတ္ဂ်က္က ၁၀ က်ပ္ပဲရတာဆိုေတာ့ ဒီေဒသမွာ ကန္ဇြန္းရြက္တစ္စီးကို ၃၅ က်ပ္ေပါက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စားႏိုင္တဲ့ကေလးနဲ႔ မစားႏိုင္တဲ့ကေလး မွ်ၿပီးေကြ်းရတာေပါ့။

ၾကယ္လိပ္တစ္ေကာင္ရဲ့ ေစ်းႏႈံးကေတာ့ ဒီမွာေတာ့ အေရာင္းအဝယ္ဆိုတာမရွိတဲ့အတြက္ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီကေပ်ာက္သြားတဲ့လိပ္ေတြက ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ကို ေရာင္းစားခံရတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက Face book မွာ တင္ေရာင္းထားၾကတယ္။ အဲဒီက Interpol နဲ႔လည္းခ်ိတ္ထားပါတယ္။ အဲဒီမွာ ထိုင္းစကားျပန္တစ္ေယာက္ကိုေမးၾကည့္ေတာ့ (ျမန္မာျပည္နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္လာေသာ ျမန္မာ့ၾကယ္လိပ္မ်ား ေရာင္းရန္ရွိသည္။ ဘတ္ ၂၃၀၀၀) လို႔ေရးထားေတာ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြနဲ႔ဆိုရင္ ၇ သိန္းန႔ဲ ၈ သိန္းၾကားမွာရွိတာေပါ့။

ဒီမွာက မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္မႈ ထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ စတာေတြက အားနည္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလိပ္မ်ဳိးရွိခဲ့ဖူးတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ဖာသာသိလို႔ လိုက္လာတယ္။ လိုက္လာေတာ့ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကစၿပီး သူတို႔မွတ္တမ္းထဲမွာ ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ေရႊစက္ေတာ္ေဘးမဲ့ေတာ၊ မင္းစံုေတာင္ေဘးမဲ့ေတာ၊ ပုသိမ္မံုရြာလမ္းႀကီးတစ္ေလွ်ာက္ ခ်င္ပစ္ပင္ေက်းရြာ စတဲ့ေနရာေတြမွာ ဆာေဗးေတြဆင္းခဲ့ပါတယ္။ ေရႊစက္ေတာ္မွာ ၁၁ ေကာင္ေတြ႕တယ္။ အလားတူ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ ဒီမင္းစံုေတာင္ကိုဆင္းေတာ့လည္း ၁၁ ေကာင္ေတြ႔ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကြ်ဲနဖား ျမလိပ္ေတာင္မွာ ဆာေဗးဆင္းေတာ့လည္း ထူးထူးျခားျခား အဲဒီမွာလည္း ၁၁ ေကာင္ေတြ႕ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တံုးက မ်ဳိးတံုးစေတာ့ျပဳေနၿပီလို႔ ဆိုရမွာပါ။ သူတို႔ကို ေမြးရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း ရွားပါးေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၿခံေလွာင္ၿပီးေမြးရတာပါ။ အခုေတာ့ အေကာင္ေတြက တိုးပြားလာၿပီ။ ေနရာေတြလည္း က်ပ္လာပါၿပီ။ က်ပ္လာၿပီဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ့ သဘာဝေတာကို ျပန္လႊတ္ရေတာ့မွာပါ။ အဲဒီအစီအစဥ္ေတြလည္း စလုပ္ေနပါၿပီ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ အေကာင္၅၀ကို မင္းစံုေတာင္ေဘးမဲ့ေတာမွာ စလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ လိပ္အေကာင္ေရ ၁၃၀ လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီလ ၄ ရက္ လြတ္လပ္ေရးအထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔ အေကာင္ ၃၀၀ လႊတ္ခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္း အေကာင္ ၄၅၀-၅၀၀ လႊတ္ၿပီးပါၿပီ။ ေနာက္ဆက္တြဲကေတာ့ ဒီမိုကေရစီဂ်ာနယ္ေလးသာ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါေတာ့။ (ဝမ္းနည္းစရာပါ။ တခ်ဳိ႕ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ပါတယ္) ကိုယ့္ကေလးေတြေပ်ာက္သြားတာ ဆိုေတာ့ မေျပာရက္ဖူးဗ်ာ။

 (အေမးအေျဖ က႑)

ေမး။    ။Private ေမြးရင္ သစ္ေတာဥပေဒနဲ႔ ညိစြန္းပါသလား။

ေျဖ။     ။ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာပဲေတြ႕ႏိုင္တယ္။ ရွားပါမ်ဳိးစိပ္ျဖစ္တယ္။ (ႏိုင္ငံတကာ အပင္ႏွင့္သားငွက္တိရစာၦန္မ်ား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ တားဆီးေရးအဖြဲ႕) ရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ လံုးဝကာကြယ္ထားတဲ့တိရိစာၦန္၊ သာမန္ကာကြယ္ထားတဲ့တိရစာၦန္၊ ရာသီအလိုက္ကာကြယ္ထားတဲ့တိရစာၦန္ ဆိုၿပီး သုံးမ်ဳိးခြဲျခားထားတယ္။ လံုးဝကာကြယ္ထားတဲ့တိရစာၦန္မွာဆိုရင္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ အမဲလိုက္ျခင္း၊ လက္ဝယ္မွာထားရွိျခင္း၊ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္းေရာင္းခ်ျခင္း၊ အစိပ္အပိုင္းတစ္ခုခုကို တစ္စံုတစ္ခုျပဳလုပ္ျခင္း တို႔က်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ထုိက္သင့္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ခံရမွာပါ။ ရာသီအလိုက္ကာကြယ္ထားတဲ့ တိရစာၦန္ေတြကို သတ္ျဖတ္ျခင္းစသည္ က်ဴးလြန္မယ္္ဆိုရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္နဲ႔ ၁ လ။ သာမန္ကာကြယ္ ထားတဲ့တိရစာၦန္ကို က်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ ၃၆(က)အရ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္နဲ႔ ၃ လ၊ လံုး၀ကာကြယ္ထားတဲ့ တိရစာၦန္ကို က်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ ၃၇(က)အရ ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္နဲ႔ ဒဏ္ေငြ ငါးေသာင္း၊ ႏွစ္ခုစလံုးျဖစ္ေစ က်ခံရမယ္။ ဒီၾကယ္လိပ္ေတြဟာ လံုးဝကာကြယ္ထားတဲ့ အေကာင္ေတြထဲမွာပါဝင္ပါတယ္။

။         ။Sky Net ကရိုက္ကူးထားတဲ့ Documentary ရွိပါတယ္။ အၿမဲျပသေပးေနပါတယ္။

။         ။သူတို႔ဟာ သြားမပါၾကပါဘူး။ အသီးအႏွံေတြဆိုရင္ ဒီအတိုင္းပဲ မ်ဳိခ်ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ သူတို႔ မစင္စြန္႔တဲ့အခါ ေျမၾသဇာျဖစ္သြားတာတို႔႔ မိုးရာသီလိုမ်ဳိးမွာ အသီးအႏွံေတြကေန အပင္ေတြျပန္ေပါက္လာတာ တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ သစ္ပင္စုိက္သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။

။         ။ဘာျဖစ္လို႔ မ်ဳိးတံုးခဲရသလဲဆိုရင္ အလြန္အကြ်ံထုတ္ယူသံုးစြဲၾကလို႔ပါပဲ။

။         ။တရုတ္ျပည္ကိုလည္းတင္ပို႔တယ္လို႔ၾကားဖူးပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာ ဒီလိပ္မ်ားရဲ့ ပလက္တြန္က ေဆးဖက္ဝင္တယ္လို႔ၾကားဖူးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ သိပ္မသံုးပါဘူး။

။         ။တန္ဖိုးႀကီးရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ Lucky ရွိတဲ့အေကာင္လို႔ဆိုၿပီး ေမြးတဲ့လူေတြ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္းေမြးရံုနဲ႔ Lucky ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ စားရင္လည္း ဘယ္ေလာက္ ပိုၿပီး Lucky ရွိမလဲဆိုၿပီး ခေရဇီျဖစ္တဲ့သူေတြ စားၾကတာလည္းရွိတယ္။

။         ။လိပ္ခြံနဲ႔ ရင္ထိုး၊ ဆံထိုး၊ ေခါင္းဖီးတို႔လည္း လုပ္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

။         ။လိပ္ဥအရြယ္အစားကေတာ့ အေသးဆံုးက ၂.၃ မီလီမီတာ၊ အႀကီးဆံုးအရြယ္အစားက ၄.၁ - ၄.၂ မီလီမီတာခန္႔ရွိပါတယ္။ လိပ္ရဲ့ ေက်ာခြင္ရဲ့ အရွည္၊ အနံနဲ႔ ရင္ခြင္ရဲ့ အရွည္၊ အနံတို႔ကိုလည္း တိုင္းရပါတယ္။

။         ။သဘာဝအႏၱရာယ္ကေတာ့ ၾကြက္ဝမ္းျဖဴေတြက လိပ္ကေလးေတြရဲ့ ေျခေထာက္ကေတြကို လာကိုက္တတ္တယ္။ အူေတြေဖာက္စားတယ္။ အေကာင္ေပါက္ကေလးေတြ တြင္းထဲကမထြက္မီ ပုရြက္ဆိတ္ကိုက္ၿပီးေသတာမ်ဳိးေတြလဲရွိတယ္။ အဲဒီအခါ ပုရြက္ဆိတ္အႏၱရာယ္ကာကြယ္ရျပန္ေရာ။ ၿပီးေတာ့ အသားစားငွက္ေတြက ခ်ီယူသြားၿပီး သစ္ပင္ေပၚမွာ ထိုးစားၾကတာမ်ဳိးေတြရွိပါတယ္။ သာဘာဝကေတာ့ သဘာဝအတိုင္းပဲေပါ့။

။         ။သူတို႔ရဲ့ ဥ(သို႔)အျခားအစိပ္အပိုင္းအမ်ားရဲ့ အရာသာဟာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲဆိုေတာ့ ကြ်န္မတို႔ မစားဖူးေတာ့မသိပါဘူးတဲ့။ စားဖူးသူမ်ားကို ေမးၾကည့္ေတာ့ ပင္လယ္လိပ္လိုမ်ဳိးပါပဲတဲ့။

။         ။ပိတ္ခ်ိန္ ဖြင့္ခ်ိန္မရွိပါဘူး။ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားထားပါက ေစာင့္ဆိုင္းေပးပါတယ္။

။         ။၁ - ၂ ႏွစ္သားဆိုရင္ ဖလန္းဖလန္းထတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ၃ ႏွစ္ကေန  ၅ ႏွစ္သားအရြယ္က သူတို႔အရြယ္ ေရာက္ခ်ိန္ေပါ့။ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ သာဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ကေန ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ၾကယ္လိပ္မ်ားကို ေတာထဲလႊတ္ပါတယ္။ လႊတ္တဲ့အခါ မိုက္ခရိုခ်စ္ပ္ မ်ားကိုတပ္ၿပီးလႊတ္ပါတယ္။

။         ။လိပ္တစ္ေကာင္ရဲ့ ေရာဂါ (သို႔) ေရာဂါပိုးရွိမရွိ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈက ကုန္က်စရိတ္ အရမ္းႀကီးတဲ့အတြက္ ကြ်န္မတို႔မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားကေနသူတို႔စက္ေတြယူလာတယ္။ စစ္ေဆးမႈေတြ လာလုပ္ပါတယ္။ တစ္ေကာင္ကုိ ေဒၚလာ ၁၀၀၀ ေလာက္က်ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ အဲဒီေလာက္မတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ ၾကယ္လိပ္ေတြကို ၃ ႏွစ္ဆက္တိုက္ စစ္ေဆးပါတယ္။ ဘာေရာဂါမွမေတြ႕ပါဘူး။ ဒီမွာေတြရတဲ့လိပ္ေတြက က်န္းမာသန္စြမ္းေနတဲ့လိပ္ကေလးေတြပါ။

။         ။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၾကယ္လိပ္အေကာင္ေရကေတာ့ ၅၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနပါၿပီ။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။        ။ ရပါတယ္ရွင္ ဒါ ကြ်န္မတို႔ရဲ့တာဝန္ပါရွင့္။

(မွတ္ခ်က္။       ။Mp3 မွတဆင့္ ကူးယူေရးသားရပါ၍ မရွင္းလင္းေသာ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ပါရွိပါသျဖင့္ အကယ္၍ အမွားတစ္စံုတစ္ရာ ပါရွိခဲ့ပါက ကြ်န္ေတာ္၏အမွားမ်ားသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ ေသာင္းႏိုင္ဦး ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္)