info
Google Groups no longer supports new Usenet posts or subscriptions. Historical content remains viewable.
Dismiss
Latvujo remalakceptis la rusan lingvon
22 views
Skip to first unread message
Marko Rauhamaa
Feb 19, 2012, 1:58:42 AM2/19/12
to
La araba lingvo estas oficiala en Israelo.
La angla lingvo estas oficiala en Hindujo.
La sveda lingvo estas oficiala en Suomujo.
Sed la latvalingvuloj ankoraŭ rifuzas doni plenajn lingvajn rajtojn al
la ruslingvaj latvoj -- kaj fakte pli ol lingvajn rajtojn: centmiloj da
malplimultlingvaj latvoj ne havas la civitanecon de Latvujo kaj ne
rajtas baloti.
Marko
AV3
Feb 19, 2012, 11:09:33 AM2/19/12
to
En Israelo estas historia tradicio akcepti la araban oficiale, simile
kiel la franca ne nur en Kebeko sed en tuta Kanado.
En Hindujo estas konscia kompromiso akcepti la anglan, por ke la hinda
lingvo ne estu trudata al aliaj lingvuloj, kiuj havas siajn proprajn
lingvojn, alfabetojn, kulturojn, k. t. p. La angla estas fremda por ĉiuj
kaj ne avantaĝigas unu etnon super diversaj aliaj. Same en Singapuro.
Tia kompromiso estas la espero de multaj Esperantistoj.
La plej malfacila problemo estas tiu de trudo de unu lingvo al aliaj per
migrado. Antaŭ centoj da jaroj oni akceptas, ke la germana kaj la latina
anstataŭis la keltan, la hungara venkis en Hungarujo, la turka en antaŭe
greka Turkujo. Eĉ antaŭ nur kelkcent jaroj la hispana, la portugala, kaj
la angla venkis en la Amerikoj, Aŭstralio, k. t. p.
Sed antaŭ nur cent-ducent jaroj restas disputoj. Laŭ mia takso, popoloj,
kiuj troviĝas en lokoj pro persekutoj kaj forpeloj, rajtas propravole
resti tie, kie ili nun estas, ekz. ciganoj, judoj, k. t. p. Estas aparte
malfacila problemo de albanoj, truditaj en Serbion per islamigemaj
turkoj, ne de sia propra intenco.
Sed trudo per konkero estas nesolvebla problemo por iuj, sovebla por
aliaj. Irlandanoj sendependiĝis sed ne kapablas revigligi la irlandan
keltan lingvon. Finnlando neniam estis sendependa aŭ memrega lando antaŭ
la lasta jarcento. Estas juste, ke tie oni akceptas koloniojn de svedoj
kaj rusoj, kiuj ne estas kreskantaj per enmigrado. Simile en Bulgario
oni akceptas turkan kaj tjurkan koloniojn, sed sen oficialigo de ties
lingvoj.
Tamen en Baltio, kie jam estis rusa malplimulto ek de la konkero de
Pollando dum la dekoka jarcento, oni perceptas danĝeron de perdo de
lingvo kaj kulturo per amasa enmigrado post perforta aneksiĝo dum Dua
mondomilito. Klare komprenante la senhelpan angligon de Irlando, la tri
baltaj landoj malakceptas oficialigon de la rusa, kaj devigas ĉiun
enloĝanton aspirantan al civitaneco regi la lokan lingvon. Simile en
Ĉinio lokanoj kontraŭas al entrudo de hanĉinoj, sed mankas al ili
rimedoj juste uzataj en baltaj landoj.
Estas speco de naciismo supozi, ke la finna solvo taŭgas ĉie.
--
++====+=====+=====+=====+=====+====+====+=====+=====+=====+=====+====++
||Arnold VICTOR, New York City, i. e., <arvi...@Wearthlink.net> ||
||Arnoldo VIKTORO, Nov-jorkurbo, t. e., <arvi...@Wearthlink.net> ||
||Remove capital letters from e-mail address for correct address/ ||
|| Forigu majusklajn literojn el e-poŝta adreso por ĝusta adreso ||
++====+=====+=====+=====+=====+====+====+=====+=====+=====+=====+====++
Marko Rauhamaa
Feb 19, 2012, 11:36:44 AM2/19/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net>:
> Tamen en Baltio, kie jam estis rusa malplimulto ek de la konkero de
> Pollando dum la dekoka jarcento, oni perceptas danĝeron de perdo de
> lingvo kaj kulturo per amasa enmigrado post perforta aneksiĝo dum Dua
> mondomilito. Klare komprenante la senhelpan angligon de Irlando, la
> tri baltaj landoj malakceptas oficialigon de la rusa, kaj devigas ĉiun
> enloĝanton aspirantan al civitaneco regi la lokan lingvon. Simile en
> Ĉinio lokanoj kontraŭas al entrudo de hanĉinoj, sed mankas al ili
> rimedoj juste uzataj en baltaj landoj.
Ankaŭ la ruslingvuloj de Latvujo kaj Estonujo povas timi pri la sorto de
sia kulturo en sia hejmlando.
Sed ĉefe la problemo ne povas esti la protektado de kulturo, ĉar lingvoj
kaj kulturoj ne havas rajtojn -- homoj havas rajtojn!
Do la sveda lingvo eble po iom malaperos el Suomujo. Tio ne nepre estas
ia problemo. Eble eĉ la suoma lingvo iam malaperos el Suomujo. Ankaŭ tio
ne estas problemo, kaj la ŝtato neniel malhelpu tian evoluon.
Sed la aktualaj svedlingvuloj de Suomujo bezonas rajtojn; oni eble
sufiĉe ilin respektas, eble *tro bone*, eble tro malbone. Sed la diskuto
devas esti pri tio, ĉu la socio traktas siajn membrojn juste. Suomujo ne
estas klubo de suomlingvuloj aŭ la pura suoma raso. Ĝi estas politika
organizaĵo, kiu ekzistas por la bonfarto de ĉiom el siaj civitanoj.
Simile Latvujo devas trakti egale ĉiujn latvojn. Oni povas diri, ke
malplimulto estas tro malgranda, por ke la ŝtato povu proponi al ĝi
plenajn servojn. Sed nun temas pri preskaŭ 40-procenta malplimulto! Ne
povas ekzisti motivo ne trakti ĝin egale al la 60-procenta plimulto.
La plej terura flanko de la problemo estas tiu de civitaneco: dum tiuj,
kiuj povas pruvi pratempajn radikojn en Latvujo, *estas* civitanoj sen
aparta peto, la generacioj da ruslingvuloj en Latvujo devas aparte peti
kaj akceptiĝi. Tio estas maljuste, hontige kaj malsaĝe.
Latvujo ja iom pli bonas ol Kalifornio, kiam temas pri lernejedukado:
ŝajne la ruslingvaj infanoj ricevas ruslingvan instruadon dum la unuaj
lernejojaroj, sed poste ili devas ricevi instruadon per la latva lingvo.
Kvankam deviga studado de lingvoj estas ofte bone instrupolitiko, estas
malprave provi oficiale latvigi la rusojn. La latva ŝtato devas toleri
ruslingvan komunumon.
> Estas speco de naciismo supozi, ke la finna solvo taŭgas ĉie.
Tio ne estas argumento.
Marko
> Tamen en Baltio, kie jam estis rusa malplimulto ek de la konkero de
> Pollando dum la dekoka jarcento, oni perceptas danĝeron de perdo de
> lingvo kaj kulturo per amasa enmigrado post perforta aneksiĝo dum Dua
> mondomilito. Klare komprenante la senhelpan angligon de Irlando, la
> tri baltaj landoj malakceptas oficialigon de la rusa, kaj devigas ĉiun
> enloĝanton aspirantan al civitaneco regi la lokan lingvon. Simile en
> Ĉinio lokanoj kontraŭas al entrudo de hanĉinoj, sed mankas al ili
> rimedoj juste uzataj en baltaj landoj.
sia kulturo en sia hejmlando.
Sed ĉefe la problemo ne povas esti la protektado de kulturo, ĉar lingvoj
kaj kulturoj ne havas rajtojn -- homoj havas rajtojn!
Do la sveda lingvo eble po iom malaperos el Suomujo. Tio ne nepre estas
ia problemo. Eble eĉ la suoma lingvo iam malaperos el Suomujo. Ankaŭ tio
ne estas problemo, kaj la ŝtato neniel malhelpu tian evoluon.
Sed la aktualaj svedlingvuloj de Suomujo bezonas rajtojn; oni eble
sufiĉe ilin respektas, eble *tro bone*, eble tro malbone. Sed la diskuto
devas esti pri tio, ĉu la socio traktas siajn membrojn juste. Suomujo ne
estas klubo de suomlingvuloj aŭ la pura suoma raso. Ĝi estas politika
organizaĵo, kiu ekzistas por la bonfarto de ĉiom el siaj civitanoj.
Simile Latvujo devas trakti egale ĉiujn latvojn. Oni povas diri, ke
malplimulto estas tro malgranda, por ke la ŝtato povu proponi al ĝi
plenajn servojn. Sed nun temas pri preskaŭ 40-procenta malplimulto! Ne
povas ekzisti motivo ne trakti ĝin egale al la 60-procenta plimulto.
La plej terura flanko de la problemo estas tiu de civitaneco: dum tiuj,
kiuj povas pruvi pratempajn radikojn en Latvujo, *estas* civitanoj sen
aparta peto, la generacioj da ruslingvuloj en Latvujo devas aparte peti
kaj akceptiĝi. Tio estas maljuste, hontige kaj malsaĝe.
Latvujo ja iom pli bonas ol Kalifornio, kiam temas pri lernejedukado:
ŝajne la ruslingvaj infanoj ricevas ruslingvan instruadon dum la unuaj
lernejojaroj, sed poste ili devas ricevi instruadon per la latva lingvo.
Kvankam deviga studado de lingvoj estas ofte bone instrupolitiko, estas
malprave provi oficiale latvigi la rusojn. La latva ŝtato devas toleri
ruslingvan komunumon.
> Estas speco de naciismo supozi, ke la finna solvo taŭgas ĉie.
Marko
AV3
Feb 19, 2012, 5:43:32 PM2/19/12
to
laŭ via bontrovo per aserto, argumento, aŭ io alia. Kaj mi aldonas, ke
estas historiaj kondiĉoj, kie unu popolo per konkero trudas siajn
popolanojn, sian lingvon, sian religion, sian kulturon al konkeritoj. Se
tio estas renversebla per liberigo de la konkeritoj, restarigo de la
loka lingvo kaj kulturo estas aprobinda afero, laŭ mi.
Mi jam asertis, ke antaŭlonge okazis nerenverseblaj konkeroj: antikvaj
migradoj tra Eŭropo kaj el Eŭropo al Ameriko kaj Aŭstralio. La renverso
de tia koloniado en Afriko kaj Azio estas aprobinda afero, laŭ mi. La
akcepto de la angla en Hinda Unio kaj Singapuro estas escepta afero kaj
servas al unuigo de multetnaj, multalingvaj landoj. Laŭ mi, tio estas
aprobinda afero, ĉar temas pri evidenta interkonsento de la koncernaj
popoloj.
Pli proksima al la latva afero estas la liberigo de Irlando sen reakiro
de irlanda kelta lingvo kaj kulturo. En Finnlando svedoj kaj rusoj estas
relative malmultaj kaj ne sukcesis trudi siajn lingvojn al sufiĉe da
finnoj por endanĝerigi la lokan lingvon kaj kulturon. Estas facila kaj
admirinda afero esti grandanima al restaĵeto de konkerintoj. Simile
admirinda estas bulgara tolero de turkoj kaj tjurkoj.
Sed en Baltio la trudo koncernas pli ol restaĵeto kaj estas renversebla.
Amasa enmigrado de rusoj okazis dum nur kvindek jaroj, kaj nun oni
postulas al enmigrintoj de nur unu ĝis tri generacioj lerni la lokan
lingvon por civitanigo. Rusoj nun tie loĝantoj rajtas tie loĝi sen
civitaneco sed ili ne rajtas daŭrigi la rusigan politikon de antaŭ dudek
kvin jaroj. Estas konsolo por ili, ke rusa lingvo kaj kulturo prosperas
en la rusa hejmlando.
Ni evidente malkonsentas, ke intenca trudo de lingvo kaj kulturo estas
traktinda afero, kiam renversebla. Kaj ni malkonsentas ke la plimultaj
popoloj, kiuj parolas baltajn lingvojn, rajtas decidi pri la loka lingvo
kaj kulturo kaj malpermesi pluan entrudon de la rusa per oficialigo. Ĉar
ili permesas al tie loĝantaj rusoj paroli kaj instrui sian lingvon per
siaj propraj rimedoj kaj elekti aŭ ne elekti lerni la lokan lingvon, tio
ne vekas en mi malaprobon. Mi bedaŭras ke tia rimedo ne eblas kontraŭ
entrudo de la hanĉina en diversajn regionojn de Ĉinio. Mi aprobas la
aserton de lingvaj kaj kulturaj rajtoj de aborigenoj en landoj tra la
mondo, eĉ kiam ili ne plu estas plimulto en la koncernaj landoj.
Marko Rauhamaa
Feb 20, 2012, 3:05:55 AM2/20/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net>:
> Sed en Baltio la trudo koncernas pli ol restaĵeto kaj estas
> renversebla.
"Renversebla". Tio sonas kvazaŭ gentmurda eŭfemismo. En ĉi tiu okazo vi
per ĝi previgas kulturan atencon kontraŭ la ruslingvuloj.
La diferenco inter via kaj mia vidpunktoj estas tio, ke dum vi parolas
pri historiaj idealoj, mi emfazas la realon de la individuo. La historia
vidpunkto pravigas la oferadon de la individuo por la plibono de la
tuto.
> Amasa enmigrado de rusoj okazis dum nur kvindek jaroj, kaj nun oni
> postulas al enmigrintoj de nur unu ĝis tri generacioj lerni la lokan
> lingvon por civitanigo.
Multegaj el tiuj ruslingvuloj naskiĝis en Latvujo. Oni apenaŭ povas nomi
ilin enmigrintoj. Krome ili estis plenrajtaj civitanoj dum la tempo, ĝis
oni forprenis civitanecon de ili.
> Rusoj nun tie loĝantoj rajtas tie loĝi sen civitaneco sed ili ne
> rajtas daŭrigi la rusigan politikon de antaŭ dudek kvin jaroj.
"Rusigan politikon". Nun temas pri latviga politiko. Ambaŭ egale fiaj.
> Estas konsolo por ili, ke rusa lingvo kaj kulturo prosperas
> en la rusa hejmlando.
Ĉu la kebekanojn konsolus la stato de la franca en Francujo? Almenaŭ tio
ne konsolus la svedlingvulojn en Suomujo.
Ne temas pri la protekto de la ruseco, kiu estas abstrakta, senrajta
koncepto. Temas pri la protekto de la efektivaj, karnaj ruslingvuloj de
Latvujo. Ili meritas egalajn civitanecrajtojn per sia ekzisto.
> Ni evidente malkonsentas, ke intenca trudo de lingvo kaj kulturo estas
> traktinda afero, kiam renversebla. Kaj ni malkonsentas ke la plimultaj
> popoloj, kiuj parolas baltajn lingvojn, rajtas decidi pri la loka
> lingvo kaj kulturo kaj malpermesi pluan entrudon de la rusa per
> oficialigo.
Jes, oni ne "renversu" malbonon per malbono.
> Mi aprobas la aserton de lingvaj kaj kulturaj rajtoj de aborigenoj en
> landoj tra la mondo, eĉ kiam ili ne plu estas plimulto en la koncernaj
> landoj.
Ĉiu homo havas lingvajn kaj kulturajn rajtojn.
Marko
> Sed en Baltio la trudo koncernas pli ol restaĵeto kaj estas
> renversebla.
per ĝi previgas kulturan atencon kontraŭ la ruslingvuloj.
La diferenco inter via kaj mia vidpunktoj estas tio, ke dum vi parolas
pri historiaj idealoj, mi emfazas la realon de la individuo. La historia
vidpunkto pravigas la oferadon de la individuo por la plibono de la
tuto.
> Amasa enmigrado de rusoj okazis dum nur kvindek jaroj, kaj nun oni
> postulas al enmigrintoj de nur unu ĝis tri generacioj lerni la lokan
> lingvon por civitanigo.
ilin enmigrintoj. Krome ili estis plenrajtaj civitanoj dum la tempo, ĝis
oni forprenis civitanecon de ili.
> Rusoj nun tie loĝantoj rajtas tie loĝi sen civitaneco sed ili ne
> rajtas daŭrigi la rusigan politikon de antaŭ dudek kvin jaroj.
> Estas konsolo por ili, ke rusa lingvo kaj kulturo prosperas
> en la rusa hejmlando.
ne konsolus la svedlingvulojn en Suomujo.
Ne temas pri la protekto de la ruseco, kiu estas abstrakta, senrajta
koncepto. Temas pri la protekto de la efektivaj, karnaj ruslingvuloj de
Latvujo. Ili meritas egalajn civitanecrajtojn per sia ekzisto.
> Ni evidente malkonsentas, ke intenca trudo de lingvo kaj kulturo estas
> traktinda afero, kiam renversebla. Kaj ni malkonsentas ke la plimultaj
> popoloj, kiuj parolas baltajn lingvojn, rajtas decidi pri la loka
> lingvo kaj kulturo kaj malpermesi pluan entrudon de la rusa per
> oficialigo.
> Mi aprobas la aserton de lingvaj kaj kulturaj rajtoj de aborigenoj en
> landoj tra la mondo, eĉ kiam ili ne plu estas plimulto en la koncernaj
> landoj.
Marko
AV3
Feb 20, 2012, 11:56:08 AM2/20/12
to
On Feb/20/2012 3:0555 AM, Marko Rauhamaa wrote:
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> Sed en Baltio la trudo koncernas pli ol restaĵeto kaj estas
>> renversebla.
>
> "Renversebla". Tio sonas kvazaŭ gentmurda eŭfemismo. En ĉi tiu okazo vi
> per ĝi previgas kulturan atencon kontraŭ la ruslingvuloj.
"Renversebla" signifas, ke la sola nacia lingvo de Latvio inter la du
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> Sed en Baltio la trudo koncernas pli ol restaĵeto kaj estas
>> renversebla.
>
> "Renversebla". Tio sonas kvazaŭ gentmurda eŭfemismo. En ĉi tiu okazo vi
> per ĝi previgas kulturan atencon kontraŭ la ruslingvuloj.
mondomilitoj estis la latva, kaj ek de 1989 ĝi ankoraŭ estas la sola
nacia lingvo. Intertempe, la rusa estis oficiala, sed ne plu. Neniu ruso
estis murdita, kaj ili ankoraŭ rajtas uzi sian lingvon sed ne plu rajtas
postuli servojn en ŝtataj instancoj ruslingve. Via maltaŭga uzo de vorto
"murdo" nur agacas.
>
> La diferenco inter via kaj mia vidpunktoj estas tio, ke dum vi parolas
> pri historiaj idealoj, mi emfazas la realon de la individuo. La historia
> vidpunkto pravigas la oferadon de la individuo por la plibono de la
> tuto.
>
plibonigo de la tuto.
>> Amasa enmigrado de rusoj okazis dum nur kvindek jaroj, kaj nun oni
>> postulas al enmigrintoj de nur unu ĝis tri generacioj lerni la lokan
>> lingvon por civitanigo.
>
> Multegaj el tiuj ruslingvuloj naskiĝis en Latvujo. Oni apenaŭ povas nomi
> ilin enmigrintoj. Krome ili estis plenrajtaj civitanoj dum la tempo, ĝis
> oni forprenis civitanecon de ili.
>
rajtojn de latvalingvuloj en Latvio. Kvankam ambaŭ lingvoj estis
oficialaj, nur la rusa estis deviga. Renversite, nur la latva nun estas
deviga.
>> Rusoj nun tie loĝantoj rajtas tie loĝi sen civitaneco sed ili ne
>> rajtas daŭrigi la rusigan politikon de antaŭ dudek kvin jaroj.
>
> "Rusigan politikon". Nun temas pri latviga politiko. Ambaŭ egale fiaj.
Latvio, ĉar neniam estis latviga politiko en Rusio. Jen la malegaleca
fonto de la hodiaŭa problemo.
>
>> Estas konsolo por ili, ke rusa lingvo kaj kulturo prosperas
>> en la rusa hejmlando.
>
> Ĉu la kebekanojn konsolus la stato de la franca en Francujo? Almenaŭ tio
> ne konsolus la svedlingvulojn en Suomujo.
>
Svedio de Ålando, do, la interago de samlingvanoj ne egale eblas. Due,
Kanado estas konsiderinde pli vasta ol Finnlando, do, oficialigo de la
franca tra tuta Kanado fiaskis. En Kebeko la franca estas oficiala kaj
tie estas monpuno por malpermesita uzo de la angla. Malagrabla sed
kompreninda afero.
> Ne temas pri la protekto de la ruseco, kiu estas abstrakta, senrajta
> koncepto. Temas pri la protekto de la efektivaj, karnaj ruslingvuloj de
> Latvujo. Ili meritas egalajn civitanecrajtojn per sia ekzisto.
>
protektinda en Latvio. La plimulto rajtas postuli la latvan por
civitaneco, kaj la malplimulto devas cedi.
>> Ni evidente malkonsentas, ...
Marko Rauhamaa
Feb 20, 2012, 3:42:06 PM2/20/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net>:
> Estis decido per plimulto, ke maloficialigo de la rusa servas al
> plibonigo de la tuto.
La ruslingvuloj ne rajtis partopreni en tiu baloto. Krom estas
malplimultaj rajtoj, kiujn eĉ la plimulto ne rajtas nuligi, ekzemple
religirajtoj, balotrajtoj -- kaj lingvaj rajtoj.
> Rusoj en Latvio estis civitanoj de Sovetunio kaj ignoris la lingvajn
> rajtojn de latvalingvuloj en Latvio.
Mi ne scias, kiel malbona la stato de la latva lingvo estis en
Sovetunio, sed tio apenaŭ gravas. La rajtoj estas absolutaj; oni ne punu
pro la eventualaj krimoj de la gepatroj. Krome la rusaj enmigrintoj
estis viktimoj de Sovetunio ĝuste kiel la latvoj.
> Unue, Francio estas konsiderinde pli longadistance for de Kebeko ol
> Svedio de Ålando, do, la interago de samlingvanoj ne egale eblas. Due,
> Kanado estas konsiderinde pli vasta ol Finnlando, do, oficialigo de la
> franca tra tuta Kanado fiaskis. En Kebeko la franca estas oficiala kaj
> tie estas monpuno por malpermesita uzo de la angla. Malagrabla sed
> kompreninda afero.
Ankaŭ la anglalingvuloj havas lingvajn rajtojn en Kebeko. La lingva
protektismo, kiel ajn kompreninda, estas kondamninda.
>> Ne temas pri la protekto de la ruseco, kiu estas abstrakta, senrajta
>> koncepto. Temas pri la protekto de la efektivaj, karnaj ruslingvuloj
>> de Latvujo. Ili meritas egalajn civitanecrajtojn per sia ekzisto.
>
> Jen kerna malkonsento inter ni. Mi ne konsideras ruslingvecon
> protektinda en Latvio. La plimulto rajtas postuli la latvan por
> civitaneco, kaj la malplimulto devas cedi.
La blankuloj donacis civitanecon al la nigrahaŭtaj sklavoj en Usono. La
viroj donacis plenan civitanecon al virinoj. Sed ni nun komprenas, ke
tiuj rajtoj ne devus dependi de la bonvolo de la antaŭaj potenculoj.
Mi fajfas pri ruslingveco. Min interesas la realo de la ruslingvaj
latvoj, kiuj ne havas egalajn rajtojn kaj eblojn kiel la latvalingvuloj,
ĉar la latvalingvuloj decidis "renversi" historion.
Marko
> Estis decido per plimulto, ke maloficialigo de la rusa servas al
> plibonigo de la tuto.
malplimultaj rajtoj, kiujn eĉ la plimulto ne rajtas nuligi, ekzemple
religirajtoj, balotrajtoj -- kaj lingvaj rajtoj.
> Rusoj en Latvio estis civitanoj de Sovetunio kaj ignoris la lingvajn
> rajtojn de latvalingvuloj en Latvio.
Sovetunio, sed tio apenaŭ gravas. La rajtoj estas absolutaj; oni ne punu
pro la eventualaj krimoj de la gepatroj. Krome la rusaj enmigrintoj
estis viktimoj de Sovetunio ĝuste kiel la latvoj.
> Unue, Francio estas konsiderinde pli longadistance for de Kebeko ol
> Svedio de Ålando, do, la interago de samlingvanoj ne egale eblas. Due,
> Kanado estas konsiderinde pli vasta ol Finnlando, do, oficialigo de la
> franca tra tuta Kanado fiaskis. En Kebeko la franca estas oficiala kaj
> tie estas monpuno por malpermesita uzo de la angla. Malagrabla sed
> kompreninda afero.
protektismo, kiel ajn kompreninda, estas kondamninda.
>> Ne temas pri la protekto de la ruseco, kiu estas abstrakta, senrajta
>> koncepto. Temas pri la protekto de la efektivaj, karnaj ruslingvuloj
>> de Latvujo. Ili meritas egalajn civitanecrajtojn per sia ekzisto.
>
> Jen kerna malkonsento inter ni. Mi ne konsideras ruslingvecon
> protektinda en Latvio. La plimulto rajtas postuli la latvan por
> civitaneco, kaj la malplimulto devas cedi.
viroj donacis plenan civitanecon al virinoj. Sed ni nun komprenas, ke
tiuj rajtoj ne devus dependi de la bonvolo de la antaŭaj potenculoj.
Mi fajfas pri ruslingveco. Min interesas la realo de la ruslingvaj
latvoj, kiuj ne havas egalajn rajtojn kaj eblojn kiel la latvalingvuloj,
ĉar la latvalingvuloj decidis "renversi" historion.
Marko
Giuseppe Castelli
Feb 20, 2012, 4:07:12 PM2/20/12
to
AV3:
> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en
> Latvio, ĉar neniam estis latviga politiko en Rusio.
Ĝi egalas, ĉar la nunaj ruslingvaj latvoj neniel kulpas pri la iama
rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
estas vomiga naciismo.
> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en
> Latvio, ĉar neniam estis latviga politiko en Rusio.
rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
estas vomiga naciismo.
AV3
Feb 20, 2012, 6:16:27 PM2/20/12
to
afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la anglan en
Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la grandega
amaspremo de nacilingvanoj.
En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
Estas decido, ĉu ruslingva malplimulto rajtas daŭrigi koloniigon per
oficialigo de la ruso aŭ ĉu ili devas lerni la latvan. Tio ne estas pli
naciisma ol trudo al alilingvanoj de la rusa en Rusio aŭ de la angla en
Usono aŭ de la franca en Kebeko.
Mi kredas, ke lingvaj rajtoj en malgrandaj landoj estas alispecaj ol
tiuj en grandegaj landoj. Latvigo aŭ rusigo de Latvio estas serioza
problemo; latvigo aŭ rusigo de Rusio estas ridindaĵo.
Giuseppe Castelli
Feb 20, 2012, 7:04:57 PM2/20/12
to
AV3:
>>> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en Latvio, ĉar
>>> neniam estis latviga politiko en Rusio.
>>
>> Ĝi egalas, ĉar la nunaj ruslingvaj latvoj neniel kulpas pri la iama
>> rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
>>
>> Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
>> estas vomiga naciismo.
>
> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same bagatela
> afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la anglan en
> Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la grandega
> amaspremo de nacilingvanoj.
Kial vi ne prezentas viajn tezojn malpli ĥaose?
>>> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en Latvio, ĉar
>>> neniam estis latviga politiko en Rusio.
>>
>> Ĝi egalas, ĉar la nunaj ruslingvaj latvoj neniel kulpas pri la iama
>> rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
>>
>> Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
>> estas vomiga naciismo.
>
> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same bagatela
> afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la anglan en
> Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la grandega
> amaspremo de nacilingvanoj.
Vi subtenis latvigon de Latvujo por renversi ties iaman rusigon. Nun vi
subtenas latvigon de Latvujo kaj rusigon de Rusujo ne plu por renversi
ion, sed simple ĉar malplimultoj devas adaptiĝi al la plimulto.
> En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
roli kaj kiel ĝi rilatu al la aliaj du (renversado/venĝo kaj plimulteco),
tio restas mistero.
Marko Rauhamaa
Feb 20, 2012, 7:29:38 PM2/20/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net>:
> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same
> bagatela afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la
> anglan en Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la
> grandega amaspremo de nacilingvanoj.
Lernado de fremda lingvo neniam estas simpla afero, kaj dum studadon de
gravaj fremdaj lingvoj povas esti rekomendinde devigi, kiam ajn eble, la
homoj povu uzi sian patrinlingvon por komuniki kun la aŭtoritatuloj,
kuracistoj ks kaj precipe ricevi formalan lernejedukadon pri ĝi.
Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
lingvon al ĝi.
Suda Kalifornio jam atingis situacion, kie la hispana lingvo nepre
oficialiĝu. Bonŝance la hispana lingvo jam estas praktike preskaŭ
oficiala, sed inter la plej gravaj mankoj estas tio, ke la infanoj ne
ricevas formalan edukadon pri la hispana lingvo. Tial ili ofte fariĝas
lingvaj kripluloj en ĉiuj lingvoj, kio malfaciligas intelektan maturiĝon
kaj dungiĝon.
> En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
> Estas decido, ĉu ruslingva malplimulto rajtas daŭrigi koloniigon per
> oficialigo de la ruso aŭ ĉu ili devas lerni la latvan.
La ruslingvaj komunumoj rajtas resti ruslingvaj kaj meritas egalan
traktadon de la socio. Tio ne estas koloniigo. Eĉ se tio po iom
plimalfortigus la staton de la latva lingvo, tio estas nur natura evoluo
nerezistinda. Tamen ŝajnas, ke la rusa lingvo aktuale malrapide
plimalfortiĝas.
> Mi kredas, ke lingvaj rajtoj en malgrandaj landoj estas alispecaj ol
> tiuj en grandegaj landoj. Latvigo aŭ rusigo de Latvio estas serioza
> problemo; latvigo aŭ rusigo de Rusio estas ridindaĵo.
Mi tute ne komprenas tion. En Suomujo ĉiu municipo estas unu- aŭ
dulingva laŭ tio, kia proporcio parolas la lingvojn:
<URL: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Swedish-speaking_and_b
ilingual_municipalities_of_Finland>
Kvankam la laponaj lingvoj ne estas oficialaj ŝtate, ili estas oficialaj
en kelkaj laponaj municipoj.
Mondpolitiko ne rolas ĉi tie. Temas pri la praktikaĵoj de la tuja
komunumo.
Marko
> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same
> bagatela afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la
> anglan en Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la
> grandega amaspremo de nacilingvanoj.
gravaj fremdaj lingvoj povas esti rekomendinde devigi, kiam ajn eble, la
homoj povu uzi sian patrinlingvon por komuniki kun la aŭtoritatuloj,
kuracistoj ks kaj precipe ricevi formalan lernejedukadon pri ĝi.
Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
lingvon al ĝi.
Suda Kalifornio jam atingis situacion, kie la hispana lingvo nepre
oficialiĝu. Bonŝance la hispana lingvo jam estas praktike preskaŭ
oficiala, sed inter la plej gravaj mankoj estas tio, ke la infanoj ne
ricevas formalan edukadon pri la hispana lingvo. Tial ili ofte fariĝas
lingvaj kripluloj en ĉiuj lingvoj, kio malfaciligas intelektan maturiĝon
kaj dungiĝon.
> En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
> Estas decido, ĉu ruslingva malplimulto rajtas daŭrigi koloniigon per
> oficialigo de la ruso aŭ ĉu ili devas lerni la latvan.
traktadon de la socio. Tio ne estas koloniigo. Eĉ se tio po iom
plimalfortigus la staton de la latva lingvo, tio estas nur natura evoluo
nerezistinda. Tamen ŝajnas, ke la rusa lingvo aktuale malrapide
plimalfortiĝas.
> Mi kredas, ke lingvaj rajtoj en malgrandaj landoj estas alispecaj ol
> tiuj en grandegaj landoj. Latvigo aŭ rusigo de Latvio estas serioza
> problemo; latvigo aŭ rusigo de Rusio estas ridindaĵo.
dulingva laŭ tio, kia proporcio parolas la lingvojn:
<URL: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Swedish-speaking_and_b
ilingual_municipalities_of_Finland>
Kvankam la laponaj lingvoj ne estas oficialaj ŝtate, ili estas oficialaj
en kelkaj laponaj municipoj.
Mondpolitiko ne rolas ĉi tie. Temas pri la praktikaĵoj de la tuja
komunumo.
Marko
Marko Rauhamaa
Feb 20, 2012, 7:34:46 PM2/20/12
to
Giuseppe Castelli <gcas...@gmail.com>:
> Kaj nun aperas tria faktoro, la grandeco de la lando. Sed kial ĝi
> devus roli kaj kiel ĝi rilatu al la aliaj du (renversado/venĝo kaj
> plimulteco), tio restas mistero.
Mi ne povas ne pensi, ke temas pri ia variaĵo de la temo:
la rusoj reiru en Rusujon
la turkoj reiru en Turkujon
la araboj reiru en Arabujon
la nigruloj reiru en Afrikon
la blankuloj reiru en Eŭropon
Marko
> Kaj nun aperas tria faktoro, la grandeco de la lando. Sed kial ĝi
> devus roli kaj kiel ĝi rilatu al la aliaj du (renversado/venĝo kaj
> plimulteco), tio restas mistero.
la rusoj reiru en Rusujon
la turkoj reiru en Turkujon
la araboj reiru en Arabujon
la nigruloj reiru en Afrikon
la blankuloj reiru en Eŭropon
Marko
AV3
Feb 20, 2012, 9:26:34 PM2/20/12
to
On Feb/20/2012 7:2938 PM, Marko Rauhamaa wrote:
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same
>> bagatela afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la
>> anglan en Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la
>> grandega amaspremo de nacilingvanoj.
>
> Lernado de fremda lingvo neniam estas simpla afero, kaj dum studadon de
> gravaj fremdaj lingvoj povas esti rekomendinde devigi, kiam ajn eble, la
> homoj povu uzi sian patrinlingvon por komuniki kun la aŭtoritatuloj,
> kuracistoj ks kaj precipe ricevi formalan lernejedukadon pri ĝi.
>
> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
> lingvon al ĝi.
Pro tio Portoriko ne povas ŝtatiĝi. Usono postulas angligon por ŝtatiĝo,
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same
>> bagatela afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la
>> anglan en Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la
>> grandega amaspremo de nacilingvanoj.
>
> Lernado de fremda lingvo neniam estas simpla afero, kaj dum studadon de
> gravaj fremdaj lingvoj povas esti rekomendinde devigi, kiam ajn eble, la
> homoj povu uzi sian patrinlingvon por komuniki kun la aŭtoritatuloj,
> kuracistoj ks kaj precipe ricevi formalan lernejedukadon pri ĝi.
>
> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
> lingvon al ĝi.
kiel okazis antaŭ pli ol cent jaroj kiam plejparte hispanlingva New
Mexico ŝtataniĝis. Ĝi restas la sola oficiale dulingva ŝtato. Preskaŭ
certe usona Kongreso ne akceptus hispanlingvan ŝtaton, do, Portoriko
ankoraŭ retenas alispecan, komunuman, ligon kun Usono. Malsame ol
ŝtatoj, ĝi ankoraŭ plenrajtas sendependiĝi.
>
> Suda Kalifornio jam atingis situacion, kie la hispana lingvo nepre
> oficialiĝu. Bonŝance la hispana lingvo jam estas praktike preskaŭ
> oficiala, sed inter la plej gravaj mankoj estas tio, ke la infanoj ne
> ricevas formalan edukadon pri la hispana lingvo. Tial ili ofte fariĝas
> lingvaj kripluloj en ĉiuj lingvoj, kio malfaciligas intelektan maturiĝon
> kaj dungiĝon.
la hispana eblas. Sed tio senlaborigus amason de anglalingvaj
enpostenigitoj, kiuj kapablas paroleti kaj kompreni la hispanan. Sole
hispandevenuloj vivas en vere dulingva etoso kaj sufiĉe regas ambaŭ
lingvojn por servi en tiuj postenoj en oficiale dulingva instancoj.
Probable en la nordo de tiuj ŝtatoj kaj aliloke anglalingvuloj postulos
plenrajtigon nur de la angla, do, eĉ en tiuj ŝtatoj oficialigo de la
hispana estas tre malverŝajna.
Mi favoras al dulingveco, sed mi plenkreskis en ekskluzive anglalingva
norda Teksaso, kie mi jam havis naŭ jarojn antaŭ ol mi aŭdis eĉ unu
vorton de fremda lingvo en publika loko (aŭtobuso). Mia avino kaj
patrino fieris, ke ili gajnis medalojn pro bona studado de la latina en
altaj lernejoj, kaj la ĉefa studobjekto de la patrino en universitato
estis la franca.
Dulingveco estas tikla politika problemo tra Usono. Estas movado por
meti ekskluzivigon de angla lingvo en la konstitucion.
>
>> En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
>> Estas decido, ĉu ruslingva malplimulto rajtas daŭrigi koloniigon per
>> oficialigo de la ruso aŭ ĉu ili devas lerni la latvan.
>
> La ruslingvaj komunumoj rajtas resti ruslingvaj kaj meritas egalan
> traktadon de la socio. Tio ne estas koloniigo. Eĉ se tio po iom
> plimalfortigus la staton de la latva lingvo, tio estas nur natura evoluo
> nerezistinda. Tamen ŝajnas, ke la rusa lingvo aktuale malrapide
> plimalfortiĝas.
>
>> Mi kredas, ke lingvaj rajtoj en malgrandaj landoj estas alispecaj ol
>> tiuj en grandegaj landoj. Latvigo aŭ rusigo de Latvio estas serioza
>> problemo; latvigo aŭ rusigo de Rusio estas ridindaĵo.
>
> Mi tute ne komprenas tion. En Suomujo ĉiu municipo estas unu- aŭ
> dulingva laŭ tio, kia proporcio parolas la lingvojn:
>
> <URL: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Swedish-speaking_and_b
> ilingual_municipalities_of_Finland>
>
> Kvankam la laponaj lingvoj ne estas oficialaj ŝtate, ili estas oficialaj
> en kelkaj laponaj municipoj.
>
> Mondpolitiko ne rolas ĉi tie. Temas pri la praktikaĵoj de la tuja
> komunumo.
>
unulingveco havas avantaĝon: unuigon de diversedevena popolo. Unulingvaj
landoj memgratule rimarkas prilingvajn batalojn en multaj multalingvaj
landoj.
Estas facile oficialigi por ne rapide kreskanta malplimulto la lingvon
de neagresema najbarlando sed ne tiun de aborigenoj. Ĉu karelfinnoj
praktike ĝuas tiajn rajtojn en Rusio? Mi konkludas, ke Finnlando estas
senproblema escepto. Imiti ĝin ne eblas pro problemoj ne alfrontataj
interne de Finnlando mem.
AV3
Feb 20, 2012, 9:36:57 PM2/20/12
to
On Feb/20/2012 7:0457 PM, Giuseppe Castelli wrote:
> AV3:
>
>>>> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en Latvio, ĉar
>>>> neniam estis latviga politiko en Rusio.
>>>
>>> Ĝi egalas, ĉar la nunaj ruslingvaj latvoj neniel kulpas pri la iama
>>> rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
>>>
>>> Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
>>> estas vomiga naciismo.
>>
>> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same bagatela
>> afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la anglan en
>> Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la grandega
>> amaspremo de nacilingvanoj.
>
> Kial vi ne prezentas viajn tezojn malpli ĥaose?
Evidente estas tempomalŝparo plu klarigi al vi, ke estas diversaj
> AV3:
>
>>>> Rusiga politiko en Latvio ne egalas al latviga politiko en Latvio, ĉar
>>>> neniam estis latviga politiko en Rusio.
>>>
>>> Ĝi egalas, ĉar la nunaj ruslingvaj latvoj neniel kulpas pri la iama
>>> rusiga politiko fare de [la regantoj de] siaj avoj aŭ praavoj.
>>>
>>> Respondeco estas individua afero. Subteni venĝon kontraŭ senkulpuloj
>>> estas vomiga naciismo.
>>
>> Ne temas pri venĝo sed pri egaligo. Rusigo de Rusio estas same bagatela
>> afero kiel angligo de Usono. Lerni la rusan en Rusio aŭ la anglan en
>> Usono estas simpla socia devo, ne venĝo aŭ puno, pro la grandega
>> amaspremo de nacilingvanoj.
>
> Kial vi ne prezentas viajn tezojn malpli ĥaose?
validaj, apogaj argumentoj por unu sama tezo.
>
> Vi subtenis latvigon de Latvujo por renversi ties iaman rusigon. Nun vi
> subtenas latvigon de Latvujo kaj rusigon de Rusujo ne plu por renversi
> ion, sed simple ĉar malplimultoj devas adaptiĝi al la plimulto.
>
>> En malgranda lando kiel Latvio, latvigo ne estas same bagatela afero.
>
> Kaj nun aperas tria faktoro, la grandeco de la lando. Sed kial ĝi devus
> roli kaj kiel ĝi rilatu al la aliaj du (renversado/venĝo kaj plimulteco),
> tio restas mistero.
Marko Rauhamaa
Feb 21, 2012, 2:45:38 AM2/21/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net>:
> On Feb/20/2012 7:2938 PM, Marko Rauhamaa wrote:
>> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
>> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
>> lingvon al ĝi.
>
> Pro tio Portoriko ne povas ŝtatiĝi. Usono postulas angligon por
> ŝtatiĝo,
Tiun kondiĉon oni ne menciis antaŭ jaroj, kiam la usona parlamento
permesis al Portoriko aniĝi al la federacio. Laŭ Vikipedio Portoriko
rebalotos pri la afero en la venonta novembro.
> En suda Florido kaj Teksaso same kiel en suda Kalifornio oficialigo de
> la hispana eblas. Sed tio senlaborigus amason de anglalingvaj
> enpostenigitoj, kiuj kapablas paroleti kaj kompreni la hispanan.
Tio apenaŭ sekvus rekte de oficialigo, kies detalojn oni povas difini
multmaniere.
> Lingvaj rajtoj en grandaj kaj malgrandaj landoj estas diversaj, kaj
> unulingveco havas avantaĝon: unuigon de diversedevena popolo. Unulingvaj
> landoj memgratule rimarkas prilingvajn batalojn en multaj multalingvaj
> landoj.
Jes, tial estas rekomendinde ankaŭ normigi unu religion kaj unu
politikan partion, ĉu ne? Sociaj aferoj multe pli glatus.
> Mi konkludas, ke Finnlando estas senproblema escepto. Imiti ĝin ne
> eblas pro problemoj ne alfrontataj interne de Finnlando mem.
Kompreneble estas problemoj ankaŭ en Suomujo. Antaŭ kelkaj tagoj la
registaro decidis fermi plurajn garnizonojn por ŝpari monon. Iuj
skandaliĝis, ĉar oni ne tuŝis la solan svedlingvan garnizonon; la
defendoministro reprezentas la Svedan popolpartion. (Laŭ mi tute normala
politika decido.)
Multaj homoj en orienta Suomujo plendas, ke iliaj infanoj devas malŝpari
tempon je la sveda lingvo, kiun ili neniam renkontas en sia hejmregiono.
Ili preferus la rajton studi la rusan lingvon anstataŭe, ĉar la regiono
ricevas multan komercon de centmiloj da vizitantaj rusoj. (Laŭ mi
aprobinda propono, kiun tamen malmultaj politikistoj kuraĝas pori.)
Sed malgraŭ la tento politikaj problemoj ne foriĝas per diktaturaj
rimedoj, kiel ni nun rimarkas tra Arabujo.
Marko
> On Feb/20/2012 7:2938 PM, Marko Rauhamaa wrote:
>> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
>> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
>> lingvon al ĝi.
>
> Pro tio Portoriko ne povas ŝtatiĝi. Usono postulas angligon por
> ŝtatiĝo,
permesis al Portoriko aniĝi al la federacio. Laŭ Vikipedio Portoriko
rebalotos pri la afero en la venonta novembro.
> En suda Florido kaj Teksaso same kiel en suda Kalifornio oficialigo de
> la hispana eblas. Sed tio senlaborigus amason de anglalingvaj
> enpostenigitoj, kiuj kapablas paroleti kaj kompreni la hispanan.
multmaniere.
> Lingvaj rajtoj en grandaj kaj malgrandaj landoj estas diversaj, kaj
> unulingveco havas avantaĝon: unuigon de diversedevena popolo. Unulingvaj
> landoj memgratule rimarkas prilingvajn batalojn en multaj multalingvaj
> landoj.
politikan partion, ĉu ne? Sociaj aferoj multe pli glatus.
> Mi konkludas, ke Finnlando estas senproblema escepto. Imiti ĝin ne
> eblas pro problemoj ne alfrontataj interne de Finnlando mem.
registaro decidis fermi plurajn garnizonojn por ŝpari monon. Iuj
skandaliĝis, ĉar oni ne tuŝis la solan svedlingvan garnizonon; la
defendoministro reprezentas la Svedan popolpartion. (Laŭ mi tute normala
politika decido.)
Multaj homoj en orienta Suomujo plendas, ke iliaj infanoj devas malŝpari
tempon je la sveda lingvo, kiun ili neniam renkontas en sia hejmregiono.
Ili preferus la rajton studi la rusan lingvon anstataŭe, ĉar la regiono
ricevas multan komercon de centmiloj da vizitantaj rusoj. (Laŭ mi
aprobinda propono, kiun tamen malmultaj politikistoj kuraĝas pori.)
Sed malgraŭ la tento politikaj problemoj ne foriĝas per diktaturaj
rimedoj, kiel ni nun rimarkas tra Arabujo.
Marko
AV3
Feb 21, 2012, 11:10:50 AM2/21/12
to
On Feb/21/2012 2:4538 AM, Marko Rauhamaa wrote:
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> On Feb/20/2012 7:2938 PM, Marko Rauhamaa wrote:
>>> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
>>> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
>>> lingvon al ĝi.
>>
>> Pro tio Portoriko ne povas ŝtatiĝi. Usono postulas angligon por
>> ŝtatiĝo,
>
> Tiun kondiĉon oni ne menciis antaŭ jaroj, kiam la usona parlamento
> permesis al Portoriko aniĝi al la federacio. Laŭ Vikipedio Portoriko
> rebalotos pri la afero en la venonta novembro.
>
Portoriko plurfoje balotis favore al ŝtatiĝo per malgrandaj plimultoj.
> AV3<arv...@earthlink.net>:
>
>> On Feb/20/2012 7:2938 PM, Marko Rauhamaa wrote:
>>> Portoriko estas pli ol 90-procente hispanlingva kaj rajtas aliĝi al
>>> Usono kiel federaciero. Se tio okazos, oni apenaŭ trudos la anglan
>>> lingvon al ĝi.
>>
>> Pro tio Portoriko ne povas ŝtatiĝi. Usono postulas angligon por
>> ŝtatiĝo,
>
> Tiun kondiĉon oni ne menciis antaŭ jaroj, kiam la usona parlamento
> permesis al Portoriko aniĝi al la federacio. Laŭ Vikipedio Portoriko
> rebalotos pri la afero en la venonta novembro.
>
Reago de usona parlamento estis, ke la plimulto estis nesufiĉe granda
kaj ke estas saĝe, ke Portoriko retenu la ŝancon sendependiĝi. Oni
atendis kvindek jarojn por ŝtatigo de Havajo, ĝis kiam movado tie por
sendependiĝo tute estingiĝis. Usonan federacion konsistigas kvindek
kernaj ŝtatoj, kelkaj duarangaj teriterioj (Guam, insularo Virgin, k. t.
p.) kaj unu unika komunumo Portoriko.
Estas nenio en Konstitucio aŭ leĝaro pri kondiĉoj por ŝtatigo krom
memelekto en la petanta teritorio kaj en Parlamento, sed ne nur lingvo
sed ankaŭ religio ne oficiale ludas rolon: akceptiĝis ŝtatiĝo de Utah
nur post kiam kaj loka registaro kaj Mormona eklezio definitive
malpermesis multaflankan edziĝon.
>> En suda Florido kaj Teksaso same kiel en suda Kalifornio oficialigo de
>> la hispana eblas. Sed tio senlaborigus amason de anglalingvaj
>> enpostenigitoj, kiuj kapablas paroleti kaj kompreni la hispanan.
>
> Tio apenaŭ sekvus rekte de oficialigo, kies detalojn oni povas difini
> multmaniere.
>
anglalingvuloj sentas sin minacataj per postulo de perfekta rego de la
hispana. Same en Teksaso norde de San Antonio. Ŝtataj parlamentoj kaj
instancoj eĉ ne pensas pri oficialigo de la hispana.
>> Lingvaj rajtoj en grandaj kaj malgrandaj landoj estas diversaj, kaj
>> unulingveco havas avantaĝon: unuigon de diversedevena popolo. Unulingvaj
>> landoj memgratule rimarkas prilingvajn batalojn en multaj multalingvaj
>> landoj.
>
> Jes, tial estas rekomendinde ankaŭ normigi unu religion kaj unu
> politikan partion, ĉu ne? Sociaj aferoj multe pli glatus.
lingvolernado, sed mi sentas min tie en ege malgranda partio. Mi nur
provas honeste prezenti la argumenton de la alia flanko, kio estas:
unulingveco glatigas la vojon al diversa aliĝo al religio kaj partio.
Enmigrintoj en Usonon el malamikaj, interbatalintaj, intermilitintaj
grupoj, etnoj, naciecoj, religioj, kaj partioj post unu generacio
unulingve amikiĝas, interedziĝas, toleras unu la alian kaj ne plu emas
feroce batali. Kaj konsiderinde mildiĝis tradicia antisemitismo kaj
rasismo. Mi mem ne atribuas ĉion tian al unulingveco, sed ĝi ludas rolon.
La malsukceso de oficaligo de la franca tra tuta Kanado kaj la sorto de
la angla en Kebeko estas avertosignoj kontraŭ oficialigo de la hispana
en Usono.
>
>> Mi konkludas, ke Finnlando estas senproblema escepto...
Pierre Jelenc
Feb 21, 2012, 6:34:32 PM2/21/12
to
AV3 <arv...@earthlink.net> writes:
>
> Portoriko plurfoje balotis favore al sxtatigxo per malgrandaj plimultoj.
Kiam? La nuna "konfederacia sxtato" ricevis plimulton dum la balotoj de
1967 kaj 1993, kaj en 1998 "neniu el la proponoj" ricevis la plimulton
(pro bojkoto de tiuj favoraj al la "konfederacia sxtato").
Pierre
--
Pierre Jelenc
The Gigometer www.gigometer.com
The NYC Beer Guide www.nycbeer.org
>
> Portoriko plurfoje balotis favore al sxtatigxo per malgrandaj plimultoj.
Kiam? La nuna "konfederacia sxtato" ricevis plimulton dum la balotoj de
1967 kaj 1993, kaj en 1998 "neniu el la proponoj" ricevis la plimulton
(pro bojkoto de tiuj favoraj al la "konfederacia sxtato").
Pierre
--
Pierre Jelenc
The Gigometer www.gigometer.com
The NYC Beer Guide www.nycbeer.org
AV3
Feb 21, 2012, 8:41:57 PM2/21/12
to
On Feb/21/2012 6:3432 PM, Pierre Jelenc wrote:
> AV3<arv...@earthlink.net> writes:
>>
>> Portoriko plurfoje balotis favore al sxtatigxo per malgrandaj plimultoj.
>
> Kiam? La nuna "konfederacia sxtato" ricevis plimulton dum la balotoj de
> 1967 kaj 1993, kaj en 1998 "neniu el la proponoj" ricevis la plimulton
> (pro bojkoto de tiuj favoraj al la "konfederacia sxtato").
>
Mi eraris. Kandidatoj de porŝtatiĝa partio tiel gajnis en elektoj por
> AV3<arv...@earthlink.net> writes:
>>
>> Portoriko plurfoje balotis favore al sxtatigxo per malgrandaj plimultoj.
>
> Kiam? La nuna "konfederacia sxtato" ricevis plimulton dum la balotoj de
> 1967 kaj 1993, kaj en 1998 "neniu el la proponoj" ricevis la plimulton
> (pro bojkoto de tiuj favoraj al la "konfederacia sxtato").
>
guberniestro.
0 new messages